“Oniọvo Ra Ọ te Kparoma Ze”!

1. Eme ọmọ jọ ọ ta, nọ u dhesẹ nọ u mu rie ẹro gaga inọ ẹkparomatha ọ te jọ?

ỌMỌ jọ nọ a re se Matthew ọ jẹ mọ oghẹrẹ ẹyao jọ, yọ a bẹre riẹ evaọ obọ ọspito unuẹse buobu. Nọ ọ jọ ikpe ihrẹ, ẹdẹ jọ ọye avọ ọsẹgboni riẹ a te je rri JW Broadcasting^®. Evaọ ubrobọ ekuhọ Broadcasting na, a te dhesẹ ividio-ile jọ nọ ahwo a be jọ dede ahwo rai nọ a kpare ze rehọ evaọ akpọ ọkpokpọ na.b Nọ a rri rie kpobi no, Matthew ọ tẹ nyabru ọsẹgboni riẹ, o te kru obọ rai, ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Sẹmẹ, nimẹ, wha ruẹ epanọ a jẹ kpare ahwo ze evaọ ividio na? A te kpare omẹ ze re nọ mẹ tẹ maki whu no. Fikiere wha kru udu ga.” Ẹme nọ ọmọ na ọ ta na o ti duobọte ọsẹgboni riẹ gaga. O te lẹliẹ ae riẹ nọ u mu ọmọ rai na ẹro gaga inọ ẹkparomatha ọ te jọ.

2-3. Fikieme u ro fo re ma hai roro kpahe ẹruore ẹkparomatha na ẹsikpobi?

² U fo nọ ma rẹ hai roro didi kpahe ẹruore ẹkparomatha na no oke te oke. (Jọn 5:28, 29) Fikieme? Keme ohwo ọvo ọ riẹ odẹ hẹ. Oghẹrẹ ẹyao ọgaga jọ ọ sai kie omai, hayo ohwo mai jọ ọ sai whu ku omai. (Ọtausi. 9:11; Jem. 4:13, 14) Nọ oghẹrẹ eware itieye na e tẹ via, ẹruore ẹkparomatha na nọ ma re roro kpahe o rẹ lẹliẹ omai thihakọ. (1 Tẹs. 4:13) Ma wo ẹruore keme Ebaibol o dhesẹ nọ Jihova Ọsẹ obọ odhiwu mai na ọ riẹ omai ziezi, yọ o you omai gaga. (Luk 12:7) Jihova ọ ginẹ riẹ omai gaga keme ọ tẹ be kpare ohwo nọ o whu no ze, epanọ ohwo na ọ jọ vẹre, te eware nọ ọ riẹ kpobi, aikpobi na e rẹ gba tọkọ toni. Jihova o you omai gaga re keme ọ gwọlọ nọ ma rẹ rria bẹdẹ bẹdẹ. Yọ ma tẹ maki whu no dede, ọ rẹ kpare omai ze re ma sae rria bẹdẹ bẹdẹ.

³ Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe oware nọ o lẹliẹ omai rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ te ginẹ kpare ahwo nọ a whu no ze wọhọ epanọ ọ ta. Ma te ta kpahe iku ohwo jọ nọ a kpare ze nọ a gbe fihọ Ebaibol. Iku na e rẹ lẹliẹ ẹrọwọ mai ga, yọ etẹe a rehọ uzoẹme mai na no ze na. O ta nọ: “Oniọvo ra ọ te kparoma ze.” (Jọn 11:23) Ma te jẹ ta kpahe eware nọ ma re ru re u mu omai ẹro viere inọ Ọghẹnẹ ọ te ginẹ kpare ahwo nọ a whu no ze.

OWARE NỌ MA RỌ RỌWO NỌ ỌGHẸNẸ Ọ TE GINẸ KPARE AHWO ZE

4. Ohwo ọ tẹ ta nọ o ti ru oware jọ kẹ omai, eme o rẹ lẹliẹ omai rọwo ẹme riẹ? Kẹ oriruo.

⁴ Ma rehọ iẹe nọ ohwo jọ ọ ta kẹ owhẹ nọ o ti ru oware jọ kẹ owhẹ. Re whọ tẹ te rọwo nọ o ti gine ru ei, whọ rẹ ruẹ nọ o ginẹ rrọ ohwo na oja inọ o re ru oware na, yọ o wo ogaga nọ ọ sai ro ru ei. Ma rọ oriruo jọ dhesẹ iẹe. Ma rehọ iẹe nọ ofou ọgaga nọ o fou ọ raha uwou ra. Ogbẹnyusu ra jọ ọ tẹ ta kẹ owhẹ nọ, ‘Oko me ti fiobọhọ kẹ owhẹ ruẹrẹ uwou ra na.’ Who muẹrohọ nọ ọ ginẹ gwọlọ nọ o re fiobọhọ kẹ owhẹ. Yọ ọ riẹ kpahe uwou nọ a rẹ bọ gaga, o te je wo eware nọ a rẹ rọ bọ uwou. Fikiere whọ rẹ rọwo nọ o ti gine fiobọhọ kẹ owhẹ. Kinọ Ọghẹnẹ ọ ya eyaa inọ ọ te kpare ahwo ze na, o ti gine ru ei? Kọ o ginẹ riẹe oja inọ o re ru ei, o te je wo ogaga nọ ọ sai ro ru ei?

5-6. Eme o lẹliẹ omai riẹ nọ o rrọ Jihova oja inọ ọ rẹ kpare ahwo nọ a whu no ze?

⁵ Kọ o ginẹ rrọ Jihova oja inọ ọ rẹ kpare ahwo nọ a whu no ze? Uyo na họ Ee. Ọ rehọ ẹzi riẹ kpọ ahwo buobu nọ a kere Ebaibol na ro kere kpahe eyaa nọ ọ ya inọ ọ te kpare ahwo nọ a whu no ze. (Aiz. 26:19; Hos. 13:14; Evia. 20:11-13) Yọ Jihova ọ tẹ ya eyaa, ọ rẹ se iẹe ba erugba ha. (Jos. 23:14) Jihova ọ ginẹ gwọlọ nọ ọ rẹ kpare ahwo nọ a whu no ze. Eme o lẹliẹ omai ta ere?

⁶ Job ọ ta ẹme jọ nọ o dhesẹ nọ, ọ riẹ nọ ọ tẹ maki whu no dede, Jihova ọ te gwọlọ nọ ọ rẹ kpare iẹe ze. (Job 14:14, 15, ẹme-obotọ) Jihova ọ ginẹ gwọlọ nọ ọ rẹ kpare idibo riẹ efa kpobi nọ i whu no ze, eva e vẹ be were ae, a rẹ gbẹ mọ họ, yọ a rẹ gbẹ who ho. Kọ ahwo buobu gbidi gbidi nọ a whu no, yọ uvẹ u rovie kẹ ae nọ a rọ riẹ Jihova ha? Jihova Ọghẹnẹ oyoyou mai na ọ gwọlọ nọ ọ rẹ kpare ahwo otiọye na ze re. (Iruẹru 24:15) Ọ gwọlọ kpare ae ze, re a riẹ ọyomariẹ, a vẹ jọ egbẹnyusu riẹ, a vẹ te rria bẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ na. (Jọn 3:16) Enana kpobi i dhesẹ nọ Jihova ọ ginẹ gwọlọ kpare ahwo nọ a whu no ze.

7-8. Eme o lẹliẹ omai riẹ nọ Jihova o wo ogaga nọ ọ sae rọ kpare ahwo ze?

⁷ Kọ Jihova o wo ogaga nọ ọ sae rọ kpare ahwo nọ a whu no ze? O wo rie kiọkọ! Ọye họ “Erumeru na.” (Evia. 1:8) Fikiere oware ovo o sae ga vi ei abọ họ, makọ uwhu dede. (1 Kọr. 15:26) Ma tẹ kareghẹhọ onana, o rẹ lẹliẹ eva were omai, udu u ve je te omai otọ. U wo ẹme jọ nọ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Emma Arnold ọ ta kẹ ọmọtẹ riẹ. Uye o bẹ riẹ avọ ahwo uviuwou riẹ gaga oke nọ a je fi Ẹmo Akpọ Avivẹ. Yọ o hae te lẹliẹe siọ Ọghẹnẹ ba ẹgọ. Ahwo riẹ a whu oke nọ egọmeti Nazi o fi ai họ ega uye. Sista Emma ọ tẹ ta ẹme jọ kẹ ọmọ riẹ rọ tuduhọ iẹe awọ. Ọ ta kẹe nọ, “Otẹrọnọ Ọghẹnẹ ọ te sae kpare ahwo nọ a whu no ze he, koyehọ uwhu o ga vi Ọghẹnẹ. Kọ oware jọ o riẹ nọ o rẹ ga vi Ọghẹnẹ?” Ma riẹ nọ oware ovo o riẹ hẹ nọ o rẹ ga vi Jihova abọ. Otẹrọnọ Jihova o wo ogaga nọ ọ sae rọ ma ohwo ze, kọ ohwo nọ o whu no ọye ọ rẹ bẹe ẹkpare ze? O rẹ bẹe vievie he.

⁸ Oware ofa jọ nọ o lẹliẹ omai riẹ nọ Jihova o wo ogaga nọ ọ sae rọ kpare ahwo ze họ, oware ovo o rẹ thọrọ iẹe ẹro ho. O tube mu odẹ kẹ isi nọ e rrọ obọ ehru na kpobi ọvuọvo. (Aiz. 40:26) Jihova ọ be kareghẹhọ ahwo nọ a whu no na. (Job 14:13; Luk 20:37, 38) Ọ riẹ oware kpobi kpahe ahwo nọ ọ te kpare ze, te oghẹrẹ nọ oma rai o jọ, te uruemu rai, eware nọ a riẹ, makọ eware nọ e via kẹ ae no dede. Oware ovo o re vo Jihova ẹro ho, o make kawo.

9. Eme o lẹliẹ owhẹ rọwo nọ Jihova ọ te ginẹ kpare ahwo nọ a whu no ze?

⁹ Eware nọ ma ta kpahe no na i dhesẹ nọ o ginẹ rrọ Jihova oja inọ ọ rẹ kpare ahwo nọ a whu no ze, yọ o wo ogaga nọ ọ sai ro ru ei. Fikiere ma riẹ nọ ọ te ginẹ kpare ahwo ze evaọ obaro. Rekọ oware ofa jọ o riẹ nọ o lẹliẹ omai rọwo nọ Jihova ọ te ginẹ kpare ahwo nọ a whu no ze. Oye họ, evaọ oke anwae, ọ kẹ Jesu gbe idibo riẹ efa ogaga nọ a rọ kpare ahwo ze. Joma ta kpahe ohwo jọ nọ Jesu ọ kpare no uwhu ze, nọ a gbiku riẹ fihọ obe Jọn izou 11.

OGBẸNYUSU JESU JỌ NỌ O YOU GAGA O WHU

10. Eme ọ via oke nọ Jesu ọ jọ oria jọ nọ o jọ abọ obei ethẹ Jọdan, kọ eme o ru? (Jọn 11:1-3)

¹⁰ Se Jọn 11:1-3. Jesu o wo egbẹnyusu jọ nọ o you gaga, nọ e jẹ rria iwhre nọ a re se Bẹtani. Ae họ Lazarọs gbe inievo-emetẹ ivẹ riẹ nọ a re se Meri avọ Mata. Rekọ oware jọ o tẹ via evaọ obọ ekuhọ ukpe 32 C.E. (Luk 10:38-42) Lazarọs o kie ẹyao, yọ inievo-emetẹ ivẹ riẹ na a jẹ ruawa gaga. Fikiere a te vi ohwo jọ nyae vuẹ Jesu kpahe iẹe. Re a tẹ te rọ owotọ nya no Bẹtani rite oria nọ Jesu ọ jọ oke yena, o rẹ rehọ enwenọ edẹ ivẹ. Yọ o jọ abọdekọ ethẹ Jọdan. (Jọn 10:40) Enwenọ oke nọ ohwo nọ a vi na o ro te Jesu oma, oye Lazarọs o ro whu. Rekọ nọ Jesu ọ make riẹ no inọ Lazarọs o whu no, ọ tẹ gbẹ jọ etẹe edẹ ivẹ efa taure o te ti mu obọ Bẹtani họ ẹnya. Fikiere re Jesu o te ti te obei, yọ Lazarọs o whu te edẹ ene no. Jesu ọ gwọlọ nọ o re ru oware jọ nọ o te lẹliẹ eva were Meri avọ Mata, o vẹ te jẹ lẹliẹ ahwo jiri Ọghẹnẹ.—Jọn 11:4, 6, 11, 17.

11. Eme oware nọ Jesu o ru nọ a vuẹe nọ Lazarọs ọ be mọ, u wuhrẹ omai?

¹¹ Ma jọ iku na wuhrẹ oware nọ u fo nọ emamọ ogbẹnyusu o re ru. Kareghẹhọ nọ Meri avọ Mata a vi ohwo na bru Jesu re ọ vuẹe nọ jọ ọ nyabru ai ziọ obọ Bẹtani hi. Uwou nọ a vi rie inọ ọ vuẹ Jesu ọvo họ ogbẹnyusu riẹ ọ be mọ. (Jọn 11:3) Nọ Lazarọs o whu no, Jesu ọ hae sae jọ obonọ ọ jọ na ta ẹme ọvo, Lazarọs ọ vẹ kparoma ze. Rekọ o ru ere he. Jesu o kpobọ Bẹtani re ọ sasa Meri avọ Mata oma keme o you rai gaga. Kọ who wo ogbẹnyusu jọ nọ ọ rẹ hẹrẹ nọ who bo bru ei re o te ti fiobọhọ kẹ owhẹ hẹ? O tẹ rrọ ere, whọ rẹ riẹ nọ ogbẹnyusu ra na o ti dikihẹ kẹ owhẹ evaọ “oke idhọvẹ.” (Itẹ 17:17) Ma rẹ daoma fiobọhọ kẹ egbẹnyusu mai re wọhọ epanọ Jesu o ru na. Ma rẹ hẹrẹ nọ a bo ze tao ho. Kọ, nọ Jesu o te obọ Bẹtani, eme ọ via? Ma te ta kpahe iẹe.

12. Eme Jesu ọ ta kẹ Mata inọ o te via, kọ eme o sae lẹliẹe rọwo ẹme Jesu na? (Jọn 11:23-26)

¹² Se Jọn 11:23-26. Nọ Mata o yo nọ Jesu ọ kẹle Bẹtani no, ọ tẹ nwane dhẹ bru ei, ọ tẹ ta kẹe nọ: “Olori, otẹrọnọ whọ jọ etenẹ, oniọvo mẹ ọ hai whu hu.” (Jọn 11:21) Ginọ uzẹme inọ Jesu ọ hae sae siwi Lazarọs oke nọ ọ jẹ rọ mọ na. Rekọ nọ orọnọ Lazarọs o whu no na, Jesu ọ gwọlọ ru oware nọ ọ rro vi ẹyao nọ a re siwi kpo. Ọ ta kẹ Mata nọ: “Oniọvo ra ọ te kparoma ze.” Ọ tẹ ta ẹme ọfa kẹ Mata nọ o te lẹliẹe rọwo nọ oniọvo riẹ ọ te ginẹ kparoma ze. Ọ ta kẹe nọ: “Mẹ họ ẹkparomatha na gbe uzuazọ na.” Taure oke yena o te ti te, Jesu ọ kpare ọmọtẹ ọsese jọ nọ o whu no ze. Rekọ o whu kri re ọ tẹ te kpare iẹe ze he. Jesu ọ kpare ọmọzae aye-uku jọ ze re. Yọ o wọhọ nọ ẹdẹdẹ nọ o ro whu na ọ rọ kpare iẹe ze. (Luk 7:11-15; 8:49-55) Rekọ ọrọ Lazarọs na sa keme o whu te edẹ ene no, yọ o ti muhọ egbo no dede. Onọ na họ, kọ Jesu ọ te sae kpare iẹe ze?

“LAZARỌS, NYA LAHWE!”

13. Wọhọ epanọ o rrọ obe Jọn 11:32-35, eme Jesu o ru nọ ọ ruẹ nọ Meri avọ amọfa nọ a jọ etẹe a be viẹ? (Rri uwoho na re.)

¹³ Se Jọn 11:32-35. Nọ Jesu ọ gbẹ rrọ etẹe na, oniọvo Lazarọs ọfa nọ a re se Meri ọ tẹ dhẹ bru ei ze. Yọ ẹme ọvona nọ Mata ọ ta kẹ Jesu na, ọye ọ ta kẹ Jesu re. Ọ ta kẹe nọ: “Olori, otẹrọnọ whọ jọ etenẹ, oniọvo mẹ ọ hai whu hu.” Oware nọ o via na o da riẹ avọ oniọvo riẹ gaga, yọ a jẹ viẹ. Nọ Jesu ọ ruẹ e rai nọ a be viẹ, o tẹ kẹe uye gaga. Ohrọ rai o tẹ re Jesu, irui-oviẹ i te noi aro ze. Jesu ọ riẹ epanọ o rẹ da ohwo te nọ ohwo riẹ o te whu. Ọ ginẹ gwọlọ nọ ọ rẹ kpare oniọvo rai na ze re a seba ẹviẹ.

14. Eme oviẹ nọ Jesu ọ viẹ oke nọ amọ Meri a jẹ viẹ na u wuhrẹ omai kpahe Jihova?

¹⁴ Oviẹ nọ Jesu ọ viẹ nọ ọ ruẹ amọ Meri nọ a be viẹ na o lẹliẹ omai riẹ nọ oware o rẹ da Jihova, yọ ọ rẹ re ohrọ ohwo gaga. Fikieme ma rọ ta ere? Keme wọhọ epanọ ma ta evaọ uzoẹme nọ ọ vrẹ na, uruemu nọ Jihova o wo, oye Jesu o wo re. (Jọn 12:45) Fikiere nọ orọnọ o da Jesu gaga te epanọ irui-oviẹ i ro noi aro ze nọ ọ ruẹ amọ Meri nọ a bi weri na, ma riẹ nọ o rẹ da Jihova gaga re nọ ma tẹ be viẹ fiki oware jọ. (Ol. 56:8) Kọ onana o gbẹ lẹliẹ owhẹ gwọlọ nọ whọ rẹ kẹle Jihova Ọghẹnẹ ohrọ-oriọ mai na viere?

15. Wọhọ epanọ o rrọ obe Jọn 11:41-44, eme ọ via nọ Jesu o te oria nọ a ki Lazarọs fihọ? (Rri uwoho na re.)

¹⁵ Se Jọn 11:41-44. Jesu ọ tẹ nya kpohọ oria nọ a ki Lazarọs fihọ. Ọ tẹ ta nọ jọ a ghelie utho nọ a ro di uki na no. Mata ọ tẹ ta nọ ijo, inọ Lazarọs o ti muhọ egbo no. Rekọ Jesu ọ tẹ ta kẹe nọ: “Kọ mẹ gbẹ ta kẹ owhẹ nọ otẹrọnọ whọ tẹ rọwo whọ te ruẹ oruaro Ọghẹnẹ?” (Jọn 11:39, 40) Jesu ọ tẹ kpare ovao rri ehru, ọ tẹ lẹ evaọ iraro ahwo na kpobi. O ru ere re ahwo na a riẹ nọ Jihova ọye ọ kẹ riẹ ogaga nọ o ti ro ru oware igbunu nọ o bi ti ru na. Jesu ọ tẹ rọ urru oruarua ta nọ: “Lazarọs, nya lahwe!” Lazarọs ọ tẹ ginẹ nya lahwe no eva uki na ze! Oware nọ ahwo jọ a je roro nọ o sae via ha, oye Jesu o ru na.—Rri Uwou-Eroro Ọvo 1, 2008, ẹwẹ-obe avọ 31.

16. Eware vẹ e rrọ iku nọ e rrọ Jọn izou 11 na nọ o rẹ lẹliẹ ẹruore ẹkparomatha na mu omai ẹro viere?

¹⁶ Iku Lazarọs nọ e rrọ obe Jọn izou 11 na o rẹ lẹliẹ ẹruore ẹkparomatha na mu omai ẹro gaga. Fikieme ma rọ ta ere? Kareghẹhọ nọ Jesu ọ ta kẹ Mata nọ: “Oniọvo ra ọ te kparoma ze.” (Jọn 11:23) Jesu ọ ginẹ gwọlọ nọ o re ru oware nọ ọ ta kẹ Mata na, yọ o wo ogaga nọ ọ sai ro ru ei, nwane wọhọ epanọ Ọsẹ riẹ ọ ginẹ gwọlọ kpare ahwo ze na, o te je wo ogaga na re na. Irui-oviẹ nọ i no Jesu aro ze na i dhesẹ nọ ọ ginẹ gwọlọ nọ ọ rẹ kpare ahwo nọ a whu no ze re uweri u je notọ. Yọ o wo ogaga nọ ọ sae rọ kpare ahwo ze re keme nọ ọ ta ẹme ọvo, Lazarọs ọ tẹ kparoma, o te no eva uki na ze. U te no ere no, kọ who muẹrohọ oware jọ evaọ onọ nọ Jesu ọ nọ Mata na? Ọ nọ riẹ nọ: “Kọ mẹ gbẹ ta kẹ owhẹ nọ otẹrọnọ whọ tẹ rọwo whọ te ruẹ oruaro Ọghẹnẹ?” (Jọn 11:40) Obọdẹ eware buobu e ginẹ riẹ nọ e rẹ lẹliẹ omai rọwo nọ eyaa nọ Ọghẹnẹ ọ ya inọ ọ te kpare ahwo nọ a whu no ze na, o ti gine ru ei gba. Kọ eme ma re ru re u mu omai ẹro ziezi inọ Ọghẹnẹ ọ te ginẹ kpare ahwo ze?

EWARE NỌ MA RE RU RE U MU OMAI ẸRO ZIEZI INỌ ẸKPAROMATHA Ọ TE GINẸ JỌ

17. Nọ ma te bi se iku ahwo nọ a kpare ze evaọ Ebaibol, eme ma rẹ kareghẹhọ, kọ eme ma re ru?

¹⁷ Hai se iku ahwo nọ a kpare ze evaọ Ebaibol je roro kpahe ae. A jọ Ebaibol gbiku imaree nọ a whu nọ a kpare zihe ziọ otọakpọ na.c Kọ whọ gbẹ daoma re whọ romatotọ wuhrẹ kpahe ae ọvuọvo? Who te bi se iku na, kareghẹhọ nọ orọnikọ iku esia ha. Ahwo yena nọ a kpare ze na yọ ahwo nọ a ginẹ jọ akpọ na oke jọ. Ejọ ezae, efa eyae, efa kọ emaha. Roro kpahe iku na ziezi re whọ jariẹ wuhrẹ eware jọ. Nọ who te se iku jọ no, roro kpahe iẹe re whọ jariẹ ruẹ oware jọ nọ u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ginẹ gwọlọ kpare ahwo ze, yọ o wo ogaga nọ ọ sai ro ru ei. Nọ who ti se iku ahwo nọ a kpare ze na, jọ ọnọ ọ mai wuzou evaọ usu rai o thọrọ owhẹ ẹro ho. Oye họ ẹkparomatha Jesu. Kareghẹhọ nọ ahwo buobu a ruẹ Jesu nọ a kpare iẹe ze no. Yọ ẹkparomatha riẹ na oye o lẹliẹ omai wo ẹrọwọ ọgaga inọ ẹkparomatha ọ te jariẹ.—1 Kọr. 15:3-6, 20-22.

18. Eme u fo nọ ma re ru kpahe ile ukoko na nọ a so kpahe ẹkparomatha na? (Je rri ẹme-obotọ na re.)

¹⁸ Hai kporo ile ukoko na nọ a so kpahe ẹkparomatha.d (Ẹf. 5:19) Ma tẹ be hae gaviezọ kẹ ile itieye na, ẹrọwọ mai ọ rẹ ga ziezi, yọ u ti mu omai ẹro gaga inọ ẹkparomatha ọ te ginẹ jọ. Hai kporo ile na. Wha te bi ru egagọ uviuwou, wha hae so ae, wha ve se eme ile na jẹ ta ẹme kpahe ae. Daoma riẹ eme ile na fihọ uzou re whọ hai roro kpahe ae ẹsikpobi. Nọ oghẹrẹ oware jọ o jẹ via kẹ owhẹ, hayo nọ ohwo ra jọ o te whu, Jihova ọ vẹ te rọ ẹzi riẹ kareghẹhọ owhẹ eme ile na. Oma o vẹ te sasa owhẹ, who ve je kru udu ga.

19. Eware jọ vẹ e rẹ ziọ omai iroro nọ ma te bi roro kpahe oke ẹkparomatha na? (Rri ẹkpẹti na “Enọ vẹ Whọ te Nọ Ae?”)

¹⁹ Hai roro kpahe oke nọ a te rọ kpare ahwo ze. Jihova ọ ma omai evaọ oghẹrẹ nọ ma re ro roro kpahe oware te epanọ o rẹ rọ wọhọ nọ ma be ruẹ oware na. Fikiere ma sae ruẹ omamai evaọ akpọ ọkpokpọ na makọ enẹna. Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ ta nọ: “Me re roro kpahe akpọ ọkpokpọ na gaga. O rẹ wọhọ ẹsenọ me te obei no yọ idodo nọ e riẹ i bi gbo emamọ ore su omẹ.” Gine roro epanọ o te jọ oke yena nọ a te kpare idibo Ọghẹnẹ nọ a ta kpahe evaọ Ebaibol na ze. Ono evaọ usu rai whọ mae gwọlọ ruẹ dede? Kọ whọ tẹ ruẹ e riẹ, enọ vẹ whọ te nọe? A te kpare ahwo mai nọ a whu no ze re, yọ eva e te were omai gaga nọ ma tẹ ruẹ e rai. Whọ tẹ ruẹ ohwo ra jọ oke yena, eme whọ te kake ta kẹe? Ma riẹ nọ whọ te gbalọ iẹe yọ ẹsejọhọ irui-oviẹ i ti no owhẹ aro ze fiki oghọghọ.

20. Eme ma rẹ hae daoma ru?

²⁰ Eva e were omai gaga inọ Jihova ọ ya eyaa kẹ omai nọ ọ te kpare ahwo nọ a whu no ze. Ma riẹ nọ eyaa yena e te seba erugba ha keme o rrọ Jihova oja inọ o re ru ei gba yọ o wo ogaga na kiọkọ. Fikiere joma hai ru epanọ u re ro mu omai ẹro viere inọ ẹkparomatha o te ginẹ jọ. Ma te ru ere, ma te kẹle Jihova Ọghẹnẹ mai na gaga, ọnọ ọ ya eyaa kẹ omai omomọvo nọ, ‘Ahwo ra nọ a whu no a te kparoma ze!’