Natana Watumbijikanga Bupopweshi bwa Kine mu Bukishinka
Kechi kyapela kusanzamo mfumu amba watamisha kabiji wafwainwa kuleka byubilo byatama ne. Nanchi mwakonsha kumusanzamo inge kya kuba mwayukile amba waipaya muntu kuchina kumuyuka’mba walenga mambo nyi?
Mfumu Davida wa bena Isalela bakala waubile bukende ne Batesheba ne kumupa jimi. Pa kuba’mba afye mambo anji, mwatawanji Batesheba bamwipaishe kwi Davida, wabwela wasongola ne Batesheba. Davida wafile mambo anji pa bañondo bavula ne kutwajijila kwingila mingilo ya bufumu. Bino Yehoba kechi walekele mambo a uno mfumu apitatu ne. Lesa watumine ngauzhi wanji Natana kuya na kusanzamo Davida.
Kuba bino kechi kwapelele ne. Fwanyikizhai kuba’mba yenu batuma. Bukishinka ne kukebesha kulama malamuna a Yehoba kokwalengejile Natana kusanzamo Davida pa mambo anji. Ngauzhi wakonsheshe kuba byepi bino, ne kwitabisha Mfumu Davida walapila ne kulapila?
WAMUFIKILE PA MUCHIMA
Mambo ka akubujila kumonapo kakimye ka kutanga jishimikila jiji mu 2 Samwela 12:1-25? Fwanyikizhai kuba’mba mwaimana ku meso a Davida ne kumwambila bino byambo: ‘Mu muzhi umo mwajinga bantu babiji; umo munonshi, mukwabo mulanda. Munonshi wajinga na matanga avula a mikooko ne bañombe; pakuba muyanji wajingatu na kana ka mukooko kamo ka kakazhi, ko apotele; wikalelele bulongo kasa kakoma ku meso anji ne a baana banji pamo; kajilenga kajo kamo ne aye, ne kutomena mu kapu umo, ne kushakamina mu kyaji kyanji, kabiji kajinga nobe kana kanji ka kakazhi. Ponkapo kwaishile mwenyi kwi aye munonshi, kabiji aye walekele kutolapo pa jitanga janji mwine ja mikooko nangwa ja bañombe amba nteke bya kumusekelela mwenyi waiya kwami, pakuba aye wakashikwile aka kana ka mukooko ka muyanji ne kwikatekela awa mwenyi wafikijile kwanji.’—2 Sam. 12:1-4.
Davida byo ajinga kafunga wafwainwa walangulukilenga’mba jino jishimikila ja kine. Shayuka umo waambile’mba, “kyamweka Natana wayanga javula kwi mfumu na kusashijilako bantu bakebanga bukwasho kabiji Davida wafwainwa walangulukilenga amba kyokyo aendejile.” Nangwa kya kuba waubanga bino, Natana pa kuba’mba amusanzemo mfumu, wachinchikile kabiji wajinga wakishinka kwi Lesa. Byaambile Natana byalengejile Davida kuzhingila ne kwamba’mba: “Monka mwaikela Yehoba na bumi, awo muntu wauba kino kintu wafwainwa kufwa.” Kepo Natana amwambijile byambo byamufikile pa muchima amba: “Awo muntu ye anweba!”—2 Sam. 12:5-7.
Akimonai kyalengejile Natana kuba bino. Kyakatazha bingi kukwasha muntu wazhingila kumona mwatala bintu. Atweba bonse javula twatemwa kwikangaizha inge betwambilamo pa kilubo kyo twauba. Bino kyakumwenako kyaambile Natana kyalengejile Davida kwizhachisha aye mwine kwa kubula kuyuka. Mfumu Davida wamwene kuba’mba kyakumwenako kyaambile Natana kyatamine bingi. Panyuma ya kuba Davida wikimona’mba kyatama, Natana popo amusabijilepo mfumu mwatala kino kyakumwenako. Davida popo aishile kumona kubaya kwa mambo o alengele. Kino kyamulengejile kwikepesha ne kuswa lujimuno. Waswile’mba kya kine byo aubile ne Batesheba byamwesheshe patoka kuba’mba “wasujile” Yehoba kabiji wafwainwe kukambulwa.—2 Sam. 12:9-14; Sala. 51, tubyambo twa peulu.
Twakonsha kufunjilako ka? Bafunjisha Baibolo bafwainwa kukebesha kufika ye bafunjisha pa muchima. Natana wamunemekele Davida kabiji kino kyamulengejile kumusolomoka bulongo. Natana wayukile kuba’mba Davida watemenwe bololoke ne bunchibamambo bwaoloka. O ene mambo uno ngauzhi o aingijishe kino kyakumwenako mambo wayukile’mba kisakumufika pa muchima. Ne atweba twakonsha kukwasha bantu ba michima yawama kuyuka bikeba Yehoba. Twakonsha kuba byepi kino? Bantu bonse kuji byo bamona’mba byawama ne byatama. Onkao mambo twakonsha kwibakwasha kupichila mu kwingijisha byo bayuka’mba byawama kwa kubula kwibalengela kwiumvwa’mba twibakila nangwa’mba tubena kwibafuukwila bya kuba. Baibolo yo yafwainwa kwitubula byawama ne byatama kechi atweba bene ne.
Kyakila pa byonse, bukishinka kwi Lesa bo bwalengejile Natana kukajipila mfumu wa bulume. (2 Sam. 12:1) Ne atweba kyo kimotu, bukishinka buketulengela kuchinchika ne kulondela mafunde a Yehoba aoloka.
WATUMBIJIKILE MPOPWELO YA KINE
Kyamweka Davida ne Natana bajinga balunda, mambo Davida watumbile ne mwananji umo amba Natana. (1 Moba. 3:1, 5) Natana wajinga ne Davida mu jishimikila jitanshi mo atongolwa mu Baibolo. Bonse babiji batemenwe bingi Yehoba. Mfumu Davida kyamweka wamuketekejile bingi Natana mambo wamubujile mulanguluko wanji wa kushimika nzubo ya Yehoba. Davida wamubujile’mba: “‘Tala, amiwa naikala mu nzubo ya bichi bya sida, pakuba jikwachi ja Lesa jaikalatu mu tente.’ Kumvwa Natana wamukumbwile mfumu amba: ‘Kyawama, mukobe byonse byasaka kuba muchima wenu, mambo Yehoba uji nenu.’”—2 Sam. 7:2, 3.
Byo ajinga mupopweshi wakishinka wa Yehoba, Natana watundaikile mulanguluko wa kwa Davida wa kushimika nzubo ya Lesa itanshi ya mpopwelo ya kine pano pa ntanda. Byo besambilenga, Natana waambile byo alangulukilenga mu kifulo kya kwamba byafuma kwi Yehoba. Bufuku, Lesa wakambizhe uno ngauzhi wanji kubula mfumu Davida amba kechi ye ukashimika nzubo ya Yehoba ne. Mwananji ye ukeishimika. Pa kuba Natana wakamubujiletu amba Lesa waikajika lulayañano lwa kuba’mba jitanda ja Davida “jikekalanga myaka ne myaka.”—2 Sam. 7:4-16.
Byaambile Natana pa kushimikwa kwa nzubo ya Lesa kechi byaswañene na kyaswa muchima wa Lesa ne. Uno ngauzhi wikepeshe ne kulondela kyaswa muchima wa Yehoba kwa kubula kwijizhanya. Ne atweba byo byo twafwainwa kuba umvwe Yehoba witololako. Mingilo yo aingijilenga Natana panyuma ya kino imwesha kuba’mba watwajijile kwikala ngauzhi wa Lesa. Kabiji mupashi wa Yehoba kyamweka ye wakwashishe Natana ne ngauzhi Gadi kubula Davida kutongola banyimbi 4,000 ba kwimba pa nzubo ya Lesa.—1 Moba 23:1-5; 2 Moba 29:25.
WAZHIKIJILANGA BUFUMU
Natana wayukile kuba’mba Solomone ye ukaswana mfumu Davida mambo wakota kala. Natana kyokyo azhikijile jitanda Adoniya byo akebelenga kwangata bufumu Davida byo akotele. Pa kino kimye napo maana ne bukishinka byo byalengejile Natana kuba bino. Wakabujile Batesheba kuvululamo Davida byo achipile amba mwanabo Solomone ye ukaja bufumu. Kabiji Natana mwine naye wayile kwi mfumu na kumwipuzha inge waswisha Adoniya kumuswana. Byo amwene kuba’mba bintu bisakukatazha mfumu mwine wakambizhe Natana ne bakwabo bakalume bakishinka kushinga Solomone manyi ne kubijika’mba ye mfumu. Adoniya wakankelwe kwangata bufumu.—1 Mfu. 1:5-53.
NGAUZHI WIKEPESHE BINGI
Kyayukanyikwa kuba’mba Natana ne Gadi bo banembele 1 Samwela bitango 25 kufika ku 31 ne 2 Samwela. Pa ano mashimikila a kala anembelwe na lutangijilo lwa mupashi aji mu ano mabuku, kyanembwa’mba: “Bino, byubilo bya mfumu Davida, kufuma ku bitanshi kufika ne ku byapelako, byanembwa mu Buku wa Byambo bya Moba wa Samwela, shayuka, ne mu Buku wa Byambo bya Moba wa Natana, ngauzhi wa Lesa, ne mu Buku wa Byambo bya Moba wa Gadi, shayuka.” (1 Moba 29:29) Kabiji Natana wayukanyikwa ne kuba’mba ye wanembele jishimikila jaamba pa “byubilo bikwabo bya kwa Solomone.” (2 Moba 9:29) Bino byonse bibena kumwesha kuba’mba Natana wabambakene bingi ku mingilo ya ku bufumu ne panyumatu ya lufu lwa kwa Davida.
Byavula byo twayuka pe ngauzhi Natana kyamweka mwine ye wibinembele. Bino twakonsha kufunjilako kwi aye pa kubula kunembatu byonse byo aubile. Natana wajinga ngauzhi wikepeshe bingi. Kechi wakebanga kwitumbijika aye mwine ne. Buku umo ulumbulula byambo bya mu Baibolo wamba’mba mu mashimikila anji kechi “wilumbulula pa kutendeka nangwa kwamba pa bashakulu banji ne.” Kechi twayuka byajinga bwikalo bwa kwa Natana nangwa bwa bashakulu banji ne.
BUKISHINKA KWI YEHOBA BO BWAMUKWASHANGA
Bicheche byo twayuka pe Natana byanembwa mu Binembelo bimwesha’mba wikepeshe bingi kabiji watundaikanga lunengezho lwa Lesa. Yehoba Lesa wamupele mingilo yanema bingi. Langulukainga pa byubilo bya kwa Natana nabiji bukishinka kwi Lesa ne byo anemekele bikeba Lesa. Ibikaingako kwikala na bino byubilo.
Ne anweba bakonsha kwimutuma kuya na kusanzamo mfumu nangwa nsatuki. Lesa ukemukwasha kwikala bakishinka ne kulama malamuna anji aoloka. Mwakonsha kuchinchika, kuyuka bya kufika bantu pa michima ne kwikala bafunjishi ba bukine batumbijika mpopwelo ya kine.
[Kipikichala pa peja 25]
Byo azhikijilanga bufumu, Natana waambile bulongo kwi Batesheba