АЛИКʹАРИ БОНА МАЛБӘТЕ | РОЛА ДЕ-БАВА
Зарʹ у Малпәред Сосйали—Пʹара 1: Гәло Зарʹа Мьн Гәрәке Малпәред Сосйали Бьдә Хәбате?
Ль гора лекʹолинәке, 97 сәләф щаһьл малпәред сосйали дьдьнә хәбате. Зарʹа тә жи дьхԝазә бьдә хәбате? Һәрге бәле, вьра чәнд ширәт тенә дайине, кӧ тӧ дькари һьлди һʹәсаб.
Ве готареда
Зарʹа тә ԝе чаԝа ԝәʹде хԝә бьдә хәбате
Малпәрәк ӧса дьбежә: «Малпәред сосйали ӧса һатьнә сазкьрьне, ԝәки бь тʹәмами дина тә бьк′ьшиньн сәр хԝә, ԝәки тӧ һәр гав онлайнеда бьмини у тʹьме ль екрана хԝә бьньһерʹи, һәла чь тьштед тʹәзә һәнә» (HelpGuide).
«Щарна дьфькьрьм ԝәки сәр чәнд дәԛа бькʹәвьмә малпәред сосйали у бьньһерʹьм кʹи чь данийә. Ле бь сьһʹәта теда дьминьм. Гәләк чәтьн ә тʹела хԝә бьдьмә алики у дәстпекьм тьштәки керһати бькьм».—Лин, 20 сали.
Пьрсе бьдә хԝә: Хԝәгьртьна зарʹа мьн епʹещә һәйә, кӧ хԝә ль ԝан синора бьгьрә, кʹижан кӧ мьн бона ԝи данинә? Зарʹа мьн дькарә хԝә контрол кә, кӧ чьԛас ԝәʹдә малпәред сосйалида дәрбаз кә?
Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Аԝа бьньһерʹьн кӧ һун ньге хԝә фәсал бавежьн . . . мина сәрԝахта. Дәст бьдьнә бәр ԝәхт» (Әфәси 5:15, 16).
Бьһельн ԝәки зарʹа ԝә бе рʹебәри бьдә хәбате малпәред сосйали, мина ве йәке йә ча бьһели әԝ һәсп бажо бе занәбуне
Ньһерʹандьна зарʹа тә дәрһәԛа һәвалтийе
Гьлийе «малпәред сосйали» дьдә кʹьфше, ԝәки әԝед кӧ ԝан малпәра дьдьнә хәбате, һәвал у насед хԝәрʹа тʹьме текли дьбьн. Ле һәләԛәтийа ви щурʹәйи һәвалтийа рʹаст пешда найнә.
«Мьн тʹәхмин кьрийә, ԝәки гәләк щаһьл дьфькьрьн кӧ һәрге малпәред сосйалида гәләк һәвалед ԝан һәбьн у гәләк лайк ԝанрʹа дайньн, әв те һʹәсабе кӧ һʹәԝаса мәрьва ԝанрʹа те у дьхԝазьн дәрһәԛа ԝан пебьһʹәсьн, фьрԛи тʹӧнә ԝана нас дькьн йан на».—Патрисйа, 17 сали.
Пьрсе бьдә хԝә: Гәло зарʹа мьн жи зәʹф дькʹәвә һʹәйра һʹәсабе һәвала у лайка? Гәло бал ԝи йан ԝе те стандьне, кӧ бе малпәред сосйали хԝәрʹа һәвала ԛазанщ кә?
Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Һәвал һәр гав һʹьз дькә, бьра буйә бона рʹожа охьрме гьран» (Мәтʹәлок 17:17).
Сьһʹәт-ԛәԝата зарʹа тә алийе емосийалида
Лекʹолинкʹара тедәрхьстьнә, ԝәки әԝ мәрьвед кӧ гәләк ԝәхт малпәред сосйалида дәрбаз дькьн, хԝә тʹәне тʹәхмин дькьн, зедә бәр хԝә дькʹәвьн у дькʹәвьнә депресийайе.
«Чахе тӧ сәр малпәред сосйали дьвини кӧ һәвалед тә, бе тә ԝәʹдә дәрбаз дькьн, тӧ дьлтәнг дьби».—Сирена, 19 сали.
Пьрсе бьдә хԝә: Гәло зарʹа мьн ԝе бькарьбә хԝә жь тʹәлькед интернетеда дур бьгьрә? Гәло әԝ ԝе бькарьбә хԝә ԛӧрʹә нәкә, мәрьварʹа нәкʹәвә ләще у бәр хԝә нәкʹәвә жь бо ве йәке, кӧ мәрьвед дьн чь дькьнә малпәред сосйали?
Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Әм кʹӧбар нәбьн, агьре һәв гӧрʹ нәкьн у һʹәвсудийе ль һәвдӧ нәкьн» (Галати 5:26).
Рʹабун-рʹуньштьна зарʹа тә интернетеда
Сәр малпәред сосйали зордари, ԛәрфкьрьн, секстинг у порнографийа гәләк бәлабуйи нә. Һәрге жи зарʹа тә һини ԝан тьшта нәбуйә, әԝ дькарә бькʹәвә тʹәлька мәрьвед дьн.
«Гәләк щар чь кӧ дькьнә сәр малпәред сосйали дькарьн бехоф бенә кʹьфше, ле бь рʹасти һʹәчʹи зәʹф жь ԝана гәләк хоф ьн. Ԝан тьштада гәләк чʹерʹ у кʹьламед нәщайиз һәнә».—Линда, 23 сали.
Пьрсе бьдә хԝә: Гәло әз зарʹа хԝәда баԝәр ьм, ԝәки әԝ ԝе бь аԛьлайи интернете бьдә хәбате? Гәло хԝәгьртьна ԝи ԛәԝи йә кӧ тьштед бенамуси нәньһерʹә?
Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Ле һʹәта наве ԛавийе у һәр һʹәрамийе, йан тьмайе жи гәрәке нава ԝәда нәйе һьлдане . . . Ӧса жи готьнед бемәʹрифәти, йан бефәʹми, йан һʹәнәкед ԛәлпе хьраб» (Әфәси 5:3, 4).
Малпәред сосйали бь рʹасти лазьм ьн?
Әʹсәйи нинә кӧ щәм тә малпәред сосйали һәбьн. Тӧ бе ԝан жи дькари жийина хԝә баш ки у бәхтәԝар би. Ӧса жи гәләк щаһьлед кӧ ԝәʹдәки малпәред ԝанә сосйали һәбунә, сафи кьрьнә бе ве йәке бьжин.
«Мьн дьдит кӧ малпәред сосйал гәләк хьраб сәр хушка мьн һʹӧкӧм дьбьн, ләма жи мьн сафи кьр кӧ ида нәдьмә хәбате. Жь ԝи чахи әз хԝә дьһа рʹьһʹәт у бәхтәԝар тʹәхмин дькьм у жь әʹмьре хԝә ләзәте дьвиньм».—Нейтан, 17 сали.
Фькьра сәрәкә: Пешийа кӧ бьһели ԝәки зарʹа тә малпәра сосйали чекә, баԝәр бә, кӧ әԝ дькарә һәвалед баш ԛазанщ кә, пе ԝәʹде конкрет бьдә хәбате у хԝә жь тьштед бенамуси дур бьгьрә.
Принсипа Кʹьтеба Пироз: «Йе аԛьл дина хԝә дьдә гавед хԝә» (Мәтʹәлок 14:15).