TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • nwt Bienzedi 1:1-28:31
  • Bienzedi

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Bienzedi
  • Bible—Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia
Bible—Nkudimuinu wa bulongolodi bupiabupia
Bienzedi

BIENZEDI BIA BAPOSTOLO

1 Teofilo wetu, mu mukanda wa kumpala mvua mufunde malu onso avua Yezu mutuadije kuenza ne kulongesha+ 2 too ne dituku divuaye muambuibue,+ yeye mumane kuambila bapostolo bavuaye musungule+ malu a kuenza ku diambuluisha dia nyuma muimpe.* 3 Yeye mumane kukenga, wakadileja ne muoyo kudibu ku diambuluisha dia bijadiki bia bungi bivua bibatuisha.+ Bakamumona munkatshi mua matuku 40, ne uvua wakula bua Bukalenge bua Nzambi.+ 4 Pavuaye upetangana nabu, wakabatumina dîyi ne: “Kanumbuki mu Yelushalema to,+ kadi tungunukayi ne kuindila tshidi Tatu mulaye,+ tshinuvua bumvuile kundi; 5 bualu, mu bulelela, Yone wakabatiza ne mâyi, kadi nuenu nebanubatize ne nyuma muimpe*+ mu matuku makese emu.”

6 Nunku pavuabu badisangishe, bakamuebeja ne: “Mukalenge, udi upingajila Isalele bukalenge tshikondo etshi anyi?”+ 7 Wakabambila ne: “Ki mbualu buenu bua kumanya mêba anyi bikondo bidi Tatu muteke ku bulombodi* buende to.+ 8 Kadi nenupete bukole panupuekela nyuma muimpe,*+ ne nenuikale bantemu+ banyi mu Yelushalema,+ mu Yudaya mujima ne mu Samalea,+ too ne ku miaba ya kule menemene* ya pa buloba.”+ 9 Yeye mumane kuamba malu aa, patshivuabu batangila apu, wakabandishibua muulu ne ditutu diakamubuikila, kupangabu bua kumumona.+ 10 Pavuabu bashale batangile muulu yeye wenda ubanda, diakamue bantu balume babidi bavuale bilamba bitoke+ bakimana ku luseke luabu 11 ne bakamba ne: “Nuenu bena Galela, bua tshinyi nudi bimane batangile muulu? Yezu eu uvuabu bumbushe kunudi mubande mu diulu nealue mu mushindu wa muomumue eu anu munudi bamumone ubanda mu diulu.”

12 Pashishe bakapingana ku Yelushalema,+ bumbuka ku mukuna uvuabu babikila ne: Mukuna wa Olive udi pabuipi ne Yelushalema, mutantshi wa luendu lua dituku dia nsabatu dimue tshianana. 13 Pakafikabu, bakabanda mu nzubu wa kuulu muvuabu basombela. Kuvua Petelo pamue ne Yone ne Yakobo ne Andele, Filipo ne Tomase, Bâtolomayo ne Matayi, Yakobo muana wa Alafayo, ne Simona muena tshisumi, ne Yudasa muana wa Yakobo.+ 14 Buonso buabu, bikale ne tshipatshila tshimue, bavua batungunuka ne kusambila pamue ne bantu bakaji bakuabu+ ne Mariya mamuende wa Yezu ne bana babu ne Yezu.+

15 Mu matuku au, Petelo wakimana munkatshi mua bana babu (bungi* buonso bua bantu bavua badisangishe buvua butue ku 120), kuambaye ne: 16 “Balumiana, bana betu, bivua bikengela bua dîyi dia mu Mifundu dikumbane, divua nyuma muimpe* mudianjile kuamba ku butuangaji bua Davidi bua bualu bua Yudasa+ wakalua mulombodi wa bantu bavua bakuate Yezu.+ 17 Bualu bavua bamubale munkatshi muetu+ ne uvua mupete tshiende tshitupa mu mudimu eu. 18 (Nunku muntu eu mene wakasumba budimi ne difutu dia bualu budi kabuyi buakane,+ ne wakakuluka mutu mutangija panshi, mubidi wende kutayikawu* ne bia munda biende bionso kupatukabi.+ 19 Bualu ebu buakamanyika kudi bantu bonso ba mu Yelushalema, ke bualu kayi bakabikila budimi abu mu muakulu wabu ne: Akeledama, mbuena kuamba ne: “Budimi bua Mashi.”) 20 Bualu mbafunde mu mukanda wa Misambu ne: ‘Tshisombedi tshiende tshishale munda mutupu, ne muntu nansha umue kasombedimu,’+ kabidi ne: ‘Muntu mukuabu angate mudimu wende wa butangidi.’+ 21 Nunku bidi bikengela ne: ku bantu balume bavua bende netu dîba dionso divua Mukalenge Yezu mukumbaje midimu yende* munkatshi muetu, 22 kutuadijila ku dîba divuabu bamubatize kudi Yone+ too ne ku dituku divuaye mumbushibue kutudi,+ umue wa ku bantu aba alue ntemu wa dibishibua diende ku lufu pamue netu.”+

23 Nunku bakafila bantu babidi: Jozefe uvuabu babikila ne: Bâsaba, uvuabu babikila kabidi ne: Yusto, ne Matiase. 24 Pashishe bakasambila, kuambabu ne: “Yehowa* wetu, wewe udi mumanye mioyo ya bantu bonso,+ leja uudi musungule ku bantu babidi aba 25 bua angate muaba mu mudimu eu ne mu bupostolo buvua Yudasa mubenge bua kuya wende muaba.”+ 26 Nunku bakabelela nshobo,+ nshobo kukuatayi Matiase, ne bakamubala* pamue ne bapostolo 11.

2 Mpindieu mu dituku divua Tshibilu tshia Pentekoste+ tshienda tshienzeka, bavua bonso muaba umue. 2 Diakamue mutoyi wakafuma mu diulu, muenze anu bu wa tshipepele tshikole tshituta, ne wakuwula mu nzubu muonso muvuabu basombe.+ 3 Ndimi bu ya kapia yakamueneka kudibu ne yakadiabanya, kuyayi kuikila pa mutu pa yonso wa kudibu lumue lumue, 4 ne buonso buabu bakuwujibua tente ne nyuma muimpe,*+ kutuadijabu kuakula mu miakulu mishilashilangane, anu muvua nyuma ubapesha mushindu wa kuakula.+

5 Dîba adi bena Yuda bavua batshina Nzambi ba mu bisamba bionso bia muinshi mua diulu bavua balue mu Yelushalema.+ 6 Nunku pavua mutoyi au muenzeke, musumba wa bantu wakadisangisha ne biakabapitshila, bualu yonso wa kudibu uvua ubumvua bakula mu muakulu wende. 7 Bushuwa, bakakema bikole, kuambabu ne: “Tangilayi, bantu bonso badi bakula aba si mbena Galela,+ ki mmuomu anyi? 8 Kadi mmunyi mudi yonso wa kutudi umvua bakula mu muakulu wende wa ku dibele?* 9 Bena Pâtia, bena Madayi,+ ne bena Elama,+ bantu ba ku Mezopotamia, ba mu Yudaya ne ku Kapadokia, ba ku Ponto ne mu provense wa Asia,+ 10 ba ku Fugia ne ku Pampulia, ku Ejipitu ne mu bitupa bia buloba bia mu Libi bidi pabuipi ne Kulene; bantu badi bafumine ku Lomo, bonso bena Yuda ne bantu badi bitabuje buena Yuda,+ 11 bena Kulete, ne bena Arabe, tudi tubumvua bakula malu mimpe menemene a Nzambi mu miakulu yetu.” 12 Eyowa, bonso bavua bakema ne kabayi bumvua tshivua tshienzeka, bebejangana ne: “Bualu ebu budi bumvuija tshinyi?” 13 Kadi bakuabu bakabaseka, kuambabu ne: “Mbakuatshike mvinyo mushême.”*

14 Kadi Petelo wakimana ne bapostolo 11,+ ne wakabambila ne dîyi dikole ne: “Nuenu bantu ba mu Yudaya ne nuenu bena mu Yelushalema bonso, numanye bualu ebu ne nuteleje mêyi anyi bimpe menemene. 15 Mu bulelela, bantu aba ki mbakuatshike munudi nuela meji to, bualu tutshidi dîba disatu* dia munda munya. 16 Kadi bualu ebu mbuvuabu bambe ku butuangaji bua muprofete Yoele ne: 17 ‘Nzambi udi wamba ne: “Mu matuku a ku nshikidilu, nengitshikijile bantu ba mishindu yonso ndambu wa nyuma wanyi, ne bana benu ba balume ne bana benu ba bakaji nebambe mêyi a buprofete, ne bansongalume benu nebamone bikena kumona, bakulakaje benu nebalote bilota;+ 18 nansha bapika banyi balume ne bapika banyi bakaji nembitshikijile ndambu wa nyuma wanyi mu matuku au, ne nebambe mêyi a buprofete.+ 19 Nendeje malu a kukema* muulu mu diulu ne bimanyinu panshi pa buloba: mashi ne kapia ne mabungi a muishi. 20 Dîba nedikudimuke mîdima ne ngondo neakudimuke mashi kumpala kua dilua dia dituku dinene dia pa buadi dia Yehowa.* 21 Kadi muntu yonso udi ubila dîna dia Yehowa* neapandishibue.”’+

22 “Nuenu bantu ba mu Isalele, umvuayi mêyi aa: Yezu muena Nazaleta uvua muntu uvua Nzambi munuleje patoke ku diambuluisha dia midimu ya bukole ne malu a kukema* ne bimanyinu bivua Nzambi muenze ku butuangaji buende munkatshi muenu,+ anu bu munudi nuenu bine bamanye. 23 Muntu eu, uvuabu bafile bilondeshile mukavua Nzambi musue* ne mudianjile kumanya,+ nuvua bamupopele ku mutshi ku bianza bia bashipi ba mikenji, nuenu kumushipa.+ 24 Kadi Nzambi wakamubisha ku lufu+ pakamumbushaye ku tunyinganyinga* tua lufu, bualu kakuvua mushindu wa luolu kushalalu lumukuate to.+ 25 Bualu Davidi udi wamba bua bualu buende ne: ‘Ndi muteke Yehowa* kumpala kuanyi* misangu yonso, bualu udi ku tshianza tshianyi tshia balume bua meme tshinyungishibu nansha kakese. 26 Bua bualu ebu muoyo wanyi wakasangala ne ludimi luanyi luakasanka bikole. Bualu bukuabu, meme* nensombe mu ditekemena; 27 bualu wewe kuakundekela* mu Lukita* anyi kuakuitaba bua muena lulamatu webe abole to.+ 28 Udi mummanyishe njila ya muoyo; neunguwuje tente ne disanka dia bungi kumpala kuebe.’*+

29 “Balumiana, bana betu, mbianyishibue bua kunuleja patoke malu a Davidi mfumu wa dîku ne: wakafua, kumujiikabu,+ ne lukita luende lutshidi munkatshi muetu too ne lelu. 30 Bu muvuaye muprofete ne mumanye ne: Nzambi uvua muditshipe kudiye ne mutshipu ne: neasombeshe umue wa ku bana bende* mu nkuasa wende wa bukalenge,+ 31 wakadianjila kumona ne wakakula bua dibishibua dia Kristo ku lufu ne: kabavua bamulekele mu Lukita,* ne mubidi wende kawuvua mubole* to.+ 32 Nzambi wakabisha Yezu eu ku lufu, ne tuetu bonso tudi bantemu ba bualu ebu.+ 33 Nunku bu muvuaye mubandishibue ku tshianza tshia balume tshia Nzambi+ ne mupete nyuma muimpe* uvua Tatu mulaye,+ mmuitshikije tshinudi numona ne numvua etshi. 34 Bualu Davidi kavua mubande mu diulu to, kadi yeye muine udi wamba ne: ‘Yehowa* wakambila Mukalenge wanyi ne: “Somba ku tshianza tshianyi tshia balume 35 too ne pangateka bena lukuna bebe bu kabasa ka kutekela makasa ebe.”’+ 36 Nunku, nzubu mujima wa Isalele amanye bushuwa ne: Nzambi uvua muvuije Yezu eu unuvua bashipele ku mutshi+ Mukalenge+ ne Kristo.”

37 Nunku pakumvuabu malu aa, akabalenga ku muoyo; bakakonka Petelo ne bapostolo bakuabu ne: “Balumiana, bana betu, tuenze tshinyi?” 38 Petelo wakabambila ne: “Nyingalalayi bua mpekatu,+ ne yonso wa kunudi abatijibue+ mu dîna dia Yezu Kristo bua dibuikidibua dia mpekatu yenu+ ne nenupete dipa dia nyuma muimpe* didi difidibua tshianana. 39 Bualu mulayi eu+ mmunulaya nuenu ne bana benu balela, ne bantu bonso badi kule, bonso badi Yehowa* Nzambi wetu mua kubikila kudiye.”+ 40 Wakabambila kabidi malu a bungi, kufilaye bumanyishi buonso menemene, ne wakatungunuka ne kubadimuija, ubalomba wamba ne: “Dipandishayi kudi bantu ba mu tshipungu tshikonyangale etshi.”+ 41 Nunku bantu bakitabuja dîyi diende ne disanka bakabatijibua,+ ne dituku adi bantu* batue ku 3 000 bakakumbajibua.+ 42 Bakatungunuka ne kudifila ku malongesha a bapostolo, ku didisangisha pamue,* ku didia+ ne ku masambila.+

43 Bushuwa, muntu* yonso wakabanga kutshina, ne bapostolo bakatuadija kuenza malu a kukema* a bungi ne bimanyinu.+ 44 Bantu bonso bakalua bena kuitabuja bavua muaba umue ne benza malu onso pamue; 45 bavua bapana bintu biabu+ ne maloba abu ne babanyina bantu bonso bivuabu bapeta bilondeshile muvua muntu nabi dijinga.+ 46 Ku dituku ne ku dituku, bavua batungunuka ne kuya ku ntempelo ne tshipatshila tshimue, badia biakudia biabu mu nzubu mishilashilangane ne babanyinangana biakudia biabu ne disanka dia bungi ne muoyo mujima, 47 batumbisha Nzambi, ne bantu bonso babanyisha. Dituku dionso, Yehowa* pende uvua utungunuka ne kubakumbajila bantu bavua basungidibua.+

3 Mpindieu Petelo ne Yone bavua babanda ku ntempelo bua dîba dia disambila, dîba dia tshitema;* 2 kuvua bantu bavua bambule muntu mukuabu uvuabu balele mulema. Dituku dionso bavua bamuteka pabuipi ne tshiibi tshia ku ntempelo tshivuabu babikila ne: Tshilengele, bua alombe bantu bavua babuela mu ntempelo ka pa luse. 3 Pakamonaye Petelo ne Yone bakeba kubuela mu ntempelo, wakatuadija kubalomba ka pa luse. 4 Kadi Petelo wakamutangila buludiludi, pamue ne Yone, kuambaye ne: “Tutangila.” 5 Nunku wakabatangila ne ntema yonso, utekemena bua kupeta tshintu kudibu. 6 Kadi Petelo wakamba ne: “Tshiena ne arjan ne or to, kadi tshindi natshi ke tshindi nkupesha. Mu dîna dia Yezu Kristo muena Nazaleta, enda!”+ 7 Pakambaye nanku, wakamukuata ku tshianza tshia balume, kumujulaye.+ Diakamue makasa ende ne tupombo tuende kukolakanabi;+ 8 wakatumpika, kuimanaye,+ kutuadijaye kuenda ne kuyaye nabu mu ntempelo, wenda wenda, utumpika ne utumbisha Nzambi. 9 Bantu bonso bakamumona wenda wenda, utumbisha Nzambi. 10 Bakabanga kumumanya, kumonabu ne: mmuntu uvua usomba ku Tshiibi Tshilengele tshia ku ntempelo windila ka pa luse;+ bakakema bikole ne kusankabu bikole bua tshivua tshimuenzekele.

11 Patshivua muntu au mukuate anu Petelo ne Yone, bantu bonso bakaya lubilu kudibu diatshimue muaba uvuabu babikila ne: Mbalanda wa Solomo,+ bakema bikole menemene. 12 Pakamona Petelo bualu ebu, wakambila bantu abu ne: “Nuenu bena Isalele, bua tshinyi nudi nukema nunku bua bualu ebu? Bua tshinyi nudi nututangila bienze anu bu ne: tudi bamuendeshe ku bukole buetu tuetu anyi bua dilamata dietu dia Nzambi? 13 Nzambi wa Abalahama, wa Izaka ne wa Yakoba,+ Nzambi wa bankambua betu, mmutumbishe Muena mudimu wende+ Yezu+ unuvua nuenu bafile+ ne bavile kumpala kua Pilato nansha mukavuaye muangate dipangadika dia kumulekela. 14 Bushuwa, nuvua bavile muntu wa tshijila ne muakane au, nuenu kulomba bua banupeshe muntu uvua mushipianganyi,+ 15 kadi nuenu kushipa Mulombodi Munene udi ufikisha ku muoyo.+ Kadi Nzambi wakamubisha ku lufu, ne tuetu tudi bantemu ba bualu ebu.+ 16 Nunku mu dîna diende, ne bua ditabuja ditudi nadi mu dîna diende, muntu unudi numona ne bamanye eu mmukoleshibue. Ditabuja didi difumina ku butuangaji buende ndipeshe muntu eu bukole bua mubidi bua menemene kumpala kuenu bonso. 17 Mpindieu bana betu, ndi mumanye ne: nuvua benze malu mu dipanga+ anu bu muvua bakokeshi benu benze pabu.+ 18 Kadi mushindu eu ke udi Nzambi mukumbaje malu avuaye mudianjile kuamba mukana mua baprofete bonso ne: Kristo wende uvua ne bua kukenga.+

19 “Nunku, nyingalalayi bua mpekatu,+ shintulukayi+ bua mpekatu yenu ijimijibue,+ bua bikondo bia dikoleshibua bifume kumpala kua Yehowa nkayende* 20 ne atume Kristo uvuaye munusunguile, mmumue ne: Yezu. 21 Diulu didi ne bua kumulama yeye eu munda muadi too ne ku bikondo bia dijadikulula tshiakabidi bintu bionso bivua Nzambi mumanyishe mukana mua baprofete bende ba tshijila ba kale. 22 Mu bulelela, Mose wakamba ne: ‘Yehowa* Nzambi wenu neanujudile muprofete bu meme munkatshi mua bana benu.+ Nudi ne bua kuteleja malu onso adiye unuambila.+ 23 Bulelela, muntu* yonso udi kayi uteleja Muprofete au nebamubutule butubutu munkatshi mua tshisamba.’+ 24 Baprofete bonso, kubangila ku Samuele ne bonso bakamulonda, bonso bavua bakule, bavua kabidi bamanyishe patoke bualu bua matuku aa.+ 25 Nudi bana ba baprofete ne ba tshipungidi tshivua Nzambi mudie ne bankambua benu,+ pakambilaye Abalahama ne: ‘Ku diambuluisha dia muanebe,* mêku onso a pa buloba neabeneshibue.’+ 26 Nzambi mumane kujula Muena mudimu wende, wakadianjila kunutuminaye+ bua kunubenesha, umbusha yonso wa kunudi ku bienzedi biende bibi.”

4 Patshivuabu bonso babidi bakula ne bantu, bakuidi, mutangidi wa ntempelo, ne Basadoke+ bakalua kudibu. 2 Bantu aba bavua bumvue tshiji bualu bapostolo bavua balongesha bantu ne bakula patoke bua dibishibua dia Yezu ku lufu.*+ 3 Nunku bakabakuata,* kubelabu mu buloko+ too ne dituku diakalonda, bualu bikavua ku dilolo. 4 Kadi bantu ba bungi bavua bateleje muyuki wabu bakitabuja, ne bungi bua bantu balume buakafika bu ku 5 000.+

5 Dituku diakalonda, bakokeshi babu, bakulu, ne bafundi bakadisangisha mu Yelushalema, 6 pamue ne Ana+ mfumu wa bakuidi, Kayifa,+ Yone, Alesandelo ne bantu bonso bavua balela ba mfumu wa bakuidi. 7 Bakimanyika Petelo ne Yone munkatshi muabu, kutuadijabu kubebeja ne: “Nudi benze bualu ebu ku bukole kayi, anyi mu dîna dia nganyi?” 8 Nunku Petelo, muwule tente ne nyuma muimpe,*+ wakabambila ne:

“Nuenu bakokeshi ba bantu ne bakulu, 9 bikalabu batulumbuluisha lelu bua bualu buimpe buenzela muntu uvua mulema,+ ne binuikala basue kumanya muntu udi mumuondope, 10 nuenu bonso ne bena Isalele bonso numanye ne: mu dîna dia Yezu Kristo muena Nazaleta+ unuvua bashipele ku mutshi+ kadi uvua Nzambi mujule ku lufu,+ nku diambuluisha diende kudi muntu eu muimane muaba eu kumpala kuenu muikale ne bukole bua mubidi. 11 Yeye udi ‘dibue dinuvua nuenu bibaki kanuyi batue mushinga didi dilue dibue dinene dia mu ditumba.’*+ 12 Bualu bukuabu kabidi, kakuena lupandu mu muntu mukuabu, bualu kakuena dîna dikuabu+ muinshi mua diulu didibu bafile munkatshi mua bantu didi ne bua kutupandisha to.”+

13 Nunku pakamonabu muvua Petelo ne Yone bakula malu patoke,* ne pakajingululabu ne: kabavua balonge* ne bavua bantu tshianana,+ bakakema. Bobu kubanga kujingulula ne: mbantu bavua ne Yezu.+ 14 Bu muvuabu bamone muntu uvuabu bondope muimane nabu,+ bakapanga tshia kuamba bua tshilumbu etshi.+ 15 Nunku bakabatumina dîyi bua kupatuka mu nzubu wa Tshilumbuluidi tshinene,* kutuadijabu kuebejangana, 16 bamba ne: “Tuenze tshinyi ne bantu aba?+ Bualu, mu bulelela, mbenze tshimanyinu tshia dikema tshidi bantu bonso badi mu Yelushalema bamone,+ ne katuena mua kutshivila to. 17 Nunku bua lumu lua bualu ebu kubenga kutungunukalu ne kutangalaka mu bantu, tubakanyine ne tubambile bua kabambidi kabidi muntu nansha umue bualu mu dîna edi to.”+

18 Ke bobu kubabikila, kubatuminabu dîyi bua kabakudi bualu nansha bumue anyi kabalongeshi mu dîna dia Yezu to. 19 Kadi Petelo ne Yone bakabambila ne: “Bikalabi bimpe ku mêsu kua Nzambi bua kunuteleja nuenu pamutu pa kuteleja Nzambi, abu mbualu buenu. 20 Kadi buetu tuetu, katuena mua kulekela kuakula bua malu atudi bamone ne bumvue to.”+ 21 Nunku bobu bamane kubakanyina kabidi, bakabalekela, bualu kabavua babasangane ne bualu bua kubanyokela to, ne bualu bavua batshina bantu+ bu muvuabu bonso batumbisha Nzambi bua tshivua tshienzeke. 22 Bualu muntu uvuabu benzele tshishima* tshia diondopibua etshi uvua ne bidimu bipite pa 40.

23 Bobu bamane kubalekela, bakaya kudi bana babu, kubalondelabu malu avua bamfumu ba bakuidi ne bakulu babambile. 24 Pakumvuabu bualu ebu, bakabandisha mêyi abu kudi Nzambi mu buobumue, kuambabu ne:

“Mukalenge Mutambe Bunene, Wewe ke uvua mufuke diulu ne buloba ne mbuu ne bintu bionso bidimu,+ 25 ne uvua muambe ku diambuluisha dia nyuma muimpe* mukana mua nkambua wetu Davidi+ muena mudimu webe ne: ‘Bua tshinyi bisamba bidi bisumpakana ne bukua bantu buela meji a malu a patupu? 26 Bakalenge ba pa buloba bakimanyina kuulu ne bakokeshi bakadisanga pamue bu muntu umue bua kuluisha Yehowa* ne kuluisha muela manyi wende.’*+ 27 Bulelela, Helode ne Pontio Pilato+ ne bantu ba mu bukua bisamba ne bantu ba mu Isalele bavua badisangishe pamue mu tshimenga etshi bua kuluisha muena mudimu webe wa tshijila Yezu, uuvua muele manyi,+ 28 bua kuenza malu avua tshianza tshiebe ne dipangadika diebe bidianjile kulongolola bua kuenzekawu.+ 29 Mpindieu, Yehowa,* tangila mifunu yabu, ne wambuluishe bapika bebe bua batungunuke ne kuamba dîyi diebe ne dikima dionso, 30 paudi eku wolola tshianza tshiebe bua kuondopa ne padi bimanyinu ne malu a kukema* bienda bienzeka+ mu dîna dia muena mudimu webe wa tshijila Yezu.”+

31 Pavuabu basengelele Nzambi,* muaba uvuabu badisangishe wakakanka, yonso wa kudibu kuwujibuaye tente ne nyuma muimpe*+ ne bavua bamba dîyi dia Nzambi ne dikima.+

32 Bualu bukuabu, musumba wa bantu bavua bitabuje uvua ne lungenyi lumue* ne anyima* umue, ne kakuvua muntu nansha umue wa kudibu uvua wamba ne: bintu bivuaye nabi bivua biende nkayende to, kadi bavua bateka bintu bionso kaba kamue.+ 33 Bapostolo bakatungunuka kabidi ne kumanyisha dibishibua dia Mukalenge Yezu ku lufu+ ne bukole bua bungi, ne ngasa uvua kudibu bonso wa bungi menemene. 34 Mu bulelela, kakuvua muntu nansha umue wa kudibu uvua ukengela tshintu,+ bualu bantu bonso bavua ne madimi anyi ne nzubu bavua babipana ne balua ne makuta a bintu bivuabu bapane, 35 ne baateka ku makasa a bapostolo.+ Pashishe bavua babanyina muntu yonso bilondeshile bivuaye ukengela.+ 36 Nunku Jozefe, muena Lewi uvuabu balelele ku Kupulio uvua bapostolo babikila kabidi ne: Bânaba+ (padibu bakudimuna dîna edi didi diumvuija ne: “Muana wa busambi”), 37 uvua ne tshitupa tshia buloba, kutshipanaye, kuluaye ne makuta au ne kuatekaye ku makasa a bapostolo.+

5 Kadi muntu mukuabu, dîna diende Anania, ne mukajende Sapila, wakapana tshitupa tshia buloba buende. 2 Kadi wakasokoka tshitupa tshia makuta, mukajende mumanye bualu abu, kuyaye anu ne tshitupa ne kutshitekaye ku makasa a bapostolo.+ 3 Kadi Petelo wakamba ne: “Anania, bua tshinyi Satana mmukupeshe dikamakama dia kushima+ nyuma muimpe*+ ne kusokoka tshitupa tshia makuta a budimi? 4 Patshivuabu mu bianza biebe kabuvua buebe anyi? Pauvua mubupane kabuvua ku bukokeshi buebe anyi? Bua tshinyi uvua muele meji mu muoyo webe bua kuenza bualu bua nunku? Kuena mushime bantu to, kadi udi mushime Nzambi.” 5 Pakumvua Anania mêyi aa, wakakuluka, kufuaye. Ditshina dikole diakakuata bantu bonso bavua bumvue bualu ebu. 6 Pashishe bansongalume bakajuka, kumujingilabu bilamba, kupatukabu nende ne kuyabu kumujiika.

7 Mpindieu, pakapita mutantshi wa mêba matue ku asatu, mukajende wakabuela kayi mumanye tshivua tshienzeke. 8 Petelo wakamuambila ne: “Ngambila, nuvua bapane budimi ku mushinga eu anyi?” Wakamba ne: “Eyowa, nku mushinga au.” 9 Ke Petelo kumuambila ne: “Bua tshinyi nuvua bumvuangane bubidi buenu bua kuteta nyuma wa Yehowa?* Tangila! Makasa a bantu bavua bajiike bayebe adi ku tshiibi, ne nebaye nebe.” 10 Wakakuluka ku makasa a Petelo diakamue, kufuaye. Pakabuela bansongalume, bakamusangana mufue, bobu kuya nende, kumujiikabu ku luseke lua bayende. 11 Nunku ditshina dikole diakakuata tshisumbu tshijima ne bantu bonso bavua bumvua malu au.

12 Bualu bukuabu, bimanyinu bia bungi ne malu a kukema* biakatungunuka ne kuenzeka munkatshi mua bantu ku bianza bia bapostolo;+ ne buonso buabu bavua badisangisha pamue mu Mbalanda wa Solomo.+ 13 Bulelela, muntu nansha umue wa ku bakuabu abu kavua ne dikima dia kudisangisha kudibu to; nansha nanku, bantu bavua bakula bimpe bua bualu buabu. 14 Kupita apu, bena kuitabuja mu Mukalenge bavua benda bakumbajibua, bantu ba bungi balume ne bakaji.+ 15 Bavua balua too ne babedi mu njila minene, babaladika pa tumalalu ne pa biata bua pavua Petelo upitshila muaba au, nansha mundidimbi wende ufike kudi bamue ba kudibu.+ 16 Misumba ya bantu ya mu bimenga bivua binyunguluke Yelushalema ivua anu ilua payi, miambule babedi ne bantu bavua nyuma ya makoya itatshisha, ne yonso wa kudibu uvua wondopibua.

17 Kadi muakuidi munene wakajuka, yeye ne bonso bavua nende ba mu kasumbu ka Basadoke, ne bavua buwule tente ne mukawu. 18 Nunku bakakuata* bapostolo, kubelabu mu buloko muvuabu bela bantu bonso.+ 19 Kadi butuku, muanjelu wa Yehowa* wakunzulula biibi bia buloko,+ kubapatulaye, kuambaye ne: 20 “Ndayi, nuimane mu ntempelo, ne nutungunuke ne kuambila bantu mêyi onso adi atangila muoyo eu.” 21 Bobu bamane kumvua dîyi edi, bakabuela mu ntempelo patshiatshia, kutuadijabu kulongesha.

Mpindieu, pakafika muakuidi munene ne bavuaye nabu, bakabikidisha bena mu Tshilumbuluidi tshinene* ne tshisumbu tshijima tshia bakulu ba bana ba Isalele pamue, kutumabu dîyi mu buloko bua balue ne bapostolo kumpala kuabu. 22 Kadi pakafika balami muaba au, kabakabasangana mu buloko to. Nunku bakapingana, kulejabu tshivuabu basangane, 23 bamba ne: “Tudi basangane buloko bukanga bimpe ne balami bavua bimane ku biibi, kadi patudi bakangule biibi katuena basanganamu muntu to.” 24 Bushuwa, pakumvua mutangidi wa ntempelo ne bamfumu ba bakuidi mêyi aa, bakapanga tshia kuenza, badiebeja tshivua mua kulua kuenzeka bua bualu ebu. 25 Kadi muntu mukuabu wakalua kubambila ne: “Tangilayi! Bantu banuvua bele mu buloko badi mu ntempelo, mbimane ne badi balongesha bantu.” 26 Nunku mutangidi wa ntempelo wakaya ne balami bende, kuluaye nabu, kakuyi tshikisu, bualu bavua batshina bua bantu kabalu kubasa mabue.+

27 Nunku bakalua nabu, kubimanyikabu kumpala kua Tshilumbuluidi tshinene.* Pashishe muakuidi munene wakabakonka, 28 kuambaye ne: “Tuvua banukandike bikole bua kanutungunuki ne kulongesha mu dîna edi,+ kadi tangilayi, nudi buwuje Yelushalema ne malongesha enu, ne nudi badisuike bua kuteka mashi a muntu au pambidi petu.”+ 29 Petelo ne bapostolo bakuabu bakandamuna, kuambabu ne: “Tudi ne bua kutumikila Nzambi bu mfumu pamutu pa kutumikila bantu.+ 30 Nzambi wa bankambua betu wakajula Yezu unuvua bashipe bakudike ku mutshi.*+ 31 Nzambi wakamubandisha ku tshianza tshiende tshia balume+ bu Mulombodi Munene+ ne Mupandishi,+ bua Isalele anyingalale bua mpekatu ne bua bamubuikidile mpekatu.+ 32 Tuetu tudi bantemu ba malu aa,+ nansha nyuma muimpe*+ kabidi, udi Nzambi mupeshe bantu badi bamutumikila bu mfumu.”

33 Pakumvuabu mêyi aa, bakumvua tshiji tshikole* ne bakakeba bua kubashipa. 34 Kadi Mufalese mukuabu, dîna diende Gamaliele,+ wakajuka mu Tshilumbuluidi tshinene;* uvua mulongeshi wa Mikenji uvua bantu bonso banemeka, ne wakatuma dîyi bua bapatule bantu aba bua tshitupa tshîpi. 35 Pashishe wakabambila ne: “Nuenu bantu ba mu Isalele, nudimuke bua tshinudi nujinga kuenzela bantu aba. 36 Tshilejilu, kumpala kua matuku aa, Teuda wakajuka, udiamba muvuaye muntu munene, ne ndambu wa bantu, bantu batue ku 400, bakabuela mu tshisumbu tshiende. Kadi bakamushipa, ne bantu bonso bavua bamulonda bakatangalaka, kabayi mua kuenza kabidi tshintu. 37 Panyima pende, Yudasa muena Galela wakajuka mu matuku avuabu bafunda bantu mêna, ne wakakoka bantu mu nyima muende. Muntu au wakajimina pende, ne bonso bavua bamulonda bakamuangalaka. 38 Nunku bua malu adi panshi aa, ndi nnuambila ne: kanubuelakanyi mu malu a bantu aba to, kadi balekelayi. Bualu bikala bualu ebu anyi mudimu eu ufumina kudi bantu, nebawutonkole; 39 kadi bikalawu ufumina kudi Nzambi, kanuakukokesha bua kubatonkola to.+ Tshianana, nudi mua kumueneka nukadi nuluisha Nzambi muine.”+ 40 Nunku bakateleja mubelu wende, kubikilabu bapostolo, kubelabu mfimbu,*+ ne kubatuminabu dîyi bua kabakudi kabidi mu dîna dia Yezu nansha; bobu kubalekela.

41 Nunku bakumbuka ku Tshilumbuluidi tshinene* benda basanka+ bualu bavua babadibue bu bantu bakumbane kufuishibua bundu bua dîna diende. 42 Nunku dituku dionso bakatungunuka ne kulongesha ne kuamba lumu luimpe lua Kristo Yezu mu ntempelo ne ku nzubu ne ku nzubu,+ kabayi balekela nansha.+

6 Mpindieu mu matuku au pavua bayidi benda bavula, bena Yuda bavua bakula tshiena Greke bakatuadija kudiabakena bua bena Yuda bavua bakula tshiena Ebelu, bualu bavua balengulula bakaji bakamba babu pavuabu babanya biakudia dituku dionso.+ 2 Nunku bapostolo 12 bakabikidisha musumba wa bayidi pamue, kubambilabu ne: “Ki mbimpe* bua tuetu kulekela dîyi dia Nzambi bua kuabanya biakudia ku mêsa to.+ 3 Nunku, bana betu, sungulayi munkatshi muenu balume muanda mutekete badi ne lumu luimpe,*+ buwule tente ne nyuma ne meji,+ bua tubateke ku mutu kua mudimu wa mushinga eu;+ 4 kadi tuetu netudifile mu disambila ne mu mudimu wa dîyi.” 5 Bualu buvuabu bambe buakasankisha musumba wonso, ke kusungulabu Stefano, muntu muwule tente ne ditabuja ne nyuma muimpe,* kabidi ne Filipo,+ Polokolo, Nikanô, Timono, Pâmena ne Nikolao muntu wa ku Antiokia uvua muitabuje buena Yuda. 6 Bakalua nabu kudi bapostolo, ne bobu bamane kusambila, bakabatentekela bianza.+

7 Nunku dîyi dia Nzambi diakatungunuka ne kumuangalaka,+ ne bungi bua bayidi buvua anu buenda buvulangana bikole+ mu Yelushalema; ne musumba munene wa bakuidi wakabanga kuitabuja.+

8 Mpindieu Stefano, muwule tente ne dianyishibua dia Nzambi ne bukole, uvua wenza malu manene a kukema* ne bimanyinu binene munkatshi mua bantu. 9 Kadi bantu bakuabu ba mu nsunagoga uvuabu babikila ne: wa Bantu balekelela bakalua ne bamue bena Kulene ne bena Alesandelia, ne bamue bantu ba ku Kilikia ne Asia, bua kukokangana ne Stefano. 10 Kadi kabavua mua kuimana kumpala kua meji ne nyuma bivuaye wakula nabi to.+ 11 Nunku, bakitabujija bantu mu musokoko bua kuamba ne: “Tudi bamumvue upenda Mose ne Nzambi.” 12 Bakasonsola bantu, bakulu, ne bafundi, ne bakalua kudiye diakamue, kumukuatabu ku bukole ne kuyabu nende ku Tshilumbuluidi tshinene.* 13 Bakalua kabidi ne bantemu ba dishima bavua bambe ne: “Muntu eu udi anu wakula bibi bua muaba wa tshijila eu ne bua Mikenji. 14 Tshilejilu, tudi bamumvue wamba ne: Yezu eu muena Nazaleta neupule muaba eu ne neashintulule bilele bivua Mose mutushile.”

15 Nunku pavua bantu bonso bavua basombe mu Tshilumbuluidi tshinene* bamutangile, bakamona ne: mpala wende uvua anu bu mpala wa muanjelu.

7 Kadi muakuidi munene wakamba ne: “Ke mudibi nanku anyi?” 2 Stefano wakandamuna ne: “Balumiana, bana betu ne batatu, telejayi. Nzambi wa butumbi wakamuenekela nkambua wetu Abalahama patshivuaye ku Mezopotamia, kumpala kua kusombelaye ku Halana,+ 3 ne wakamuambila ne: ‘Umbuka mu buloba buenu ne munkatshi mua balela bebe, ulue mu buloba bungakuleja.’+ 4 Pashishe wakapatuka mu buloba bua bena Kasada, kusombelaye ku Halana. Tatuende mumane kufua,+ Nzambi wakamumbushaku bua kulua kusombela mu buloba bunudi basombele mpindieu ebu.+ 5 Kadi nansha nanku, kakamupeshamu bumpianyi nansha bumue to, tòo, nansha kaba kakese ka kuteka dikasa diende; kadi wakalaya bua kumupeshabu bu buloba buende, ne panyima pende kubupesha bana* bende,+ nansha muvuaye kayi muanji kuikala ne muana. 6 Nzambi wakamuambila kabidi ne: bana* bende bavua ne bua kuikala bantu ba ku babende mu buloba buvua kabuyi buabu, ne bantu ba mu buloba abu bavua ne bua kubakuata ku bupika ne kubakengesha* bidimu 400.+ 7 Nzambi wakamba ne: ‘Bualu bukuabu, nendumbuluishe tshisamba tshienzelabu mudimu bu bapika,+ ne pajika malu aa, nebapatuke ne nebangenzele mudimu wa tshijila muaba eu.’+

8 “Wakamupesha kabidi tshipungidi tshia ditengudibua,+ ne wakalua tatuende wa Izaka,+ kumutengulaye dituku dia muanda mukulu,+ ne Izaka wakalua tatuende wa* Yakoba, ne Yakoba tatuende wa bamfumu ba mêku* bavua 12. 9 Bamfumu ba mêku abu bakumvuila Jozefe mukawu,+ kumupanabu mu Ejipitu.+ Kadi Nzambi uvua nende,+ 10 ne wakamusungila mu makenga ende onso, kuenzaye bua anyishibue kumpala kua Palô mukalenge wa Ejipitu ne ikale ne meji kumpala kuende. Nunku wakamuteka bua kulombolaye Ejipitu ne nzubu wende mujima.+ 11 Kadi tshiyole tshia nzala tshiakalua mu Ejipitu mujima ne mu Kanâna, bulelela, dikenga dinene, ne bankambua betu kabavua mua kupeta tshintu tshia kudia to.+ 12 Kadi Yakoba wakumvua ne: kuvua biakudia* mu Ejipitu, kutumaye bankambua betu musangu wa kumpala.+ 13 Musangu muibidi, Jozefe wakadimanyisha kudi bana babu, ne dîku dia ba Jozefe diakamanyika kudi Palô.+ 14 Nunku Jozefe wakatuma dîyi bua kubikila tatuende Yakoba ne balela bende bonso bua kumbuka muaba au,+ bantu* bonso 75.+ 15 Nunku Yakoba wakapueka mu Ejipitu,+ yeye kufuilamu,+ ne bankambua betu bakafuilamu pabu.+ 16 Bakaya nabu ku Shekeme, kubatekabu mu lukita luvua Abalahama musumbe kudi bana ba Hamô mu Shekeme ku bungi kampanda bua makuta a tshiamu tshia arjan.+

17 “Pakavua tshikondo tshia kukumbaja dilaya divua Nzambi mulaye Abalahama tshienda tshisemena pabuipi, bantu bakavulangana, kuluabu ba bungi mu Ejipitu, 18 too ne pakajuka mukalenge mukuabu mu Ejipitu uvua kayi mumanye bualu bua Jozefe.+ 19 Mukalenge au wakenzela tshisamba tshietu malu ne meji mabi ne wakenzeja batatu malu mu mushindu mubi bua kulekelabu bana babu ba ku mabele bua kabashadi ne muoyo to.+ 20 Tshikondo atshi ke tshiakaledibua Mose, ne uvua muimpe kumona wa dikema.* Bakamudisha* ngondo isatu mu nzubu mua tatuende.+ 21 Kadi pavuabu bamulekele,*+ muana wa bakaji wa Palô wakamuangata, kumukoleshaye bu muanende.+ 22 Nunku bakalongesha Mose meji onso a bena Ejipitu. Mu bulelela, uvua ne bukole mu mêyi ende ne mu bienzedi biende.+

23 “Pavuaye mukumbaje bidimu 40, muoyo wakamusaka* bua kuya kumona* bana babu, bana ba Isalele.+ 24 Pakamonaye bakengesha umue wa kudibu kakuyi bualu, wakamuluila mvita, kushipaye muena Ejipitu bua kusombuela uvuabu bakengesha. 25 Wakela meji ne: bana babu bavua mua kujingulula ne: Nzambi uvua ubapandisha ku tshianza tshiende, kadi kabakajingulula bualu ebu to. 26 Dituku diakalonda, wakalua kudibu pavuabu baluangana, ne wakateta bua balengejangane mu ditalala, wamba ne: ‘Balumiana, nuenu nudi bana ba muntu. Bua tshinyi nudi nuenzelangana bibi?’ 27 Kadi muntu uvua wenzela mukuende bibi wakamusakila, wamba ne: ‘Nnganyi udi mukuteke mukokeshi ne mulumbuluishi wetu? 28 Udi musue kunshipa muuvua mushipe muena Ejipitu makelela anyi?’ 29 Pakumvua Mose bualu ebu, wakanyema ne wakasombela mu buloba bua Midiyana bu muntu wa ku babende, muvuaye mulelele bana ba balume babidi.+

30 “Pakapita bidimu 40, muanjelu wakamumuenekela mu tshipela tshia mukuna wa Sinai mu ludimi lua kapia lua kamutshi ka mêba kavua katema.+ 31 Pakamona Mose bualu ebu, wakakema bua tshivuaye umona. Kadi pavuaye usemena bua kutangila, dîyi dia Yehowa* diakumvuika diamba ne: 32 ‘Ndi Nzambi wa bankambua bebe, Nzambi wa Abalahama, wa Izaka ne wa Yakoba.’+ Mose wakatuadija kuzakala ne kakateta bua kutangila kabidi to. 33 Yehowa* wakamuambila ne: ‘Kopola sandala ku makasa, bualu muaba uudi muimane mbuloba bua tshijila. 34 Bulelela, ndi mumone mudibu bakengesha bantu banyi badi mu Ejipitu, ndi mumvue mikemu yabu,+ ne ndi mupueke bua kubasungila. Mpindieu luaku, nenkutume mu Ejipitu.’ 35 Mose umue umue eu uvuabu babenge bamba ne: ‘Nnganyi udi mukuteke mukokeshi ne mulumbuluishi?’+ yeye eu ke uvua Nzambi mutume+ ku butuangaji bua muanjelu uvua mumumuenekele mu kamutshi ka mêba bua kuikala mukokeshi ne musungidi. 36 Muntu eu wakabapatula,+ wenda wenza malu a kukema* ne bimanyinu mu Ejipitu,+ ku Mbuu Mukunze+ ne mu tshipela munkatshi mua bidimu 40.+

37 “Mose eu ke uvua muambile bana ba Isalele ne: ‘Nzambi neanujudile muprofete bu meme munkatshi mua bana benu.’+ 38 Yeye eu ke uvua munkatshi mua tshisumbu atshi mu tshipela pamue ne muanjelu+ uvua muakule nende+ ku mukuna wa Sinai ne bankambua betu kabidi, ne wakapeta mêyi a muoyo a tshijila bua kutupeshawu.+ 39 Bankambua betu bakabenga kumutumikila, bakamubenga,+ kupingajabu mioyo yabu mu Ejipitu,+ 40 bambila Alona ne: ‘Tuenzela nzambi idi ne bua kutulombola. Bualu katuena bamanye tshidi tshifikile Mose eu uvua mutupatule mu buloba bua Ejipitu to.’+ 41 Nunku bakenza kana ka ngombe mu matuku au, kuluabu ne mulambu kudi lupingu alu ne kutuadijabu kusankila mu midimu ya bianza biabu.+ 42 Nunku Nzambi wakabela nyima, kubalekelaye bua benzele musumba wa bintu bia mu diulu mudimu wa tshijila,+ anu mudibu bafunde mu mukanda wa Baprofete ne: ‘Nuenu nzubu wa Isalele, meme ke unuvua bapeshe mapa ne milambu mu tshipela bidimu 40 anyi? 43 Ntenta wa Moloke+ ne mutoto wa nzambi Lefana, bimfuanyi binuvua benze bua kubitendelela ke binuvua bambule. Ke bualu kayi nennutume dia muamua dia Babilona.’+

44 “Bankambua betu bavua ne ntenta wa bumanyishi mu tshipela anu muvuaye Yeye mutume dîyi pavuaye muambile Mose bua kumuenza bilondeshile mushindu uvuaye mumumone.+ 45 Bankambua betu bakamupiana, kuyabu nende pamue ne Yoshua mu buloba bua bisamba+ bivua Nzambi muipate kumpala kua bankambua betu.+ Wakashalamu too ne mu matuku a Davidi. 46 Yeye wakasankisha Nzambi, kulombaye diakalenga dia kuenzela Nzambi wa Yakoba muaba wa kusombela.+ 47 Kadi Solomo ke wakamuibakila nzubu.+ 48 Tshidibi, Mutambe Bunene kena usomba mu nzubu mienza ku bianza to,+ anu bu mudi muprofete wamba ne: 49 ‘Diulu didi nkuasa wanyi wa bukalenge,+ ne buloba budi tshitekelu tshianyi tshia makasa.+ Nenungibakile nzubu wa mushindu kayi? Ke mudi Yehowa* wamba. Peshi muaba wanyi wa kuikishila udi penyi? 50 Ki ntshianza tshianyi tshivua tshienze bintu bionso ebi anyi?’+

51 “Nuenu bena mutu mukole badi kabayi batengudibue mu mioyo ne mu matshi, nudi anu nukandamena nyuma muimpe;* anu muvua bankambua benu benze ke munudi nuenza penu.+ 52 Mmuprofete kayi uvua bankambua benu kabayi bakengeshe?+ Bushuwa, bavua bashipe bantu bavua badianjile kumanyisha dilua dia muntu muakane+ unudi nuenu balue mpindieu bamutungidi ne bamushipi,+ 53 nuenu bavua bapete Mikenji ivuabu bafile ku butuangaji bua banjelu+ kadi kanuyi bayilame.”

54 Bushuwa, pakumvuabu malu aa, bakumvua tshiji tshikole* mu mioyo yabu, kutuadijabu kumudila dînu. 55 Kadi yeye, muwujibue tente ne nyuma muimpe,* wakatangila mu diulu, kumonaye butumbi bua Nzambi ne Yezu muimane ku tshianza tshia balume tshia Nzambi,+ 56 ke yeye kuamba ne: “Tangilayi! Ndi mmona diulu dibululuke ne Muana wa muntu+ muimane ku tshianza tshia balume tshia Nzambi.”+ 57 Pakumvuabu nanku, bakela mbila ne dîyi dikole, kujikabu bianza biabu ku matshi ne kudielabu kudiye bonso pamue. 58 Bobu bamane kumukupa pambelu pa tshimenga, bakatuadija kumuasa mabue.+ Bantemu+ bakateka bilamba biabu bia pa mutu ku makasa a nsongalume mukuabu uvuabu babikila ne: Shaula.+ 59 Pavuabu benda basa Stefano mabue, Stefano wakalomba usengelela ne: “Mukalenge Yezu, angata muoyo* wanyi.” 60 Pashishe wakatua binu, kuelaye dîyi dikole ne: “Yehowa,* kubabadidi mpekatu eu to.”+ Yeye mumane kuamba nanku, wakalala tulu mu lufu.

8 Kadi bua Shaula yeye, uvua muanyishe lufu luende.+

Dituku adi bakabanga kukengesha tshisumbu tshivua mu Yelushalema bikole; bantu bonso, pa kumbusha bapostolo, bakatangalaka mu bitupa bia buloba bionso bia Yudaya ne Samalea.+ 2 Kadi bantu bavua batshina Nzambi bakaya ne Stefano bua kumujiika, ne bakamudila bikole. 3 Kadi Shaula yeye wakatuadija kukengesha tshisumbu bibi menemene. Uvua ubuela mu nzubu ne mu nzubu, upulumunamu balume ne bakaji pambelu ne ubelesha mu buloko.+

4 Kadi bayidi bavuabu batangalaje bakaya mu buloba bujima benda bambila bantu lumu luimpe lua dîyi.+ 5 Filipo yeye wakapueka mu tshimenga tshia* Samalea,+ kutuadijaye kubayisha bualu bua Kristo. 6 Misumba ya bantu yakateya ntema mu buobumue ku malu avua Filipo wamba pavuabu eku bateleja ne batangila bimanyinu bivuaye wenza. 7 Bualu bantu ba bungi bavua ne nyuma ya makoya, ne yoyi eyi ivua yela mbila ne dîyi dikole ne ipatuka.+ Bualu bukuabu, bantu ba bungi bavua batekete mubidi ne balema bakondopibua. 8 Nunku disanka divule diakabuela mu tshimenga atshi.

9 Mpindieu mu tshimenga amu muvua muntu mukuabu dîna diende Simona; kumpala uvua muena majimbu ne uvua ukemesha tshisamba tshia Samalea bikole, udiamba muvuaye muntu munene. 10 Bantu bonso, kubangila ku udi mutambe bukese too ne ku udi mutambe bunene, bavua bamuteleja bamba ne: “Muntu eu udi Bukole bua Nzambi budibu babikila ne: Bunene.” 11 Nunku bavua bamuteleja bualu uvua mubakemeshe bikole ne malu ende a majimbu matuku a bungi. 12 Kadi pakitabujabu Filipo uvua ubambila lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi+ ne lua dîna dia Yezu Kristo, bavua benda babatijibua, balume ne bakaji.+ 13 Simona wakalua yeye pende muena kuitabuja, ne yeye mumane kubatijibua, wakalamata Filipo;+ ne uvua ukema bikole pavuaye umona bimanyinu ne midimu minene ya kukema bivua bienzeka.

14 Pakumvua bapostolo bavua mu Yelushalema ne: bena Samalea mbitabuje dîyi dia Nzambi,+ bakabatumina Petelo ne Yone; 15 ne bobu aba bakapueka ne bakabalombela Nzambi bua bapete nyuma muimpe.*+ 16 Bualu kavua muanji kupuekela muntu nansha umue wa kudibu, kadi bavua anu babatijibue mu dîna dia Mukalenge Yezu.+ 17 Pashishe bakabatentekela bianza,+ bobu kubanga kupeta nyuma muimpe.*

18 Kadi pakamona Simona ne: bantu bavua bapeta nyuma muimpe* pavua bapostolo babatentekela bianza, wakabapesha makuta, 19 wamba ne: “Mpeshayi panyi bukokeshi ebu bua muntu yonso undi ntentekela bianza apete nyuma muimpe.”* 20 Kadi Petelo wakamuambila ne: “Fuaku ne makuta ebe, bualu uvua muele meji ne: udi mua kupeta dipa dia Nzambi didiye ufila tshianana ku makuta.+ 21 Kuena ne tshitupa anyi tshiudi mua kuenza netu mu bualu ebu to, bualu muoyo webe kawena mululame ku mêsu kua Nzambi nansha. 22 Nunku nyingalala bua mpekatu bua bualu buebe bubi ebu, ne sengelela Yehowa* bua, bikalaku mushindu, akufuile luse bua lungenyi lubi ludi mu muoyo webe; 23 bualu ndi mumone ne: udi mulungu wa bululu* ne mupika wa malu adi kaayi makane.” 24 Simona wakabandamuna ne: “Ndombelayi kudi Yehowa* bua bualu nansha bumue bua ku malu anudi bambe au kabumfikidi to.”

25 Nunku, pakajikijabu kufila bumanyishi bua menemene ne kuamba dîyi dia Yehowa,* bakasa luendu bua kupingana ku Yelushalema, ne bavua benda bambila bantu lumu luimpe mu misoko ya bungi ya bena Samalea.+

26 Kadi muanjelu wa Yehowa*+ wakakula ne Filipo wamba ne: “Juka uye ku sud ku njila udi mufume ku Yelushalema upueka ku Gaza.” (Njila eu nnjila wa mu tshipela.) 27 Ke yeye kujuka, kuyaye, ne tangilayi, kuvua muntu mutungu* muena Etshiopi uvua ne bukokeshi muinshi mua Kandake, mukalenge mukaji wa bena Etshiopi, uvua ku mutu kua tshibutshilu tshiende tshionso. Uvua muye ku Yelushalema bua kutendelela,+ 28 kadi ukavua upingana musombe mu ditempu diende wenda ubala mukanda wa muprofete Yeshaya ne dîyi dikole. 29 Nunku nyuma wakambila Filipo ne: “Ndaku usemene ku ditempu diadia.” 30 Filipo wakaya wenda unyema ku luseke lua ditempu, kumumvuaye ubala mukanda wa muprofete Yeshaya ne dîyi dikole, ke kumukonkaye ne: “Udi mumanye* bushuwa bualu buudi ubala abu anyi?” 31 Wakamba ne: “Bulelela, mmunyi mundi mua kubumanya bikala muntu kayi mundudike?” Nunku wakasengelela Filipo bua kubanda ne kusomba nende mu ditempu. 32 Mpindieu tshitupa tshia mu Mifundu tshivuaye wenda ubala tshivua tshiamba ne: “Bakaya nende ku tshishipelu bu mukoko, ne bu muana wa mukoko udi mupuwe kumpala kua mukoshi wa miosa, nunku yeye kena ubulula mukana muende.+ 33 Mu dipuekeshibua diende dia milongo, buakane buakumbushibua kudiye.+ Nnganyi walonda malu onso a mu tshipungu tshiende? Bualu muoyo wende mmumbushibue pa buloba.”+

34 Ke muntu mutungu kuebeja Filipo ne: “Ngambila koku, muprofete udi wakula nunku bua nganyi? Mbuende yeye anyi mbua muntu mukuabu?” 35 Filipo wakabanga kuakula, utuadija ne tshitupa tshia mu Mifundu etshi, kumuambilaye lumu luimpe lua bualu bua Yezu. 36 Mpindieu, pavuabu benda baya mu njila, bakafika muaba uvua dijiba dia mâyi, ke muntu mutungu kuamba ne: “Tangila! Ke mâyi aa; ntshinyi tshidi tshimpangisha bua meme kubatijibua?” 37* —— 38 Nunku wakatuma dîyi bua kuimanyikabu ditempu, ne bubidi buabu, Filipo ne muntu mutungu, bakapueka mu mâyi; yeye kumubatiza. 39 Pakapatukabu mu mâyi, nyuma wa Yehowa* wakaya ne Filipo lukasa, ne muntu mutungu kakamumona kabidi to, kadi yeye wakatungunuka ne njila, wenda usanka. 40 Kadi Filipo wakadimona ukadi ku Ashedodo,* ne wakapitshila mu tshitupa tshionso atshi wenda wambila bantu lumu luimpe mu bimenga bionso too ne pakafikaye ku Kaisalia.+

9 Kadi bu muvua Shaula anu ufunyina bayidi ba Mukalenge ne ujinga kubashipa,+ wakaya kudi muakuidi munene, 2 kumulombaye mikanda ya kuya nayi mu nsunagoga ya ku Damaseke bua kusuika bantu bonso ba mu Njila+ bavuaye upeta ne kulua nabu ku Yelushalema, balume ne bakaji.

3 Mpindieu pavuaye mu njila ne wenda usemena pabuipi ne Damaseke, diakamue bukenke bua mu diulu buakakenkesha muaba uvuaye,+ 4 yeye kudishinda panshi, kumvuaye dîyi dimuambila ne: “Shaula, Shaula, bua tshinyi udi unkengesha?” 5 Wakebeja ne: “Wewe udi nganyi, Mukalenge?” Yeye kuamba ne: “Meme ndi Yezu+ uudi ukengesha.+ 6 Kadi juka, ndaku mu tshimenga, ne nebakuambile tshiudi ne bua kuenza.” 7 Kadi bantu bavua benza nende luendu bakimana bapange tshia kuamba, bumvua tshiona tshia dîyi bushuwa, kadi kabayi bamona muntu.+ 8 Nunku Shaula wakajuka panshi, ne nansha muvua mêsu ende mabulula, kavua umona tshintu to. Ke bobu kumukuata ku tshianza, kuyabu nende ku Damaseke. 9 Wakenza matuku asatu kayi umona tshintu,+ kayi udia, kayi unua.

10 Mu Damaseke muvua muyidi mukuabu, dîna diende Anania,+ ne Mukalenge wakamuambila mu tshikena kumona ne: “Anania!” Yeye kuamba ne: “Mmeme eu, Mukalenge.” 11 Mukalenge wakamuambila ne: “Juka, ndaku mu njila udibu babikila ne: Mululame, ukebe muntu udibu babikila ne: Shaula, wa ku Tâso,+ ku nzubu kua Yudasa. Bualu tangila, yeye udi usambila, 12 ne mmumone mu tshikena kumona muntu udibu babikila ne: Anania ubuela, umutentekela bianza bua apetulule lumonu.”+ 13 Kadi Anania wakamba ne: “Mukalenge, ndi mumvue malu a muntu eu kudi bantu ba bungi, ne malu mabi onso avuaye muenzele bansantu bebe mu Yelushalema. 14 Munemu kabidi udi ne bukokeshi bua kudi bamfumu ba bakuidi bua kukuata* bantu bonso badi babila dîna diebe.”+ 15 Kadi Mukalenge wakamuambila ne: “Ndaku, bualu muntu au udi tshivuadi tshindi musungule+ bua kuya ne dîna dianyi kudi bisamba bikuabu,+ kabidi ne kudi bakalenge+ ne bana ba Isalele. 16 Bualu nemmuleje patoke bungi bua malu adiye ne bua kukenga bua dîna dianyi.”+

17 Nunku Anania wakaya, kubuelaye mu nzubu, kumutentekelaye bianza, kuambaye ne: “Shaula, muanetu, Mukalenge Yezu uvua mukumuenekele mu njila muuvua ulua mmuntume bua upetulule lumonu ne uwujibue tente ne nyuma muimpe.”*+ 18 Diakamue bintu bienze bu mabamba biakamata bipatuka mu mêsu ende, yeye kupetulula lumonu. Pashishe wakajuka, kubatijibuaye, 19 kudiaye ndambu wa biakudia ne kupetululaye bukole.

Wakashala ndambu wa matuku pamue ne bayidi mu Damaseke,+ 20 ne wakatuadija diakamue kuyisha bualu bua Yezu mu nsunagoga ne: yeye eu mmuana wa Nzambi. 21 Kadi bantu bonso bavua bamuteleja bavua bakema bamba ne: “Muntu eu ki nguvua ukengesha bantu bavua babila dîna edi mu Yelushalema muikale ne tshikisu anyi?+ Kavua mulue munemu ne kipatshila ka kubakuata ne kuya nabu* kudi bamfumu ba bakuidi anyi?”+ 22 Kadi Shaula uvua anu wenda upeta bukole bua bungi ne utuisha bena Yuda ba mu Damaseke bapanga tshia kuamba, pavuaye ujadika malu malondangane bimpe ne: eu udi Kristo.+

23 Nunku pakapita matuku a bungi, bena Yuda bakela tshifufu pamue bua kumushipa.+ 24 Kadi Shaula wakalua kumvua bua tshifufu tshiabu etshi. Bavua kabidi batentekela ku biibi bimpe menemene butuku ne munya bua kumushipa. 25 Nunku bayidi bende bakamuangata, kumutuluilabu pa disoso dia tshimanu butuku butuku, kumupuekeshilabu mu tshitunga.+

26 Pakafikaye ku Yelushalema,+ wakadienzeja bua kudisangisha ne bayidi, kadi bonso bavua bamutshina, bualu kabavua bitaba ne: uvua muyidi to. 27 Nunku Bânaba+ wakalua kumuambuluisha, kuyaye nende kudi bapostolo, kubalondelaye malu onso, muvuaye mumone Mukalenge mu njila,+ muvuaye muakule nende ne muvuaye muakule ne dikima mu dîna dia Yezu ku Damaseke.+ 28 Nunku wakashala nabu, wendakana mudilekelele* mu Yelushalema, wakula ne dikima mu dîna dia Mukalenge. 29 Uvua wakula ne bena Yuda bavua bakula tshiena Greke ne welangana nabu mpata, kadi bobu bavua bakeba anu kumushipa.+ 30 Pakumvua bana betu bualu ebu, bakapueka nende ku Kaisalia, kumutumabu ku Tâso.+

31 Nunku, bushuwa, tshisumbu tshiakabuela mu tshikondo tshia ditalala mu Yudaya mujima, mu Galela, ne mu Samalea,+ tshienda tshikoleshibua; ne bu muvuatshi tshienda mu ditshina dia Yehowa* ne mu busambi bua nyuma muimpe,*+ tshivua tshienda anu tshivulangana.

32 Mpindieu bu muvua Petelo unyunguluka mu tshitupa tshia buloba tshionso atshi, wakapueka kabidi kudi bansantu bavua basombele mu Luda.+ 33 Wakasanganamu muntu mukuabu, dîna diende Ainea uvua mulale muololoke pa kalalu kende bidimu muanda mukulu, bualu uvua mutekete mubidi. 34 Petelo wakamuambila ne: “Ainea, Yezu Kristo udi ukuondopa.+ Juka, longolola bulalu buebe.”+ Kujukaye musangu umue. 35 Pavua bantu bonso bavua basombele mu Luda ne mu Mpata wa Shalona bamumone, bakitabuja Mukalenge.

36 Kadi mu Yopa muvua muyidi mukuabu dîna diende Tabita, padibu bakudimuna dîna edi didi diumvuija ne: “Dôka.”* Mukaji eu uvua wenza malu mimpe a bungi ne uvua upeshangana bintu bia luse. 37 Kadi wakasama mu matuku au, kufuaye. Nunku bakamuowesha mâyi, kumutekabu mu nzubu wa kuulu. 38 Pakumvua bayidi ne: Petelo uvua mu Luda, ne bu muvua Luda pabuipi ne Yopa, bakamutumina bantu babidi bua kumusengelela ne: “Luaku koku kutudi kuyi ujingakana.” 39 Nunku Petelo wakajuka, kuyaye nabu. Pakafikaye, bakabanda nende mu nzubu wa kuulu; ne bakaji bakamba bonso bakalua kudiye benda badila, bamuleja bilamba bia bungi ne mizabi* bivua Dôka muenze patshivuaye nabu. 40 Kadi Petelo wakapatula bantu bonso pambelu,+ kutuaye binu, kusambilaye. Pashishe wakatangila tshitalu, kuambaye ne: “Tabita, juka!” Yeye kubulula mêsu, ne pakamonaye Petelo, wakasomba.+ 41 Petelo wakamukuata ku tshianza, kumujulaye, ne kubikilaye bansantu ne bakaji bakamba, kubalejaye nende muikale ne muoyo.+ 42 Bualu ebu buakamanyika mu Yopa mujima, ne bantu ba bungi bakalua bena kuitabuja mu Mukalenge.+ 43 Wakashala mu Yopa kua Simona muenji wa biseba matuku a bungi.+

10 Mpindieu mu Kaisalia muvua muntu mukuabu dîna diende Kônelio, mfumu wa basalayi* ba tshisumbu* tshivuabu babikila ne: tshia bena Itali. 2 Uvua mutendeledi wa Nzambi uvua umutshina pamue ne ba mu nzubu muende bonso, ne uvua upesha bantu bintu bia luse bia bungi ne usengelela Nzambi misangu yonso. 3 Dituku dikuabu bu pa dîba dia tshitema,*+ wakamona bimpe mu tshikena kumona muanjelu wa Nzambi ulua kudiye, kumubikilaye ne: “Kônelio!” 4 Kônelio wakamutangila ne buôwa, kukonkaye ne: “Mbualu kayi, Mukalenge?” Yeye wakamuambila ne: “Masambila ebe ne bintu biebe bia luse mbibande bu tshivulukilu kumpala kua Nzambi.+ 5 Nunku mpindieu tuma bantu ku Yopa, ubikidishe muntu mukuabu dîna diende Simona udibu babikila ne: Petelo. 6 Muntu eu mmutudile bu muenyi kua* Simona, muenji wa biseba udi ne nzubu kumpenga kua mbuu.” 7 Diakamue pakumbuka muanjelu uvua muakule nende, wakabikila bena mudimu bende babidi ne musalayi umue uvua utshina Nzambi wa mu basalayi bavua bamuenzela mudimu, 8 kubalondelaye malu onso ne kubatumaye ku Yopa.

9 Dituku diakalonda patshivuabu batungunuka ne luendu luabu benda basemena pabuipi ne tshimenga, Petelo wakabanda pa mutu pa nzubu bu pa dîba disambombo* bua kusambila. 10 Kadi wakumvua nzala mikole, yeye kujinga bua kudia. Patshivuabu benda balamba biakudia, wakamona tshikena kumona:+ 11 kumonaye diulu dibululuke, ne tshintu* tshipueka bu tshilamba tshinene tshia line, batshipuekeshila ku matumba atshi anayi pa buloba; 12 munda muatshi muvua nyama ya makama anayi* ya mishindu yonso, ne nyama ya pa buloba idi ilamba ikoka tshiadi panshi* ne nyunyi ya muulu. 13 Pashishe dîyi diakamuambila ne: “Petelo, juka! Shipa, udie!” 14 Kadi Petelo wakamba ne: “Tòo, Mukalenge, bualu tshitu muanji kudia tshintu tshibipe ne tshidi katshiyi tshikumbane to.”+ 15 Nunku dîyi diakamuambila kabidi musangu muibidi ne: “Wewe lekela kubikila bintu bidi Nzambi mukezule ne: mbibipe.” 16 Bualu ebu buakenzeka musangu muisatu, ne diakamue tshintu atshi* tshiakabandishibua mu diulu.

17 Patshivua Petelo ukema apu, udiebeja bua kumanya tshivua tshikena kumona tshivuaye mumone tshiumvuija, anu dîba adi bantu bavua Kônelio mutume bakebeja muaba uvua nzubu wa Simona, ne bakimana ku tshiibi.+ 18 Bakela dîyi, bebeja bikala Simona uvuabu babikila ne: Petelo mutudile muaba au. 19 Patshivua Petelo welangana meji bua tshikena kumona atshi, nyuma+ wakamba ne: “Tangila! Bantu basatu badi bakukeba. 20 Nunku juka, pueka panshi, uye nabu kuyi welakana, bualu meme ke udi mubatume.” 21 Nunku Petelo wakapueka panshi kudi bantu abu, kuambaye ne: “Mmeme eu unudi nukeba. Nudi balue muaba eu bua tshinyi?” 22 Bakamba ne: “Nzambi uvua muambile Kônelio,+ mfumu wa basalayi, muntu muakane udi utshina Nzambi udi tshisamba tshijima tshia bena Yuda tshiakula bimpe bua bualu buende, mumuambile ku butuangaji bua muanjelu wa tshijila bua kukubikidisha bua ulue mu nzubu muende bua kumvuaye tshiudi ne bua kuamba.” 23 Nunku wakababueja mu nzubu, kubakidilaye bu benyi bende.

Dituku diakalonda, wakajuka, kuyaye nabu, ne bamue bana betu ba ku Yopa bakaya nende. 24 Wakabuela mu Kaisalia dituku diakalonda. Bulelela, Kônelio uvua mubindile ne ukavua mubikidishe balela bende ne balunda bende ba pa muoyo. 25 Pavua Petelo mubuele, Kônelio wakaya kudiye, kudielaye ku makasa ende ne kumunemekelaye.* 26 Kadi Petelo wakamujula wamba ne: “Juka; meme panyi ndi anu muntu.”+ 27 Pavuaye wenda uyukila nende, wakabuela mu nzubu, kusanganaye bantu ba bungi badisangishe. 28 Wakabambila ne: “Nudi bamanye bimpe mudibi kabiyi bianyishibue bua muena Yuda kusomba ne muntu wa tshisamba tshikuabu anyi kuya kudiye,+ kadi Nzambi mmundeje ne: tshiena ne bua kubikila muntu nansha umue ne: mmunyanguke anyi mmukoya to.+ 29 Nunku ndi mulue, tshiyi mubenge nansha kakese pavuabu bambikidishe. Ke bualu kayi ndi nnukonka bua kumanya tshinudi bambikidile.”

30 Ke Kônelio kuamba ne: “Kukadi matuku anayi kubangila pa dîba edi, mvua nsambila mu nzubu muanyi pa dîba dia tshitema;* diakamue muntu muvuale bilamba bibalakana wakimana kumpala kuanyi, 31 kuambaye ne: ‘Kônelio, Nzambi mmuteleje masambila ebe ne mmuvuluke bintu biebe bia luse biutu upeshangana. 32 Nunku tuma dîyi ku Yopa, ubikidishe Simona udibu babikila ne: Petelo. Muntu eu mmutudile mu nzubu mua Simona, muenji wa biseba, kumpenga kua mbuu.’+ 33 Ke meme kukubikidisha diakamue, ne udi muenze bimpe paudi mulue muaba eu. Nunku mpindieu tuetu bonso tudi kumpala kua Nzambi bua kuteleja malu onso adi Yehowa* mukutumine dîyi bua kuamba.”

34 Ke Petelo kutuadijaye kuakula, kuambaye ne: “Mpindieu ndi mujingulule bulelela ne: Nzambi kena ne kansungansunga to,+ 35 kadi udi witaba muntu wa mu tshisamba tshionso udi umutshina ne udi wenza malu makane.+ 36 Wakatuma dîyi kudi bana ba Isalele bua kubambila lumu luimpe lua ditalala+ ku butuangaji bua Yezu Kristo ne: yeye eu udi Mukalenge wa bonso.+ 37 Nudi bamanye bualu buvuabu bakula mu Yudaya mujima, kubangila anu ku Galela+ kunyima kua dibatiza divua Yone muyishe, 38 bua Yezu uvua mufume ku Nazaleta, muvua Nzambi mumuele manyi a nyuma muimpe*+ ne mumupeshe bukole, ne wakanyunguluka mu buloba buonso wenza malu mimpe ne wondopa bantu bonso bavua Diabolo ukengesha,+ bualu Nzambi uvua nende.+ 39 Tuetu tudi bantemu ba malu onso avuaye muenze mu ditunga dia bena Yuda ne mu Yelushalema; kadi bakamushipa mukudika ku mutshi.* 40 Nzambi wakajula yeye eu dituku disatu,+ kumuanyishilaye bua kumueneka,* 41 kadi ki nkudi bantu bonso to, anu kudi bantemu bakavua Nzambi mudianjile kusungula, kutudi tuetu, bavua badie nende ne banue nende kunyima kua dijuka diende ku lufu.+ 42 Wakatutumina kabidi dîyi bua kuyisha bantu ne kufila bumanyishi buonso menemene+ ne: yeye eu ke udi Nzambi muteke bua kuikala mulumbuluishi wa ba muoyo ne bafue.+ 43 Baprofete bonso badi bajadika bualu buende+ ne: muntu yonso udi umuitabuja badi bamubuikidila mpekatu yende mu dîna diende.”+

44 Patshivua Petelo wakula bua malu aa, nyuma muimpe* wakapuekela bantu bonso bavua bateleja dîyi.+ 45 Bena kuitabuja* batengula bavua balue ne Petelo bakakema, bualu bavua bitshikijila bantu ba bisamba bikuabu pabu dipa dia nyuma muimpe* didi Nzambi ufila tshianana. 46 Bualu bakabumvua bakula mu miakulu mikuabu, batumbisha Nzambi.+ Ke Petelo kuamba ne: 47 “Kudi muntu udi mua kubenga ne mâyi bua kupangisha bantu aba badi bapete nyuma muimpe* anu bu tuetu bua kubatijibua anyi?”+ 48 Ke yeye kubatumina dîyi bua babatijibue mu dîna dia Yezu Kristo.+ Pashishe, bakamulomba bua ashale ndambu wa matuku.

11 Mpindieu bapostolo ne bana betu bavua mu Yudaya bakumvua ne: bantu ba mu bisamba bikuabu bavua pabu bitabe dîyi dia Nzambi. 2 Nunku pakabanda Petelo ku Yelushalema, bantu bavua bimanyine ditengudibua+ bakatuadija kumuamba* 3 bamba ne: “Uvua mubuele mu nzubu mua bantu bavua kabayi batengula, ne mudie nabu.” 4 Nunku Petelo wakabanga kubumvuija malu onso wamba ne:

5 “Mvua mu tshimenga tshia Yopa nsambila, meme kulotakana e kumona tshikena kumona: tshintu* tshipueka tshienze bu tshilamba tshinene tshia line batshipuekeshila ku matumba atshi anayi kumbukila mu diulu, kupuekatshi too ne kundi.+ 6 Pangakatangila munda muatshi bimpe, ngakamona nyama ya makama anayi* ya pa buloba, nyama ya tshisuku, nyama idi ilamba ikoka tshiadi panshi,* ne nyunyi ya muulu. 7 Ngakumvua kabidi dîyi dingambila ne: ‘Petelo, juka! Shipa, udie!’ 8 Kadi ngakamba ne: ‘Nansha kakese, Mukalenge, bualu tshintu tshinyanguke anyi tshidi katshiyi tshikumbane katshitu tshianji kubuela mukana muanyi to.’ 9 Dîyi diakafuma mu diulu musangu muibidi diamba ne: ‘Wewe lekela kubikila bintu bidi Nzambi mukezule ne: mbinyanguke.’ 10 Bualu ebu buakenzeka musangu muisatu, pashishe bakakoka kabidi bintu bionso abi mu diulu. 11 Bualu bukuabu, anu pa dîba adi bantu basatu bavua bimane ku nzubu kutuvua, babatume kundi bafumina ku Kaisalia.+ 12 Nunku nyuma wakangambila bua kuya nabu tshiyi ngelakana nansha kakese. Kadi mvua muye kabidi ne bana betu basambombo aba, tuetu kubuela mu nzubu mua muntu au.

13 “Wakatulondela muvuaye mumone muanjelu muimane mu nzubu muende, kumuambilaye ne: ‘Tuma bantu ku Yopa, babikile Simona udibu babikila ne: Petelo,+ 14 ne yeye neakuambile malu adi mua kukupandisha wewe ne ba mu nzubu muebe bonso.’ 15 Kadi pangakatuadija kuakula, nyuma muimpe* wakabatulukila anu bu muvuaye mututulukile petu ku tshibangidilu.+ 16 Ke meme kuvuluka mêyi a Mukalenge, muvuaye wamba ne: ‘Yone wakabatiza ne mâyi,+ kadi nuenu nenubatijibue ne nyuma muimpe.’*+ 17 Nanku bikala Nzambi mubapeshe dipa dimue dimue didiye ufila tshianana divuaye mutupeshe tuetu badi bitabuje Mukalenge Yezu Kristo, meme mvua nganyi bua kupangisha Nzambi?”*+

18 Pakumvuabu malu aa, bakalekela kukokangana nende,* ne bakatumbisha Nzambi bamba ne: “Nunku mpindieu, Nzambi mmupeteshe bantu ba bisamba bikuabu pabu dinyingalala bua mpekatu didi difikisha ku muoyo.”+

19 Mpindieu bantu bavuabu batangalaje+ bua dikengeshibua divua dijuke bua Stefano bakaya too ne ku Foinike, ku Kupulio, ne ku Antiokia, kadi bavua bamba dîyi anu kudi bena Yuda.+ 20 Kadi bamue bantu ba munkatshi muabu ba ku Kupulio ne ku Kulene bakalua ku Antiokia ne bakatuadija kuakula ne bantu bavua bakula tshiena Greke, bamanyisha lumu luimpe lua Mukalenge Yezu. 21 Bualu bukuabu, tshianza tshia Yehowa* tshivua nabu, ne bantu ba bungi bakalua bena kuitabuja, kulondabu Mukalenge.+

22 Lumu luabu luakafika ku matshi a bena mu tshisumbu mu Yelushalema, ke bobu kutuma Bânaba+ too ne ku Antiokia. 23 Pavuaye mufike ne mumone ngasa wa Nzambi, wakasanka, kutuadijaye kubakankamija bonso bua batungunuke mu Mukalenge, badisuike ne muoyo umue;+ 24 bualu uvua muntu muimpe, muwule tente ne nyuma muimpe* ne ditabuja. Bua bualu abu, musumba wa bantu ba bungi wakakumbajibua kudi Mukalenge.+ 25 Nunku wakaya ku Tâso bua kukeba Shaula ne disuminyina.+ 26 Yeye mumane kumupeta, wakaya nende ku Antiokia. Nunku munkatshi mua tshidimu tshijima bakadisangisha nabu mu tshisumbu, kulongeshabu musumba wa bantu ba bungi, ne mu Antiokia ke muvuabu babikile bayidi bua musangu wa kumpala ku bulombodi bua Nzambi ne: Bena Kristo.+

27 Mu matuku au, baprofete+ bakapueka ku Antiokia, bafumina ku Yelushalema. 28 Umue wa kudibu dîna diende Agabo+ wakajuka ne kumanyishaye ku diambuluisha dia nyuma ne: tshiyole tshikole tshia nzala tshivua ne bua kuenzeka pa buloba bujima budi bantu basombe;+ mu bulelela, tshiyole atshi tshiakenzeka mu matuku a Kulaudio. 29 Nunku bayidi bakadisuika, muntu ne muntu bilondeshile dimona diende,+ bua kutumina bana betu bavua basombele mu Yudaya diambuluisha;*+ 30 bobu kuenza anu nanku, kudituminabu bakulu ku bianza bia Bânaba ne Shaula.+

12 Bu mu tshikondo atshi mukalenge Helode wakatuadija kukengesha bamue bena mu tshisumbu.+ 2 Wakashipa Yakobo muanabu ne Yone+ ku muele wa mvita.+ 3 Pakamonaye ne: bualu ebu buvua busankisha bena Yuda, wakatungunuka, kukuataye kabidi Petelo. (Bualu abu buakenzeka mu matuku a Mampa kaayi mela luevene.)+ 4 Wakamukuata, kumuelaye mu buloko,+ kumufilaye mu bianza bia bisumbu binayi bia basalayi banayi banayi bua kumulama, ujinga kumupatula bua kuya nende* kumpala kua bantu pavua Pasaka upita. 5 Nunku bavua balame Petelo mu buloko, kadi tshisumbu tshivua tshisambila Nzambi bikole bua bualu buende.+

6 Pakavua Helode ukeba kumupatula, butuku abu Petelo uvua mulale pankatshi pa basalayi babidi musuika ne shene ibidi, ne kuvua balami kumpala kua tshiibi bavua balama buloko. 7 Kadi tangilayi, muanjelu wa Yehowa* uvua muimane muaba au+ ne bukenke buakakenkesha mu kazubu kavuaye mu buloko. Wakakuma Petelo mu lubese bitekete bitekete, kumujulaye wamba ne: “Juka lukasa lukasa!” Nunku shene ivua ku bianza biende yakamata.+ 8 Muanjelu wakamuambila ne: “Vuala bilamba* ne ela sandala yebe.” Yeye kuenza nanku. Ndekelu wa bionso wakamuambila ne: “Ela tshilamba tshiebe tshia pa mutu, undonde.” 9 Wakapatuka wenda umulonda, kadi kavua mumanye ne: bualu buvua buenzeka ku butuangaji bua muanjelu abu buvua bulelela to. Mu bulelela, uvua wela meji ne: uvua umona tshikena kumona. 10 Bakapita nsentedi wa kumpala uvua ulama, ne muibidi, kufikabu ku tshiibi tshia tshiamu tshivua tshifikisha mu tshimenga, tshiotshi kudiunzulukila nkayatshi buabu bobu. Pakapatukabu, bakapuekela mu njila mukuabu, diakamue muanjelu kumushiyaye. 11 Pavua Petelo mujingulule tshivua tshienzeka, wakamba ne: “Bulelela, ndi mumanye mpindieu ne: Yehowa* uvua mutume muanjelu wende ne mmunsungile mu tshianza tshia Helode ne ku malu onso avua bena Yuda batekemena bua kuenzekawu.”+

12 Yeye mumane kujingulula bualu ebu, wakaya ku nzubu kua Mariya mamuende wa Yone uvuabu babikila ne: Mâko,+ kuvua bantu ba bungi badisangishe, basambila. 13 Pakakokolaye ku tshiibi tshia ku tshibuelelu, nsongakaji mukuabu muena mudimu, dîna diende Loda, wakalua bua kuitaba. 14 Pakajingululaye ne: dîyi divua dia Petelo, bua bungi bua disanka divuaye nadi kakakangula tshiibi to, kadi wakaya lubilu munda mua nzubu, kumanyishaye ne: Petelo uvua muimane ku tshiibi tshia ku tshibuelelu. 15 Bobu kumuambila ne: “Udi mujimije lungenyi.” Kadi wakasuminyina bikole uleja muvuaye wamba bulelela. Bobu kubanga kuamba ne: “Mmuanjelu wende.” 16 Kadi Petelo uvua mushale anu muaba au, wenda ukokola. Pakunzululabu tshiibi, bakamumona, kukemabu bikole. 17 Kadi wakabaleja ne tshianza bua bapuwe, kubalondelaye malu onso a muvua Yehowa* mumupatule mu buloko, ne kuambaye ne: “Ambilayi Yakobo+ ne bana betu malu aa.” Pashishe wakapatuka, kuenzaye luendu kuyaye muaba mukuabu.

18 Mpindieu pakatshiabu, kuakenzeka ndambu wa kayumbayumba munkatshi mua basalayi bua tshivua tshifikile Petelo. 19 Helode wakamukeba ne muoyo mujima, kadi pakapangilaye bua kumupeta, wakalumbuluisha balami ne kutumaye dîyi bua babanyoke;+ pashishe wakumbuka mu Yudaya kupuekaye ku Kaisalia, yeye kushalaku ndambu wa matuku.

20 Mpindieu uvua tshiji* ne bena Tulo ne bena Sidona. Nunku bakalua kudiye ne kipatshila kamue, ne bobu bamane kuitabijija Bulasto, muntu uvua utangila malu a ba mu nzubu wa mukalenge,* bakakeba ditalala, bualu ditunga dia mukalenge ke divua dipetesha diabu biakudia. 21 Mu dituku disungula, Helode wakavuala bilamba bia bukalenge, kusombaye mu nkuasa wa tshilumbuluidi ne kutuadijaye kuakula kumpala kua bantu. 22 Dîba adi bantu bavua badisangishe bakatuadija kuela mbila bamba ne: “Edi dîyi ndia nzambi, ki ndîyi dia muntu to!” 23 Diakamue muanjelu wa Yehowa* wakamukuma, bualu kavua mupeshe Nzambi butumbi to, ne bakamudia kudi bikusu, kufuaye.

24 Kadi dîyi dia Yehowa* diakatungunuka ne kuya kumpala ne kutangalaka.+

25 Kadi bua Bânaba+ ne Shaula, bobu bamane kukumbaja mudimu wonso wa diambuluisha mu Yelushalema,+ bakapingana, kuangatabu Yone+ uvuabu babikila kabidi ne: Mâko, kuyabu nende.

13 Mpindieu mu tshisumbu tshia mu Antiokia muvua baprofete ne balongeshi aba:+ Bânaba, Simeona uvuabu babikila ne: Nigê, Lukio wa ku Kulene, Manaene uvua mulonge pamue ne Helode mukokeshi wa distrike, ne Shaula. 2 Pavuabu benza mudimu wa* Yehowa* ne bajila biakudia, nyuma muimpe* wakamba ne: “Ntekelayi Bânaba ne Shaula+ ku luseke bua mudimu undi mubabikidile.”+ 3 Nunku bobu bamane kujila biakudia ne kusambila, bakabatentekela bianza, bobu kubalekela, kuyabu.

4 Nunku bantu aba bakapueka ku Seleukia, batuma kudi nyuma muimpe,* bobu kuangatshilaku mazuwa kuyabu ku Kupulio. 5 Pakafikabu mu Salami, bakatuadija kumanyisha dîyi dia Nzambi mu nsunagoga ya bena Yuda. Bavua kabidi ne Yone uvua ubambuluisha.*+

6 Bobu bamane kunyunguluka mu tshidiila* tshijima, baye too ne ku Pafo, bakapetangana ne muena Yuda mukuabu, dîna diende Bâ-Yezu uvua muena mupongo ne muprofete wa dishima. 7 Uvua ne nguvena* Sêgio Paulo, muntu wa lungenyi. Bu muvua muntu eu ujinga bua kumvua dîyi dia Nzambi ne muoyo mujima, wakabikila Bânaba ne Shaula kudiye. 8 Kadi Eluma muena mupongo (bualu ke mudibu bakudimuna dîna diende nanku) wakatuadija kubaluisha, ukeba kusesuisha nguvena au kule ne ditabuja. 9 Ke Shaula, udibu babikila kabidi ne: Paulo, muwujibue tente ne nyuma muimpe,* kumutangilaye mumutuishile mêsu bikole, 10 kuambaye ne: “Wewe muntu udi muwule tente ne diibila dia mishindu yonso ne buenzavi bua mishindu yonso, wewe muana wa Diabolo,+ wewe muena lukuna wa malu onso makane, kuena ulekela kukonyangaja njila milulame ya Yehowa* anyi? 11 Tangila! Tshianza tshia Yehowa* tshidi kuudi; bua tshikondo kampanda neushale mpofu kuyi umona bukenke bua dîba.” Diakamue dibungi dikole ne mîdima biakamubuikila, ne ukavua wenda unyunguluka ukeba muntu bua amukuate ku tshianza bua kumulombola. 12 Nunku pakamona nguvena au tshivua tshienzeke, wakalua muena kuitabuja, bualu dilongesha dia Yehowa* divua dimukemeshe bikole.

13 Pashishe Paulo ne bena diende bakangata mazuwa, kumbukabu ku Pafo kufikabu ku Pêge mu Pampulia. Kadi Yone+ wakabashiya, kupinganaye ku Yelushalema.+ 14 Kadi bakumbuka ku Pêge, kuyabu ku Antiokia mu Pisidia. Pakabuelabu mu nsunagoga+ dituku dia Nsabatu, bakasomba. 15 Bobu bamane kubala Mikenji+ ne mifundu ya Baprofete patoke, batangidi ba nsunagoga bakabatumina mukenji bamba ne: “Balumiana, bana betu, binuikala ne dîyi dia kukankamija nadi bantu, diambayi.” 16 Nunku Paulo wakajuka, kunyungishaye tshianza wamba ne:

“Balumiana, bena Isalele ne nuenu bantu bakuabu badi batshina Nzambi, telejayi. 17 Nzambi wa tshisamba tshia bena Isalele etshi wakasungula bankambua betu, kubandishaye tshisamba etshi pavuabu basombe bu bantu ba ku babende mu buloba bua Ejipitu ne kubapatulaye muomu amu ne diboko diela muulu.+ 18 Mu bidimu bitue ku 40, wakabaleja lutulu mu tshipela.+ 19 Yeye mumane kubutula bisamba muanda mutekete mu buloba bua Kanâna, wakabapesha buloba buabi bu bumpianyi.+ 20 Bionso abi biakenzeka mu bidimu bitue ku 450.

“Pashishe wakabapesha balumbuluishi too ne ku muprofete Samuele.+ 21 Kadi bakalua kulomba mukalenge,+ ke Nzambi kubapesha Shaula muana wa Kishi, muntu wa mu tshisa tshia Benyamina,+ bua bidimu 40. 22 Yeye mumane kumumbusha, wakajula Davidi bua kuikalaye mukalenge wabu,+ muena bualu buakafidilaye bumanyishi, kuambaye ne: ‘Ndi mupete Davidi muana wa Yishai,+ muntu udi usankisha muoyo wanyi;+ yeye neenze malu onso andi musue.’ 23 Bilondeshile dilaya diende, Nzambi mmupeshe Isalele mupandishi wa mu bana* ba muntu eu, mmumue ne: Yezu.+ 24 Kumpala kua yeye kulua, Yone ukavua muyishe bantu bonso ba mu tshisamba tshia Isalele patoke dibatiza didi tshimanyinu tshia dinyingalala bua mpekatu.+ 25 Kadi pakavua Yone ujikija mudimu wende, uvua wamba ne: ‘Nudi nuela meji ne: ndi nganyi? Tshiena yeye to. Kadi, tangilayi! Muntu udi ulua panyima panyi undi tshiyi mukumbane bua kusulula sandala ku makasa ende.’+

26 “Balumiana, bana betu, nuenu ndelanganyi ya mu dîku dia Abalahama ne bakuabu badi munkatshi muenu badi batshina Nzambi, dîyi dia lupandu elu mbatutuminadi.+ 27 Bualu bantu ba mu Yelushalema ne bakokeshi babu kabavua bitabe muntu eu to, kadi pakasombabu bu balumbuluishi, bakakumbaja malu avua Baprofete bambe+ adibu babala ne dîyi dikole dituku dionso dia nsabatu. 28 Nansha muvuabu kabayi bamusangane ne bualu buvua bukumbanyine lufu,+ bakalomba Pilato bua amushipeshe.+ 29 Pakakumbajabu malu onso avuabu bafunde bua bualu buende, bakamutulula ku mutshi,* kumutekabu mu lukita.*+ 30 Kadi Nzambi wakamujula ku lufu,+ 31 ne munkatshi mua matuku a bungi wakamueneka kudi bantu bavua bafume nende ku Galela babande ku Yelushalema. Bobu aba bakadi mpindieu bantemu bende kumpala kua bantu.+

32 “Nunku tudi tunumanyisha lumu luimpe lua bualu buvuabu balaye bankambua betu. 33 Nzambi mmutukumbajilabu buonso, tuetu bana babu, padiye mubishe Yezu ku lufu;+ anu mudibu bafunde mu musambu muibidi ne: ‘Wewe udi muananyi; lelu eu ndi mulue tatuebe.’+ 34 Bu muvuaye mumubishe ku lufu, kayi mua kupingana kabidi ku dibola, Yeye mmuambe bualu ebu mushindu eu: ‘Nennupeshe mishindu ya dileja dinanga dia lulamatu ivuabu balaye Davidi, idi ya lulamatu.’*+ 35 Nunku badi bamba kabidi mu musambu mukuabu ne: ‘Wewe kuakuitaba bua muena lulamatu webe abole to.’+ 36 Ku luende luseke, Davidi wakenzela Nzambi mudimu* mu tshikondo tshiende, kulalaye tulu mu lufu, kumujiikabu ne bankambua bende, ne kubolaye bushuwa.+ 37 Kadi muntu uvua Nzambi mujule kakabola to.+

38 “Nunku nuenu, bana betu, numanye ne: ku butuangaji bua muntu eu tudi tunumanyisha bualu bua dibuikidibua dia mpekatu,+ 39 ne kabidi ne: ku butuangaji bua muntu eu, muntu yonso udi witabuja udi ubingishibua ku malu onso anuvua kanuyi mua kubingishibua ku diambuluisha dia Mikenji ya Mose.+ 40 Nunku, dimukayi bua bualu ebu budibu bambe mu mifundu ya Baprofete kabunufikidi, bua ne: 41 ‘Tangilayi, nuenu bena dipetu, nukeme ne nujimine, bualu ndi ngenza mudimu mu matuku enu, mudimu unuikala kanuyi mua kuitaba nansha kakese, nansha bikala muntu munulondele bualu buawu buonso.’”+

42 Mpindieu pavuabu benda bapatuka, bantu bakabasengelela bua babambile kabidi malu aa dituku dia Nsabatu uvua ulonda. 43 Pakapatuka disangisha dia mu nsunagoga, bena Yuda ba bungi ne bantu bavua bitabuje buena Yuda bavua batendelela Nzambi bakalonda Paulo ne Bânaba; ne bobu aba, pavuabu bayukila nabu, bakabasengelela bua kushala mu ngasa wa Nzambi.+

44 Mu dituku dia Nsabatu wakalonda, bena mu tshimenga atshi pabuipi ne bonso bakadisangisha bua kumvua dîyi dia Yehowa.* 45 Pakamona bena Yuda misumba ya bantu, bakuwula tente ne mukawu, kutuadijabu kuakula bibi, batontolola malu avua Paulo wamba.+ 46 Nunku Paulo ne Bânaba bakabambila ne dikima dionso ne: “Bivua bikengela banji kunumanyisha nuenu dîyi dia Nzambi.+ Bu munudi nudibenga, nudimona kanuyi bakumbanyine muoyo wa tshiendelele, tangilayi, tudi tuya kudi bisamba bikuabu.+ 47 Bualu Yehowa* mmututumine dîyi edi ne: ‘Ndi mukuteke bu butoke bua bisamba bua wikale lupandu too ne ku ntengu ya buloba.’”+

48 Pakumvua bantu ba bisamba bikuabu bualu ebu, bakabanga kusanka, kutumbishabu dîyi dia Yehowa,* ne bantu bonso bavua bakaje muoyo wabu bimpe bua kupeta muoyo wa tshiendelele bakalua bena kuitabuja. 49 Bualu bukuabu kabidi, dîyi dia Yehowa* divua dienda ditangalaka mu ditunga dionso dijima. 50 Kadi bena Yuda bakasonsola bakaji bende lumu bavua batshina Nzambi ne bantu banene ba mu tshimenga, kukebelabu Paulo ne Bânaba dikengeshibua+ ne kubipatabu mu buloba buabu. 51 Ke bobu kubatutuila lupuishi lua muinshi mua makasa abu, kuyabu ku Ikonio.+ 52 Nunku bayidi bakatungunuka ne kuwujibua ne disanka+ ne nyuma muimpe.*

14 Mpindieu ku Ikonio, bakabuela pamue mu nsunagoga wa bena Yuda, kuakulabu mu mushindu wakafikisha musumba munene wa bena Yuda ne bena Greke ku dilua bena kuitabuja. 2 Kadi bena Yuda bavua kabayi bitabuje bakasonsola bantu* ba bisamba bikuabu, kubapeshabu lungenyi lubi bua kuluisha bana betu.+ 3 Nunku bakenza matuku a bungi bakula ne dikima ku bukokeshi bua Yehowa* uvua ujadika dîyi dia ngasa wende pavuaye wanyisha bua bimanyinu ne malu a kukema* bienzeke ku butuangaji buabu.+ 4 Kadi musumba wa bantu ba mu tshimenga uvua mutapuluke; bamue bavua ku luseke lua bena Yuda, bakuabu ku luseke lua bapostolo. 5 Pavua bantu ba bisamba bikuabu ne bena Yuda pamue ne bakokeshi babu batete bua kubenzela malu ne dikamakama ne bakebe kubasa mabue,+ 6 bakabamanyisha bualu ebu, ke bobu kunyemena mu bimenga bia Lukaonia, Luseta ne Dêbe ne mu misoko ivua mibinyunguluke.+ 7 Bakatungunuka ne kuyishaku lumu luimpe.

8 Mpindieu mu Luseta muvua muntu mukuabu uvua musombe muikale ne bulema ku makasa. Uvua muledibue mulema ne kavua muanji kuenda musangu nansha umue to. 9 Pavua Paulo wenda wakula, muntu eu uvua umuteleja. Pakamutangila Paulo mumutuishile mêsu ne mumone ne: uvua ne ditabuja dia kuondopibua,+ 10 wakamba ne dîyi dikole ne: “Imana kuulu ne makasa ebe.” Nunku muntu au wakatumpika, kuimanaye, kutuadijaye kuenda.+ 11 Pakamona misumba ya bantu tshivua Paulo muenze, yakela mbila mu muakulu wa bena Lukaonia ne: “Nzambi mmilue bu bantu ne mmipueke kutudi!”+ 12 Nunku bakatuadija kubikila Bânaba ne: Zeuse,* kadi Paulo ne: Hême,* bualu yeye ke uvua wa kumpala ku diakula. 13 Ke muakuidi wa Zeuse, muena ntempelo uvua ku tshibuelelu tshia tshimenga, kuluaye ne ngombe ne bikata bia bilongo* ku biibi bia tshimenga ne kujingaye kufila milambu pamue ne misumba ya bantu.

14 Kadi pakumvua mupostolo Bânaba ne mupostolo Paulo bualu ebu, bakadipanda bilamba, kudielabu munkatshi mua musumba wa bantu ne kuelabu mbila ne: 15 “Balumiana, nudi nuenza nunku bua tshinyi? Tuetu petu tudi bantu badi ne butekete anu bu nuenu.+ Kadi tudi tunuambila lumu luimpe bua nulekele bintu bia tshianana ebi, nuye kudi Nzambi wa muoyo wakenza diulu ne buloba ne mbuu ne bintu bionso bidi munda muabi.+ 16 Mu bipungu bia bantu bia kale wakanyishila bisamba bionso bua kulonda njila yabi,+ 17 nansha muvuaye kayi mudishiye kakuyi tshijadiki+ bu muvuaye muenze malu mimpe, unulokeshila mvula ya mu diulu, unupesha mivu ya biakudia,+ unukutshisha ne biakudia ne uwuja mioyo yenu ne disanka.”+ 18 Nansha muvuabu bamba malu aa, bivua bikole bua kupangisha misumba ya bantu bua kubalambula milambu.

19 Kadi bena Yuda bakalua bafumina ku Antiokia ne ku Ikonio, kukokabu misumba ya bantu bua batue ku tshiabu,+ kuasabu Paulo mabue ne kumupulumunabu pambelu pa tshimenga, bela meji ne: uvua mufue.+ 20 Kadi pakamunguila bayidi, wakajuka, kubuelaye mu tshimenga. Dituku diakalonda wakaya ne Bânaba ku Dêbe.+ 21 Bobu bamane kuamba lumu luimpe mu tshimenga atshi ne bavuije bantu ba bungi bayidi, bakapingana ku Luseta, ku Ikonio, ne ku Antiokia. 22 Bakakoleshaku bayidi,*+ babakankamija bua kushala mu ditabuja bamba ne: “Tudi ne bua kubuela mu Bukalenge bua Nzambi kupitshila mu makenga a bungi.”+ 23 Bakabatekela kabidi bakulu mu tshisumbu tshionso,+ basambila, bajila biakudia,+ pashishe bakabashiya mu bianza bia Yehowa* uvuabu bitabuje.

24 Pashishe bakapitshila mu Pisidia, kufikabu mu Pampulia,+ 25 ne bobu bamane kuamba dîyi mu Pêge, bakapueka mu Atalia. 26 Bakumbukaku mu mazuwa, kuyabu ku Antiokia kuvuabu babafile kudi ngasa wa Nzambi bua kuenza mudimu uvuabu bafuma ku dijikija.+

27 Pavuabu bafike ne basangishe tshisumbu pamue, bakabalondela malu a bungi avua Nzambi muenze ku butuangaji buabu, ne muvuaye munzuluile bisamba bikuabu tshiibi tshia kufika ku ditabuja.+ 28 Nunku bakashala ne bayidi ndambu wa matuku.

15 Mpindieu bantu bakuabu bakalua bafumina ku Yudaya ne bakatuadija kulongesha bana betu ne: “Nuenu kanuyi batengudibue bilondeshile tshilele tshia Mose,+ kanuena mua kupandishibua to.” 2 Kadi pakajuka ditapuluka ne dikokangana dikole pankatshi pabu bobu ne Paulo ne Bânaba, bakalongolola bua Paulo ne Bânaba ne bamue ba kudibu babande kudi bapostolo ne bakulu ku Yelushalema+ bua tshilumbu etshi.*

3 Nunku bena mu tshisumbu bamane kubashindikija tshitupa tshia njila, bantu aba bakatungunuka, kupitshilabu mu Foinike ne mu Samalea, benda balondela bantu bualu bua dikudimuna dia mutshima dia bantu ba bisamba bikuabu ne basankisha bana betu bonso bikole. 4 Pakafikabu ku Yelushalema, bakabakidila bimpe kudi tshisumbu ne bapostolo ne bakulu, kulondabu malu a bungi avua Nzambi muenze ku butuangaji buabu. 5 Kadi bamue bantu ba mu kasumbu ka Bafalese bakavua balue bena kuitabuja bakajuka mu nkuasa yabu, kuambabu ne: “Bidi bikengela kubatengula ne kubatumina dîyi bua batumikile Mikenji ya Mose.”+

6 Nunku bapostolo ne bakulu bakadisangisha pamue bua kukonkonona tshilumbu etshi. 7 Bobu bamane kuyukila* bikole menemene, Petelo wakajuka, kubambilaye ne: “Balumiana, bana betu, nudi bamanye bimpe ne: katshia ku matuku a ku ntuadijilu, Nzambi uvua muenze disungula munkatshi muenu bua bantu ba bisamba bikuabu bumvuile dîyi dia lumu luimpe mukana muanyi ne bitabuje.+ 8 Kadi Nzambi udi mumanye muoyo wa muntu+ wakafila tshijadiki pavuaye mubapeshe nyuma muimpe*+ anu bu muvuaye mutupeshe petu. 9 Bualu bukuabu, kavua muleje dishilangana nansha dikese pankatshi petu nabu to,+ kadi wakalengeja mioyo yabu ku diambuluisha dia ditabuja.+ 10 Nunku bua tshinyi nudi nuteta Nzambi panudi nuteka mutshi wa tshikokedi pa nshingu ya bayidi,+ uvua bankambua betu anyi tuetu bine katuyi bakokeshe mua kuambula?+ 11 Kadi tudi ne ditabuja ne: tudi tupandishibua ku ngasa wa Mukalenge Yezu+ anu mudibu bapandishibua pabu.”+

12 Ke bantu bonso kushalabu bapuwe, kutuadijabu kuteleja Bânaba ne Paulo pavuabu bakula bua bimanyinu bia bungi ne malu a kukema* bivua Nzambi muenze ku butuangaji buabu munkatshi mua bisamba bikuabu. 13 Pakajikijabu kuakula, Yakobo wakamba ne: “Balumiana, bana betu, ntelejayi. 14 Simeona+ mmulonde bimpe menemene muvua Nzambi mutume ntema yende kudi bisamba bikuabu bua musangu wa kumpala bua kupatulamu tshisamba bua dîna diende.+ 15 Kabidi mêyi a Baprofete adi apetangana ne bualu ebu, anu mudibu bafunde ne: 16 ‘Pajika malu aa, nempingane ne nenjule kabidi ntenta* wa Davidi udi mupuke; nengibakulule bitupa biende bidi binyanguke ne nemmuakaje, 17 bua bantu badi bashale bakebe Yehowa* ne muoyo mujima, pamue ne bantu ba bisamba bionso, bantu badi babikidibua ku dîna dianyi, ke mudi Yehowa* udi wenza malu onso aa wamba,+ 18 malu adi mamanyike katshia ku kale.’+ 19 Ke bualu kayi dipangadika* dianyi ndia kubenga kutatshisha bantu ba mu bisamba bikuabu badi balua kudi Nzambi,+ 20 kadi kubafundila bua badikande ku bintu bidi binyanga kudi mpingu,+ badikande ku masandi,*+ ku bintu bifiekela mu nshingu,* ne ku mashi.+ 21 Bualu katshia ku kale, Mose udi ne bantu badi bayisha malu ende mu tshimenga ne mu tshimenga, bualu badi babala malu ende mu nsunagoga ne dîyi dikole dituku dionso dia nsabatu.”+

22 Nunku bapostolo ne bakulu, pamue ne tshisumbu tshijima, bakangata dipangadika dia kutuma bantu bavuabu basungule munkatshi muabu ku Antiokia, pamue ne Paulo ne Bânaba; bakatuma Yudasa uvuabu babikila ne: Bâsaba, ne Sila,+ bantu bavua balombola malu munkatshi mua bana betu. 23 Bakafunda mukanda eu, kuwutumabu ku butuangaji buabu ne:

“Tuetu bana benu, bapostolo ne bakulu, kudi bana betu ba mu bisamba bikuabu badi ku Antiokia,+ ku Sulia ne ku Kilikia: Muoyo wenu au! 24 Bu mutudi bumvue ne: bantu bakuabu ba munkatshi muetu bavua balue ne banutatshishe ne malu adibu bambe,+ bakeba bua kununyanga,* nansha mutuvua katuyi babambile bualu nansha bumue, 25 tudi bangate dipangadika mu buobumue dia kusungula bantu bua kunutuminabu pamue ne bana betu bananga, Bânaba ne Paulo, 26 bantu badi bafile mioyo* yabu bua dîna dia Mukalenge wetu Yezu Kristo.+ 27 Nunku tudi tunutumina Yudasa ne Sila bua bambe pabu malu a muomumue aa mukana muabu.+ 28 Bualu nyuma muimpe*+ ne tuetu kabidi tudi bamone ne: ki mbimpe kunukumbajila bujitu bukuabu pa kumbusha anu malu adi ne mushinga aa: 29 nuikale nudikanda ku bintu bilambula mpingu,+ ku mashi,+ ku bintu bifiekela mu nshingu,*+ ne ku masandi.*+ Nuenu badilame bimpe ku malu aa, nenuye kumpala. Ikalayi ne bukole bua mubidi!”*

30 Nunku pavuabu bashiyangane nabu, bakapueka ku Antiokia, kusangishabu bantu bonso pamue ne kubapeshabu mukanda au. 31 Pakawubalabu, bakasanka bua dikankamija edi. 32 Bu muvua Yudasa ne Sila bikale pabu baprofete, bakakankamija bana betu ne miyuki ya bungi, kubakoleshabu.+ 33 Bobu bamane kuenza kuntu aku ndambu wa matuku, bana betu bakabapingaja mu ditalala kudi bavua babatume. 34* —— 35 Kadi Paulo ne Bânaba bakashala ku Antiokia pamue ne bantu bakuabu ba bungi, balongesha ne bamba lumu luimpe lua dîyi dia Yehowa.*

36 Pakapita ndambu wa matuku, Paulo wakambila Bânaba ne: “Tupingane mpindieu* bua kutangila bana betu ba mu tshimenga ne mu tshimenga tshionso mutuvua bayishe dîyi dia Yehowa* bua kumanya mudibu.”+ 37 Bânaba uvua mudisuike bua kuya ne Yone uvuabu babikila ne: Mâko.+ 38 Kadi Paulo yeye kavua musue bua baye nende to, bualu uvua mubashiye ku Pampulia, kayi muye nabu mu mudimu to.+ 39 Bua bualu ebu, bakatandangana bikole, bobu kufika ne ku ditapulukangana; Bânaba+ wakangata Mâko, kuangatabu mazuwa, kuyabu ku Kupulio. 40 Paulo yeye wakasungula Sila ne kuyaye panyima pa bana betu bamane kumushiya ku ngasa wa Yehowa.*+ 41 Wakapitshila mu Sulia ne mu Kilikia wenda ukolesha bisumbu.

16 Nunku wakafika ku Dêbe ne ku Luseta kabidi.+ Kuntu aku kuvua muyidi mukuabu, diende Timote,+ muana wa mamu kampanda muena Yuda uvua muena kuitabuja, kadi tatuende uvua muena Greke; 2 bana betu ba ku Luseta ne ba ku Ikonio bavua bakula bimpe bua bualu buende. 3 Paulo wakaleja dijinga dia kuya ne Timote, ke kumuangataye, ne kumutengulaye bua bena Yuda bavua miaba ayi,+ bualu bonso bavua bamanye ne: tatuende uvua muena Greke. 4 Pavuabu mu luendu bapitshila mu bimenga, bavua babashila mêyi avua bapostolo ne bakulu bavua mu Yelushalema basuike bua baatumikile.+ 5 Nunku, bushuwa, bisumbu biakatungunuka ne kukoleshibua mu ditabuja ne kuvulangana ku dituku ne ku dituku.

6 Bakapitshila kabidi mu Fugia ne mu ditunga dia Galatiya,+ bualu nyuma muimpe* uvua mubakandike bua kabambi dîyi mu provense wa Asia. 7 Pashishe, pakapuekabu ku Musia, bakadienzeja bua kubuela mu Bitunia,+ kadi nyuma wa Yezu kakabanyishila to. 8 Nanku, bakapitshila ku* Musia, kupuekabu ku Toa. 9 Butuku, Paulo wakamona tshikena kumona etshi: muena Makedonia kampanda uvua muimane umusengelela wamba ne: “Luaku mu Makedonia, utuambuluishe.” 10 Diakamue pakamonaye tshikena kumona etshi, tuakakeba bua kuya ku Makedonia, tudiambila ne: Nzambi uvua mutubikidishe bua kubambila lumu luimpe.

11 Nunku tuakangata mazuwa ku Toa, tuetu kuya musangu umue ku Samotaka, kadi dituku diakalonda tuetu kuya ku Neapoli; 12 patuakumbukaku, tuakaya ku Filipoyi,+ tshimenga tshinene tshia mu distrike dia Makedonia tshivua ku bukokeshi bua Lomo. Tuakashala mu tshimenga atshi ndambu wa matuku. 13 Dituku dia Nsabatu tuakapatuka pambelu pa tshiibi tshia tshimenga pabuipi ne musulu, muaba utuvua tuela meji ne: uvua muaba wa kusambila; tuakasomba, tuetu kutuadija kuyukila ne bantu bakaji bavua badisangishe muaba au. 14 Muntu mukaji mukuabu diende Ludia, mupanyishi wa bilamba bikunzubile wa mu tshimenga tshia Tuatila,+ mutendeledi wa Nzambi, uvua uteleja, ne Yehowa* wakunzulula muoyo wende bikole bua kuteyaye ntema ku malu avua Paulo wamba. 15 Mpindieu pavuabu bamubatize yeye ne ba mu nzubu muende,+ wakatusengelela wamba ne: “Nuenu bamone ne: ndi ne lulamatu kudi Yehowa,* luayi, nusombe mu nzubu muanyi.” Nunku wakatuenzeja anu bua tuye.

16 Dimue dituku patuvua tuya muaba wa disambila, nsongakaji mukuabu muena mudimu uvua ne nyuma mubi, demon wa lubuku,+ wakasambakena netu. Uvua upetesha bamfumu bende bintu bia bungi pavuaye wamba malu atshilualua.* 17 Nsongakaji eu uvua anu wenda utulonda ne Paulo, wela mbila wamba ne: “Bantu aba mbapika ba Nzambi Mutambe Bunene+ ne badi banumanyisha njila wa lupandu.” 18 Wakatungunuka ne kuenza nanku matuku a bungi. Ndekelu wa bionso, biakatshiokesha Paulo, kukudimukaye, kuambila nyuma au ne: “Ndi nkutumina dîyi mu dîna dia Yezu Kristo: patuka munda muende.” Wakapatuka anu pa dîba adi.+

19 Nunku pakamona bamfumu bende ne: kuvuabu batekemene bua kuikala kupetela bintu kuvua kujimine,+ bakakuata Paulo ne Sila, kubakokelabu muaba wa tshisalu kudi bakokeshi.+ 20 Bakaya nabu kudi banene ba mbulamatadi, bobu kuamba ne: “Bantu aba badi bajudija tshimvundu tshikole mu tshimenga tshietu.+ Mbena Yuda, 21 ne badi balongesha bantu bilele bidibu kabayi batuanyishile bua kuitaba anyi kuenza, bu mutudi bena Lomo.” 22 Musumba wa bantu wakabajukila kuulu pamue, ne bobu bamane kubatula bilamba, banene ba mbulamatadi bakatuma dîyi bua kubela nkodi.+ 23 Bobu bamane kubatuta bikole, bakabela mu buloko ne kutuminabu mulami wa buloko dîyi bua kubalama bimpe menemene.+ 24 Bu muvuabu bamutumine dîyi nunku, wakabela mu buloko bua munda, kubuejaye makasa abu mu bikunyi.

25 Kadi bu mundankulu, Paulo ne Sila bavua basambila ne batumbisha Nzambi ne misambu,+ ne bena buloko bavua babumvua. 26 Diakamue buloba buakakanka bikole, kuenzabi bua bishimikidi bia buloko bitenkakane. Bualu bukuabu, biibi bionso biakakanguka musangu umue, ne mionji ivuabu basuike nayi muntu yonso yakasuluka.+ 27 Pavua mulami wa buloko mubike ne mumone ne: biibi bia buloko bivua bikanguke, wakatula muele wende, ukeba kudishipa, wela meji ne: bena buloko bavua banyeme.+ 28 Kadi Paulo wakela dîyi dikole ne: “Kudienzedi bibi to, bualu tuetu bonso tudi muaba eu!” 29 Ke kulombeshaye bimunyi, kubuelaye lubilu, kudielaye kumpala kua Paulo ne Sila wenda uzakala. 30 Wakapatuka nabu pambelu, kuambaye ne: “Bakalenge, ngenze tshinyi bua kupandishibua?” 31 Bakamba ne: “Itabuja Mukalenge Yezu, nunku neupandishibue wewe ne ba mu nzubu muebe.”+ 32 Pashishe bakamuambila dîyi dia Yehowa,* yeye ne bantu bonso bavua mu nzubu muende. 33 Wakaya nabu butuku dîba adi, kusukulaye mputa yabu. Pashishe yeye ne ba mu nzubu muende bonso bakabatijibua kakuyi dijingakana.+ 34 Wakaya nabu mu nzubu muende, kubatekelaye biakudia ku mêsa, ne wakasanka bikole yeye ne ba mu nzubu muende bonso, bualu uvua muitabuje Nzambi.

35 Pakatshiabu, banene ba mbulamatadi bakatuma balami bua kuamba ne: “Lekela bantu abu.” 36 Mulami wa buloko wakambila Paulo mêyi abu ne: “Banene ba mbulamatadi mbatume bantu bua kunulekela nuenu babidi. Nunku mpindieu, patukayi, nuye mu ditalala.” 37 Kadi Paulo wakabambila ne: “Bavua batuele nkodi kumpala kua bantu kabayi batupishe,* petu bikale bena Lomo,+ ne batuele mu buloko. Mpindieu badi batupatula mu musokoko anyi? Tòo, nansha kakese! Balue bobu nkayabu kutupatula.” 38 Balami bakaya kuambila banene ba mbulamatadi mêyi aa. Bobu kumvua buôwa bua bungi pakumvuabu ne: bantu abu bavua bena Lomo.+ 39 Nunku bakalua, kubasengelelabu, ne pashishe bobu bamane kubapatula, bakabalomba bua kumbuka mu tshimenga tshiabu. 40 Kadi bakapatuka mu buloko, kuyabu kumbelu kua Ludia; pakamonabu bana betu, bakabakankamija,+ pashishe bobu kuya.

17 Mpindieu bakapitshila mu Amfipoli ne mu Apolonia, kufikabu ku Tesalonike+ kuvua nsunagoga wa bena Yuda. 2 Nunku bilondeshile tshilele tshia Paulo,+ wakabuelamu, kuyaye kudibu, ne munkatshi mua mbingu isatu, dituku dionso dia Nsabatu, uvua ubeleshisha meji ne malu a mu Mifundu,+ 3 umvuija ne ufila bijadiki bia mu Mifundu ne: bivua bikengela bua Kristo akenge+ ne ajuke ku lufu+ wamba ne: “Yezu eu undi nnumanyisha bualu buende, yeye ke Kristo.” 4 Bua bualu ebu bamue ba kudibu bakalua bena kuitabuja, kudisangishabu kudi Paulo ne Sila,+ ne musumba munene wa bena Greke bavua batendelela Nzambi bakenza pabu nanku, pamue ne bakaji bende lumu ba bungi.

5 Kadi bena Yuda bakumvua mukawu,+ kusangishabu ndambu wa bantu babi bavua banyunguluka muaba wa tshisalu kabayi ne tshia kuenza, kudikunguijabu, kutuadijabu kujula tshimvundu mu tshimenga. Bakabuela mu nzubu wa Yasona ku bukole, benda bakeba bua kufila Paulo ne Sila kudi tshisumbu tshia bantu abu. 6 Pavuabu bapange kubapeta, bakakoka Yasona ne bana betu bakuabu, kuyabu nabu kudi bakokeshi ba mu tshimenga, bela mbila ne: “Bantu badi bajudije tshimvundu pa buloba budi bantu basombe aba bakadi kabidi munemu,+ 7 ne Yasona mmubakidile kuende bu benyi. Bantu bonso aba badi baluisha mêyi a Kaisa, bamba mudiku mukalenge mukuabu dîna diende Yezu.”+ 8 Pakumvua musumba wa bantu ne bakokeshi ba tshimenga malu aa, bakumvua buôwa; 9 kadi bakalekela Yasona ne bakuabu abu pakafutabu tshibawu tshikumbane.*

10 Diakamue bana betu bakatuma Paulo ne Sila ku Beloya butuku butuku. Pakafikabu, bakaya mu nsunagoga wa bena Yuda. 11 Bobu aba bavua ne meji mimpe kupita bena ku Tesalonike, bualu bakitaba dîyi ne luzuku lukole, bakonkonona Mifundu bimpe menemene ku dituku ku dituku bua kumanya bikala malu aa avua nanku. 12 Nunku ba bungi ba kudibu bakalua bena kuitabuja, ne bantu bakaji bena Greke ba kunemekibua ba bungi pamue ne ndambu wa bantu balume bakalua pabu bena kuitabuja. 13 Kadi pakumvua bena Yuda ba mu Tesalonike ne: Paulo uvua wamba kabidi dîyi dia Nzambi mu Beloya, bakaluamu bua kusonsola misumba ya bantu ne kujudija bimvundu.+ 14 Nunku bana betu bakatuma Paulo diakamue bua kuya too ne ku mbuu,+ kadi Sila ne Timote bobu bakashalamu. 15 Kadi bantu bavua bashindikija Paulo bakaya nende too ne ku Atena, ne yeye mumane kubambila bua Sila ne Timote+ balue kudiye lukasa, bakaya.

16 Kadi pavua Paulo mubindile mu Atena, biakamutonda* pavuaye umona muvua tshimenga tshiuwule tente ne mpingu. 17 Nunku wakatuadija kueleshishangana meji ne bena Yuda ne bantu bakuabu bavua batendelela Nzambi mu nsunagoga, kabidi ne bantu bonso bavuaye upetangana nabu dituku dionso muaba wa tshisalu. 18 Kadi bamue bena nkindi ba Epikuleo ne ba Stoiko bakatuadija kukokangana nende; bamue bavua bamba ne: “Muena biakulakula eu udi usua kutuambila tshinyi?” Bakuabu ne: “Mmuenze bu muyishi wa malu a nzambi ya ku babende.” Bavua bamba nanku bualu uvua umanyisha lumu luimpe lua Yezu ne dibishibua dia ku lufu.+ 19 Nunku bakamukuata, kuyabu nende ku Aleopago bamba ne: “Tudi mua kumanya dilongesha dipiadipia diudi ulongesha edi anyi? 20 Bualu udi wamba amue malu adi umvuika menyi ku matshi etu, ne tudi basue kumanya tshidi malu aa umvuija.” 21 Mu bulelela, bena Atena bonso ne bantu ba ku babende bavua basombelamu* bavua bapitshisha dîba diabu dionso divuabu kabayi benza mudimu ku dilonda anyi diteleja bualu kampanda bupiabupia. 22 Nunku Paulo wakimana munkatshi mua Aleopago,+ kuambaye ne:

“Nuenu bena Atena, ndi mumone ne: mu malu onso nudi numueneka bu bantu badi batshina banzambi* kupita bantu bakuabu.+ 23 Tshilejilu, pamvua mpita ne mutangile bimpe bintu bienu binudi nunemekela,* mvua mumone too ne tshioshelu tshikuabu bafundapu ne: ‘Kudi Nzambi udi kayi mumanyike.’ Nunku yeye unudi nutendelela kanuyi bamumanye, yeye au ke undi nnumanyisha. 24 Nzambi uvua muenze buloba ne bintu bionso bidipu, bu mudiye yeye Mukalenge wa diulu ne buloba,+ kena usombela mu ntempelo mienza ku bianza to;+ 25 anyi kakuena bianza bia bantu bidi bimukuatshila mudimu bienze bu ne: udi dijinga ne tshintu,+ bualu yeye muine ke udi upesha bantu bonso muoyo, ne mueyelu+ ne bintu bionso. 26 Wakenza bisamba bionso bia bantu bifumine mu muntu umue+ bua kusomba pa buloba bujima,+ ne wakateka bikondo bisungula, kuelelaye bantu mikalu ya muaba wa kusombela,+ 27 bua bobu bakebe Nzambi, nansha bobu mua kumukeba benda babubuta ne bamupete bushuwa,+ nansha mudiye, mu bulelela, kayi kule ne yonso wa kutudi. 28 Bualu tudi ne muoyo, tudi tuenda, ne tudiku bua bualu buende, anu muvua bafundi benu bakuabu ba tusala bambe ne: ‘Bualu tudi petu bana* bende.’

29 “Ke bualu kayi, bu mutudi bana* ba Nzambi,+ katuena ne bua kuela meji ne: Nzambi udi bu or anyi arjan anyi bu dibue, bu tshintu tshisonga ne lungenyi ne meji a bantu to.+ 30 Bulelela, Nzambi uvua mulengulule bikondo bia dipanga dia nunku;+ kadi mpindieu udi wambila bantu ba miaba yonso ne: badi ne bua kunyingalala bua mpekatu yabu. 31 Bualu mmusungule dituku didiye mupangadije bua kulumbuluisha+ mu buakane buloba budi bantu basombe ku butuangaji bua muntu udiye musungule, ne mmupeshe bantu bonso tshijadiki pa kumubisha ku lufu.”+

32 Kadi pakumvuabu bua dibishibua dia bafue, bamue bakatuadija kumuseka,+ pavua eku bakuabu bamba ne: “Netukuteleje bua bualu ebu musangu mukuabu.” 33 Nunku Paulo wakabashiya, 34 kadi bamue bantu bakadisangisha kudiye, kuluabu bena kuitabuja. Munkatshi muabu muvua Dionusio uvua mulumbuluishi wa ku kabadi ka ku Aleopago, ne muntu mukaji mukuabu diende Damali, ne bantu bakuabu kabidi.

18 Kunyima kua malu aa, wakumbuka ku Atena, kuyaye ku Kolinto. 2 Wakapeta muena Yuda mukuabu mulelela ku Ponto, diende Akila+ utshivua ufuminaku ku Itali ne mukajende Pisikila, bualu Kulaudio uvua mutumine bena Yuda bonso dîyi bua bumbuke mu Lomo. Nunku wakaya kudibu, 3 ne bu muvuaye wenza mudimu wa muomumue nabu, wakasombela ku nzubu kuabu, kuenzaye nabu mudimu,+ bualu mudimu wabu uvua wa kuenza ntenta. 4 Uvua wenza muyuki* mu nsunagoga+ dituku dionso dia nsabatu+ ne witabijija bena Yuda ne bena Greke.

5 Kadi pakapueka Sila+ ne Timote+ bafumina ku Makedonia, Paulo wakatuadija kudifila bikole mu mudimu wa dîyi, ufila bumanyishi kudi bena Yuda bua kubajadikila ne: Yezu udi Kristo.+ 6 Kadi bu muvuabu batungunuka ne kumuluisha, bamuamba mêyi mabi, wakatutula bilamba biende,+ kubambilaye ne: “Mashi enu ikale pa mitu yenu.+ Meme tshiena ne bualu to.+ Kutuadijila ku mpindieu, nenye kudi bantu ba bisamba bikuabu.”+ 7 Nunku wakumbukaku,* kuyaye mu nzubu mua muntu mukuabu, diende Titio Yusto, mutendeledi wa Nzambi uvua ne nzubu mutuangane ne nsunagoga. 8 Kadi Kulisipo+ mutangidi wa nsunagoga wakalua muena kuitabuja mu Mukalenge, yeye pamue ne ba mu nzubu muende bonso. Pashishe bena Kolinto ba bungi bavua bumvue lumu luimpe bakitabuja, kubabatizabu. 9 Bualu bukuabu, Mukalenge wakambila Paulo mu tshikena kumona butuku ne: “Kutshinyi to, kadi tungunuka anu ne kuakula, kupuwu to, 10 bualu ndi nebe+ ne kakuena muntu wakuluisha bua kukuenzela bibi to; bualu ndi ne bantu ba bungi mu tshimenga etshi.” 11 Nunku wakashalamu tshidimu tshijima ne ngondo isambombo, ulongesha dîyi dia Nzambi munkatshi muabu.

12 Pavua Galio muikale nguvena* wa Akaya, bena Yuda bakaluisha Paulo bamane kumvuangana, kuyabu nende ku nkuasa wa tshilumbuluidi 13 bamba ne: “Muntu eu udi witabijija bantu bua kutendelela Nzambi mu mushindu udi kawuyi upetangana ne mikenji.” 14 Kadi pakavua Paulo ukeba kuakula, Galio wakambila bena Yuda ne: “Nuenu bena Yuda, bulelela, bu koku kuikale tshilema anyi bualu bubi bunene, bivua mua kukumbana bua meme kunuteleja ne lutulu. 15 Kadi bikalabi bua dikokangana bua miaku, bua mêna ne bua mikenji yenu nuenu,+ nuditangidile bualu ebu. Tshiena musue kuikala mulumbuluishi wa malu aa to.” 16 Ke yeye kubipata ku nkuasa wa tshilumbuluidi. 17 Nunku buonso buabu bakakuata Sosetene+ mutangidi wa nsunagoga, kutuadijabu kumututa kumpala kua nkuasa wa tshilumbuluidi. Kadi Galio kakabuelakana mu malu au nansha kakese.

18 Kadi Paulo mumane kushala ku kabidi matuku a bungi, wakalayangana ne bana betu, kuangataye mazuwa mutangile ku Sulia pamue ne Pisikila ne Akila. Uvua mukoseshe nsuki yende mu Kanekelea+ bualu uvua muenze mutshipu. 19 Nunku bakafika ku Efeso, yeye kubashiyaku; kadi yeye wakabuela mu nsunagoga, kubangaye kueleshisha bena Yuda meji.+ 20 Nansha muvuabu bamulomba bua kushalaku matuku a bungi, kakitaba to, 21 kadi wakalayangana nabu, kubambilaye ne: “Biasua Yehowa,* nempingane kabidi kunudi.” Wakangatshila mazuwa ku Efeso, 22 kupuekaye ku Kaisalia. Kubandaye* bua kuela tshisumbu muoyo, pashishe kupuekaye ku Antiokia.+

23 Yeye mumane kupitshisha ndambu wa matuku kuntu aku, wakumbuka, kuyaye, umbuka eku uya eku mu ditunga dijima dia Galatiya ne dia Fugia,+ wenda ukolesha bayidi bonso.+

24 Mpindieu muena Yuda mukuabu mulelela ku Alesandelia diende Apolo+ wakafika ku Efeso; uvua muakudi wa dipoko uvua mumanye Mifundu bikole. 25 Bavua balongeshe* muntu eu njila wa Yehowa,* ne bu muvuaye usaba ne nyuma, uvua wakula ne ulongesha malu a Yezu mu mushindu mujalame, kadi uvua mumanye anu dibatiza dia Yone. 26 Wakatuadija kuakula ne dikima dionso mu nsunagoga. Pakamumvua Pisikila ne Akila,+ bakaya nende, kumumvuijabu njila wa Nzambi mu mushindu mujalame menemene. 27 Pashishe, bu muvuaye musue kuya ku Akaya, bana betu bakafundila bayidi, babalomba bua bamuakidile bimpe. Nunku pakafikaye kuntu aku, wakambuluisha bantu bavua balue bena kuitabuja ku ngasa wa Nzambi bikole; 28 bualu uvua ujadikila bena Yuda bimpe menemene patoke ne bukole buonso muvuabu mu dipanga, ubaleja mu Mifundu ne: Yezu udi Kristo.+

19 Patshivua Apolo+ mu Kolinto, malu aa enda enzeka, Paulo wakapitshila mu bitupa bia buloba bia munda mua ditunga, kupuekaye ku Efeso.+ Wakasanganaku bayidi bakuabu, 2 kubakonkaye ne: “Nuvua bapete nyuma muimpe* panuvua balue bena kuitabuja anyi?”+ Bakamuandamuna ne: “Katshia katuena banji kumvua ne: nyuma muimpe* udiku to.” 3 Ke yeye kuebeja ne: “Kadi bavua banubatize ne dibatiza kayi?” Bakamba ne: “Dibatiza dia Yone.”+ 4 Paulo wakamba ne: “Yone uvua ubatiza ne dibatiza didi tshimanyinu tshia dinyingalala bua mpekatu,+ wambila bantu bua kuitabuja muntu uvua ulua panyima pende,+ mmumue ne: Yezu.” 5 Pakumvuabu nanku, bakabatijibua mu dîna dia Mukalenge Yezu. 6 Nunku pavua Paulo mubatentekele bianza, nyuma muimpe* wakabatulukila,+ bobu kutuadija kuakula mu miakulu mikuabu, bamanyisha mêyi a buprofete.+ 7 Bantu balume bonso bavuaku bavua batue ku 12.

8 Paulo wakabuela mu nsunagoga,+ ne munkatshi mua ngondo isatu uvua wakula ne dikima, wenza miyuki ne weleshisha bantu meji bua kubitabijija bualu bua Bukalenge bua Nzambi.+ 9 Kadi pavua bamue bantu bateke mutu mukole bua kuitabuja,* bakula bibi bua Njila+ kumpala kua musumba wa bantu, wakumbuka kudibu,+ kumbushaye bayidi munkatshi muabu, ne uvua wenza miyuki dituku dionso mu tshilongelu tshia Tulano. 10 Bualu ebu buakatungunuka munkatshi mua bidimu bibidi, kuenzabi bua bantu bonso bavua basombela mu provense wa Asia bumvue dîyi dia Mukalenge, bena Yuda pamue ne bena Greke.

11 Nunku Nzambi wakatungunuka ne kuenza midimu ya bukole ya kukema ku bianza bia Paulo,+ 12 bienzeka ne: nansha pavuabu bangata bilamba ne tulamba tua mudimu bivua bilenge mubidi wende baya nabi kudi babedi,+ mabedi abu avua ajika ne nyuma mibi ipatuka.+ 13 Kadi bamue bena Yuda bavua benza ngendu benda bipata bademon bakateta pabu bua kuipata nyuma mibi ivua munda mua bantu mu dîna dia Mukalenge Yezu; bavua bamba ne: “Ndi nkutumina dîyi ne bukole buonso mu dîna dia Yezu udi Paulo uyisha.”+ 14 Mpindieu kuvua bana ba balume muanda mutekete ba mfumu wa bakuidi mukuabu muena Yuda, diende Sekua, bavua benza pabu nanku. 15 Kadi nyuma mubi wakabambila ne: “Ndi mumanye Yezu,+ ndi mumanye kabidi Paulo bimpe;+ kadi nuenu nudi banganyi?” 16 Ke muntu uvua ne nyuma mubi au kudielaye kudibu, kubapitaye bukole umue ku umue, kubatshimunaye, bobu kupatuka mu nzubu lubilu butaka, batapike mputa. 17 Bualu ebu buakamanyika kudi bantu bonso, bena Yuda ne bena Greke bavua basombele mu Efeso; buôwa buakabakuata bonso ne dîna dia Mukalenge Yezu diakatungunuka ne kutumbishibua. 18 Pashishe bantu ba bungi bavua balue bena kuitabuja bavua balua batonda ne baleja patoke malu avuabu benza. 19 Bushuwa, bantu ba bungi bavua benza malu a majimbu bakasangisha mikanda yabu, kuyoshabu kumpala kua bantu bonso.+ Bakenza makumi a mushinga wayi yonso, kusanganabu ne: ivua ya binjanja bia arjan binunu 50. 20 Nunku mu mushindu uvua uleja bukole, dîyi dia Yehowa* diakatungunuka ne kuya kumpala ne kuikala ne bukole bua bungi.+

21 Malu aa mamane kuenzeka, Paulo wakadisuika mu lungenyi luende ne: yeye mumane kupitshila mu Makedonia+ ne mu Akaya, uvua ne bua kuenza luendu too ne ku Yelushalema.+ Wakamba ne: “Meme mumane kuyaku, nengikale ne bua kumona kabidi Lomo.”+ 22 Nunku wakatuma bantu babidi ba ku bavua bamuambuluisha ku Makedonia: Timote+ ne Elasto,+ kadi yeye wakashala ndambu wa matuku mu provense wa Asia.

23 Mu matuku au, bimvundu bikole+ biakajuka bua Njila.+ 24 Bualu muntu mukuabu diende Demetelio, nsenda wa biamu bia arjan uvua wenza tuntempelo tua tshiamu tshia arjan tua Atemise, uvua upetesha bansenda makasa a bungi.+ 25 Wakabasangisha bobu ne bantu bakuabu bavua benza bintu bia buena ebi, kuambaye ne: “Balumiana, nudi bamanye bimpe ne: ku mudimu eu nkutudi tupetela bubanji buetu. 26 Mpindieu nudi numona ne numvua mudi Paulo eu muitabijije musumba wa bantu ba bungi, mubashintulule lungenyi, ki nganu mu Efeso+ nkayamu to, kadi ne mu provense wa Asia pabuipi ne yonso, wamba ne: nzambi idi mienza ku bianza ki nnzambi menemene to.+ 27 Bualu bukuabu kabidi, katuena tutshina anu bua lumu lua mudimu wetu kalunyanguki, kadi tudi tutshina kabidi bua kabalu kuangata ntempelo wa Atemise, nzambi mukaji munene, bu tshintu tshia tshianana, ne yeye udibu batendelela mu provense mujima wa Asia ne pa buloba budi bantu basombe, nebamupangishe butumbi buende.” 28 Pakumvuabu bualu ebu, bantu aba bakafiika munda bikole, kutuadijabu kuela mbila ne: “Atemise wa bena Efeso mmunene!”

29 Nunku tshimvundu tshiakakuatakana mu tshimenga tshionso, ne bakaya bonso lubilu muaba wa manaya, benda bapulumuna Gayo ne Alistâko,+ bena Makedonia bavua benza luendu ne Paulo. 30 Paulo uvua pende musue kubuela muaba uvua bantu au, kadi bayidi kabakamuitabila to. 31 Nansha bamue balongolodi ba bibilu ne manaya bavua nende bimpe bakamutumina mukenji bamusengelela bua kayi kuteka muoyo wende mu njiwu muaba wa manaya au to. 32 Mu bulelela, bamue bantu bavua bela mbila bamba bualu bumue, bakuabu bamba bukuabu; bualu bantu bavua badisangishe bavua mu kayumbayumba, ne ba bungi ba kudibu kabavua bamanye tshivuabu badisangishile to. 33 Nunku bakapatula Alesandelo mu musumba wa bantu abu, bena Yuda benda bamusakila kumpala; Alesandelo wakapuwisha bantu ne tshianza, ukeba kudilumbuluila kumpala kua bantu. 34 Kadi pakajingululabu ne: uvua muena Yuda, bonso bakatuadija kuela mbila diatshimue munkatshi mua mêba matue ku abidi bamba ne: “Atemise wa bena Efeso mmunene!”

35 Ndekelu wa bionso, pavua mufundi wa malu a mu tshimenga mutukije musumba wa bantu, wakamba ne: “Nuenu bena Efeso, nnganyi wa munkatshi mua bantu udi kayi mumanye bulelela ne: tshimenga tshia Efeso ke tshidi tshilama ntempelo wa Atemise munene ne tshimfuanyi tshivua tshikuluke tshifuma mu diulu? 36 Bu mudi malu aa kaayi mua kuedibua mpata, nudi ne bua kuikala ne lutulu ne kubenga kuenza malu lukasa lukasa. 37 Bualu nudi balue ne bantu aba badi kabayi nansha bivi ba bintu bia mu ntempelo anyi bapendi ba nzambi wetu mukaji. 38 Nunku bikala Demetelio+ ne bansenda badiye nabu bikale tshilumbu ne muntu, kudi matuku a kulumbuluisha bantu ne kudi kabidi banguvena;* baye kufundangana. 39 Kadi binuikala nukeba bualu bukuabu pa kumbusha ebu, badi ne bua kubutangila mu tshisangilu tshijalame. 40 Bualu, tudi bushuwa mu njiwu ya kutubandabu mutudi tutombokela mbulamatadi mu tshilumbu tshia lelu etshi, bu mutudi katuyi ne tshia kuamba bua kumvuija tshidi bantu bena tshimvundu aba badikunguijile.” 41 Pakambaye malu aa, wakatangalaja bantu bavua badisangishe abu.

20 Pavua tshimvundu tshijike, Paulo wakabikidisha bayidi; yeye mumane kubakankamija ne mulayangane nabu, wakatuadija luendu mutangile ku Makedonia. 2 Yeye mumane kupitshila mu bitupa bionso bia buloba abi ne mukankamije bantu bavuamu ne mêyi a bungi, wakafika mu Grese. 3 Wakenzamu ngondo isatu, kadi bu muvua bena Yuda bamuelele tshifufu+ pakavuaye ukeba kuangata mazuwa bua kuya ku Sulia, wakangata dipangadika dia kupinganyina ku Makedonia. 4 Bakaya kumufila kudi Sopato muana wa Pulo wa ku Beloya, Alistâko+ ne Sekundo ba mu bena Tesalonike, Gayo wa ku Dêbe, Timote,+ ne kudi Tukiko+ ne Tofimo+ ba mu provense wa Asia. 5 Bantu aba bakadianjila, kutuindilabu ku Toa; 6 kadi tuakangatshila mazuwa ku Filipoyi matuku a Mampa kaayi mela luevene+ mamane kupita, tuetu kuya kudibu ku Toa mu matuku atanu, ne kushalaku matuku muanda mutekete.

7 Dituku dia kumpala dia lumingu, patuvua badisangishe pamue bua kudia, Paulo wakatuadija kuakula nabu bualu uvua ne bua kuya dituku divua dilonda; wakalepesha muyuki wende too ne mundankulu. 8 Nunku kuvua miendu ya bungi mu nzubu wa kuulu mutuvua badisangishile. 9 Nsongalume mukuabu, diende Eutuko, uvua musombe pa dididishi wakalala tulu tukole pavua Paulo utungunuka ne kuakula. Bua bukole bua tulu, wakakuluka kumbukila ku tshisasa tshisatu tshia nzubu, kumuambulabu mufue. 10 Kadi Paulo wakatuluka, kudielaye pambidi pende, kumuelaye mu maboko,+ kuambaye ne: “Lekelayi mutoyi, bualu udi ne muoyo.”*+ 11 Pashishe wakabanda kabidi, kuangataye biakudia,* kudiaye. Wakatungunuka ne kuyukila mutantshi mule, too ne patshiatshia, pashishe wakaya. 12 Nunku bakaya ne nsongalume muikale ne muoyo, ne bualu ebu buakabakolesha bikole menemene.

13 Kadi tuakadianjila ku mazuwa, tuetu kuya batangile ku Aso kutuvua basue kuambula Paulo, bualu, yeye mumane kutuambila bua kuenza nunku, uvua usua kuyaku lua makasa. 14 Nunku pakatupetaye ku Aso, tuakamuambula mu mazuwa, kuya ku Mitulene. 15 Patuakumbuka kuntu aku dituku diakalonda, tuakafika pabuipi ne Kio, kadi dituku diakalonda tuakafika ku Samo, ne dituku dikuabu diakalonda tuakafika ku Mileto. 16 Paulo uvua muangate dipangadika dia kupita kayi utuluka mu Efeso+ bua kubenga kupitshisha dîba mu provense wa Asia, bualu uvua uya lukasa lukasa bua kufika ku Yelushalema+ dituku dia Tshibilu tshia Pentekoste bu yeye ne mushindu wa kuenza nanku.

17 Kadi pavuaye ku Mileto, wakatuma mukenji ku Efeso, kubikidishaye bakulu ba tshisumbu. 18 Pakafikabu kudiye, wakabambila ne: “Nudi bamanye bimpe mumvua ngenza malu munkatshi muenu misangu yonso katshia ku dituku dia kumpala dimvua mufike mu provense wa Asia,+ 19 nkuatshila Mukalenge mudimu bu mupika ne budipuekeshi*+ buonso ne binsonji ku mêsu ne mateta avua amfikila bua bifufu bia bena Yuda, 20 pamvua eku tshiyi ndikanda bua kunuambila malu onso avua mua kunukuatshisha* ne bua kunulongesha miaba ya bantu ba bungi+ ne ku nzubu ne ku nzubu.+ 21 Kadi mvua mufile bumanyishi bua menemene kudi bena Yuda ne bena Greke bua dinyingalala bua mpekatu+ kumpala kua Nzambi ne bua ditabuja Mukalenge wetu Yezu.+ 22 Kadi mpindieu tangilayi, ndi nya ku Yelushalema musuika* kudi nyuma, nansha mundi tshiyi mumanye malu angenzekelaku, 23 kadi ndi mumanye anu ne: nyuma muimpe* udi utungunuka ne kunjadikila mu tshimenga ne mu tshimenga wamba ne: buloko ne makenga mbingindile.+ 24 Nansha nanku, tshiena ngangata muoyo* wanyi meme bu udi ne mushinga kundi nansha, tshikole njikije lubilu luanyi+ ne mudimu umvua mupete kudi Mukalenge Yezu wa kufila bumanyishi buonso menemene bua lumu luimpe lua ngasa wa Nzambi.

25 “Kadi mpindieu, tangilayi! Ndi mumanye ne: muntu nansha umue wa munkatshi muenu nuenu bamvua muyishe Bukalenge kakumona kabidi mpala wanyi to. 26 Ke bualu kayi lelu eu ndi nnuangata bu bantemu ne: tshiena ne dibanza dia mashi a muntu nansha umue,+ 27 bualu tshiena mudikande bua kunuambila malu onso adi Nzambi mupangadije.*+ 28 Nudilame nuenu bine+ ne tshisumbu tshionso tshia mikoko tshidi nyuma muimpe* munuteke batangidi+ munda muatshi, bua kulama tshisumbu tshia Nzambi+ tshivuaye musumbe ku mashi a Muanende yeye.+ 29 Ndi mumanye ne: pandi ngumbuka, mbua ya ditu idi ne luonji neyibuele munkatshi muenu+ ne kayakuenzela mikoko malu ne dinanga to, 30 ne munkatshi muenu nuenu bine nemujuke bantu bikala ne bua kuakula malu makonyangale bua kukoka bayidi mu nyima muabu.+

31 “Ke bualu kayi nushale batabale, nuvuluke ne: munkatshi mua bidimu bisatu,+ butuku ne munya, tshivua mulekele musangu nansha umue bua kubela yonso wa kunudi ne binsonji ku mêsu. 32 Nunku mpindieu ndi nnushiya mu bianza bia Nzambi ne mu dîyi dia ngasa wende didi mua kunukolesha ne kunupesha bumpianyi munkatshi mua bantu bonso badibu bajidile.+ 33 Tshiena mualakane arjan anyi or anyi bilamba bia muntu nansha.+ 34 Nuenu nkayenu nudi bamanye ne: bianza ebi mbikumbaje majinga anyi+ ne majinga a bamvua nabu. 35 Ndi munuleje mu malu onso ne: mu dienza mudimu mukole mushindu eu+ ke munudi ne bua kuambuluisha badi batekete ne munudi ne bua kuvuluka mêyi a Mukalenge Yezu pavuaye yeye nkayende muambe ne: ‘Disanka dia kufila+ ndipite dia kuangata.’”

36 Nunku pakajikijaye kuamba malu aa, wakatua nabu bonso binu panshi, kusambilaye. 37 Bulelela, bonso bakadila bikole, kuelabu Paulo mu tshitupa,* kumutuabu mishiku ne dinanga dionso,* 38 bualu bavua bumvue bibi nangananga bua dîyi divuaye muambe dia ne: kabakumona kabidi mpala wende to.+ Pashishe bakamushindikija too ne ku mazuwa.

21 Panyima pa tuetu bamane kushiyangana nabu mu miadi ne mazuwa mase luendu, tuakaya buludiludi, tuetu kufika ku Kosa, dituku diakalonda tuakafika ku Lodo, tuetu kumbukaku kuya ku Patala. 2 Patuakapeta mazuwa avua asabuka matangile ku Foinike, tuakabuelamu, tuetu kuya. 3 Patuakafika pabuipi ne tshidiila* tshia Kupulio, tuakatshishiya ku dia bakaji,* tuetu kuya ku Sulia ne kutulukila mu Tulo muaba uvua mazuwa ne bua kutulula bujitu buawu. 4 Tuakakeba bayidi, tuetu kubapeta, kusomba nabu matuku muanda mutekete. Kadi ku butuangaji bua nyuma bavua bambile Paulo misangu ne misangu bua kadiatshi mu Yelushalema to.+ 5 Nunku pakajika matuku etu kuntu aku, tuakumbuka, tuetu kuasa luendu, kadi bobu bonso, pamue ne bakaji ne bana, bakatushindikija too ne pambelu pa tshimenga. Tuakatua binu panshi ku muelelu kua mâyi, tuetu kusambila 6 ne kulayangana nabu. Pashishe tuakabanda mu mazuwa, kadi bobu bakapingana ku nzubu yabu.

7 Pashishe tuakajikija luendu luetu lua pa mbuu kumbukila ku Tulo, tuetu kufika ku Tolemai, ne tuakela bana betu muoyo, tuetu kusomba nabu dituku dimue. 8 Dituku diakalonda, tuakumbuka, tuetu kufika ku Kaisalia, kubuela mu nzubu mua muambi Filipo uvua umue wa ku bantu balume muanda mutekete,+ tuetu kusomba kuende. 9 Muntu eu uvua ne bana ba bakaji banayi bavua kabayi banji kusedibua* bavua bamba mêyi a buprofete.+ 10 Kadi tuetu bamane kusombaku matuku ndambu, muprofete mukuabu diende Agabo+ wakapueka ufumina ku Yudaya. 11 Nunku wakalua kutudi, kuangataye mukaba wa Paulo, kudisuikawu ku makasa ne ku bianza, kuambaye ne: “Nyuma muimpe* udi wamba nunku: ‘Bena Yuda nebasuike muena mukaba eu mushindu eu ku Yelushalema,+ ne nebamufile mu bianza bia bantu ba bisamba bikuabu.’”+ 12 Mpindieu patuakumvua bualu ebu, tuetu ne bantu bavua muaba au, tuakatuadija kumusengelela bua kabandi ku Yelushalema to. 13 Kadi Paulo wakandamuna ne: “Bua tshinyi nudi nudila ne nujinga kutekesha dipangadika dianyi?* Numanye bimpe ne: ndi mudiakaje ki nganu bua kusuikibua to, kadi kabidi bua kufua ku Yelushalema bua dîna dia Mukalenge Yezu.”+ 14 Bu muvuaye mubenge tshituvua tumuambila, tuakalekela kukokangana nende,* tuetu kuamba ne: “Disua dia Yehowa* dienzeke.”

15 Mpindieu pakajika matuku au, tuakadilongolola bua luendu, tuetu kutuadija luendu luetu batangile ku Yelushalema. 16 Bayidi bakuabu ba mu Kaisalia bakaya pabu netu, kuyabu netu kumbelu kua Nasona wa ku Kupolio, muyidi wa ku ntuadijilu, kutuvua ne bua kutudila. 17 Patuakafika ku Yelushalema, bana betu bakatuakidila ne disanka. 18 Kadi dituku diakalonda, Paulo wakaya netu kudi Yakobo,+ ne bakulu bonso bavua muaba au. 19 Nunku wakabela muoyo, pashishe kutuadijaye kubalondela malu onso avua Nzambi muenze munkatshi mua bisamba bikuabu ku diambuluisha dia mudimu wende.

20 Pakumvuabu bualu ebu, bakatuadija kutumbisha Nzambi, kadi bakamuambila ne: “Muanetu, udi mumone mudi munkatshi mua bena Yuda muikale binunu ne binunu bia bena kuitabuja, ne buonso buabu badi ne tshisumi bua Mikenji.+ 21 Kadi mbumvue bantu banungana bua bualu buebe ne: uvua wenda ulongesha bena Yuda bonso badi munkatshi mua bisamba bikuabu bua kutombokela Mose, ubambila bua kabatengudi bana babu anyi kabalondi bilele bidi bimanyike bimpe.+ 22 Nunku tuenze tshinyi? Kakuyi mpata, nebumvue ne: udi mulue. 23 Ke bualu kayi enza tshitudi tukuambila etshi: Tudi ne bantu balume banayi badi baditshipe mutshipu. 24 Ndaku ne bantu aba, udilengeje nabu bilondeshile mikenji ne ubafutshile bionso bidi bikengedibua bua bamone mua kukunguisha mitu yabu. Dîba adi bantu bonso nebamanye ne: manunganyi onso adibu bumvue buebe wewe ki mmalelela to, kadi udi wenda mu bulongame, utumikila kabidi Mikenji.+ 25 Kadi bua bena kuitabuja ba mu bisamba bikuabu, tudi babatumine dipangadika dietu mu mukanda ne: badi ne bua kudilama ku bintu bilambula mpingu,+ kudilama ku mashi,+ ku bintu bifiekela mu nshingu,*+ ne ku masandi.”*+

26 Nunku dituku diakalonda, Paulo wakaya ne bantu abu, kudilengejaye pamue nabu bilondeshile mikenji,+ ne kubuelaye mu ntempelo bua kumanyisha dituku divua didilengeja ne bua kujika ne divuabu ne bua kufila mulambu bua yonso wa kudibu.

27 Mpindieu pakavua matuku muanda mutekete asua kufika ku ndekelu, bena Yuda ba ku Asia bakamumona mu ntempelo, ke bobu kusonsola musumba mujima wa bantu, kumukuatabu 28 bela mbila ne: “Bena Isalele, luayi nutuambuluishe! Muntu eu ke udi ulongesha bantu bonso ba miaba yonso bua kuluisha tshisamba tshietu ne Mikenji yetu ne muaba eu. Bualu bukuabu, mmulue kabidi too ne bena Greke mu ntempelo ne mmunyange muaba wa tshijila eu.”+ 29 Bualu bakavua bamumone ne Tofimo+ muena Efeso mu tshimenga, ne bavua bela meji ne: Paulo uvua mulue nende mu ntempelo. 30 Tshimvundu tshiakakuatakana mu tshimenga tshijima, bantu kuluabu lubilu, kukuatabu Paulo, kumukokelabu pambelu pa ntempelo, ne kukangabu biibi diakamue. 31 Pakavuabu bakeba bua kumushipa, lumu luakafika kudi kamanda ka tshisumbu tshia basalayi ne: Yelushalema mujima uvua mu kayumbayumba; 32 diakamue wakangata basalayi ne bamfumu ba basalayi, kupuekaye kudibu lubilu. Pakamonabu kamanda ka basalayi ne basalayi, bakalekela kukuma Paulo.

33 Nunku kamanda ka basalayi aku kakasemena pabuipi, kumukuataku ne kutumaku dîyi bua bamusuike ne shene ibidi;+ pashishe kukonkaku bua kumanya ne: uvua nganyi ne uvua muenze tshinyi. 34 Kadi bamue bantu mu musumba bakatuadija kuela mbila bamba bualu kampanda, bakuabu bamba bukuabu. Nunku bu muvua kamanda aku kapangile mua kumanya bualu nansha bumue bujalame bua tshimvundu tshivuaku, kakatuma dîyi bua baye nende mu kamponyi ka basalayi. 35 Kadi pakafikaye pa tubibandilu, basalayi bakamuambula bua luonji luvua nalu musumba wa bantu, 36 bualu musumba wa bantu uvua wenda ulonda, wela mbila ne: “Mushipa!”

37 Pakavuabu bakeba kuya nende mu kamponyi ka basalayi, Paulo wakambila kamanda ka basalayi ne: “Ndi mua kukuambila bualu anyi?” Wakamba ne: “Udi mumanye tshiena Greke anyi? 38 Nunku wewe kuena muena Ejipitu uvua musake bantu bua kutombokela mbulamatadi matuku mashale ne uvua mulombole bantu 4 000 bavua batuangana tuele, muye nabu mu tshipela anyi?” 39 Ke Paulo kuamba ne: “Mu bulelela, meme ndi muena Yuda+ wa ku Tâso+ mu Kilikia, muena mu tshimenga tshidi tshimanyike bimpe. Nunku ndi nkulomba, nganyishila ngambile bantu dîyi.” 40 Yeye mumane kumuanyishila, Paulo wakapuwisha bantu ne tshianza muimanyine pa tubibandilu. Pakapuwa bantu talalaa, wakatuadija kuakula mu tshiena Ebelu+ wamba ne:

22 “Balumiana, bana betu ne batatu, umvuayi mundi ndilumbuluila kumpala kuenu mpindieu.”+ 2 Nunku pakumvuabu ne: uvua wakula nabu mu muakulu wa tshiena Ebelu, bakapuwa bikole menemene, ke yeye kuamba ne: 3 “Meme ndi muena Yuda,+ mulelela ku Tâso wa mu Kilikia,+ kadi ndi mulongele mu tshimenga etshi ku makasa a Gamaliele,+ mulongeshibue bua kutumikila Mikenji ya bankambua betu ne dîsu dikole,+ ne muikale ne tshisumi bua Nzambi anu bu nuenu bonso lelu eu.+ 4 Mvua mukengeshe Njila eu too ne ku lufu, nsuika balume ne bakaji, mbelesha mu maloko,+ 5 anu mudi muakuidi munene ne tshisangilu tshijima tshia bakulu mua kujadika bindi ngamba. Mvua kabidi muangate mikanda kudibu bua bana betu ba ku Damaseke, ne mvua mu njila bua kulua kabidi ne bantu bavuaku ku Yelushalema basuika bua kuluabu kubanyoka.

6 “Kadi pamvua mu njila, ngenda nsemena pabuipi ne Damaseke, tukavua bu munda munya, bukenke bukole buakafuma diakamue mu diulu, kukenkeshabu muaba wonso umvua,+ 7 ke meme kukuluka panshi, kumvua dîyi dingambila ne: ‘Shaula, Shaula, udi unkengesha bua tshinyi?’ 8 Ngakandamuna ne: ‘Wewe udi nganyi, Mukalenge?’ Wakangambila ne: ‘Meme ndi Yezu muena Nazaleta uudi ukengesha.’ 9 Mpindieu bantu bamvua nabu bakamona bukenke bushuwa, kadi kabavua bumvue dîyi dia muntu uvua wakula nanyi to. 10 Ke meme kuamba ne: ‘Mukalenge, ngenze tshinyi?’ Mukalenge wakangambila ne: ‘Juka, ndaku ku Damaseke, nebakuambilaku malu onso adibu bakulongoluele bua kuenza.’+ 11 Kadi bu mumvua tshiyi mua kumona tshintu bua bukole bua bukenke abu, ngakafika ku Damaseke bankuate ku tshianza benda bandombola kudi bantu bamvua nabu.

12 “Nunku muntu mukuabu, diende Anania, muntu uvua utshina Nzambi bilondeshile Mikenji, uvua bena Yuda bonso bavua basombele muaba au bakula bimpe bua bualu buende, 13 wakalua kundi. Kuimanaye ku luseke luanyi, kungambilaye ne: ‘Shaula, muanetu, petulula lumonu luebe!’ Pa dîba dine adi, meme kubandisha mêsu, kumumona.+ 14 Wakamba ne: ‘Nzambi wa bankambua betu mmukusungule bua ufike ku dimanya disua diende, kumona muntu muakane+ ne kumvua dîyi dia mukana muende, 15 bualu udi ne bua kuikala ntemu wende kudi bantu bonso bua malu audi mumone ne mumvue.+ 16 Nunku mpindieu udi ujingakana bua tshinyi? Juka, ubatijibue ne utokeshibue ku mpekatu yebe+ pa kubila dîna diende.’+

17 “Kadi pangakapingana ku Yelushalema,+ ngenda nsambila mu ntempelo, ngakamona tshikena kumona, 18 meme kumumona ungambila ne: ‘Enza lukasa, upatuke mu Yelushalema lubilu, bualu kabakuitaba malu audi umanyisha bua bualu buanyi to.’+ 19 Kadi ngakamba ne: ‘Mukalenge, bobu bine mbamanye bimpe ne: mvua ngelesha bantu bavua bakuitabuja mu buloko, ngenda nya mu nsunagoga ne mu nsunagoga mbela mfimbu;+ 20 ne pavuabu bela mashi a ntemu webe Stefano panshi, meme panyi mvua muimane muaba au nganyisha, ne ndama bilamba bia pa mutu bia bantu bavua bamushipa.’+ 21 Nansha nanku, wakangambila ne: ‘Ndaku, bualu nenkutume mu bisamba bidi kule.’”+

22 Nunku bakamuteleja too ne pakambaye dîyi edi. Pashishe bakabandisha mêyi abu bamba ne: “Umbusha muntu wa nunku pa buloba, bualu ki mmukumbane bua kuikala ne muoyo to!” 23 Bu muvuabu bela mbila, bimansha bilamba biabu bia pa mutu, bela lusenga muulu,+ 24 kamanda ka basalayi kakatuma dîyi bua baye ne Paulo mu kamponyi ka basalayi, kuambaku bua bamuele nkonko benda bamuela mfimbu bua kamanye menemene tshivuabu bamuelela mbila mushindu eu. 25 Pakamuladikabu bua kumuela mfimbu, Paulo wakambila mfumu wa basalayi uvua muimane muaba au ne: “Mikenji mmianyishe bua nuenu kuela muena Lomo udibu kabayi banji kupisha* mfimbu anyi?”+ 26 Pakumvua mfumu wa basalayi bualu ebu, wakaya kumanyisha kamanda ka basalayi wamba ne: “Udi musue kuenza tshinyi? Bualu muntu eu mmuena Lomo.” 27 Nunku kamanda ka basalayi kakalua kudiye, kumuambilaku ne: “Ngambila, wewe udi muena Lomo anyi?” Yeye kuamba ne: “Eyowa.” 28 Kamanda ka basalayi kakamba ne: “Meme mvua musumbe bukenji bua kuikala muena Lomo ebu ku makuta a bungi menemene.” Paulo wakamba ne: “Kadi meme ndi muledibue nabu.”+

29 Nunku bantu bakavua pa kumuela nkonko benda bamukengesha bakumbuka kudiye diakamue; kamanda ka basalayi kakumvua buôwa pakamanyaku ne: uvua muena Lomo ne kavua kamusuike shene.+

30 Nunku dituku diakalonda, bu muvuaku kasue kumanya bimpe tshivua bena Yuda bamubanda natshi, kakamulekela, kutuminaku bamfumu ba bakuidi ne bena ku Tshilumbuluidi tshinene* bonso dîyi bua kudisangisha. Pashishe kakapueka ne Paulo, kumuimanyikaku munkatshi muabu.+

23 Paulo wakatangila bena ku Tshilumbuluidi tshinene* bimpe menemene, kuambaye ne: “Balumiana, bana betu, ndi muenze malu kumpala kua Nzambi ne kondo ka muoyo katoke menemene+ too ne ku dituku dia lelu edi.” 2 Pakumvua muakuidi munene Anania mêyi aa, wakatumina bantu bavua bimane ku luseke luende dîyi bua kumukuma ku mishiku. 3 Ke Paulo kumuambila ne: “Nzambi neakukume, wewe tshimanu tshitokesha. Udi musombe bua kundumbuluisha bilondeshile Mikenji eku ushipa Mikenji paudi utuma dîyi bua bobu kunkuma anyi?” 4 Bantu bavua bimane muaba au bakamba ne: “Udi upenda muakuidi munene wa Nzambi anyi?” 5 Ke Paulo kuamba ne: “Bana betu, tshivua mumanye ne: mmuakuidi munene to. Bualu mbafunde ne: ‘Kuena ne bua kuakula bibi bua mukokeshi wa tshisamba tshienu to.’”+

6 Mpindieu, bu muvua Paulo mumanye ne: tshitupa tshimue tshia bantu tshivua tshienza ne Basadoke ne tshikuabu ne Bafalese, wakela dîyi dikole mu Tshilumbuluidi tshinene* ne: “Balumiana, bana betu, ndi Mufalese,+ muana wa Bafalese. Badi bandumbuluisha bua ditekemena dia dibishibua dia bafue.” 7 Pakambaye bualu ebu, kuakajuka ditapuluka pankatshi pa Bafalese ne Basadoke, ne bantu bavua badisangishe bakatapuluka. 8 Bualu Basadoke badi bamba ne: kakuena ni ndibishibua dia bantu ku lufu, ni mmuanjelu, ni nnyuma to, kadi Bafalese bobu badi bitaba* malu onso aa.+ 9 Nunku mutoyi mukole wakajuka, ne bamue bafundi ba ku luseke lua Bafalese bakajuka, kutuadijabu kubenga ne luonji luonso bamba ne: “Katuena bapete muntu eu ne bualu bubi nansha bumue to, kadi bikala nyuma anyi muanjelu muakule nende . . .”+ 10 Nunku bu muvua dikokangana dienda dikola, kamanda ka basalayi kakatshina ne: bavua mua kulua kusunsulula Paulo, ke kutuminaku tshisumbu tshia basalayi dîyi bua bapueke bua kumudiapula munkatshi muabu ne kuya nende mu kamponyi ka basalayi.

11 Kadi butuku, Mukalenge wakimana ku luseke luende, kuambaye ne: “Ikala ne dikima!+ Bualu anu bu muudi mufile bumanyishi buonso menemene pa bidi bintangila mu Yelushalema, ke muudi kabidi ne bua kufila bumanyishi ku Lomo.”+

12 Pakatshiabu, bena Yuda bakela tshifufu, kudisuikabu ku mulawu bamba ne: kabavua mua kudia anyi kunua kantu too ne pavuabu bashipa Paulo. 13 Kuvua bantu balume bapite pa 40 bavua bele tshifufu, baditshipe nanku. 14 Bantu aba bakaya kudi bakulu ne bamfumu ba bakuidi, kuambabu ne: “Tudi badisuike ku mulawu* bikole bua kubenga kudia kantu too ne patudi tushipa Paulo. 15 Mpindieu, nuenu bonso ne bena ku Tshilumbuluidi tshinene* nudi ne bua kuambila kamanda ka basalayi bua kamupuekeshe kunudi, bienze bu ne: nudi basue kabidi kukonkonona tshilumbu tshiende bimpe menemene. Kadi kumpala kua yeye kufika pabuipi, tuetu netuikale badiakaje bua kumushipa.”

16 Kadi muana wa balume wa muanabu ne Paulo wa bakaji wakumvua bua dimualamina divuabu balongolola adi, kubuelaye mu kamponyi ka basalayi, kuambilaye Paulo bualu ebu. 17 Ke Paulo kubikila umue wa ku bamfumu ba basalayi, kuambaye ne: “Angata nsongalume eu, uye nende kudi kamanda ka basalayi, bualu udi ne bualu bua kukambila.” 18 Nunku wakamuangata, kuyaye nende kudi kamanda ka basalayi, kuambaye ne: “Muena buloko Paulo uvua mumbikile ne mundombe bua kulua ne nsongalume eu kuudi bualu udi ne bualu bua kukuambila.” 19 Kamanda ka basalayi kakamukuata ku tshianza, kuyaku nende pa nkayabu, kumukonkaku ne: “Mbualu kayi buudi ne bua kungambila?” 20 Wakamba ne: “Bena Yuda mbasuike dîyi bua kukulomba bua upueke ne Paulo ku Tshilumbuluidi tshinene* malaba, bienze bu badi bakeba kumanya malu makuabu a bungi adi atangila tshilumbu tshiende.+ 21 Kadi kabakuitabijiji malu adibu bakuambila to, bualu kudi bantu babu bapite pa 40 badi bindile bua kumualamina, ne mbadisuike ku mulawu* bua kubenga kudia anyi kunua kantu too ne padibu bamushipa;+ mpindieu bakadi badilongolole, bindila anu dîyi diebe.” 22 Nunku kamanda ka basalayi kakapingaja nsongalume, kamane kumuambila ne: “Kuambidi muntu nansha umue ne: udi mungambile bualu ebu to.”

23 Kakabikidisha bamfumu babidi ba basalayi, kuambaku ne: “Longololayi basalayi 200 bua kuya ku Kaisalia pa dîba disatu dia butuku,* nulongolole kabidi bendeshi ba tubalu 70 ne bedi ba mafuma 200. 24 Nuangate kabidi tubalu bua kuambula Paulo bua afike bimpe kudi nguvena Felika.” 25 Pashishe kakafunda mukanda uvua ne malu adi alonda aa:

26 “Meme Kulaudio Lusia, kudi wa Kunemekibua nguvena Felika: Muoyo au! 27 Bena Yuda bavua bakuate muntu eu, basua kumushipa, kadi ngakaya lukasa lukasa ne basalayi banyi, meme kumusungila,+ bualu mvua mumvue ne: mmuena Lomo.+ 28 Bu mumvua musue kumanya tshivuabu bamubanda natshi, ngakapueka nende ku Tshilumbuluidi tshiabu tshinene.*+ 29 Meme kumona ne: bavua bamubanda bua malu a mu Mikenji yabu,+ kadi kabavua bamubanda ne bualu nansha bumue budi bukumbanyine lufu anyi shene ya buloko to. 30 Kadi bu mudibu bammanyishe bua tshifufu tshidibu belele muntu eu,+ ndi nkutuminaye diakamue, ne ndi ntumina badi bamufunde dîyi bua kuluabu kumubanda kumpala kuebe.”

31 Nunku basalayi aba bakangata Paulo+ bilondeshile dîyi divuabu babatumine, kuyabu nende ku Antipati butuku butuku. 32 Dituku diakalonda, bakanyishila bendeshi ba tubalu bua batungunuke ne kuya nende, kadi bobu bakapingana mu kamponyi ka basalayi. 33 Bendeshi ba tubalu bakabuela mu Kaisalia, kupeshabu nguvena mukanda ne kumulejabu kabidi Paulo. 34 Nunku wakawubala, kukonkaye bua kumanya provense wabu, yeye kumvua ne: uvua wa ku Kilikia.+ 35 Wakamba ne: “Nenkuteleje bimpe menemene palua bantu badi bakubanda.”+ Yeye kutuma dîyi bua bamulame mu dibalasa dia Helode.

24 Matuku atanu pashishe, muakuidi munene Anania+ wakapueka ne bamue bakulu ne mulumbuluidianganyi wa patoke* diende Têtulo, kufundabu tshilumbu tshiabu ne Paulo kudi nguvena.+ 2 Pakamubikilabu, Têtulo wakatuadija kumubanda wamba ne:

“Bu mutudi ne ditalala dia bungi bua bualu buebe, ne bua dilongolola diebe dia malu kumpala kua dîba malu enda ashintuluka mu tshisamba etshi, 3 tudi tuitaba malu aa ne dianyisha dia bungi menemene dîba dionso ne miaba yonso kabidi, wa Kunemekibua Felika. 4 Kadi bua kubenga kukuangata dîba dia bungi, ndi nkusengelela ututelejaku ndambu bua muoyo webe muimpe. 5 Bualu tudi bamone ne: muntu eu ntshipupu*+ tshidi tshisaka bena Yuda bonso ba pa buloba bujima budi bantu basombe bua kutombokela mbulamatadi,+ ne udi ntunga mulongo wa kasumbu ka bena Nazaleta.+ 6 Uvua kabidi ukeba kunyanga ntempelo, ke tuetu kumukuata.+ 7 *⁠—— 8 Pawamulumbuluisha wewe nkayebe, neumone malu onso atudi tumufunda nawu aa.”

9 Nunku bena Yuda bakaditua pabu mu dimufunda, bajadika muvua malu aa malelela. 10 Pavua nguvena muleje Paulo ne mutu bua kuakula, Paulo wakandamuna ne:

“Bu mundi mumanye bimpe ne: wewe udi mulumbuluishe tshisamba etshi kukadi bidimu bia bungi, ndi pabuipi bua kudilumbuluila.+ 11 Anu muudi mua kudijadikila nkayebe, ki nkuanji kupita matuku 12 katshia ngabanda ku Yelushalema bua kutendelela;+ 12 kabavua bansangane nkokangana ne muntu mu ntempelo anyi njudija tshimvundu mu bantu, ni mmu nsunagoga anyi mu tshimenga to. 13 Kabena nansha mua kukujadikila malu adibu bambanda nawu mpindieu to. 14 Kadi ndi ngitaba bualu ebu kumpala kuebe ne: bilondeshile njila udibu babikila ne: kasumbu ka malu a ntendelelu, mushindu eu ke undi ngenzela Nzambi wa bankambua banyi mudimu wa tshijila,+ bualu ndi ngitabuja malu onso adibu bumvuije mu Mikenji ne bafunde mu mifundu ya Baprofete.+ 15 Nunku ndi ne ditekemena kudi Nzambi, ditekemena didi bantu aba batekemene pabu ne: nekuikale dibishibua dia bantu ku lufu,+ dia bakane ne dia badi kabayi bakane.+ 16 Bua bualu ebu, ndi ndienzeja misangu yonso bua kulama kondo ka muoyo katoke* kumpala kua Nzambi ne kua bantu.+ 17 Mpindieu panyima pa bidimu bia bungi, mvua mulue bua kupesha ba mu tshisamba tshietu bintu bia luse+ ne bua kufila milambu. 18 Pamvua ngenza malu aa, bakansangana mumane kudilengeja mu ntempelo bilondeshile mikenji,+ tshiyi ne musumba wa bantu anyi njudija tshimvundu to. Kadi kuvua bena Yuda bakuabu ba mu provense wa Asia 19 bavua ne bua kuikala muaba eu kumpala kuebe bua kumfunda bu bobu bikale bulelela ne bualu bua kumbanda nabu.+ 20 Anyi bantu badi muaba eu bakuambile bobu nkayabu tshilema tshidibu bampete natshi pamvua muimane kumpala kua Tshilumbuluidi tshinene,* 21 pa kumbusha dîyi dimue tshianana dimvua muele pamvua muimane munkatshi muabu dia ne: ‘Badi bandumbuluisha kumpala kuenu lelu eu bua dibishibua dia bafue!’”+

22 Kadi bu muvua Felika mumanye bimpe malu a Njila eu,+ wakatuadija kupingaja bantu wamba ne: “Nenkose tshilumbu tshienu etshi dîba dionso diapueka Lusia, kamanda ka basalayi, kuneku.” 23 Pashishe wakatumina mfumu wa basalayi dîyi bua ashale mukuate muntu eu kadi amushile ndambu wa budikadidi, ne banyishile bana babu bua bikale bamuambuluisha ku majinga ende.

24 Matuku makese pashishe, Felika wakalua ne mukajende Dusila uvua muena Yuda, kubikidishaye Paulo ne kumutelejaye wakula bua ditabuja mu Kristo Yezu.+ 25 Kadi pavua Paulo wakula bua buakane, bua didikanda ne bua dilumbuluisha didi ne bua kulua,+ Felika wakumvua buôwa, kuambaye ne: “Bua mpindieu anji ndaku, kadi nenkubikidishe kabidi pangapeta mpunga.” 26 Kadi uvua utekemena kabidi ne: Paulo uvua mua kumupesha makuta. Ke bualu kayi ukavua anu umubikidisha misangu ne misangu, uyukila nende. 27 Kadi pakapita bidimu bibidi, Pokio Festo wakapingana Felika mu nkuasa; bu muvua Felika ujinga bua bena Yuda bamuanyishe,+ wakashiya Paulo mu buloko.

25 Nunku Festo+ mumane kufika mu provense ne mutuadije kukokeshamu, wakumbuka ku Kaisalia pakapita matuku asatu, kubandaye ku Yelushalema. 2 Ke bamfumu ba bakuidi ne banene ba bena Yuda kufundabu Paulo kudiye.+ Nunku bakatuadija kusengelela Festo 3 bua abasankishe, abikidishe Paulo bua alue ku Yelushalema. Kadi bavua balongolola bua kualamina Paulo ne kumushipela mu njila.+ 4 Kadi Festo wakandamuna ne: bavua ne bua kulama Paulo ku Kaisalia ne yeye muine uvua ne bua kupinganaku mu matuku makese. 5 Wakamba ne: “Nunku bantu badi ne bukokeshi munkatshi muenu bapueke nanyi bua kumufunda bikalaye, mu bulelela, muenze bualu bubi.”+

6 Nunku yeye mumane kuenza matuku kaayi mapite pa muanda mukulu anyi dikumi munkatshi muabu, wakapueka ku Kaisalia, ne dituku diakalonda wakasomba mu nkuasa wa tshilumbuluidi, kutumaye dîyi bua balue ne Paulo. 7 Pakabuelaye, bena Yuda bavua bapueke bafumina ku Yelushalema bakamunyunguluka, bamubanda ne malu manene a bungi avuabu kabayi mua kujadika.+

8 Kadi Paulo wakalumbulula wamba ne: “Tshiena ne bubi nansha bumue bundi muenzele Mikenji ya bena Yuda anyi ntempelo anyi Kaisa nansha.”+ 9 Bu muvua Festo musue bua bena Yuda bamuanyishe,+ wakakonka Paulo ne: “Udi musue kubanda ku Yelushalema bua bakulumbuluishilaku kumpala kuanyi bua malu aa anyi?” 10 Kadi Paulo wakamba ne: “Ndi muimane kumpala kua nkuasa wa tshilumbuluidi wa Kaisa kudibu ne bua kundumbuluishila. Tshiena muenzele bena Yuda bualu bubi nansha bumue anu muudi wenda udimuena pebe bimpe. 11 Bingikala bushuwa muenji wa malu mabi ne muenze bualu budi bukumbanyine lufu,+ tshiena mbenga bua kufua to; kadi bikala malu adi bantu aba bambanda nawu kaayi malelela, kakuena muntu udi ne bukenji bua kumfila kudibu bua kubasankisha to. Ndi ndomba bua bandumbuluishe kudi Kaisa!”+ 12 Nunku Festo mumane kuyukila ne kasumbu ka bafidi ba ngenyi, wakandamuna ne: “Udi mulombe bua bakulumbuluishe kudi Kaisa, neuye kudi Kaisa.”

13 Pakapita ndambu wa matuku, mukalenge Agipa ne Bênike bakafika ku Kaisalia bua kumona Festo. 14 Bu muvuabu ne bua kuenzaku matuku a bungi, Festo wakalondela mukalenge tshilumbu tshia Paulo wamba ne:

“Kudi muntu mukuabu uvua Felika mushiye mu buloko, 15 kadi pamvua ku Yelushalema, bamfumu ba bakuidi ne bakulu ba bena Yuda bakangambila bualu buende,+ balomba bua kumulumbuluisha ne kumupisha. 16 Kadi ngakabandamuna ne: bena Lomo kabena ne tshilele tshia kufila muntu bua kusankisha bakuabu kumpala kua muntu udibu bafunde kayi muanji kutuilangana ne badi bamufunde ne mupete mushindu wa kulumbulula tshilumbu tshidibu bamufundile to.+ 17 Nunku pakafikabu muaba eu, tshiakajingakana to, kadi dituku diakalonda, ngakasomba mu nkuasa wa tshilumbuluidi, meme kutuma dîyi bua balue ne muntu au. 18 Pakimana bamubandi, kabakaleja bualu bubi nansha bumue bua ku malu amvua ngela meji bua bualu buende to.+ 19 Bavua bakokangana anu bua malu abu a ditendelela nzambi*+ ne bua muntu mukuabu uvua mufue, diende Yezu, kadi uvua Paulo ujadika anu muvuaye ne muoyo.+ 20 Bu mumvua tshiyi mumanye tshia kuenza bua tshilumbu etshi, ngakamuebeja bikalaye uvua musue kuya ku Yelushalema bua bamulumbuluishilaku bua malu aa.+ 21 Kadi pavua Paulo mulombe bua kushalaye mu buloko bua kuindila dipangadika dia Augusto,*+ ngakatuma dîyi bua bamulame too ne pamvua mua kumutuma kudi Kaisa.”

22 Ke Agipa kuambila Festo ne: “Ndi musue kuditelejila muntu au meme nkayanyi.”+ Wakamba ne: “Neumuteleje makelela.” 23 Nunku dituku diakalonda, Agipa ne Bênike bakalua mu mushindu wa kudileja ne diambu, kubuelabu mu nzubu wa tshilumbuluidi pamue ne tumanda tua basalayi ne banene ba mu tshimenga; pakatuma Festo dîyi, bakalua ne Paulo. 24 Festo wakamba ne: “Mukalenge Agipa ne nuenu bonso badi netu muaba eu, nudi bamone muntu eu udi bena Yuda bonso bandombe ku Yelushalema ne kuneku bela mbila ne: ki mbimpe bua ashale ne muoyo nansha.+ 25 Kadi meme mvua mumone ne: kavua muenze bualu budi bukumbanyine lufu to.+ Nunku pakalomba muntu eu bua kuya kulumbulula kumpala kua Augusto, ngakangata dipangadika dia kumutuma. 26 Kadi tshiena ne bualu bujalame bua kufundila Mukalenge wanyi bua bualu buende to. Ke bualu kayi ndi mumubikidishe kumpala kuenu bonso, nangananga kumpala kuebe wewe mukalenge Agipa, bua padi dilumbuluisha dijika, ngikale ne bualu bundi mua kufunda. 27 Bualu ndi mumone bu ne: ki mbimpe kutuma muena buloko tshiyi ndeja malu adibu bamubande nawu to.”

26 Agipa+ wakambila Paulo ne: “Udi ne dîyi bua kudiambidila bualu buebe.” Nunku Paulo wakolola tshianza, kutuadijaye kudilumbuluila wamba ne:

2 “Mukalenge Agipa, bua malu onso adi bena Yuda bamfunde nawu,+ ndi ne disanka bualu ndi ndumbulula kumpala kuebe lelu eu, 3 nangananga bualu udi mumanye bilele bionso bia bena Yuda bimpe pamue ne makokianganyi adi munkatshi muabu. Ke bualu kayi ndi nkulomba bua untelejaku ne lutulu luonso.

4 “Bushuwa, nsombelu wanyi kubangila ku buana buanyi munkatshi mua bena kuetu* ne mu Yelushalema, mmumanyike bimpe kudi bena Yuda bonso+ 5 bavua bammanye kumpala (bikalabu basue kujadika) ne: meme mvua mu kasumbu ka Bafalese,+ kasumbu ka ntendelelu wetu kadi kalamate mikenji ne dîsu dikole.+ 6 Kadi mpindieu badi bandumbuluisha bua ditekemena dia bualu buvua Nzambi mulaye bankambua betu;+ 7 bualu bumue bumue ebu ke budi bisa bietu 12 bitekemene bua bukumbane pa kumukuatshila mudimu wa tshijila bikole munya ne butuku. Mukalenge wanyi, bena Yuda mbamfunde anu bua ditekemena edi.+

8 “Bua tshinyi mbinukolele munkatshi muenu bua kuitaba ne: Nzambi udi ujula bafue? 9 Ku luanyi luseke, mvua mutuishibue ne: mvua ne bua kuenza malu a bungi bua kuluisha dîna dia Yezu muena Nazaleta. 10 Ke tshimvua muenze menemene ku Yelushalema, ne mvua mueleshe bansantu ba bungi mu maloko,+ bualu mvua mupete bukokeshi kudi bamfumu ba bakuidi;+ ne pavuabu ne bua kubashipa, mvua nganyisha panyi. 11 Mvua mbanyoka misangu ya bungi mu nsunagoga yonso, nkeba kubenzeja ku bukole bua balekele ditabuja diabu; bu mumvua mubakuatshile tshiji tshikole, mvua nya kubakengesha too ne mu bimenga bia kule.

12 “Pamvua ngenza malu aa, meme mu luendu mutangile ku Damaseke ne bukokeshi ne dîyi bia kudi bamfumu ba bakuidi, 13 Mukalenge wanyi, meme kumona mu njila, munda munya, bukenke bupite bukenke bua dîba bufuma mu diulu, kukenkeshabu muaba umvua ne muaba uvua bantu bamvua nabu mu luendu.+ 14 Patuakakuluka bonso panshi, meme kumvua dîyi dingambila mu muakulu wa tshiena Ebelu ne: ‘Shaula, Shaula, udi unkengesha bua tshinyi? Paudi utungunuka ne kuditua ku misongolo* udi udienzela bibi nkayebe.’ 15 Kadi ngakamba ne: ‘Mukalenge, wewe udi nganyi?’ Ke Mukalenge kuamba ne: ‘Mmeme Yezu uudi ukengesha. 16 Kadi juka, imana. Ndi mukumuenekele bua bualu ebu, bua kukusungula bu muena mudimu ne ntemu wa malu audi mumone ne malu angakuleja bua bualu buanyi.+ 17 Nenkusungile mu bianza bia tshisamba etshi ne bia bisamba bikuabu kundi nkutuma+ 18 bua kubulula mêsu abu,+ bua kubumbusha mu mîdima+ baye ku butoke,+ kubumbusha ku bukokeshi bua Satana+ baye kudi Nzambi, bua ababuikidile mpekatu yabu+ ne bapete bumpianyi munkatshi mua badibu bajidile bua mudibu bangitabuje.’

19 “Nunku, Mukalenge Agipa, tshivua mubenge bua kutumikila tshikena kumona tshia mu diulu atshi to, 20 kadi ngakaya kudi bena mu Damaseke+ kumpala, pashishe kudi bena mu Yelushalema+ ne mu ditunga dijima dia Yudaya ne kudi bisamba bikuabu kabidi, ngenda mmanyisha mukenji wa ne: bavua ne bua kunyingalala bua mpekatu yabu ne kuya kudi Nzambi pa kuenza malu adi aleja mudibu banyingalale bua mpekatu yabu.+ 21 Ke bualu kayi bena Yuda bavua bankuate mu ntempelo ne basue kunshipa.+ 22 Kadi bu mundi mupete diambuluisha dia kudi Nzambi, ndi ntungunuka ne kufila bumanyishi too ne lelu kumpala kua banene ne bakese, tshiyi ngamba malu makuabu, anu avua Baprofete ne Mose bambe ne: avua ne bua kuenzeka,+ 23 a ne: Kristo uvua ne bua kukenga,+ ne bu muvuaye wa kumpala ku dibishibua ku lufu,+ uvua ne bua kumanyisha butoke kudi ba mu tshisamba etshi ne kudi bisamba bikuabu.”+

24 Mpindieu pavua Paulo wenda wamba malu aa bua kudilumbuluila, Festo wakamba ne dîyi dikole ne: “Paulo, udi wenda upala! Dimanya dia bungi dikadi dikupadisha!” 25 Kadi Paulo wakamba ne: “Wa Kunemekibua Festo, tshiena ngenda mpala to, kadi ndi ngamba mêyi malelela a meji. 26 Mu bulelela, mukalenge undi ngambila malu mudilekelele nunku mmumanye malu aa bimpe; ndi mutuishibue ne: kakuena bualu nansha bumue budiye kayi mumanye to, bualu kakuena bualu nansha bumue budi buenzeke mu ditumba kampanda to.+ 27 Mukalenge Agipa, utu witabuja mifundu ya Baprofete anyi? Ndi mumanye ne: utu uyitabuja.” 28 Kadi Agipa wakambila Paulo ne: “Udi mua kungitabijija bua meme kulua muena Kristo mu mutantshi mukese patupu.” 29 Ke Paulo kuamba ne: “Ndi njinga kumpala kua Nzambi ne: nansha mu mutantshi mukese anyi mu mutantshi mule, ki nganu wewe nkayebe kadi ne bonso badi banteleja lelu nulue bu meme, pa kumbusha shene ya buloko eyi.”

30 Nunku mukalenge wakajuka, ne nguvena ne Bênike ne bantu bavuabu basombe nabu bakajuka pabu. 31 Kadi pavuabu benda bapatuka, bakatuadija kuyukila bamba ne: “Muntu eu kena wenza bualu budi bukumbanyine lufu anyi shene ya buloko to.”+ 32 Ke Agipa kuambila Festo ne: “Muntu eu uvua mua kuikala mulekeledibue bu yeye kayi mulombe bua kuya kudi Kaisa.”+

27 Nunku pakangatabu dipangadika bua tuetu kuangata mazuwa kuya ku Itali,+ bakafila Paulo ne bena buloko bakuabu mu bianza bia mfumu wa basalayi mukuabu wa mu tshisumbu tshia basalayi ba Augusto, diende Yulio. 2 Tuakabuela mu mazuwa avua afuma ku Adulamutiona akavua pa kuya mu malobo a mu provense wa Asia avua ku muelelu kua mbuu, tuetu kuasa luendu; Alistâko+ muena Makedonia wa ku Tesalonike uvua netu. 3 Dituku diakalonda tuakafika ku Sidona; Yulio wakenzela Paulo malu ne bulenga,* kumuanyishilaye bua kuya kudi balunda bende ne bua kupeta diambuluisha kudibu.

4 Tuakumbukaku, tuetu kunyemena pabuipi ne Kupulio, bualu tshipepele tshivua tshilua tshitangile kutudi. 5 Pashishe tuakapitshila munkatshi mua mbuu kumpenga kua Kilikia ne Pampulia, tuetu kuimana ku dilobo dia Mula mu Lukia. 6 Kuoku aku mfumu wa basalayi wakapeta mazuwa avua afumina ku Alesandelia matangile ku Itali, yeye kutubandishamu. 7 Pashishe, tuetu bamane kuenda bitekete bitekete munkatshi mua ndambu wa matuku, tuakafika ku Kinido ne lutatu. Bu muvua tshipepele tshitupangishe bua kuya kumpala, tuakanyemena pabuipi ne Kulete ku Salamone. 8 Tuakayila ku muelelu kua mbuu ne lutatu lua bungi, tuetu kufika muaba mukuabu uvuabu babikila ne: Malobo Mimpe, pabuipi ne tshimenga tshia Lasaya.

9 Matuku a bungi akapita ne mpindieu kuendela pa mbuu kukavua ne njiwu, bualu nansha tshijila tshia biakudia tshia Dituku dia Dibuikila dia mpekatu+ tshikavua tshimane kupita, ke Paulo kufilaye lungenyi, 10 kubambilaye ne: “Balumiana, ndi mumone ne: luendu elu neluikale lua njiwu ne dijimija dinene, kabiyi anu bua mazuwa ne bujitu budimu, kadi ne bua mioyo* yetu kabidi.” 11 Kadi mfumu wa basalayi wakateleja muendeshi wa mazuwa ne muena mazuwa pamutu pa kuteleja tshivua Paulo wamba. 12 Bu muvua dilobo kadiyi dikumbane bua bantu kushalamu mu muvu wa mashika makole,* ba bungi bakafila lungenyi bua kumbukamu, bua kumona ni bavua mua kufika ku Foinike, dilobo dia mu Kulete didi ditangile ku nord lua ku est ne ku sud lua ku est bua kupitshishilaku muvu wa mashika makole.*

13 Pakabanga lupepele lua ku sud kututa bitekete bitekete, bakela meji ne: kipatshila kabu kavua kakumbane, ke bobu kubandisha luongo, kutuadijabu kuyila kumpenga kua Kulete pabuipi ne ku muelelu kua mbuu. 14 Kadi mutantshi mukese pashishe, tshipepele tshikole tshivuabu babikila ne: Elakulo* tshiakaditutamu. 15 Bu muvuatshi tshidikuma ku mazuwa ne bukole bua bungi kakuyi mushindu wa kushala baludikile mutu wa mazuwa luseke luvua tshipepele, tuakadilekelela ku tshipepele, tuetu kupueka ne mâyi. 16 Pashishe tuakanyemena pabuipi ne tshidiila* tshikese tshivuabu babikila ne: Kauda, kadi nansha nanku bivua bikole menemene bua kupeta buatu bukese* buvua ku tshitaku tshia mazuwa bua kushala babulame. 17 Kadi tuetu bamane kububandisha mu mazuwa, bakatuadija kusuika mazuwa ne mionji minene; bu muvuabu batshina bua kujama mu Suti,* bakapuekesha mionji ne mitshi bivua bikuatshisha tshilamba tshia mazuwa, ke tuetu kupueka ne mâyi. 18 Bu muvua tshipepele tshikole tshitukupa eku ne eku pa mâyi, dituku diakalonda bakatuadija kukepesha bujitu buvua mu mazuwa. 19 Pashishe dituku disatu, bakimansha bintu bia mudimu bivua mu mazuwa ne bianza biabu nkayabu.

20 Bu muvuaku kupite matuku a bungi dîba ne mitoto kabiyi bipatuke, eku tshipepele tshikole* tshikale anu tshitukuma, ndekelu wa bionso tuakabanga kujimija ditekemena dituvua nadi dia kupanda. 21 Bu mukavuabu benze matuku a bungi kabayi badie, Paulo wakimana munkatshi muabu, kuambaye ne: “Balumiana, bu nuenu balonde mubelu wanyi wa kubenga kumbuka ku Kulete, bintu kabivua mua kunyanguka ne kujimina nunku to.+ 22 Tshidibi, ndi nnulomba mpindieu bua nuikale ne muoyo mukole, bualu muntu* nansha umue wa munkatshi muenu kakujimina to, anu mazuwa nkayawu ke ajimina. 23 Butuku ebu, muanjelu+ wa Nzambi wanyi undi ngenzela mudimu wa tshijila uvua muimane ku luseke luanyi, 24 kuambaye ne: ‘Paulo, kutshinyi to. Udi ne bua kuimana kumpala kua Kaisa,+ ne mona, Nzambi mmukupeshe bantu bonso badi nebe mu mazuwa.’ 25 Nunku balumiana, ikalayi ne muoyo mukole; bualu ndi ngitabuja Nzambi ne: bualu nebuenzeke anu muvuabu bangambile amu. 26 Kadi nebatuele ku mukuna mu tshidiila* kampanda.”+

27 Mpindieu pavua butuku bua 14 buile, ne bu muvuabu benda batukupa eku ne eku pa mbuu wa Adulia, mundankulu bendeshi ba mazuwa bakamona bu ne: bakavua benda basemena pabuipi ne buloba kampanda. 28 Bakateta bule bua mâyi, kusanganabu ne: buvua bua fatoma 20,* nunku kuyabu mutantshi mukese kutetabu kabidi, kusanganabu ne: buvua bua fatoma 15.* 29 Bu muvuabu batshina bua kukalama mu mabue, bakela luongo inayi ku tshitaku tshia mazuwa, kutuadijabu kujinga bua butuku butshie lukasa. 30 Kadi pakavua bendeshi ba mazuwa bakeba kumbuka mu mazuwa bua kunyema, bapuekesha buatu bukese mu mâyi bamba muvuabu bakeba kuela luongo mikuabu ku mutu kua mazuwa, 31 Paulo wakambila mfumu wa basalayi ne basalayi ne: “Bantu aba bobu kabayi bashale mu mazuwa, kanuena nupanda to.”+ 32 Ke basalayi kukosa mionji ya buatu bukese, kubulekelabu bukuluka mu mâyi.

33 Mpindieu pakavuabu pa kutshia, Paulo wakabakankamija bonso bua kudia ndambu wa biakudia wamba ne: “Lelu ndituku dia 14 dinudi anu nuindila nusamisha meji, ne kanuena badie kantu nansha kamue. 34 Nunku ndi nnukankamija bua kudiaku ndambu wa biakudia; enzayi nunku bua diakalenga dienu, bualu lusuki nansha lumue lua ku mutu kua yonso wa kunudi kaluakujimina to.” 35 Yeye mumane kuamba nanku, wakangata diampa, kusakidilaye Nzambi kumpala kuabu bonso, kuditshibulaye ne kutuadijaye kudia. 36 Nunku bantu bonso bakakola ku muoyo, kutuadijabu pabu kudia. 37 Tuetu bonso bavua mu mazuwa tuvua bantu* 276. 38 Pakadiabu ndambu wa biakudia, bobu kukuta, bakimansha ntete ya blé mu mbuu bua kupepeja mazuwa.+

39 Pakatshiabu, kabavua bamanye buloba abu to,+ kadi bakamona tshinkonya tshikuabu tshikale ne lusenga ku muelelu, bobu kudisuika bua kutudilaku ne mazuwa koku mushindu wa kuenza nanku. 40 Nunku bakakosa luongo, kuyilekelelabu mu mbuu, eku benda basulula mionji ya ku nkaya;* bobu bamane kubandisha tshilamba tshia ku mutu kua mazuwa bua kukuata lupepele, bakaya batangile ku muelelu kua mâyi. 41 Pakafikabu muaba uvua lusenga lua bungi mu mâyi, mazuwa akadituta mu lusenga, mutu kujamawu mu lusenga kawuyi unyunga, kadi mavuala akabanga kudikuma ku tshitaku bikole menemene, tshiotshi kukoseka bitupa bitupa.+ 42 Ke basalayi kuangatabu dipangadika dia kushipa bena buloko bonso bua nansha umue wabu kowedi bua kunyema to. 43 Kadi mfumu wa basalayi uvua mudisuike bua kupandisha Paulo, ke yeye kubapangisha bua kuenza tshivuabu balongolole bua kuenza. Wakatumina bantu bavua bamanye kuowela dîyi bua badiele mu mâyi ne badianjile ku mukuna, 44 kadi bakuabu bavua ne bua kulonda, bamue pa mabaya, bakuabu pa bitupa bia mazuwa. Nunku bantu bonso bakafika ku mukuna kakuyi bualu.+

28 Tuetu bamane kupanduka, bakatuambila ne: bavua babikila tshidiila* atshi ne: Melita.+ 2 Bantu ba muakulu mukuabu* bakatuenzela malu ne bulenga* bua dikema. Bakatemesha kapia, kutuakidilabu tuetu bonso bimpe, bualu mvula uvua uloka ne kuvua mashika. 3 Kadi pavua Paulo muangule tshisumbu tshia nkunyi ne mutshiele mu kapia, nyoka wa lulengu wakapatukamu bua luya, kumulamataye ku tshianza. 4 Pakamona bantu ba muakulu mukuabu abu tshifukibua tshia lulengu tshilembelele ku tshianza tshiende, bakatuadija kuambilangana ne: “Bulelela muntu eu mmushipianganyi, ne nansha muvuaye mupanduke mu mbuu, Buakane* kabuvua bumuanyishile bua kushalaye ne muoyo to.” 5 Kadi wakakupa tshifukibua atshi mu kapia ne kakuvua kumuenzekele bualu bubi nansha bumue to. 6 Kadi bavua bindile bua kumumona uwula anyi ukuluka diakamue ufua. Bobu bamane kuindila mutantshi mule kabayi bamone bualu bubi bumuenzekele, bakashintulula lungenyi luabu, kutuadijabu kumuamba ne: uvua nzambi.

7 Pabuipi ne muaba au, kuvua maloba a mfumu wa tshidiila,* dîna diende Popolio; wakatuakidila, kutulamaye bimpe matuku asatu. 8 Biakenzeka ne: tatuende wa Popolio uvua mulale usama, muikale ne mubidi kapia ne wela munda mashi; Paulo wakabuela muaba uvuaye, kusambilaye, kumutentekelaye bianza, ne kumuondopaye.+ 9 Panyima pa bualu ebu, bantu bakuabu ba mu tshidiila* atshi bavua basama bakatuadija kulua pabu kudiye, bobu kuondopibua.+ 10 Bakatuangata kabidi ne mushinga, kutupeshabu bintu bia bungi, ne patukavua pa kuya, bakatuelela bintu bionso bituvua nabi dijinga mu mazuwa.

11 Ngondo isatu mimane kupita, tuakabanda mu mazuwa avua ne tshimfuanyi tshia “Bana ba Zeuse”* ku mutu. Mazuwa aa avua afumina ku Alesandelia ne avua mapitshishe muvu wa mashika makole* mu tshidiila* atshi. 12 Patuakafika ku dilobo dia Sulakusa, tuakashalaku matuku asatu; 13 tuakumbukaku, tuetu kuya, kufika ku Legio. Dituku dimue pashishe, tshipepele tshia ku sud tshiakajuka, nunku tuetu kufika ku Potiolo dituku dibidi. 14 Tuetu kusanganaku bana betu; bobu kutusengelela bua kushala nabu matuku muanda mutekete; nunku tuakaya batangile ku Lomo. 15 Pakumvua bana betu ba ku Lomo lumu luetu, bakalua too ne ku Tshisalu tshia Apio ne ku Nzubu Isatu ya Tshilala Benyi bua kusambakena netu. Pakabamona Paulo, wakasakidila Nzambi, kukolaye ku muoyo.+ 16 Ndekelu wa bionso patuakabuela mu Lomo, bakanyishila Paulo bua kusombaye muaba wa nkayende ne musalayi mumulame.

17 Kadi pakapita matuku asatu, wakabikidisha banene ba bena Yuda. Pakadisangishabu, wakabambila ne: “Balumiana, bana betu, nansha mumvua tshiyi muenzele tshisamba tshietu bualu bubi anyi munyange bilele bia bankambua betu,+ bakankuata mu Yelushalema, kumfilabu mu bianza bia bena Lomo bu muena buloko.+ 18 Nunku bobu bamane kundumbuluisha,+ bavua basue kundekela, bualu kakuvua malu avuabu mua kunshipela to.+ 19 Kadi pakabenga bena Yuda, mvua muenzejibue bua kulomba bua kulumbulula kumpala kua Kaisa,+ kadi ki mbualu mvua ne bualu bua kufunda nabu tshisamba tshietu to. 20 Nunku bua bualu ebu, ndi mulombe bua kunumona ne kuyukila nenu, bualu mbansuike shene eyi bua ditekemena dia Isalele.”+ 21 Bakamuambila ne: “Katuena bapete mikanda ya ku Yudaya bua bualu buebe to, ne muanetu nansha umue udi mufuminaku ki mmulonde peshi muakule bualu bubi nansha bumue budi bukutangila to. 22 Kadi tudi tuela meji ne: mbimpe tudiumvuile kuudi wewe muine meji audi nawu, bualu, bushuwa tudi bamanye ne: badi bakula bibi bua kasumbu ka malu a ntendelelu aka+ miaba yonso.”+

23 Nunku bakumvuangana bua dituku dia kutuilanganabu nende, kuluabu bapite bungi muaba uvuaye musombele. Wakabumvuija muvua tshilumbu pa kufila bumanyishi buonso menemene pa bidi bitangila Bukalenge bua Nzambi, bua kubitabijija bualu bua Yezu+ ku diambuluisha dia Mikenji ya Mose+ ne mifundu ya Baprofete,+ kubangila ku dinda too ne ku dilolo. 24 Bamue bakatuadija kuitabuja malu avuaye wamba; bakuabu bakabenga kuitabuja. 25 Nunku bu muvuabu kabayi bapetangana, bakatuadija kuya, kadi Paulo wakamba dîyi dimue edi:

“Nyuma muimpe* uvua muambilamu pavuaye muambile bankambua benu ku butuangaji bua muprofete Yeshaya 26 ne: ‘Ndaku kudi bantu aba wambe ne: “Bushuwa nenuteleje, kadi kanuakujingulula nansha kakese; bushuwa nenutangile, kadi kanuakumona nansha kakese.+ 27 Bualu muoyo wa bantu aba ukadi mupape, mbateleje ne matshi abu kabayi ne tshidibu benza, ne mbakange mêsu abu bua kabamonyi kabidi ne mêsu abu ne bua kabumvu ne matshi abu, kabajinguludi ne muoyo wabu ne kabapinganyi bua meme kubondopa nansha.”’+ 28 Nunku numanye ne: lupandu lua kudi Nzambi elu mbalutumine bisamba bikuabu;+ biobi nebiluteleje kakuyi mpata.”+ 29* ——

30 Nunku wakashalaku bidimu bibidi bijima mu nzubu wende uvuaye ufutshila;+ uvua wakidila bantu bonso bavua balua kudiye bimpe, 31 ubayisha Bukalenge bua Nzambi ne ubalongesha malu a Mukalenge Yezu Kristo wamba malu onso patoke,*+ kakuyi tshivua tshimupangisha.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “bukokeshi.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “ku ntengu.”

Anyi “musumba.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “kutayikaye pankatshi.”

Ku mua.: “mubuele ne mupatuke.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “bakamuangata,” mmumue ne: bakamumona mushindu wa muomumue ne bapostolo 11 bakuabu abu.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “muakulu wende wa ku tshilelelu?”

Anyi “mvinyo mupiamupia.”

Mmumue ne: dîba 9 wa mu dinda.

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Anyi “mupangadije.”

Anyi pamuapa: “mionji.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “ku mêsu kuanyi.”

Ku mua.: “mubidi wanyi.”

Anyi “kuakushiya anyima wanyi.”

Anyi “Hadese,” mmumue ne: lukita lua bukua bantu buonso. Tang. Diumv.

Anyi “ku mêsu kuebe.”

Ku mua.: “umue wa ku mamuma a mu tshifuka tshiende.”

Anyi “Hadese,” mmumue ne: lukita lua bukua bantu buonso. Tang. Diumv.

Anyi “munyanguke.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “anyima.”

Anyi “diabanyinangana.”

Anyi “anyima.”

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Tang. Tshis. A5.

Mmumue ne: dîba 3 wa dilolo.

Ku mua.: “ku mêsu kua Yehowa.” Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “anyima.”

Ku mua.: “dimiinu.”

Anyi “dibishibua ku lufu mu bualu bua Yezu.”

Anyi “bakabela bianza.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “mutu wa ditumba.”

Anyi “ne dikima.”

Anyi “kabavua bamanye mukanda,” mmumue ne: kabavua balonge mu tulasa tua ba labi; kabiena biumvuija ne: bavua bapange kubala to.

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Anyi “tshimanyinu.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “Kristo wende.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Anyi “basambile Nzambi ne muoyo mujima.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “muoyo umue.”

Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Anyi “bakabela bianza.”

Tang. Tshis. A5.

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Anyi “dikunji.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “biakabosha.”

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Anyi “kubakumabu.”

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “Kabiena bisankisha.”

Anyi “balume 7 badibu bakula bimpe bua bualu buabu.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “dimiinu.”

Ku mua.: “dimiinu.”

Anyi “kubenzela malu mabi.”

Anyi pamuapa: “wakenza bia muomumue ne.”

Anyi “bankambua.”

Anyi “ntete.”

Anyi “anyima.”

Anyi “muimpe kumona ku mêsu kua Nzambi.”

Anyi “bakamukolesha.”

Anyi “bamuteke patoke.”

Anyi “wakangata dipangadika.”

Anyi “kutangila.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “biakabosha.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “mupuya.” Ku mua.: “nyuma.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi pamuapa: “tshimenga kampanda tshia mu.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A5.

Ku mua.: “kanyonga ka bululu.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “muena mudimu wa mu lubanza lua mukalenge.”

Anyi “mumvue.”

Tang. Tshis. A3.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “Azoto.”

Ku mua.: “kusuika; kuela mu nkanu.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “ne kuya nabu basuika.”

Ku mua.: “wendakana ubuela, upatuka.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Dîna dia mu tshiena Greke dia Dôka ne dia mu tshiena Alama dia Tabita, adi umvuija onso abidi “kabuluku.”

Anyi “bilamba bia pa mutu.”

Anyi “santirio,” uvua ulombola basalayi 100.

Anyi “kohota,” tshisumbu tshia basalayi 600 mu tshiluilu tshia bena Lomo.

Mmumue ne: bu pa dîba 3 wa dilolo.

Anyi “mbamuakidile kudi.”

Mmumue ne: bu pa dîba 12 munda munya.

Ku mua.: “tshintu tshienze bu dilongo.”

Anyi “bikono binayi.”

Anyi “bintu bidi bidikoka panshi.”

Ku mua.: “dilongo adi.”

Anyi “kumuinaminaye.”

Mmumue ne: bu pa dîba 3 wa dilolo.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “dikunji.”

Anyi “bua bantu bamumone.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “bena lulamatu.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “kukokangana nende.”

Ku mua.: “tshintu tshienze bu dilongo.”

Anyi “bikono binayi.”

Anyi “bintu bidi bidikoka panshi.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “kuimana mu njila wa Nzambi?”

Ku mua.: “bakashala bapuwe.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “mudimu wa diambuluisha.”

Anyi “kumupatula bua kumulumbuluisha.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “Suika mukaba webe.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “mu matandu.”

Ku mua.: “utangila nzubu wa bulalu wa mukalenge.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “benza mudimu patoke bua.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “ubakuatshisha.”

Anyi “tshisanga.”

Nguvena wa provense wa bena Lomo udibu babikila ne: prokonsile. Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Ku mua.: “dimiinu.”

Anyi “dikunji.”

Anyi “lukita lua tshivulukilu.”

Anyi “ya kueyemena; ya kutekemena.”

Anyi “wakenzela disua dia Nzambi mudimu.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “anyima ya bantu.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Anyi “Yupita.”

Anyi “Mêkulio.”

Anyi “bilongo bilukakaja mu mionji.”

Anyi “anyima ya bayidi.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “dikokangana edi.”

Anyi “kukokangana.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “bintu bidi bileja bualu buenzeka matuku atshilualua.”

Anyi “tshitanda; nzubu.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “lungenyi.”

Mu tshiena Greke: porneia. Tang. Diumv.

Anyi “bintu bidibu bashipa kabayi bapatula mashi.”

Anyi “kunyanga anyima yenu.”

Anyi “anyima.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “bintu bidibu bashipa kabayi bapatula mashi.”

Mu tshiena Greke: porneia. Tang. Diumv.

Anyi “Ikalayi bimpe.”

Tang. Tshis. A3.

Tang. Tshis. A5.

Anyi pamuapa: “mu mishindu yonso.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “bakapitshila mu.”

Tang. Tshis. A5.

Tang. Tshis. A5.

Anyi “ku mudimu wa lubuku.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “kabayi batulumbuluishe.”

Anyi “makuta.”

Ku mua.: “biakatonda nyuma wende.”

Anyi “balua kuendakanamu.”

Anyi “basue malu a nzambi bikole.”

Anyi “nutendelela.”

Anyi “ndelanganyi.”

Anyi “ndelanganyi.”

Anyi “Uvua ubeleshisha meji.”

Mmumue ne: ku nsunagoga.

Nguvena wa provense wa bena Lomo udibu babikila ne: prokonsile. Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A5.

Pamuapa nku Yelushalema.

Anyi “balongeshe ne mêyi a mukana.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “batungunuka ne kupapisha mioyo, kabayi bitabuja.”

Tang. Tshis. A5.

Bavua babikila nguvena wa provense wa bena Lomo ne: prokonsile. Tang. Diumv.

Anyi “bualu anyima wende udi munda muende.”

Ku mua.: “kutshibulaye diampa.”

Anyi “bupuekele bua mu lungenyi.”

Anyi “bua diakalenga dienu.”

Anyi “muenzeja.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “anyima.”

Anyi “mulongolole bua kuenza.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “kudielabu ku nshingu kua Paulo.”

Anyi “ne bulenga buonso.”

Anyi “tshisanga.”

Anyi “ku luseke lua dilobo.”

Ku mua.: “batshivua tumama.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Anyi “nutekesha muoyo wanyi?”

Ku mua.: “tuakapuwa.”

Tang. Tshis. A5.

Anyi “bintu bidibu bashipa kabayi bapatula mashi.”

Mu tshiena Greke: porneia. Tang. Diumv.

Anyi “udibu kabayi banji kulumbuluisha.”

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Anyi “bamba patoke.”

Anyi “ne mutshipu.”

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Anyi “ne mutshipu.”

Mmumue ne: dîba 9 wa butuku.

Ku mua.: “Sanedren wabu.” Tang. Diumv.

Anyi “ndumbulula.”

Anyi “mmukebeshi wa bimvundu.” Ku mua.: “ndisama.”

Tang. Tshis. A3.

Anyi “kadi kakayi ne katoba.”

Ku mua.: “Sanedren.” Tang. Diumv.

Anyi “malu a ntendelelu wabu.”

Muanzu wa mfumu munene wa bena Lomo.

Anyi “tshisamba tshietu.”

Musongolo nkamutshi kasongoloke kadibu basaka naku nyama.

Anyi “ne bulenga bua bumuntu.”

Anyi “anyima.”

Anyi “hiver.”

Anyi “hiver.”

Mmumue ne: tshipepele tshia ku nord lua ku est.

Anyi “tshisanga.”

Kabuatu kakese kavua ku mazuwa ka kudipandisha naku.

Tang. Diumv.

Ku mua.: “katshiyi tshikese.”

Anyi “Anyima.”

Anyi “tshisanga.”

Metre matue ku 36. Tang. Tshis. B14.

Metre matue ku 27. Tang. Tshis. B14.

Anyi “anyima.”

Anyi “biipu.”

Anyi “tshisanga.”

Anyi “bantu ba muaba au.”

Anyi “ne bulenga bua bumuntu.”

Mu tshiena Greke Dike, pamuapa bakula bua nzambi mukaji wa disombuela buakane anyi bua buakane mu ngumvuilu wa pa tshibidilu.

Anyi “tshisanga.”

Anyi “tshisanga.”

Anyi “Diosokuli.”

Anyi “hiver.”

Anyi “tshisanga.”

Anyi “spiritu munsantu; nyuma wa tshijila.” Tang. Diumv.

Tang. Tshis. A3.

Anyi “ne dikima dionso.”

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu