Ũrĩa Tũngĩhũthĩra Broshua Njerũ Ũhoro Mwega Kuuma Kũrĩ Ngai!
Ĩhaarĩirio Ĩtũteithie Gũcokera na Kwambĩrĩria Kwĩruta Bibilia na Andũ
1. Nĩ broshua ĩrĩkũ yarutirũo hĩndĩ ya Kĩrũrũngano kĩa Ngʼongo kĩa ‘Gitagĩra Ngoro Yaku!’ ĩtũteithie gũcokera na kwambĩrĩria kwĩruta na andũ Bibilia?
1 Hĩndĩ ya Kĩrũrũngano kĩa Ngʼongo kĩa ‘Gitagĩra Ngoro Yaku!’ nĩ twakenire kwamũkĩra broshua njerũ ya gũtũteithia gũcokera andũ na kwambĩrĩria kwĩruta Bibilia nao. Broshua ĩyo ya Ũhoro Mwega Kuuma Kũrĩ Ngai! ĩrĩ na mathomo makuhĩ o ta ĩrĩa ya Ngai Endaga, na nĩyo ĩracoka ithenya rĩayo. Nĩ ũndũ ũcio nĩ ĩgũtũteithia kũruta andũ Bibilia o na tũrũngiĩ mĩrango-inĩ yao. No ngũrani na broshua ya Ngai Endaga ĩrĩa yaragĩrĩria ithimi cia Gĩkristiano, iria arutwo amwe mangĩona arĩ ũritũ gwĩtĩkania nacio, broshua ĩno njerũ yarĩrĩirie mũno ũhoro ũrĩa mwega ũrĩ thĩinĩ wa Bibilia.—Atũm. 15:35.
2. Broshua ya Ũhoro Mwega yahaarĩirio nĩkĩ?
2 Yahaarĩirio nĩkĩ? Aarĩ na ariũ a Ithe witũ kũndũ kũingĩ nĩ makoretwo makĩũria ũrĩa mangĩona kĩndũ kĩhũthũ kĩngĩgucĩrĩria andũ harĩ ũhoro wa ma na kĩmatongorie ibuku-inĩ rĩrĩa tũhũthagĩra kũruta andũ Bibilia rĩa Bibilia Ĩrutanaga. Andũ arĩa matendete gũthoma mabuku kaingĩ nĩ metĩkagĩra kũrutwo Bibilia kũgerera broshua. Ningĩ nĩ ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ gũtaũra broshua na thiomi nyingĩ.
3. Broshua ĩno nĩ ngũrani na mabuku marĩa mangĩ tũhũthagĩra kũruta andũ na njĩra ĩrĩkũ?
3 Ũrĩa Ĩbangĩtwo: Mabuku maitũ maingĩ maandĩkĩtwo nĩguo mũndũ ethomere na ataũkĩrũo nĩ ũhoro wa ma, o na ategũteithĩrĩrio. Broshua ĩno nĩ ngũrani. Yandĩkĩtwo ĩrĩ ya kwĩruta Bibilia mũndũ agĩteithĩrĩrio nĩ mwarimũ. Kwoguo ũkĩmĩtigĩra mũndũ, harĩ bata kwarĩrĩria nake kĩbungo kĩmwe kana igĩrĩ. Ibungo ciayo nĩ nguhĩ, kwoguo o na no ciarĩrĩrio mũrũgamĩte mũrango-inĩ wa mũndũ kana harĩa ahũragĩra biacara. O na gũtuĩka nĩ wega kwambĩrĩria na ithomo rĩa 1, no twambĩrĩrie kwĩruta na mũndũ handũ o hothe thĩinĩ wa broshua ĩyo.
4. Broshua ĩno ĩrĩtũteithagia atĩa kũruta andũ ĩmwe kwa ĩmwe kuuma Bibilia-inĩ?
4 Thĩinĩ wa mabuku maitũ maingĩ, macokio ma ciũria iria icabĩtwo no moneke thĩinĩ wa ibungo. Ĩndĩ thĩinĩ wa broshua ĩno, macokio maingĩ monekaga thĩinĩ wa Bibilia. Andũ aingĩ mendaga kwĩruta kuuma thĩinĩ wa Bibilia handũ ha kuuma mabuku-inĩ maitũ. Nĩ ũndũ ũcio, hakuhĩ maandĩko mothe marĩa monanĩtio ibungo-inĩ matiandĩkĩtwo ũrĩa moigĩte. Magĩrĩirũo gũthomwo kuuma Bibilia-inĩ. Ũndũ ũcio nĩ ũrĩteithagia arutwo kuona atĩ maũndũ marĩa mareruta moimĩte kũrĩ Ngai.—Isa. 54:13.
5. Nĩkĩ nĩ harĩ bata mũrutani gũkorũo eharĩirie wega hingo ciothe agĩthiĩ kwĩruta na mũndũ Bibilia?
5 Broshua ĩno ndĩtaarĩirie maandĩko mothe. Nĩkĩ? Yandĩkĩtwo ũndũ ĩgwĩkĩra mũrutwo ngoro orie ciũria na ĩteithie mũrutani ahũthĩre ũhoti wake wa kũrutana. Kwoguo, harĩ bata mũndũ gũkoragwo ehaarĩirie wega hingo ciothe agĩthiĩ kwĩruta na mũrutwo. No nĩ wega kwĩmenyerera tũtikarie mũno. Nĩ tũkenaga tũgĩtaarĩria Maandĩko, ĩndĩ kaingĩ tũkoragwo na moimĩrĩro mega rĩrĩa tuoria mũrutwo ataarĩrie mawoni make megiĩ rĩandĩko. Tũngĩhũthĩra ciũria na njĩra ya ũũgĩ, no tũmũteithie one ũrĩa o rĩandĩko riugĩte.—Atũm. 17:2.
6. Tũngĩhũthĩra broshua ĩno atĩa (a) kũrĩa andũ mekagĩrĩra Bibilia o hamwe na Ngai nganja? (b) tũkĩhunjia nyũmba kwa nyũmba? (c) kwambĩrĩria kwĩruta na andũ Bibilia tũkĩhũthĩra njĩra ya ĩmwe kwa ĩmwe? (d) tũgĩcokera andũ?
6 O ta ũrĩa twĩkaga na mabuku marĩa mangĩ tũhũthagĩra kũruta andũ Bibilia-rĩ, broshua ĩno no ĩheanwo hĩndĩ o yothe, o na angĩkorũo tiyo ĩraheanwo mweri ũcio. Aingĩ nĩ megũkenera kũmĩhũthĩra kwambĩrĩria kũruta andũ Bibilia mĩrango-inĩ yao makĩhũthĩra njĩra ya ĩmwe kwa ĩmwe. Ningĩ, ta ũrĩa twagweteirũo kĩrũrũngano-inĩ kĩa ngʼongo, kũmĩhũthĩra tũgĩcokera arĩa maakenirio nĩ ũhoro, “no gũtũme tũkenere mũno wĩra wa gũcokera andũ!”—Rora tũthandũkũ tũrĩ karatathi-inĩ ga 5-7.
7. Ũngĩhũthĩra broshua ĩno atĩa kwĩruta na mũndũ Bibilia?
7 Ũrĩa Ũngĩmĩhũthĩra Ũkĩĩruta na Mũndũ: No twambĩrĩrie ndeereti na njĩra ya gũthoma kĩũria kĩrĩa kĩandĩkĩtwo na ndemwa mata. Tũcoke tũthome kĩbungo na maandĩko marĩa mainamie. Hũthĩra ciũria cia ũũgĩ gũteithia mwene nyũmba ataũkĩrũo nĩ ũrĩa maandĩko moigĩte. Ningĩ mũtanathiĩ kĩbungo kĩu kĩngĩ, ũmũrie acokie kĩũria kĩu kĩandĩkĩtwo na ndemwa mata, nĩguo ũtigĩrĩre atĩ nĩ ataũkĩrũo. Maita maigana ũna ma mbere, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mwega kwarĩrĩria o kĩũria kĩmwe tu harĩ icio nyandĩke na ndemwa mata. Thutha wa ihinda, no twandandũre ndeereti tũkeruta ithomo igima.
8. Twagĩrĩirũo kuga atĩa tũkĩenda kwarĩrĩria rĩandĩko, na nĩkĩ?
8 Kaingĩ maandĩko marĩa monanĩtio marĩ na kiugo “thoma” nĩmo macoketie ĩmwe kwa ĩmwe kĩũria kĩrĩa kĩandĩke na ndemwa mata. Ũkĩarĩrĩria rĩandĩko, wĩtheme kuga, “Mũtũmwo Paulo aandĩkire” kana, “Ta rora ũrĩa mũnabii Jeremia aarathĩte.” Mwene nyũmba ahota gwĩciria atĩ tũrathoma ciugo ciumanĩte na andũ. No ũkorũo ũrĩ ũndũ mwega kuga, “Kiugo kĩa Ngai kiugaga” kana, “Ta rora ũrĩa Bibilia yarathĩte.”
9. Hihi nĩ maandĩko mothe monanĩtio magĩrĩirũo gũthomwo hĩndĩ ya kwĩruta?
9 Hihi twagĩrĩirũo gũthoma maandĩko mothe marĩa monanĩtio kana no marĩa tu mandĩkĩtwo “thoma”? Nĩ gũkũringana. Maandĩko mothe marĩa monanĩtio nĩ ma bata. O rĩandĩko rĩrĩ na ndeto ingĩbatara kwarĩrĩrio. Ĩndĩ rĩmwe nĩ ũndũ wa mũrutwo gũkorũo atarĩ na ihinda rĩa kũigana, kwaga wendi kana ũhoti wa gũthoma, no tũthome o maandĩko marĩa maandĩkĩtwo “thoma.”
10. Nĩrĩ tũngĩingĩria mũrutwo thĩinĩ wa Bibilia Ĩrutanaga?
10 Rĩrĩa Mũngiuma Broshua-inĩ Mũingĩre Thĩinĩ wa Bibilia Ĩrutanaga: Thutha wa kwĩruta na mũndũ maita maigana ũna na thutha wa wĩruti wa Bibilia kũnyita thingʼa, no tũingĩre ibuku-inĩ rĩa Bibilia Ĩrutanaga kana tũthiĩ na mbere kwĩruta broshua Ũhoro Mwega nginya tũmĩrĩkie. Ahunjia nĩo magĩrĩirũo gũtua nĩrĩ mekũingĩria mũrutwo ibuku-inĩ rĩu. Tweka ũguo-rĩ, hihi no mũhaka twambĩrĩrie ibuku rĩa Bibilia Ĩrutanaga o kĩambĩrĩria? To mũhaka, tondũ o mũrutwo nĩ ngũrani na ũrĩa ũngĩ. O na kũrĩ ũguo, arutwo aingĩ no magunĩke mangĩĩruta maũndũ macio rĩngĩ na njĩra ndikĩru thĩinĩ wa Bibilia Ĩrutanaga.
11. Twagĩrĩirũo nĩ kũhũthĩra broshua ĩno biũ nĩkĩ?
11 Thĩinĩ wa thĩ ĩno ĩtarĩ na ũhoro mwega, tũrĩ na mweke wa mwanya mũno wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega makĩria, atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩ ũrathana na ica ikuhĩ nĩ ũkũrehe thĩ njerũ kũrĩa gũgatũũraga ũthingu! (Mat. 24:14; 2 Pet. 3:13) Tũrĩ na ma atĩ arĩa othe mekũigua ndũmĩrĩri ĩno nĩ megwĩtĩkania na ciugo ici itongoretio na roho: “Kũu irĩma-inĩ igũrũ-rĩ, kaĩ magũrũ ma mũndũ ũrĩa ũrarehe ũhoro mwega nĩmaagĩrĩire-ĩ, o ũcio ũrahunjanĩria ũhoro wa thayũ, na akarehe ũhoro mwega wa maũndũ maagĩrĩru, o na akahunjanĩria ũhoro wa kũhonokanio, o we ũrĩa ũrera Zayuni atĩrĩ, Ngai waku nĩwe ũrathamaka!” (Isa. 52:7) Rekei tũhũthĩre broshua ĩno njerũ matũũra-inĩ maitũ gũtwarĩra arĩa anyotu ũhoro mwega kuuma kũrĩ Ngai!
[Ithandũkũ Karatathi-ini ka 5]
Kũrĩa Andũ Mekagĩrĩra Ngai o na Bibilia Nganja:
● Icigo-inĩ imwe ahunjia nĩ monete atĩ kũhũthĩra ciugo “Ngai” na “Bibilia” nĩ gũtũmaga andũ marege gũthikĩrĩria. Ũkĩhunjia kũndũ ta kũu riita rĩa mbere, nĩ wega kwarĩrĩria maũndũ marĩa marathĩnia andũ gĩcigo-inĩ kĩu, ta bata wa thirikari njega, kũrĩa tũngĩruta motaaro mega megiĩ famĩlĩ, na mahinda marĩa maroka. No ũhũthĩre broshua ya Ũhoro Mwega thutha wa kwarangia na mũndũ maita maigana ũna ũkĩmũteithia one kĩrĩa gĩtũmaga twĩtĩkie atĩ nĩ kũrĩ Ngai na nĩkĩ Bibilia nĩ ya kwĩhokeka.
[Ithandũkũ Karatathi-ini ka 5]
Tũkĩhunjia Nyũmba kwa Nyũmba:
● “Ndagũceerera nguonie ũrĩa arĩ ũndũ mũhũthũ kũmenya muoroto wa Ngai harĩ andũ wĩgiĩ mahinda marĩa mokĩte. Hihi nĩ ũrĩ weyũria kana kũrĩ hĩndĩ Ngai agaatwehereria mĩnyamaro? [Eterera acokie.] Broshua ĩno nĩ yonanĩtie harĩa ũngĩruta macokio ma kĩũria kĩu thĩinĩ wa Bibilia. [Mũnengere broshua, na mũthome kĩbungo kĩa mbere thĩinĩ wa ithomo rĩa 1, na rĩandĩko rĩa Jeremia 29:11.] Kũringana na rĩandĩko rĩrĩ-rĩ, nĩ ũkuona ta Ngai arenda tũgaakorũo na ũtũũro mwega mahinda marĩa mokĩte? [Eterera acokie.] Ũngĩenda, no ngũtigĩre broshua ĩyo. Hĩndĩ ĩyo ĩngĩ no twarĩrĩrie kĩbungo gĩa kerĩ nĩguo tuone macokio ma Bibilia megiĩ kĩũria gĩkĩ: ‘Ngai akeehereria andũ maũndũ marĩa marehaga mĩnyamaro atĩa?’” Ũngĩona mwene nyũmba ta arĩ na mahinda maingĩ hĩndĩ ya iceera rĩa mbere, no mũthome na mwarĩrĩrie kĩbungo gĩa kerĩ na maandĩko matatũ marĩa marĩ ho. Bangai ũgaacoka nĩguo mwarĩrĩrie kĩũria gĩa kerĩ thĩinĩ wa ithomo rĩu.
● “Andũ aingĩ nĩ mendete kũhoya, makĩria rĩrĩa marĩ na mathĩna. Hihi wee nĩ ũhoyaga? [Eterera acokie.] Hihi nĩ ũkuona ta Ngai aiguaga mahoya mothe, kana no kũhoteke mahoya mamwe matimũkenagia? [Eterera acokie.] Haha ndĩ na broshua ĩngĩgũteithia kuona macokio ma Bibilia megiĩ ciũria icio. [Mũnengere broshua ĩyo, na mwarĩrĩrie kĩbungo kĩa mbere kĩa ithomo rĩa 12 na maandĩko marĩa mandĩkĩtwo “thoma.”] Na githĩ ti ũhoro mwega kuona atĩ Ngai nĩ akoragwo ehaarĩirie gũtũthikĩrĩria? No nĩguo tũgunĩke biũ nĩ mahoya nĩ tũrabatara kũmenya Ngai wega. [Humbũriai ithomo rĩa 2 na ũmuonie ciongo nyinyi.] Ũngĩenda no ngũtigĩre broshua ĩyo, na hĩndĩ ĩyo ĩngĩ, no tũcarie macokio ma Bibilia megiĩ ciũria ici.”
● “No nyende kũigua mawoni maku tondũ andũ aingĩ nĩ mararigwo na kũrĩa thĩ ĩno yerekeire. Hihi nĩ ũkuona ta kũrĩ hingo maũndũ makaagagĩra? [Eterera acokie.] Andũ aingĩ nĩ magegaga mamenya atĩ Bibilia nĩ ĩkoragwo na ũhoro mwega ũrĩa ũngĩtũhe mwĩhoko. Imwe cia ciũria iria Bibilia ĩcokagia nĩ ici.” Mũnengere broshua, na ũmwĩre athuure kĩũria kĩmwe ngothi-inĩ ya na thutha kĩrĩa angĩenda kũmenya macokio makĩo mũno. Ũcoke ũthiĩ ithomo-inĩ rĩu, ũmuonie ũrĩa mũngĩĩruta Bibilia. Bangai rĩrĩa ũgaacoka nĩguo mwarĩrĩrie kĩũria kĩrĩa kĩrũmĩrĩire ithomo-inĩ rĩu.
[Ithandũkũ Karatathi-ini ka 6]
Geria Njĩra ya Ĩmwe kwa Ĩmwe:
● “Ndoka nguonie na njĩra nguhĩ njĩra njerũ ya kwĩruta Bibilia. Broshua ĩno ĩrĩ na mathomo 15 marĩa monanĩtie harĩa ũngĩruta macokio ma ciũria cia bata thĩinĩ wa Bibilia yaku. [Muonie ngothi ya mbere na ya na thutha.] Hihi ũrĩ wageria gũtaũkĩrũo nĩ Bibilia? [Eterera acokie.] Reke nguonie ũrĩa arĩ ũhũthũ kwĩruta mathomo maya. [Arĩrĩriai kĩbungo kĩa mbere gĩa kĩũria gĩa 3 thĩinĩ wa ithomo rĩa 3, na mũthome rĩandĩko rĩa Kũguũrĩrio 21:4, 5. Ũngĩona kwagĩrĩire, no mwarĩrĩrie kĩbungo kĩrĩa kĩrũmĩrĩire na maandĩko marĩa merĩtwo “thoma.”] Ũngĩenda no ngũtigĩre broshua ĩno. Tũgũgwĩkĩra ngoro ũgerie njĩra ĩno ya kwĩruta Bibilia o na akorũo no riita rĩmwe. Angĩkorũo nĩ ũkwenda no tũthiĩ na mbere. Hĩndĩ ĩyo ĩngĩ no twarĩrĩrie ithomo rĩa mbere. Ũngĩrora nĩ ũkuona atĩ nĩ ithomo ikuhĩ.”
[Ithandũkũ Karatathi-ini ka 6]
Mĩhũthĩre Ũgĩcokera Mũndũ:
● “Nĩ ndakena nĩ gũgũkora o rĩngĩ. Ndakũrehera broshua ĩno ĩrĩa ĩheanaga macokio ma Bibilia megiĩ ciũria nyingĩ cia bata. [Mũnengere broshua na ũmwĩre arore ngothi ya na thutha.] Harĩ mathomo maya nĩ rĩrĩkũ rĩragũkenia mũno? [Eterera acokie. Ũcoke ũhumbũrie ithomo rĩrĩa athuura.] Reke nguonie ũrĩa ũngĩhũthĩra broshua ĩno gũcaria macokio ma Bibilia.” Muonie ũrĩa mũngĩĩruta Bibilia na njĩra ya kwarĩrĩria kĩbungo kĩmwe kana igĩrĩ na maandĩko marĩa mandĩkĩtwo “thoma.” Weka ũguo nĩ wagĩa na mũrutwo wa Bibilia! Tigĩra mwene nyũmba broshua ĩyo, na mũbange rĩrĩa ũgaacoka. Mwarĩkia ithomo rĩu, no mwarĩrĩrie ithomo rĩngĩ rĩrĩa mwene nyũmba egũthuura kana mwambĩrĩrie na ithomo rĩa mbere.