TIMOKO TIA NDONGOKOLO 36
MUKUNGA 103 Mivungi—makabu ma Nzambi
Lomba lubakusu kwe bakuluntu
‘Katikisa bakuluntu ba mu timvuka.’—ZAKI 5:14.
MABANZA MA NGURI
Baka lubakusu lwa timpeve kwe bakuluntu mu ntangu yi bâka na lo nsatu.
1. Bwe Yehova kasongela ti bimeme biandi ntalu biena ha meso mandi?
BIMEME bia Yehova ntalu biena ha meso mandi. Mu menga ma Yezu kabasumbila, mpe wabahana kwe bakuluntu ba mu timvuka mu bakipa. (Bis. 20:28) Nzambi zololo ti bakuluntu babongela bimeme biandi mu mpila ya lembama na ya nsayi. Bakuluntu lutwalusu lwa Yezu balandaka mu tindisa bampangi na mu ba bakisa mu bâ ba kwikama kwe Yehova.—Iza. 32:1, 2.
2. Tintwari na Ezekiele 34:15, 16 Yehova ba nani kabakisaka?
2 Yehova bimeme biandi biabiansoni katomo belokelaka lwaka, kâ mbo katomo kipaka bio bimonaka mpasi. Mu nzila ya bakuluntu kabakisilaka bimeme bita mona mpasi mu timpeve. (Tanga Ezekiele 34:15, 16.) Buna zololo ti tadinga lubakusu mu ntangu yi tubâka na lo nsatu. Zololo ti tamusambila mu baka lubakusu, kâ mpe mbo kakêlaka ti twenda kwe ‘bakuluntu na milongi’ mia mu timvuka mu baka lubakusu lwe neto nsatu.—Efz. 4:11, 12.
3. Bu tuzaba tisalu ti salaka bakuluntu, ntia ndandu tulendi baka beto bansoni?
3 Mu timoko ti mbo tutaluzula misamu mia kubika Nzambi mu tu bakisa mu baka lubakusu lwa timpeve mu nzila ya bakuluntu. Mbo tuhanina biyuvu ebi mvutu: mu ntia ntangu tufweti lomba lubakusu kwe bakuluntu? Mu bungu dia nti? Mpe bwe batubakisilaka? Ni bu sa ti tindiku tieto na Yehova ngolo tie bwawu bu mpe ka twena na nsatu lubakusu lwa bakuluntu ko, mvutu za biyuvu bi mbo zitubakisa mu yika lukwikulu lweto ngolo mu misamu mia kubika Nzambi, mpe lumbu tie kô zilendi tu vûkisa.
MU NTIA NTANGU TUFWETI ‘TIKISA BAKULUNTU’?
4. Mu bungu dia nti tulendi têla ti Zaki 5:14-16, 19, 20 timbevo tia timpeve yita zonzela? (Tala mpe bifwani.)
4 Zaki wabangula bwe Yehova kasarilaka bakuluntu mu tu bakisa, yandi watsoneka: ‘Ngano muntu ha kati dieno we na timbevo? Katikisa bakuluntu ba mu timvuka.’ (Tanga Zaki 5:14-16, 19, 20.) Zaki muntu we na nsatu ya vutu sungika tindiku tiandi na Yehova kata zonzela. Mu tifwani, Zaki watâ kwe muntu we na timbevo mu tâ mbila bakuluntu ba mu timvuka, ka doktere’â ko. Mpe wabangula ti muntu we na timbevo mbo kawasa tala ti masumu mandi balemvokele mo. Ntangu zakaka mpila yi babukilaka timbevo tia timpeve yidelakane na mpila yi babukilaka timbevo tia tinsuni. Bu tubêlaka, doktere tukwe monekenaka, mbo tumutêlaka misamu mi tuta mona mpe mbo tulandaka malongi mandi. Mpila mosi mpe bu tubâka na timbevo tia timpeve, tufweti monekena mukuluntu, tufweti mu têla misamu mita tu kwamisa mpe tufweti landa malongi ma katuhana mu nzila ya Bibila.
Bu tubâka na timbevo, doktere tukwe monekenaka; bu tubâka na timbevo tia timpeve tufweti kwe monekena bakuluntu (Tala paragrafe 4)
5. Bwe tulendi zabila ti tindiku tieto na Yehova ka tisiri’â ngolo ko?
5 Mu Zaki tikapu 5, Zaki tu tindisi mu zonza kwe bakuluntu ntangu zazansoni zi tubâka na nsatu lubakusu, mu yika timinu tieto ngolo peleko bu tumonaka ti tindiku tieto na Yehova ka tisiri’â ngolo ko. Musamu wa ndwenga wena kwe beto mu lomba lubakusu ntete tayirika misamu milendi sa ti tindiku tieto na Nzambi tiabeba! Bibila ditulwengese ti tala ti ka tusiri’â keba ko, tulendi banza ti tindiku tia ngolo tie neto na Yehova, kâ bu tomo tala ka wena buna ko. (Zaki 1:22) Musamu ni wo watûrila Bakristo bakaka ba mu timvuka tia Sarde, kâ Yezu wabatêla ti ka beri’â vutu yangirikaka Yehova ko. (Nza. 3:1, 2) Bwe tulendi zabila ti tindiku tia mbote tie neto na Yehova? Mu zaba wo, tufweti fwanakasa luzolo lwabâ neto mu bungu dia Yehova bu tabaka bateme na luzolo lwe neto bwawu bu. (Nza. 2:4, 5) Tulendi tiyula: ‘Ngano nsayi’ani ya tangaka Bibila na tifu tiandi tia dimbitila ngolo kwa biatiri? Ngano ntangu zazansoni nikubikaka tukutakanu mpe nihanaka mvutu? Ngano tisalu tia samuna mfunu kwa tiatiri kwe meno? Ngano luzolo lwani mu mbongo ngolo lweka yôka mu ntama?’ Tala ti tutamburi mu tiyuvu na kani timosi, wuzololo tâ ti tindiku tieto na Yehova ka tisiri’â ngolo ko mpe tala ti ka tusiri’â keba ko misamu milendi kwizi beba. Tala ti ka tuta lenda ko mu tomesa misamu beto beni peleko tayirikiri musamu wulembo zoloko Yehova, tufweti lomba lubakusu kwe bakuluntu.
6. Bantu bayirika disumu dia dinene nti bafweti sa?
6 Diangana bô bayirika disumu dilendi sa ti babadukisa mu timvuka bafweti kwe monekena bakuluntu. (1 Kor. 5:11-13) Bô babansoni bayizi sa disumu dia dinene nsatu lubakusu lwe nawu mu kârisa tindiku tiawu na Yehova. Mu baka mulemvo wa Yehova mu nzila ya nkululu, tufweti bâ na “nsalulu zidelakane na nsobolo ya mabanza.” (Bis. 26:20, NWT) Mosi ya nsalulu zo ni ya monekena bakuluntu tala ti disumu dia dinene tusiri.
7. Banani mpe bê na nsatu lubakusu lwa bakuluntu?
7 Bakuluntu ka basukinaka ko kwa mu bakisa bô bayirikiri disumu dia dinene; kâ mbo babakisaka mpe bô bamonaka ti musamu wa mpasi wena mu telamana nsatu zawu za mbi. (Bis. 20:35) Kampe wulendi bâ musamu wa mpasi kwe nge mu telamana nsatu zaku za mbi tala ti ntete wazaba matieleka, tifu tiabâ naku tia nwaka diamba, tia talaka porno peleko tia saka bunsuza. Kubândi na bunkuta mu lomba lubakusu. Lendi sola mu zonza kwe mukuluntu wutomo ku wirikila, wukuhana malongi mo makufwanakane mpe wukusongela ti lendi yangirika Yehova bu kala mu sarila nsalulu zo za mbi. (Ekl. 4:12) Tala ti wa nôka wena mu bungu ti tatamana tatatamana mu nwana na nsatu zaku za mbi, bakuluntu balendi ku bambula ti musamu wo mbo wuta songela ti, kwe nge tindiku tiaku na Yehova mfunu tiena, mpe bu we monekena bakuluntu wusongele ti kuta sikirila ngolo za nge beni ko, mpe nsatu ye naku ya yangirika Yehova.—1 Kor. 10:12.
8. Ngano nsatu ye neto ya kwe monekena bakuluntu ntangu zazansoni zi tutâka makuba? Bangula.
8 Ka twena na nsatu ko ya monekena bakuluntu mu bungu dia makuba mamansoni ma tutâka. Mu tifwani kampe musamu watêle walwekese mpangi’aku peleko nkesi wabakiri. Buna kani we wamonekena bakuluntu lendi sarila malongi ma hana Yezu mu kârisa tidzunu ha kati dia nge na mpangi’aku. (Mat. 5:23, 24) Lendi sa recherches mu musamu wutariri tifu tia lembama, tia vivirila na tia tiyimina ngatu wadiatila mu mpila ya mbote tilumbu tiakaka. Diangana tala ti kuta lenda ko mu yirika musamu, lendi kwe lomba lubakusu kwe bakuluntu. Mu mukanda wu katsoneka kwe Bisi-Filipe, ntumwa Paulo walomba kwe mpangi yimosi mu bakisa Evodi na Sentisie mu kârisa tidzunu ha kati diawu; mukuluntu wa timvuka tiaku lendi mpe ku bakisa mu mpila yo.—Flp. 4:2, 3.
MU BUNGU DIA NTI TUFWETI TÂ MBILA BAKULUNTU?
9. Mu bungu dia nti tufweti lembo bîkila nsoni zatukabakasa mu tâ mbila bakuluntu? (Bingana 28:13)
9 Nsatu timinu na butindi yibâka neto mu lomba lubakusu bu tusaka disumu dia dinene, peleko bu tubanzaka ti ka tulendi’â tatelamana nsatu za mbi ko. Ka tufweti’â tabîka nsoni ko zatukabakasa mu tâ mbila bakuluntu. Mu bungu dia nti? Bu tukwe monekenaka bakuluntu mbo tusongelaka ti Yehova tusikirilaka mpe Yandi tutumamanaka, mu bungu ti Yehova wakubika bakuluntu mu tu bakisa mu bâ na tindiku tia mbote na Yandi. Mbo tutambulaka ti lubakusu lwandi lwe neto nsatu mu tatamana mu sarila mbote. (Mik. 94:18) Mpe tala ti disumu tusiri, mbo tubaka mulemvo wa Nzambi tala ti tufunguri masumu meto mpe tubongele nzengolo ya lembo vutu ma karila.—Tanga Bingana 28:13.
10. Nti bilendi tûla tala ti tuyêlele mu sweka masumu meto?
10 Bu tufungulaka masumu meto kwe bakuluntu, Yehova lendi tu lemvokela mpe tulendi vutu bâ na tindiku tia mbote na Yandi, kâ tala ti ka tufunguri’â masumu meto kwe bakuluntu ko mbo tumona mpasi. Mu ntangu Davide yi kayêla mu sweka masumu mandi, wayizi bâ wa nôka, wayizi bêla mpe tindiku tiandi na Yehova tiayizi beba. (Mik. 32:3-5) Bu tubâka na timbevo peleko mputa, tala ti ka tukipiri’â yo ko yilendi kwizi kula; mpila mosi mpe bu tusaka disumu dia dinene tufweti monekena bakuluntu mu bungu ti tamana tomo yôkesa ntangu, tindiku tieto na Yehova tilendi beba. Yehova ka zololo’â ko ti tindiku tieto na Yandi tiabeba, ntiangu kata tu lomba mu yirika misamu na Yandi mu nzila ya misamu mi kakubikiri mu tu bakisa .—Iza. 1:5, 6, 18.
11. Nti bilendi yôka tala ti ka tuzonzela disumu dia dinene kwe bakuluntu ko?
11 Tala ti tuswekele disumu dieto, tulendi mwisa bantu bakaka mpasi. Tulendi diokesa mpeve nsatu mu timvuka na tidzunu tie ha kati dieto. (Efz. 4:30) Mpila mosi mpe tamana zaba muntu mu timvuka wusiri disumu dia dinene, tufweti mu tindisa mu kwe monekena bakuluntu.a Tamana sweka disumu dia muntu wakaka, beto mpe disumu tuta sa ha meso ma Yehova. (Lev. 5:1) Luzolo lweto mu bungu dia Yehova lufweti tu tuma mu zonzela musamu wo kwe bakuluntu. Buna timvuka tieto mbo tibâ tia verela mpe mbo tubakisa wô siri disumu mu kârisa tindiku tia mbote na Yehova.
BWE BAKULUNTU BATUBAKISILAKA?
12. Bwe bakuluntu babakisilaka bantu bo bê na nsatu ya kârisa tindiku tiawu na Yehova?
12 Bakuluntu dema die nawu dia bakisa bantu bê na nsatu ya kârisa tindiku tiawu na Yehova. (1 Tes. 5:14) Tala ti disumu dia dinene siri, bakuluntu balendi ku yula biyuvu bia mfunu mu dukisa mbanzulu zaku za ku mutima. (Bin. 20:5) Kampe ka wena musamu wa fioti ko kwe nge mu kwe zonza na bakuluntu, mu bungu ti kampe wa yembama wena peleko nsoni ze naku mu kwe tâ musamu wo we naku. Kâ mbo ba bakisa tala ti ba têlele mio mita mona. Kubândi na bunkuta bwa tâ “mpota.” (Yobe 6:3, NWT) Ntete babonga nzengolo, bakuluntu mbo basarila ngolo mu tomo ku wâ mpe mbo badinga mu tomo zaba misamu miamiansoni ngatu bakuhana malongi ma mbote. (Bin. 18:13) Bazebi ti, twarisa bimeme bia Nzambi ntangu kubongaka. Buna, ntangu zakaka mbo wufwanana wabâ na bimoko biabingi na bawu ngatu bakuhana malongi mo me naku nsatu.
13. Bwe bakuluntu balendi ku bakisila mu nzila ya lusambulu lwawu na ya malongi mawu ma Bibila? (Tala mpe bifwani.)
13 Bu kwe monekena bakuluntu, ka bazolo’â ko mu ku yikila tiari tiatingi mu bungu dia musamu wu yirikiri. Kâ mbo bakwizi sambila mu bungu dia nge. Mbo tomo yituku mu ‘ngolo’ zi ku natina lusambulu lwawu. Bakuluntu mbo bakubakisa mpe mbo ‘[baku]tûla mafuta mu nkumbu ya Yehova.’ (Zaki 5:14-16) “Mafuta” mo, mafwanakane na matieleka ma Zu dia Nzambi. Mu nzila ya Bibila, bakuluntu mbo bakubakisa mu bâ na ngolo, mu bâ na tidzunu na mu kârisa tindiku tiaku na Yehova. (Iza. 57:18) Malongi ma Bibila ma bakuhana, mbo makubakisa mu tatamana mu yirika misamu mia mbote. Mu nzila ya bawu, mbo wâ zu dia Yehova dita ku têla: “Yi ni nzila. Landa yo.”—Iza. 30:21, NWT.
Bakuluntu Bibila basarilaka mu hana tidzunu na butindi kwe muntu wusiri disumu (Tala paragrafe 13-14)
14. Ntiana buta wa songela Bisi-Ngalate 6:1, bwe bakuluntu babakisilaka muntu wutêle “kuba”? (Tala mpe bifwani.)
14 Tanga Bisi-Ngalate 6:1, NWT. Mukristo bu katâka “kuba,” ka sarilaka luzolo lwa Yehova ko. Kuba dio dilendi bâ nzengolo ya mbi peleko disumu dia dinene. Bakuluntu bê na luzolo mbo ‘badinga mu sungika muntu wo mu mpeve ya lembama.’ Ntêlo ya Greke yi basarila mu “sungika,” sarila beri ya sarilaka mu songela mu ntia mpila doktere kadelakasaka tihisi titiamukini ngatu tiatomo wasa. Bu kasungikaka tihisi titiamukini, doktere dia mbote mbo kasarilaka ngolo mu lembo tomo mwisa mpasi muntu wu kata delakasa tihisi. Mpila mosi mpe bu basungikaka mpangi yitêle kuba, ka bazoloko’â ko ti mpangi’awu yamona mpasi zazingi. Kâ mbo basarilaka ngolo mu mu hana malongi mu mpila ya mbote. Bibila mbo dibatêlaka mpe mu “sa keba mu bungu dia [bawu beni].” Bu basungikaka mpangi, bakuluntu mbo babambukaka ti bawu mpe bantu ba masumu bêna mpe balendi tâ makuba. Mbo basaka keba mu lembo banza ti bayôkele mpangi yi bata sungika. Kani basila bo, mbo babâ ba kuluka mpe mbo bamusongela tiari tia mutima.—1 Pi. 3:8.
15. Nti tulendi sa tala ti musamu we neto?
15 Tulendi sikirila bakuluntu ba mu timvuka tieto. Babakubika mu lunda mansweki, mu sikamasa malongi mawu mu Bibila kani basikamasa mo mu mbanzulu za bawu beni, na mu tatamana mu tu bakisa mu telamana misamu mieto. (Bin. 11:13; Nga. 6:2) Ni bu sa ti timuntu tiawu na mayela mawu ma swaswana mena, ka tufweti’â tatiyimina ko mu pusana kwe mosi mu bawu mu zonzela misamu mieto. Buna, ka tudinga mu monekena bakuluntu babansoni ko, tii bu tubaka wô wu tuhana malongi ma tuta dinga tawâ. Tamana sila bo, mbo tubâ ntiana bantu badingaka babatêla “misamu mi bata zolo bawâ,” kani balongoka “ndongosolo ya mbote” ya Zu dia Nzambi. (2 Tim. 4:3, NWT) Bu tuzonzela musamu na mukuluntu, lendi tu yula tala ti mia tazonzele kwe bakuluntu bakaka mpe ntia malongi batuheni. Mpe tifu tia zaba ndilu zandi tilendi mu tuma mu lomba malongi kwe mukuluntu wakaka.—Bin. 13:10.
DEMA DIETO
16. Ntia dema die neto?
16 Ni bu sa ti bakuluntu beto bakengerelaka ntiana bimeme bia Nzambi, ka batutêlaka ko nti tufweti sa. Muna muntu mu beto dema die nandi dia songela kwe Yehova ti Yandi kazololo mpe zololo kamuyangirika, mu mio mi katâka na mu mio mi kasaka. Na lubakusu lwandi tulendi tatamana mu bâ ba kangama kwe Yandi. (Rom. 14:12) Buna bakuluntu ka batutêlaka ko nti tufweti sa, kâ Bibila basarilaka mu tu songela mabanza ma Yehova mu musamu we neto mpe mbo batubikaka mu bonga nzengolo ya beto beni. Tamana landa malongi mawu masikamane mu Bibila mbo tukurisa “lenda [dieto] dia bakula” mu bonga nzengolo za mbote.—Ebr. 5:14, NWT.
17. Ntia nzengolo tufweti bonga?
17 Bweso bwa nzitukulu bwe neto mu bâ bimeme bia Yehova! Yehova watambika “muvungi wuyôkele bubote,” Yezu, mu futa nkululu ngatu beto tabâ na lenda dia baka luzingu lwa mankululu. (Za 10:11, NWT) Mpe mu nzila ya bakuluntu ba mu timvuka, Yehova mbo kata lungisa kani edi: “Mbo niluhana mivungi misarila luzolo lwani, mpe mbo baludikila na luzabu mpe na ndwenga.” (Yer. 3:15, NWT) Mu ntangu timpeve tieto tilembo vutu bâka ngolo, ka tutiyiminakandi mu lomba lubakusu kwe bakuluntu. Tatomo’eno bakila ndandu misamu miamiansoni mia kubika Yehova mu nzila ya bakuluntu ba mu timvuka.
MUKUNGA 31 Diata tintwari na Nzambi!
a Tala ti muntu wusiri disumu ka wele’â kulu monekena bakuluntu ko, kwikama kwaku kwe Yehova mbo kukubakisa mu zonzela musamu wo kwe bakuluntu.