ចំណុចហាត់រៀនទី៦
ការអាននិងរបៀបពន្យល់បទគម្ពីរ
១ នៅពេលដែលយើងនិយាយប្រាប់អ្នកដទៃអំពីគោលបំណងរបស់ព្រះ មិនថាពិគ្រោះគ្នាតែពីរបីនាក់ ឬពេលឡើងវេទិកាបង្រៀនមនុស្សមួយក្រុមក៏ដោយ នោះការពិគ្រោះរបស់យើងមានមូលដ្ឋានទៅលើបទគម្ពីរដែលយើងអាន។ ដូច្នេះហើយ យើងត្រូវអានបទគម្ពីរទាំងនោះយ៉ាងល្អ។ យើងមិនគួរអានបទគម្ពីរតាមរបៀបធម្មតាតែប៉ុណ្ណោះនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការអានបទគម្ពីរគួរបង្កើតឲ្យមានចំណាប់អារម្មណ៍ថែមទៀតទៅលើសុន្ទរកថារបស់យើង ទើបអាចសម្រេចគោលបំណងបាន។ ដោយហេតុនេះហើយបានជាប័ណ្ណឱវាទសំរាប់ការហាត់និយាយសរសេរថា«របៀបបន្លឺសម្លេងក្នុងការអានបទគម្ពីរ» ជាលក្ខណៈដ៏ពិសេសដែលយើងគ្រប់គ្នាត្រូវពិនិត្យមើល បើយើងចង់ធ្វើជាអ្នកបំរើដែលមានសមត្ថភាព។
២ យើងត្រូវអានបទគម្ពីរដោយបញ្ចេញអារម្មណ៍ដ៏ស្មោះ ប៉ុន្តែមិនគួរបញ្ចេញឲ្យជ្រុលពេកទេ។ យើងអាចបង្ហាញអារម្មណ៍ប៉ុណ្ណា គឺអាស្រ័យលើបទគម្ពីរនិងហេតុដែលយើងប្រើបទគម្ពីរនោះ។ ការអានបទគម្ពីរគួរលើកចំណុចបញ្ជាក់ហេតុផលឲ្យលេចធ្លោ តែមិនគួរធ្វើឲ្យអ្នកស្ដាប់ចាប់អារម្មណ៍តែនឹងការអាននោះឡើយ។
៣ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការអាននោះគួរប្រមូលអារម្មណ៍ទៅលើពាក្យដែលបញ្ជាក់ពីចំណុចសំខាន់ៗ។ ការអានគួរបញ្ជាក់នូវចំណុចនោះដើម្បីជួយឲ្យអ្នកស្ដាប់ជឿស៊ប់។ ហេតុនេះហើយ ការបន្លឺសម្លេងយ៉ាងត្រឹមត្រូវក្នុងការអានបទគម្ពីរគឺជួយបណ្ដុះឲ្យមានទំនុកចិត្តដែរ។ នេះធ្វើឲ្យការអានបទគម្ពីរទៅជាមានឥទ្ធិពល។
៤ ការសង្កត់សម្លេងលើពាក្យសំខាន់ៗ: ការសង្កត់សម្លេងលើពាក្យណានោះ គឺអាស្រ័យលើមូលហេតុដែលយើងកំពុងតែអានបទគម្ពីរ។ ប្រសិនបើយើងសង្កត់សម្លេងលើពាក្យទាំងអស់ស្មើៗគ្នា នោះនឹងមិនមានពាក្យណាលេចធ្លោជាងគេទេ ហើយចំណុចសំខាន់ដែលគួរបញ្ជាក់ហេតុផលនោះ នឹងមិនមានប្រសិទ្ធភាពទេ។ ដូច្នេះ ចូរធ្វើឲ្យប្រាកដថា ពាក្យសំខាន់ៗដែលត្រូវសង្កត់សម្លេង គឺជាពាក្យដែលនឹងជួយគាំទ្រគំនិតពេលយើងអានបទគម្ពីរនោះ។
៥ ជាឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើយើងអានអេសេគាល ១៨:៤ ដើម្បីបង្ហាញថា បាបនាំឲ្យស្លាប់ មិនមែននាំឲ្យទទួលទារុណកម្មអស់កល្បជានិច្ចទេ នោះយើងនឹងអានដោយសង្កត់ពាក្យដូចតទៅថា៖ «ព្រលឹងណាដែលធ្វើបាប គឺព្រលឹងនោះឯងនឹងត្រូវស្លាប់វិញ» ដោយសង្កត់សម្លេងលើពាក្យដែលជាអក្សរទ្រេត។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើយើងចង់ពន្យល់ថា ព្រលឹងជាអ្វីដែលស្លាប់ មិនគ្រាន់តែរូបកាយប៉ុណ្ណោះទេ នោះយើងនឹងសង្កត់សម្លេងលើពាក្យផ្សេង ដោយអានថា៖ «ព្រលឹងណាដែលធ្វើបាប គឺព្រលឹងនោះឯងនឹងត្រូវស្លាប់វិញ»។ ការសង្កត់សម្លេងលើពាក្យសំខាន់ៗ គឺអាស្រ័យលើមូលហេតុដែលយើងអានបទគម្ពីរនោះ។
៦ របៀបបន្លឺសម្លេងដែលមានប្រសិទ្ធភាព: យើងអាចសង្កត់សម្លេងបានតាមរបៀបផ្សេងៗ ទៅលើពាក្យសំខាន់ៗដែលយើងចង់ឲ្យលេចធ្លោនោះ។ របៀបដែលយើងសង្កត់សម្លេងលើពាក្យសំខាន់ៗនោះ គួរមានភាពស្របគ្នានឹងបទគម្ពីរ ហើយស្របតាមលំដាប់រៀបចំនៃសុន្ទរកថានោះ។
៧ លក្ខណៈនៃការនិយាយនេះដែលថា«របៀបបន្លឺសម្លេងក្នុងការអានបទគម្ពីរ» មិនមានបំណងប្រាប់អំពីរបៀបបន្លឺសម្លេងសព្វគ្រប់បែបយ៉ាងនោះទេ។ យើងនឹងសិក្សាលក្ខណៈល្អិតល្អន់ទៀត ពេលដែលពិគ្រោះនូវចំណុចហាត់និយាយស្តីអំពីការសង្កត់សម្លេងឲ្យយល់អត្ថន័យ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលមានជាបន្តបន្ទាប់នេះគឺជារបៀបបន្លឺសម្លេងខ្លះៗ ដើម្បីជួយយើងបណ្ដុះឲ្យមានសមត្ថភាពអានបទគម្ពីរយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។
៨ ការសង្កត់សម្លេង : នេះទាក់ទងការផ្លាស់ប្ដូរសូរដែលធ្វើឲ្យពាក្យសំខាន់ៗលេចធ្លោជាងពាក្យផ្សេងៗក្នុងប្រយោគ មិនថាដោយកំពស់សូរស័ព្ទ ល្បឿន ឬទំហំសម្លេងឡើយ។
៩ ការផ្អាក : យើងអាចផ្អាកមុនឬក្រោយគោលចំណុចនៃបទគម្ពីរ ឬផ្អាកក្នុងករណីទាំងពីរក៏បាន។ ការផ្អាកមុននឹងអាននូវពាក្យដែលជាគំនិតសំខាន់នោះ បង្កើតឲ្យមានចំណាប់អារម្មណ៍។ ការផ្អាកក្រោយពីអានពាក្យសំខាន់នោះ ធ្វើឲ្យគំនិតនោះដក់ជាប់ក្នុងគំនិតអ្នកស្ដាប់កាន់តែខ្លាំងឡើង។
១០ ការនិយាយសាឡើងវិញ : យើងអាចបញ្ជាក់ចំណុចបានដោយកាត់សំដីខ្លួនឯង ហើយអានពាក្យឬឃ្លានោះសាឡើងវិញ។ យើងត្រូវប្រើវិធីនេះដោយប្រយ័ត្នប្រយែង។
១១ កាយវិការ : កាយវិការ ព្រមទាំងទឹកមុខយើងអាចជួយសង្កត់បញ្ជាក់ពាក្យឬឃ្លា។
១២ ការផ្លាស់ប្ដូរសម្លេង : ជួនកាលការអានពាក្យដោយសម្លេងផ្សេងអាចផ្លាស់ប្ដូរអត្ថន័យ និងធ្វើឲ្យពាក្យនោះលេចធ្លោឡើង។ ប៉ុន្តែ យើងក៏ត្រូវប្រយ័ត្នក្នុងការប្រើវិធីបន្លឺសម្លេងនេះ ជាពិសេសពេលដែលយើងបន្លឺសម្លេងមានសូរហាក់ដូចជានិយាយចំអកឲ្យគេ។
១៣ ពេលអ្នកដទៃអានបទគម្ពីរ: ពេលដែលម្ចាស់ផ្ទះអានបទគម្ពីរ គាត់អាចសង្កត់សម្លេងលើពាក្យមិនសំខាន់ ឬក៏គាត់ឥតសង្កត់សម្លេងលើពាក្យណាឡើយ។ បើដូច្នេះ តើយើងអាចធ្វើយ៉ាងណា? តាមធម្មតា ក្នុងករណីបែបនេះ យកល្អឲ្យយើងពន្យល់អត្ថន័យនៃបទគម្ពីរ ដើម្បីបញ្ជាក់នូវចំណុចដែលយើងចង់សង្កត់ធ្ងន់នោះ។ ពេលដែលអានបទគម្ពីរចប់ហើយ យើងអាចប្រមូលអារម្មណ៍ម្ចាស់ផ្ទះឲ្យមើលពាក្យសំខាន់ៗ ដោយអានពាក្យនោះម្ដងទៀត ឬដោយសួរសំនួរ។
១៤ គឺមានរបៀបមួយទៀតដែលយើងអាចបញ្ជាក់ចំណុចសំខាន់ៗពេលដែលគាត់អាននោះ ប៉ុន្តែនេះតម្រូវឲ្យយើងចេះប្រយ័ត្នប្រយែងនិងមានការប៉ិនប្រសប់។ ពេលដែលម្ចាស់ផ្ទះកំពុងតែអានបទគម្ពីរហើយមកដល់ចំណុចសំខាន់នោះ យើងអាចសុំអត់ទោសពេលដែលកាត់សំដីគាត់។ រួចមក យើងអាចប្រមូលអារម្មណ៍គាត់ឲ្យយកចិត្តទុកដាក់នឹងពាក្យឬឃ្លាដែលយើងចង់បញ្ជាក់នោះ។ ប្រសិនបើយើងអាចធ្វើដូច្នេះ ដោយឥតធ្វើឲ្យម្ចាស់ផ្ទះអាម៉ាស់មុខឬខឹងនោះ របៀបនេះគឺមានប្រសិទ្ធភាពដែរ។ ប៉ុន្តែ កម្រណាស់ដែលយើងគួរចង់ប្រើវិធីនេះ។
**********
១៥ ការអានបទគម្ពីរប៉ុណ្ណោះ ទោះជាបានបន្លឺសម្លេងយ៉ាងត្រឹមត្រូវក៏ដោយ តាមធម្មតាមិនគ្រប់គ្រាន់ទេដើម្បីសម្រេចនូវគោលបំណងរបស់យើង។ ត្រូវហើយ ម្ដងម្កាលបទគម្ពីរដែលយើងអាននោះ នឹងបញ្ជាក់នូវចំណុចដែលពន្យល់ហេតុផលមែន។ ប៉ុន្តែ ភាគច្រើន យើងត្រូវទាញអារម្មណ៍អ្នកស្ដាប់ម្ដងទៀតឲ្យមើលពាក្យសំខាន់ៗក្នុងបទគម្ពីរនោះ។ រួចមក យើងត្រូវបង្ហាញនូវរបៀបដែលពាក្យនោះទាក់ទងនឹងចំណុចដែលបញ្ជាក់ពីហេតុផល។ ក្នុងប័ណ្ណឱវាទសំរាប់ការហាត់និយាយ ចំណុចនេះហៅថា «ការពន្យល់បទគម្ពីរត្រូវច្បាស់លាស់»។ សូមចាំថា មនុស្សធម្មតាគឺមិនស្គាល់ព្រះគម្ពីរទេ ហើយមិនអាចយល់នូវចំណុចដែលយើងចង់បញ្ជាក់ បើយើងគ្រាន់តែអានបទគម្ពីរម្ដងប៉ុណ្ណោះ។ ការបញ្ជាក់ពាក្យសំខាន់ៗសាឡើងវិញ និងការពន្យល់ន័យបទគម្ពីរនោះ នឹងធ្វើឲ្យចំណុចនោះជ្រួតជ្រាបចូលទៅក្នុងចិត្តគំនិតរបស់អ្នកស្ដាប់។
១៦ បទគម្ពីរដែលយើងអាននោះ ត្រូវស៊ីគ្នានឹងចំណុចដែលយើងចង់បញ្ជាក់ហេតុផល ហើយតាមធម្មតា យើងត្រូវប្រើវិធីត្រឹមត្រូវក្នុងការលើកទឹកចិត្តអ្នកស្ដាប់ឲ្យពិនិត្យមើលបទគម្ពីរ ទើបអាចមានលទ្ធភាពពន្យល់អត្ថន័យបទគម្ពីរឲ្យបានច្បាស់លាស់។ រួចមក ដោយគិតអំពីវិធីបង្រៀន យើងចង់ពន្យល់បទគម្ពីរនោះឲ្យស្រួលយល់។
១៧ ម្យ៉ាងវិញទៀត យើងត្រូវយល់ឲ្យបានច្បាស់នូវបទគម្ពីរនោះ ហើយយើងត្រូវពន្យល់បទគម្ពីរនោះឲ្យបានត្រឹមត្រូវដែរ។ បើត្រូវការ សូមគិតអំពីបរិបទខគម្ពីរនោះ ហើយគិតអំពីគោលការណ៍ឬបុគ្គលដែលខនោះសំដៅទៅលើ។ កុំប្រើបទគម្ពីរក្នុងរបៀបដែលឥតសមតាមគោលបំណងរបស់អ្នកនិពន្ធឲ្យសោះ។ សូមធ្វើតាមគំរូក្នុងប្រកាសនវត្ថុរបស់ស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ាឲ្យបានដិតដល់ ពេលដែលពន្យល់បទគម្ពីរណាមួយនោះ។
១៨ កត់សម្គាល់នូវពាក្យគន្លឹះ: តាមធម្មតា គួរគប្បីឲ្យយើងលើកបញ្ជាក់ពាក្យសំខាន់ៗសាឡើងវិញ មុនឬក្នុងកំឡុងពេលពន្យល់បទគម្ពីរ។ នេះគឺដើម្បីធ្វើឲ្យប្រាកដថា សាច់រឿងក្នុងបទគម្ពីរដែលមិនទាក់ទងនឹងចំណុចដែលបញ្ជាក់ហេតុផលនោះ នឹងត្រូវទុកជាចំណុចបន្ទាប់បន្សំវិញ។ តាមធម្មតា យើងនិយាយសាឡើងវិញនូវពាក្យដែលមានក្នុងបទគម្ពីរ ប៉ុន្តែ នេះគឺមិនចាំបាច់រាល់តែដងឡើយ។ ក្នុងករណីខ្លះ យើងអាចប្រើវិធីផ្សេងទៀតដើម្បីជួយអ្នកស្ដាប់ឲ្យផ្ដោតអារម្មណ៍លើគំនិតសំខាន់ៗ ដែលយើងកំពុងតែពិគ្រោះនោះ។ របៀបមួយដែលយើងអាចធ្វើនេះបាន គឺដោយប្រើពាក្យសទិសន័យ ដើម្បីប្រាប់ចំណុចសាឡើងវិញ។ របៀបមួយទៀតគឺដោយសួរសំនួរ។ ប្រសិនបើសុន្ទរកថារបស់យើងជាការពិគ្រោះជាមួយម្នាក់ទៀត នោះយើងអាចសួរគាត់ដើម្បីឲ្យគាត់កត់សម្គាល់នូវពាក្យគន្លឹះបាន។
១៩ បញ្ជាក់ពីហេតុក្នុងការអានបទគម្ពីរ: នេះមានន័យថា យើងគួរធ្វើឲ្យប្រាកដថា អ្នកស្ដាប់បានយល់ច្បាស់និងមានចិត្តអបអរចំពោះហេតុដែលយើងបានប្រើបទគម្ពីរនោះ។ ប្រហែលជាយើងបានសម្រេចចិត្តថា មិនចាំបាច់ប្រើរបៀបជាក់លាក់ណាមួយដើម្បីលើកទឹកចិត្តអ្នកស្ដាប់ឲ្យពិនិត្យមើលបទគម្ពីរទេ។ ប៉ុន្តែ នេះមិនមានន័យថា ឥតចាំបាច់ឲ្យយើងបញ្ជាក់នូវចំណុចក្នុងបទគម្ពីរនោះឡើយ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ តាមធម្មតាយើងបង្ហាញទុកជាមុននូវមូលហេតុសំរាប់ការអានបទគម្ពីរ។ ដូច្នេះហើយ យើងក៏ត្រូវបញ្ជាក់ពីហេតុក្នុងការអានបទគម្ពីរដែរ។
២០ តើយើងត្រូវពន្យល់បទគម្ពីរដល់កំរិតណា? នេះគឺអាស្រ័យនឹងអ្នកស្ដាប់ និងសារៈសំខាន់នៃចំណុចក្នុងសុន្ទរកថានោះ។ តាមធម្មតា បើគ្រាន់តែពិគ្រោះបទគម្ពីរប៉ុណ្ណោះ គឺមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។ យើងត្រូវតែភ្ជាប់គំនិតដែលត្រូវបញ្ជាក់ក្នុងបទគម្ពីរជាមួយនឹងហេតុដែលយើងបានលើកទឹកចិត្តអ្នកស្ដាប់ឲ្យពិនិត្យបទគម្ពីរ។ យើងត្រូវតែប្រាប់យ៉ាងចំៗអំពីទំនាក់ទំនងនោះ។
២១ បើយើងអាចពន្យល់បទគម្ពីរឲ្យស្រួលយល់ ហើយនៅតែសម្រេចតាមគោលបំណងរបស់យើង នោះគឺកាន់តែប្រសើរ។ យើងត្រូវបកស្រាយដោយឥតរួមបញ្ចូលពត៌មានដែលមិនទាក់ទងនឹងគោលចំណុច។ យើងអាចសម្រេចការនេះបាន ដោយប្រើតែបីបួនចំណុចប៉ុណ្ណោះក្នុងការបញ្ជាក់ហេតុផល។ រួចមក យើងបន្ថែមតែពត៌មានដែលត្រូវការជាចាំបាច់ដើម្បីឲ្យអ្នកស្ដាប់យល់ច្បាស់។ ប្រសិនបើយើងបានសួរសំនួរដើម្បីលើកទឹកចិត្តអ្នកស្ដាប់ឲ្យពិនិត្យមើលបទគម្ពីរ ហើយមិនទាន់បានឆ្លើយសំនួរនោះនៅឡើយ ការពន្យល់បទគម្ពីរក្រោយពីអាននោះ ត្រូវតែប្រាប់ចំណុចនេះ។
២២ មកដល់ត្រឹមនេះក្នុងកម្មវិធីបង្ហាត់បង្រៀនផ្នែកការនិយាយ យើងត្រូវមានគោលបំណងប្រើពាក្យដែលស្រួលយល់និងច្បាស់លាស់។ ពេលយើងធ្វើដូច្នេះ នោះការអាននិងរបៀបពន្យល់បទគម្ពីរ នឹងបង្ហាញឲ្យឃើញនូវសមត្ថភាពជាគ្រូបង្រៀនដែលមានជំនាញ។
[សំណួរសម្រាប់អត្ថបទសិក្សា]
១-៣. ពេលដែលថ្លែងសុន្ទរកថា តើយើងគួរអានបទគម្ពីរយ៉ាងណា?
៤, ៥. តើ«ការសង្កត់សម្លេងលើពាក្យសំខាន់ៗ»មានន័យយ៉ាងណា? សូមលើកឧទាហរណ៍។
៦-១២. តើយើងអាចសង្កត់សម្លេងលើពាក្យសំខាន់ៗក្នុងបទគម្ពីរយ៉ាងដូចម្ដេច?
១៣, ១៤. ពេលដែលម្ចាស់ផ្ទះអានបទគម្ពីរ តើយើងអាចបញ្ជាក់នូវចំណុចសំខាន់ៗយ៉ាងណា?
១៥-១៧. ហេតុអ្វីក៏សំខាន់ម្ល៉េះដែលការពន្យល់បទគម្ពីរត្រូវច្បាស់លាស់?
១៨. តើយើងអាចកត់សម្គាល់នូវពាក្យគន្លឹះយ៉ាងដូចម្ដេច?
១៩-២២. តើការ«បញ្ជាក់ពីហេតុក្នុងការអានបទគម្ពីរ» ត្រូវធ្វើឡើងយ៉ាងដូចម្ដេច?