Yehoba ye Nkambo, Mfumu Wetu!
“Amiwa namwalula Nkambo Lesa [Mfumu] ke kyami kyakufyamamo.”—SALA. 73:28.
1. Nanchi Paulo waambilenga pa ka, byo aambile byambo biji mu 1 Kolinda 7:31?
MUTUMWA Paulo waambile amba: “Musango wa panopantanda ubena kupichijila.” (1 Ko. 7:31) Kyamweka waesakenyenga ntanda ku mutuntamo paji bankaizhi babena kukaya mu kifwanyikizho, bamo saka bamwesha amba bawama michima bakwabo nabo nobe batama, kufika ne pa kimye kya kupimpulwa kwa bintu.
2, 3. (a) Lukatazho lwalamata Bumfumu bwa Yehoba twakonsha kwibwesakanya ku ñanyi bintu bibena kubiwa? (b) Mepuzho ka o tusakwisambapo?
2 Lelo jino, kuji kifwanyikizho kyanema kibena kubiwa, kabiji ne anweba mwavwangwamo! Kyalamata kikatakata ku kutumbijikwa kwa bumfumu bwa Yehoba Lesa. Kino kifwanyikizho twafwainwa kwikyesakanya ku bintu bibena kubiwa mu byalo bimo. Kulubaji lumo kwakonsha kwikala kafulumende wawama. Kulubaji lukwabo kwakonsha kwikala kipamo kyakanama kitundaika bujimbijimbi, malwañano, bukapondo ne bumbanzhi. Kino kipamo kya bongozhi, kyakonsha kwimena kuntundwa bukalama bwa mfumu ne kweseka bukishinka bwa bangikazhi ba mu buno bukalama.
3 Kino kyo kibena kubiwapo ne ku bantu bonse mwaya ntanda. Kuji kafulumende wawama wa kwa ‘[Yehoba] Nkambo Mfumu.’ (Sala. 71:5) Pano bino bantu babena kwibamanyika ku kipamo kyakanama kibena kutangijilwa ne “aye mubi.” (1 Yoa. 5:19) Kino kipamo kyaimena kuntundwa kafulumende wawama wa Lesa kabiji kyeseka bukishinka bwa bantu bonse ba mu bukalama bwanji. Ki ka kyalengela kuba amba bino byubiwenga? Lesa wibiswishisha ka? Nga atweba pa muntu pa muntu twafwainwa kubapo byepi?
Mbaji ya Kino Kifwanyikizho
4. Kifwanyikizho kibena kubiwa ntanda yonse kyavwangamo ñanyi mbaji ibiji ipasha?
4 Kino kifwanyikizho kibena kubiwa ntanda yonse kyavwangamo ino mbaji ibiji ipasha: Bumfumu bwa Yehoba ne bukishinka bwa bantu. Mu Binembelo, Yehoba javula utelwa amba ‘Nkambo, Mfumu.’ Kyakumwenako, nyimbi wa masalamo wamwesheshe amba waketekejile mwi Yehoba byo aimbile amba: “Amiwa namwalula Nkambo Lesa ke kyami kyakufyamamo.” (Sala. 73:28) Bumfumu ke bulume bwakila, bwa Mfumu nangwa Kalama. Uno Mfumu uji na bulume bwakila. Kuji bishinka byawama bitulengela kuyuka Yehoba Lesa amba ye Mwine Wakila.—Da. 7:22.
5. Mambo ka o twafwainwa kukebesha kutumbijika bumfumu bwa Yehoba?
5 Byo aji Mulenga, Yehoba Lesa ye Mfumu wa panopantanda ne mwiulu. (Tangai Lumwekesho 4:11.) Kabiji Yehoba ye Mutonyi, Nchibamambo, Upana Mizhilo kabiji ye Mfumu wetu, mambo mwi aye mwavwangwa bunchibamambo, kulenga mizhilo, ne kumona amba ino mizhilo yalondelwa mwaya ntanda yonse. (Isa. 33:22) Byo kiji kuba amba Lesa ye witulengele kabiji twaketekela mwi aye, twafwainwa kumumonanga amba ye Nkambo, Mfumu wetu. Tukatwajijila kutumbijika kifulo kyanji kikatampe umvwe kimye kyonse ke tuvuluke amba “Yehoba waikajika jitanda janji mwiulu; Ne bufumu bwanji buji pa bonse.”—Sala. 103:19; Byu. 4:24.
6. Bukishinka bo bu ka?
6 Pakuba amba tutundaikenga bumfumu bwa Yehoba, twafwainwa kutwajijila kwikala bakishinka kwi aye. “Bukishinka” ke kwikala na byubilo byawama ne kwipana na muchima yense. Muntu wakishinka ke yewa wabula kaneneno kabiji waluñama.—Yoba 1:1.
Byatendekele Kifwanyikizho
7, 8. Satana wazhinaukile byepi lūsa lwa bumfumu bwa Yehoba?
7 Myaka nobe 6,000 yapitapo, kilengwa kya mupashi kyazhinaukile lūsa lwa bumfumu bwa Yehoba. Muchima wa kukeba kumupopwela ye walengejile kuba amba uno nsatuki ambenga byambo ne kuba byubilo byatama. Waongwele ba Adama ne Evwa bajinga bamulume ne mukazhi batanshi kuba’mba babule kwikala bakishinka ku bumfumu bwa Lesa, kabiji waesekele kutamisha jizhina ja Yehoba kupichila mu kwamba amba Yehoba wabepele. (Tangai Ntendekelo 3:1-5.) Uno nsatuki waikele Mulwanyi mukatampe, Satana (wa Milengulwila), Diabola (wa Luntepentepe), muloolo (mujimbijimbi) kabiji nsuñunyi (kijanyi).—Lum. 12:9.
8 Satana mwine waikele ke kalama watama. Byo kwaikele luno luzhinauko, nga Nkambo, Mfumu Yehoba wafwainwe kubapo byepi? Abya wafwainwe kwipaya boba bansatuki basatu, Satana, Adama ne Evwa ponkapotu nyi? Wajinga na ngovu ya kuba bino, kabiji kino inge kyamwesheshe amba Yehoba ye wakijilemo kwikala na ngovu. Kabiji kyakonsheshe ne kumwesha amba Yehoba waambile bukine pa mambo a byafwainwe kufumamo mu kulala muzhilo wanji. Mambo ka Lesa o abujile kwibepaya?
9. Satana wazhinaukile ka?
9 Byo abepele ne kufumya ba Adama ne Evwa kwi Lesa, Satana wazhinaukile lūsa lwa Yehoba lwa kuba amba bantu bonse bafwainwa kumukokela. Kabiji byo alengejile bantu babiji batanshi kusatukila Lesa, Satana wazhinaukile bukishinka bwa bilengwa byonse bya maana. Byonka byo kyamweshiwe kwi Yoba wajinga wakishinka ku bumfumu bwa Yehoba, Satana wisunshile kuba’mba wakonsha kufumya bantu bonse kwi Lesa.—Yoba 2:1-5.
10. Kupichila mu kutwala palutwe kimye kya kutumbijikilamo bumfumu bwanji, Lesa wapana kimye kya kuba ka?
10 Kupichila mu kutwala palutwe kimye kya kutumbijikilamo bumfumu bwanji, Yehoba wamupa Satana kimye kya kuba amba amweshe byo aambile inge bya kine. Kabiji Lesa wapa ne bantu kimye kya kumwesheshamo bukishinka bwabo ku buno bumfumu bwanji. Ki ka kyaubiwa pa myaka yavula yapitapo? Satana walenga kipamo kyakanama kiji na bulume. Kulutwe na lwendo Yehoba ukonauna kino kipamo ne Diabola ne kumwesha kuba’mba bumfumu bwa Lesa bo bwawama. Yehoba Lesa wayukishetu kuba’mba ukashinda kya kuba waambijile ne jimo kimye kyaubiwe bunsatuki mu Edena.—Nte. 3:15.
11. Bantu bavula baubapo byepi pa mambo a bumfumu bwa Yehoba?
11 Bantu bavula bamwesha lwitabilo ne kutwajijila kwikala bakishinka ku bumfumu bwa Yehoba ne kuzhijika jizhina janji. Pa bano bantu paji ne Abela, Enoka, Nowa, Abalahama, Sala, Mosesa, Luta, Davida, Yesu, baana ba bwanga batanshi ba kwa Kilishitu kabiji ne bantu bakwabo bavula batwajijila kwikala bakishinka lelo jino. Bano bantu batundaika bumfumu bwa Lesa bengilako mwingilo wa kushinawina Satana amba wa bubela ne kufumya kaneneno pa jizhina ja Yehoba kabikapo Diabola kupichila mu kwitutujika amba wakonsha kufumya bantu bonse kwi Lesa.—Mana 27:11.
Twayuka Byapwa Kino Kifwanyikizho
12. Twakonsha kusumininwa byepi kuba amba Lesa kechi ukaswisha bubi kutwajijila ne?
12 Twakonsha kusumininwa amba Yehoba katatakatu akatumbijike bumfumu bwanji. Kechi ukaswisha bubi kutwajijila ne, kabiji twayuka ne kuba’mba tubena kwikala mu moba a kupelako. Yehoba waonawine babi kimye kya Muyulo. Waonawine Sodoma ne Gomola kabiji waipayile Felo ne nzhita yanji. Sisela ne nzhita yanji, kabiji Senakelibu naye ne bashilikale banji bena Asilya kechi bashinjile Mwine Wakila ne. (Nte. 7:1, 23; 19:24, 25; Lupu. 14:30, 31; Mito. 4:15, 16; 2 Mfu. 19:35, 36) Twakonsha kuyuka amba Yehoba Lesa kechi ukatwajijila kutalatu boba balengesha bumvu jizhina janji kabiji bamanyika Bakamonyi banji ne. Kabiji kunungapo, twimwena ne biyukilo bimwesha kwikalapo kwa Yesu ne bya moba a kupelako a buno bwikalo bwatama.—Mat. 24:3.
13. Twakonsha kuba byepi pa kuba amba tukabule konawinwa pamo na balwanyi ba kwa Yehoba?
13 Pa kuba amba tukabule konawinwa pamo na balwanyi ba Lesa, twafwainwa kutwajijila kwikala bakishinka ku bumfumu bwa Yehoba. Twakonsha kuba byepi bino? Kupichila mu kwipatula ku bukalama bwa kwa Satana bwakanama ne kukana kulondela boba bamutundaika. (Isa. 52:11; Yoa. 17:16; Byu. 5:29) Inge twipatula ku bukalama bwa Satana, po po twakonsha kutumbijika bumfumu bwa Shetu wa mwiulu ne kwikala na luketekelo lwa kubula konawinwa kumo nanji kimye Yehoba kyo akafumyapo kaneneno pa jizhina janji ne kumwesha kuba amba aye ye Mfumu wa Bilengwa byonse.
14. Mbaji yapusana pusana ya mu Baibolo yamwesha ka?
14 Bishinka byaamba pa bantu bonse ne bumfumu bwa Yehoba biji mu Baibolo yense. Bitango bitanshi bisatu bya mu Baibolo bitubula pa mambo a kulengwa kwa bintu ne bantu byo balengele mambo, pakuba bitango bisatu byapelako byaamba pa bikapimpulwa bwikalo bwa bantu. Bitango bya pakachi byaamba pa mashinda o akengijisha Nkambo, Mfumu wetu Yehoba kufikizhizhamo nkebelo yanji ku bantu, ne ntanda yonse. Buku wa Ntendekelo waamba pe Satana ne bubi byo bwatendekele pano pa ntanda, kabiji lubaji lwapelako mu buku wa Lumwekesho lwaamba pa bubi byo bukapwa, Diabola byo akonaunwa, ne kyaswa muchima wa Lesa byo kikobiwa pano pa ntanda byonka byo kyubiwa mwiulu. Kya kine, Baibolo waamba pa byatendekele bubi ne lufu kabiji ne kumwesha bino bintu byo bikapwa pano pa ntanda ne byo pakekala lusekelo kabiji ne bantu bakishinka byo bakekala myaka ne myaka.
15. Pa kuba’mba tukamwenemo pa muntu pa muntu umvwe luzhinauko lwa pa mambo a bumfumu lwapwa, twafwainwa kuba ka?
15 Katatakatu bintu byonse bya mu ino ntanda bikapimpulwe. Po pakapwila ne luzhinauko lubena kubiwa mu ino ntanda pa mambo a bumfumu. Satana kechi ukalamapo jikwabo ne, bakamonauna kabiji kyaswa muchima wa Lesa kikobiwa. Bino pa kuba amba tukamwenemo mu kino ne kumona mapesho o betulaya mu Mambo a Lesa, twafwainwa kutwajijila kutumbijika bumfumu bwa Yehoba lonka luno. Twafwainwa kufuukulapo bya kuba. Twafwainwa kutwajijila kwikala ku lubaji lwanji pa kuba amba tukakonshe kwamba amba “Yehoba uji ne amiwa.”—Sala. 118:6, 7.
Twakonsha Kutwajijila Kulama Bukishinka Bwetu
16. Twakonsha kusumininwa byepi amba bantu bakonsha kutwajijila kulama bukishinka bwabo kwi Lesa?
16 Twakonsha kutumbijika bumfumu bwa Yehoba ne kutwajijila kulama bukishinka bwetu, mambo mutumwa Paulo wanembele amba: “Kafwako lweseko lwimufikila lo babula kumona bantu bonse ne: mambo Lesa ye wa kishinka, kechi akemuleke’mba, mumone lweseko lwakila pa bulume bwenu ne: bino mu lweseko ukemumwena ne jishinda ja kupulukilamo, amba mumone mwa kwilukonshesha.” (1 Ko. 10:13) Lweseko lwaambilepo Paulo lufuma pi, kabiji Lesa witumwena byepi jishinda ja kwilushinjilamo?
17-19. (a) Bena Isalela baponejile mu lweseko ka byo bajinga mu kiselebwa? (b) Mambo ka o twakonshesha kutwajijila kulama bukishinka bwetu kwi Yehoba?
17 Byonka byo kyamweshiwa ku bintu byapichilemo bena Isalela mu kiselebwa, “lweseko” lwishila mu mashinda akonsha kwitulengela kulala mizhilo ya Lesa. (Tangai 1 Kolinda 10:6-10.) Bena Isalela bakonsheshe kushinda lweseko, bino basakilengako “bintu bibi” kimye Yehoba kyo ebapelenga bitentu pa ñondo mu jishinda ja kukumya. Nangwa kya kuba bantu kechi bajilenga nyama pa kimye kimo ne, Lesa wibapelenga manna avula a kuja. Pano bino baponejile mu lweseko na mambo a lwiso lwabo byo batolelenga bitentu.—Bala. 11:19, 20, 31-35.
18 Patanshitu, Mosesa byo atambwilenga Mizhilo pa Mutumba wa Sinai, bena Isalela batendekele kupopwela bankishi, kupopwela mwana ñombe ne kwivwanga mu byubilo bya kwilaala kubi. Baesekelwe na mambo a kulanguluka amba kechi bajinga na ntangi ye bamwenenga na meso ne. (Lupu. 32:1, 6) Byo kwashajiletu pacheche kutwela mu Ntanda ya Mulaye, bena Isalela bavula bebongwele ku banabakazhi bena Moabu, bo balengele nabo mambo a bulalelale. Pa kyokya kimye bena Isalela bavula bafwile na mambo a bubi bwabo. (Bala. 25:1, 9) Kimye kimo bena Isalela baponenanga mu lweseko lwa kusatuka ne kunyinyichila Mosesa ne Lesa mwine. (Bala. 21:5) Bena Isalela banyinyichile nangwatu panyuma ya konaunwa kwa kwa Kola, Datanyi, Abilama ne bantu babo. Balangulukile amba kechi kyayijilemo kuchibila bano bansatuki mambo mu joja jishinda ne. Ne kyafuminemo, bena Isalela 14,700 baonawinwe ku mwalo watumine Lesa.—Bala. 16:41, 49.
19 Kafwako lweseko nangwa lumo lwakosele kya kuba bena Isalela bakankalwa kwilushinda ne. Bantu baponejile mu lweseko mambo baelele lwitabilo lwabo ne kumulubako Yehoba, kulubako byo ebalaminenga bulongo ne mashinda anji aoloka. Byonka byo kyajinga ku bena Isalela, ne lelo jino tupita mu meseko apitamo bantu bonse. Inge twibikishako kwiashinda ne kuketekela mwi Lesa kwitukwasha, twakonsha kutwajijila kulama bukishinka bwetu. Twakonsha kuketekela bino, mambo “Lesa ye wa kishinka” kabiji kechi wituleka amba ‘tumone lweseko lwakila pa bulume bwetu ne.’ Yehoba kechi wituleka kupita mu bintu byakonsha kwitulengela kukankalwa kuba kyaswa muchima wanji ne.—Sala. 94:14.
20, 21. Umvwe twaesekwa, Lesa witumwena byepi “jishinda ja kupulukilamo”?
20 Byo etukosesha kuchinchika meseko, Yehoba ‘witumwena jishinda ja kupulukilamo.’ Kyakumwenako, aba betumanyika bakonsha kwitupuma pa kuba’mba tusankilepo lwitabilo lwetu. Luno lumanamo lwakonsha kwitulengela konauna lwitabilo lwetu na mambo a kuchina kupumwa, kumanyikwa, ne kwipaiwatu. Nangwa byonkabyo, byambo bya kwa Paulo byanembwa na mupashi biji mu 1 Kolinda 10:13, bitulengela kuyuka amba lumanamo lo tupitamo ke lwa pa kakimyetu kacheche. Yehoba kechi uketuleka konauna lwitabilo lwetu mwi aye ne. Lesa wakonsha kukosesha lwitabilo lwetu ne kwitupa bulume bwa ku mupashi pa kuba’mba tutwajijile kulama bukishinka bwetu.
21 Yehoba witukwasha kupichila mu mupashi wanji wazhila. Uno mupashi witulengela kuvuluka bintu bya mu Binembelo bitukwasha kushinda lweseko. (Yoa. 14:26) Onkao mambo, kechi tukeba kujimbaikwa kulondela mashinda atama ne. Kyakumwenako, twayuka bishinka byavula byaamba pa bumfumu bwa Yehoba ne ene mambo o kyanemena kwi atweba kutwajijila kulama bukishinka. Byo twayuka bino, bavula Lesa wibakwasha kutwajijila kwikala bakishinka kufikatu ne ku lufu. Pano bino lufu kechi lo lwibalengela kushinda meseko ne, Yehoba ye wibakwasha kuchinchika kufika ne ku mpelo kwakubula kuponena mu lweseko. Ne atweba wakonsha kwitukwasha. Kabiji wingijisha bamalaika banji bakishinka mu kwitukwasha atweba bakalume banji “batumwa mu kwibengijila mingilo aba bakaswana lupulukilo.” (Hebe. 1:14) Byonka byaamba mutwe walondelapo, aba batwajijila kulama bukishinka bwabo bo bonkatu bakonsha kuketekela jishuko ja kutumbijikanga bumfumu bwa Lesa myaka ne myaka. Ne atweba twakonsha kwikala pa bano inge kya kuba twatwajijila kulondela Yehoba, Nkambo Mfumu wetu.
Musakukumbula’mba Ka?
• Mambo ka o twafwainwa kuyukila amba Yehoba ye Nkambo, Mfumu wetu?
• Kutwajijila kulama bukishinka bwetu kwi Lesa kilumbulula ka?
• Twayuka byepi amba Yehoba katatakatu akatumbijike bumfumu bwanji?
• Kwesakana na byaamba 1 Kolinda 10:13, mambo ka o twakonshesha kutwajijila kulama bukishinka bwetu?
[Kipikichala pa peja 24]
Satana wajimbaikile ba Adama ne Evwa kuleka kwikala bakishinka kwi Yehoba
[Kipikichala pa peja 26]
Twajijilai kutumbijika bumfumu bwa Yehoba