Yehoba Umvwa Kujilakana Kwetu

“Meso a Yehoba aji pa baoloka, Ne matwi anji ashinkukila kujila kwabo.” —SALA. 34:15.

1, 2. (a) Bavula babena kwiumvwa byepi ano moba? (b) Mambo ka o twabujila kukumya na mambo a kino?

NANCHI mubena kupita mu makatazho nyi? Umvwe ibyo, yukai’mba kechi muji bunke ne. Bantu bavula babena kulukuta na makatazho apa juba ne juba a mu bwikalo bwa ino ntanda ibi. Ku bamo, kyakatazha bingi kuchinchika. Beumvwa byonka byaumvwine nyimbi wa masalamo aye Davida, wanembele amba: “Nakokeshatu, nachimauka bingi: Nabinza na mambo a kubula kwikala bulongo muchima wami. Muchima wami ubena kubamba, ne bulume bwami bubenakuya na kupwa: Bino kyeya kya ku meso ami, nakyo kyamfuma.”—Sala. 38:8, 10.

² Atweba bena Kilishitu kechi twakumya na makatazho a mu bwikalo ne. Twayuka amba “ntatwilo ya bisanso” ke lubaji lwa kiyukilo kyaambijilwe jimo kya kwikalapo kwa kwa Yesu. (Mako 13:8; Mat. 24:3) Kyambo kine kyatuntululwa amba ‘ntatwilo ya bisanso’ kitazha ku misongo ipitamo mwanamukazhi pa kusema mwana. Ee, kino kyalondolola bingi bulongo kuvula kwa misongo ibena kupitamo bantu mu bino “bimye byakatazha.”—2 Timo. 3:1.

Yehoba Wayuka Makatazho Etu

3. Ki ka bantu ba Lesa kyo bayuka?

³ Bakamonyi ba kwa Yehoba bayuka amba nabo bapita mu ano makatazho, kabiji ne ano makatazho akivujilakotu. Kununga pa makatazho abena kupitamo bantu bonse, atweba bena Kilishitu tubena kutalañana na ‘mulwanyi Diabola,’ wisunsa konauna lwitabilo lwetu. (1 Pe. 5:8) Byo kyapela kwiumvwa byonka biumvwine Davida amba: “Mwenga wandala muchima wami; ne amiwa nanemenwa bingi: Nakebele namba, mmone bamo ba kungubilako lusa, kechi kwaji nangwa umo ne; Kabiji nakebele ba kuntekenesha, ne kumona nangwa umo ne.”!—Sala. 69:20.

4. Ki ka kitutekenesha umvwe ketupite mu makatazho?

⁴ Nanchi Davida walumbulwile amba kechi wajingapo na luketekelo luji lonse nenyi? Ine. Akimonai byambo bikwabo byo anembele mu buku wa Salamo amba: “Yehoba umvwa bakajilwa, Ne kwibasula banji bo bakasa ne.” (Sala. 69:33) Mu jishinda jikwabo, bimye bimo twakonsha kwiumvwa nobe twibazha baji mu kaleya na makatazho o tupitamo. Kyakonsha kumwekana nobe bavula kechi bakonsha kuyuka kya kine bintu byo tubena kupitamo ne. Pano byonka byajinga Davida, ne atweba twakonsha kutekeneshiwa kupichila mu kuyuka amba Yehoba wayuka kumanama kwetu.—Sala. 34:15.

5. Mfumu Solomone waketekejile amba ka?

⁵ Solomone mwana Davida waambilepo pa kino kishinka kimye kyo apainenga nzubo ya Lesa mu Yelusalema. (Tangai 2 Byambo bya Moba 6:29-31.) Wasashijile Yehoba amba atelekenga ku milombelo ya bantu bakoka michima beya kwi Aye mu lulombelo pa mambo a “kumanama kwa michima yabo bene.” Yehoba ubapo byepi pa milombelo ya bantu bapopomenwa? Solomone waketekejile mwi Lesa amba kechi umvwatu milombelo yabo yonka ne, bino umonapo ne mashinda mwa kwibakwashisha. Mambo ka? Mambo wayuka biji mu “michima ya bantu bonse.”

6. Twakonsha kuchinchika byepi na makatazho a mu bwikalo, kabiji mambo ka?

⁶ Popamotu ne atweba twakonsha kulomba kwi Yehoba pa ‘kumanama kwa michima yetu,’ ne makatazho o tupitamo pa muntu pa muntu. Twafwainwa kutekeneshiwa pa kuyuka amba aye wayuka makatazho etu kabiji wituta muchima. Mutumwa Petelo wakoseshe kino kishinka byo aambile’mba: “kasa mutaya kijikila kyenu kyonse pe aye, mambo aye wimuta muchima.” (1 Pe. 5:7) Yehoba watako bingi muchima ku bintu bitumwekela. Yesu waambilepo bingi pa butemwe bwa kwa Yehoba, amba: ‘Lelo tuñonyi tubiji ke bapota na kangwee kamo nenyi? Kechi paji nangwa kamo kakapona panshi pabula kwitaba Shenu ne: kabiji nangwa nsuki yenu ya ku mitwe, yonse beibala. Byonkabyo kechi muchine ne: mambo mwibakila bañonyi bavula mu kunema.’—Mat. 10:29-31.

Ketekelai mu Bukwasho bwa Yehoba

7. Bukwasho ka bo twaketekela?

⁷ Twaketekela kuba’mba Yehoba ukeba kwitukwasha atweba umvwe ketupite mu makatazho. “Lesa ye kyetu kyakufyamamo, ye ngovu yetu, Ye nkwasho uji pepitu mu bimye bya malwa.” (Sala. 34:15-18; 46:1) Pano Lesa ukwashañana byepi? Akimonai byaamba 1 Kolinda 10:13 amba: “Lesa ye wa kishinka, kechi akemuleke’mba, mumone lweseko lwakila pa bulume bwenu ne: bino mu lweseko ukemumwena ne jishinda ja kupulukilamo, amba mumone mwa kwilukonshesha.” Yehoba wakonsha kwitutangijila ne kufumyapo makatazho etu, nangwa kwitupa bulume bwa kukonsha kuchinchika makatazho. Yehoba wakonsha kwitukwasha mu jishinda jiji jonse.

8. Twakonsha kwingijisha byepi bukwasho bwa Lesa?

⁸ Twakonsha kwibwingijisha byepi buno bukwasho? Akimonai byo betukambizha kuba’mba: “Kasa mutaya kijikila kyenu kyonse pe aye.” Mu bukifwanyikizho, kino kilumbulula amba twapana mutembo wa kwitulama ne bijikila byetu byonse kwi Yehoba. Twikileka kupopomenwa ne kwikala batekanya saka twaketekela mwi aye kwitupa byonse byo twakajilwa. (Mat. 6:25-32) Luketekelo lwa uno mutundu lukebewa kutekanya, kechi kuketekela mu ngovu yetu nangwa mu maana etu ne. Kupichila mu kwipelula atweba bene “munshi ya kuboko kwa bulume bwa Lesa,” po po tuyuka kifulo kyetu. (Tangai 1 Petelo 5:6.) Akye kitukwasha kupita mu bintu byonse byakonsha kuswisha Lesa. Kampe twakonsha kukeba bukwasho bwa bukiji bukiji, bino twaketekela kuba’mba Yehoba wayukishatu bulongo kimye ne byo akonsha kwitukwasha.—Sala. 54:7; Isa. 41:10.

9. Kisendwa kya mutundu ka Davida kyo afwainwe kutwika Yehoba?

⁹ Akivulukai byambo byaambile Davida byanembwa mu Salamo 55:22 amba: “Utwike Yehoba kisendwa kyobe, ne aye ukakukosesha: Kechi ukamuleka mololoke amba atenkene nangwa jimotu ne.” Kimye Davida kyo anembele bino byambo, wajinga bingi na kijikila. (Sala. 55:4) Kyayukanyikwa amba uno Salamo wanembelwe kimye mwananji Abisalomo kyo akebelenga kwangata bufumu bwanji. Muntu ye aketekejilemo Davida wa kumufundako maana wa jizhina ja Ahitofela, naye wivwangilemo mu uno mukwekele wa kumusatukila. Davida wanyemene mu Yelusalema kuchina’mba bakamwipaya. (2 Sam. 15:12-14) Nangwa kya kuba wajinga mu bimye bya bulanda, Davida watwajijile kuketekela mwi Lesa, kabiji Lesa kechi wamulekelele ne.

10. Ki ka kyo twakonsha kuba umvwe ketupite mu makatazho?

¹⁰ Byonka byaubile Davida, ne atweba twafwainwa kulomba kwi Yehoba pa makatazho onse o tubena kupitamo. Twayai tumone bitukambizhizhe kuba mutumwa Paulo pa luno lubaji. (Tangai Filipai 4:6, 7.) Ki ka kyakonsha kufumamo umvwe ketulombe na lusashijilo? “Mutende wa Lesa ubula kuyukanyika, ukalama michima [yetu] ne milanguluko [yetu] mwi Kilishitu Yesu.”

11. Nga “Mutende wa Lesa” wakonsha kulamawizha byepi michima ne milangwe yetu?

¹¹ Abya lulombelo lwakonsha kwimukwasha umvwe muji mu bimye bya uno mutundu nyi? Ee, twakonsha kukwashiwa. Pano bino twafwainwa kuvuluka amba Yehoba kechi jonse jo akumbula milombelo yetu monka mo twakonsha kusakila ne. Nangwa byonkabyo, lulombelo lwitukwasha kwikala na milanguluko yawama bulongo, kuchina amba bijikila byetu byaketulengela kukankalwa bya kuba. “Mutende wa Lesa” wakonsha kwitukwasha kufwomona bijikila byetu. Byonka biji nzhita ya bashilikale bo bapa mwingilo wa kulamawizha muzhi ku balwanyi, ne “mutende wa Lesa” ukalamawizha michima ne milangwe yetu pamo. Kabiji uketukwasha kushinda luzhinauko, moyo ne milanguluko incha ne kwitulengela kubula kunyemena pa kuba bintu kwa kubula kulangulukapo bulongo.—Sala. 145:18.

12. Londololai muntu byo akonsha kwikala mutende?

¹² Twakonsha kwikala byepi mutende kimye kyo tubena kupita mu makatazho? Akimonai kya kumwenako kimo kyalondolola bulongo mu mbaji imo yakwatankana na makatazho o tubena kupitamo. Wa mwingilo umo bakonsha kumwingijishanga ku mukulumpe wa nkito washinta. Nangwa byonkabyo, uno wa mwingilo uji na nsambu ya kwijizhañanya ku mwine mwina kampanyi, uji na lusa, kabiji wakoka muchima. Mwine mwina kampanyi wakonsha kulaya wa mwingilo amba naumvwa kwijizhañanya kobe wabwela wamubula amba bukumotu mukulumpe wa nkito akafumishiwepo pa kifulo kyanji. Nga kino kyakonsha kulengela wa mwingilo kwiumvwa byepi? Popamotu, ne muntu inge waketekela uno mulaye ne kuyuka kintu kikobiwa, kyakonsha kumukosesha kutwajijila na kwingila, nangwa kya kuba ukipita mu makatazho mu kimye kyashalako. Popamotu, ne atweba twayuka amba Yehoba wayuka makatazho o tubena kupitamo, kabiji witulaya amba bukumotu ‘mfumu wa panopantanda akapangwe.’ (Yoa. 12:31) Kino kintu byo kitutekeneshapo!

13. Kununga pa lulombelo, kintu ka kikwabo kyo twafwainwa kuba?

¹³ Nanchi kijitu bulongo kwi atweba kutwalatu makatazho etu onka kwi Yehoba mu lulombelo twabwela twalubako nyi? Ine mwane. Byavula bikebewa. Twafwainwa kubilanga monka mwayila milombelo yetu. Kimye Mfumu Saulo kyo atumine bantu amba bakepaye Davida pa nzubo yanji, Davida walombele’mba: “Mpokololai amiwa ku balwanyi bami, anweba Lesa wami: Ngikajikai peulu mu kunchinya ku boba bañimena. Mpokololai ku boba bibi, Ne kumpulusha ku bantu batapañanyi.” (Sala. 59:1, 2) Kununga pa lulombelo, Davida waumvwijile byaambile mukazhanji kabiji wanyemene pa kuba’mba apuluke. (1 Sam. 19:11, 12) Popamotu, ne atweba twakonsha kulomba maana a kwitukwasha ne kumona byo twakonsha kwingila na makatazho a mu bwikalo.—Yako. 1:5.

Byo Twakonsha Kwikala na Ngovu ya Kuchinchika

14. Ki ka kyakonsha kwitukwasha kimye kyo tubena kupita mu makatazho?

¹⁴ Makatazho etu kampe kechi akonsha kufumishiwapo ponkapotu ne. Akonsha ne kutwajijila pa kimye kyalepako. Umvwe kyaikala bino, ki ka kyakonsha kwitukwasha kuchinchika? Patanshi, vulukai’mba inge twatwajijila kwingijila Yehoba mu bukishinka nangwa tubena kupita mu makatazho, kimwesha amba twamutemwa. (Byubilo 14:22) Vulukai Satana byo azhachishañenenga pa mambo a Yoba amba: ‘Nanchi Yoba wimwakamwa anweba Lesa kyatu nyi? Anweba kechi mwamuzhokolosha aye mwine, ne ba mu nzubo yanji, ne byonse byo aji nabyo na nsakwa konse konse nenyi? Anweba mwapesha mingilo yanji, kabiji bintu byanji byavula kala mu kyalo. Bino umvwe mutanyike kuboko kwenu ne kukwatako ku kintu nangwa kimo kyo aji nakyo, aye ukemunena mwenga konka ku meso enu.’ (Yoba 1:9-11) Na mambo a bukishinka bwanji, Yoba wamwesheshe’mba akwa kumuzhachisha kwajinga kwa bubela. Kupichila mu kuchinchika makatazho a mu bwikalo, ne atweba twikala na jishuko ja kumwesha Satana amba wa bubela. Kabiji umvwe twachinchika luketekelo lwetu lukakosa.—Yako. 1:4.

15. Bya kumwenako ka byakonsha kwitukosesha?

¹⁵ Kya bubiji, yukai amba: “bya kumanama bimotu bibenakumweka ne mu balongo benu baji panopantanda ponse.” (1 Pe. 5:9) Ee, “Kafwako lweseko lwimufikila lo babula kumona bantu bonse ne.” (1 Ko. 10:13) Onkao mambo mwakonsha kukoseshiwa kupichila mu kulanguluka languluka pa bya kumwenako bya bakwenu kukilatu kuta muchima pa makatazho enu onka. (1 Tesa. 1:5-7; Hebe. 12:1) Ikalaipo na kimye kyabaya na kulanguluka pa bya kumwenako bya bantu bo mwayuka amba bachinchika mu bukishinka nangwa kya kuba babena kupita mu makatazho abaya. Nanchi mwakipesa pesapo mashimikila a mu bwikalo ao anembwa ne kutanamo mashimikila a boba bapitamo mu makatazho epasha na o mubena kupitamo nyi? Kashika ano mashimikila akoseshañana bingi.

16. Lesa witukosesha byepi kimye kyo tupita mu makatazho a mitundu ne mitundu?

¹⁶ Kya busatu, vulukai amba “Shanja Nkambo yetu Yesu Kilishitu, Shanja bya lusa, Lesa wa bukwasho bonse; ye witukwasha mu bya malwa byetu byonse, amba tukonshe kwibakwasha bamona bya malwa, nangwa bya byepi nangwa bya byepi, na bonkabwa bukwasho bo etukwasha nabo aye Lesa.” (2 Ko. 1:3, 4) Kijitu nobe Lesa waimana ku lubaji lwetu na kwitutundaika ne kwitukosesha, kabiji kechi ubatu kino mu bya malwa byo tubena kupitamo pa kyokyo kimye ne, bino ne mu “bya malwa, nangwa bya byepi nangwa bya byepi.” Kino kitukwasha ne kutekenesha bakwetu baji mu “bya malwa, nangwa bya byepi nangwa bya byepi.” Paulo wimwenejile bukishinka bwa bino byambo.—2 Ko. 4:8, 9; 11:23-27.

17. Baibolo witukwasha byepi kuyuka mwa kubila na makatazho a mu bwikalo?

¹⁷ Kya buna, tuji na Mambo a Lesa Baibolo, ‘o awamina mu kwibafunjisha bantu, ne mu kwibalengulula ne mu kwibolola, ne mu kwibafunda mu bololoke: amba muntu wa Lesa ekale walumbuluka, wawaina byonse bya kwingilako mingilo yonse yawama.’ (2 Timo. 3:16, 17) Mambo a Lesa etulengela kwikala ‘balumbuluka’ ne ‘bawaina byonse bya kwingilako mingilo yonse yawama.’ Kabiji etukwasha kuyuka mwa kubila na makatazho a mu bwikalo. Etulengela kwikala ‘balumbulukisha’ kabiji ‘bawaina byonse bya kwingilako mingilo yonse.’ Mu mulaka mwine, kyambo kyatuntululwa amba “walumbuluka” kilumbulula “kintu kyakwana bulongo.” Kino kyambo kyaingijishiwanga kala ku bwato bwajinga na bintu byonse byakwana bulongo byakebewanga pa lwendo lwa pa mema nangwa ku munkinyi waketekelwa kwingila mingilo iji yonse yafwainwa. Popamotu, ne atweba Yehoba kupichila mu mambo anji witupa bintu byonse bikebewa pa kuba’mba tushinde makatazho aji onse o twakonsha kupitamo. Ee, twakonsha kwamba’mba: “Umvwe Lesa waswisha lweseko, nakonsha kuchinchika na bukwasho bwanji.”

Kupuluka mu Bintu Byonse bya Malwa

18. Bintu ka byo twakonsha kutapo muchima byakonsha kwitukwasha kuchinchika mu bukishinka bwetu?

¹⁸ Kya butanu ke kya kuba’mba: Kimye kyonse vulukainga bintu byawama amba bukumotu Yehoba akakasulule bantu ku makatazho aji onse. (Sala. 34:19; 37:9-11; 2 Pe. 2:9) Umvwe kino kyaubiwa, lupulukilo lwetu na Lesa lukalumbulula kwitupulusha ku malwa o tubena kupitamo luno, kabiji ne jishuko ja kwikala na bumi bwa myaka ne myaka, kikale mwiulu pamo ne Yesu nangwa mu paladisa panopantanda.

19. Twakonsha kuchinchika byepi mu bukishinka?

¹⁹ Pa kino kimye tusa kutwajijila na kumanama na bya malwa bya ino ntanda ibi kufikilatu ne kyokya kimye. Byo kikawamapo umvwe bino bintu byapwa! (Sala. 55:6-8) Twayai tuvulukenga amba bukishinka bwetu bumwesha’mba Diabola wa bubela. Twayai twikale bakosa kupichila mu lulombelo ne mu bulongo bwetu bwa bwina Kilishitu, ne kuvulukanga amba balongo betu nabo babena kupita mu makatazho antutu amo. Twajijilai kwikala bantu balumbuluka kabiji benengezha kwingila mingilo yonse yawama kupichila mu kwingijisha Mambo a Lesa. Kange muswishe luketekelo lo bemumwesha mu jishinda ja kifyele kwi “Lesa wa bukwasho bonse” kupwa ne. Vulukai’mba, “meso a Yehoba aji pa baoloka, Ne matwi anji ashinkukila kujila kwabo.”—Sala. 34:15.

Musakukumbula’mba Ka?

• Davida wiumvwine byepi pa makatazho o apichilengamo?

• Luketekelo ka lwamwesheshe Mfumu Solomone?

• Ki ka kyakonsha kwitukwasha kuchinchika makatazho aswisha Yehoba?

[Kipikichala pa peja 13]

Solomone waketekejile amba Yehoba ukwasha bantu banji bapopomenwa

[Kipikichala pa peja 15]

Davida wataile kisendwa kyanji pe Yehoba kupichila mu lulombelo, apa bino waingijila ne pa bintu byo alombelengapo