BANYIKE BEPUZHA’MBA
Nanchi Bilengwa Byaishilekotu Abyo Bine nyi, Inyi Paji Wibilengele?—Lufunjisho 2: Nanchi Wakonsha Kuswa’mba Bilengwa Byaishilekotu Bine Nyi?
Alex kyamushinka bulaka. Waitabila kuba’mba Lesa koaji kabiji bilengwa byonse bebilengele. Ku sukulu bamufunjishe kuba’mba bilengwa byonse byaishilekotu bine, byo byapesapesa ba sayansi. Alex kechi ukeba kumweka buleya ne. Waamba’mba, ‘umvwe kya kuba ba sayansi baswa kuba’mba bilengwa byaishilekotu bine, amiwa nakonsha kukana byepi?’
Nanchi ne obewa umvwa byonka byaumvwine Alex ye twaambapo peulupo nyi? Kampe mu bwikalo bobe bonse waitabila byaamba Baibolo kuba’mba: “Lesa walengele bya mwiulu ne ntanda.” (Ntendekelo 1:1) Umvwe bantu bakwambila’mba bilengwa byaishilekotu bine kechi bebilengele ne. Nanchi wakonsha kuswa nyi? Mambo ka o wakonsha kukaina kuba’mba bilengwa kechi byaishilekotu bine ne?
Bintu bibiji bilengela kubula kuswa’mba bilengwa byaishilekotu bine
Ba sayasi kechi baji na bishinka pa lufunjisho lwa kuba’mba bilengwa byaishilekotu bine ne. Pa myaka yavula ba sayansi bapesapesa bishinka. Pano bino, bakyangye kutaana bishinka byakonsha kulengela bantu bonse kuswa’mba bilengwa byonse byaishilekotu bine.
Bya kulangulukapo: Umvwe ba sayansi bakankalwa kutaana bishinka, kabiji bo bashayuka, nanchi kyatama kukana luno lufunjisho lwa kuba’mba bilengwa byaishilekotu bine nyi?—Salamo 10:4.
Byo waitabilamo byanema bingi. Zachary waambile’mba, “Inge kya kuba bilengwa biji pano pa ntanda byaishilekotu kya mapuso, ko kuba’mba bilengwa byonse biji mwiulu ne pano pa ntanda byo byatu. Waambile kine. Mambo umvwe lufunjisho lwa kuba’mba bilengwa byaishilekotu bine lwa kine, ko kuba’mba kafwako kyo twaikela na bumi. (1 Kolinda 15:32) Onkao mambo, umvwe lufunjisho lwa kuba’mba bilengwa bebilengele lwa kine, ko kuba’mba lwitulengela kuyuka kine kintu kyo twaikela na bumi ne kuyuka bwikalo bwa kulutwe.—Yelemiya 29:11.
Bya kulangulukapo: Kuyuka bishinka pa lufunjisho lwa kuba’mba bilengwa byaishilekotu bine ne lwa kuba’mba bilengwa bebilengele, kwakonsha kukukwasha byepi?—Bahebelu 11:1.
Mepuzho a kulangulukapo
BAMO BAMBA’MBA: ‘Bilengwa byonse biji pano pa ntanda byaishileko na mambo a kutubika.’
Ñanyi nangwa’mba ki ka kyalengejile kuba’mba bitubike?
Kyepi kya kine, kwamba’mba bilengwa byaishilekotu bine nyi, inyi kwamba’mba bilengwa bebilengele?
BAMO BAMBA’MBA: ‘Bantu bafumine ku banyama.’
Umvwe kya kuba bantu bafumine ku banyama, nabiji bampombo. Mambo ka o bapusena na bantu mu byubilo?a
Mambo ka tu maselo twa mu mubiji o twakatezha kuyuka?b
BAMO BAMBA’MBA: ‘Lufunjisho lwa kuba’mba bilengwa byaishilekotu bine, lwa kine.’
Nanchi muntu wamba’mba bilengwa byaishilekotu bine wayuka bishinka nyi?
Bantu banga baitabila amba luno lufunjisho lwa kine na mambo a kuba paji bebabula’mba bantu bamo baji na maana byo byo baitabila?
a Bantu bamo bamba’mba bantu balanguluka kukila bampombo mambo bantu baji na bongo bukatampe. Bishinka byalumbulula ene mambo uno mulanguluko o abujila kwikala wa kine, biji mu buloshuwa wa Kizungu wa kuba’mba The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, jipa 28.
b Mona buloshuwa wa mu Kizungu wa The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, mapa 8-12.