Tuqtu li qachʼool naq nawank li chʼaʼajkilal

1. Kʼaru «li tuqtuukil usilal li nachalk rikʼin li Yos», ut kʼaru rusilal naqataw? (Filipenses 4:6, 7).

WANK jun li tuqtuukilal li inkʼaʼ naxtaw li ruuchichʼochʼ aʼin. Aʼan «li tuqtuukil usilal li nachalk rikʼin li Yos», li tuqtuukilal li narekʼa junaq li kristiʼaan li wank tzʼaqal saʼ amiiwil rikʼin li xchoxahil Yuwaʼ. Naq wank li xtuqtuukilal li Yos qikʼin, sa naqekʼa qibʼ (taayaabʼasi Filipenses 4:6, 7). Wanko saʼ amiiwil rikʼinebʼ li nekeʼrahok re li Jehobʼa ut naqayal xsahil li wank tzʼaqal saʼ amiiwil rikʼin «li Yos li nakʼehok li tuqtuukil usilal» (1 Tes. 5:23). Naq naqanaw ru li qachoxahil Yuwaʼ, naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin ut naqapaabʼ, wank li xtuqtuukilal qikʼin. Li tuqtuukilal aʼin naxsahobʼresi qachʼool naq naqanumsi junaq li chʼaʼajkilal.

2. Kʼaʼut naqanaw naq tooruuq xtawbʼal li tuqtuukilal li nachalk rikʼin li Yos?

² Ma naru naqekʼa xtuqtuukilal li Yos naq yooko xnumsinkil li chʼaʼajkilal? Ma tooruuq chi wank chi sa qachʼool naq wank li letzbʼil yajel, li chʼaʼajkilal, li mululij ibʼ malaj li poqoqin ibʼ ut li rahobʼtesiik? Ebʼ li chʼaʼajkilal aʼin naxkʼe qaxiw. Abʼan li Jesús kixye rehebʼ li xtzolom: «Misachk eechʼool chi kʼoxlak, chi moko chexxiwaq» (Juan 14:27). Naabʼal li hermaan nekeʼxbʼaanu li kixye li Jesús. Rikʼin li xtenqʼ li Jehobʼa, nekeʼrekʼa li tuqtuukilal naq nekeʼxnumsi li yalbʼaʼix.

LI TUQTUUKILAL NAQ WANK LI YAJEL

3. Chanru naxmaqʼ chiqu li tuqtuukilal naq nawank junaq li nimla yajel?

³ Junaq li letzbʼil yajel naru naxjal li qayuʼam chi junajwa. Qakʼoxlaq li kixbʼaanu li COVID-19. Naq xeʼpatzʼek re naabʼal li qas qiitzʼin chirix aʼin, naabʼal xeʼxye naq inkʼaʼ chik nekeʼruuk chi wark. Xeʼok ajwiʼ xkʼaʼuxl ut xrahilebʼ xchʼool, xeʼkalaak, xeʼxket li bʼan li nakanobʼresink u, xeʼpleetik ut xeʼraj xkamsinkilebʼ ribʼ. Wi wank junaq li nimla yajel bʼarwiʼ wankat, kʼaru naru taabʼaanu re naq inkʼaʼ t-oq aakʼaʼuxl ut xtawbʼal li tuqtuukilal li nachalk rikʼin li Yos?

4. Kʼaʼut naxkʼe xtuqtuukilal qachʼool li propesiiy li kixye li Jesús chirix li rosoʼjikebʼ li kutan?

⁴ Li Jesús kixye naq saʼ rosoʼjikebʼ li kutan twanq yajel «saʼ naabʼal chi naʼajej» (Luc. 21:11). Aʼin naxkʼe xtuqtuukilal qachʼool. Kʼaʼut? Xbʼaan naq ak naqanaw li tkʼulmanq, inkʼaʼ nasach qachʼool rilbʼal aʼin. Naqakʼe reetal naq chixjunil yook chi kʼulmank joʼ kixye li Jesús. Joʼkan naq naqabʼaanu li kixye li Jesús rehebʼ li teʼwanq saʼ rosoʼjikebʼ li kutan. Kixye: «Chekʼehaq reetal, mexxiwak!» (Mat. 24:6).

5. a) Joʼ naxye Filipenses 4:8, 9, kʼaru tqapatzʼ re li Jehobʼa naq nawank junaq letzbʼil yajel? b) Chanru nokooxtenqʼa rabʼinkil li Santil Hu saʼ yaabʼ kuxej?

⁵ Naq nakʼulmank junaq li letzbʼil yajel, naʼok qakʼaʼuxl ut qaxiw. Aʼin kixkʼul li xDesi jun li hermaan.b Li rikan, li ralal li rikan ut laj bʼanonel li naʼilok re xeʼkamk xbʼaan li COVID-19, aʼan naxuwak naq tbʼoneʼq, joʼkan ajwiʼ naq tixlatz xyajel li xnaʼ li ak cheek chik. Naʼok ajwiʼ xxiw naq tkanaaq chi maakʼaʼ xkʼanjel, ut naxkʼoxla bʼar tixtaw xtumin re xloqʼbʼal li xtibʼelwa ut xtojbʼal li rochoch. Qʼaxal yook xkʼaʼuxl chirix aʼin ut inkʼaʼ naru chi wark. Abʼan kixtaw wiʼ chik li tuqtuukilal. Chanru? Naq natijok chiru li Jehobʼa re naq maakʼaʼaq xxiw ut inkʼaʼ chik xkʼoxlankil aʼin (taayaabʼasi Filipenses 4:8, 9). Re rabʼinkil li Jehobʼa, naxkʼe li Santil Hu li xokbʼil saʼ yaabʼ kuxej. Aʼan naxye: «Naq nekeʼxyaabʼasi chi sahebʼ saʼ xchʼool naxkotz linkʼaʼuxl ut naxjultika chiwu naq li Jehobʼa naxkʼe xchʼool chiwix» (Sal. 94:19).

6. Chanru nokooxtenqʼa tzolok saʼ junesal ut xik saʼebʼ li chʼutam?

⁶ Relik chi yaal, naq nawank li letzbʼil yajel qʼaxal nokooxchʼaʼajki rikʼin li naqabʼaanu rajlal kutan. Abʼan miqakanabʼ naq aʼin tixmaqʼ chiqu li tzolok saʼ junesal ut xik saʼebʼ li chʼutam. Joʼkan ajwiʼ, saʼebʼ li tasal hu ut ebʼ li bʼideo naʼelk ajwiʼ resil li nekeʼxkʼul ebʼ li hermaan ut tiikebʼ xchʼool chiru li Jehobʼa (1 Ped. 5:9). Li qachʼutam naxkʼe saʼ qakʼaʼuxl chaabʼil naʼlebʼ joʼkan ajwiʼ nokooxtenqʼa chi xwaklesinkil qachʼool chiqibʼil qibʼ (Rom. 1:11, 12). Wi naqakʼoxla chanru li Jehobʼa naxtenqʼahebʼ laj kʼanjel chiru naq yajebʼ chaq, naq nekeʼok xxiw ut naq nekeʼrekʼa ribʼ xjunes, aʼin tixkawresi li qapaabʼal ut naqanaw naq aʼan tooxtenqʼa.

7. Chanru tqakʼam qe rikʼin li apóstol Juan?

⁷ Miqakanabʼ raatinankilebʼ li qahermaan. Junaq li nimla yajel tixbʼaanu naq inkʼaʼ chik tooruuq chi wank rikʼinebʼ li junchʼol joʼ ajwiʼ rikʼinebʼ li qechpaabʼanel. Wi naqakʼul chi joʼkaʼin maare tqekʼa qibʼ joʼ kirekʼa ribʼ li apóstol Juan, aʼan naraj rilbʼal ru laj Gayo li ramiiw (3 Juan 13, 14). Aʼan kixye naq chiru jun qʼehil inkʼaʼ truuq rilbʼal laj Gayo. Joʼkan naq kixbʼaanu chixjunil li wank saʼ ruqʼ: kixtaqla jun li xʼesilhu. Wi inkʼaʼ nokooruuk rilbʼal qibʼ chiqibʼil qibʼ rikʼinebʼ li qahermaan, qabʼaanuhaq jun li bʼoqok, li bʼideollamaad, malaj xtaqlankil junaq li mensaaj. Naq wanko saʼ aatin rikʼinebʼ li hermaan, inkʼaʼ naqekʼa qibʼ qajunes ut sa qachʼool. Ut wi naqekʼa naq yook qakʼaʼuxl? Qayehaqebʼ re li cheekel winq ut qakʼulubʼaq li tenqʼ li nekeʼxkʼe qe chi anchalebʼ xchʼool (Is. 32:1, 2).

LI TUQTUUKILAL NAQ WANK LI RAHILAL

8. Chanru trisi laatuqtuukilal naq nakaakʼul li rahilal?

⁸ Wi xaakʼul junaq li rahilal joʼ li nimla bʼutʼ, li hiik malaj li nimla kʼatok, maare chiru naabʼal kutan t-oq aakʼaʼuxl. Ut, joʼ ajwiʼ maare xkamk junaq laakomon, xsach kʼaru aawe, maare aʼin tixkʼe xrahil laachʼool malaj aajosqʼil. Aʼin moko naraj ta xyeebʼal naq nakaara ru li bʼihomal malaj maakʼaʼ laapaabʼal. Ut wankebʼ ajwiʼ moko nekeʼsach ta xchʼool chi rilbʼal naq kamaʼin xatnaʼlebʼak xbʼaan naq xaakʼul li rahilal (Job 1:11). Abʼan, maakʼaʼ naxye joʼ rahil li yooko xkʼulbʼal, naru naq wanq li qatuqtuukilal. Qilaq chanru.

9. Chanru nokooxtenqʼa li kixye li Jesús re xkawresinkil qibʼ naq nakʼulmank junaq li rahilal?

⁹ Wankebʼ kristiʼaan nekeʼxkʼoxla naq maajunwa teʼxkʼul junaq li rahilal. Abʼan naqanaw naq saʼebʼ li qakutan qʼaxal teʼnumtaaq li rahilal, ut naru ajwiʼ naqakʼul aʼin. Li Jesús kixye rehebʼ li xtzolom naq toj maajiʼ tchalq li rosoʼjik twanq «ninqi hiik» ut jalan chik xninqal rahilal (Luc. 21:11). Kixye ajwiʼ naq tnumtaaq li maaʼusilal, ut chisaʼ aʼin naqil li raaxiikʼ ut li xninqal ru kamsink (Mat. 24:12). Li Jesús maajunwa kixye naq inkʼaʼ tooxchʼaʼajki aʼin. Naabʼalebʼ laj kʼanjel chiru li Yos nekeʼxkʼul li rahilal (Is. 57:1; 2 Cor. 11:25). Maare li Jehobʼa inkʼaʼ tooxkol rikʼin sachbʼachʼoolej chiruhebʼ li rahilal, abʼanan tixkʼe qe li naʼajmank chiqu re naq wanqo saʼ tuqtuukilal ut sahaq saʼ qachʼool.

10. Kʼaʼut naqaye naq xkawresinkil qibʼ re xkʼulbʼal junaq li rahilal naxkʼutbʼesi naq wank qapaabʼal? (Proverbios 22:3).

¹⁰ Naq nakʼulmank junaq li rahilal, maare inkʼaʼ tooxiwaq xbʼaan naq ak kawresinbʼilo chik. Abʼan aʼin moko naxkʼutbʼesi ta naq inkʼaʼ kʼojkʼo qachʼool rikʼin li Jehobʼa, naxkʼutbʼesi bʼan naq kʼojkʼo qachʼool naq aʼan tooxkol. Kʼaʼut naqaye aʼin? Xbʼaan naq li Santil Hu naxye naq tento tqakawresi qibʼ chiru junaq rahilal (taayaabʼasi Proverbios 22:3). Ut, rikʼin ajwiʼ ebʼ li qatasal hu, li chʼutam ut li esil, li xmolam li Jehobʼa yook xyeebʼal qe naq tqakawresi qibʼ re xkuybʼal yalaq kʼaru chi rahilal.c Kʼaru tqabʼaanu wi naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li Jehobʼa? Rabʼinkil li naʼlebʼ li naxye qe naq toj maajiʼ nakʼulmank junaq li rahilal.

11. Kʼaru naqatzol rikʼin xMargaret?

¹¹ Qakʼoxlaq li kixkʼul xMargaret jun li hermaan. Ebʼ li nekeʼtaqlank xeʼxye naq t-elq saʼ li rochoch xbʼaan naq yook chi kʼatk li kʼicheʼ. Naabʼalebʼ li kristiʼaan yookebʼ chi elelik, joʼkan naq jwal laatzʼ li bʼe ut inkʼaʼ naru chi numeʼk li xbʼelebʼaal chʼiichʼ. Kʼajoʼ li sibʼ ut kikanaak saʼ li xbʼelebʼaal chʼiichʼ. Saʼ xkʼabʼaʼ naq ak kawresinbʼil chik, kikoleʼk. Saʼ li xkarteer naxkʼam reetalil li tenamit re naq tixsikʼ bʼar chik naru t-elq. Xbʼaan naq naxnaw chiʼus li bʼe aʼin kiruuk chi elelik chiru li rahilal aʼin. Xbʼaan naq kawresinbʼil chik, kikoleʼk.

12. Kʼaʼut naqapaabʼ li naʼlebʼ li nekeʼxye qe naq nawank junaq li rahilal?

¹² Re naq tqakol qibʼ ut ebʼ li junchʼol, ebʼ li nekeʼtaqlank saʼ xbʼeen li tenamit naru nekeʼxkʼe junjunq li naʼlebʼ joʼ xyeebʼal joqʼe naru nokooʼelk saʼ li bʼe, tqakanabʼ li qanaʼaj malaj teʼxbʼaanu jalan chik li naʼlebʼ. Abʼanan wankebʼ inkʼaʼ nekeʼraj abʼink, xbʼaan naq inkʼaʼ nekeʼraj xkanabʼankil li rochochebʼ. Abʼan chanru nokoonaʼlebʼak laaʼo laj paabʼanel? Li Santil Hu naxye: «Saʼ xkʼabʼaʼ li Qaawaʼ chexpaabʼanq chiruhebʼ chixjunil li nekeʼtaqlank saʼ ruuchichʼochʼ: joʼ chiru li awabʼej, xbʼaan naq nim xwankil, joʼ ajwiʼ chiruhebʼ laj jolominel, xbʼaan naq taqlanbʼilebʼ xbʼaan aʼan» (1 Ped. 2:13, 14). Li xmolam li Jehobʼa naxkʼe qanaʼlebʼ re naq tqakol qibʼ. Rajlal nekeʼxye naq tqakʼe rehebʼ li cheekel winq xnumbʼril li qaselular re naq tooʼeʼxbʼoq naq tqakʼul junaq li rahilal. Ma xqakʼe xnumbʼril li qaselular rehebʼ? Maare li xmolam li Jehobʼa naxye qe naq tookanaaq saʼ li qochoch, xsikʼbʼal bʼar tqakol qibʼ, li qatzekemq malaj qatenqʼ. Maare naxye ajwiʼ chanru ut joqʼe xtenqʼankilebʼ li junchʼol. Wi inkʼaʼ nokooʼabʼink naru naqakʼe saʼ xiwxiwal li qayuʼam joʼ ajwiʼ rehebʼ li cheekel winq, li tiikebʼ xchʼool chiru li Jehobʼa ut nokooʼeʼril (Heb. 13:17). Li xMargaret naxye: «Chʼolchʼo chiwu naq abʼink chiruhebʼ li cheekel winq ut chiru xmolam li Jehobʼa, kikolok we».

13. Kʼaru nekeʼxbʼaanu li hermaan li yookebʼ xjalbʼal xnaʼaj re naq sahaqebʼ saʼ xchʼool ut tuqtuuq li xchʼoolebʼ?

¹³ Saʼ xkʼabʼaʼ li rahilal, li ninqi pleet malaj li mululij ibʼ, naabʼal li hermaan yookebʼ xjalbʼal xnaʼajebʼ. Ut nekeʼxbʼaanu chixjunil li wank saʼ ruqʼebʼ re naq teʼkʼayq bʼarwiʼ nekeʼxik abʼanan saʼ junpaat nekeʼok wiʼ chik xloqʼoninkil ru li Yos. «Nekeʼxpuktesi li chaabʼil esil», joʼ li xeʼxbʼaanu chaq laj paabʼanel saʼ xkutankilebʼ li apóstol naq naabʼal xeʼxjal xnaʼaj xbʼaan li rahobʼtesiik (Hech. 8:4). Li puktesink naxbʼaanu naq teʼxkʼe xchʼool chirix li Xʼawabʼejilal li Yos, ut inkʼaʼ chirixebʼ li chʼaʼajkilal. Chi joʼkan sahebʼ saʼ xchʼool ut wankebʼ saʼ tuqtuukilal.

LI TUQTUUKILAL NAQ NOKOOʼEʼXRAHOBʼTESI

14. Kʼaʼut narisi li qatuqtuukilal naq nokooʼeʼxrahobʼtesi?

¹⁴ Naq nokooʼeʼxrahobʼtesi naru naqakanabʼ naabʼal li kʼaʼaq re ru li nokooxtenqʼa xtawbʼal li tuqtuukilal ut li sahil chʼoolejil, joʼ xchʼutubʼankil qibʼ chi maakʼaʼ qakʼaʼuxl, puktesink chi inkʼaʼ tooʼeʼxchap ut xbʼaanunkil rajlal kutan li qakʼanjel chi maakʼaʼaq qaxiw naq ebʼ li awabʼej tooʼeʼxchʼik saʼ tzʼalam. Naq nekeʼxmaqʼ chiqu aʼin maare t-oq qakʼaʼuxl chirix kʼaru chik tkʼulmanq moqon. Ak re naq joʼkan naqekʼa qibʼ. Abʼanan weent tqabʼaanu re naq li rahobʼtesiik inkʼaʼ tixbʼaanu naq inkʼaʼ chik kawaq qapaabʼal, joʼ kixye li Jesús rehebʼ li xtzolom (Juan 16:1, 2). Joʼkan bʼiʼ, kʼaru tooruuq xbʼaanunkil re naq wanq qatuqtuukilal naq tooʼeʼxrahobʼtesi?

15. Kʼaʼut naq inkʼaʼ tqaxuwa ru li rahobʼtesiik? (Juan 15:20; 16:33).

¹⁵ Li Santil Hu naxye: «Chixjunilebʼ li teʼraj paabʼank chi chaabʼil saʼ xkʼabʼaʼ li Kristo Jesus, teʼrahobʼtesiiq» (2 Tim. 3:12). Laj Andréi, jun li hermaan, kichʼaʼajkoʼk chiru xpaabʼankil li aatin aʼin naq keʼxram li kʼanjel saʼ li tenamit bʼarwiʼ wank. Aʼan kixye: «Naabʼal aj Testiiw wank arin; inkʼaʼ teʼruuq qachapbʼal chiqajunilo». Abʼanan aʼin inkʼaʼ naxkʼe xsahil xchʼool naxkʼe bʼan xkomon xkʼaʼuxl. Jalanebʼ chik li hermaan, keʼxkanabʼ aʼin saʼ ruqʼ li Jehobʼa usta nekeʼxnaw naq naru nekeʼchapeʼk ut inkʼaʼ nekeʼok xkʼaʼuxl joʼ laj Andréi. Joʼkan naq kiʼok xkʼambʼal re rikʼinebʼ li hermaan ut kixkanabʼ saʼ ruqʼ li Jehobʼa. Kixtaw li tuqtuukilal ut anaqwan sa saʼ xchʼool usta wank li chʼaʼajkilal. Naru naqekʼa ajwiʼ qibʼ chi joʼkaʼin. Yaal naq li Jesús kixye naq tooʼeʼxrahobʼtesi, abʼanan kixye ajwiʼ naq tooruuq chi wank chi tiik qachʼool chiru li Jehobʼa (taayaabʼasi Juan 15:20; 16:33).

16. Kʼaru li naʼlebʼ tento tqapaabʼ naq nokooʼeʼxrahobʼtesi?

¹⁶ Naq ramro li qakʼanjel malaj inkʼaʼ nokooʼeʼxkanabʼ chi puktesink, li qamolam ut ebʼ li cheekel winq naru nekeʼxkʼe li naʼlebʼ re xkolbʼal qibʼ, re naq tooruuq xkawresinkil li qapaabʼal ut re puktesink joʼ tixkʼe ribʼ chiqu. Naq teʼxbʼaanu aʼin, chooʼabʼinq, usta wank sut inkʼaʼ tqataw ru kʼaʼut naq yookebʼ xbʼaanunkil aʼin (Sant. 3:17). Maajunwa tqaye junaq li naʼlebʼ chirix li qakʼanjel ut chirixebʼ li hermaan rikʼin junaq li inkʼaʼ naru tqaye wiʼ (Ecl. 3:7).

17. Joʼ ebʼ li apóstol, kʼaru chʼolchʼooq chiqu xbʼaanunkil?

¹⁷ Jun li xyaalal naq laj Tza naxrahobʼtesi li xtenamit li Yos aʼan naq naqapuktesi «li xchʼolobʼahom li Jesus» (Apoc. 12:17). Inkʼaʼ naqakanabʼ naq laj Tza ut li xruuchichʼochʼ tooʼeʼxxibʼe. Puktesink ut xkʼutbʼal li yaal chiruhebʼ li junchʼol usta ramro li qakʼanjel, naxkʼe xsahil qachʼool ut qatuqtuukilal. Saʼ xkutankilebʼ li apóstol laj judiiy li wankebʼ xwankil xeʼxye rehebʼ naq teʼxkanabʼ puktesink, ebʼ aʼan xeʼabʼink chiru li Yos ut tiikebʼ chaq xchʼool. Junelik xeʼpuktesink, ut sahebʼ chaq saʼ xchʼool (Hech. 5:27-29, 41, 42). Yaal, usta ramro li qakʼanjel, weent tqabʼaanu naq toopuktesinq (Mat. 10:16). Wi naqayal qaqʼe tqataw li tuqtuukilal li nachalk rikʼin xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa ut tooruuq xkʼebʼal li chaabʼil esilal rehebʼ li qas qiitzʼin li nakolok yuʼam.

«LI YOS LI NAKʼEHOK LI TUQTUUKIL USILAL TWANQ EERIKʼIN»

18. Bʼar nachalk li tuqtuukilal li naʼajmank chiqu?

¹⁸ Chʼolchʼooq chiqu naq usta wanq li chʼaʼajkilal naru naqataw li tuqtuukilal. Naq naqakʼul aʼin jultikaq qe naq li tuqtuukilal li naqaj aʼan li nachalk rikʼin li Yos, naraj xyeebʼal, kaʼajwiʼ li Jehobʼa naru nakʼehok re. Qakʼojobʼaq qachʼool rikʼin naq wank li letzbʼil yajel, li rahilal ut li rahobʼtesiik. Miqakanabʼ li xmolam li Jehobʼa ut qakʼoxlaq rix li chʼinaʼusil naʼajej li naxyeechiʼi qe. Wi joʼkan tqabʼaanu, «li Yos li nakʼehok li tuqtuukil usilal» wanq qikʼin (Filip. 4:9). Saʼ li jun chik tzolom, tqil kʼaru tooruuq xbʼaanunkil re xtenqʼankilebʼ li qechpaabʼanel re naq teʼrekʼa li tuqtuukil usilal li nachalk rikʼin li Yos naq yooqebʼ xnumsinkil junaq li chʼaʼajkilal.