TIMOKO TIA NDONGOKOLO 20
MUKUNGA 67 “Samuna Zu dia Nzambi”
Bika luzolo lwakutuma mu tatamana mu samuna!
‘Nsangu za mbote, zifweti toko wakana kwe makanda mamansoni.’—MAK. 13:10.
MABANZA MA NGURI
Bwe luzolo lututuminaka mu bâ na luhemo mu tilundi tieto tiatiansoni mu tisalu tia samuna.
1. Nti talongokele ku lukutakanu lwa muvu wa 2023?
KU LUKUTAKANU lwa muvu wa 2023,a tayizi baka ngwilu za môna za toma zitariri nkwikulu zeto, mpe tayizi wâ nsangu za nzitukulu zitariri tisalu tieto tia samuna. Mu tifwani, tayizi longoka ti bantu bakaka balendi bwa bweso bwabâ ku lweka lwa kanda dia Yehova ha manima ma mfukulu ya Babilone ya Yinene. Tayizi longoka mpe ti tûka ngonda ya novembre 2023, ka bavutu’â lomba kwe bisamuni bia Timfumu ko ti bahanaka rapore ya misamu miawu miamiansoni mia tisalu tia samuna. Ngano nsobolo za mpila yo, mbo zisa ti tisalu tieto tia samuna ka tibândi mfunu lumbu ti? Kâni!
2. Mu bungu dia nti tisalu tieto tia samuna tie nkatika mfunu lumbu ti? (Marke 13:10)
2 Bilumbu bu bita kwe yôke, nkatika mfunu wena kwe beto mu samuna. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti ntangu ya fioti kwa yisiri ntete nsuka yatula. Dimbitila mu mio mia tâ Yezu mu bungu dia tisalu tia samuna mu bilumbu bia mansukina. (Tanga Marke 13:10.) Mu mukanda wa Matie Yezu watâ ti nsangu za mbote mbo baketi za samuna ha mutoto wa mukaka ntete “nsuka” yatula. (Mat. 24:14) Ntelo yo nsuka ya nza ya mbi ya Satana yitarilaka. Yehova wakubika ‘tilumbu na ntangu’ yi tula misamu mio. (Mat. 24:36; 25:13; Bis. 1:7) Bilumbu bu bita kwe yôke penepene tuta tomo bâ na ntangu yo. (Rom. 13:11) Kâ tii ntangu yi tula nsuka, tufweti tatamana mu samuna.
3. Nti bitutumaka mu samuna?
3 Bu tubanzaka tisalu tieto tia samuna, musamu wa mbote wena mu dimbitilaka mu tiyuvu’eti tia mfunu: Mu bungu dia nti tusamuninaka nsangu za mbote? Mu mpila ya peta, luzolo lututumaka mu samuna. Mio mi tuyirikaka mu tisalu tia samuna luzolo lweto mi songelaka —luzolo lweto mu nsangu za mbote, luzolo lweto mu bantu, wuyôkele mfunu, luzolo lweto mu Yehova na mu nkumbu’andi. Tataluzeleno muna musamu.
NSANGU ZA MBOTE TUZOLOLO NTIANGU TUSAMUNAKA
4. Bwe tumonaka bu tuwâka nsangu za mbote?
4 Ngano ta bambuka bu bakuhana nsangu za mbote—Kampe mbutukulu ya bebe ya môna mu kanda diaku peleko tisalu tiabâ naku nguria nsatu wayizi baka? Ntembe kâni, timina dieri naku dia kaba nsangu zo kwe kanda diaku na kwe ndiku zaku. Ngano musamu wa mpila yo wayilama bu wâwa nsangu ziyôkele bubote—Nsangu za mbote za Timfumu tia Nzambi?
5. Bwe wamona bu walongoka matieleka ma Zu dia Nzambi mbala ya ntete? (Tala mpe bifwani.)
5 Banza’eti bwe wamona bu walongoka matieleka ma Zu dia Nzambi mu mbala’aku ya ntete. Wayizi mona ti Tata’aku dia ku mazulu nge kazololo, zololo ti wabâ mu kanda dia bisari biandi, kanisini mu tûla nsuka mu mpasi, kukanisini ti lendi bâ na tivuvu tia vutu mona bantu bazololo bafwa mu nza ya môna—na misamu miakaka. (Mak. 10:29, 30; Za 5:28, 29; Rom. 8:38, 39; Nza. 21:3, 4) Misamu mi wayizi longoka miatomo ku tâ nsayi. (Like 24:32) Diangana misamu mi longokaka mia zololo, mpe kulendi’â walunda matieleka mo ko ma ntalu mu bungu dia nge beni!—Fwanakasa na Yeremi 20:9.
Bu tayizi longoka nsangu za mbote mbala’eto ya ntete, diangana matieleka mo ma ntalu ka talunda mo ko mu bungu dia beto beni! (Tala paragrafe 5)
6. Nti talongoka mu tifwani tia Ernest na Rose?
6 Tabongeno tifwani tia musamu wumosi. Mpangi ya bakala ye na nkumbu Ernestb bu keri na mvula kampe 10 tata’andi diayizi fwa. Ernest bambukiri ti: “Natiyula: ‘Ngano ku zulu kele? Peleko ka siri’â wa moyo ko mankululu?’ Bala bakaka beri na matata mawu ndieri dienokenaka.” Ernest ha mpiema ya tata’andi keri vulu kwendaka, mu fukama, na mu sambila ebu: “Nzambi mulemvo’aku, tata’ani ntia kûma kena.” Mvula kampe 17 ha manima ma lufwa lwa tata’andi, Ernest wabwa bweso bwa sa ndongokolo ya Bibila, diangana ka kekama ko mu tambula. Wayangalala bu kalongoka ti bantu ba fwa ka bazebi’â tima ko, ntiana bawu bê ku tolo twa ngolo, mpe Bibila dikanisini mvumbukulu ya ba fwa. (Ekl. 9:5, 10; Bis. 24:15) Diangana, wayizi baka mvutu mu biyuvu bieri mu tâka lwaka! Ernest nsayi yayingi yeri nandi mu bungu dia matieleka ma keri longokaka. Mukento’andi, Rose, wayizi landa tifwani tiandi mu longoka Bibila, mpe wamuzonzela luzolo lwandi mu nsangu za Timfumu. Mu 1978 bayizi batusu. Bayizi sarila manzangu mu zonzela nkwikulu zawu kwe kanda diawu, kwe ndiku zawu, na kwe bantu babansoni beri zoloko mu wirikila zo. Mu mpila yo, Ernest na Rose bayizi bakisa bantu yôka 70 mu batusu.
7. Nti biyôkaka bu sikamaka luzolo lwa matieleka mu mutima’eto? (Like 6:45)
7 Wa matieleka wena ti, luzolo lwa matieleka ma Bibila bu lusikamaka mu mutima’eto, ka tulendi’â takanga munwa’eto ko. (Tanga Like 6:45.) Ntiana milongoki mia Yezu mia mu mbandu ya ntete tubâka miatâ ti: ‘Beto ka tulendi’â tabika ko mu zonzela mio mi tawîri na mio mi tamweni.’ (Bis. 4:20) Mu bungu ti matieleka tuzololo, tuzololo takaba mo kwe bantu babingi.
BANTU TUZOLOLO NTIANGU TUSAMUNAKA
8. Nti bitutumaka mu zonzela nsangu za mbote kwe bantu bakaka? (Tala kaku “Zolo bantu—Kubika milongoki.”) (Tala mpe tifwani.)
8 Ntiana Yehova na Mwana’andi, bantu tuzololo. (Bin. 8:31; Za 3:16) Tiari tiatingi tibâka neto mu bandu balembolo zaba Nzambi mpe balembolo na tivuvu. (Efz. 2:12) Mu bungu dia misamu miawu, mbo bamonaka ntiana bawu bê mu kati dia bulu dia dila, musinga we neto wulendi babenda—Nsangu za mbote za Timfumu tia Nzambi. Luzolo lweto na tiari tieto mu bantu bo beto bitumaka mu sa miamiansoni mi tulenda mu ba samunina nsangu za mbote. Nsangu zo za mbote zilendi fulusa mutima’awu mu tivuvu, zilendi babakisa mu bâ na luzingu luyôkele bubote bwawu bu, na mu bahana bweso bwa ‘luzingu lwa matieleka’—luzingu lwa mankululu—mu nza ya môna ya Nzambi.—1 Tim. 6:19.
Luzolo na tiari tieto mu bantu beto bitumaka mu sa miamiansoni mi tulenda mu basamunina nsangu za mbote (Tala paragrafe 8)
9. Ntia ndwengosolo tuhanaka mu bungu dia bilumbu bikwiza, mpe mu bungu dia nti? (Ezekiele 33:7, 8)
9 Luzolo lweto mu bantu mbo lututumaka mpe mu batêla ti nsuka ya nza yi ya mbi yeka nguria penepene. (Tanga Ezekiele 33:7, 8.) Tiari tie neto mu bantu batubâka mbuka yimosi, mu bantu ba kanda dieto balembo sarilaka Yehova. Babingi batihanaka mu misamu miawu kani babâ na lwaka mu mio mi tula—‘mpasi ziyôkele tûka kwayilamana nsi tii bwawu bu, mpasi za mpila yo, ka zatoko’â kwabâ ko, ka zivutu’â kwa bâ ko mpe.’ (Mat. 24:21) Tuzololo ti bazaba nti biyôka mu ntangu yo ya mfundusu—ntete mabundu ma bungungu mbo mafuka, mpe ha manima nza ya Satana mbo yifuka mu muzingu wa Armagedo. (Nza. 16:14, 16; 17:16, 17; 19:11, 19, 20) Mbo tusambilaka ti bantu babingi bawirikila misamu mi tubatêlaka, mpe babonga nzengolo ya sarila Yehova na beto lumbu ti. Kâ bwe tutâ mu bô balembo zoloko mu tu wirikila lumbu ti, mu kati na bantu ba kanda dieto ba tuzololo?
10. Mu bungu dia nti we mfunu mu tatamana mu zonzela bantu misamu mi tula ntamana?
10 Ntiana bu babanguri wo mu timoko tiayôkele, kampe Yehova zololo ti kavukisa bantu basoba mabanza bu bamona mfukulu ya Babilone ya Yinene. Tala ti ni bo wena, nkatika mfunu wena kwe beto mu tatamana mu ba zonzela. Tataleno musamu ewu: Mio mi tubatêla bwawu bu balendi mia bambukila mu ntangu yîna. (Fwanakasa na Ezekiele 33:33.) Kampe mbo babambukila ndwengosolo yi tabazonzela, mpe mbo babonga nzengolo ya bâ ku lweka lweto mu nsambululu ya matieleka ntete ntangu ya tiyôkela. Ntiana kwa muntu weri kêlaka boloko ku Filipe wayizi soba mabanza bu kamona mudikutulu wa mutoto wa salama, kampe bantu bo balembo zoloko mu tu wirikila lumbu ti mbo basoba mabanza ha manima ma mfukulu ya Babilone ya Yinene, yiyitukusu bantu mu nza.—Bis. 16:25-34.
YEHOVA TUZOLOLO NA NKUMBU’ANDI NTIANGU TUSAMUNAKA
11. Bwe tuhaninaka mukembo, nsangu, na lulendo kwe Yehova? (Nzabukusu 4:11) (Tala mpe bifwani.)
11 Musamu wuyôkele mfunu wusaka ti tasamuna nsangu za mbote ni wena’eti Yehova Nzambi’eto tuzololo mpe na nkumbu’andi ya santu. Tisalu tieto tia samuna mpila yena ya kembela Nzambi’eto yi tuzololo. (Tanga Nzabukusu 4:11.) Mabanza ma bô babansoni bê ku zulu tusingasaka batâka ti: ‘Yehova, Nzambi’eto, ni nge fwanakane mu tambula mukembo, nsangu na lulendo.’ Mukembo na nsangu tumuhanaka bu tusamunaka kwe bantu bakaka na bidimbu bia ngolo biwisaka ti ni Yandi wasala bima biabiansoni, mpe tala ti ba moyo twena, ni Yandi watuhana luzingu. Kwe Yehova tuhanaka lulendo lweto—bu tusarilaka ntangu’eto, ngolo zeto, na bio biabiansoni bie neto mu samuna buna bu tulendela. (Mat. 6:33; Like 13:24; Kol. 3:23) Tuzololo mu zonzela Nzambi yi tuzololo. Mbo tumonaka ti tufweti zonzela mpe nkumbu’andi na timuntu tiandi kwe bantu bakaka. Mu bungu dia nti?
Kwe Yehova tuhanaka lulendo lweto bu tusarilaka ntangu’eto, ngolo zeto, na bima bieto mu tisalu tia samuna buna bu ta têla misamu mieto (Tala paragrafe 11)
12. Bwe tusantukisaka nkumbu ya Yehova mu tisalu tia samuna?
12 Luzolo lweto mu Yehova beto lutumaka mu santukisa nkumbu’andi. (Mat. 6:9) Wuzololo tâ ti tuzololo tatâ kwe bantu ti misamu mia bungungu miatâ Satana mu Yehova ka miena mia matieleka ko. (Mba. 3:1-5; Yobe 2:4; Za 8:44) Mu tisalu tieto tia samuna, timina dibâka neto dia nwanina Nzambi’eto, dia tâ matieleka mu Yandi kwe bô babansoni bazololo mu wâ mo. Tuzololo ti muna muntu kazaba ti tifu tiandi tiyôkele bunene ni luzolo, mpila’andi ya twarisila ya buderede mpe ya sungama yena, mpe ntamana Timfumu tiandi mbo titûla nsuka mu mpasi zazansoni, mpe mbo tinata tidzunu na nsayi kwe bantu. (Mik. 37:10, 11, 29; 1 Za 4:8) Bu tuzonzelaka misamu mio mu bungu dia Yehova kwe bantu, nkumbu’andi tusantukisaka. Mu nsayi twena mu bungu ti mio mi tuyirikaka tufweti yirika bu twena Mbangi za Yehova. Mu bwe?
13. Mu bungu dia nti tubêlaka na lulendo bu batutâka Mbangi za Yehova? (Izaya 43:10-12)
13 Yehova watutâ mbila mu bâ ‘mbangi’ zandi. (Tanga Izaya 43:10-12.) Mwa mivu miyôkele, mukanda wumosi wa Timvuka titwarisaka watâ ti: “Bweso bwa bunene bwe neto ni bwabâ Mbangi za Yehova.”c Mu bungu dia nti? Tabongeno tifwani. Banza’eti bakukwikisiri ti musamu wa mbi yirikiri, diangana muntu wu bâ naku nsatu mu tâ kwe bantu bakaka ti musamu wu bakukwikisiri wa bungungu kwa wena, mpe nge muntu wa mbote wena wulendi lembo yirika musamu wo. Ngano nani sola mu kunwanina? Ntembe kâni mbo sola muntu wu zebi, wu kwikilaka, we na ndiatulu ya mbote mpe bantu bakaka wu bakwikilaka. Bu katusola mu bâ Mbangi zandi, Yehova mbo kasongelaka ti beto kakwikilaka mu tâ timbangi ti ni Yandi we Nzambi ya matieleka. Buna mu nsayi tubâka mu bâ Mbangi zandi na mu sarila bweso bwabwansoni bumonekaka mu zabikisa nkumbu’andi na mu songela ti misamu miamiansoni mia bungungu mi batâka mu Yandi ka miena mia matieleka ko. Mu mpila yo, buna butêlaka nkumbu’eto ya Mbangi za Yehova tudiatilaka!—Mik. 83:18; Rom. 10:13-15.
TUZOLOLO TATATAMANA MU SAMUNA TII BU TULA NSUKA
14. Ntia misamu mia nzitukulu milendi kwizi salama mu bilumbu bita kwiza bieka penepene?
14 Diangana timina die neto mu mona mio miyôka ntamana! Na lusakumunu lwa Yehova, tivuvu tie neto tia mona bantu babingi batambula matieleka ntete mpasi ziyôkele za batika. Musamu wakaka, nsayi ye neto ti ni bu sa ti mu ntangu ya mpasi ziyôkele, ntangu yi bâ nkatika matimuna yôka ntangu zazansoni, babingi baduka mu kanda dia Satana, mpe bakwizi kota mu kanda dia Yehova mu mu kembela!—Bis. 13:48.
15-16. Nti tufweti tatamana mu sa, mpe tii ntia ntangu?
15 Kâ ntete misamu mio miatula, tisalu tia mfunu tie neto mu sala, tisalu titulembo vutu sala. Bweso bwe neto bwa samuna nsangu za mbote za Timfumu tia Nzambi ha mutoto wawansoni. Kâ mu ntangu yo kwa mpe, tufweti zonzela misamu miturila kwe bantu. Bantu bafweti zaba ti nsuka ya nza yi ya mbi yeka nguria penepene. Buna ntangu ya mfundusu bu yitula, mbo babakula ti nsangu zi tabasamunina kwe Yehova zatûka.—Ezk. 38:23.
16 Ngano nti tufweti tatamana mu sa? Mu bungu ti luzolo lututumaka—luzolo mu nsangu za mbote, luzolo mu bantu, mpe wuyôkele mfunu, luzolo mu Yehova na mu nkumbu’andi—tuzololo tutatamana mu samuna na timina diadiansoni, na manzangu mamansoni, na luhemo lwalwansoni, tii ntangu Yehova yi katâ ti tisalu tia samuna tiwiri!
MUKUNGA 54 “Yi ni nzila”
a Lukutakanu lwa muvu lwa salamane mu tilumbu tia 7 octobre 2023 ku Nzo ya lukutakanu lwa lunene ya Mbangi za Yehova ya Newburgh ku New York, ku États-Unis. Ha manima programe yayansoni bayizi ya songela mu JW Télédiffusion®—Titini 1 mu novembre 2023 mpe Titini 2 mu janvier 2024.
b Tala timoko “Bibila luzingu disobesaka—J’étais impressionné par les réponses claires et logiques de la Bible,” tibadukisa mu Nzo ya Zangama ya Munkengi ya 1er février 2015, Français.