Yova ká ka ndi ngʉ madhó sala goti bbʉbbʉ?

1-2. Ko ká ka ko mbu ko nzɨ dhó sala goti Yova ngʉ nari bbai addudho?

“ABA hwè bbo Yova nǎ ndirigoti ke si ni thí ji ná ritsi bbʉ ni dho.” (Zb. 37:4) Føri kʉ ké ka ndi ke le nanga ná tsodha! Nde, ri ká ngani ko di rine Yova gba ko nzi ndi tsó ná lo krʉ tso thei ri ko nzi ná saa na? Ká addudho ri kʉ bblo ko dhu fø lo ko tso? Akonja i loroji di. Nzá d’e ndoa chi ná ddikpa le-ve nganzi Masomo ya Waeneza Enjili wa Ufalme ndi njié nari djo. Cho da bí b’lo, ro le ro nzá dhé le d’e nzi go masomo dho ri. Ddikpa le-djo rinzi Yova kó ndi tsotso nja ndi ró dhe gøgø ndiro ndi njinjí bbo kutaniko nǎ d’e. Ro, kedhó afya nzá dhé thɨ ndi thika ro ri. Wakristo kʉ ná gø dhi ndrŭ rinzi ndima dhi ngba má bbʉbbʉlo kana. Ro, ngba vʉri ndi nzɨ njinjí Yova dho ri.

² Njaro ni ma nzirie ddikpa lo ro b’lo ddi Yova tsó, ro ni nzá d’erie ndidhi logoti ba ri. Føri dho, ni ka ni ddiri Yova adi nja ndrŭ dhó sala goti dhé ngʉ, ro nidhó ri i nzɨ. Inga ni ka ni ddiri nari kʉ, ni chari njirie ddikpa che kʉ ná lo. Janiceb ró dho kʉ ná le-ve mbungʉe ndi føri bbai. Le ma, ndibbá ke ma na ngʉ adi rinzi ndima rae njínji Beteli na. Le pori: “Ma ungʉeri u nari kʉ ko ka ko rá Beteli na tse.” Ro, bi kparɨ dangʉe, cho kparɨ dangʉe ndirigoti fø dza dhi ndrŭ ro nzá dhé le nzingʉe Beteli na ri. Janice pori: “Ma thí ngʉe njedha na ndirigoti ma nanga ringʉ adi d’od’o. Ma ngʉ adi ma ká njirie chelo ro maddi Yova ró nari dhú ma tso. Ma ngʉ adi sala nji bbo Beteli na ma raé nari djo. Nde, ke ká ngʉngʉe madhó sala goti nzá addudho?”

3. Ko ká si loti ngbá lo djo i lo nǎ?

³ Nja saa na, ko ka ko dhu Yova ká adi kodhó sala rr bbʉbbʉ ma nari ko tso. Drrdrr ngʉ adi tøni chi ná kpa ma ngʉ adi fø di ná lo dhu ddi ndima tso. (Yob. 30:20; Zb. 22:2; Hab. 1:2) Addui ká ka ndi kó ni tsotso ni uri nari kʉ Yova si nidhó sala goti ngʉ nì? (Zb. 65:2) Ndiro ko ba fø logoti d’e, ya kwanza ringani ko ngʉ i ngadhudha goti: (1) Yova ká si ngbá lo nji? (2) Yova ká adi riji ko njiri ngbǎ? (3) Njaro ká ri ka ndi uri ko thɨ kodhó sala nǎ ko nzǐ ná nja lo thika addudho?

YOVA KÁ SI NGBÁ LO NJI?

4. Yeremia 29:12 ridho nari bbai, Yova ká tsoni ndi njiri ngbǎ?

⁴ Yova tsoni ndi rr kodhó sala rr. (Azø Yeremia 29:12.) Kodhi Mungu jirie ndidzá chi tøni ná njí dhi kpa ji, føri dho ke ka ndi rr kpadhó sala ngodhé. (Zb. 10:17; 37:28) Ro, føri na mana nga kʉ ke si krʉ ko nzi sala nǎ ná lo njinji ko dho ri. Ko ka ko b’onga kpø ø dz’ djo ko tsu ná nga djo ma ngba dhé nzá dhé ke d’e ko nzi ndi tsó ná nja logoti ngʉ ro.

5. Yova ká adi ngaddi ngbá lo djo kodhó sala goti ndi ngʉ ná saa na? Aturinga.

⁵ Yova adi ngbaribbai ma kodhó sala tso nju ndidhó kusudi na nari njanja. (Isa. 55:8, 9) Kedhó fø kusudi tsu ndi nǎ nari ro kʉ, dz’ lu djonga si lɨlɨ hwè na kʉ ná nì ngarr ndi dho ná ndrŭ na ndidhó Pidhinga tsena nari. Ro, Shetani adi ripo nari kʉ ndrŭ ka ndima é hwè na ndima nyopi ndima djo ndima ro ró. (Mwa. 3:1-5) Ndiro ndi dhori Ibilisi dhó lo kʉ kali d’e, Yova bbangʉeri ndrŭ nyopi ndima djo ndima ro. Ro, ndrŭ dhó pidhinga bbʉrie kpakpalo bbo b’lo ko dho. (Muh. 8:9) Ko churi nari kʉ Yova nzá ka ndi si fø kpakpalo ro krʉ njʉ ri. Njati ke njiri fø ró, nja ndrŭ ka ndima pori ndrŭ dhó pidhinga kʉ bblo nì, ndrŭ ka ndima nyopi ndima djo bblo ngbà.

6. Ri ká ngani ko uri u addudho nari kʉ Yova si kodhó sala goti ngʉ jidha kana ndirigoti chø kʉ ná chu nǎ?

⁶ Yova ka ndi ngʉ ddiddi di ná sala goti njonjo kʉ ná chulu. Loroji na, Pi Hezekia ngʉe dhe na bbo, ke nzingʉeri Yova kó ndi tsotso ndi gøgø d’e. Kedhó sala goti Yova ngʉngʉe gø ndi gø ke nari na. (2 Fa. 20:1-6) Ro, Mutume Paulo nzingʉeri Yova tu ndi “ndí nǎ kʉ ná kpele,” njaro føri ngʉe kedhó afya kʉ che nari ná saa na, Yova nzá singʉe kedhó kpakpalo ro ri. (2 Ko. 12:7-9) Anja mutume Yakobo ma, Petro ma na dhó loroji. Pi Herode ngʉ riji ndi ché kpa che. Kutaniko njingʉe sala Petro dho ndirigoti njaro Yakobo dho maddi. Nì mai ri ngʉe føro, Yakobo ke hwingʉe hwi, ro Petro i malaika gøngʉe ddù chulu. (Mdo. 12:1-11) Ko ka ko dhuri ko tsó, ‘Ká addudho Yova gøngʉe Petro ro Yakobo i nzá?’ Biblia nzá bbʉ fø jibu ro ri.c Ko ka ko uri u nari kʉ Yova “nzɨ adi nga kʉ chø” ná lo ro nji ri. (Kum. 32:4) Ndirigoti ko churi nari kʉ Petro ma, Yakobo ma na krʉ tso Yova ungʉe u. (Ufu. 21:14) Nja saa na, nzá Yova ka ndi ngʉ kodhó sala goti ko e riddi nari bbai ri. Ro, ko uri u Yova adi ndi ji ná lo nji ndirigoti haki dhi lo nji nari dho, ko nanga ro nzɨ adi nunu ngbaribbai ma ke kodhó sala goti ngʉ nari djo ri.​—Yob. 33:13.

7. Ko ká adi rimbu ko pʉ ngbá lo ko ró ro ndirigoti addudho?

⁷ Ko adi kpakpanga nji ndiro nzɨ ko ddi kodhó lo nja ndrŭ dhó ri na ró. Loroji na, njaro ko ka ko nziri Yova kó ko tsotso pekee kʉ ná chu nǎ, ro kodhó sala goti ro nzá ngʉ ri. Luti ko ra riba nari kʉ nja ke ma nzienga føri bbai i, ro kedhó sala goti i ngʉngʉ. Anna ró dho kʉ ná le-ve bangʉeni fø di ná lo na. Le nzingʉe nga ndiro ndibbá ke Matthew gøgø kasere dhi dhe nǎ ro d’e. Fø saa na, da dhó cho da lebbá ke dhó cho djolu ná aro kʉ ná le-vei maddi ngʉ nzani kasere dhi dhe dho. Anna ngʉ adi nganzi krʉ saa ró Matthew ma, fø le-vei ma na dho. Fø le-vei ró dhe gøngʉe gø, ro Matthew dhengʉe dhe. Ya kwanza, Anna ngʉ riddi nari kʉ fø ndrŭ ró dhe gø ndrŭ tsotso Yova ko nari dho. Nde, rie ddi Yova ko fø ndrŭ tsotso ma ri ró, Yova ká ngʉ ndidhó sala goti nzá addudho ndiro ndibbá ke gøgø d’e? Bbʉbbʉ dhé, ko nzá chu fø le-vei ká gøngʉe ngbaribbai ma nari ro ri. Ro, ko churi nari kʉ Yova si nzadha adi bbʉ ná lo tso d’ø krʉ ndirigoti ke kʉ ù na ndi si ndidzá checheni ná bbakau gaga.​—Yob. 14:15.

8. (a) Isaya 43:2 ridho nari bbai, Yova ká adi ko tsotso kó ngbaribbai? (b) Sala ká ka ndi kó ko tsotso ngbaribbai kpakpalo na ko hwini ná saa na? (Anja video Sala adi ko tsotso kó ko ve kpakpalo tso.)

⁸ Yova ka ndi kó ko tsotso ko dhé krʉ ddo ró. Kodhi ji dhi Baba Yova nzɨ adi riji ko di nzani nza ri. (Isa. 63:9) Ro, ke nzá ka ndi cho kodhó kpakpalo tso ro krʉ ri, ná fø kpakpalo ka ndi njani bbò dda inga kazz-dà bbai. (Azø Isaya 43:2.) Nì mai ri kʉ føro, ke tsoni ndi ko ko tsotso ko ndiro ko “dada ri lu” d’e. Ndirigoti ke nzɨ bbari ro kodhó kpakpalo si ko kana kau ka ndi sa ndi na ná ngatsi ri. Yova adi bbo kʉ kpakpanga na ná ndidzá roho takatifu ma bbʉ ddi ndiri kó ko tsotso ko ve ngatso d’e. (Lu. 11:13; Flp. 4:13) Føri dho, ko ka ko uri u nari kʉ, ke ka ndi bbʉ kodhó lo u ná kpakpanga nganga ngbà ko dho ndiro ko ve ngatso ndirigoti ko tøni chi ndi dho d’e.d

YOVA KÁ JIRI KO NJIRI NGBǍ?

9. Yakobo 1:6, 7 ká ko tsotso kó ngbaribbai ndiro ko chu addudho ma ringani ko u Yova si ko tsotso ko nì nari d’e?

⁹ Yova jiri ko di ko thí li ndi djo. (Ebr. 11:6) Nja saa na, ko ka ko mbu ko si djolu kpakpalo si nari bbai. Ko nanga ka ndi di rɨni rɨ Yova ká ka ndi kó ko tsotso ngbà ma nari djo. Ro, Biblia rid’ra ko dho, Mungu dhó kpakpanga chulu ko ka ko “djidji lubba rolu.” (Zb. 18:29) Ro, rɨ ko nanga die rɨni nari rɨngana, ringani ko di nganzi u ko uri nari kʉ Yova si kodhó sala goti ngʉ nì ro.​—Azø Yakobo 1:6, 7.

10. Ngbaribbai ma ko ka ko njí kodhó sala nǎ ko nzi ná lo nari djo abbʉ loroji.

¹⁰ Yova adi riji ko nji ná lo gbani gba kodhó sala na. Loroji na, ddikpa le-djo ka ndi di rinzi le bbʉ konje ndi dho njí dhi ngana ndiro ndi ra asamble nji d’e. Yova ká ka ndi ngʉ fø sala goti ngbaribbai? Ke ka ndi bbʉ fø le-djo dhó lo u ná kpakpanga ke dho ndiro ke rá loti ndidhó patro na d’e. Ndirigoti le-djo dho ringani ndi rá patro dhi ngana ndiro ndi kó rusha d’e. Njaro ri ka ndi uri ke kó rusha bí ina. Njaro ke ma ka ndima rrni ndi lai njí dhi ke na ndiro ndi si njínji nja dyi d’e. Ndirigoti ngbà ri ka ró, ke ka ndi kó konje ndirigoti nzɨ le bbʉ fø ddo dhi mbø ndi dho.

11. Ri ká ngani ko di sala nji bí ina addudho ko nanga d’o ná lo djo?

¹¹ Yova adi riji ko di nganzi bí ina ndi tso ko nanga d’o ná lo djo. (1 Te. 5:17) Yesu pongʉe ná lo ridho nari kʉ ko nzi ná njalo goti nzá ka ndi ngʉ thei ri ko nzi ná saa na ri. (Lu. 11:9) Føri dho, nzɨ d’i ji! Adi nganzi ni thí nǎ ro krʉ ndirigoti bí ina. (Lu. 18:1-7) Ko di ra anzi ddikpa lo djo ko nganzi nari na ró, føri na ko ridho Yova dho nari kʉ kodhó sala na mana kʉ bbo ko dho. Føri na ko ridho godhé nari kʉ ko uri u ke ka ndi kó ko tsotso ko.

NJARO KÁ RI KA NDI URI KO THƗ KODHÓ SALA NǍ KO NZǏ NÁ NJA LO THIKA ADDUDHO?

12. (a) Kodhó sala djo ká ringani ko dhu ddikpa ngbá lo ko tso ndirigoti addudho? (b) Ko ká ka ko churi ngbaribbai nari kʉ kodhó sala chulu ko heshima bbʉ nì Yova dho? (Anja kisanduku “Ma nganzi djo ná lo ká adi ridho ma heshima bbʉ nì Yova dho?”)

¹² Njati ko nzie kodhó sala nǎ ná logoti di ngʉ nzá ró, ringani ko dhu gbo kʉ ná lo ko tso. Ya kwanza ri kʉ, ‘Ma ká nganzi bblo kʉ ná lo djo i nì?’ Bí ina, ko adi riddi ko chu bblo kʉ ko dho ná lo ngbà. Ro, njaro ko nzǐ nari nga ka ndi é faida kʉ ko dho ná lo ri. Ko di nganzi ddikpa kpakpalo djo ró, njaro fø lo tsotso ka ndi koni bblo pli kʉ ná chu nǎ kodhó sala nǎ ko nzie ná chu djolu. Ndirigoti nja saa na, ko nzi ná lo nzá ka ndi gbani Yova ji ná lo na ri. (1 Yo. 5:14) Loroji na, akonja anziro djo ko tielo ná gø dhi ndrŭ dhó loroji. Kpa nzingʉeri ndima dhi ngba rá anzi bbʉbbʉlo kana. Føri njani ngbà thonga ná sala bbai. Ro, Yova nzɨ adi ko kana ddikpa le ro ma cho ddi ndi njinjí ndi dho d’e ri. Ke jiri ko krʉ, kodhi nzø ma na, ko vʉri ko koro ko bbʉ madha ndi dho. (Kum. 10:12, 13; 30:19, 20) Føri rɨngana, gø dhi ndrŭ ka ndima nziri Yova kó ndima tsotso ndiro ndima cho ndima dhi ngba thí ronga ngba ji Yova ndirigoti ngba ngʉ kedzá kau d’e.​—Mez. 22:6; Efe. 6:4.

13. Waebrania 4:16 ridho nari bbai, Yova ká ka ndi kó ko tsotso ngbá saa na? Aturinga.

¹³ Ya pili ngadhudha ka ndi é, ‘Iri ká kʉ Yova ka ndi ngʉ madhó sala goti ná saa i nì?’ Njaro ko ka ko mbu ko thei dhó sala goti le ngʉe nari bbai. Ro, Yova chu ko tsotso ndi ka ndi kó bblo ná saa ngbà. (Azø Waebrania 4:16.) Njati ko ba ko nzie ná logoti thei nzá ró, ko ka ko di riddi nari kʉ Yova ‘Nzá’ ngʉ kodhó sala goti ri. Ro, njaro sala goti ke ngʉ ná saa ‘Nzá d’e si ri.’ Loroji na, addinga ndi ró dhe gø d’e e nganzi ná jadda le-djo dhó lo djo. Njati Yova gøe ke ddù dhi ri bbai ró, Shetani ka ndi die riddi nari kʉ fø le-djo njínji Yova dho ndi ró dhe ke gøgø nari dho. (Yob. 1:9-11; 2:4) Yova li krʉ kʉ ná dhe tso ndi si d’ø ná saa b’lo. (Isa. 33:24; Ufu. 21:3, 4) Fø lo si njini nari njí, nzá ringani ko di riji Yova gø ko ró dhe ddù chulu ri. Føri dho, le-djo ka ndi nzieri Yova bbʉ kpakpanga ma, ngoi ma na ndi dho ndiro ndi ve ndi ró dhe tso ndirigoti ndi rá anzi Mungu dho ndi njínji nari na d’e.​—Zb. 29:11.

14. Ni ká ba ngbá somo Janice dhó lo nǎ ro?

¹⁴ Addinga Janice dhó lo djo, Beteli na ndi ngʉ riji ndi rá ro. Cho dangʉe mbʉ nari goti le famungʉeri nari kʉ Yova ngʉ ndidhó sala goti nzá djo ndi ddienga ná chu lú. Le pori: “Yova bbangʉe saa ndi ddi bí kʉ ná lo nga ma dho ndiro ndi kó ma tsotso ma ngʉ bblo kʉ ná Mukristo d’e. Ringangʉeni ma rá anzi ke djo ma ma thí li nari na. Ma dho ringangʉeni ma di Biblia zø li ma li ma dyu ro. Ndirigoti ringangʉeni ma churi nari kʉ, ma ka ma é hwè na dhé, rie ngbaga ma ma njínji Yova dho ri ró.” Luti, Janice ma, ndibbá ke ma na le nzingʉe ndima njí muzunguko nǎ njí d’e. B’lo dangʉe ná lo djo ndi ddinga ró, Janice pori: “Yova ngʉngʉe madhó sala goti ngʉ, ro nga ma ngʉ riddi nari bbai ri. Ringangʉeni ma bbari saa da ndiro ma nja kedhó bblo pli kʉ ná majibu d’e, ro ma adi mbai po godhé ma nja kedhó jidha ndirigoti kedzá bblonga nari dho.”

15. Ká addudho ringani ko di nganzi bí kʉ ná lo djo?

¹⁵ Ya tatu ngadhudha ka ndi é, ‘Madho ká ringani ma nzinga d’i lo djo?’ Nì mai ri kʉ bblo ko nzinga kodhó lo u ná lo nganga djo ro, nja saa na ri ka ndi é bblo ko nzinga bí kʉ ná lo djo ndiro ko nja Yova ká jiri ko njí addu ma nari d’e. Akonja Masomo ya Waeneza Enjili wa Ufalme ndi njie nari djo ngʉ nganzi ná nzá d’e ndoa chi ná le-ve dhó loroji. Le jiri ndi njí masomo ndiro ndi rá njínji bbo uhitaji kʉ nǎ ná eneo na d’e. Føri dho, nga le nzǐ ndi rá masomo na nari kana, le ka ndi nziri Yova kó ndi tsotso ndi chu bbo ndi ka ndi drr ndidhó njí nanga ná chu maddi. (Mdo. 16:9, 10) Føri goti le ka ndi neri ndi nji ná lo gbani fø sala nǎ ndi nzi ná lo na ndirigoti ndi dhunga ro mwangalizi tso ndiro ndi chu bbo dhó lo u wapainia ná kutaniko ro ká kʉ chøchø ddi ma nari d’e. Inga le ka ndi ndinga tawi dho ndiro ndi dhunga wahubiri dhó uhitaji na ká le kʉ bbo ngbaga ma nari djo d’e.e

16. Ko ká ka ko u ngbá lo?

¹⁶ B’lo ko churi nari bbai, ko ka ko uri u nari kʉ Yova si kodhó sala goti ngʉ jidha kana ndirigoti chø kʉ ná chu nǎ. (Zb. 4:3; Isa. 30:18) Nja saa na, nzá ko ka ko ba kodhó sala goti ko e riddi nari bbai ri. Ro, Yova nzá ka ndi vi kodhó sala nga ro ri. Ke jirie ko bbo. Ke nzɨ bba kʉ ko ro ri. (Zb. 9:10) Føri dho, akora anzi ke “djo ko ko thí li krʉ saa ró” nari na, ko thí nǎ kʉ ná lo ko d’ra ke dho sala nǎ nari chulu.​—Zb. 62:8.