Тö Йаһоwа öса Нас Дьки Чаwа Нöһ, Данийел у Ибо Нас Дькьрьн?

1-3. а) Wан рʹожед ахьрийеда чь wе али мә бькә Хwәдерʹа амьн бьминьн? б) Әме ве готареда дәрһәqа чь шеwьр кьн?

ИРО әм дьжин хьлазийа рʹожед ахьрийеда у әм дьвиньн wәки мәрьвед хьраб һе зедә мина «шинайе дьгьһижьн» (Зәб. 92:7). Ләма әʹщебмайи нинә кö мәрьв qанун у принсипед Хwәде пьшт гöһе хwәва давежьн. Ле гәло ча ве дәрәщеда әм дькарьн «һьндава хьрабийеда мина зарʹа бьн», ле йәкә «һʹьше хwәда гьһишти бьн»? (1 Корн. 14:20).

² Щаба ве пьрсе рʹеза сәрәкә йа ве готареда йә, кʹидәре те готьне: «Йе Хöдан дьгәрʹьн, тʹам фәʹм дькьн» (Мәтʹлк. 28:5). Әw те һʹәсабе кö әwана дькарьн һәр тьшти фәʹм кьн чь жи лазьм ә, сәва Йаһоwа хwәш бен. Мәтʹәлок 2:7, 9-да жи те готьне, wәки Йаһоwа «бона рʹаста» биланийе хwәй дькә. У бь сайа wе йәке кәсед рʹаст дькарьн «рʹастийе, qьраре, һәqийе» у «сәрда жи һәр шьвәрʹийед qәнщ» фәʹм бькьн.

³ Нöһ, Данийел у Ибо, мәрьвнә билан бун (Һәзqл. 14:14). Әwе йәке әм дькарьн бежьн дәрһәqа щьмәʹта Хwәдейә иро жи. Ле хут дәрһәqа хwә тö дькари бежи, wәки «тʹам» фәʹм дьки һәр тьшти чь жи лазьм ә, сәва дьле Йаһоwа ша ки? Бона ве йәке лазьм ә wи рʹьнд нас бьки. Ве готареда әме шеwьр кьн: 1) ча Нöһ, Данийел у Ибо Хwәде нас кьрьн, 2) әw занәбуна wан дәрһәqа Хwәде чьда али wан кьр, у 3) ча әм дькарьн баwәрийа мина йа wан qазанщ кьн.

ДЬНЙА ХЬРАБДА НÖҺ РʹИЙА ХWӘДЕДА ДЬЧУ

4. Чаwа Нöһ дәрһәqа Йаһоwа пеһʹәсийа, у занәбуна рʹаст чьда али wи кьр?

⁴ Нöһ жь кʹö дәрһәqа Йаһоwа пеһʹәсийа? Дәстпека тʹәрихийа мәрьва, мәрьв дәрһәqа Хwәде дькарьбун бь сайа се тьштед сәрәкә пебьһʹәсийана: бь ве йәке кö дина хwә дьданә сәр әʹфьринед Хwәде, бь гьликьрьна мәрьвед хwәдехоф, у бь кʹәрәмед Хwәде кö wана дьстанд чахе пе принсипед wи дьжитьн (Иша. 48:18). Чахе Нöһ сәр әʹфьрина дьньһерʹи, әwи дькарьбу әшкәрә бьдита wәки Хwәде һәйә, у öса жи дькарьбу һʹöнöред Хwәде бьдита, мәсәлә «qöдрәта wийә һʹәта-һʹәтайе у Хwәдетийа wи» (Рʹом. 1:20). Бь сайа wан тьшта, Нöһ нә кö тʹәне баwәр кьр wәки Хwәде һәйә, ле әwи баwәрийа qәwи һьндава wида пешда ани.

5. Чаwа Нöһ пеһʹәсийа дәрһәqа qьрара Хwәде һьндава инсанәте?

⁵ Баwәри «жь бьһистьне те» (Рʹом. 10:17). Ле гәло Нöһ дәрһәqа Йаһоwа жь кʹö пеһʹәсийа? Бешьк, дькарьн бежьн wәки һʹәчʹи зәʹф жь мәрьвед хwәйи незик. Бәʹса хәбәре, баве wи Ламәх мәрьвәки бь баwәрийа qәwи бу, йе кö дьжит чахе Адәм һе сах бу. (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.) Дьбәкә әwи öса жи жь кальке хwә Мәтушәла у жь кальке кальке хwә Йаред пеһʹәсийабу, йе кö паши буйина Нöһ 366 сала житa (Луqа 3:36, 37). Дьqәwьмә Нöһ жь wана у жь жьнед wан пеһʹәсийа дәрһәqа дәстпека жийина инсанәте у дәрһәqа qьрара Хwәде кö мәрьвед рʹаст wе әʹрде тʹьжи кьн. Әwи дьqәwьмә жь wана бьһист дәрһәqа мьqабьлибуна Әдәнеда, у ахьрийа ве йәке әwи хwәха жи дькарьбу бьдита (Дәстп. 1:28; 3:16-19, 24). Чь жи һәбә, әшкәрә йә wәки Нöһ чь кö пеһʹәсийа дьле wи гьрт, у әwе йәке wи һелан кьр кö Хwәдерʹа хьзмәт кә (Дәстп. 6:9).

6, 7. Чь баwәрийа Нöһ qәwи кьр?

⁶ Һеви баwәрийе qәwи дькә. Бьдьнә бәр чʹәʹве хwә кö Нöһ чаwа хwә тʹәхмин кьр чахе пеһʹәсийа, wәки наве wи кʹижан кö дьбәкә дьһатә һʹәсабе «Рʹьһʹәти йан жи Бәрдьли», дьда кʹьфше һеви сәр ахьрийа баш (Дәстп. 5:29). Бь рʹебәрийа Хwәде Ламәх гот: «Әве [Нöһ] мә . . . жь щәфед мәйә гьран ль сәр ви әʹрди рʹьһʹәт кә, кʹижан кö Хöдан ньфьрʹ ле кьрьбу». Баwәрийа Нöһ һьндава Хwәде һәбу. Әwи мина Һабил у Һәнох кö пешийа wи дьжитьн, баwәр дькьр wәки «зöрʹәт» wе бе, кʹижан кö сәре мәʹр wе бьһʹьнщьрʹинә (Дәстп. 3:15).

⁷ Нöһ бь тʹәмами фәʹм нәдькьр созе Хwәде кö Дәстпебун 3:15-да ньвисар ә. Ле әwи фәʹм дькьр кö әв пʹехәмбәрти дәрһәqа ахьрийа баш ә. Хенщи wе йәке, Һәнох жи пʹехәмбәртийа wи щурʹәйи пешда гот, кö Хwәде wе qьрʹа хьраба бинә (Щьһуд. 14, 15). Әw әʹламәтийа Һәнох кö бь тʹәмами Һармәгәдонеда бе сери, бешьк wе баwәрийа у һевийа Нöһ qәwи кьра.

8. Чьда занәбуна дәрһәqа Хwәде Нöһ хwәй дькьр?

⁸ Занәбуна рʹаст дәрһәqа Хwәде чьда али Нöһ кьр? Бь сайа занәбуна рʹаст, баwәри у биланийа Нöһ һәбу. Әwе йәке али wи дькьр кö нәкʹәвә qәзийе, илаһи алийе рʹöһʹанида зийане нәстинә. Бәса хәбәре, Нöһ «рʹийа Хwәдеда дьчу», әw рʹийа мәрьвед хьрабда нә дьчу, демәк тʹәви wан һәвалти нәдькьр. Һьнге мәрьв сәр wан щьна йед кö хwә кьрьбун мәрьв, әʹщебмайи дьман, чьмки әwана гәләк qәwат бун, у дьqәwьмә һәла һе жи мәрьва wана дьһʹәбандьн. Ле Нöһ йәкә нәһатә хапандьне (Дәстп. 6:1-4, 9). Әwи заньбу кö Хwәде дьхwәст, wәки мәрьв зарʹа биньн у әʹрде тʹьжә кьн (Дәстп. 1:27, 28). Ләма жи Нöһ фәʹм дькьр кö әw һәләqәтийа сексуал ортʹа жьн у щьнед кö хwә кьрьбун мәрьв, öса жи зарʹ кö wанрʹа дьбун, нә тʹәбийәти у нә рʹаст бу. Әw йәк әʹйан дьбу чахе әw зарʹ мәзьн дьбун у жь һʹәмуйед дьн qәwаттьр бун. Ләма жи Йаһоwа пешда готә Нöһ, wәки әw дьхwазә селаве бинә сәр әʹрде. Нöһ баwәрийа хwә гьлийед Хwәде ани у гәми ава кьр. Öса әw нәфәред хwәва хьлаз бун (Ибрн. 11:7).

9, 10. Әм ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә баwәрийа Нöһ?

⁹ Әм чаwа дькарьн баwәрийа мина йа Нöһ qазанщ кьн? Гәләк фәрз ә Хәбәра Хwәде леколин бькьн, дьле хwәда хwәй кьн чь кö һин дьбьн, у ль гора ве йәке гöһастьна бькьн у сафикьрьнед рʹаст бькьн (1 Пәт. 1:13-15). Паше, баwәри у биланийа жь Хwәде wе мә хwәй кә жь тʹәлькед Шәйтʹан у жь рʹöһʹе дьнйа wийә хьраб (2 Корн. 2:11). Мәрьвед ве дьнйайеда зöлмийе у бенамусийе һʹьз дькьн. Һьн жи һʹьш-аqьле wан тʹәне сәр хwәстьнед wани бәдәни йә (1 Йуһʹн. 2:15, 16). Әwана рʹöһʹанида кʹәтинә, у пьшт гöһе хwәва давежьн wан избаткьрьна, кʹижан кö әшкәрә дьдьнә кʹьфше wәки рʹожа Хwәде бәр шемике йә. Дина хwә бьдьне кö чахе Иса wәʹде Нöһ бәрамбәри wәʹде мә кьр, әwи нә кö бәʹса зöлмийе у бенамусийе кьр, ле әwи гот кö мәрьв wе рʹöһʹанида рʹазайи бьн. (Бьхунә Мәтта 24:36-39.)

¹⁰ Хwә бьщерʹьбиньн у пьрсед öса бьдьнә хwә: «Гәло пе әʹмьре мьн те кʹьфше wәки әз бь рʹастийе Йаһоwа нас дькьм? Гәло баwәрийа мьн, мьн һелан дькә, wәки ль гора принсипед Йаһоwа бьжим у öса жи мәрьвед дьнрʹа дәрһәqа принсипед wи бежьм?» Щабед wә сәр wан пьрса, wе нишан кьн һәла һун жи мина Нöһ рʹийа Хwәдеда дьчьн йан на.

ДАНИЙЕЛ БАБИЛОНА ПʹУТПʹАРЬСТДА БИЛАНИЙА ЖЬ ХWӘДЕ ДА КʹЬФШЕ

11. а) Һʹьзкьрьна Данийел һьндава Хwәде, дәрһәqа де-баве wи чь әʹйан дькә? б) Һун дьхwазьн чʹәʹв бьдьнә кʹижан һʹöнöред Данийел?

¹¹ Данийел жь кʹö дәрһәqа Йаһоwа пеһʹәсийа? Ча те кʹьфше де-баве wи жерʹа гьли дькьрьн дәрһәqа Йаһоwа, у һин дькьрьн, wәки Хwәде у Хәбәра wи һʹьз бькә. Әв һʹьзкьрьн тʹәмамийа әʹмьре wи дьле wида бу. Әwи һәла һе әʹмьре хwәйи мәзьнда жи, Ньвисар кʹур леколин дькьр (Дан. 9:1, 2). Данийел Йаһоwа рʹьнд нас дькьр. Әwи заньбу кö Йаһоwа чаwа бу һьндава щьмәʹта Исраел. Әwе йәке әм дьвиньн жь дöайе wийи бь дьл, кʹижан кö әм Данийел 9:3-19-да дьхуньн. Wе керһати бә кö әм бьхуньн дәрһәqа дöайе wи у сәр бьфькьрьн. Пьрсәкә öса бьдьнә хwә: «Гәло дәрһәqа Данийел әв дöа чь мьн һин дькә?»

12-14. а) Данийел чаwа билани нишан кьр? б) Данийел ча һатә кʹәрәмкьрьне бона мерхаси у амьнийа хwә Хwәдерʹа?

¹² Занәбуна рʹаст дәрһәqа Хwәде чьда али Данийел кьр? Бона Щьһуйед амьн, жийина Бабилона пʹутпʹарьстда чәтьн бу. Дина хwә бьдьн Йаһоwа чь готә wан Щьһуйа: «Әʹдьлайе бьгәрʹьн бона wи шәһәри, кʹидәре мьн һун дилти шандьн» (Йерәм. 29:7, ДТʹ). Йәкә әwи öса жи жь wана дәʹwа дькьр кö бь тʹәмамийа дьле хwә тʹәне wи бьһʹәбиньн (Дәркʹ. 34:14). Гәло чь али Данийел кьр кö әwи һәрдö дәʹwакьрьн рʹаст фәʹм кьр у ани сери? Биланийа жь Хwәде али wи кьр кö фәʹм кә, wәки йа пешьн әw гәрәке гöрʹа Хwәдеда бә, нә кö сәрwера. Гәләк qьрʹнә шунда, Иса жи әв принсип һин кьр (Луqа 20:25).

¹³ Дина хwә бьдьн кö Данийел чь кьр, чахе wәлатда фәрман дан кö нава 30 рʹожада, хенщи пʹадшарʹа, тʹö хöданарʹа йан жи мәрьварʹа дöа нәкьн. (Бьхунә Данийел 6:7-10.) Данийел дькарьбу öса бьфькьрийа: «Ижа чь бу, 30 рʹож ә тьшт накә!» Ле йәкә әw тʹö щар öса нәфькьри у нәһишт, wәки әв фәрман жь һʹәбандьна wи Хwәдерʹа фәрзтьр бә. Рʹаст ә әwи дькарьбу дьзикава дöа кьра сәва wи нәгьрьн. Ле әwи заньбу кö гәләк ида һаш пе һәбун, wәки әw һәр рʹож дöа дькә. Рʹаст ә бь ве йәке әwи әʹмьре хwә кьрә бьн qәзийе, ле әw хwәрʹа сафи кьрьбу, wәки бәрдәwам кә бәр йед дьн дöа бькә, сәва әwана нәфькьрьн кö һʹәбандьна wи фәрз нинә.

¹⁴ Йаһоwа бь кʹәрәмәт Данийел жь мьрьне хьлаз кьр, чьмки әwи бь мерхаси әw сафикьрьн кьр у Хwәдерʹа амьн ма. Әве qәwьмандьне алики дьнва жи гәләк кʹар ани. Нав тʹәмамийа Империйа Мәда-Фарьседа гьшк дәрһәqа Йаһоwа пеһʹәсийан (Дан. 6:25-27).

15. Чаwа әм дькарьн баwәрийа мина йа Данийел qазанщ кьн?

¹⁵ Әм чаwа дькарьн баwәрийа мина йа Данийел qазанщ кьн? Сәва баwәрийа мә qәwи бә, лазьм ә әм Хәбәра Хwәде нә кö сәра-бәра бьхуньн, ле öса бьхуньн wәки «фәʹм» кьн (Мәт. 13:23). Әм дьхwазьн ньһерʹандьна Йаһоwа пебьһʹәсьн, у кʹур фәʹм кьн принсипед wи. Хенщи ве йәке, әм чь жи дьхуньн гәрәке сәр бьфькьрьн. Дöа жи гәләк фәрз ә, илаһи чахе әм рʹасти щерʹьбандьна у тәнгасийа тен. Чахе әм бь баwәрийе Йаһоwарʹа дöа дькьн сәва билани у qәwате бьдә мә, әw wе әʹсә бь мәрʹдани мәрʹа бьдә (Аqуб 1:5).

ИБО ПРИНСИПЕД ХWӘДЕ ДЬДА ХӘБАТЕ ҺЬН WӘʹДЕ БАШДА, ҺЬН ЖИ WӘʹДЕ ХЬРАБДА

16, 17. Ибо ча дәрһәqа Хwәде занәбуна рʹаст стандьбу?

¹⁶ Ибо жь кʹö дәрһәqа Йаһоwа пеһʹәсийа? Ибо Исраели нибу, ле Бьраһим, Исһаq, у Аqуб мәрьвед wийә дур бун. Йаһоwа wанрʹа дәрһәqа хwә у qьрара хwә һьндава инсанәте әʹйан кьр. Ибо заньбу һьнә wан рʹастийед qимәт, ле әʹйан нинә әw жь кʹö пеһʹәсийа (Иб. 23:12). Әwи гот: «Мьн жь бо тә, жь гöһва бьһистьбун» (Иб. 42:5). Хенщи ве йәке, Йаһоwа хwәха жи гот кö Ибо дәрһәqа wи рʹаст хәбәр да (Иб. 42:7, 8).

¹⁷ Ибо öса жи әʹфьринада дьдит гәләк һʹöнöред Хwәде (Иб. 12:7-9, 13). Wәʹдә шунда, Әлиһу у Йаһоwа бь сайа әʹфьрина, Ибо данә фәʹмкьрьне wәки мәрьв һьмбәри Хwәде чьqас бьчʹук ә (Иб. 37:14; 38:1-4). Гьлийед Йаһоwа дьле Ибо гьртьн, у әwи бь мьлукти Хwәдерʹа гот: «Тö дькари һәр тьшти бьки, әз пе дьзаньм у мьразәки тә жи найе сәкьнандьн . . . хwәли у тʹозеда дь тʹобәкьрьнеда мә!» (Иб. 42:2, 6).

18, 19. Чьда Ибо нишан кьр, wәки әw бь рʹастийе Йаһоwа нас дькә?

¹⁸ Занәбуна рʹаст дәрһәqа Хwәде чьда али Ибо кьр? Ибо принсипед Хwәде рʹьнд фәʹм дькьр. Әwи бь рʹастийе Йаһоwа нас дькьр, у ләма тьштед рʹаст дькьр. Бәʹса хәбәре, дина хwә бьдьн кö Ибо заньбу, wәки әw wе нькарьбә бежә кö Хwәде һʹьз дькә, һәрге һьндава мәрьва хьраб бә (Иб. 6:14). Әwи тʹö щар хwә сәр мәрьварʹа нәдьгьрт, у нәдьфькьри wәки әw жь йед майин баштьр ә. Ле әw бь дьл у әшq бу тʹәви һʹәмушка, ча тʹәв йе дәwләти öса жи тʹәви кʹәсиба. Әwи гот: «Ма йе мьн дь зьке дайикеда афьрандийә, wи жи нә хöлöqандийә?» (Иб. 31:13-22). Бәле, жь ве йәке әм дьвиньн кö чахе Ибо гәләк дәwләти у навдар бу, әw нәбу йәки qöрʹә, у тʹö щар йед дьн ньмьз нәдькьр. Рʹасти әw чьqас щöдә дьбә жь wан мәрьва, йед кö иро дәwләти нә у һʹöкöме wан һәйә!

¹⁹ Ибо һәла һе дьле хwәда жи һәр щурʹе пʹутпʹарьстийе инкʹар дькьр. Әwи öса жи заньбу кö һәрге пәй һәбуке кʹәвә, wе «Хwәдайе ль жоре» инкʹар кә. (Бьхунә Ибо 31:24-28.) Ибо зәwащ ча созәки пироз һʹәсаб дькьр. Әwи һәла һе жи тʹәви чʹәʹве хwә пәйман гьредабу кö пе чʹәʹве хьраб сәр qиза нәньһерʹә (Иб. 31:1). Биньн бира хwә кö Ибо wи wәʹдәйи дьжит чахе Хwәде изьн дьда кö полигами, демәк пʹьрʹәжьни һәбә. Ибо һәрге бьхwәста дькарьбу хwәрʹа жьна дöда бьанийа.b Әшкәрә йә кö әwи заньбу, wәки зәwаща пешьн кʹижан кö Хwәде Әдәнеда саз кьр, жь жьнәк у мерәки бу. У ча те кʹьфше әwи хwәрʹа qьрар кьрьбу, wәки ль гора ве сазкьрьна Хwәде бьжи (Дәстп. 2:18, 24). Wәкә 1 600 сал дәрбаз бун, Иса Мәсиһ диса әв принсип һин кьр, кö зәwащ у һәләqәтийа сексуал гәрәке тʹәне ортʹа жьн у мерәкида бә (Мәт. 5:28; 19:4, 5).

20. Чахе әм Йаһоwа у принсипед wи рʹьнд заньн, чаwа әw йәк али мә дькә, кö бьжартьнед рʹаст бькьн һәвалтийеда у wәʹдәдәрбазкьрьнеда?

²⁰ Әм чаwа дькарьн баwәрийа мина йа Ибо qазанщ кьн? Диса жи йа лапә фәрз әw ә кö Йаһоwа рʹьнд нас кьн, у әве занәбуне әʹмьре хwәда бьдьнә хәбате. Мәсәлә, Кʹьтеба Пироз дьбежә кö Йаһоwа нәфрʹәт дькә wана, йед кö «зöлме» һʹьз дькьн, у кö әм гәрәке «тʹәви дәрәwина» һәвалтийе нәкьн. (Бьхунә Зәбур 11:5; 26:4.) Ньһа бьфькьрьн, әв рʹез дәрһәqа ньһерʹандьна Йаһоwа чь wәрʹа әʹйан дькьн? Ча әw йәк һʹöкöм дькә сәр әʹмьре wә у бона wә чь лапә фәрз ә? Мәсәлә, һун ча интернете дьдьнә хәбате, тʹәви кʹе һәвалтийе дькьн, у ча wәʹде хwә дәрбаз дькьн? Щаба wә сәр wан пьрса wе али wә бькьн бьвиньн кö һун ча Йаһоwа нас дькьн. Сәва кö ве дьнйа чәтьн у хьрабда хwә тʹәмьз хwәй кьн, әм гәрәке һʹьш-аqьле хwә һин кьн сәва бькарьбьн нә кö тʹәне qәнщи у хьрабийе жь һәв дәрхьн, ле öса жи бефәʹми у сәрwахтийе (Ибрн. 5:14; Әфәс. 5:15).

21. Чь wе али мә бькә «тʹам» фәʹм бькьн һәр тьшти, сәва бьзаньбьн ча дьле Баве хwәйи әʹзмана ша кьн?

²¹ Нöһ, Данийел, у Ибо бь тʹәмамийа дьле хwә Йаһоwа дьгәрʹийан, у әwи wанрʹа хwә әʹйан кьр. Йаһоwа öса жи али wан кьр кö «тʹам» фәʹм кьн һәр тьшти, сәва дьле wи ша кьн. Wи щурʹәйи әwана бунә мәсәла рʹастийе, у әʹмьре хwәда бәхтәwар бун (Зәб. 1:1-3). Ләма жи пьрсәкә öса бьдьнә хwә: «Гәло әз жи Йаһоwа öса нас дькьм, чаwа Нöһ, Данийел, у Ибо нас дькьрьн?» Ча баш ә кö иро әм дькарьн һе зедә дәрһәqа Йаһоwа пебьһʹәсьн у һе рʹьнд wи нас кьн! (Мәтʹлк. 4:18). Ләма жи тʹьме Хәбәра Хwәде бьхуньн, сәр бьфькьрьн, у дöа бькьн сәва Хwәде рʹöһʹе хwәйи пироз бьдә wә. Öса һуне һе незики Баве хwәйи әʹзмана бьн! Öса жи һуне сәрwахт бьн у нәкʹәвьн бьн һʹöкöме ве дьнйа хьраб (Мәтʹлк. 2:4-7).