TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w93 1/8 dib. 10-15
  • Nulubuluke mu diepuka buteyi bua lukuka

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Nulubuluke mu diepuka buteyi bua lukuka
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Yehowa udi utudimuija bua njiwu
  • Bakuatshibua mu buteyi bua lukuka lua bubanji anyi bintu
  • Lukuka mu malu makuabo a mu nsombelu
  • Tutungunukayi ne kuikala bapangadije bua kuepuka lukuka
  • Udi mua kupanduka ku mateyi a Satana!
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2021
  • Mmunyi muudi mua kuteka mfranga pa muaba wayi?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2001
  • Teleja dîyi dia Yehowa muaba wonso uudi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2014
  • Tungunukayi ne kuenda ne Nzambi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
w93 1/8 dib. 10-15

Nulubuluke mu diepuka buteyi bua lukuka

“Kadi aba badi bapangadije bua kuikala babanji badi bapona mu ditetshibua ne mu buteyi.”​—1 TIMOTE 6:9.

1. Bua tshinyi tudi ne bua kutabalela mateyi?

MUAKU “buteyi” udi welesha meji kudi tshilembi udi usokoka buteyi bua kukuata nyunyu anyi nyama kampanda mupange budimu. Kadi, Nzambi udi uleja patoke bua se: buetu tuetu, mateyi manene a njiwu ki mmena dîna a mushindu’eu to, kadi mmushindu utudi mua kukuatshibua mu buteyi mu nyuma anyi mu nsombelu. Diabolo mmupiluke mu diteya mateyi a mushindu’eu.​—2 Kolinto 2:11; 2 Timote 2:24-26.

2. (a) Mmunyi mudi Yehowa utuambuluisha bua kuepuka mateyi a njiwu? (b) Mbuteyi bua mushindu kayi nangananga budi butamba kukoka ntema yetu lelu’eu?

2 Yehowa udi utuambuluisha pa kutusokoluela amue a ku mateyi a Satana mavule ne mashilangane. Tshilejilu, Nzambi udi utudimuija se: mishiku yetu anyi mukana muetu bidi mua kuikala buteyi bituikala ne ngakuilu mupange meji, wa lukasa lukasa, peshi pa bintu kampanda bitudi katuyi ne bua kuamba. (Nsumuinu 18:7; 20:25) Lutambishi ludi mua kuikala buteyi amu mudibi kabidi bua eu udi udia bulunda ne bantu badi bakuatshika tshiji lukasa lukasa. (Nsumuinu 22:24, 25; 29:25) Kadi, lekela tuanji kuakula bua buteyi bukuabu: “Kadi, aba badi bapangadije bua kuikala babanji badi bapona mu ditetshibua, mu buteyi ne mu nkuka mivule ya patupu ne ya njiwu, idi inyisha bantu mu kabutu ne mu dibomboka.” (1 Timote 6:9) Muanda munene udi musokome kunyima kua buteyi udi nshindamenu wa bulongolodi ebu bua bena “lukuka.” Mmuenenu wa lukuka udi umueneka patoke ku dipangadika dia kuikala mubanji, lukuka mbuteyi menemene budi bumueneka mu bitupa bivule.

Yehowa udi utudimuija bua njiwu

3, 4. Miyuki ya bantu ya kale idi ne dilongesha kayi bua bidi bitangila lukuka?

3 Mu buondoke menemene, lukuka ndijinga dikodiakane anyi dinekesha dia kupeta bikuabu, bu mudi mfranga, bintu bia ku mubidi, bukole, ditumika ne bitupa bia lulelu anyi bintu bikuabu kabidi. Katuena ba kumpala badi njiwu ya buteyi bua lukuka yamba kukuata nansha. Katshia ku kale, mu budimi bua Edene, lukuka luakakuata Eva mu buteyi ne pashishe Adama. Bayende wa Eva, uvua mumupite mu kumonamona malu mu nsombelu, uvua yeye muine mulongeshibue kudi Yehowa. Nzambi uvua mubapeshe muaba wa mparadizu wa kusombela. Bavua ne biakudia bishilangane ne bivule, bivua ne bua kupatukila mu buloba buvua kabuyi bunyanguke. Bavua mua kutekemena bua kulela bana bapuangane bavua mua kuikala ne muoyo pamue nabu ne kusadila Nzambi tshiendelele. (Genese 1:27-31; 2:15) Bine abi ki mbimuenekaku bikumbane bua kukumbaja tshidi muntu kayi yonso ukengela anyi?

4 Kadi, kuikala ne bintu bia ku mubidi bivule kakuena kuepula lukuka bua kuandamuka buteyi nansha. Eva wakakuatshibua mu buteyi bualu wakipatshila bua kulua bu Nzambi, kuikala ne budikadidi bupitepite ne kudielela mêyi-maludiki ende. Mbimueneke amu bu ne: Adama usuile bua bulunda buende ne muena kuende mulengele kutungunukabu, nansha bu yeye mua kujimija tshintu kayi tshionso. Pa kumona muvua katshia ku kale bantu aba bapuangane bakuatshibua mu buteyi bua lukuka, tudi mua kumanya bua tshinyi lukuka ludi mua kuikala njiwu kutudi.

5. Buetu tuetu, bidi ne mushinga kayi bua kuepuka buteyi bua lukuka?

5 Tudi ne bua kudimuka bua katukuatshibu mu buteyi bualu mupostolo Paulo udi utudimuija ne: “Mmunyi! Kanuena bamanye ne: bantu bapange buakane kabakupiana bukalenge bua Nzambi anyi? Kabanupambudi. Bena tshiendenda, anyi batendeledi ba mpingu, anyi bena masandi, anyi balume badi benza tshidi katshiyi tshilele tshia bantu, anyi balume badi balala ne balume nabo, nansha bîvi, anyi bantu bena lukuka . . . kabakupiana bukalenge bua Nzambi.” (1 Kolinto 6:9, 10) Paulo udi kabidi utuambila ne: “Tshiendenda tshia masandi ne dipanga bukezuke dia mushindu wonso anyi lukuka kabiena nansha ne bua kutedibua munkatshi muenu.” (Efeso 5:3) Nenku, lukuka kaluikadi mene tshiena-bualu tshia diyukidilangana bua kusankisha mubidi wetu mupange bupuangane to.

6, 7. (a) Mbilejilu kayi bia mu Bible bidi bizangika mushindu udi lukuka mua kuikala ne bukokeshi? (b) Bua tshinyi bilejilu ebi bidi ne bua kuikala didimuija kutudi?

6 Yehowa mmufundishe bilejilu bivule bua kutudimuija ku njiwu ya lukuka. Anjibi kuvuluka lukuka lua Akane. Nzambi wakamba ne: tshimenga tshia Yeriko tshivua ne bua kubutudibua, kadi ngolo, argent, mikuba ne fer biende bivua ne bua kulamibua bua tshibutshilu tshiende. Ku ntuadijilu, dijinga dia Akane divua pamu’apa dia kutumikila mukenji eu, kadi lukuka luakamukuata mu buteyi. Diakamue pafikilebo mu Yeriko, bivua amu bu uvua mu magazin kampanda mumuenenaye bilamba bilengele, bimukumbanyine. Pa kuangata ngolo ne argent bia mushinga wa binunu ne binunu bia dolare, lungenyi luende luvua mua kuikala lua se: ‘Ntshiuma kayipu atshi! Tshivua amu bu tshintu tshiiba.’ Bushuwa tshivua tshienzedi tshia buivi! Kualakana tshintu tshivua ne bua kubutudibua anyi kuedibua mu tshibutshilu, kuakavua kuiba Nzambi, ne atshi tshiakabutuisha muoyo wa Akane. (Yoshua 6:17-19; 7:20-26) Tuangate kabidi bilejilu bia Gehazi ne Yudas Iskariote.​—2 Bakalenge 5:8-27; Yone 6:64; 12:2-6.

7 Katupu kabidi muoyo bua se: bantu basatu batuatedi kulu eku kabavua bampagano, kabavua bapange mêyi-maludiki a Yehowa nansha. Kabidi bavua badilambule mu malanda ne Nzambi. Yonso wa kudibu uvua ntemu wa bishima bivua ne bua kuikala ne buenzeji kudibu nangananga pa kumona bukole bua Nzambi ne mushinga wa kulama dianyishibua diende. Kadi, buteyi bua lukuka ke buvua diabu dibomboka. Ne tuetu petu, tudi mua kubutuisha malanda etu ne Nzambi bituadikuatshisha mu buteyi bua lukuka lua mushindu kayi wonso. Mmishindu kayi ya lukuka idi mua kuikala nangananga njiwu kutudi?

Bakuatshibua mu buteyi bua lukuka lua bubanji anyi bintu

8. Bible udi utupesha didimuija kayi pa bidi bitangila bubanji?

8 Bena nkristo bavule mbumvue madimuija masunguluke a mu Bible adi akandika dinanga dia biuma, ne dijinga dinekesha dia bubanji. Bua tshinyi katuenaku mua kukonkonona amue a ku adi mu Matayi 6:24-33; Luka 12:13-21; ne 1 Timote 6:9, 10? Nansha bu wewe mua kujadika muudi witaba ne utumikila mubelu wa mushindu’eu, kabienaku mua kumueneka se: Akane, Gehazi, ne Yudas bavua pabo bamba muvuabo bawanyishe anyi? Bushuwa, tudi ne bua kusambuka pa dianyisha patupu dia mu lungenyi. Tutabalelayi bua se: buteyi bua lukuka lua bubanji anyi bintu bia ku mubidi kaluikadi ne buenzeji pa nsombelu yetu ya ku dituku ne ku dituku.

9. Bua tshinyi tudi ne bua kukonkonona mmuenenu wetu pa bidi bitangila kusumba bintu?

9 Mu nsombelu wa ku dituku ne ku dituku, tutu tusumba​—biakudia, bivualu, ne bintu bia mu nzubu. (Genese 42:1-3; 2 Bakalenge 12:11, 12; Nsumuinu 31:14, 16; Luka 9:13; 17:28; 22:36) Kadi, bangenda-mushinga badi basonsola dijinga dia kupeta amu kupeta bintu bivule bipiabipia. Mamanyisha mavule adi endeshila bintu lumu adi muwule tente mu bikandakanda ne ku televizion adi asaka mu musokoko bantu ku lukuka. Bilobeshi bivule bia mushindu’eu bidi mua kuikala kabidi mu magazin anyi mu tshisalu mudibu basumbisha maluze, nkotshi, nkanzu ne mipila, pamue ne mishindu mipiamipia ya bilatu, bisanji, televizion ne kamera ya mishindu mishilangane. Bua muena nkristo, nebikale budimu bua kudiebeja ne: ‘Kusumba bintu nkulue muanda munene wa ku indi nangananga nsankidila mu nsombelu wanyi anyi?’ ‘Bushuwa, bintu bipiabipia bindi mmona, ndi amu mbikengela peshi bangenda-mushinga badi bela bufuke ku ntete ya lukuka munda muanyi anyi?’​—1 Yone 2:16.

10. Mbuteyi kayi bua lukuka budi nangananga njiwu bua balume?

10 Bikala kusumba bintu kumueneka bu buteyi bua bakaji bavule, kuipatshila bua kupeta mfranga ya bungi mbuteyi bua balume bungi kabuyi kubala. Yezu wakaleja buteyi ebu pakakulaye bua muntu kampanda uvua ne bumonyi buimpe bua biuma kadi mupangadije bua ‘kupomona mayeba ende ne kuibaka tshiakabidi makuabu matambe bunene bua kukungijilamu ntete yende ne bintu biende bimpe.’ Yezu kavua welakana bua njiwu nansha kakese, wakamba ne: “Nulame mêsu enu munzulula ne nudikube ku mishindu kabukabu ya dialakana” anyi lukuka. (Luka 12:15-21) Nansha tuetu bikale anyi katuyi bena biuma, tudi ne bua kutumikila mubelu eu.

11. Mmunyi mudi muena nkristo mua kukuatshibua mu buteyi bua lukuka padiye wipatshila bua kupeta mfranga mipitepite?

11 Lukuka lua mfranga mivule anyi lua bintu kampanda bidi mua kusumbibua ne mfranga, badi balusonsola muinshi muinshi. Dipangadika dia kupeta biuma ne lukasa luonso badi mua kutulejadi​—pamu’apa bu dikasa dimpe dimuepele mu matuku etu a muoyo bua kupeta dikubibua dia mfranga ku diambuluisha dia mudimu kampanda wa bungenda-mushinga bua njiwu. Peshi, muntu kansanga udi mua kutetshibua bua kupetela mfranga ku bungenda-mushinga bupange bululame anyi budi kabuyi buanyishibue ku mikenji ya mbulamatadi. Lukuka lua mushindu’eu, ludi mua kutamba muntu dikanda, ne kumukuata mu buteyi. (Musambu wa 62:10; Nsumuinu 11:1; 20:10) Bamue mu tshisumbu tshia bena nkristo badi batuadija bungenda-mushinga ne ditekemena dia se: bana babu ba kueyemenyibua ke badi ne bua kuikala babasumbi ba bintu banene. Bikala tshipatshila tshiabu katshiyi tshia kubapetesha bidibu bakengela peshi kubasadila ‘pa kuenza mudimu mukole ne bianza biabu ne kuenza mudimu udi muimpe,’ kadi tshia kupetela lukasa lukasa mfranga pa makaya a bena nkristo nabu, atshi ntshienzedi tshia lukuka. (Efeso 4:28; Nsumuinu 20:21; 31:17-19, 24; 2 Tesalonike 3:8-12) Lukuka lua mfranga ludi lusaka bamue mu didifila mu manaya bu mudi a tombola ne a tuarte tua mfranga. Bakuabu badi kabayi bamanye mua kuditeka pa muaba wa bantu nabo ne babule meji, badi bafundangana ku tubadi ne lukasa luonso ne tshipatshila tshia kupetelaku mfranga mivule.

12. Bua tshinyi tudi bamanye bua se: lukuka lua bubanji ludi mua kutshimunyibua?

12 Malu atuafumi ku ditela adi akengela didikonkonona tuetu bine, bua kumona bulelela bikala lukuka lukuata mudimu munda muetu. Nansha bikalabi nanku, tudi mua kushintuluka. Vuluka bua se: Zakayi wakashintuluka. (Luka 19:1-10) Biajingulula muntu kayi yonso lukuka lua bubanji anyi bintu bia ku mubidi munda muende, udi ne bua kupangadija amu bu Zakayi bua kudiopoka mu buteyi​—Yelemiya 17:9.

Lukuka mu malu makuabo a mu nsombelu

13. Musambu wa 10:18 udi ukoka ntema yetu ku buteyi bukuabu kayi bua lukuka?

13 Bamue badi bajingululula kakuyi lutatu njiwu ya lukuka lua mfranga anyi bintu bia ku mubidi kupita mu mishindu mikuabu idilu lumueneka. Nkonga-miaku kampanda wa tshiena-Greke udi umanyisha ne: tshisumbu tshia miaku mikudimuna apa ne: “lukuka” anyi “dialakana” tshidi tshiumvuija “‘kujinga kunekesha,’ pa kufuanyikija ne bukokeshi ne bintu bikuabu kabidi.” Eyowa, tudi mua kukuatshibua mu buteyi bua kujinga kuikala ne bukokeshi pa bakuabu, pamu’apa kubazakeja muinshi mua bukokeshi buetu.​—Musambu wa 10:18.

14. Mmu bitupa kayi mudi dijinga dia kukokesha mua kuikala dibi?

14 Katshia ku ntuadijilu, bantu bapange bupuangane batu basanka bua kuikala ne bukokeshi pa bakuabu. Nzambi wakadianjila kumona se: tshipeta tshibi tshia mpekatu wa muntu tshivua ne bua kuikala se: balume bavule bavua ne bua “kukokesha” bakaji babu bibi. (Genese 3:16) Kadi, tshilema etshi, tshiakasambuka ne mikalu ya dibaka. Binunu ne binunu bia bidimu ku shòò, mufundi kampanda wa Bible wakaleja se: “muntu udi ukokesha muntu nende bua kumukengesha.” (Muambi 8:9) Udi mua kuikala mumanye mudibi bia bushuwa mu mianda ya politike ne ya busalayi, kadi bidiku mua kuikala bua se: mu tshietu tshitupa mutudi ne buenzeji, tudi tuenza bipitshidile madikolela bua kukokesha anyi kulombola?

15, 16. Mmu bitupa kayi mudi muena nkristo mua kukuatshibua mu buteyi ku dijinga dia kupeta bukokeshi bua bungi? (Filipoi 2:3)

15 Buonso buetu tudi ne malanda ne bantu bakuabo​—mu dîku dietu, ku mudimu wetu wa ku mubidi anyi mu tulasa, munkatshi mua balunda, ne mu tshisumbu. Mu mpukapuka anyi pa tshibidilu, tudi mua kuikala ne dîyi dia ndekelu dia kuamba mu tshidi ne bua kuenjibua, dîba ne mushindu wenzekatshi. Buetu tuetu, kuikala ne malanda a mushindu’eu ki nkubi to. Kadi, tudi tusanka bipitepite ne bukokeshi kayi buonso kupita pa butudi nabu anyi? Bidi mua kuikalaku bua se: tudi tujinga kuangata dipangadika dia ndekelu ne tuend’amu tukolesha dijinga edi anyi? Bamfumu ba midimu bena mu bulongolodi ebu badi pa tshibidilu bamuenesha mmuenenu eu pa ku didinyungulula ne ba tshitaba mvinyingu, badi kabayi mua kubelesha mpata anyi badi kabayi mua kutontolola nansha kakese dijinga dia bamfumu babo dia bukokeshi.

16 Ebu mbuteyi bua kuepuka mu malanda etu ne bena nkristo netu. Yezu wakamba ne: “Nudi bamanye se: bamfumu ba matunga badi babatumina dîyi bu bakalenge babu ne banene babu badi ne bukokeshi kudibu. Kadi ebi kabiena ne bua kuikala nanku munkatshi muenu nansha; kadi eu udi musue bua kulua munene munkatshi muenu udi ne bua kuikala ministre wenu.” (Matayi 20:25, 26) Budipuekeshi bua mushindu’eu budi ne bua kumueneka patoke kudi bakulu munkatshi muabu, mu malanda abu ne basadidi ba midimu, ne tshisumbu tshia mikoko. Dijinga dia kukokesha ditu mua kumueneka, tshilejilu kudi mutangidi muludiki udi ukonkonona ne bakulu nende amu tulumbulumbu, kadi udiangatshila amu yeye nkayende mapangadika manene anyi? Udi ku budisuile mudiakaje bimpe bua kuabanyangana midimu ne bakuabu anyi? Bilumbu bidi mua kujuka bikala musadidi kampanda wa mudimu ubula meji mu malongolola adiye wenza padiye ulombola tshisangilu tshia mudimu wa budimi, ufika too ne ku diela mikenji.​—1 Kolinto 4:21; 9:18; 2 Kolinto 10:8; 13:10; 1 Tesalonike 2:6, 7.

17. Bua tshinyi mbikumbanyine bua kuakula bua biakudia patudi tukonkonona muanda wa buteyi bua lukuka?

17 Biakudia mbukuabo bualu mudi lukuka lukuata bantu bavule mu buteyi. Bushuwa, kusanka bua kudia ne kunua mmuanda wa ku tshifukilu; Bible udi wakula ne dianyisha bua mianda eyi. (Muambi 5:18) Kadi, pa tshibidilu, dijinga edi ditu didiunda mu kupita kua matuku, disambuka too ne pa mikalu ya tshidi tshilenga ne tshia meji. Bu biobi kabiyi bikumbanyine bua basadidi ba Nzambi kutabalelabu muanda eu, bua tshinyi Dîyi dia Yehowa mu Nsumuinu 23:20 didi diamba ne: “Kuikadi munkatshi mua banuavi ba maluvu, munkatshi mua badiavi ba minyinyi”? Eyowa, mmunyi mutudi mua kuepuka buteyi ebu?

18. Ndidikonkonona kayi didi dimpe kuenza pa bidi bitangila biakudia ne biakunua?

18 Nzambi kêna welela tshisamba tshiende mikenji mikole pa bidi bitangila biakudia bidi bibakuatshisha bua kuikala ne muoyo nansha. (Muambi 2:24, 25) Kadi kêna wanyisha kuvuija kudia anyi kunua tshitupa tshinene mu miyuki yetu ne mu bitudi tupangadija bua kuenza nansha. Tudi mua kudiebeja ne: ‘Ntu pa tshibidilu ndileja ne musangelu mupitshidile pandi ngakula bua bimue biakudia bimvua mudie anyi bindi mpangadija bua kupeta?’ ‘Ntu ku musangu ne ku musangu ngakula amu bua biakudia ne biakunua anyi?’ Tshikuabu tshimanyishilu tshidi mua kuikala mushindu utudi tuenza patudi tudia biakudia bituvua katuyi badipikile anyi batudile mfranga, pamu’apa padibu batubikila kua muntu kampanda anyi padi biakudia bikalaku mu mpuilu wa bena nkristo. Tutuku tudia tupitshisha pa ndilu wetu wa pa tshibidilu anyi? Tuvulukayi bua se: Ezau wakateka biakudia pa muaba wa kumpala, e kudienzelaye yeye muine bibi bia kashidi.​—Ebelu 12:16.

19. Mmunyi mudi lukuka mua kuikala njiwu mikole pa bidi bitangila masanka adi afuma ku dishala dia mulume ne mukaji?

19 Paulo udi utupetesha bujinguludi pa buteyi bua mushindu mukuabu: “Tshiendenda tshia masandi, dipanga bukezuke dia mushindu wonso anyi lukuka kabitedibu mene munkatshi muenu, amu bu mudibi bikumbane bua bena tshisamba tshinsantu.” (Efeso 4:17-19; 5:3) Bushuwa, lukuka bua disanka didi difuma ku dishala pamue dia mulume ne mukaji didi mua kudiunda. Disanka edi ndilama amu bua bena dibaka. Dinanga pamue ne disanka edi bidi bikuata mudimu munene mu diambuluisha mulume ne mukaji bua kudifila umue kudi mukuabu mu bidimu bivule bia dibaka. Kadi, bantu anu bakese lelu’eu ke badi mua kuelesha mpata pa muanda wa se: bena mu bulongolodi ebu badi batamba kuzangika ditumika dibi ne bitupa bia lulelu, badileja bu tshintu tshiakane, patshi tshikale menemene lukuka luvua Paulo muambe. Mmuenenu mubi wa mushindu’eu wa ditumika bibi ne bitupa bia lulelu badi bamuangata kakuyi lutatu kudi eu udi udilekelela patoke ku tshiendenda tshia masandi ne ku dibandila bantu butaka bidibu baleja pa tshibidilu lelu’eu mu filme mivule, tusete tua video ne mu bikandakanda amu bu mudibi kabidi miaba ya dijikijila lutetuku.

20. Mmunyi mudi bena nkristo mua kudimuka bua njiwu ya lukuka mu disanka ne bitupa bia lulelu?

20 Muyuki wa mpekatu wa Davidi ne Bath-sheba udi utuleja bua se: musadidi wa Nzambi udi mua kukuatshibua mu buteyi bua lukuka lua kutumika bibi ne bitupa bia lulelu. Davidi wakalekela dijinga dibi dia kushala pamue dia mulume ne mukaji didiunda munda muende, pende ne budikadidi bua kuenza nunku mu dibaka diende nkayende. Pa kumona bulengele bua mukaji wa Uriya, wakalekela lungenyi luende lumulombola​—ne kakakontolola tshienzedi tshiende tshia kujinga kupeta disanka didi difumina ku dishala dia mulume ne mukaji. (2 Samuele 11:2-4; Yakobo 1:14, 15) Bushuwa, tudi ne bua kuepuka lukuka lua mushindu’eu. Nansha mu dibaka, mbimpe kuepuka lukuka. Ebi bidi bilomba kulekela kutumika bibi ne bitupa bia lulelu. Mulume wapangadija bua kuepuka lukuka mu muanda eu neatabalele bua kusanka ne mukajende, nenku, disungula kayi dionso dienzabu bubidi buabu pa bidi bitangila bungi bua bana balelabu anyi bungi bua bidimu budi muana yonso mua kulondangana ne mukuabu kabiena ne bua kumusaka bua kukebaye amu disanka diende yeye nkayende kupita kuangata ne mushinga makanda a mubidi a mukajende mpindieu anyi matuku atshilualua nansha.​—Filipoi 2:4.

Tutungunukayi ne kuikala bapangadije bua kuepuka lukuka

21. Bua tshinyi diyukidilangana dietu pa bidi bitangila lukuka kadiena ne bua kututekesha mu maboko?

21 Yehowa kêna welakana padiye utupesha mibelu anyi madimuija pende muikale ne mpata pa bidi bitutangila. Mmumanye bua se: bamusadidi bende badi badilambule kudiye mbasue bua kumusadila pa kulonda mikenji, ne mmushindike se: tshitupa tshinene tshia kudibu netshitungunuke ne kuenza nunku. Pa bidi bitangila tshisamba tshiende tshijima, udi mua kuamba mushindu wa muomumue ne tshivuaye muambe bua Yobo pebejilaye Satana ne: “Udi mushindike mutshima webe pa musadidi wanyi Yobo anyi? Bualu kakuena muntu nansha umue bu yeye pa buloba, muntu udi kayi kubanda tshilumbu ne mululame, mutshinyi wa Nzambi ne wepuka bubi anyi?” (Yobo 1:8) Tatu wa dinanga wa mu diulu, wa kueyemenyibua udi utudimuija ku mateyi a njiwu, bu mudi adi masuikakaja ku mishindu ya lukuka, bualu mmusue bua tuetu kutungunuka katuyi katoba ne lulamatu kudiye.

22. Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza biatusokoluela dilonga dietu tshitupa kampanda mudi njiwu anyi mutudi ne butekete?

22 Yonso wa kutudi mmupiane dijinga dia lukuka, ne bu mudi bulongolodi ebu buikale ne buenzeji bubi, tudi mua kukolesha lukuka bikole bitambe. Nntshinyi tshiwenza biwajingulula mu dilonga dietu dia lukuka bitupa bikuabu muwudi ne butekete​—pa bidi bitangila bubanji, bintu bia ku mubidi, bumfumu ne bukokeshi, biakudia anyi masanka adi afuma ku dishala pamue dia mulume ne mukaji? Nenku ulame mu mutshima webe didimuija dia Yezu dia ne: “Bikala tshianza tshiebe tshikupambuisha, utshikose; bualu bidi bimpe bitambe buebe wewe bua kubuela ne bulema mu muoyo kupita kuya mu ngena ne bianza bibidi.” (Mako 9:43) Wenze mashintuluka adi akengedibua mu mmuenenu anyi mu biwudi wipatshila. Epuka buteyi bua lukuka bukebeshi bua lufu. Nenku, ne diambuluisha dia Nzambi, udi mua “kubuela mu muoyo.”

Nntshinyi tshimvua mulonge?

◻ Bua tshinyi tudi ne bua kutabalelabuteyi bua lukuka?

◻ Mmu mishindu kayi mudi lukuka lua bubanji anyi bintu bia ku mubidi mua kutukuata mu buteyi?

◻ Mmunyi mudi lukuka mu bitupa bikuabo bia mu nsombelu luikale njiwu milelela?

◻ Tudi ne bua kuikala ne mmuenenu kayi kumpala kua butekete kayi buonso butudi mua kuikala nabu pa bidi bitangila lukuka?

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu