Naq nachalk jun li nimla rahilal

«Saʼ xtiklajik, maabʼar naqataw xkʼojobʼankil qachʼool. Li bʼutʼ ut li xkʼihal li sulul kixsach chixjunil li kʼaru wank qe» (Laj Andrew, Sierra Leona).

«Naq xoosutqʼiik saʼ qochoch naq ak xnumeʼk li kaqsut-iqʼ, maakʼaʼ chik kikanaak. Kisachk qachʼool chi rilbʼal aʼin. Li wabʼin kixwiqʼibʼ ribʼ ut kiʼok chi yaabʼak» (Laj David, Islas Virgenes).

MA AK xaakʼul junsutaq aʼin? Wi joʼkan, nakaataw ru li rahilal li nekeʼxkʼul li xeʼxnumsi aʼin: nekeʼsachk xchʼool, nekeʼok xkʼaʼuxl, inkʼaʼ nekeʼxpaabʼ, inkʼaʼ nekeʼxtaw ru ut nekeʼxmatkʼe aʼin. Naabʼalebʼ jwal nekeʼchʼinaak xchʼool ut lubʼlukebʼ joʼkan naq nekeʼxkʼoxla naq maakʼaʼ chik rajbʼal li xyuʼamebʼ.

Wi kisachk chixjunil li kʼaru aawe xbʼaan jun li nimla rahilal, maare nakaawekʼa ajwiʼ naq maakʼaʼ chik aametzʼew re xkuybʼal. Maare yookat xkʼoxlankil naq maakʼaʼ chik rusilal laayuʼam. Abʼanan, li Santil Hu naxchʼolobʼ naq wank tzʼaqal rusilal laayuʼam ut wank xyaalalil naq taapaabʼ naq t-usaaq chixjunil saʼ junaq kutan.

XNAWBʼAL LI NAXYE LI SANTIL HU NAXBʼAANU NAQ TOJ WANK RUSILAL LAAYUʼAM

Saʼ Eclesiastes 7:8 naxye naq «qʼaxal us xchoybʼal junaq kʼanjel chiru li yal xtikibʼankil». Wi xaakʼul junaq li nimla rahilal ut tento taatikibʼ wiʼ chik laayuʼam, maare taakʼoxla naq maakʼaʼ rajbʼal wi taayal xbʼaanunkil. Abʼan, wi wank aakuyum ut taakʼe aaqʼe, t-usaaq chixjunil.

Li Santil Hu naxye naq twulaq xkutankil naq «inkʼaʼ chik taaʼabʼiiq [...] li yaabʼak chi moko li qʼoqonk» (Isaias 65:19). Li aatin aʼin ttzʼaqloq ru naq li Xʼawabʼejilal li Yos tixchʼinaʼusa chixjunil li Ruuchichʼochʼ (Salmo 37:11, 29). Maajunwa chik tchalq junaq li nimla rahilal saʼ qabʼeen. Chixjunil li rahilal li wank saʼ qachʼool ut li kikʼehok re qaxiw tsachmanq chi junajwa. Li Nimajwal Yos naxye: «Maajoqʼe chik taajultikamanq li kʼaru xkʼulmank ut inkʼaʼ chik tinkʼe saʼ inchʼool» (Isaias 65:17).

Kʼoxla aʼin: laj Yobʼtesinel ak kixbʼaanu chixjunil li naʼajmank re naq chaabʼilaq li qayuʼam ut wanq qoybʼenihom, naraj naq toowanq saʼ tuqtuukilal rubʼel li Xʼawabʼejilal (Jeremias 29:11). Ma truuq aatenqʼankil aʼin re naq taakʼoxla naq toj wank rusilal laayuʼam? Li xSally, li xqil saʼ li xbʼeen tasal re li hu aʼin, naxye: «Xkʼoxlankil naq chaabʼilaq chik ru li qayuʼam naq tjolominq li Xʼawabʼejilal li Yos truuq aatenqʼankil chi risinkil saʼ laachʼool li kikʼulmank chaq ut chi xkuybʼal li yookat xkʼulbʼal anaqwan».

Kʼaru chik tixbʼaanu chi seebʼ li Xnimajwal Awabʼejilal li Yos? Us raj naq taatzʼil rix. Chi joʼkan taakʼe reetal naq toj wank rusilal laayuʼam usta ra xaakʼul ut naq chi seebʼ inkʼaʼ chik twanq ebʼ li nimla rahilal. Abʼan, anaqwan naru nakatxtenqʼa li chaabʼil naʼlebʼ li naxkʼe li Santil Hu re naq taakuy xnumsinkil li rahilal.

Li xraqal li Santil Hu li truuq aatenqʼankil

Hilank chiʼus

«Qʼaxal us li hilank junpaataq chiru li kawil kʼanjelak, xbʼaan naq aʼin chanchan li chapok iqʼ» (Eclesiastes 4:6).

Joʼ nekeʼxye li nekeʼxtzʼil rix aʼin, wi junaq li poyanam xkʼul junaq li rahilal ut «inkʼaʼ sa nawark, aʼin tixbʼaanu naq tnimanq ru li chʼaʼajkilal li naxkʼam chaq aʼin ut chʼaʼajkaq chik xtuqubʼankil ru li xkʼaʼuxl». Joʼkan naq, us naq thilanq chiʼus.

Ye li nakaawekʼa

«Li rahil chʼoolej naxluktesi xchʼool li winq; aʼut li chaabʼil aatin naxsahobʼresi» (Proverbios 12:25).

Aatinan rikʼin junaq laakomon malaj laawamiiw. Moko kaʼaj tawiʼ teʼxkʼe xchʼool chaawabʼinkil, naru teʼxkʼojobʼ aachʼool ut tateʼxtenqʼa.a

Kʼoxla naq t-usaaq chixjunil

«Yooko chi roybʼeninkil akʼ choxa ut akʼ chʼochʼ, bʼarwiʼ taawanq li tiikilal, joʼ chanru kixyeechiʼi li Yos» (2 Pedro 3:13).

a Wi junaq li poyanam inkʼaʼ chik sa narekʼa ribʼ chiru naabʼal kutan malaj numtajenaq xkʼaʼuxl, maare naʼajmank naq txik rikʼin laj bʼanonel.