Хԝәде Чь Чах Дәстпекьр Гәрдуне Бьәʹфьринә?
Щаба Кʹьтеба Пироз
Кʹьтеба Пироз набежә, ԝәки Хԝәде чь чах дәстпекьр гәрдуне бьәʹфьринә у әв йәк чьԛас ԝәхт кʹьшанд. Ле әв тʹәне дьбежә, ԝәки «дәстпебунеда Хԝәде әʹрд у әʹзман әʹфьрандьн» (Дәстпебун 1:1). Кʹьтеба Пироз конкрет набежә, кӧ әв «дәстпебун» чь чах дәстпебу. Жь ԛәԝьмандьнед хроноложи, кʹижан кӧ Кʹьтеба Дәстпебунеда ньвисар ьн, те кʹьфше ԝәки әв пешийа шәш ԝәхта, йане пешийа рʹожед әʹфьрандьне бу.
Гәло шәш рʹожед әʹфьрандьне, рʹожед жь 24 сьһʹәта бун?
На. Кʹьтеба Пирозда хәбәра «рʹож», дькарә бе һʹәсабе ԝәхте бь щурʹә-щурʹә дьрежайа; һәмьки әв йәк контекстева гьредайи йә. Мәсәлә, тʹәмамийа ԝәхте әʹфьрандьне, демәк шәш рʹож Кʹьтеба Пирозда те навкьрьне ча «рʹожәк» (Дәстпебун 2:4).
Ԝәʹде һәр рʹожәкә әʹфьрандьне чь дьԛәԝьми?
Хԝәде «әʹрди бещурʹә у вьки-вала» кьрә планета керһати бона жийине (Дәстпебун 1:2). Паше, Хԝәде жийин ль сәр әʹрде әʹфьранд. Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа шәш ԛәԝьмандьна гьли дькә, кʹижан кӧ нава һәр рʹожәкә әʹфьрандьнеда дьбун. Ԝәрен ԝан ԛәԝьмандьна шеԝьр кьн:
Рʹожа 1: Хԝәде ӧса кьр, ԝәки рʹонайи кʹәтә сәр рʹуйе әʹрде, жь бо чь жи бу шәв у рʹож (Дәстпебун 1:3-5).
Рʹожа 2: Хԝәде ав жь аве ԛәтанд у навбәра ава жоре у жере синоре ԛәдимийе дани (Дәстпебун 1:6-8).
Рʹожа 3: Хԝәде ӧса кьр, ԝәки зьһайи кʹьфш бу, наве кʹижани дани әʹрд. Әԝи ӧса жи шинкайи әʹфьранд (Дәстпебун 1:9-13).
Рʹожа 4: Хԝәде ӧса кьр, ԝәки жь рʹуйе әʹрде тәʹв, һив у стәйрк бенә кʹьфше (Дәстпебун 1:14-19).
Рʹожа 5: Хԝәде әʹфринед бәʹре у тәйрәдә әʹфьрандьн (Дәстпебун 1:20-23).
Рʹожа 6: Хԝәде тәрәԝьлед әʹрде у мәрьв әʹфьрандьн (Дәстпебун 1:24-31).
Хьлазийа рʹожа шәша Хԝәде жь шьхӧлед хԝә «рʹьһʹәт бу», демәк әԝи ида тʹӧ тьшт нәдьәʹфьранд (Дәстпебун 2:1, 2).
Гәло ль гора зандарийе, ньвисара жь кʹьтеба Дәстпебун рʹаст ә?
Сәрһатийа әʹфьрандьнейә жь Кʹьтеба Пироз, нә алийе зандарийеда һатийә шьровәкьрьне. Ле әԝ ӧса һатийә шьровәкьрьне, ԝәки мәрьвед ԝәʹде бәрерʹа жи фәʹмдари бу, кӧ Хԝәде чь пәй чь дьәʹфьранд. Һьм жи әв сәрһати мьԛабьли зандарийе нинә. Астрофизик Роберт Йастроԝ ньвисийә: «Рʹаст ә һьндава әʹфьрандьнеда ортʹа шьровәкьрьна жь кʹьтеба Дәстпебун у ньһерʹандьна стәйрнасийе пьрсед һурда фьрԛи һәйә, ле пьрсед сәрәкәда әԝ мина һәв ьн; ԛәԝьмандьнед кӧ пәй һәв пешда һатьн у ахьрийеда мәрьв һатә әʹфьрандьне, ньшкева ԛәԝьмин».
Кʹәнге тәʹв, һив у стәйрк һатьнә әʹфьрандьне?
Тәʹв, һив у стәйрк ида әʹзманда һәбун, кʹижан кӧ «дәстпебунеда» Хԝәде әʹфьранд (Дәстпебун 1:1). Ле жь бо атмосфера ԛальм, шәԝԛа ԝан нәдьгьһиштә әʹрде (Дәстпебун 1:2). Рʹаст ә рʹожа пешьн рʹонайи һатә кʹьфше, диса жи канийа ԝе рʹонайе һе нәдьһатә хане. Ле те кʹьфше рʹожа чара атмосфера зәлал бу. Кʹьтеба Пирозда те готьне, ԝәки жь ԝи чахи тәʹв, һив у стәйрк дәстпекьрьн «рʹонайе бьдьнә әʹрде», у дьԛәԝьмә әԝ те һʹәсабе, ԝәки жь әʹрде әв әʹфьрин ида зәлал дьһатьнә кʹьфше (Дәстпебун 1:17)
Ль гора Кʹьтеба Пироз, әʹрд чәнд сали йә?
Кʹьтеба Пирозда найе готьне, ԝәки әʹрд чәнд сали йә. Дәстпебун 1:1-да тʹәне те готьне, кӧ дәстпека әʹрде у гәрдуне һәбу. Әв йәк мьԛабьли принсипед зандарийейә сәрәкә у ньһерʹандьна дәрһәԛа салед әʹрде, нинә.