Gbẹ Hai Ruiruo Usiwo Ra Via!
“Iyoyou mẹ, . . . wha rehọ ozọ-odhẹ avọ enuho ru iruo usiwo rai via.”—AHWO FILIPAI 2:12.
1, 2. Didi iroro odode e lẹliẹ ahwo buobu roro no nnọ a wo ogaga nọ a rẹ rọ kpọ izuazọ rai hi?
“ẸKOMA ra ye?” Kẹle na, a kere onọ oyena kpokpoko fihọ emu emagazini jọ nọ o viodẹ. A kere eme enana fihọ otọ uzoẹme na: “Uruemu, ẹkoma, tubọ ẹsalọ uzuazọ. Iwuhrẹ ekpokpọ i dhesẹ nọ a ku rie ei kugbe ohwo yẹ.” Iroro itieye na e rẹ lẹliẹ ahwo jọ roro nọ a wo ogaga nọ a rẹ rọ kpọ uzuazọ rai tere he.
2 Amọfa a rẹ dhozọ nnọ edhere ọthọthọ nọ ọsẹ gbe oni rai a rọ yọrọ ae hayo edhere ọthọthọ nọ iwuhrẹ rai a ro wuhrẹ ai o lẹliẹ akpọ kiekpe ai. A re roro nọ o rọ otatha rai re a wariẹ iruthọ esẹ gbe ini rai, inọ eyoma ọ rọ azẹ rai, inọ a te kare ẹrọwọ kẹ Jihova—koyehọ, oware ovo u re wo rai obọ họ. Kọ ere Ebaibol na o wuhrẹ? Ahwo egagọ jọ a bi sikẹ nnọ Ebaibol o wuhrẹ utiona, uwuhrẹ otatha. Wọhọ epanọ uwuhrẹ onana o ta, u kr’akpọ no nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ruẹrẹ iruẹru uzuazọ ra họ.
3. Didi ovuẹ uduotahawọ Ebaibol o wo kpahe ẹgba mai nọ ma rẹ rọ wọ owha-iruo kẹ obaro mai?
3 Iwuhrẹ sa-sa enana kpobi i wo oware ovo jọ kugbe: Whọ rẹ sai nwene uzuazọ ra ha. Oyena yọ ovuẹ elọhoma, yọ elọhoma u re je fiba ẹbẹbẹ na. Itẹ 24:10 o ta nọ: “Otẹrọnọ udu u no owhẹ awọ oke uye, yọ ogaga ra utuloho.” Rekọ ma wo uduotahawọ nọ ma jọ Ebaibol na wuhrẹ nnọ ma rẹ sai ‘ruiruo usiwo mai via.’ (Ahwo Filipai 2:12) Ẹvẹ ma sai ro ru evaifihọ mai ga viere evaọ uwuhrẹ uduotahawọ Ikereakere ọnana?
Iruo “Ebabọ” nọ Ma rẹ jọ Oma Mai Ru
4. Dede nọ 1 Ahwo Kọrint 3:10-15 o ta kpahe ẹbọ avọ ekwakwa nọ e rẹ to ho, eme onana u dhesẹ hẹ?
4 Roro kpahe ọtadhesẹ Pọl ukọ na nọ o rọ 1 Ahwo Kọrint 3:10-15. Ọ jọ etẹe t’ẹme kpahe iruo ebabọ Ileleikristi, yọ ehri otofa ọtadhesẹ na o rẹ sai w’abọ kpahe odibọgba t’ofẹ t’ofẹ mai. Kọ o bi dhesẹ nnọ otẹrọnọ olele ọ salọ nọ ọ rẹ gọ Jihova jẹ ruabọhọ ẹsalọ ọyena yọ owha-iruo enọ i wuhrẹ i rie? Ijo. Pọl o je fiẹgbahọ epanọ u wuzou te re owuhrẹ na o ru utho ẹgba riẹ evaọ iruo ebabọ na. Rekọ wọhọ epanọ ma wuhrẹ evaọ uwuhrẹ n’ukpo na, orọnikọ ọ be ta nnọ oware ovuovo u te ọmọ-uwuhrẹ hayo olele na ha ha. Uzẹme, ọtadhesẹ Pọl o t’ẹrovi iruo nọ ma be jọ oma amọfa ru, orọnikọ ọbọga amọfa ha. Onana u dhesẹ oma via keme Pọl ọ ta kpahe ebabọ ikuẹku nọ e rẹ sae raha rekọ ọbebabọ na omariẹ ọ vẹ zọ. Ghele na, Ebaibol na ọ rẹ ta eme itieye na ro dhesẹ iruo ebabọ nọ ma bi ru evaọ oma mai.
5. Ikereakere vẹ i dhesẹ nọ Ileleikristi a re ruiruo ‘ebabọ’ evaọ oma rai?
5 Wọhọ oriruo, roro kpahe Jud 20, 21: “Rekọ whai, iyoyou, wha rọ orọwọ ọrẹri rai [bọ] oma rai whẹro, wha lẹ evaọ Ẹzi Ẹri na; jẹ yọre oma rai eva uyoyou Ọghẹnẹ.” Jud ọ jọ etenẹ rehọ ẹme Grik ọvo na kẹ ‘ebabọ’ ruiruo onọ Pọl o ro ruiruo evaọ 1 Ahwo Kọrint uzou avọ 3, rekọ o wọhọ nnọ otofa ẹme riẹ họ ma rẹ bọ oma mai ga evaọ otọhotọ ẹrọwọ mai. Luk, nọ o je kere kpahe ọtadhesẹ Jesu ọrọ ohwo nọ ọ bọ uwou riẹ họ ehru utho, ọ rehọ ẹme Grik ọvo na ruiruo kẹ “otọhotọ” nọ o ro ruiruo evaọ ọtadhesẹ ẹbọ Ileleikristi. (Luk 6:48, 49) Ofariẹ, evaọ okenọ ọ jẹ hrẹ ibe Ileleikristi riẹ, Pọl ọ rehọ ẹbọ “otọhotọ” ro dhesẹ ẹnyaharo abọ-ẹzi. Ẹhẹ, Ẹme Ọghẹnẹ u wuhrẹ omai inọ ma re ru iruo “ebabọ” evaọ oma mai.—Ahwo Ẹfẹsọs 3:15-19; Ahwo Kọlọsi 1:23; 2:7.
6. (a) Dhesẹ epanọ a rọ rehọ abọ buobu kugbe bọ Oleleikristi kpobi. (b) Didi owha-iruo olele kpobi o wo?
6 Kọ ebabọ Oleleikristi yọ iruo omọvo? Whaọ, dae rehọ iẹe nọ whọ gwọlọ b’uwou. Whọ tẹ nya bru ọwena kẹ eplane uwou na. Dede nọ whẹ ọvo whọ gwọlọ ruiruo na, whọ tẹ rehọ ọbebabọ re o dhesẹ ebabọ nọ o mai woma k’owhẹ. Ọ tẹ wọ otọhotọ na họ, fiobọhọ k’owhẹ w’otoriẹ eplane uwou na, fodẹ ekwakwa nọ e mai woma nọ whọ rẹ dẹ, je tube wuhrẹ owhẹ eware buobu kpahe ebabọ, whọ rẹ ta nọ emamọ iruo o ru na. Rekọ ẹvẹ o rẹ jọ otẹrọnọ who rri ohrẹ riẹ vo, whọ tẹ dẹ eware ikuẹku nọ e rọ hẹhẹhẹ, whọ tẹ jẹloma no eplane ọwena na? Whọ rẹ sae fo ọbebabọ na hayo ọwena na ha otẹrọnọ uwou na u kie! Epọvo na, ahwo buobu a re kuobọgbe bọ Oleleikristi kpobi. Jihova họ ọwena ologbo na. Ọ rẹ tha Oleleikristi ẹrọwọ kpobi uke ọnọ, wọhọ ‘ibe oruiruo Ọghẹnẹ,’ o bi wuhrẹ jẹ bọ ọmọ-uwuhrẹ. (1 Ahwo Kọrint 3:9) Ghele na ọmọ-uwuhrẹ na o w’iruo re. Evaọ ekuhọ riẹ, uzuazọ nọ o yere o rọ uzou riẹ. (Ahwo Rom 14:12) Ọ tẹ gwọlọ wo emamọ ekwakwa Oleleikristi, o re ruiruo gaga re o wo ai, re ọ bọ ae họ omobọ riẹ.—2 Pita 1:5-8.
7. Didi use-abọ Ileleikristi jọ a rẹriẹ ovao ku, kọ eme ọ rẹ sae sa-sa ai oma?
7 Kọ onana u dhesẹ nọ eware nọ a kugbe ohwo yẹ, okegbe, gbe ewoma ahwo nọ a wuhrẹ omai u muẹme he? Kakaka. Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta nọ enana kpobi i wuzou je wo ẹgba enwene. A yẹ ahwo avọ iroro emuemu ethọthọ buobu, yọ o rẹ jọ bẹbẹ gaga re a whaha ae. (Olezi 51:5; Ahwo Rom 5:12; 7:21-23) Ewuhrẹ ọsẹ gbe oni gbe okegbe uviuwou na i re kpomahọ emaha gaga—kẹ ewoma hayo kẹ eyoma. (Itẹ 22:6; Ahwo Kọlọsi 3:21) Jesu o brukpe isu egagọ Ju fiki epanọ ewuhrẹ rai o kpomahọ amọfa yoyoma. (Matiu 23:13, 15) Nẹnẹ, ekwakwa itieye na i bi kpomahọ omai kpobi. Wọhọ oriruo, ahwo Ọghẹnẹ jọ a rẹriẹ ovao ku use-abọ fiki oghẹrẹ nọ a rọ yọrọ ae. Enana e gwọlọ ẹwo gbe ọdawẹ mai. Yọ a gwọlọ omosasọ no ovuẹ Ebaibol na ze inọ orọnikọ o rọ otatha rai re a wariẹ ethobọ esẹ gbe ini rai hayo re a kie no ukoko ho. Muẹrohọ epanọ ivie jọ evaọ Juda anwae a kẹ oriruo ọnana.
Ivie Juda—A Ru Ẹsalọ Obọ Rai
8. Ekpere oriruo vẹ ọsẹ Jotam ọ jọ, ghele na didi ẹsalọ o ru?
8 Uzaya o zihe ruọ ovie Juda eva ikpe 16 o te su ikpe 52. Evaọ abọ buobu oke oyena, o “ru onọ ukiẹrẹe eva aro ỌNOWO na, wọhọ epa eware kpobi nọ ọsẹ riẹ Amazaya o ru.” (2 Ivie 15:3) Jihova ọ rehọ obokparọ ẹmuofio buobu ghale iẹe. Rekọ avọ uweri, obokparọ o tẹ kọ ruọ Uzaya uzou. O te muọ oheri họ jẹ wọso Jihova ẹkwoma insẹnse nọ o ro dheidhe eva agbada-idhe na evaọ etẹmpol na, iruo nọ e rọ kẹ izerẹ na ọvo. Nọ a whọku Uzaya o te muofu. A te hrẹ riẹ kpotọ—rehọ oti tehe iẹe, edẹ uzuazọ riẹ nọ i kiọkọ kpobi kọ imivu ọ jẹ rria. (2 Iruẹru-Ivie 26:16-23) Kọ didi uruemu Jotam ọmọ riẹ o dhesẹ kẹ enana kpobi? O hae te jọ lọlọhọ re uruemu ọsẹ riẹ u kpomahọ ọmoha ọnana re o veghe uzou kẹ ọkpọvio Jihova. Ahwo na a hai kpomahọ iẹe yoyoma keme a dh’abọ họ iruemu egagọ erue. (2 Ivie 15:4) Rekọ Jotam ọ jiroro obọ riẹ. “O te ru eware nọ i kiehọ evaọ aro ỌNOWO na.”—2 Iruẹru-Ivie 27:2.
9. Emamọ ahwo vẹ a wariẹ Ehaz họ, rekọ ẹvẹ o yeri uzuazọ riẹ?
9 Jotam o su ikpe 16, ọ roma kpotọ kẹ Jihova evaọ ikpe eyena kpobi. Fikiere ọmọ riẹ Ehaz o wo obọdẹ oriruo ọrọ ọsẹ ẹrọwọ. Yọ eware efa e riẹ nọ i re kpomahọ Ehaz wowoma. O wo ọghọ nọ ọ jẹ rọ rria evaọ etoke nọ eruẹaro ẹrọwọ wọhọ Aizaya, Hosia, gbe Maeka a jẹ rọ ruẹaro gaga evaọ ẹkwotọ na. Ghele na, ọ nya edhere ọthọthọ. “O ru onọ uwoma evaọ aro ỌNOWO na ha wọhọ Devidi ọsẹ riẹ.” O ru emema Bale jẹ gọ ae jẹ rehọ erae mahe emọ riẹ jọ ro dheidhe kẹ eghẹnẹ egedhọ. Ghelọ okpomahọ obọdẹ nọ o wo kpobi, o kie wariama wọhọ ovie gbe odibo Jihova.—2 Iruẹru-Ivie 28:1-4.
10. Didi oghẹrẹ ọsẹ Ehaz ọ jọ, kọ didi ẹsalọ ọmọ riẹ Hẹzikaya o ru?
10 Who te rri rie no abọ egagọ efuafo ze, ọsẹ nọ o re yoma vi Ehaz ọ rọ họ. Rekọ, Hẹzikaya ọmọ riẹ o lele ithihi ọsẹ riẹ hẹ! O wọhọ nọ emọ nọ Ehaz o kpe ro dheidhe kẹ Bale yọ inievo Hẹzikaya. Kọ emuhọ ọthọthọ ọnana o jọ otatha kẹ Hẹzikaya inọ o ti wo ẹrọwọ kẹ Jihova ha? Ukpoye, Hezekaya o zihe ro omọvo jọ evaọ usu ivie Juda nọ e ghinẹ jọ ruaro—ọzae ẹrọwọ, areghẹ, oyoyou. “ỌNOWO na avọ iẹe a gbẹ jọ.” (2 Ivie 18:3-7) Evaọ uzẹme, ẹjiroro ọ riẹ re a rọwo inọ okenọ Hẹzikaya ọ gbẹ jọ ọmọ-ovie ọboba, a rọ kẹe ẹgba re o kere Olezi avọ 119. Otẹrọ ere, u gbunu hu nọ o kere eme na nọ: “Ẹzi mẹ ọ nya vrẹ fiki uweli.” (Olezi 119:28) Ghelọ uye riẹ, Hẹzikaya ọ k’uvẹ re Ẹme Jihova ọ kpọe evaọ uzuazọ. Olezi 119:105 o ta nọ: “Ẹme ra họ ukpẹ kẹ awọ mẹ, ọye họ elo kẹ edhere mẹ.” Ẹhẹ, Hẹzikaya ọ salọ edhere obọ riẹ—ẹsalọ ọgbagba.
11. (a) Makọ emamọ ohwo nọ ọsẹ riẹ ọ jọ, ẹvẹ Manasẹ o veghe uzou kẹ Jihova te? (b) Eme Manasẹ ọ salọ okenọ ọ kẹle ekuhọ uzuazọ riẹ no, kọ eme ma re wuhrẹ no onana ze?
11 Wọhọ oware aghẹruẹ, ovie Juda jọ nọ ọ mai woma kpobi o te yẹ ọnọ ọ mai yoma. Manasẹ ọmọ Hẹzikaya ọ lẹliẹ ẹdhọgọ, uruemu-imizi, gbe ozighi da oria kpobi fia. Ikere na e ta nọ: “ỌNOWO na ọ tẹ ta ẹme rọ kẹ Manase,” ẹkwoma eruẹaro riẹ. (2 Iruẹru-Ivie 33:10) Wọhọ epanọ uruemu ahwo Ju o rọ, owọ nọ Manasẹ ọ jẹ họ ọ gbẹre Aizaya ekẹ-ivẹ. (Wawo Ahwo Hibru 11:37.) Oyena o tẹ make rọ uzẹme hayo ọrue, Manasẹ ọ gaviezọ kẹ unuovẹvẹ Ọghẹnẹ hẹ. Evaọ uzẹme, ọ mahe emọ riẹ jọ ro dheidhe, wọhọ epanọ ọsẹ-ologbo riẹ Ehaz o ru. Ghele na, ọzae omuomu ọnana, okenọ ọ rẹriẹ ovao ku edawọ ilogbo evaọ obaro uzuazọ riẹ, o kurẹriẹ je nwene no idhere riẹ. (2 Iruẹru-Ivie 33:1-6, 11-20) Oriruo riẹ o te wuhrẹ omai inọ epanọ ohwo o ru eyoma te kpobi, ọ rẹ sai kurẹriẹ ghele. Ọ rẹ sai nwene.
12. Didi ẹsalọ nọ e hẹrioma Amọn avọ ọmọ riẹ Josaya a ru kpahe ẹgọ Jihova?
12 Amọn ọmọ Manasẹ ọ hai ti wuhrẹ no ekurẹriẹ ọsẹ riẹ ze. Rekọ o te ru oware nọ o thọ. Amọn o ghine ‘dhe erue eruthọ’ bẹsenọ a ro kpei. Ọmọ riẹ Josaya ọ hẹrioma. Josaya ọ salọ re o wuhrẹ no oware nọ o via kẹ ọsẹ-ologbo riẹ ze. O muhọ esuo evaọ ikpe eree. Okenọ ọ jọ ikpe 16, o te muọ Jihova họ ẹgwọlọ, o te zihe ruọ ovie oriruo, ọrọ ẹrọwọ. (2 Iruẹru-Ivie 33:20–34:5) O ru ẹsalọ—ẹsalọ ọgbagba.
13. (a) Eme ma wuhrẹ mi ivie Judia nọ ma t’ẹme kpahe na ze? (b) Ẹvẹ ewuhrẹ ọsẹ gbe oni u wuzou te?
13 Ọkiẹriwo ọkpẹkpẹ ọrọ ivie ihrẹ Judia onana o k’omai uwuhrẹ ulogbo. Ẹsejọ, ivie nọ i yoma kpaobọ a yẹ emọ nọ e mai woma yọ, evaọ abọdekọ riẹ, ivie nọ e mai woma a yẹ emọ nọ i yoma kpaobọ. (Wawo Ọtausiuwoma Na 2:18-21.) Orọnikọ onana u dhesẹ nọ a re se uwuhrẹ ọsẹ gbe oni gboja ha ha. Uzẹme riẹ họ, esẹ gbe ini nọ e rehọ idhere Jihova wuhrẹ emọ rai a be kẹ ai emamọ uvẹ nọ a rẹ rọ jọ idibo ẹrọwọ Jihova. (Iziewariẹ 6:6, 7) Dede na, emọ jọ, ghelọ omodawọ esẹ gbe ini rai kpobi, a vẹ salọ edhere oyoma. Emọ efa, ghelọ uruemu uyoma esẹ gbe ini rai, a vẹ salọ nnọ a re you jẹ gọ Jihova. Avọ oghale riẹ, a ve wo obokparọ evaọ uzuazọ. Kọ ẹsejọ who re roro oghẹrẹ onọ o te via k’owhẹ? Whaọ, roro kpahe imuẹro Jihova jọ inọ whọ sai ru emamọ ẹsalọ!
Jihova O Fievahọ Owhẹ!
14. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ Jihova ọ riẹ kpahe ọnyaba mai?
14 Jihova ọ be ruẹ eware kpobi. Itẹ 15:3 o ta nọ: “Ibiaro ỌNOWO na e rọ eria kpobi, [bi] roro iyoma gbe iwoma.” Devidi ovie na ọ ta kẹ Jihova nọ: “Ibiaro ra e ruẹ ekuakua mẹ nọ a te ma omẹ hẹ; eva obe ra a kere i rai kpobi ọvuọvo họ, eva okenọ a je ru ai kẹ omẹ; okenọ ae ọvuọvo ọ te jọ họ.” (Olezi 139:16) Fikiere Jihova ọ riẹ iroro uduama nọ who bi lele muabọ—makọ whọ reuku rai hayo e ruowhẹ oma fiki ikpomahọ efa nọ e gb’owhẹ họ. Ọ riẹ epanọ enana i bi kpomahọ owhẹ te ziezi. Ọ riẹ ọnyaba ra tube vi owhẹ dede. Yọ o wo ohrẹ. O re rẹro oware nọ ma sai ru hu mi omai hi.—Olezi 103:13, 14.
15. (a) Eme họ ehri omosasọ jọ kẹ enọ amọfa a keke aro fihọ nwoma no? (b) Didi owha-iruo Jihova ọ rọ duorro họ omomọvo mai oma?
15 Evaọ abọdekọ riẹ, orọnikọ Jihova o bi rri omai wọhọ ahwo nọ a re mu kie ruọ idabolo ho. Otẹrọnọ eware iyoma jọ e via k’omai no okejọ, omosasọ nọ ma re wo họ Jihova o mukpahe uruemu omonwa arokoko otiọye kpobi. (Olezi 11:5; Ahwo Rom 12:19) Kọ ọ te kpọ iyẹrẹ uruemu othọthọ mai kpobi no omai uzou nọ ma te keke aro fihọ ru oware nọ o thọ? Ijo. Ẹme riẹ o ta nọ: “Kohwo kohwo ọvuọ uye riẹ ọ rẹ te wha.” (Ahwo Galesha 6:5) Jihova ọ rehọ orro kẹ emama areghẹ riẹ kpobi nọ a rẹ rọ jiroro oware nọ u kiehọ jẹ gọe. O wọhọ epanọ Mosis ọ ta kẹ orẹwho Izrẹl: “Me se odhiwu gbe akpọ re a jọ isẹi kẹ owhai nẹnẹ na nọ, me fi uwhu gbe uzuazọ, oghale gbe eka họ kẹ owhai; fikiere wha rọ uzuazọ, re whai avọ emọ rai a ruẹse zọ.” (Iziewariẹ 30:19) Jihova o wo evaifihọ inọ ma te riẹ salọ. Ẹvẹ ma rọ riẹ ere?
16. Ẹvẹ ma sae rọ kparobọ evaọ ‘iruo esiwo mai’?
16 Muẹrohọ oware nọ Pọl ukọ na o kere: “Fikiere, iyoyou mẹ, . . . wha rehọ ozọ-odhẹ avọ enuho ru iruo usiwo rai via, keme Ọghẹnẹ ọrọ eva rai ru iruo, ekuivẹ na, eva iroro te iruo rọ kẹ awere ezi riẹ.” (Ahwo Filipai 2:12, 13) Ẹme Grik anwae kẹ “ru iruo” evaọ etenẹ u dhesẹ erugba oware. Fikiere uvumọ ohwo evaọ usu mai o wo otatha nọ o re ro kie hayo kie kpemu hu. Jihova Ọghẹnẹ o wo evaifihọ inọ ma ti ru iruo nọ ọ rọ k’omai gba—iruo nọ i re su kpohọ esiwo mai—o gbẹ rọ ere he ọ hae kẹ ẹgba re a kere ẹme otiọye na ha. Rekọ ẹvẹ ma rẹ rọ kparobọ? O rọ ogaga obọ mai hi. Otẹrọnọ ma wo ẹgba kẹ omobọ mai, ma jẹ hai du wo “ozọ-odhẹ avọ enuho” hu. Ukpoye, Jihova ọ be jọ ‘eva mai ruiruo,’ ẹzi ọfuafo riẹ ọ be jọ iroro gbe udu mai ruiruo, bi fiobọhọ k’omai ‘ruiruo kẹ awere ẹzi riẹ.’ Avọ obufihọ oyoyou ọyena, kọ ẹjiroro jọ ọ riẹ nọ ma gbẹ rọ jọ uzuazọ ru emamọ ẹsalọ họ re ma jẹ rria te ai hi? Ijo!—Luk 11:13.
17. Didi inwene ma rẹ sai ru kẹ omobọ mai, kọ ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ k’omai ru ere?
17 Ezadhe e riẹ nọ ma re fikparobọ—ẹsejọ iruemu ethọthọ ikrẹkri gbe ikpomahọ omonwa nọ e rẹ sae rẹriẹ iroro mai. Ghele na, ẹkwoma obufihọ ẹzi Jihova, ma rẹ sai fi enana kparobọ! Wọhọ epanọ Pọl o kere se Ileleikristi evaọ Kọrint, Ẹme Ọghẹnẹ o wo ẹgba nọ o re ro fi “eria nọ egae” kparobọ. (2 Ahwo Kọrint 10:4) Evaọ uzẹme, Jihova ọ rẹ sai fiobọhọ k’omai re ma ru inwene ilogbo evaọ oma mai. Ẹme riẹ o tudu họ omai awọ re ma “si obọnọ uruemu ẹdẹe” na je fi “ohwo ọkpokpọ na họ oma, ọnọ a ma tho Ọghẹnẹ eva uvi ẹrẹreokie gbe ẹfuọ.” (Ahwo Ẹfẹsọs 4:22-24) Kọ ẹzi Jihova ọ sai ghine fiobọhọ k’omai ru inwene itieye na? E! Ẹzi Ọghẹnẹ ọ rẹ jọ oma mai mọ ibi—ekwakwa iwoma, eghaghae nọ mai kpobi ma gwọlọ wo. Orọ ọsosuọ evaọ usu enana họ uyoyou.—Ahwo Galesha 5:22, 23.
18. Didi ẹsalọ ohwo-akpọ kpobi nọ o wo iroro ọ rẹ sai ru, kọ didi ọtamuo onana u re fiobọhọ k’omai ru?
18 Inọ ẹzi riẹ ọ sae mọ ubi uyoyou evaọ oma mai yọ uzẹme ulogbo, orọ ufuoma. Uyoyou Jihova Ọghẹnẹ u wo oba ha, yọ a ma omai evaọ uwoho riẹ. (Emuhọ 1:26; 1 Jọn 4:8) Fikiere ma rẹ sae salọ re ma you Jihova. Yọ uyoyou ovo oyena—orọnikọ uzuazọ anwae mai hi, orọnikọ iruthọ nọ ma raro kele he, orọnikọ iroro eyoma nọ ma reuku riẹ hẹ—oye họ usiavẹ kẹ obaro mai. Uyoyou Jihova Ọghẹnẹ họ oware nọ Adamu avọ Ivi a gwọlọ re a rria ribri evaọ Idẹn. Uyoyou utioye na họ oware nọ mai omomọvo ọ gwọlọ re ma sae zọ vrẹ Amagẹdọn jẹ fa odawọ urere na vrẹ eva ekuhọ Esuo Odu-Ikpe Kristi. (Eviavia 7:14; 20:5, 7-10) Omomọvo mai, epanọ uyero mai o rọ kpobi, ma rẹ sai wo uyoyou. (Matiu 22:37; 1 Ahwo Kọrint 13:13) Joma gbae mu re ma you Jihova re ma jẹ bọ uyoyou oyena bẹdẹ bẹdẹ.
Eme Who Roro?
◻ Didi iroro odode i wo ohẹriẹ no ewuhrẹ ọbọga Ebaibol na kpahe owha-iruo omomọvo?
◻ Didi iruo ebabọ Oleleikristi kpobi ọ rẹ jọ omobọ riẹ ru?
◻ Ẹvẹ iriruo ivie Juda i ro dhesẹ nọ omomọvo ọ rẹ salọ edhere obọ riẹ?
◻ Ẹvẹ Jihova ọ rọ k’omai imuẹro nnọ ma rẹ sai ru emamọ ẹsalọ evaọ uzuazọ, o tẹ make rọnọ ikpere ahwo a wariẹ omai họ?
[Picture on page 27]
Kọ obaro ra o r’oma hwa otatha?
[Picture on page 29]
Ghelọ ekpere oriruo ọsẹ riẹ, Josaya ovie na ọ salọ nọ ọ rẹ gọ Ọghẹnẹ