ពេលដែលគ្មានបាបទៀត
«តើយើងមានបាបពីកំណើតមែនឬ»? សំនួរនេះធ្វើឲ្យឆ្ងល់ដល់សិស្សម្នាក់ដែលចប់ការសិក្សានៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោយពីគាត់បានសិក្សាព្រះគម្ពីរមិនយូរប៉ុន្មានផង។ ពីព្រោះគាត់កាន់សាសនាហិណ្ឌូ គំនិតថាមានបាបពីកំណើត គឺជាអ្វីដ៏ចំឡែកណាស់ចំពោះគាត់។ គាត់បានវែកញែកថា ប្រសិនបើបាបមានពីកំណើតមែននោះ ការបដិសេធឬការមិនអើពើភាពជាក់ស្តែង នោះជាការគ្មានប្រយោជន៍ទេ។ តើបុគ្គលម្នាក់អាចស្វែងរកចម្លើយនូវសំនួរនេះយ៉ាងដូចម្ដេច?
ប្រសិនបើមានបាបជាមរតក នោះបាបត្រូវតែមានដើមកំណើតដែរ។ តើមនុស្សទីមួយបានបង្កើតមកជាមនុស្សអាក្រក់ ដើម្បីឲ្យគាត់បន្តលក្ខណៈអាក្រក់ទាំងនេះដល់កូនចៅរបស់គាត់ឬ? ឬក៏ភាពឥតខ្ចោះបានចាប់ផ្ដើមនៅពេលក្រោយទេដឹង? តើបាបចាប់ផ្ដើមមានពីពេលណាមក? ម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើបាបគ្រាន់តែជាអង្គភាពឬគោលការណ៍អាក្រក់នៅខាងក្រៅ តើយើងមានសង្ឃឹមនឹងឈ្នះពីវាបានឬទេ?
យោងទៅតាមជំនឿហិណ្ឌូ ការឈឺចាប់និងសេចក្ដីអាក្រក់គឺកើតមានឡើងដំណាលគ្នានឹងសេចក្ដីបង្កើត។ វិជ្ជាករហិណ្ឌូម្នាក់បានកត់សម្គាល់ថា«ការឈឺចាប់[ឬអាក្រក់] គឺដូចរោគសន្លាកឆ្អឹងរ៉ាំរ៉ៃ ដែលអាចកំរើកបានតែពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែមិនអាចធ្វើឲ្យបាត់ស្រឡះទេ»។ សេចក្ដីអាក្រក់ប្រាកដជាមាននៅក្នុងពិភពលោកមនុស្សជាតិ ទូទាំងប្រវត្ដិសាស្ត្រដែលបានកត់ទុកមកម្ល៉េះ។ ប្រសិនបើបានកត់ទុកមុនប្រវត្ដិសាស្ត្រមនុស្ស ចម្លើយដែលគួរជឿបានអំពីដើមកំណើតនោះ គឺចាំបាច់មកពីប្រភពដែលខ្ពស់ជាងមនុស្ស។ ចម្លើយត្រូវតែមកពីព្រះ។—ទំនុកដំកើង ៣៦:៩
មនុស្ស—បានត្រូវបង្កើតមកដោយគ្មានបាប
ទស្សនវិទូហិណ្ឌូម្នាក់នីហ៊ីឡាន្នាដាបានសារភាពថា ពិពណ៌នានៃការបង្កើតមនុស្សជាតិក្នុងគម្ពីរវ៉ីដាសនោះជាការប្រៀបធៀបប៉ុណ្ណោះ។ ស្រដៀងគ្នាដែរ សាសនាខាងកើត ជាច្រើនផ្ដល់គ្រាន់តែសេចក្ដីពន្យល់ខាងរឿងព្រេងនៃការបង្កើតប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ ជាការសមហេតុផលនិងត្រឹមត្រូវតាមវិទ្យាសាស្ត្រ ក្នុងការជឿលើដំណើររឿងនៃការបង្កើតមនុស្សទីមួយ។a ជំពូកទីមួយថ្លែងប្រាប់ថា៖ «[ព្រះ]ទ្រង់ក៏បង្កើតមនុស្សឲ្យដូចរូបអង្គទ្រង់ គឺបានបង្កើតគេឲ្យចំនឹងរូបអង្គទ្រង់នោះឯង ក៏បង្កើតគេឡើងជាប្រុសជាស្រី»។—លោកុប្បត្តិ ១:២៧
តើមានន័យយ៉ាងណាដែរ ដែលថាបង្កើត«ដូចរូបអង្គទ្រង់»? បើនិយាយឲ្យចំទៅ៖ មនុស្សបានបង្កើតមកដូចរូបអង្គទ្រង់ ដោយមានគុណសម្បត្ដិដូចព្រះ—ដូចជាសេចក្ដីយុត្ដិធម៌ ប្រាជ្ញា និងសេចក្ដីស្រឡាញ់—ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សខុសប្លែកពីសត្វ។ (ប្រៀបធៀប កូល៉ុស ៣:៩, ១០) គុណសម្បត្ដិទាំងនេះធ្វើឲ្យមនុស្សមានសមត្ថភាពជ្រើសរើសធ្វើល្អឬអាក្រក់ នេះធ្វើឲ្យគាត់មានចិត្តសេរី។ ពេលដែលមនុស្សទីមួយបានត្រូវបង្កើតមក គឺគ្មានបាប គ្មានអំពើអាក្រក់ឬក៏ការឈឺចាប់ក្នុងជីវិតរបស់គាត់ឡើយ។
ចំពោះអ័ដាម ព្រះយេហូវ៉ាបានបង្គាប់ថា៖ «ឯងនឹងស៊ីផ្លែឈើទាំងអស់ក្នុងសួនច្បារនេះបានតាមចិត្ត តែឯត្រង់ដើមដឹងខុសត្រូវ នោះគេមិនត្រូវឲ្យឯងស៊ីផលឡើយ ដ្បិតនៅថ្ងៃណាដែលឯងស៊ី នោះនឹងត្រូវស្លាប់ជាមិនខាន»។ (លោកុប្បត្តិ ២:១៦, ១៧) ប្រសិនបើអ័ដាមនិងប្រពន្ធរបស់គាត់ធ្វើតាម នោះអាចផ្ដល់ការសរសើរនិងកិត្ដិយសដល់អ្នកបង្កើតរបស់គេ ហើយក៏គ្មានបាបដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ អំពើនៃការមិនស្ដាប់បង្គាប់ នោះបង្ហាញឲ្យឃើញថាគេមិនអាចបំពេញតាមខ្នាតគំរូដ៏គ្រប់ល័ក្ខណ៍របស់ព្រះ ម្ល៉ោះហើយធ្វើឲ្យគេឥតគ្រប់ល័ក្ខណ៍—ដែលមានបាប។
អ័ដាមនិងអេវ៉ាមិនមែនបង្កើតមកជាព្រះទេ។ ប៉ុន្តែ ពួកគេមានគុណសម្បត្ដិដូចព្រះ ហើយមានសមត្ថភាពសម្រេចចិត្តខាងសីលធម៌។ ដោយសារគេជារបស់បង្កើតនៃព្រះ ពួកគេឥតមានបាប ឬក៏ល្អគ្រប់ល័ក្ខណ៍។ (លោកុប្បត្តិ ១:៣១; ជនគណនា ៣២:៤) ការបង្កើតអ័ដាមនិងអេវ៉ាមិនបានបំផ្លាញភាពសុខដុមរមនា ដែលមានរវាងព្រះនិងសកលលោករាប់ឆ្នាំមកហើយ រហូតដល់បានបង្កើតពួកគេមក។ តើបាបចាប់ផ្ដើមមានពីពេលណា?
កំណើតនៃបាប
មុនដំបូងបាបបានចាប់ផ្ដើមឡើងនៅក្នុងវិស័យវិញ្ញាណ។ មុនការបង្កើតផែនដីនិងមនុស្ស ព្រះបានបង្កើតបុគ្គលវិញ្ញាណដែលមានប្រាជ្ញា—គឺពួកទេវតា។ (យ៉ូប ១:៦; ២:១; ៣៨:៤-៧; កូល៉ុស ១:១៥-១៧) ទេវតាមួយក្នុងចំណោមពួកទេវតាទាំងនេះ បានគិតតែអំពីសោភ័ណភាពនិងបញ្ញារបស់ខ្លួន។ (ប្រៀបធៀប អេសេគាល ២៨:១៣-១៥) ពីសេចក្ដីបង្គាប់របស់ព្រះទៅអ័ដាមនិងអេវ៉ាឲ្យបង្កើតកូនឲ្យបានច្រើន ទេវតាមួយនេះឃើញថាមិនយូរប៉ុន្មាន សកលលោកទាំងមូលនឹងពោរពេញទៅដោយមនុស្សសុចរិត ពួកគេទាំងអស់គ្នានឹងថ្វាយបង្គំព្រះ។ (លោកុប្បត្តិ ១:២៧, ២៨) បុគ្គលវិញ្ញាណម្នាក់នេះចង់បានការគោរពតែខ្លួនឯង។ (ម៉ាថាយ ៤:៩, ១០) ដោយសារតែវាគិតតែអំពីបំណងនេះ ធ្វើឲ្យវាប្រព្រឹត្តអំពើខុស។—យ៉ាកុប ១:១៤, ១៥
ដោយប្រើសត្វពស់ឲ្យនិយាយជាមួយអេវ៉ា ទេវតាបះបោរនេះចោទថា ព្រះបានលាក់ចំណេះដែលនាងត្រូវមាន ដោយហាមមិនឲ្យបរិភោគផ្លែពីដើមឈើដឹងខុសត្រូវនោះ។ (លោកុប្បត្តិ ៣:១-៥) ការនិយាយបែបនេះគឺជាសេចក្ដីកុហកដែលគួរឲ្យស្អប់—ជាអំពើបាប។ ដោយនិយាយកុហកបែបនេះ ទេវតាបានធ្វើខ្លួនវាជាអ្នកមានបាបម្នាក់។ ជាលទ្ធផល វាមានឈ្មោះជាអារក្ស អ្នកបង្កាច់ និងសាតាំង ជាអ្នកប្រឆាំងព្រះ។—វិវរណៈ ១២:៩
សេចក្ដីបញ្ចុះបញ្ចូលរបស់សាតាំងមានអនុភាពមិនល្អទៅលើអេវ៉ា។ ដោយទុកចិត្តទៅលើពាក្យអ្នកល្បួង នាងបានបណ្ដោយឲ្យខ្លួននាងប្រលោម ហើយបរិភោគផ្លែឈើខ្លះដែលបានហាមមិនឲ្យបរិភោគ។ អ័ដាមប្ដីនាងក៏ចូលរួមជាមួយនាងក្នុងការបរិភោគផ្លែឈើនោះដែរ ហើយគេទាំងពីរនាក់ក៏ក្លាយទៅជាអ្នកមានបាប។ (លោកុប្បត្តិ ៣:៦; ធីម៉ូថេទី១ ២:១៤) យ៉ាងច្បាស់ណាស់ ដោយមិនស្ដាប់ព្រះ ឪពុកម្ដាយទីមួយរបស់យើងមិនមានសេចក្ដីគ្រប់ល័ក្ខណ៍ ហើយពួកគេក៏ក្លាយទៅជាអ្នកមានបាប។
ចុះយ៉ាងណាវិញចំពោះកូនរបស់អ័ដាមនិងអេវ៉ា? ព្រះគម្ពីរបានពន្យល់ប្រាប់ថា៖ «ដោយសារមនុស្សតែម្នាក់ ហើយក៏មានសេចក្ដីស្លាប់ចូលមកដែរ ដោយសារអំពើបាបនោះជាយ៉ាងណា នោះសេចក្ដីស្លាប់បានឆ្លងរាលដាល ដល់មនុស្សគ្រប់គ្នាយ៉ាងនោះដែរ ដ្បិតគ្រប់គ្នាបានធ្វើបាបហើយ»។ (រ៉ូម ៥:១២) ច្បាប់នៃតំណពូជគឺមានអនុភាពលើរួចទៅហើយ។ អ័ដាមមិនអាចផ្ដល់ឲ្យកូនរបស់គាត់នូវអ្វីដែលគាត់មិនមាននោះបានឡើយ។ (យ៉ូប ១៤:៤) ដោយបានបាត់បង់សេចក្ដីគ្រប់ល័ក្ខណ៍ គូទីមួយជាអ្នកមានបាបពេលដែលកូនរបស់គេមាននៅក្នុងផ្ទៃ។ ជាលទ្ធផល យើងទាំងអស់គ្នា—ដោយឥតប្លែកពីគេ—មានបាបពីកំណើតមក។ (ទំនុកដំកើង ៥១:៥; រ៉ូម ៣:២៣) ជាលទ្ធផល បាបបានបង្កើតឲ្យមានអំពើអាក្រក់និងការឈឺចាប់។ ម្យ៉ាងទៀត ពីព្រោះតែបាបនោះហើយបានជាយើងក្លាយជាចាស់ជរាហើយស្លាប់ទៅ«ដ្បិតឈ្នួលរបស់អំពើបាប នោះជាសេចក្ដីស្លាប់»។—រ៉ូម ៦:២៣
មនសិការ‹ប្រកាន់ទោស›ឬ‹ដោះសា›
ចូរពិចារណាមើលអានុភាពនៃបាបមានទៅលើមារយាទរបស់មនុស្សគូទីមួយ។ ពួកគេយកអ្វីមកបាំងខ្លួនប្រាណរបស់គេនិងបានប៉ុនប៉ងពួនពីព្រះ។ (លោកុប្បត្តិ ៣:៧, ៨) បាបបណ្ដាលឲ្យគេដឹងកំហុសខ្លួន ការព្រួយបារម្ភ និងសេចក្ដីខ្មាស។ មនុស្សជាតិសព្វថ្ងៃនេះក៏មានអារម្មណ៍បែបនេះដែរ។
តើអ្នកណាដែលមិនមានអារម្មណ៍មិនស្រួល ពេលមិនសម្ដែងសេចក្ដីសប្បុរសដល់អ្នកដែលត្រូវការ មានអារម្មណ៍ស្ដាយក្រោយពេលនិយាយពាក្យមិនគួរបើកមាត់និយាយនោះ? (យ៉ាកុប ៤:១៧) ហេតុអ្វីបានជាយើងមានអារម្មណ៍មិនល្អបែបហ្នឹង? សាវ័កប៉ុលបានពន្យល់ថា‹ក្រិត្យវិន័យបានកត់ទុកក្នុងចិត្តរបស់យើង›។ លុះត្រាតែមនសិការរបស់យើងមិនទៅជារឹង ការបំពានច្បាប់ណាមួយនឹងបង្កើតឲ្យមានចលាចលខ្លាំងនៅខាងក្នុងខ្លួន។ ដូច្នេះ គឺជាសម្លេងនៃមនសិការ‹ប្រកាន់ទោស›ឬ‹ដោះសា›យើង។ (រ៉ូម ២:១៥; ធីម៉ូថេទី១ ៤:២; ទីតុស ១:១៥) មិនថាយើងបានគិតឬមិនបានគិតក្ដី យើងមានសុភនិច្ឆ័យក្នុងខ្លួនថាជាការខុស នៃបាប!
ប៉ុលបានដឹងពីបំណងបាបរបស់គាត់។ គាត់បានសារភាពថា៖ «ខ្ញុំដែលចង់ប្រព្រឹត្តតែសេចក្ដីល្អ នោះចេះតែមានសេចក្ដីអាក្រក់ជាប់នៅនឹងខ្ញុំជានិច្ច។ ខ្ញុំត្រេកអរចំពោះក្រិត្យវិន័យរបស់ព្រះ តែខ្ញុំឃើញមានអំណាច១ទៀត ក្នុងអស់ទាំងអវយវៈរបស់រូបកាយខ្ញុំ ដែលច្បាំងនឹងអំណាចនៃគំនិតខ្ញុំ ទាំងចាប់នាំខ្ញុំទៅជាប់ក្រោមអំណាចអំពើបាប ដែលនៅក្នុងអវយវៈនៃខ្លួនខ្ញុំទាំងប៉ុន្មានផង»។ ដូច្នេះ ប៉ុលបានសួរថា៖ «តើអ្នកណានឹងជួយឲ្យខ្ញុំរួច ពីតួសេចក្ដីស្លាប់នេះទៅបាន»?—រ៉ូម ៧:២១-២៤
សេរីភាពពីបាប—តើតាមរបៀបណា?
វិជ្ជាករម្នាក់បាននិយាយថា៖ «ការរំដោះ ក្នុងប្រពៃណីសាសនាហិណ្ឌូ ជាការរំដោះពីការចាប់បដិសន្ធិជាថ្មីម្ដងហើយម្ដងទៀត»។ ជាចម្លើយ ជំនឿពុទ្ធសាសនាក៏ចង្អុលទៅនិញ្វាន—សភាពគ្មានការចាប់ភ្លឹកនឹងការពិតខាងក្រៅ។ ដោយឥតយល់អំពីបាបពីកំណើត លទ្ធិហិណ្ឌូគ្រាន់តែសន្យាការផុតពីអត្ដិភាពប៉ុណ្ណោះ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត មធ្យោបាយរំដោះនៃព្រះគម្ពីរ គឺការដកយកសភាពបាបចេញ។ ក្រោយពីសួរថាតើគាត់អាចសង្គ្រោះពីបាបយ៉ាងណាបាន ប៉ុលឆ្លើយថា៖ «អរព្រះគុណដល់ព្រះអង្គ គឺដោយសារព្រះយេស៊ូគ្រីស្ទ ជាព្រះអម្ចាស់»! (រ៉ូម ៧:២៥) ត្រូវហើយ សេចក្ដីសង្គ្រោះមកពីព្រះតាមរយៈព្រះយេស៊ូគ្រីស្ទ។
យោងទៅតាមដំណឹងល្អរបស់ម៉ាថាយ«កូនមនុស្ស»ព្រះយេស៊ូគ្រីស្ទយាងមក«ឲ្យជីវិតខ្លួន ទុកជាថ្លៃលោះមនុស្សជាច្រើនផង»។ (ម៉ាថាយ ២០:២៨) ដូចបានកត់ទុកនៅធីម៉ូថេទី១ ២:៦ ប៉ុលបានសរសេរថាព្រះយេស៊ូ«បានថ្វាយព្រះអង្គទ្រង់ ទុកជាថ្លៃលោះមនុស្សទាំងអស់ ដែលត្រូវមានទីបន្ទាល់នៅពេលកំណត់»។ ពាក្យ«ថ្លៃលោះ»មានន័យថាបង់ថ្លៃសំរាប់លោះពួកជាប់ឃុំ។ ហេតុការណ៍ដែលថានេះជាថ្លៃលោះស្មើគ្នានោះ បញ្ជាក់នូវសក្ដិសិទ្ធិនៃតម្លៃ ក្នុងការថ្លឹងថ្លែងជញ្ជីងនៃយុត្ដិធម៌។ ប៉ុន្តែ តើយកការសោយទិវង្គតនៃបុគ្គលម្នាក់មកគិត«ថ្លៃលោះមនុស្សទាំងអស់»នោះបានយ៉ាងណា?
អ័ដាមបានលក់មនុស្សទាំងអស់ ចូលទៅក្នុងសេចក្ដីបាបនិងសេចក្ដីស្លាប់។ តម្លៃ ឬពិន័យ ដែលគាត់ត្រូវបង់នោះគឺជីវិតល្អគ្រប់ល័ក្ខណ៍។ ដើម្បីបំបាំងសេចក្ដីបាបនេះ ជីវិតមនុស្សគ្រប់ល័ក្ខណ៍ម្នាក់ទៀត—ថ្លៃលោះស្មើគ្នា—ត្រូវតែបង់ជំនួស។ (និក្ខមនំ ២១:២៣; ចោទិយកថា ១៩:២១; រ៉ូម ៥:១៨, ១៩) ដោយសារតែមនុស្សឥតគ្រប់ល័ក្ខណ៍មិនផ្ដល់ថ្លៃលោះនេះ នោះព្រះទ្រង់ដែលប្រកបដោយប្រាជ្ញា បានបើកផ្លូវឲ្យរួចពីការពិបាកទាំងនេះ។ (ទំនុកដំកើង ៤៩:៦, ៧) ទ្រង់បានផ្ទេរជីវិតរាជបុត្រាតែមួយគត់ដែលព្រះបង្កើតផ្ទាល់មកពីស្ថានសួគ៌ ទៅផ្ទៃនៃស្រីក្រមុំបរិសុទ្ធម្នាក់នៅផែនដី ឲ្យទ្រង់ចាប់កំណើតជាមនុស្សល្អគ្រប់ល័ក្ខណ៍។—លូកា ១:៣០-៣៨; យ៉ូហាន ៣:១៦-១៨
ដើម្បីសម្រេចកិច្ចការនៃការលោះមនុស្សជាតិ ព្រះយេស៊ូត្រូវថែរក្សាចិត្តស្មោះគ្រប់ល័ក្ខណ៍ ក្នុងរយៈដែលទ្រង់រស់នៅផែនដី។ ទ្រង់បានសម្រេចការនេះមែន។ ក្រោយមកទ្រង់បានសោយទិវង្គតបូជាខ្លួន។ ធ្វើដូច្នេះ ព្រះយេស៊ូបញ្ជាក់តម្លៃនៃជីវិតមនុស្សល្អគ្រប់ល័ក្ខណ៍—ខ្លួនទ្រង់ផ្ទាល់—ដែលអាចបង់ថ្លៃលោះសំរាប់ដោះលែងមនុស្សជាតិ។—កូរិនថូសទី២ ៥:១៤; ពេត្រុសទី១ ១:១៨, ១៩
អ្វីដែលការលោះរបស់ព្រះគ្រីស្ទអាចធ្វើចំពោះយើង
ការបូជាលោះរបស់ព្រះយេស៊ូមានប្រយោជន៍ដល់យើងក្នុងពេលឥឡូវនេះ។ ដោយអនុវត្តជំនឿលើតម្លៃលោះនេះ យើងអាចមានឋានៈស្អាតស្អំចំពោះព្រះ ហើយអាចទទួលសេចក្ដីស្រឡាញ់និងការថ្នាក់ថ្នមរបស់ព្រះយេហូវ៉ា។ (កិច្ចការ ១០:៤៣; រ៉ូម ៣:២១-២៤) ជាជាងមានចិត្តរន្ធត់លើទោសនៃអំពើបាបដែលយើងបានប្រព្រឹត្តនោះ យើងអាចមានសិទ្ធិទៅសុំការអត់ឱនទោសពីព្រះដោយសារការលោះ។—អេសាយ ១:១៨; អេភេសូរ ១:៧; យ៉ូហានទី១ ២:១, ២
នៅគ្រាខាងមុខនេះ ការលោះបាបនឹងបញ្ចប់ស្ថានភាពដ៏ឈឺចាប់នៃមនុស្សជាតិ ដែលមានមកដោយសារបាប។ សៀវភៅចុងក្រោយនៃព្រះគម្ពីរបានថ្លែងប្រាប់ថា«ទន្លេទឹកជីវិត»ហូរចេញពីបល្ល័ង្កនៃព្រះ។ ឯនៅកណ្ដាលផ្លូវទីក្រុងនោះ ហើយនៅមាត់ទន្លេទាំងសងខាង នោះមានដើមជីវិត ហើយស្លឹកឈើនោះ «ក៏សំរាប់នឹងមើលអស់ទាំងសាសន៍ឲ្យជា»។ (វិវរណៈ ២២:១, ២) ជានិមិត្តរូប ព្រះគម្ពីរនិយាយអំពីសំវិធានការដ៏អស្ចារ្យនៃអ្នកបង្កើត ដើម្បីរំដោះមនុស្សជាតិពីបាបនិងសេចក្ដីស្លាប់អស់កល្បជានិច្ច ដោយសារមូលដ្ឋាននៃការបូជាថ្លៃលោះរបស់ព្រះយេស៊ូ។
ចក្ខុនិមិត្តដែលបានទាយទុកនូវសៀវភៅវិវរណៈ មិនយូរប៉ុន្មានទៀតនឹងបានសម្រេច។ (វិវរណៈ ២២:៦, ៧) ក្រោយមកមនុស្សសុចរិតនឹងក្លាយជាល្អគ្រប់ល័ក្ខណ៍ បាន«រួចពីចំណងនៃសេចក្ដីពុករលួយ»។ (រ៉ូម ៨:២០, ២១) តើនេះមិនជំរុញយើងឲ្យរៀនថែមទៀតអំពីព្រះយេហូវ៉ានិងព្រះរាជបុត្រាដ៏ស្មោះរបស់ទ្រង់ ព្រះយេស៊ូគ្រីស្ទ ដែលក្លាយទៅជាការលោះនោះទេឬ?—យ៉ូហាន ១៧:៣
[កំណត់សម្គាល់]
a សូមមើលសៀវភៅ Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? បោះពុម្ពដោយសមាគមប៉មយាមខាងព្រះគម្ពីរនិងខិត្តប័ណ្ណនៃរដ្ឋញូវយ៉ក។ (ភាសាអង់គ្លេស)
[រូបភាពនៅទំព័រ៦]
អ័ដាមបាននាំបាបនិងសេចក្ដីស្លាប់មកលើមនុស្សជាតិ
[រូបភាពនៅទំព័រ៧]
យញ្ញបូជាលោះរបស់ព្រះយេស៊ូនាំឲ្យមានសេរីភាពពីបាបនិងសេចក្ដីស្លាប់