Ẹvẹ Who You Ẹme Ọghẹnẹ Te?

“O, epanọ me you uzi ra! O rọ eva iroro mẹ kẹdẹ kẹdẹ.”—OLEZI 119:97.

1. Ovẹ họ edhere jọ nọ ahwo nọ a be dhozọ Ọghẹnẹ a re ro dhesẹ uyoyou rai kẹ Ẹme Ọghẹnẹ?

IMA egba buobu ọ ezae gbe eyae a wo Ebaibol. Rekọ ẹhẹriẹ ọ rrọ udevie ewo Ebaibol na gbe eyou Ẹme Ọghẹnẹ. Kọ ohwo ọ sae ta nọ o you Ẹme Ọghẹnẹ otẹrọnọ ọthobọ o re ro sei? Vievie! Wo ohẹriẹ, otujọ nọ i se Ebaibol na gboja tere vẹre he a bi sei kẹdẹ kẹdẹ enẹna. A wuhrẹ epanọ a re ro you Ẹme Ọghẹnẹ no, yọ wọhọ ọso-ilezi na, enẹna a bi se Ẹme Ọghẹnẹ gboja “kẹdẹ kẹdẹ.”—Olezi 119:97.

2. Ẹvẹ ẹrọwọ omọvo Isẹri Jihova jọ ọ sae rọ dọmu evaọ otọ iyero ebẹbẹ?

² Ohwo jọ nọ o wuhrẹ re o you Ẹme Ọghẹnẹ họ Nasho Dori. Kugbe ibe enọ e rọwo, o thihakọ vrẹ ikpe ikpe buobu no, be gọ Jihova evaọ otẹwho Albania riẹ. Evaọ etoke yena, a whaha iruo Isẹri Jihova, yọ umutho ebe nọ a kporo no Ebaibol ze i je te Ileleikristi ẹrọwọ enana obọ. Ghele na, ẹrọwọ Brọda Dori ọ jọ kothi. Ẹvẹ o rọ jọ ere? Ọ ta nọ: “Ute mẹ họ re me se Ebaibol na o tẹ kawo auwa ọvo okpẹdẹ, onọ me ru vrẹ ikpe 60 bọ okenọ me ti ro wo ẹbẹbẹ ibiaro.” U te no obọnana gheghe no, oma Ebaibol na soso o jọ ẹvẹrẹ Albania ha, rekọ Brọda Dori o wuhrẹ ẹvẹrẹ Griki okenọ ọ jọ ọmaha, fikiere o te je se Ebaibol na evaọ ẹvẹrẹ ọyena. Isase Ebaibol ẹsikpobi u fiobọhọ kẹ Brọda Dori fi edawọ buobu kparobọ, yọ o rẹ sae thọ omai re.

‘Wo Ẹgwọlọ’ kẹ Ẹme Ọghẹnẹ

3. Didi uruemu Ileleikristi i re wo kpahe Ẹme Ọghẹnẹ?

³ Pita ukọ na o kere nọ: “Wọhọ emọ eboba, wha guọlọ ame-ivie Ẹzi.” (1 Pita 2:2) Wọhọ epanọ ọmọfofa o re siuru ame-ivie oni riẹ gaga na, Ileleikristi enọ i wo ẹgwọlọ kẹ abọ-ẹzi rai a re siuru ese Ẹme Ọghẹnẹ. Ere o rọ owhẹ oma? Ogbẹrọ ere he, who brudu hu. Whọ rẹ sae bọ ẹgwọlọ kẹ Ẹme Ọghẹnẹ re.

4. Eme o gwọlọ re a ru isase Ebaibol họ ẹkoma ohwo?

⁴ Re whọ sai ru ere, wuhrẹ oma ra re who ru isase Ebaibol na reria owhẹ oma, o tẹ lọhọ ru ei kẹdẹ kẹdẹ. (Iruẹru 17:11) Ẹsejọhọ whọ sae te raha auwa ọvo kẹdẹ kẹdẹ evaọ isase Ebaibol ho wọhọ Nasho Dori, rekọ o sae te lọhọ re whọ raha unuoke jọ kẹdẹ kẹdẹ evaọ ese Ẹme Ọghẹnẹ. Ileleikristi buobu a rẹ kake kparoma iminiti kakao jọ evaọ irioke re a roro kpahe oria Ebaibol jọ. Edhere vẹ o woma viere nọ a re ro muọ ẹdẹ na họ? Onọ o rẹ were ejọ họ re se Ebaibol na taure a te ti kiẹzẹ. Ghele na amọfa a re se Ebaibol na evaọ okiọfa nọ u kiehọ ai oma. Oware nọ u wuzou họ re a se Ebaibol na ẹsikpobi. Kẹsena whọ vẹ rehọ omoke jọ roro kpahe oware nọ who se na. Joma roro kpahe iriruo ahwo jọ nọ i wo erere no ese gbe eroro kpahe Ẹme Ọghẹnẹ ze no.

Ọso-Ilezi nọ O You Uzi Ọghẹnẹ

5, 6. Dede nọ ma sae riẹ odẹ riẹ hẹ, eme ma rẹ sai wuhrẹ mi ọnọ o kere Olezi avọ 119 na ẹkwoma ese gbe eroro kpahe oware nọ o kere?

⁵ Okere ọ Olezi avọ 119 na o wo ovuhumuo odidi kẹ Ẹme Ọghẹnẹ. Ono o kere olezi na? A jọ Ebaibol dhesẹ ọnọ o kere i rie he. Rekọ, no eme riẹ ze, ma wuhrẹ eware jọ kpahe iẹe, yọ ma riẹ nọ ọ nyaku ebẹbẹ evaọ uzuazọ riẹ. Egbẹnya riẹ jọ nọ i fo nọ a rẹ jọ egegagọ Jihova a wo ọkpọ uyoyou riẹ kẹ ehri-izi Ebaibol na ha. Ghele na, ọso-ilezi na ọ kẹ uruemu rai uvẹ re o whaha iẹe eruo oware nọ u kiete he. (Olezi 119:23) Ma tẹ be rria hayo ruiruo kugbe ohwo nọ ọ be r’adhẹẹ kẹ ute Ebaibol na ha, whọ rẹ sae ruẹ ithatho evaọ udevie uyero ọso-ilezi na avọ ọra.

⁶ Dede nọ ọ jọ ohwo Ọghẹnẹ, ọso-ilezi na ọ jọ ẹro obọriẹ rri oma riẹ kiẹrẹe he. Ọ rọwo sebaẹgba riẹ. (Olezi 119:5, 6, 67) Ghele na, ọ kẹ uzioraha uvẹ re o kpọe he. Ọ nọ inọ: “Ẹvẹ edhere ọmoha ọ rẹ rọ fo kẹ e?” Uyo riẹ: “Ajokpa eme ra nọ ọ rẹ rọ ta họ oma riẹ obọ.” (Olezi 119:9) Kẹsena, bi fiẹgbahọ ogaga ewoma nọ Ẹme Ọghẹnẹ o rọ, ọso-ilezi na o fibae nọ: “Eme ra me sinohọ eva eva mẹ re mẹ se owhẹ oware uyoma ba eruo.” (Olezi 119:11) Ogaga nọ o rẹ sai fiobọhọ k’omai siọ Ọghẹnẹ ba eruthọ o ghinẹ ga!

7. Fikieme emoha a jẹ mai muẹro h’otọ kẹ ẹgwọlọ ese Ebaibol kẹdẹ kẹdẹ?

⁷ U woma re izoge Ileleikristi a roro kpahe eme ọ ọso-ilezi na. Emoha Ileleikristi a rọ otọ otunyẹ nẹnẹ. O te were Ẹdhọ gaga otẹrọnọ ọ sae wha ogbekuo họ oge emoha egegagọ Jihova oma. Ute Setan họ re o ru Ileleikristi eboba kie ro isiuru uwo jẹ raha izi Ọghẹnẹ. Isinima gbe ighe etẹlivisiọne i bi dhesẹ iroro Ẹdhọ. Otu aroza ughe itieye na e rẹ sae jọ wowoma; a re dhesẹ ọfariẹ-ogbe rai wọhọ oware nọ o gba. Didi ovuẹ a be kẹ? ‘O thọ họ re ahwo nọ a rọo ho a wezẹ kugbe thakpinọ a ghine you ohwohwo.’ Uyoma kẹhẹ inọ, k’ukpe k’ukpe emoha Ileleikristi buobu a bi kie kẹ iroro itieye na. Ahwo jọ a zue okọ ẹrọwọ rai no. Fikiere ohọre na o r’otọ! Rekọ ohọre na o nwane ga te epanọ whai emoha a gbẹ sai ro thihakọ họ? Vievie! Jihova ọ kẹ emoha Ileleikristi edhere nọ a re ro fi isiuru ethọthọ kparobọ no. A rẹ sai mudhe kẹ okwakwa nọ Ẹdhọ ọ wha ze kpobi ẹkwoma ‘Ẹme Ọghẹnẹ nọ a re ro su oma rai, si eme Ọghẹnẹ te udu rai.’ Bro oke whọ be raha kẹ isase gbe eroro kpahe Ebaibol ẹsikpobi omobọ ra?

8. Ẹvẹ iriruo nọ a jọ edhe-ẹme nana dhesẹ na i re ro fiobọhọ kẹ owhẹ rro evaọ ovuhumuo ra kẹ Uzi Mosis na?

⁸ Ọnọ o kere Olezi avọ 119 na o bo nọ: “O, epanọ me you uzi ra!” (Olezi 119:97) Didi uzi ọ be ta kpahe? Ẹme Jihova, kugbe obe Uzi Mosis na. Nọ a tẹ kaki rri rae, ahwo jọ a re gbolo aro kẹ obe Izi nana wọhọ eware anwae jẹ nọ oware nọ o rẹ lẹliẹ ohwo jọ you rie. Dedena, nọ ma te roro kpahe abọ sa-sa Uzi Mosis na, wọhọ epanọ ọso-ilezi na o ru na, ma rẹ sae ruẹ areghẹ nọ ọ rọ emu Uzi na. U te no abọ eruẹaruẹ buobu nọ e rọ Uzi na no, izi ẹfuọ gbe emuore e riẹ, enọ e wha ẹfuọ gbe omokpokpọ haro. (Iruo-Izerẹ 7:23, 24, 26; 11:2-8) Uzi na o tuduhọ edhesẹ oruọzewọ evaọ iruẹru ekiọthuọ jẹ tuduhọ emọ Izrẹl awọ re a dhesẹ ọdawẹ kẹ ibe ọgegagọ nọ ọ rọ ẹgwọlọ. (Ọnyano 22:26, 27; 23:6; Iruo-Izerẹ 19:35, 36; Iziewariẹ 24:17-21) A re guẹdhọ ababọ ọriẹwẹ. (Iziewariẹ 16:19; 19:15) Nọ okere ọ Olezi avọ 119 ọ be kpako na, ababọ avro ọ ruẹ epanọ eware i kiehọ te kẹ enọ i koko Uzi Ọghẹnẹ, uyoyou riẹ kẹe o tẹ rro ga viere. Epọvona nẹnẹ, nọ Ileleikristi a bi wo obokparọ evaọ efihiruo ehri-izi Ebaibol na, uyoyou gbe ovuhumuo rai kẹ Ẹme Ọghẹnẹ o vẹ rro viere.

Ọmọ-Ovie nọ O Yiwi nọ Ọ Rẹ Hẹrioma

9. Didi uruemu Hẹzikaya ovie na o wo kpahe Ẹme Ọghẹnẹ?

⁹ Eme nọ e rọ Olezi avọ 119 na i kiehọ eware nọ ma riẹ kpahe Hẹzikaya gaga okenọ ọ gbẹ jọ ọmọ-ovie ọmoha. Egba-eriariẹ Ebaibol jọ a ta nọ Hẹzikaya o kere olezi na. Dedenọ onana u muẹro ho na, ma riẹ ghele nọ Hẹzikaya o wo adhẹẹ odidi kẹ Ẹme Ọghẹnẹ. Evaọ edhere uzuazọ riẹ, o dhesẹ nọ ọ jọ udu rọwo kugbe eme Olezi 119:97 na. Kpahe Hẹzikaya, Ebaibol na ọ ta nọ: “Ọ dhẹgbalọ ỌNOWO na whawha, ọ se riẹ ba elele vievie he, rekọ ọ yọrọ izi nọ ỌNOWO na ọ rọ kẹ Mosis na whawha.”—2 Ivie 18:6.

10. Didi uduotahawọ oriruo Hẹzikaya o rọkẹ Ileleikristi nọ esẹ gbe ini nọ e riẹ Ọghẹnẹ hẹ a yọrọ?

¹⁰ Wọhọ epanọ ikuigbe i dhesẹ, Hẹzikaya ọ whẹro evaọ uviuwou ahwo Ọghẹnẹ hẹ. Ọsẹ riẹ, Ehaz ovie na, ọ jọ ọgẹdhọ nọ ọ kare ẹrọwọ ọnọ, o tẹ kawo, ọ mahe ọmọ ọvo riẹ jọ—oniọvo eva Hẹzikaya—ro dheidhe kẹ ọghẹnẹ ọrue! (2 Ivie 16:3) Ghelọ oriruo oyoma nana, Hẹzikaya ọ sai ru ‘edhere riẹ fo’ no okpomahọ egedhọ ẹkwoma ẹriẹ kpahe Ẹme Ọghẹnẹ.—2 Iruẹru-Ivie 29:2.

11. Nọ Hẹzikaya o bi muẹrohọ na, ẹvẹ eware e nya rọkẹ ọsẹ riẹ nọ ọ kare ẹrọwọ?

¹¹ Nọ Hẹzikaya ọ be kpako na, ọ ruẹ epanọ ọsẹ ọgẹdhọ riẹ ọ jẹ kpọ iruẹru Orẹwho na. Ewegrẹ e wariẹ Juda họ. Rezin, ovie Siria ọ jariẹ, ọnọ o kuomagbe Pẹka ovie Izrẹl ko Jerusalẹm wariẹ họ. (2 Ivie 16:5, 6) Ahwo Idọm gbe Filistia a tẹ jẹ riẹ, enọ e wọ ohọre ziọ Juda jẹ tubẹ rehọ ikpewho Judia jọ. (2 Iruẹru-Ivie 28:16-19) Didi owọ Ehaz ọ jẹ kpahe okpẹtu nana? Ukpenọ o re bo bru Jihova kẹ obufihọ fiki Siria, Ehaz ọ tẹ rẹriẹ bru ovie Asiria, rehọ igoru gbe isiliva j’udi kẹe, kugbe eware nọ ọ rehọ no uwou-igho etẹmpol na ze. Rekọ onana o wha udhedhẹ okrẹkri se Juda ha.—2 Ivie 16:6, 8.

12. Ẹkwoma eme oruo Hẹzikaya ọ sae rọ whaha ẹwariẹ iruthọ ọsẹ riẹ?

¹² Ukuhọ riẹ, Ehaz o te whu, kẹsena Hẹzikaya ọ tẹ ruọ ovie nọ ọ jọ ikpe 25. (2 Iruẹru-Ivie 29:1) Ọ jọ ọmaha, rekọ oyena o whaha e riẹ ẹjọ ovie obokparọ họ. Ukpenọ ọ raro kele oriruo ọsẹ riẹ nọ ọ kare ẹrọwọ, ọ dhẹ gbalọ Uzi Jihova. Onana u kugbe obọdẹ ujaje jọ kẹ ivie: “Okenọ [ovie] ọ keria agbara-uvie riẹ no, o ve ti kere izi nana họ obe kẹ oma riẹ, enọ erọ obe izerẹ Livai; o rẹ jọ obọ riẹ, nọ o re se eva edẹ uzuazọ riẹ kpobi, re o wuhrẹ epanọ ọ rẹ rọ dhẹ ozọ ỌNOWO na Ọghẹnẹ riẹ, re o koko eme uzi onana gbe ijaje enana.” (Iziewariẹ 17:18, 19) Ẹkwoma ese Ẹme Ọghẹnẹ kẹdẹ kẹdẹ, Hẹzikaya o re wuhrẹ epanọ ọ rẹ rọ dhozọ Jihova jẹ whaha ẹwariẹ iruthọ ọsẹ riẹ nọ ọ riẹ Ọghẹnẹ hẹ.

13. Ẹvẹ o sai ro mu Oleleikristi ẹro inọ evaọ edhere abọ-ẹzi, eware nọ o ru kpobi e te kparobọ?

¹³ Orọnikọ ivie Izrẹl ọvo a tuduhọ awọ re a roro kpahe Ẹme Ọghẹnẹ hẹ rekọ emọ Izrẹl nọ e be dhozọ Ọghẹnẹ kpobi a re ru ere. Olezi ọsosuọ na o dhesẹ ohwo nọ o re ghine wo evawere wọhọ ọnọ “awere riẹ ọ rẹ jọ evaọ uzi ỌNOWO; evaọ uzi riẹ ọ jẹ ghọghọ t’aso t’uvo.” (Olezi 1:1, 2) Kpahe ohwo otiọye na, ọso-ilezi na o kere nọ: “Koware koware nọ o ru, u re woyei obọ.” (Olezi 1:3) Wo ohẹriẹ, kpahe ọnọ ọ kare ẹrọwọ fihọ Jihova Ọghẹnẹ, Ebaibol na ọ ta nọ: “Keme ohwo ekuiroro-ivẹ ọ rẹ jọ deghedeghe evaọ eruo riẹ.” (Jemis 1:8) Mai kpobi a gwọlọ wereva jẹ kparobọ. Isase Ebaibol ẹsikpobi avọ osegboja o sai fiba evawere mai.

Ẹme Ọghẹnẹ Ọ Thọ Jesu

14. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ uyoyou kẹ Ẹme Ọghẹnẹ?

¹⁴ Evaọ okejọ, ọsẹ gbe oni Jesu a rue riẹ nọ ọ kerria udevie iwuhrẹ na eva etẹmpol evaọ Jerusalẹm. Ẹvẹ ‘ẹriẹ gbe iyo riẹ e jọ igbunu te kẹ’ ewena Uzi Ọghẹnẹ nana! (Luk 2:46, 47) Oke yena yọ Jesu ọ jọ ikpe 12. Ẹhẹ, evaọ oke ọmaha, o wo uyoyou kẹ Ẹme Ọghẹnẹ. Uwhremu na, Jesu ọ rehọ Ikereakere na whọku Ẹdhọ, ta nọ: “Fiki ebrẹdi ọvo ohwo ọ rẹ rọ zọ họ, rekọ fiki kẹme kẹme nọ ọ via no unu Ọghẹnẹ ze.” (Matiu 4:3-10) U kri hi, Jesu ọ tẹ rọ Ikereakere na ta usiuwoma kẹ ahwo otẹwho riẹ eva Nazarẹt.—Luk 4:16-21.

15. Ẹvẹ Jesu o ro fi oriruo h’otọ evaọ okenọ ọ jẹ ta usiuwoma kẹ amọfa?

¹⁵ Ẹsikpobi Jesu ọ jẹ wariẹ Ẹme Ọghẹnẹ rọ tha iwuhrẹ riẹ uke. “Ewuhrẹ riẹ o te gbe” enọ e be kezọ kẹe unu. (Matiu 7:28) Agbẹta—iwuhrẹ Jesu i no obọ Jihova Ọghẹnẹ omariẹ ze! Jesu ọ ta nnọ: “Ewuhrẹ mẹ ọ rọ ọrobọ mẹ hẹ, rekọ ọrọ ọnọ o vi omẹ. Ọnọ ọ be rehọ udu obọ riẹ ta ẹme ọ guọlọ orobọ riẹ; rekọ ọnọ ọbe guọlọ orọ ọnọ [o] vi rie i ọye na họ uvi ohwo, eviaviẹ e rọ evaọ eva riẹ hẹ.”—Jọn 7:16, 18.

16. Ẹvẹ Jesu o dhesẹ uyoyou riẹ kẹ Ẹme Ọghẹnẹ te?

¹⁶ Wo ohẹriẹ no ọnọ o kere Olezi avọ 119 na, ‘ababọ ẹrẹreokie’ o rọ oma Jesu hu. Ọ kare uzioraha, Ọmọ Ọghẹnẹ, ọnọ “o hrẹ oma riẹ kpotọ ọ tẹ rọwo whu.” (Ahwo Filipai 2:8; Ahwo Hibru 7:26) Ghele epanọ ọ gba te na, Jesu o wuhrẹ je yoẹme kẹ Uzi Ọghẹnẹ. Onana yọ abọ ologbo jọ ọrọ ẹgba riẹ nọ ọ rọ yọrọ ẹgbakiete riẹ na. Okenọ Pita ọ rehọ ọgbọdọ jẹ gwọlọ whaha emuo Olori riẹ, Jesu ọ tẹ whọku ukọ na jẹ nọ inọ: “Wha roro nọ mẹ rẹ sae lẹ Ọsẹ mẹ, nọ o re vi ogbaẹmo ikọ obọ odhiwu nọ i bu vi [eko] ikpegbivẹ se omẹ hẹ? Kọ otẹrọ ere, ẹvẹ ekere na ọ rẹ rọ gba, e nọ e ta nọ, ere o rẹ jọ hrọ?” (Matiu 26:53, 54) Ẹhẹ, orugba Ikereakere na o r’oja kẹ Jesu vi uwhu odada gbe orọ omovuọ nọ ọ rẹ whaha. Ẹvẹ onana o rọ obọdẹ oriruo uyoyou rọkẹ Ẹme Ọghẹnẹ te!

Amọfa nọ E Raro Kele Kristi

17. Ẹvẹ Ẹme Ọghẹnẹ ọ jọ oja te kẹ Pọl ukọ na?

¹⁷ Pọl ukọ na o kere se ibe Ileleikristi nọ: “Wha rọ aro kele omẹ, wọhọ epanọ mẹ rọ aro kele Kristi.” (1 Ahwo Kọrint 11:1) Wọhọ Olori riẹ, Pọl o wo uyoyou kẹ Ikereakere na. Ọ feva nọ: “Me you Uzi Ọghẹnẹ n’eva mẹ kpobi ze.” (Ahwo Rom 7:22, The Jerusalem Bible) Pọl ọ t’ẹme no Ẹme Ọghẹnẹ ze gaga. (Iruẹru 13:32-41; 17:2, 3; 28:23) Okenọ ọ rọ ithubro urere riẹ kẹ Timoti, ibe ọgbodibo oyoyou riẹ, Pọl o fiẹgbahọ abọ ologbo nọ Ẹme Ọghẹnẹ o re wo evaọ uzuazọ ekẹdẹ kẹdẹ ọ “ohwo Ọghẹnẹ.”—2 Timoti 3:15-17.

18. Kẹ oriruo ohwo jọ nọ, evaọ oke ọgbọna, o dhesẹ adhẹẹ kẹ Ẹme Ọghẹnẹ.

¹⁸ Idibo ẹrọwọ buobu Jihova ọgbọna a raro kele uyoyou Jesu kẹ Ẹme Ọghẹnẹ no. Evaọ emuhọ ikpe-udhusoi nana, ogbẹnyusu jọ o te vi Ebaibol se ọmoha jọ. O dhesẹ epanọ obọdẹ okẹ na u kpomahọ iẹe te: “Me ru rie wọhọ ọgbahọ re me se abọ Ebaibol na jọ kẹdẹ kẹdẹ.” Odẹ ọmoha na họ Frederick Franz, yọ uyoyou riẹ kẹ Ebaibol na o wọ riẹ reawere uzuazọ uthethei ọrọ obokparọ evaọ ẹgọ Jihova. A be kareghẹhọ iẹe ziezi fiki ẹgba riẹ nọ ọ rẹ rọ wariẹ izou Ebaibol soso no uzou ze.

19. Ẹvẹ ahwo jọ a ru omaa ọ isase Ebaibol ẹkpoka orọ Isukulu Odibọgba Ọghẹnẹ na?

¹⁹ Isẹri Jihova a rọ isase Ebaibol ẹsikpobi zaro ho. K’oka k’oka, evaọ omaruẹrẹhọ kẹ ovojọ evaọ iwuhrẹ Ileleikristi rai, Isukulu Odibọgba Ọghẹnẹ na, a re se izou buobu erọ Ebaibol na. A re fielo họ eria isase Ebaibol na evaọ ewuhrẹ na. O mae lọhọ kẹ Isẹri jọ re a ghale oria isase Ebaibol ẹkpoka na kpohọ eko esese ihrẹ re a se abọ ọvuọvo kẹdẹ kẹdẹ. Nọ a bi se na, yọ a bi roro kpahe eme na. O tẹ lọhọ, a re ru ekiakiẹ efa avọ obufihọ ebe nọ a kere no Ebaibol ze.

20. Eme o gwọlọ re a sae ruẹ oke kẹ isase Ebaibol ẹsikpobi?

²⁰ O sae gwọlọ nọ whọ ‘dẹ oke’ no iruẹru efa ze re whọ ruẹsi se Ebaibol na ẹsikpobi. (Ahwo Ẹfẹsọs 5:16) Ghele na, irere riẹ e te rro vi omolahiẹ nọ who ru kpobi. Nọ whọ be bọ uruemu isase Ebaibol ekẹdẹ kẹdẹ na, uyoyou ra kẹ Ẹme Ọghẹnẹ o te rro. U ri kri hi na, oma o rẹ te wọ owhẹ re whọ ta wọhọ ọso-ilezi na nọ: “O, epanọ me you uzi ra! O rọ eva iroro mẹ kẹdẹ kẹdẹ.” (Olezi 119:97) Uruemu utioye na o te wha irere buobu ze enẹna gbe evaọ obaro, wọhọ epanọ uzoẹme n’otha na u ti dhesẹ.

Kọ Whọ Kareghẹhọ?

◻ Ẹvẹ ọnọ o kere Olezi avọ 119 na o ro dhesẹ uyoyou udidi kẹ Ẹme Ọghẹnẹ?

◻ Didi uwuhrẹ ma rẹ sae rehọ no iriruo Jesu gbe Pọl ze?

◻ Ẹvẹ ma sae rọ rro evaọ uyoyou mai kẹ Ẹme Ọghẹnẹ?

[Pictures on page 22]

Ivie ẹrọwọ a re se Ẹme Ọghẹnẹ ẹsikpobi. Kọ who bi ru ere?

[Picture on page 24]

Okenọ ọ make jọ ọmaha, Jesu o you Ẹme Ọghẹnẹ