Monainga Masongola Aji Mu Lukatazho Kuba’mba Akonsha Kwikalatu Bulongo
“Mbena kubula bantu baji mu masongola, pakuba kechi yami mbena kwamba ne, bino Nkambo.”—1 KO. 7:10.
MWAKONSHA KULUMBULULA NYI?
Mu ñanyi jishinda Lesa mo asambakenya ba mulume ne mukazhi mu masongola?
Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kukwasha byepi bena Kilishitu baji na makatazho mu masongola?
Twafwainwa kumonanga byepi masongola?
1. Bena Kilishitu bamona byepi masongola, kabiji mambo ka?
UMVWE bena Kilishitu batwela mu masongola, bachipa luchipo kwi Lesa. Kino ke kintu kyanema kyo bafwainwa kutako muchima. (Sapwi. 5:4-6) Yehoba ye mwine watendekeshe masongola, onkao mambo, ye ‘wasambakanya’ pamo boba baji mu masongola. (Mako 10:9) Lesa ye usambakanya baji mu masongola nangwa kya kuba kuji mizhilo ikwabo ya kafulumende yaswisha masongola. Onkao mambo, bakalume ba Yehoba bafwainwa kumonanga masongola amba lunengezho lo bafwainwa kunemeka nangwatu inge kya kuba kimye kyo besongwelenga kechi bajinga bapopweshi ba Yehoba ne.
2. Ñanyi mepuzho o tusakwisambapo mu kino kibaba?
2 Masongola awama akonsha kuleta lusekelo lwabaya bingi. Pano ki ka kyakonsha kubiwa inge masongola keakebe kupwa? Abya masongola aji mu lukatazho akonsha kukosa nyi? Ñanyi bintu byakonsha kukwasha boba baji na lukatazho mu masongola?
AKEMULENGELA KWIKALA NA LUSEKELO NYI, BULANDA?
3, 4. Ki ka kyakonsha kubiwa inge muntu wabula kusala bulongo wa kutwela nanji mu masongola?
3 Umvwe masongola a mwina Kilishitu awama, mufuma lusekelo kabiji aleta munema kwi Yehoba. Pano inge abula kuwama, aleta bulanda. Mwina Kilishitu katanda nangwa muzhike ubena kukeba kutwela mu masongola, wafwainwa kulondela lutangijilo lwa Lesa umvwe ukeba’mba masongola anji akekale na kitendekesho kyawama. Pano bino, umvwe wabula kusala bulongo wa kutwela nanji mu masongola, kyakonsha kumulengela kumanama ne kwikala na bulanda. Kyakumwenako, bakyanyike bamo batendeka kwifwalama saka bakyangye kuyuka bulongo mingilo yafwainwa kwingila baji mu masongola. Bantu bamo batana bakwabo ba kutwela nabo mu masongola pa intaneti ne kufikenatu ponkapo kwisongola. Masongola a uno mutundu kechi aleta lusekelo ne. Bakwabo nabo balenga mambo akatampe kimye kyo beipanguzha apa bino besongola. Onkao mambo, kufumatu ku ntendekelo masongola abo kechi ekala a mushingi ne.
4 Bena Kilishitu bamo kechi basongola nangwa kusongolwa “monka mwi Nkambo” ne, kabiji bapita mu makatazho eya na mambo a kwabenamo mu bupopweshi. (1 Ko. 7:39) Inge byo byo kiji kwi anweba, lombai lulekelo lwa mambo kwi Lesa kuba’mba emukwashe. Kechi ufumyapo byatama bifuma mu bilubo byaubile muntu kala ne, bino ukwasha boba balapila kuyuka bya kushinda meseko. (Sala. 130:1-4) Ibikaiko pa kuba’mba mumutokeshenga ku muchima pa kino kimye ne myaka yonse, kabiji ‘lusekelo lwa Yehoba bo bukekala bulume bwenu.’—Ne. 8:10.
INGE MASONGOLA KEAKEBE KUPWA
5. Aba baji na makatazho mu masongola bafwainwa kuchinuzhuka ñanyi milanguluko?
5 Aba baji na makatazho mu masongola bakonsha kebalanguluke’mba: ‘Masongola ami kana akekala bulongo? Inge kwaikalanga kubwezhapo, inge nasongola mukwabo.’ Bakonsha kebalanguluke bya kwikana ne kulanguluka’mba, ‘inge nauba kino nkakasuluka. Mambo ka a kubujila kwikana? Nangwa kya kuba kechi twikana kwesakana na mwayila Binembelo ne, kyakonsha kuwama kwabana ne kutendeka kwikala bulongo jikwabo.’ Mu kifulo kya kulanguluka bino nangwa kutendeka kulanguluka pa bintu byakonsha kubula kubiwa, bena Kilishitu bafwainwa kuwamisha masongola abo kupichila mu kulondela lutangijilo lwa Lesa.
6. Lumbululai byaambile Yesu byonka byo kyanembwa mu Mateo 19:9.
6 Umvwe mwina Kilishitu wafuukulapo kwikana, kechi wakonsha kutwela mu masongola jikwabo kwesakana na mwayila Binembelo ne. Yesu waambile’mba: “Yense ukakana mukazhanji pa kubula mambo a bulalelale ne kusongola mukwabo, wauba bukende.” (Mat. 19:9) Bulalelale bwaambiwa papo, bwavwangamo bukende ne byubilo bikwabo bya kwilaala bya bunya. Onkao mambo, kyanema bingi aba baji mu masongola kupesapesa ne kulombapo inge baji na mulanguluko wa kukeba kwikana pabula mambo a bulalelale.
7. Umvwe bena Kilishitu bakankalwa kwikala bulongo mu masongola, bantu bakonsha kulanguluka amba ka?
7 Bantu bakankalwa kulama masongola abo, bulunda bwabo ne Lesa bwakonsha kuzhinaukwa. Mutumwa Paulo waipwizhe buno bwipuzho amba: “Umvwe muntu wabula kuyuka bya kulama bulongo ba mu nzubo yanji, wakonsha kulama byepi kipwilo kya Lesa?” (1 Timo. 3:5) Mambo inge ba mulume ne mukazhi betela’mba bena Kilishitu, bino saka babula kwikala bulongo mu masongola, bantu bakonsha kulanguluka’mba kechi balondela bintu byo basapwila ne.—Loma 2:21-24.
8. Umvwe ba mulume ne mukazhi bena Kilishitu kebakebe kwabana nangwa kwikana, kino kilumbulula’mba bakankalwa kuba ka?
8 Umvwe ba mulume ne mukazhi babatizhiwa kebakebe kwabana nangwa kwikana kwa kubula kulondela binembelo, kino kilumbulula’mba kechi babena kuba bulongo ku mupashi ne. Kyakonsha kwikala bino na mambo a kuba’mba umo nangwa kampe bonse babiji kechi babena kwingijisha mafunde a mu Binembelo ne. Umvwe kya kuba kine ‘baketekela mwi Yehoba na muchima wabo yense,’ kechi pakonsha kwikala bintu byakonsha kwibalengela kukeba kwikana ne.—Tangai Byambo bya Mana 3:5, 6.
9. Bena Kilishitu bamo bamwenamo byepi na mambo a kubula kusankilapo bukiji masongola abo?
9 Masongola amo amweka nobe akeba kupwa, pa kupitapo kimye abwela akosatu bulongo. Bena Kilishitu babula kusankilapo bukiji masongola kimye kyo babena kupita mu makatazho, javula bamwenamo bintu byawama. Langulukai pa kyakonsha kubiwa mu kisemi kyo baabenamo mu bupopweshi. Mutumwa Petelo wanembele’mba: “Anweba banabakazhi nekenenainga bamwatawenu kuba amba aba babula kukokela mambo a Lesa, beakokele kupichila mu kumona byubilo byenu byawama ne mushingi mukatampe kwa kubula kwibasapwila.” (1 Pe. 3:1, 2) Kya kine, byubilo byawama bya mwina kwanji byakonsha kulengela muntu wabula kwitabila kuswa bukine. Masongola a uno mutundu aleta munema kwi Lesa kabiji akonsha kulengela mulume, mukazhi ne baana kumwenamo mapesho avula.
10, 11. Ñanyi makatazho a kubula kuketekela akonsha kumweka mu masongola, bino mwina Kilishitu wafwainwa kuketekela ka?
10 Na mambo a kukeba kutokesha Yehoba ku muchima, bena Kilishitu babula mu masongola basala bakwabo baitabila kuba’mba besongole. Nangwa byonkabyo, bintu byakonsha kwaluka kwa kubula kuketekela. Kyakumwenako, pa bimye bimo, umo wa mu masongola wakonsha kwikala na binyenge. Kimye kimo, nangwatu panyuma ya kwisongola umo wakonsha kwikala musapwishi wakoka. Kyakumwenako, Lindaa nsemi wamukazhi mwina Kilishitu wabambakana, wakankamene bingi pa kumona mwatawanji wabatizhiwa wauba bintu byatama kwa kubula kulapila kabiji ne kupangiwa mu kipwilo. Pano mwina Kilishitu wakonsha kuba byepi inge masongola anji aikala mu kizumba kya uno mutundu?
11 Mwakonsha kwiipuzha’mba: ‘Nanchi nafwainwa kutwajijila kwibikako kuwamisha masongola ami nangwatu aikala mu lukatazho lwabaya byepi?’ Kafwako muntu nangwa umo wafwainwa kwimufuukwila kuba bino ne. Pano bino, kuji bishinka byawama byafwainwa kwimulengela kubula kusankilapo masongola enu umvwe aji mu kizumba. Mwanamulume nangwa mwanamukazhi wakamwa Lesa kabiji uchinchika kimye kyo aji na makatazho mu masongola anji na mambo a kukeba kwikala na jiwi ja mu muchima jatoka, wanema bingi kwi Lesa. (Tangai 1 Petelo 2:19, 20.) Kupichila mu Mambo anji ne mupashi wanji, Yehoba ukwasha mwina Kilishitu wibikako kukosesha masongola akeba kupwa.
BENENGEZHA KWIMUKWASHA
12. Bakulumpe mu kipwilo baketumona byepi umvwe twibasolomoka amba betukwashe?
12 Inge kemupite mu makatazho mu masongola, kange mukankazhamenga kukeba bukwasho ku bena Kilishitu bakoma ku mupashi ne. Bakulumpe mu kipwilo baji nobe bakafunga ba jitanga kabiji bakemukwasha kwingijisha lujimuno luji mu Binembelo. (Byu. 20:28; Yako. 5:14, 15) Kange mulangulukenga’mba anweba ne mwina kwenu bakemulengulula ku bakulumpe umvwe mwaya na kukeba bukwasho ko baji, ne kwisamba nabo lukatazho lo muji nalo mu masongola ne. Bakemutemwa bingi pa kumona’mba mukeba kutokesha Lesa ku muchima.
13. Ñanyi lujimuno luji mu 1 Kolinda 7:10-16?
13 Umvwe bebasolomoka ku bena Kilishitu baji mu masongola na muntu wabula kwitabila, bakulumpe mu kipwilo bengijisha lujimuno lwaambile Paulo. Wanembele’mba: “Mbena kubula bantu baji mu masongola, pakuba kechi yami mbena kwamba ne, bino Nkambo, amba mwanamukazhi kechi wafwainwa kwabana na mwatawanji ne; bino umvwe mwanamukazhi wafuukulapo kwabana, wafwainwa kwikala kwa kubula kusongolwa, umvwe ne, abwele jibiji ku mwatawanji; kabiji mwanamulume kechi wafwainwa kwabana na mukazhanji ne. . . . Obewa mwanamukazhi, wayuka byepi kana ukapulusha mwatawobe? Nangwa obewa mwanamulume, wayuka byepi kana ukapulusha mukazhobe?” (1 Ko. 7:10-16) Mufuma mapesho avula bingi inge muntu wabula kwitabila waiya mu bupopweshi bwa kine.
14, 15. Ñanyi kimye mwanamukazhi mwina Kilishitu kyo akonsha kufuukulapo kwabana na mwatawanji, pano mambo ka o kyanemena kulomba ne kulangulukapo saka akyangye kuba bino?
14 Ñanyi bintu byakonsha kulengela mwanamukazhi mwina Kilishitu kufuukulapo “kwabana” na mwatawanji? Bamo bafuukulapo kwabana inge mwanamulume wakana kukebela ba mu nzubo yanji bintu bikebewa. Bakwabo bafuukulapo kuba bino na mambo a kwibamanyika nangwa inge bulunda bwabo ne Yehoba bwaikala mu kizumba.
15 Kwabana nangwa kubula kwabana ke kintu kyafwainwa kwifuukwilapo muntu mwine. Nangwa byonkabyo, muntu wabatizhiwa saka akyangye kuba bino, wafwainwa kulomba ne kulangulukapo bulongo. Kyakumwenako, nanchi wabula kwitabila kine ubena kukanya mwina kwanji kwingijila Lesa nyi? Nangwa mwina Kilishitu ye ubena kubula kutako muchima ku lufunjisho lwa Baibolo, kubula kutanwa ku kupwila kimye kyonse ne kukilaukila kuya mu mwingilo nyi?
16. Ki ka kyakonsha kulengela bena Kilishitu kuchinuzhuka kufuukulapo bukiji kwikana?
16 Byo kiji kuba’mba twanemeka bulunda bwetu na Lesa ne bupe bwanji bwa masongola, twafwainwa kuchinuzhuka kufuukulapo bukiji kwikana. Atweba bakalume ba Yehoba twata muchima pa kuzhijika jizhina janji jazhila. Onkao mambo, kechi twafwainwa kupwisha masongola aku mu muchima saka tubena kukeba kusongola mukwabo ne.—Yele. 17:9; Mala. 2:13-16.
17. Mu ñanyi jishinda mo twakonsha kwambila’mba Lesa waita bena Kilishitu baji mu masongola kuba’mba bekale mu mutende?
17 Mwina Kilishitu wisongola na wabula kwitabila, wafwainwa kwibikako kukosesha masongola anji. Pano bino, kechi wakonsha kwipamo mambo umvwe wibikishako kulama masongola anji, pano mwina kwanji wabula kwitabila wakanatu nsala nsala kwikala nanji ne. Paulo wanembele’mba: “Umvwe muntu wabula kwitabila wafuukulapo kwabana, babane; mulongo nangwa nyenga kechi wakaswa ku kino ne, bino Lesa wimwita amba mwikale mu mutende.”—1 Ko. 7:15.b
KETEKELAI MWI YEHOBA
18. Nangwa kya kuba masongola akonsha kupwa, ñanyi bintu byawama byakonsha kufumamo inge kya kuba twaeseka na ngovu kwiakosesha?
18 Kimye kyo mubena kupwisha makatazho mu masongola, lombai kwi Yehoba kuba’mba muchinchike ne kuketekela mwi aye kimye kyonse. (Tangai Salamo 27:14.) Akilangulukai pe Linda nsemi wamukazhi ye twajikwambapo kala. Nangwa kya kuba pa myaka yavula waesekele na ngovu kukosesha masongola anji, bino kulutwe apwile. Abya ulanguluka’mba watayiletu kimye kyanji nyi? Aye waamba’mba: “Ine, kwibikako kwami kwapaine busapwishi bwawama bingi ku bantu. Nji na jiwi na mu muchima jawama. Kyakilapo kuwama, kupita mu ano makatazho kwalengejile mwanetu wamukazhi kukosa mu bukine. Wakomene ne kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba wingila na kizaku.”
19. Ñanyi kintu kyakonsha kubiwa inge muntu wibikako kukosesha masongola anji?
19 Mwanamukazhi mwina Kilishitu wa jizhina ja Maliana uji bingi na lusekelo mambo waketekejile mwi Lesa ne kwibikako kukosesha masongola anji. Waamba’mba: “Nakebelenga kwabana na bamwatawami na mambo a kubula kunkebela bintu bikebewa mu bwikalo ne kubika bulunda bwami na Lesa mu kizumba. Pano bino, bamwatawami bajinga bakulumpe mu kipwilo saka bakyangye kutendeka busulu bwabula kufwainwa. Batendekele kubula kutanwa ku kupwila kabiji twalekele kwisamba. Bambanzhi byo balukukile muzhi wetu, naikele na moyo kya kuba nakankelwenga ne kwisamba na bantu. Bino panyuma ya bino, naishile kuyuka’mba ne amiwa nalubankenye. Twatendekele jikwabo kumvwañana na bamwatawami, kwikala na lufunjisho lwa kisemi ne kutanwa ku kupwila kimye kyonse. Bakulumpe mu kipwilo betukwashishe bingi. Luno, masongola etu awama bingi. Mu kuya kwa kimye bamwata wami batendekele kwingila jikwabo mingilo ya mu kipwilo. Nangwa kya kuba twatendekele kwikala bulongo, bino nafunjijile mu kitoba.”
20, 21. Pa mambo a masongola, twafwainwa kufuukulapo kuba ka?
20 Inge tuji mu masongola nangwa ne, twayai tuchinchikenga ne kuketekela mwi Yehoba kimye kyonse. Kabiji umvwe tuji na makatazho mu masongola, twafwainwa kwibikako kupwisha oo makatazho, saka tuvuluka kuba’mba aba baji mu masongola “kechi bakiji babiji ne, bino ke mubiji umo.” (Mat. 19:6) Twayai tuvulukenga kuba’mba inge twachinchika makatazho mu masongola na mwina kwetu wabula kwitabila, tukekala ba lusekelo pa kumona mwina kwetu waiya mu bupopweshi bwa kine.
21 Umvwe tubena kupita mu makatazho nangwa ne, twayai tufuukulepo kwikala na byubilo byawama pa kuba’mba tushimune bukamonyi ku bantu betumona. Inge masongola etu akeba kupwa, twayai twipesepesenga mu bukishinka, kulangulukapo bulongo pa Binembelo ne kukeba bukwasho kufuma ku bakulumpe mu kipwilo. Kyakilapo kunema, twayai atweba bonse twibikengako kutokesha Yehoba ku muchima mu byonse byo tuba ne kunemeka bupe bwanji bwawama bwa masongola.
[Tubyambo twa mushi]
a Mazhina apimpulwa.
b Monai buku wa “Ikalai Monka Mu Butemwe bwa Lesa,” mapa 219-221; Kyamba kya Usopa kya Kizungu kya November 1, 1988, mapa 26-27; September 15, 1975, jipa 575.
[Mabulañano pa peja 10]
Bena Kilishitu babula kusankilapo bukiji masongola kimye kyo babena kupita mu makatazho, javula bamwenamo bintu byawama
Mabulañano pa peja 12]
Ketekelai mwi Yehoba ne kulombanga kimye kyonse kuba’mba muchinchike
[Kipikichala pa peja 9]
Yehoba upesha bena Kilishitu bebikako kukosesha masongola abo inge keakebe kupwa
[Kipikichala pa peja 11]
Kipwilo kya bena Kilishitu kyakonsha kutekenesha baji na makatazho mu masongola ne kwibakwasha ku mupashi