ONGHEDI YOKUPOPYA 26
Okuunganeka nawa ouyelele woye
OFIMBO ino unganeka ouyelele woye, owa pumbwa okukaleka momadiladilo elalakano loye. Mbela elalakano loye okuhonga vamwe kombinga yehongo lonhumba, oikala yonhumba, oukwatya wonhumba, elihumbato lonhumba ile okombinga yonghedi yokukalamwenyo yonhumba? Ile owa hala okupopila ehongo lonhumba olo li li mondjila ile okunyaneka pomutenya ehongo la puka? Ile pamwe owa hala okukwafela ovapwilikini va kale ve na olupandu omolwoshinima shonhumba ile oku va ladipika va katuke eenghatu? Kashi na nee mbudi kutya oto ka popya nomunhu umwe ile onongudu yovanhu, opo u pondole, ou na okudiladila kutya ove shii nale shike kombinga yaasho to ka kundafana navo nonokutya ove shi tala ko ngahelipi. Okudja opo, ou na nee okulukila ouyelele woye monghedi oyo tai ku kwafele u hange elalakano loye.
Oilonga 9:22 oya popya kombinga yaashi Saulus (Paulus) a li ta wanifa po oukalele waye muDamaskus ya ti kutya okwa “kumifa Ovajuda ava va li muDamaskus, eshi e va tomha nokutya, Jesus Oye Kristus.” Mbela oumbangi wa unganekwa nawa oo Paulus a li a yandja owa li wa kwatela mo shike? Ehokololo li na sha noukalele waye womuAntiokia nomuTessalonika otali ulike kutya okwa li ha tomhafana e likolelela kOmishangwa dOshiheberi odo Ovajuda va li va itavela, odo tadi xunganeke Messias. Okwa li a hoolola oitukulwa yomOmishangwa odo oyo tai popi kombinga yonghalamwenyo nosho yo oukalele waMessias. Paulus okwa li ha tofa momishangwa odo noku di yelekanifa naasho sha li sha ningilwa Jesus. Xuuninwa, okwa li a divilika exulifodiladilo li liwetikile kutya Jesus oye Kristus ile Messias. (Oil. 13:16-41; 17:2, 3) Naave ngeenge owa kala ho unganeke ouyelele woye nawa eshi to yelifa oshili yOmbibeli, oto ka dula okutomha vamwe.
Nghee to dulu okuunganeka ouyelele woye. Oto dulu okuunganeka ouyelele woye meenghedi di lili noku lili. Oto dulu okulumbakanifa eenghedi odo ngeenge ou wete sha pumbiwa. Natu ka tale kudimwe domeenghedi odo.
Oitwa tai ndjadjukununwa ya landulafana. Osho osha kwatela mo okuunganeka ouyelele woye moitukulwa oyo tai tu kumwe nelalakano loye. Oitukulwa oyo otai dulu okukala oitwa ya fimanenena oyo tai dulu okukwafela ovapwilikini va ude ko oshikundafanwa shoye. Oitwa oyo otai dulu okukala omaumbangi onhumba oo taa yambidida ile taa nyaneke pomutenya oshinima shonhumba. Ndele oitwa imwe oyo ya pamba oshikundafanwa otai dulu okuwedwa mo ile okukufwa mo, she likolelela kovapwilikini nosho yo kelalakano loye.
Natu tale koshihopaenenwa tashi landula. Eenghundafana di li pauxupi di na sha nedina laKalunga otadi dulu okukala da kwatela mo oitwa ei tai landula: (1) omolwashike sha fimana okushiiva edina laKalunga, (2) edina laKalunga olo lyelye, (3) ongahelipi hatu dulu okufimanekifa edina laye.
Ohatu dulu okulihonga shihapu shi na sha nokuunganeka ouyelele monghedi oyo mokukonakona oishangomwa oyo ya nyanyangidwa ‘komupiya omudiinini nomunaendunge,’ oyo hatu dulu okulongifa ngeenge hatu konakona Ombibeli novanhu. (Mat. 24:45) Oishangomwa oyo luhapu ohai kala i na oikundafanwa ihapu oyo tai dulu okukwafela ovakonakoni va mone eshiivo leeshili dopehovelo dOmbibeli. Omatukulwa omoishangomwa oyo ohaa kala a tukulwa moupalanyole. Oshikundafanwa keshe ohashi kwafele omukonakoni a mone ouyelele oo tau shikula ko nohashi yambidida yo enenediladilo loshishangomwa ashishe.
Osheetifi noshidjemo. Okutomhafana to longifa osheetifi noshidjemo oku li onghedi vali imwe omo to dulu okuunganeka nawa ouyelele woye.
Oto ka pondola ngeenge owa longifa onghedi ya tya ngaho, ngeenge oto popi nongudu ile noohandimwe ovo va pumbwa okudiladila nawa kombinga yoilanduliko yoshinima shonhumba osho tava ningi ile yonghatu yonhumba oyo va hala okukatuka. Omayeletumbulo etukulwa eti-7 oku na oihopaenenwa iwa shi na sha naasho. Etukulwa olo otali hokolola nawa nghee ‘okuheneendunge’ (osheetifi) kwa twalifa omulumenhu omushima moluhaelo ndele ta mono oilanduliko iyahameka (oshidjemo). — Omayel. 7:7.
Opo u twe omufindo oshitwa shonhumba, oto dulu okuyelifa eyooloko olo li li pokati koilanduliko ii yaavo inava hala okudulika kuJehova noidjemo iwa yaavo hava dulika kuJehova. Ofimbo Ovaisrael inava ya mEdu lEudaneko, Moses okwa li a nwefwa mo komhepo yaJehova e va lombwele oidjemo iwa oyo tava dulu okumona ngeenge ova dulika noku va londwele kombinga yoilanduliko ii oyo tava dulu okumona ngeenge itava dulika. — Deut., etukulwa eti-28.
Peemhito dimwe, oshiwa okuhovela eenghundafana to popi kombinga yonghalo yonhumba (oshidjemo), opo nee to yandje oumbangi oo tau ulike kwaasho sha etifa onghalo oyo (osheetifi). Luhapu osho ohashi kala yo sha kwatela mo okukundafana oupyakadi nekandulepo lao.
Oupyakadi nekandulepo lao. Ngeenge u li moukalele, otashi dulika omuneumbo e ke linyengifwe a pwilikine ngeenge owa kundafana naye kombinga youpyakadi wonhumba oo ovanhu tave lipula nao nokuulika kutya ope na ekandulepo lao. Oto dulu okweeta po oshikundafanwa shonhumba shi na sha noupyakadi wonhumba ile mu kundafane oupyakadi oo omuneumbo te lipula nao.
Oupyakadi oo otashi dulika u kale u na sha nokutya omolwashike ovanhu hava kulupa nohava fi, omolwashike pe na ekaulonyanga, ile omolwashike okuhenouyuki ku li apeshe. Ino pumbwa okuninga eenghundafana diledile opo u ulike kutya ope na oupyakadi wa tya ngaho, molwaashi oshi liwetikile nale kutya oupyakadi oo opo u li. Owa pumbwa ashike okutumbula oupyakadi oo, ndele to hovele okuyelifa ekandulepo lao to longifa Ombibeli.
Mepingafano naasho, omaupyakadi amwe otashi dulika ashike a kuma omunhu pauhandimwe, tashi dulika omashongo oo omudali oo ehe na kaume kopahombo a taalela, etekomukumo omolwouyahame wonhumba wa kwata moiti ile oixuna oyo omunhu wonhumba ta mono omolwokuningwa nai kumukwao. Opo u shi pondole, owa pumbwa tete okukala ho pwilikine nawa. Ombibeli oi na omayele taa longo meenghalo adishe odo. Ndele otwa pumbwa eendunge dokuyoolola opo tu i longifa nawa. Ngeenge owa hala shili eenghundafana doye nomunhu wonhumba di mu etele ouwa, owa pumbwa okupopya oinima i li paushili. Mu yelifila nawa a kale e shii kutya ekandulepo loupyakadi wonhumba laalushe olilipi, ile ekwafo lopakafimbo olilipi nosho yo nghee e na okuungaunga nonghalo yonhumba oyo itai xulu po monghalelo ei yoinima. Noitya imwe, shilipaleka kutya omishangwa odo to longifa otadi yambidida lela exulifodiladilo olo tamu ka fika pulo. Ngeenge hasho, ekandulepo loupyakadi olo to kundafana itali ka kala tali ti sha komunhu oo.
Elandulafano loiningwanima. Omauyelele amwe otaa pula okukundafanwa she likolela kelandulafano loiningwanima. Pashihopaenenwa, muExodus, Omahandukilo Omulongo okwa hokololwa palandulafano lao. Omuyapostoli Paulus okwa hokolola mOvaheberi ovalumenhu novakainhu ovo ve li oihopaenenwa iwa yeitavelo melandulafano lokukala po kwavo.
Ngeenge owa hokolola oiningwanima yomonakudiwa melandulafano, otashi dulika shi ka kwafele ovapwilikini voye va ude ko nghee eenghalo donhumba da holoka po. Onghedi oyo otai longo, kutya nee oto popi kombinga yondjokonona yokunena ile oyo yopefimbo lOmbibeli. Kungaho, oto ka longifa eenghedi adishe mbali, oyo yelandulafano loiningwanima nosho yo osheetifi noshidjemo. Eshi to yandje oshipopiwa, ngeenge owa hokolola palandulafano oiningwanima yomonakwiiwa oyo ya xunganekwa mOmbibeli, ovapwilikini otava ka dula okuyandja elitulemo notava ka dimbuluka noupu oinima oyo.
Okulongifa onghedi ya tya ngaho itashi ti kutya ou na alushe okuhovela kehovelo loiningwanima. Omafimbo amwe, oshiwa okuhovela ehokololo lonhumba to hovele noshiningwanima osho sha tongomana mehokololo olo to ndjadjukununa. Pashihopaenenwa, ngeenge oto hokolola oshimoniwa shonhumba, oto dulu okuhovela okupopya kombinga yaashi oudiinini womunhu oo wa li tau yelekwa. Opo nee eshi wa popya kombinga yoshinima osho tashi pendula ohokwe, oto dulu nee okupopya melandulafano osho sha li sha ningwa po fiyo osheshi oudiinini womunhu oo wa yelekwa.
Longifa ashike ouyelele oo wa pumbiwa. Tala kutya oto ka longifa ouyelele u fike peni, kashi na nee mbudi kutya oto ka unganeka ngahelipi oshikundafanwa shoye. Oshipalanyole shoye osho shi na okuufa kutya oto ka longifa ouyelele wa tya ngahelipi. Ou na yo okudiladila shi na sha novapwilikini. Ouyelele woye otashi dulika u kale wa fimana kovapwilikini vamwe, ofimbo kuvamwe kau na ekwafo lasha. Ou na yo okushilipaleka kutya ouyelele woye aushe otau ke ku kwafela u wanife po elalakano loye, molwaashi ngeenge hasho, ito ka hanga elalakano loye nonande ouyelele woye ouhokwifa.
Eshi to kongo ouyelele, otashi dulika u mone ouyelele muhapu muhokwifa oo wa pamba oshikundafanwa shoye. Mbela ou na okulongifa ouyelele u fike peni? Ngeenge owa kala to yelifa oinima ihapu unene, otashi dulika uha ka hange elalakano loye. Ovanhu otava ka dimbuluka ashike noupu osho to popi ngeenge owa yelifa oitwa ya fimanenena inini noya unganekwa nawa, shi dulife okuyelifa ouyelele muhapu to popi to endelele. Ashike osho inashi hala okutya ku na okulongifa ouyelele muhokwifa wa wedwa po. Ndele ino efa ouyelele oo u ku imbe u hange elalakano loye. Didilika nghee ouyelele wa tya ngaho wa longifwa pandunge mOmbibeli muMarkus 7:3, 4 nosho yo muJohannes 4:1-3, 7-9.
Eshi to di poshitwa keshe, ino shi ninga nopehe na okuulika nghee oshitwa osho sha pambafana noshitwa osho tashi landula ko, opo ovapwilikini voye vaha kale va lyalyakana. Opo oitwa yoye i kale tai kunguluka nawa, otashi dulika u kale wa pumbwa omautumbulilo ile omatumbulo oo taa kwatakanifa oitwa. Momalaka mahapu, ohamu longifwa oikwatakanifitya i li paunafangwa ile omautumbulilo oo taa ulike nghee ediladilo lipe la pambafana naalo la tetekela.
Okulongifa ashike ouyelele oo wa pumbiwa noku u unganeka nawa otaku ke ku kwafela u wanife po elalakano loye.