Salaipo Kwingijila Yehoba Saka Mukiji Banyike

“Obewa ukelwe monka mu bintu byo wafunjile, byo waitabisha.”—2 TIMO. 3:14.

1. Yehoba umona byepi mwingilo wingila Bakamonyi bakyanyike?

MWINGILO wazhila wingila banyike wanema bingi kwi Yehoba. Kino kyalengejile amba anembe bungauzhi bwaamba pa banyike. Nyimbi wa masalamo waimbile’mba: “Bantu benu bakelambula saka baswa abo bene, mu juba ja bulume bwenu, mu bivwalo byazhila: Kufuma munda mwa lukelo, pamo nobe kime, Bansongwalume benu bakeya kwi anweba.” (Sala. 110:3) Ee, Yehoba wanemeka bingi bakyanyike bepana kumwingijilanga.

2. Lelo jino lukatazho ka lwa ku mubiji lupitamo bakyanyike pa mambo a bwikalo bwabo bwa kulutwe?

² Nanchi anweba bakyanyike muji mu kipwilo kya bwina Kilishitu, mwipana kala kwi Yehoba nyi? Bakyanyike bavula kibakatazha bingi kufuukulapo kwingijila Lesa. Baji kulutwe mu bya busulu, bakwasha bakyanyike byo bakekala kulutwe na lwendo, kimo kimye ba mu kisemi, ne bakwabo bebatundaika kukebesha bintu bya ku mubiji. Bebendeleka bingi ku bantu umvwe kya kuba bata muchima ku bintu bya ku mupashi. Bino kwingijila Lesa wa kine jo jishinda jawama anweba bakyanyike jo mwakonsha kulonda mu bwikalo bwenu. (Sala. 27:4) Pa mambo a kino, akilangulukai pa ano mepuzho asatu: Mambo ka o wafwainwa kwingijila Lesa? Wakonsha kumwenamo byepi mu kwipana kobe kwi Lesa kechi na mambo a byakonsha kukubula bakwenu amba ube nangwa kubula kuba ne? Ñanyi mashuko awama a mwingilo wazhila o wafwainwa kwingilako?

Kwingijila Yehoba kyo Kintu Kyawama Bingi Kuba

3. Bilengwa byalenga Yehoba byafwainwa kwitulengela kuba ka?

³ Mambo ka o mwafwainwa kwingijila Lesa wa kine? Lumwekesho 4:11 witubula ene mambo amba: “Mwafwainwa anweba Nkambo yetu, Lesa wetu, kutambula lukumo, ne buneme, ne bulume: mambo anweba yenu mwalengele byonse, kabiji na mambo onka a kyaswa muchima wenu o byaikajile, o byalengelwe.” Yehoba ye Mulenga wawama walengele bintu byonse bijiko. Ino ntanda byo yawamapo! Bichi, maluba, banyama, tulunga, mitumba, ne mpota ya mema, bino byonse wibilengele ke Yehoba. Salamo 104:24 waamba’mba: “Panopantanda payula bilengwa [bya Lesa].” Tumusanchila bingi Yehoba pa kwitupa mubiji ne milanguluko bitulengela kwiyowa panopantanda ne bintu byawama bijipo! Nanchi lusanchilo lwa uno mutundu lwa bintu byawama byo alenga kechi lwitulengela kukeba ku mwingijila nenyi?

4, 5. Ñanyi byubilo byalengejile Yoshua kufwenya kwipi ne Yehoba?

⁴ Kishinka kikwabo kyakonsha kwitulengela amba tumwingijilenga Yehoba ke kyokya kiji mu byambo bya kwa Yoshua wajinga ntangi wa bena Isalela. Byo kwashajiletu myaka icheche ya bwikalo bwanji, Yoshua waambijile bantu ba Lesa amba: “Anweba bonse mwayuka mu michima yenu ne mu myeo yenu amba kafwako kintu nangwa kimotu kya mu byobya byawama byo emulayile Yehoba Lesa wenu kyabula kumweka ne; byonse byamwekele kwi anweba.” Mambo ka Yoshua kyo aambijile bino?—Yosh. 23:14.

⁵ Yoshua byo akomejile mu Ijipita, wafwainwa wayukile mulaye Yehoba ye alaile kupa bena Isalela kyalo kyabo. (Nte. 12:7; 50:24, 25; Lupu. 3:8) Yoshua wamwene Yehoba byo afikizhe uno mulaye kupichila mu kuleta Myalo Jikumi pa bena Ijipita ne kulengela Felo wakosele muchima kuleka bena Isalela amba baye. Yoshua wajinga pakachi ka bantu bapokolwelwe pa Kalunga Kachila kabiji wamweneko kalunga byo kalobeshe Felo ne nzhita yanji. Mu kimye kya lwendo lwabo lwalepele “mu kiselebwa kyabaya kilengesha moyo” kya Sinai, Yoshua wamwene Yehoba byo apelenga bena Isalela byonse byo bakebelenga. Kafwako nangwa umo wafwile ku kilaka nangwa ku nzala ne. (Mpitu. 8:3-5, 14-16; Yosh. 24:5-7) Kimye byo kyafikile kya bena Isalela kuba’mba bashinde bena Kenana babiyangala ne kutambula Ntanda ya Mulaye, Yoshua wamweneko Lesa ye apopwelanga pamo na bena Isalela byo ebakwashishe mu mwingilo wabo.—Yosh. 10:14, 42.

6. Ki ka kikemukwasha kwikala na muchima wa kukeba kwingijila Lesa?

⁶ Yoshua wayukile’mba Yehoba walamine milaye yanji. Onkao mambo, Yoshua waambile’mba: “Amiwa ne ba mu nzubo yami, tukengijilanga Yehoba.” (Yosh. 24:15) Nga anweba kiji byepi? Umvwe nenuwa mwalanguluka pa milaye Lesa wa kine yo afikizha kala ne pa yo akafikizha kulutwe na lwendo, nanchi mwikala na muchima wa kukeba kumwingijila byonka byajinga Yoshua nyi?

7. Mambo ka lubatizhilo lwa mu mema kyo lwanemena?

⁷ Kulanguluka languluka pa bintu byo alengele Yehoba ne pa milaye yanji yawama kabiji yaketekelwa kwafwainwa kwimulengela kwipana kwi Yehoba ne kumwesha kwipana kwenu mu lubatizhilo lwa mu mema. Lubatizhilo ke lubaji lwanema bingi lwafwainwa kuba boba bakeba kwingijila Lesa. Yesu ye wa kumwenako wamwesheshe kino. Saka akyangye kutatula mwingilo wanji wa Bumesiasa, wakiyile kwi Yoano Mubatishi kuba’mba amubatizhe. Mambo ka Yesu kyo abatizhiwe? Waishile kwamba’mba: “Ke pakuba nafumine mwiulu, kechi mambo a kuba kyaswa muchima wami ami mwine ne, poso kuba kyaswa muchima wa kwa aye wantuma.” (Yoa. 6:38) Yesu wabatizwe kuba’mba amweshe amba wipana mwine kuba kyaswa muchima wa Shanji.—Mat. 3:13-17.

8. Mambo ka Timoti kyo asajijilepo kupopwela Lesa, kabiji ne anweba ki ka kyo mwafwainwa kuba?

⁸ Akilangulukai ne pe Timoti, mwanyike wa bwina Kilishitu Yehoba ye aishile kupa mwingilo mukampe ne bintu bikwabo bya kuba byavula bingi. Mambo ka Timoti kyo asajijilepo kupopwela Lesa wa kine? Baibolo witubula’mba ‘wakifunjile bintu, kabiji bamwitabishe.’ (2 Timo. 3:14) Umvwe ne anweba mwafunda Byambo bya Lesa kabiji bemwitabisha amba luno lo lufunjisho lwa kine, mujitu pamo nobe Timoti. Pano mwafwainwa kufuukulapo bya kuba. Nga mambo ka a kubujila kubula bansemi benu kyo mukeba kuba? Bansemi benu ne bakulumpe mu kipwilo bakonsha kwimukwasha kuyuka bikebewa bya mu Binembelo pa mambo a lubatizhilo.—Tangai Byubilo bya Batumwa 8:12.

9. Bamo bakonsha kubapo byepi umvwe mwabatizwa?

⁹ Umvwe mwabatizwa, jino ke jishinda jawama kutatwilapo kwingijila Lesa wa kine. Inge kya kuba mwauba bino, mukatatulako kunyema kapela muji mfweto ya bumi bwa myaka ne myaka ne lusekelo lufuma mu kuba kyaswa muchima wa Lesa luno. (Hebe. 12:2, 3) Kabiji mukasangajika ne ba mu kisemi kyenu babena kunyema luno lubilo lwa kapela ne balunda nenu mu kipwilo kya bwina Kilishitu. Ne kyakilamo kunema mukasangajika muchima wa Yehoba. (Tangai Byambo bya Mana 23:15.) Kya kine, bamo kechi bakonsha kuyuka kyo mwasajilapo kupopwela Yehoba ne, kabiji bakonsha ne kulanguluka’mba kechi mwafuukulapo bulongo ne. Bakonsha ne kwimulengulula. Bino mwakonsha kushinda ano meseko.

Umvwe Bakwenu Bemwambila’mba Mwafuukulapo Kutama

10, 11. (a) Mepuzho ka bantu o bakonsha kwimushikisha pa mambo a kufuukulapo kwenu kwa kwingijila Lesa? (b) Mwakonsha kufunjilako ka kwi Yesu byo akumbwilenga mepuzho aambilenga pa mambo a mpopwelo ya kine?

¹⁰ Mulanguluko wenu wa kwingijila Yehoba wakonsha kukumisha bakwenu bo mufunda nabo, bakinkalankulo, ne balongo benu. Bakonsha kwimushikisha ene mambo o mwasajilapo kulondela jino jishinda ne byo mwaitabilamo. Mwafwainwa kuba byepi? Mwafwainwa kulangulukishapo bulongo kuba’mba mwibalumbulwile bulongo kyo mwafuukwilapo bino. Kabiji pa kukumbula mepuzho aamba pa mambo a lwitabilo lwenu, nanchi kechi mwakonsha kulonda kya kumwenako kyawama kya kwa Yesu nenyi?

¹¹ Bantangi ba bupopweshi bwa Bayudea byo bamwipwizhe Yesu pa mambo a lusanguko, wibatangijile kinembelo kyo babujile kulangulukapo ne. (Lupu. 3:6; Mat. 22:23, 31-33) Munembeshi byo amwipwizhe pa mambo a mukambizho mukatampe, Yesu wamutangijile byepelo kufuma mu Baibolo. Awa muntu wamusanchijile bingi Yesu pa mukumbu ye amupele. (Levi 19:18; Mpitu. 6:5; Mako 12:28-34) Binembelo byo aingijishe Yesu ne jishinda jo aambijilengamo byaletele “lupata mu jibumba mambo a aye,” ne bamulengulwilenga kechi bamukozhezhe ne. (Yoa. 7:32-46) Pa kukumbula mepuzho aamba pa mambo a luketekelo lwenu, mwafwainwa kwingijishanga Baibolo ne kukumbula “na bukimote ne mushingi.” (1 Pe. 3:15) Umvwe kechi mwayuka mukumbu wa bwipuzho ne, babulai kuba’mba mukaye na kupesapesapo bulongo. Kepo mukebe byambo mu mabuku alumbulula Baibolo nabiji Watch Tower Publications Index nangwa Watchtower Library pa CD-ROM. Umvwe mwanengezha bulongo ‘mukayuka mwafwainwa kwibalondolwela.’—Kolo. 4:6.

12. Mambo ka kyo mwakonshesha kubula kuswisha lumanamo kwimulefula?

¹² Mwakonsha kutanwa mu kintu kyakila pa kwimwipuzhatu pa mambo a mulanguluko wenu wa kwingijila Lesa ne byo mwaitabilamo. Kyakonsheka, mambo ino ntanda iji mu maboko a kwa Satana Diabola mulwanyi wa kwa Lesa. (Tangai 1 Yoano 5:19.) Kechi kyakonsheka bonse kwimutakaika nangwa kwimwitabizha ne, kabiji bakonsha ne kwimwendelekatu. Bantu bamo bakonsha ‘kwimunena bibi,’ kabiji bakonsha kutwajijilatu na kuba byonkabyo. (1 Pe. 4:4) Bino yukai kuba’mba kechi yenu bonka ne. Yesu Kilishitu naye wamanamine bingi. Kabiji ne mutumwa Petelo naye wamanamine, kabiji wanembele’mba: “Anweba batemwe, kechi mukumya alwa lweseko lwa mujilo luji mwenu, lwaiya mu kwimweseka, nobe kintu kingi kimufikilatu ne: pakuba byo muji bakumona nanji bya kumanama byanji Kilishitu, sekelai.”—1 Pe. 4:12, 13.

13. Mambo ka bena Kilishitu kyo bakonshesha kusangalela inge bebapata?

¹³ Kuchinchika lumanamo nangwa milengulwila na mambo a bwina Kilishitu kuleta bingi lusekelo. Mambo ka? Mambo kwichampankanya na ba mu ntanda kumwesha amba tubena kulondela mizhilo ya kwa Satana, kechi ya Lesa ne. Yesu wajimwine’mba: “Malwa enu, kana bonse bemutela bulongo! Mambo bashakulu babo baubilenga byonkabyo ku bangauzhi ba bubela.” (Luka 6:26) Kwimupata kumwesha amba Satana ne ntanda yanji bazhingila mambo mubena kwingijila Yehoba. (Tangai Mateo 5:11, 12.) Kabiji mwafwainwa kusangalala inge kya kuba “bemunena bya mwenga na mambo a jizhina ja Kilishitu.”—1 Pe. 4:14.

14. Bintu ka byawama bifumamo umvwe muntu watwajijila kwikala wa kishinka kwi Yehoba kechi na mambo na lupato ne?

¹⁴ Umvwe kya kuba mwatwajijila kwikala bakishinka kwi Yehoba nangwa kya kuba bemupata, mufuma bintu bina byawama bingi. Mushimuna bukamonyi pe Lesa ne Mwananji. Kuchinchika kwenu kwa kishinka kukosesha balongo ne banyenga ba bwina Kilishitu. Bamo bemumona babula kumuyuka Yehoba bakonsha kutundaikwa kutendeka kumukeba. (Tangai Filipa 1:12-14.) Kabiji umvwe mwamwenamo Yehoba byo etukosesha amba tuchinchike meseko, butemwe bwetu bubailako.

“Kibelo Kikatampe” Kimushinkukila

15. Ñanyi “kibelo kikatampe” kyamushinkukijile mutumwa Paulo?

¹⁵ Mutumwa Paulo byo aambilenga pa mwingilo wa busapwishi mu Efisesa wanembele’mba: “Kibelo kikatampe ne kya kwingijilamo mingilo ikatampe kyanshinkukila.” (1 Ko. 16:8, 9) Kyajinga kibelo kya kwingijilamo mwingilo mukatampe wa kusapwila mambo awama ne kulenga baana ba bwanga mu yewa muzhi. Kupichila mu kuswa jino jishuko ja mwingilo, Paulo wakwashishe bantu bavula bingi kufunda pe Yehoba ne kumupopwela.

16. Bashingwa bashalapo batwelele byepi pa “kibelo kya kyashi” mu 1919?

¹⁶ Mu 1919 Yesu Kilishitu mu lukumo lwanji washile “kibelo kya kyashi” ku bashingwa bashalapo. (Lum. 3:8) Batwelele mu kyokya kibelo ne kutendeka kusapwila mambo awama ne kufunjisha bukine bwa mu Baibolo na mukoyo. Bi ka byawama byafumamo mu mwingilo wabo? Mambo awama afika kwapela ntanda, kabiji bantu pepi na mamilyonyi atanu na abiji baji na luketekelo lwa kwikala na bumi bwa myaka mu ntanda ipya ya Lesa.

17. Mwakonsha kutwela byepi pa “kibelo kikatampe ne kya kwingijilamo mingilo ikatampe”?

¹⁷ “Kibelo kikatampe ne kya kwingijilamo mingilo ikatampe” kya kishinkukila bonse bakalume ba Yehoba. Aba bonse babena kutwelamo babena kumwenamo lusekelo bingi byo babena kwingilako pakatampe mu kusapwila mambo awama. Anweba mukiji banyike bakalume ba Yehoba, mwanemeka byepi jishuko jenu jikatampe ja kukwasha bantu kuba’mba ‘betabile mu mambo awama’? (Mako 1:14, 15) Nanchi kechi mubena kulangulukapo kwingilako bupainiya bwa kimye kyonse nangwa bwa kukwasha nenyi? Kwingilako mwingilo wa buntungi bwa Mazubo a Bufumu, mwingilo wa pa Betele, nangwa bumishonale ke mashuko ashinkukila anweba bakyanyike. Byo kiji kuba’mba ntanda ibi ya kwa Satana iji pa bwipi na kupwa, kwingilako mu mwingilo wa Bufumu kubena kukebewa bingi pa juba ne juba. Nanchi mukatwela pa kino “kibelo kikatampe” byo ku kiji kimye nyi?

“Mutompai, Mumone byo Awama Aye Yehoba”

18, 19. (a) Ki ka kyakwashishe Davida kwikala na mukoyo wa kusaka kwingijila Yehoba? (b) Ki ka kyamwesha’mba Davida kechi wilangulwishepo nangwa pachechetu pa kusalapo kwingijila Lesa ne?

¹⁸ Nyimbi wa masalamo watundaikile bakwabo amba, “mutompai, mumone byo awama aye Yehoba.” (Sala. 34:8) Kimye Mfumu wa bena Isalela aye Davida byo akijingatu kafunga mwanyike, Yehoba wamupokolwele ku banyama bakaji ba mungye. Lesa wamukwashishe kushinda kiyangala aye Goliata kabiji ne kumupokolola mu malwa avula. (1 Sam. 17:32-51; Sala. 18, tubyambo tuji peulu) Na mambo a butemwe bukatampe bwa Lesa bubula kwaluka, Davida wanembele’mba: “Anweba Yehoba Lesa wami, mingilo ya kukumya yo mwaingila yo yavula, ne milanguluko yenu yo mwitulanguluka nayo pamo. Ka paji nangwa umo wa kwimutanchikilayo bulongo ne.”—Sala. 40:5.

¹⁹ Davida wamutemenwe bingi Yehoba kabiji wakebeshe kumutota na muchima wanji ne milanguluko yanji yonse. (Tangai Salamo 40:8-10.) Myaka yonse yo aingijile, Davida kechi wilangulwishepo nangwa pachechetu pa kwingijisha bumi bwanji bonse mu kupopwela Lesa wa kine ne. Kwikala na munema wa kunemeka Lesa kyo kintu kyo anemekele bingi—kintu kileta lusekelo lukatampe. Davida mu moba a bukote bwanji waambile’mba: “Anweba mwi luketekelo lwami, anweba Nkambo Lesa: Mo mo nakinka manungo ne ku bwanyike bwami. Ee kine, ne kufika ku bukote ne kuba mvwi, anweba Lesa, kechi mundeke ne.” (Sala. 71:5, 18) Luketekelo lwa kwa Davida mwi Yehoba ne bulunda bwanji ne aye bwamukoseshe bingi, nangwa kya kuba bulume bwanji bwa mubiji bwailenga na kukepa.

20. Mambo ka kwingijila Lesa o kwaikela jishinda jawama jo mwafwainwa kulonda mu bwikalo bwenu?

²⁰ Bwikalo bwa kwa Yoshua, Davida ne Timoti bwamwesha’mba kwingijila Yehoba jo jishinda jawama anweba bakyanyike jo mwakonsha kulonda mu bwikalo bwenu. Kukebesha bintu bya ku mubiji mu ino ntanda bya pa kakimyetu kacheche kechi byakonsha kwesakena pamo na mfweto yo mukatambula mu ‘kwingijila Yehoba na muchima yense ne na mweo wenu yense ne.’ (Yosh. 22:5) Umvwe kechi mwipana kala kwi Yehoba mu lulombelo ne, iipuzhai anwe bene amba, ‘Ki ka kibena kunkanya kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba?’ Umvwe mwi bapopweshi ba Yehoba babatizwa kala, nanchi kuba mwabayishako lusekelo lwenu mu bwikalo bwenu nenyi? Onkao mambo, ingilaingako pakatampe mu mwingilo, kabiji ne kukomenangako ku mupashi. Mutwe walondelapo ukemukwasha byo mwafwainwa kukomenako ku mupashi kupichila mu kulonda mutumwa Paulo wajinga wa kumwenako wawama.

Musakukumbula’mba Ka?

• Ambaipo bishinka bibiji bya ene mambo o twafwainwa kwingijila Lesa.

• Ki ka kyakwashishe Timoti kusalapo kwingijila Lesa?

• Mambo ka o mwafwainwa kutwajijila kwikala bakosa mu kimye kya lumanamo?

• Mashuko ka a mwingilo o muji nao?

[Kipikichala pa peja 18]

Kwingijila Yehoba jo jishinda jawama kulondela mu bwikalo

[Kipikichala pa peja 19]

Nanchi mwakonsha kukumbula mepuzho aamba pa mambo a lwitabilo lwenu nyi?