Military equipment: Anton Petrus/Moment via Getty Images; money: Wara1982/iStock via Getty Images Plus
ចូរចាំយាម!
តើសង្គ្រាមនាំឲ្យខាតបង់តែប្រាក់រាប់រយសែនលានដុល្លារប៉ុណ្ណោះឬ?
ការចំណាយទៅលើសង្គ្រាមគឺច្រើនឥតគណនា។
កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ សារព័ត៌មានមួយបានរាយការណ៍ថា៖«ឆ្នាំមុន រដ្ឋាភិបាលនៅជុំវិញពិភពលោកបានចំណាយប្រាក់ប្រមាណ២២សែនលានដុល្លារទៅលើសង្គ្រាមផ្សេងៗ។ នេះជាការចំណាយច្រើនជាងគេបង្អស់ដែលមិនធ្លាប់មាន»(The Washington Post)។
សង្គ្រាមមិនគ្រាន់តែខាតបង់ប្រាក់ប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏មានអ្វីផ្សេងទៀតដែរ។ សូមពិចារណាសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។
ទាហាន។ អ្នកជំនាញខ្លះបានប៉ាន់ស្មានថា អស់រយៈពេលពីរឆ្នាំកន្លងមកហើយ ទាហានជិត៥០០.០០០នាក់បានស្លាប់និងរបួសដោយសារសង្គ្រាម។
ជនស៊ីវិល។ អង្គការសហប្រជាជាតិបានរាយការណ៍ថា មានជនស៊ីវិលជាង២៨.០០០នាក់បានស្លាប់ឬរងរបួស។ ប៉ុន្តែ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិម្នាក់បានរៀបរាប់ថា៖«ចំនួនជនស៊ីវិលដែលបានស្លាប់ដោយសារសង្គ្រាមនៅទីនោះមិនអាចគណនាបានទេ»។a
ចំនួនមនុស្សដែលបានរងទុក្ខដោយសារសង្គ្រាមនៅទូទាំងពិភពលោកគឺច្រើនក្រៃលែង។
១១៤លាននាក់។ តាំងពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ មនុស្ស១១៤លាននាក់បានត្រូវបង្ខំចិត្តចាកចេញពីផ្ទះសម្បែងដោយសារសង្គ្រាមនិងអំពើហិង្សាដែលមាននៅទូទាំងពិភពលោក។
៧៨៣លាននាក់។ មនុស្សប្រមាណ៧៨៣លាននាក់បានជួបការអត់ឃ្លាន។ កម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោកបានរាយការណ៍ថា៖«សង្គ្រាមនៅតែជាបញ្ហាដ៏ធំបំផុតដែលនាំឲ្យមានការអត់ឃ្លាន។ ក្នុងចំណោមមនុស្សអត់ឃ្លាននៅទូទាំងពិភពលោក ៧០ភាគរយគឺរស់នៅក្នុងតំបន់ដែលមានសង្គ្រាមនិងអំពើហិង្សា»។
តើនឹងលែងមានសង្គ្រាមឬទេ? តើយើងអាចសង្ឃឹមថាមានសន្តិភាពឬទេ? តើពេលណានឹងលែងមានភាពក្រីក្រ ហើយមនុស្សគ្រប់គ្នានឹងមានអាហារជាបរិបូរលែងអត់ឃ្លានទៀត? តើគម្ពីរចែងយ៉ាងណា?
គ្រានៃសង្គ្រាម
គម្ពីរបានប្រាប់ទុកជាមុនថាមានសង្គ្រាមជាច្រើននៅលើផែនដី។ គម្ពីរបានរៀបរាប់អំពីអ្នកជិះសេះម្នាក់ដែលតំណាងឲ្យសង្គ្រាម។
«បន្ទាប់មក មានសេះមួយទៀតមក ជាសេះសម្បុរក្រហមដូចភ្លើង។ អ្នកដែលជិះសេះនោះបានត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យដកយកសន្តិភាពចេញពីផែនដី ដើម្បីឲ្យមនុស្សសម្លាប់គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយអ្នកនោះក៏ទទួលដាវធំមួយ»។—ការបើកបង្ហាញ ៦:៤
បន្ទាប់ពីអ្នកដែលជិះសេះនោះ មានអ្នកជិះសេះពីរនាក់ទៀតតាមពីក្រោយ ដែលតំណាងឲ្យការអត់ឃ្លាននិងសេចក្ដីស្លាប់ ដោយសារជំងឺឬអ្វីផ្សេងទៀត។ (ការបើកបង្ហាញ ៦:៥-៨) ដើម្បីរៀនថែមទៀតពីទំនាយនេះនិងមូលហេតុដែលយើងអាចប្រាកដថាទំនាយនេះកំពុងកើតឡើងនៅសម័យយើង សូមអានអត្ថបទដែលមានចំណងជើងថា«អ្នកជិះសេះទាំងបួន តើពួកគេជាអ្នកណា?»
អនាគតដែលនឹងមានសន្តិភាព
មិនយូរទៀត ទ្រព្យសម្បត្តិនៃពិភពលោកនេះនឹងលែងត្រូវប្រើសម្រាប់សង្គ្រាមទៀតហើយ។ ប៉ុន្តែ មិនមែនកើតឡើងដោយសារមនុស្សធ្វើទេ។ គម្ពីរចែងថា៖
ព្រះនឹង«ធ្វើឲ្យផែនដីទាំងមូលលែងមានសង្គ្រាមទៀត »។—ចម្រៀងសរសើរព្រះ ៤៦:៩
រាល់រឿងខ្លោចផ្សាដែលមកពីសង្គ្រាម ព្រះនឹងធ្វើឲ្យល្អប្រសើរឡើងវិញ។ «លោកនឹងជូតអស់ទាំងទឹកភ្នែកចេញពីភ្នែករបស់ពួកគេ ហើយសេចក្ដីស្លាប់នឹងលែងមានទៀត ទុក្ខព្រួយ ការស្រែកយំ និងការឈឺចាប់ ក៏នឹងលែងមានទៀតដែរ។ អ្វីៗដែលធ្លាប់កើតឡើងពីមុន នោះបានកន្លងបាត់អស់ហើយ»។—ការបើកបង្ហាញ ២១:៤
ព្រះនឹងធ្វើឲ្យមនុស្សគ្រប់រូបរស់នៅដោយសន្តិភាព។ «រាស្ត្រខ្ញុំនឹងរស់នៅកន្លែងដែលមានសន្តិភាព ហើយអាស្រ័យនៅកន្លែងដែលមានសុវត្ថិភាពនិងសេចក្តីសុខសាន្ត»។—អេសាយ ៣២:១៨
យោងទៅតាមទំនាយក្នុងគម្ពីរសង្គ្រាមនិងព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗដែលយើងឃើញនៅសព្វថ្ងៃនេះ បញ្ជាក់ថាគ្រាសន្តិភាពនឹងមាននាពេលឆាប់ៗខាងមុខ។
តើតាមរបៀបណាព្រះនឹងនាំឲ្យមានសន្តិភាពនៅថ្ងៃអនាគត? លោកនឹងធ្វើដូច្នេះតាមរយៈរដ្ឋាភិបាលឬរាជាណាចក្រនៅស្ថានសួគ៌។ (ម៉ាថាយ ៦:១០) ដើម្បីរៀនថែមទៀតឲ្យដឹងថាតើរាជាណាចក្រនោះជាអ្វី ហើយផ្ដល់ប្រយោជន៍អ្វីខ្លះសម្រាប់លោកអ្នក សូមមើលវីដេអូតើរាជាណាចក្ររបស់ព្រះជាអ្វី?
a Miroslav Jenca, United Nations assistant secretary-general for Europe, December 6, 2023.