Uvi Areghẹ O bi Bo Gaga

1. Eme ahwo jọ a bi ru nọ areghẹ o bi bo via na? (Itẹ 1:20, 21)

EVAỌ erẹwho buobu, ma jẹ hae ruẹ inievo mai nọ a be ta usi uwoma evaọ iyẹrẹ hayo edhere, yọ a be ghale ebe kẹ ahwo avọ eva nọ e be were ai. Kọ who ru ere no ẹdẹ jọ? O tẹ rrọ ere, ẹme nọ a jọ obe Itẹ ta inọ areghẹ o bi bo evaọ iyẹrẹ na o te were owhẹ. (Se Itẹ 1:20, 21.) Ma te bi se Ebaibol gbe ebe ukoko na, ma re wo “uvi areghẹ,” koyehọ areghẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ. Areghẹ nana o re fiobọhọ kẹ ahwo riẹ oware nọ a re ru re a sai wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Ma tẹ kẹ ohwo obe evaọ usi uwoma, ohwo na o je mi omai, eva e rẹ were omai. Rekọ ahwo kpobi a rẹ rọwo mi omai hi. Ejọ a gwọlọ yo ẹme nọ Ebaibol ọ ta ha. A rẹ tubẹ hwẹ omai, yọ a rẹ ta nọ Ebaibol yọ obe anwae. Amọfa a rẹ ta nọ izi Ebaibol e ga hrọ, inọ e rẹ jọ ohwo reakpọ kuoma ha, yọ ahwo nọ a bi koko ai a rẹ jọ eva gaga, a re je gu amọfa ẹdhọ. Ghele na, Jihova o bi fiobọhọ kẹ ahwo kpobi re a sai wo uvi areghẹ. Ẹvẹ o bi ro ru ei?

2. Ẹvẹ ma sai ro wo uvi areghẹ, kọ eme ahwo jọ a bi keke aro fihọ ru?

² Ebaibol nọ ma re se ẹsikpobi yọ edhere jọ nọ ma sai ro wo uvi areghẹ. Ebaibol ọ da oria kpobi fia nẹnẹ. Ukoko Jihova u te je kere ebe sa-sa nọ i re fiobọhọ kẹ omai wo uvi areghẹ. A fa ebe nana fihọ evẹrẹ nọ i bu vi odu ọvo (1,000) no. Ma te bi se ai je ru oware nọ ma se, ma re wo erere. Rekọ ahwo jọ a tẹ gwọlọ ru oware, orọ udu rai ọvo a re ru hayo a vẹ nọ ahwo-akpọ ibe rai nọ a gba ha. Yọ a tẹ ruẹ ahwo nọ a bi lele ehrẹ Ebaibol, a re rri rai nọ a wo iruo ho. Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe oware nọ a je bi ru ere. Joma kake ta kpahe epanọ ma sai ro wo areghẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ.

MA RE WO UVI AREGHẸ NỌ MA TE WUHRẸ KPAHE JIHOVA

3. Eme ma re ru re ma sai wo uvi areghẹ?

³ A tẹ ta nọ ohwo o wo areghẹ, koyehọ ọ riẹ oware nọ u fo, o te bi je ru ei. Rekọ areghẹ ọ jọ etẹe kuhọ họ. Ebaibol ọ ta nọ: “Ozodhẹ Jihova họ emuhọ areghẹ, yọ eriariẹ Ọnọ Ọ Rrọ Ọrẹri Erẹri na họ otoriẹ.” (Itẹ 9:10) Fikiere, ma tẹ gwọlọ ru oware jọ, ma re roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o ti rri oware nọ ma gwọlọ ru na. Ebaibol na gbe ebe ukoko na nọ ma re se ọvo, ma sai ro wo “eriariẹ Ọnọ Ọ Rrọ Ọrẹri Erẹri na.” Ukuhọ riẹ, ma ve ti wo uvi areghẹ.—Itẹ 2:5-7.

4. Ẹvẹ o jẹ rrọ nọ Jihova ọvo ọ rẹ sae kẹ omai uvi areghẹ?

⁴ Jihova ọvo ọ rẹ sae kẹ omai uvi areghẹ. (Rom 16:27) Fikieme ma rọ ta ere? Orọ ọsosuọ, ọye ọ ma omai. Yọ ọ riẹ oghẹrẹ nọ eware nọ ọ ma kpobi e rrọ vi omọfa kpobi. (Ol. 104:24) Orọ avọ ivẹ, eware nọ Jihova o bi ru kpobi i dhesẹ nọ o wo areghẹ. (Rom 11:33) Orọ avọ esa, ehrẹ Jihova nọ ma re lele e rẹ thọ omai jẹ wha erere se omai. (Itẹ 2:10-12) Fikiere, re ma sai gine wo uvi areghẹ, ma rẹ riẹ oghẹrẹ ohwo nọ Jihova ọ rrọ. Yọ taure ma te ti ru oware jọ, ma rẹ nọ omamai oghẹrẹ nọ Jihova o ti rri oware na.

5. Eme ọ be via kẹ ahwo jọ fikinọ a gwọlọ wo areghẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ hẹ?

⁵ Ahwo buobu evaọ akpọ na a rẹ ta nọ erru nọ ọ rrọ idodo, oghẹrẹ nọ ugboma ohwo-akpọ o rrọ gbe eware efa nọ ma be rọ ẹro ruẹ i gbunu kẹhẹ. Ghele na, a rẹ rọwo nọ ohwo jọ ọ ma eware he. Amọfa nọ a rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ ma eware a re ru lele eme Ebaibol ho. A rẹ ta nọ Ebaibol na yọ obe anwae. Orọ udu rai a re ru. Eme ọ be hai noi ze? Ereghẹ obọ rai nọ a bi ro yeri akpọ na o lẹliẹ akpọ rai woma no? Vievie! A wo ẹruore gbe he inọ emamọ akpọ ọ rrọ obaro tha. Ẹme Ebaibol u bi gine rugba nẹnẹ inọ: “Areghẹ, hayo orimuo, hayo ohrẹ ovuovo o riẹ hẹ nọ o rẹ wọso Jihova.” (Itẹ 21:30) Fikiere joma gaviezọ kẹ Jihova re ma sai wo uvi areghẹ. Rekọ epanọ areghẹ Ọghẹnẹ o woma te na, ahwo jọ a gwọlọ woi hi. Fikieme?

OWARE NỌ AHWO A GBẸ GWỌLỌ WO AREGHẸ NỌ ỌGHẸNẸ Ọ RẸ KẸ HẸ

6. Amono obe Itẹ 1:22-25 o ta nọ a gwọlọ wo areghẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ ohwo ho?

⁶ Ebaibol ọ ta nọ areghẹ “o bi bo gaga evaọ iyẹrẹ na.” Rekọ ahwo buobu a be rọwo gaviezọ kẹe he. A jọ Ebaibol fodẹ eko ahwo esa jọ nọ a be rọwo wo areghẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ ohwo ho. Ae họ “igbori,” “isẹkoko,” gbe “igheghẹ” na. (Se Itẹ 1:22-25.) Joma ta kpahe oware nọ o soriẹ nọ eko ahwo esa nana a bi ro keke aro fihọ siọ areghẹ nọ Ọghẹnẹ o re fiobọhọ kẹ ohwo wo. Ma vẹ te jẹ ta kpahe oware nọ ma re ru re ma gbẹ jọ wọhọ e rai hi.

7. Fikieme ahwo jọ a rọ gwọlọ nọ ogbogbori ọvo a rẹ jọ evaọ akpọ rai?

⁷ “Igbori” na họ ahwo nọ a rẹ rọwo oware kpobi nọ a vuẹ rai. A re kri ae ẹviẹhọ họ. (Itẹ 14:15) Ẹsibuobu ma te kpohọ usi uwoma, ma rẹ ruẹ oghẹrẹ ahwo otiọye na. Wọhọ oriruo, isu egagọ gbe isu egọmeti a viẹ ahwo buobu họ no. Akpọ o re gbe ahwo otiọnana jọ unu nọ a tẹ riẹ nọ kpakọ a be viẹ ae họ anwẹdẹ. Rekọ igbori nọ a ta ẹme kpahe evaọ Itẹ 1:22 na, o rẹ kẹ ae uye he nọ a tẹ make riẹ nọ a be viẹ ae họ. Yọ a gwọlọ riẹ uzẹme na ha keme a gwọlọ nwene he. (Jeri. 5:31) A gwọlọ nọ a re wuhrẹ Ebaibol ho, yọ a gwọlọ koko izi Ọghẹnẹ hẹ. Orọ udu rai ọvo a gwọlọ ru. Aye jọ nọ ọ wọ egagọ họ uzou nọ oniọvo jọ ọ jẹ ta usi uwoma kẹ evaọ Quebec obọ Canada, ọ ta kẹ oniọvo na nọ, “Otẹrọnọ ozerẹ ichọche mai ọ be viẹ omai họ, uzou riẹ o rrọ, orọnọ uzou mai hi.” Joma rọ aro kele ahwo nọ a gwọlọ nọ ogbori ọvo a rẹ jọ họ.—Itẹ 1:32; 27:12.

8. Eme o ti fiobọhọ kẹ omai nọ ma gbẹ te rọ jọ igbori hi?

⁸ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ ma jọ igbori hi. Oyejabọ nọ ọ rọ jọ Ebaibol vuẹ omai nọ ma “jọ enọ e rro te ahwo ziezi no evaọ otoriẹ [mai].” (1 Kọr. 14:20) Ma te bi koko izi Ọghẹnẹ, u dhesẹ nọ ma rrọ ogbori hi. Nọ oke o be nyaharo na, ma vẹ te ruẹ nọ izi Ọghẹnẹ nọ ohwo o re koko, u re ru nọ ebẹbẹ buobu i gbe ro tei hi, yọ o re ru oware areghẹ. U fo re ma rri omamai sọ ma be daoma ru ere. Wọhọ oriruo, o sae jọ nọ a bi wuhrẹ owhẹ Ebaibol yọ whọ be nyaze ewuhrẹ. Rekọ whọ re roma mudhe kẹ Jihova re whọ họ-ame he. U fo re whọ nọ omara nọ, ‘Kọ eme ọ be whaha omẹ?’ Yọ otẹrọnọ ma họ-ame no, u fo re ma nọ omamai nọ, ‘Kọ mẹ be daoma riẹ usi uwoma ta jẹ riẹ ahwo wuhrẹ ziezi vi epaọ ọsosuọ? Mẹ tẹ gwọlọ ru oware jọ, mẹ be hae kareghẹhọ oware nọ Ebaibol ọ ta je ru ei? Kọ mẹ be riẹ yerikugbe ahwo ziezi wọhọ epanọ u fo nọ Oleleikristi o re ru?’ Ma tẹ ruẹ nọ ma be daoma tere he evaọ ofẹ jọ, joma daoma fihọ iẹe. Joma ru eware nọ Jihova o bi wuhrẹ omai na keme i re ru omai “wo areghẹ.”—Ol. 19:7.

9. Eme “isẹkoko” a bi ru nọ u dhesẹ nọ a gwọlọ wo areghẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ hẹ?

⁹ Utu ahwo avọ ivẹ nọ a be siọ areghẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ ohwo họ “isẹkoko.” Ẹsibuobu nọ ma te kpohọ usi uwoma, ma rẹ nyaku ahwo otiọnana. Ẹkoko-ose họ iruo rai. (Ol. 123:4) Ebaibol ọ ta nọ evaọ oke urere na, isẹkoko buobu e te jariẹ. (2 Pita 3:3, 4) Wọhọ epanọ egọ Lọt a rọwo gaviezọ kẹ unuovẹvẹ nọ u no obọ Ọghẹnẹ ze he na, ere ahwo jọ a bi ru nẹnẹ re. (Emu. 19:14) Ahwo buobu a re se omai ẹkoko fikinọ ma bi koko izi Ọghẹnẹ. Ahwo otiọye na a bi “kie lele isiuru obọrai bi ru eware imuomu.” (Jud 7, 17, 18) Nwanọ oware nọ Ebaibol ọ ta nọ isẹkoko a ti ru evaọ oke urere na oye ahwo nọ a be wọso ukoko na gbe amọfa nọ a gwọlọ gọ Jihova ha a bi ru nẹnẹ na.

10. Wọhọ epanọ Olezi 1:1 o ta, eme ma re ru re ma gbẹ rọ aro kele isẹkoko ho?

¹⁰ Eme ma re ru re ma gbẹ rọ aro kele ahwo nọ a re se ẹkoko ho? Ma rẹ daoma kẹnoma kẹ ahwo nọ a rẹ gwọlọ ethobọ evaọ oware kpobi. (Se Olezi 1:1.) Ma rẹ gaviezọ kẹ eme ahwo nọ a be wọso ukoko na ha, yọ ma re se ebe rai gbe he. Ma gbẹ kẹnoma kẹ oghẹrẹ ahwo otiọnana ha, ekpehre uruemu rai na u ve ti wholo omai. Ma vẹ te hae gwọlọ ethobọ evaọ oware kpobi nọ Jihova gbe ukoko riẹ a be vuẹ omai nọ ma ru. Kọ ẹvẹ ma sae rọ whaha oghẹrẹ uruemu otiọye na? U fo re ma nọ omamai nọ, ‘Nọ ukoko na u te nwene oghẹrẹ nọ ma riẹ otọ oware jọ evaọ Ebaibol hayo ta nọ ma ru oware jọ, mẹ be hae jariẹ gwọlọ ethobọ? Kọ mẹ be jọ oma ekpako ukoko na gwọlọ iruthọ?’ Ma tẹ ruẹ nọ ma be hai ru ere, joma daoma nwene ababọ oke oraha. Ma te ru ere, eva mai e te were Jihova.—Itẹ 3:34, 35.

11. Oghẹrẹ vẹ “ohwo ogheghẹ” o re rri izi Jihova?

¹¹ Utu ahwo avọ esa nọ a gwọlọ wo areghẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ ohwo ho họ, “igheghẹ” na. A se rai igheghẹ keme a gwọlọ nọ a re koko izi Ọghẹnẹ hẹ. Orọ udu rai a gwọlọ ru. (Itẹ 12:15) Jihova Ọghẹnẹ nọ ọ mai wo areghẹ kpobi na ọye ahwo otiọye na a be se na. (Ol. 53:1) Ẹsibuobu nọ ma te kpohọ usi uwoma, ahwo otiọnana a rẹ vuẹ omai nọ izi Ọghẹnẹ nọ ma bi koko na i woma ha, inọ uye ma be rọ bẹ omobọ mai na. Rekọ nọ a be ta ere na, a wo emamọ oware ovo nọ a sae vuẹ omai hi. Ebaibol ọ ta nọ: “Ohwo ogheghẹ ọ rẹ sai wo uvi areghẹ vievie he; o wo oware ovo nọ ọ rẹ ta evaọ unuẹthẹ okpẹwho na ha.” (Itẹ 24:7) Ahwo otiọye na a wo areghẹ hẹ fikiere a sae vuẹ omai emamọ ẹme ọvo ho. Oyejabọ nọ Jihova ọ rọ vuẹ omai nọ ma “kẹnoma kẹ ohwo ogheghẹ.”—Itẹ 14:7.

12. Eme o ti fiobọhọ kẹ omai nọ ma gbẹ te rọ aro kele ahwo ogheghẹ hẹ?

¹² Izi Ọghẹnẹ e were ahwo buobu hu. Joma rọ aro kele ahwo otiọye na ha. Jọ izi Ọghẹnẹ e were omai. Oware jọ o riẹ nọ o te lẹliẹ izi Ọghẹnẹ were omai gaga. Oye họ, nọ ma te roro te erere nọ o re noi ze nọ ma te koko ai gbe uye nọ u re te omai nọ ma gbe koko ai hi. Muẹrohọ ahwo nọ a bi koko izi Ọghẹnẹ hẹ, whọ te ruẹ nọ a bi si uye buobu se omarai. Rekọ rri omara, whọ te ruẹ nọ uzuazọ ra o rrọ kpatiẹ keme who bi koko izi Ọghẹnẹ.—Ol. 32:8, 10.

13. Kọ Jihova ọ rẹ gba ohwo họ ru oware nọ ọ ta?

¹³ Jihova o ru nọ ẹme riẹ nọ ọ rẹ kẹ ohwo areghẹ na o bi ro te ohwo kpobi obọ. Rekọ ọ rẹ gba ohwo họ ru oware nọ ọ ta ha. O make rrọ ere na, ọ vuẹ omai uye nọ u re noi ze nọ ohwo o gbe bi koko izi riẹ hẹ. (Itẹ 1:29-32) Ebaibol ọ ta nọ ahwo otiọye na “a te ruẹ uye nọ u ti no edhere rai ze.” Ahwo nọ a bi koko izi Ọghẹnẹ hẹ a rẹ rọ abọ te imu te oma. Yọ ukuhọ riẹ, Ọghẹnẹ ọ te raha ae no. Rekọ ahwo nọ a bi koko izi Ọghẹnẹ a re wo areghẹ, yọ Ebaibol ọ ta oware nọ Ọghẹnẹ o ti ru kẹ ae. Ọ ta nọ: “Ọnọ ọ be gaviezọ kẹ omẹ o ti wo omofọwẹ yọ ọ te dhozọ okpẹtu hu.”—Itẹ 1:33.

MA TE WO AREGHẸ NỌ ỌGHẸNẸ Ọ RẸ KẸ, MA RE WO EGHALE

14-15. Eme ma jọ obe Itẹ 4:23 wuhrẹ?

¹⁴ Ma te ru oware nọ Jihova o bi wuhrẹ omai, ma re wo areghẹ, yọ ma rẹ re erere riẹ. Wọhọ epanọ ma ta no ẹsejọ na, Jihova o ru nọ ẹme riẹ o rọ rrọ oria kpobi re ohwo kpobi ọ sai wuhrẹ iẹe, o ve wo areghẹ. Who te rri obe Itẹ, whọ rẹ ruẹ emamọ ehrẹ buobu nọ i re fiobọhọ kẹ omai, yọ i re kiekpo ho. Joma ta kpahe ene jọ.

¹⁵ Sẹro udu ra. Ebaibol ọ ta nọ: “Evaọ usu eware nọ whọ rẹ mae sẹro kpobi, sẹro udu ra ziezi, keme eva riẹ eware nọ e rẹ kẹ uzuazọ i re no ze.” (Itẹ 4:23) Re ma sẹro udu mai, ma rẹ whaha ekpehre iroro gbe ekpehre uruemu. Re ma riẹ epanọ ma re ro ru ere, joma ta kpahe eware nọ ohwo o re ru re ubiudu riẹ o sai kie ziezi. Ọ rẹ re emamọ emu, ru eware nọ e rẹ lẹliẹ oma riẹ jaja, ọ vẹ jẹ kẹnoma kẹ eware nọ e rẹ sae raha ubiudu ohwo. Epọvo na re, re ma sae sẹro udu mai, ma rẹ hae romatotọ se Ebaibol kẹdẹ kẹdẹ, ruẹrẹ oma kpahe kẹ ewuhrẹ je kpohọ ewuhrẹ ẹsikpobi, ma vẹ jẹ kẹ uyo. Ma rẹ hai je kpohọ usi uwoma ẹsikpobi. Ma vẹ jẹ kẹnoma kẹ eware nọ e rẹ lẹliẹ omai roro kpahe eware nọ Jihova o mukpahe. Ejọ rai họ, ekpehre usu, gbe ifimu ọfariẹ-ogbe.

16. Eme o dhesẹ nọ ẹme obe Itẹ 23:4, 5 na ginọ emamọ ẹme gaga?

¹⁶ Jọ onọ who wo o da owhẹ ẹro. Ebaibol ọ vuẹ omai nọ: “Who kpe omara no ho fikinọ whọ gwọlọ fe. . . . Nọ whọ tẹ kpare aro ra rri rie, o te jọ etẹe he, keme o te ta ibekpe wọhọ ugo hrọ, ọ vẹ te rra vrẹ kpobọ ehru.” (Itẹ 23:4, 5) Ohwo nọ o fe nẹnẹ, ọ sae jọ oyogbe odẹnotha. O make rrọ ere na, te edafe te iyogbe, a bi le ugho kiti kiti. Ahwo jọ a le ugho te epanọ a be rọ raha emamọ odẹ nọ a wo no. Ejọ a nyasiọ ahwo uviuwou gbe egbẹnyusu rai ba no. Yọ ahwo jọ a si oghẹrẹ eyao jọ se oma rai no fiki ugho. (Itẹ 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Rekọ ma te wo areghẹ nọ Ọghẹnẹ o re fiobọhọ kẹ ohwo wo, onọ ma wo o te da omai ẹro. Ma ti theri okpuru ugho ho, yọ eva e te were omai.—Ọtausi. 7:12.

17. Ẹvẹ ma sai ro wo “ẹrọo ohwo owareghẹ” nọ a jọ obe Itẹ 12:18 fodẹ na?

¹⁷ Hae ma ẹme ra te. Ma gbẹ be hae ma ẹme mai te he, ma sae ta ẹme nọ ọ rẹ so okpẹtu ologbo fihotọ. Ebaibol ọ ta nọ: “Eme nọ a roro te re a tẹ ta ha, e wọhọ ọgbọdọ nọ a ro duwu ohwo, rekọ ẹrọo ohwo owareghẹ o re siwi.” (Itẹ 12:18) Wọhọ oriruo, nọ ma gbe bi gu ahwo ho, ma re lele ahwo riẹ yeri ziezi. (Itẹ 20:19) Ma tẹ be hai wuhrẹ ẹme Ọghẹnẹ ziezi, ẹmeunu mai ọ te were ahwo. Ọ gbẹ te jọ wọhọ ọgbọdọ nọ o re duwu ohwo ho. (Luk 6:45) Ma tẹ be hai roro kpahe ẹme Ebaibol, eme nọ e te hae no omai unu ze e te wọhọ “oza areghẹ,” yọ e te were ahwo oma.—Itẹ 18:4.

18. Eme Itẹ 24:6 o ta, nọ u re fiobọhọ kẹ omai ta usi uwoma je wuhrẹ ahwo ziezi?

¹⁸ Hai ru oware nọ ukoko Jihova o ta. Ebaibol ọ vuẹ omai obọdẹ oware jọ nọ u re fiobọhọ kẹ omai. O ta nọ: “Ẹkwoma emamọ ohrẹ who ti ro fi ẹmo ra, yọ ẹkwoma ekohrẹ ibuobu a re ro wo obokparọ.” (Itẹ 24:6) Ẹme yena o re fiobọhọ kẹ omai riẹ usi uwoma ta jẹ riẹ ahwo wuhrẹ ziezi. Ma tẹ be rọ oghẹrẹ nọ ukoko u wuhrẹ omai rọ ta usi uwoma je wuhrẹ ahwo, u re woma vi ẹsenọ ma tẹ be rọ oghẹrẹ nọ u kiehọ omai oma ro ru ei. Wọhọ oriruo, ma te kpohọ ewuhrẹ, inievo nọ i wo eriariẹ ziezi a re ru ẹme je ru idhesẹvia. Enana kpobi i re fiobọhọ kẹ omai riẹ usi uwoma ta jẹ riẹ ahwo wuhrẹ ziezi. U te no ere no, ukoko na o kẹ omai obọdẹ eware buobu nọ ma re ro wuhrẹ ahwo re a sae riẹ Ebaibol ziezi. Ebe gbe ividio yọ ejọ. Kọ whọ be daoma riẹ epanọ a rẹ rọ rehọ eware nana ta usi uwoma je wuhrẹ ahwo ziezi?

19. Ẹvẹ who rri eme areghẹ nọ Jihova o bi ro wuhrẹ omai evaọ Ebaibol na? (Itẹ 3:13-18)

¹⁹ Se Itẹ 3:13-18. Ma yere Ọghẹnẹ gaga inọ ọ kẹ omai emamọ ehrẹ evaọ Ebaibol na. Ẹvẹ uzuazọ mai o hae te jọ ogbẹrọ ehrẹ Ebaibol ho? Ma jọ uzoẹme nana ta kpahe emamọ ehrẹ jọ nọ e rrọ obe Itẹ no. Rekọ orọnọ obe Itẹ ọvo emamọ ehrẹ e rrọ họ. Fikiere joma hai gbe ru eware kpobi nọ ma bi wuhrẹ evaọ Ebaibol. Ma te ru ere, ma ti wo areghẹ ziezi. Ahwo nọ a be gọ Jihova ha a tẹ be maki rri nọ izi Ọghẹnẹ nọ ma bi koko na yọ uye-oruẹ kufiẹ, ma rẹ daezọ họ keme u mu omai ẹro nọ “a ti se enọ i kru [areghẹ] gaga enọ i wo evawere.”