-
ការបញ្ជាក់គោលរឿងនិងគោលចំណុចវិធីបង្កើនសមត្ថភាពនិយាយនឹងបង្រៀន
-
-
១៩ ចំណុចបន្ទាប់បន្សំជួយបញ្ជាក់នូវគោលគំនិត: ភស្តុតាង បទគម្ពីរ ឬពត៌មានឯទៀត គួរទាក់ទាញស្មារតីអ្នកស្ដាប់ពិចារណានូវគោលគំនិត ហើយក៏គួរបញ្ជាក់ពីគោលគំនិតនោះឲ្យបានច្បាស់ទៀត។
២០ ពេលរៀបចំ ចូរវិភាគចំណុចបន្ទាប់បន្សំនិងទុកតែចំណុចណាដែលជួយបញ្ជាក់គោលចំណុចប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីពន្យល់ពីគោលចំណុចឲ្យបានច្បាស់ ឬដើម្បីបញ្ជាក់ភស្តុតាង ឬក៏ដើម្បីធ្វើឲ្យចំណុចនោះលេចធ្លោឡើង។ កុំប្រើចំណុចណាដែលមិនទាក់ទងឲ្យសោះ ដ្បិតនេះគ្រាន់តែធ្វើឲ្យស្មុគស្មាញប៉ុណ្ណោះ។
២១ ចំណុចណាដែលទាក់ទងនឹងគោលចំណុច យើងត្រូវពន្យល់ឲ្យភ្ជាប់នឹងគំនិតនោះ។ កុំទុកឲ្យអ្នកស្ដាប់កាត់ស្រាយនូវទំនាក់ទំនងរវាងចំណុចនិមួយៗដោយខ្លួនគេឡើយ។ ចូរពន្យល់ឲ្យគេឃើញច្បាស់នូវទំនាក់ទំនងនោះ។ ចូរប្រាប់យ៉ាងចំថា ចំណុចទាំងនោះទាក់ទងគ្នាយ៉ាងណា។ បើយើងមិនប្រាប់ចំ នោះធម្មតាគេនឹងមិនយល់ទេ។ យើងអាចប្រាប់ចំៗបាន ដោយនិយាយមួយសាទៀតនូវពាក្យគន្លឹះដែលបង្ហាញពីគោលគំនិត ឬក៏ម្ដងម្កាលយើងអាចប្រាប់សាឡើងវិញនូវគោលចំណុចនោះ។ ពេលដែលយើងចេះធ្វើឲ្យចំណុចបន្ទាប់បន្សំដៅបញ្ជាក់ពីគោលចំណុចនៃសុន្ទរកថា ហើយចេះភ្ជាប់គោលចំណុចនិមួយៗជាមួយនឹងគោលរឿងដែរ នោះសុន្ទរកថារបស់យើងនឹងមានភាពស្រួលយល់ជាទីបំផុតដែលធ្វើឲ្យស្រួលថ្លែង ហើយមិនងាយឲ្យអ្នកស្ដាប់ភ្លេចផងដែរ។
-
-
ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់និងការមើលកំណត់វិធីបង្កើនសមត្ថភាពនិយាយនឹងបង្រៀន
-
-
ចំណុចហាត់រៀនទី៩
ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់និងការមើលកំណត់
១ ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់ គឺជាជំនួយដ៏សំខាន់ក្នុងការបង្រៀន។ ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់អាចជំរុញឲ្យពួកគេបង្ហាញនូវការគោរពចំពោះយើង ហើយជួយយើងមានប្រសិទ្ធភាពច្រើនជាងក្នុងការបង្រៀន។ ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់គួរជួយយើងឲ្យដឹងនូវប្រតិកម្មទាំងអស់របស់អ្នកស្ដាប់។ ការមើលកំណត់ក៏មានតួនាទីសំខាន់ដែរ ថាតើយើងមានទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់ឬក៏អត់។ កំណត់ច្រើនពេកអាចក្លាយជាឧបសគ្គក្នុងការមើលអ្នកស្ដាប់។ ប៉ុន្តែ បើយើងចេះប្រើកំណត់យ៉ាងល្អ នេះមិនរំខានអ្នកស្ដាប់ទេ ទោះជាមានកាលៈទេសៈដែលតម្រូវឲ្យមានកំណត់ច្រើនជាងធម្មតាក៏ដោយ។ នេះគឺពីព្រោះអ្នកថ្លែងដែលស្ទាត់ជំនាញនឹងមិនធ្វើឲ្យលែងមានទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់ ដោយសារមើលកំណត់ច្រើនពេក ឬដោយមើលកំណត់ពេលគួរមើលអ្នកស្ដាប់។ យើងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងចំណុចនេះលើប័ណ្ណឱវាទសំរាប់ការហាត់និយាយដែលហៅចំណុចនេះថា៖ «ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់ និងការមើលកំណត់»។
២ ទំនាក់ទំនងដោយមើលអ្នកស្ដាប់: ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់បានសេចក្ដីថា យើងមើលពួកគេ។ ប៉ុន្តែ នេះមិនបានន័យថា យើងមើលអ្នកស្ដាប់ជាមនុស្សមួយក្រុមប៉ុណ្ណោះទេ តែយើងមើលមុខម្នាក់ៗក្នុងចំណោមអ្នកស្ដាប់។ ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់មានន័យថា យើងមើលទឹកមុខរបស់ពួកគេ ហើយយើងក៏មានប្រតិកម្មស្របតាមនោះដែរ។
៣ ការមើលអ្នកស្ដាប់មិនមានន័យថា យើងគ្រាន់តែងាកមើលអ្នកស្ដាប់ចុះឡើងពីខាងណេះទៅខាងណោះនោះទេ។ ចូរមើលមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកស្ដាប់ ហើយនិយាយទៅកាន់គាត់ពីរបីឃ្លា។ រួចមក មើលម្នាក់ទៀត ហើយនិយាយពីរបីឃ្លាទៅកាន់គាត់។ កុំឲ្យសម្លឹងមើលនរណាម្នាក់យូរពេករហូតដល់ធ្វើឲ្យគាត់ខ្មាស ហើយក៏កុំឲ្យមើលតែមនុស្សពីរបីនាក់ក្នុងចំណោមអ្នកស្ដាប់នោះឡើយ។ សូមមើលអ្នកស្ដាប់ទាំងអស់គ្នា ប៉ុន្តែ ពេលដែលយើងនិយាយទៅកាន់បុគ្គលម្នាក់នោះ សូមមើលប្រតិកម្មគាត់មុននឹងយើងមើលមនុស្សម្នាក់ទៀត។ យើងគួរដាក់កំណត់លើតុ ឬកាន់នឹងដៃ ឬសៀតក្នុងព្រះគម្ពីរ ដើម្បីអាចមើលកំណត់យ៉ាងលឿន ដោយគ្រាន់តែក្រឡេកមើលប៉ុណ្ណោះ។ ប្រសិនបើយើងត្រូវឈ្ងោកមើលកំណត់ នោះយើងពុំអាចមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកស្ដាប់បានទេ។
៤ អ្នកជូនឱវាទមិនយកចិត្តទុកដាក់ថាប៉ុន្មានដងដែលយើងមើលកំណត់ទេ តែគាត់នឹងកត់សម្គាល់អំពីពេលណាដែលយើងមើលកំណត់នោះ។ បើយើងមើលកំណត់ពេលដែលនិយាយមកដល់ចំណុចសំខាន់មួយ នោះយើងនឹងមិនឃើញប្រតិកម្មរបស់អ្នកស្ដាប់ទេ។ ប្រសិនបើយើងមើលកំណត់ញឹកពេក នោះយើងនឹងលែងមានទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកស្ដាប់ហើយ។ តាមធម្មតា ទង្វើបែបនេះបង្ហាញថា យើងមានអារម្មណ៍ភ័យ ឬក៏យើងមិនបានរៀបចំគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីថ្លែងសុន្ទរកថានោះ។
៥ មានពេលខ្លះអ្នកថ្លែងដែលមានបទពិសោធន៍ត្រូវថ្លែងសុន្ទរកថាដោយអានចំៗ ហើយនេះពិតជាធ្វើឲ្យពិបាកមើលអ្នកស្ដាប់មែន។ ប៉ុន្តែ បើអ្នកថ្លែងរៀបចំបានល្អ ហើយដឹងពត៌មាននោះយ៉ាងច្បាស់ ម្ដងម្កាលគាត់អាចមើលអ្នកស្ដាប់ដោយឥតបាត់កន្លែងអាន។ នេះក៏ជាអ្វីដែលអាចជំរុញចិត្តគាត់ឲ្យអានអំនាននោះដោយមានភាពរស់រវើក។
៦ ទំនាក់ទំនងដោយនិយាយចំពោះអ្នកស្ដាប់: នេះក៏សំខាន់ចាំបាច់ដូចនឹងទំនាក់ទំនងដោយមើលអ្នកស្ដាប់ដែរ។ ពាក្យដែលយើងប្រើគឺសំខាន់ណាស់ ពេលដែលយើងនិយាយចំពោះអ្នកស្ដាប់។
៧ ពេលដែលយើងនិយាយទៅកាន់បុគ្គលម្នាក់ យើងសំដៅទៅគាត់ដោយប្រើពាក្យ «អ្នក» ឬ«របស់អ្នក» ឬក៏«យើង» ឬ«របស់យើង»។ នៅពេលដែលសមរម្យ យើងអាចនិយាយដូចនេះចំពោះអ្នកស្ដាប់ជាច្រើនបាន។ ចូរចាត់ទុកសុន្ទរកថាហាក់ដូចជាយើងនិយាយជាមួយនឹងបុគ្គលម្នាក់ឬពីរនាក់។ សូមខំមើលអ្នកស្ដាប់ឲ្យបានដិតដល់ ដើម្បីនិយាយទៅកាន់ពួកគេហាក់ដូចជាកំពុងតែតបឆ្លើយនូវអ្វីដែលគេបាននិយាយមកយើង។ ការនិយាយបែបនេះនឹងធ្វើឲ្យសុន្ទរកថារបស់យើងមានភាពកក់ក្ដៅជាង។
៨ ប៉ុន្តែ យើងត្រូវតែប្រយ័ត្នកុំឲ្យនិយាយដូចជាជិតស្និទ្ធពេកនឹងអ្នកស្ដាប់ដល់ម្ល៉េះបានជាហ៊ានប្រើពាក្យមិនសមរម្យទៅវិញ។ យើងគួរថ្លែងជូនអ្នកស្ដាប់ដោយប្រើពាក្យថ្លៃថ្នូរមិនជិតស្និទ្ធពេក ដូចពេលដែលយើងពិគ្រោះជាមួយនឹងបុគ្គលម្នាក់ឬពីរនាក់ក្នុងកិច្ចបំរើផ្សាយ។ ប៉ុន្តែ យើងអាចនិយាយចំៗបានហើយក៏ជាអ្វីដែលយើងគួរធ្វើដែរ។
៩ បញ្ហាមួយទៀត: ពេលដែលយើងប្រើសព្វនាម យើងត្រូវប្រយ័ត្នកុំសំដៅទៅលើអ្នកស្ដាប់ដោយឥតត្រឹមត្រូវ។ ជាឧទាហរណ៍ បើថ្លែងសុន្ទរកថាអំពីអំពើអាក្រក់ យើងមិនចង់ប្រើពាក្យដែលបង្កប់អំណះអំណាងថា អ្នកស្ដាប់គឺជាមនុស្សអាក្រក់នោះឡើយ។ ឬក៏ ប្រសិនបើយើងកំពុងតែពិគ្រោះក្នុងប្រជុំអប់រំកិច្ចបំរើអំពីចំនួនម៉ោងតិចក្នុងកិច្ចបំរើផ្សាយនោះ យើងអាចរួមបញ្ចូលខ្លួនយើងក្នុងសុន្ទរកថានោះដែរ ដោយប្រើសព្វនាម«យើង» ជាជាងប្រើពាក្យ«អ្នក»។ ការចេះគិតជាមុននិងការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះអ្នកស្ដាប់ នោះនឹងជួយយើងឲ្យយកឈ្នះនូវបញ្ហាទាំងនេះ។
**********
១០ ការប្រើទម្រង់នៃសុន្ទរកថា: មានអ្នកថ្មីតិចណាស់ដែលអាចចាប់ផ្ដើមថ្លែងដោយប្រើទម្រង់នៃសុន្ទរកថា។ តាមធម្មតា ពួកគេនឹងសរសេរសុន្ទរកថានោះទុកជាមុន ហើយរួចមកអានឬថ្លែងដោយសារទន្ទេញចាំវិញ។ អ្នកជូនឱវាទនឹងមិនយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះចំណុចនេះនៅដើមដំបូងទេ។ ប៉ុន្តែ ពេលយើងហាត់និយាយចំណុចនេះលើប័ណ្ណឱវាទសំរាប់ការហាត់និយាយដែលហៅថា «ការប្រើទម្រង់នៃសុន្ទរកថា» នោះគាត់នឹងលើកទឹកចិត្តយើងឲ្យនិយាយដោយប្រើកំណត់ខ្លីៗ។ ពេលយើងចេះធ្វើនេះយ៉ាងស្ទាត់ហើយ យើងនឹងឃើញថា យើងបានបង្កើនឲ្យមានសមត្ថភាពច្រើនមែន ជាអ្នកថ្លែងសុន្ទរកថាសាធារណៈ។
១១ កូនក្មេងនិងមនុស្សពេញវ័យដែលមិនចេះអាន ក៏អាចថ្លែងសុន្ទរកថាបានដែរ ដោយគូរគំនូរដើម្បីរំឭកពីគោលគំនិត។ យើងអាចរៀបចំសុន្ទរកថារបស់យើងដោយប្រើទម្រង់ដ៏ស្រួលដែរ ដូចជាការបង្ហាញនូវបទគម្ពីរដែលមានក្នុងកូនសៀវភៅប្រធានបទគម្ពីរសំរាប់ការពិគ្រោះ។ រាល់ដងដែលយើងផ្សព្វផ្សាយ យើងនិយាយដោយមិនបាច់អានឯកសារណាទេ។ យើងក៏អាចធ្វើដូច្នេះដែរក្នុងសាលាព្រះធិបតេយ្យ បើយើងខំប្រឹងស្មារតីនោះ។
-