Tubabidilayi dilongesha dia Nzambi
“Meme, Yehowa ndi Nzambi webe, Eu udi ukolengesha bua diakalenga diebe.”—YESHAYI 48:17.
1. Ntshipeta kayi tshiapatuka bituatumikila dilongesha dia Nzambi mu nsombelu yetu?
YEHOWA NZAMBI mmumanye malu bimpe bitambe. Kakuena muntu nansha umue udi mumupite ku lungenyi, ku miaku anyi ku bienzedi. Bu mudiye Mutufuki wetu, mmumanye bitudi tukengela ne udi kabidi utupeteshabi bivule. Mmumanye menemene mushindu wa kutulongesha. Ne bituatumikila dilongesha dia Nzambi, netudibabidile tuetu bine ne netupete diakalenga dilelela.
2, 3. (a) Mmunyi muvua bena tshisamba tshia Nzambi tshia kale mua kuambuluishibua bu buobo mua kutumikila mêyi-matuma ende? (b) Ntshinyi tshienzeka bituatumikila dilongesha dia Nzambi mu nsombelu yetu lelu’eu?
2 Dilongesha dia Nzambi didi disokolola dijinga diende diondoke dia se: bamusadidi bende bepuke bipupu ne bikala ne nsombelu wa disanka pa kutumikila mikenji yende ne mêyi-maludiki ende. Bu bena tshisamba tshia Nzambi tshia kale bamuteleje, bavua mua kubabidila mabenesha mavule, bualu wakabambila ne: “Meme, Yehowa ndi Nzambi webe, Eu udi ukulongesha bua diakalenga diebe, Eu udi ukuendesha mu njila muwudi ne bua kuendela. Ô bu wewe mua kuteya ntema ku mêyi-matuma anyi! Nenku, ditalala diebe didi mua kulua bu musulu, ne buakane buebe bu mavuala a mbuu.”—Yeshayi 48:17, 18.
3 Bena tshisamba tshia Nzambi tshia kale bavua mua kupeta diakalenga bu buobo bateye ntema ku mêyi-matuma ende ne ku mikenji yende. Bushuwa, pamutu pa kukenga bua tshipupu tshia ku bianza bia bena Babilona, bavua mua kuikala ne ditalala ne dilubuluka dijima, diondoke ne dia kashidi amu bu musulu. Kabidi, bienzedi biabu biakane bivua ne bua kuikala bivulavulayi amu bu mavuala a mbuu. Bia muomumue, bituatumikila dilongesha dia Nzambi mu nsombelu yetu, tudi mua kubabidila masanka adi afuminaku. Ng’amue masanka kayi atudi mua kutela?
Didi dishintulula nsombelu
4. Mmunyi mudi dilongesha dia Nzambi ne buenzeji pa nsombelu ya bantu bavule?
4 Bantu bavule badi bababidila dilongesha dia Nzambi pa kulengeja nsombelu yabo. Aba badi batumikila mikenji ya Yehowa badi balekela “bienzedi bia mubidi,” bu mudi tshiendenda, ditendelela mpingu, dipaka manga, matandu ne mutshiawudi. Pamutu pa kuenza nanku, badi baleja mamuma a nyuma bu mudi dinanga, disanka, ditalala, muoyo-mule, bulenga, buimpe, ditabuja, bupole-malu, ne didikanda. (Galatia 5:19-23) Badi kabidi batumikila mubelu udi mu Efeso 4:17-24, mudi Paulo ukankamija bena kuitabuja nende bua kabendi bu mudi bantu ba matunga benda, mu buatuke bua bieledi biabu bia lungenyi ne ngenyi yabo idi mu mîdima, badisemeja kule ne nsombelu udi mu diumvuangana ne Nzambi. Bu mudibu kabayi balombodibue kudi mitshima mipape, bidikiji ba Kristo aba badi ‘bavuula bumuntu bukulukulu budi tshimuenekelu tshia nsombelu wabo wa diambedi ne badi bavuijibua bapiabapia mu bukole budi buinyika tshieledi tshiabu tshia lungenyi.’ Badi ‘bavuala bumuntu bupiabupia bufuka bilondeshile disua dia Nzambi mu buakane ne bulamatshi ku mikenji bilelela.’
5. Mmunyi mudi dilongesha dia Nzambi ne buenzeji mu njila idi bantu bendela?
5 Diambuluisha didi difumina ku ditumikila dilongesha dia Nzambi ndia se: didi dituleja mushindu wa kuenda ne Nzambi. Bituenda ne Yehowa bu muvua Nowa muenze, netulonde njila wa muoyo mutuenzela kudi Mutushidimunyi wetu Munene. (Genese 6:9; Yeshayi 30:20, 21) Bantu ba matunga “badi benda mu buatuke bua bieledi biabo bia lungenyi,” anu bu muvua mupostolo Paulo muambe. Ne mmushindu kayipu udi imue ya ku mikanda mipatula kudi bieledi ebi bia lungenyi biatuke kayiyi ne dikuatshisha! Pa kumona mifundu ku tshimana tshia nzubu kampanda mu tshimenga tshia Pompeii, muntu kansanga wakafunda ne: “Bidi bikemesha, wewe tshimana, bu muwudi kuyi muanji kuupuka ku bujitu bua mifundu mivule ya malu aa a bupote.” Kadi, mu “dilongesha dia Yehowa” kamuena bupote ne mudimu wa kumanyisha Bukalenge udi udikumbajija. (Bienzedi 13:12) Ku diambuluisha dia mudimu eu, bantu badi bananga bulelela badi bapeta pabo diambuluisha bua kuenza malu ne meji. Mbabalongeshe mushindu wa kubenga kuenda kabidi mu njila yabo ya mpekatu, mu dipanga kumanya malongolola a Nzambi. Ngenyi yabo kayitshiena kabidi mu mîdima pashishe kabatshiena kabidi basakibue kudi mitshima mipape idi ikeba bipatshila bia patupu.
6. Ndiumvuangana kayi didi pankatshi pa ditumikila dietu Yehowa ne disanka dietu?
6 Tudi kabidi tubabidila dilongesha dia Nzambi bualu didi dituleja mushindu wa kumanya Yehowa ne ngenzelu yende ya malu. Dimanya dia mushindu’eu didi ditusemeja menemene pabuipi ne Nzambi, didiundisha dinanga dietu kudiye, ne dijinga dietu dia kumutumikila. Tudi tubala mu 1 Yone 5:3 ne: “Monayi tshidi dinanga bua Nzambi diumvuija: tutumikile mikenji yende, ne mikenji yende kayena ne bujitu.” Tudi kabidi tutumikila mikenji ya Yezu bualu tudi bamanye se: dilongesha diende ndia kudi Nzambi. (Yone 7:16-18) Ditumikila dia mushindu’eu didi ditukuba ku njiwu ya mu nyuma ne didi divudija disanka dietu.
Tshipatshila tshilelela bua muoyo
7, 8. (a) Mmunyi mutudi ne bua kumvua Musambu wa 90:12? (b) Mmunyi mutudi mua kupeta mutshima wa meji?
7 Dilongesha dia Yehowa didi dituambuluisha pa kutuleja mushindu wa kuikala ne tshipatshila menemene bua muoyo wetu. Bushuwa, dilongesha dia Nzambi didi dituleja mushindu wa pa buawu wa kubala matuku etu a muoyo. Bulelela, ditekemena didi anu dia kuikala ne muoyo bidimu 70 anyi matuku 25 550. Muntu wa bidimu 50 ukadi mumane kupitshisha matuku 18 250 ne matuku ende 7 300 adi mamushadile adiye mua kutekemena bua kupitshisha adi amueneka makese matambe. Nenku, tudi nangananga tujingulula bua tshinyi muprofete Mozese wakasambila Nzambi ne mêyi adi mu Musambu wa 90:12 ne: “Utuleje mua kubala matuku etu ne dibala edi nunku bua tuetu kudipetela mutshima wa meji.” Kadi, ntshinyi tshivua Mozese musue kumvuija?
8 Mozese kavua musue kumvuija ne: Nzambi neasokolole bungi bulelela bua matuku avua muena Izalele yonso ne bua kushala ne muoyo to. Bilondeshile Musambu wa 90, mvese wa 9 ne wa 10, muprofete eu muena-Ebelu uvua mumanye se: bule bua matuku a muoyo wa muntu budi mua kuikala bua bidimu 70 anyi 80—bushuwa, mbikese bitambe. Nanku, mêyi adi mu Musambu wa 90:12 adi aleja patoke dijinga dilelela dia Mozese dia kumona Yehowa umuleja anyi umulongesha yeye ne tshisamba Tshiende mushindu wa kuleja meji pa kumanya mua kuanyisha ‘matuku a bidimu biabo’ ne kutumika nawu mu mushindu udi usankisha Nzambi. Bimpe, nenku, netuambe tshinyi bua bidi bitutangila? Tutuku tuleja dianyisha bua dituku dionso dia mushinga mukole [didi dipita] anyi? Tudiku tubueja mutshima wa meji pa kukeba mua kupitshisha dituku dionso mu mushindu muakane bua butumbi bua Mutushidimunyi wetu Munene, Yehowa Nzambi anyi? Dilongesha dia Nzambi didi dituambuluisha bua kuenza nunku.
9. Ntshinyi tshidi mua kutekemenyibua bitualonga mua kubala matuku etu bua butumbi bua Yehowa?
9 Bitualonga mua kubala matuku etu bua butumbi bua Yehowa, netupete mushindu wa kutungunuka ne kuabala, katuyi tulekela, bualu dilongesha dia Nzambi didi dipetesha dimanya pa bidi bitangila muoyo wa kashidi. “Etshi tshidi tshiumvuija muoyo wa kashidi,” ke muakamba Yezu, “balonge mua kukumanya, wewe, Nzambi umuepele mulelela, ne eu uwudi mutume, Yezu Kristo.” (Yone 17:3) Bushuwa, nansha bituikala ne dimanya dia malu wonso a mu bulongolodi ebu, abi kabiena mua kututuadila muoyo wa kashidi to. Kadi, tudi mua kupeta muoyo wa tshiendelele bituapeta ne bituatumikila dimanya dijalame didi ditangila bantu babidi batambe bunene mu bukua-bifukibua ne kuenza midimu ya ditabuja kudibu bu mudibi.
10. Ntshinyi tshidi mukanda kampanda wamba pa bidi bitangila ndongeshilu, ne mmunyi mutudi mua kubifuanyikija ne bipeta bimpe bidi dilongesha dia Nzambi dipatula?
10 Nansha bituikala bamane kupitshisha bidimu bungi kayi bia muoyo wetu, tuvuluke se: dilongesha dia Nzambi didi dipetesha aba badi baditumikila tshipatshila tshilelela bua muoyo wabu. Mukanda wa The World Book Encyclopedia udi wamba ne: “Dishidimuna didi ne bua kuambuluisha bantu bua kuluabo bena ngikadilu wa dimanya kuenza mu nsangilu wa bantu. Udi kabidi ne bua kubambuluisha bua kukolesha dianyisha bua bumpianyi buabo bua mianda ne bilele bia bantu ne kuikala ne nsombelu wa disankishibua dipitshidile.” Dilongesha dia Nzambi didi dituambuluisha bua kuikala ne nsombelu ya disankishibua. Didi dikolesha munda muetu dianyisha diondoke bua bumpianyi buetu bua mu nyuma, bu mutudi bena tshisamba tshia Nzambi. Ne didi bulelela dituvuija bantu bena ngikadilu wa dimanya kuenza mu nsangilu wa bantu, bualu didi ditupetesha mushindu wa kuenza mudimu wa mushinga mukole wa kukumbaja majinga a bantu [bakuabo] pa buloba bujima. Bua tshinyi tudi mua kuamba nunku?
Programme wa dilongesha pa buloba bujima
11. Mmunyi muvua Thomas Jefferson muzangike dikengedibua dia ndongeshilu muimpe?
11 Bishilangane ne programme kayi mukuabo wa dishidimuna, dilongesha dia Nzambi didi dikumbaja bidi bantu bakengela pa bidi bitangila ndongeshilu. Dikengedibua dia kulongesha bantu bakadijingulula kudi Thomas Jefferson, eu wakalua mulombodi muisatu wa Etats-Unis. Mu mukanda wende wa mu dia 13 Tshimungu 1786, wakatuminaye mulunda wende George Wythe, umue wa ku bantu bakatua biala pa mukanda wa dijadika nawu dipanda [dia ditunga], wakafunda ne: “Ndi ngela meji se: mukenji wa mushinga mukole wa tshibungu tshietu tshia mêyi ne mikandu ng’wa kumuangalaja dimanya munkatshi mua bena ditunga. Kakuena tshishimikidi tshikuabo tshikole tshidi mua kuenjibua bua kukuba budikadidi ne disanka. . . . Longesha, mulunda wanyi musuibue; luisha bupangi; funda ne lengeja mukenji udi utangila ndongeshilu wa bantu badi ne nsombelu wa pankatshikatshi. Bena ditunga dietu bamanye . . . ne: bitadi biafutshibua bua [ndongeshilu] kabiena nansha bipite tshitupa tshimue tshia tshinunu tshia mfranga yonso ikala bantu ne bua kufuta bakalenge, bakuidi ne banene baajuka munkatshi muetu bitualekela bena ditunga mu bupangi.”
12. Bua tshinyi bidi mua kuambibua se: dilongesha dia Nzambi ke dia kumpala ku dipatula bipeta bimpe ne diambuluisha dikole mu programme wa ndongeshilu pa buloba bujima?
12 Pamutu pa kulekela mu bupangi banangi ba buakane badi badiakaje, dilongesha dia Yehowa didi dibapetesha programme wa ndongeshilu wa mpatshi wa pa buloba bujima bua diakalenga diabo. Kukadi kupita bidimu 50, patshivua Mvita Mibidi ya buloba bujima itua ipela, Komité wa bena Amerike bua Dishintulula dia Ndongeshilu wakamona dikengedibua dia lukasa lukasa bua “ndongeshilu umuepele pa buloba bujima.” Dikengedibua edi ditshidi amuku, kadi dilongesha dia Nzambi ke programme umuepele muinenke wa ndongeshilu pa buloba bujima. Programme eu udi kabidi wambuluisha kupita mikuabo yonso bualu udi umbusha kudi bantu dipanga dia ditekemena, udi ulengeja bienzedi biabo ne nsombelu wabo wa mu nyuma, udi ubakuba ku lutambishi ne bubi bua mu bulongolodi ebu, ne udi ufila dimanya didi dipetesha muoyo wa kashidi. Kutamba bionso, programme eu udi wambuluisha bantu ba miaba yonso pa kubalongesha mushindu wakusadila Yehowa Nzambi.
13. Mmunyi mudi Yeshayi 2:2-4 ukumbana lelu’eu?
13 Bipeta bimpe bidi dilongesha dia Nzambi dipatula badi babibabidila kudi misumba ya bantu badi, biangatshile ku mpindieu, balue basadidi ba Nzambi. Mbamanye bidibo bakengela mu nyuma, ne mbamanye menemene se: dituku dia Yehowa dikadi pabuipi. (Matayi 5:3; 1 Tesalonike 5:1-6) Bituadije ku mpindieu, “mu matuku aa a ku nshikidilu,” bantu aba ba mu matunga wonso badi batshimukila ku mukuna wa Yehowa, ntendelelu wende mukezuke. Ntendelelu eu mmushindame tshishiki ne mmutumbuke pa mutu pa ntendelelu mikuabo yonso idi mishilangane ne disua dia Nzambi. (Yeshayi 2:2-4) Biwikala Ntemu wa Yehowa muditshipe, kuenaku muwule tente ne disanka dia kuikala munkatshi mua misumba ya bantu badi batendelela Yehowa badi benda bavula ne bababidila dilongesha dia Nzambi anyi? Mushindu kayipu udibi bimpe bua kuikala munkatshi mua aba badi bela mbila bamba ne: “Samunayi Yah, nuenu bantu!”—Musambu wa 150:6.
Buenzeji buimpe pa ngenyi yetu
14. Kutumikila mubelu wa Paulo udi mu 1 Kolinto 14:20 kudi ne diambuluisha kayi?
14 Munkatshi mua bipeta bimpe bidi dilongesha dia Nzambi ditupetesha tudi tubala buenzeji buimpe budidi mua kuikala nabu pa ngenyi yetu ne pa bieledi bietu bia lungenyi. Didi ditusaka bua kushindika ngenyi yetu pa malu makane, mapeluke, mimpe ne a butumbi. (Filipoi 4:8) Dilongesha dia Yehowa didi dituambuluisha bua kutumikila mubelu eu wa Paulo: “Nuikale bana bakese pa bidi bitangila malu mabi; kadi, nulue bakulumpe pa bidi bitangila makole a ngumvuilu.” (1 Kolinto 14:20) Bituatumikila mubelu eu, katuakukeba bua kupeta dimanya pa bidi bitangila bubi. Paulo wakafunda kabidi ne: “Bumfika munda ne tshiji tshikole ne lukuna ne diyoyo ne dipendangana ne lukinu luonso biumbushibue kunudi.” (Efeso 4:31) Diteleja mubelu wa mushindu’eu nedituambuluishe bua kuepuka tshiendenda tshia masandi ne mpekatu mikuabo minene. Ku mubidi ne mu lungenyi, nebitutuadile nangananga disanka dia kumanya se: tudi tusankisha Nzambi.
15. Ntshinyi tshidi mua kutuambuluisha bua kushala ne mmuenenu muimpe mu lungenyi?
15 Bua kushala ne ngenyi mimpe, dimue diambuluisha ndia nkuepuka ‘balunda babi badi banyanga bibidilu bimpe.’ (1 Kolinto 15:33) Bu mutudi bena nkristo, katuena ne bua kudia bulunda ne bangenda-masandi basela anyi bajika, peshi bakuabo benji ba malu mabi. Nenku, mu bululame buonso, katuena ne bua kutantshila bantu ba mushindu’eu pa kubala malu adi mafunda bualu buabu pa bidi bitangila masanka a ku mubidi anyi pa kubabandila ku televizion peshi mu filme. Bu mudi mutshima upangilangana, ki mbiwukolele bua kupetawu dijinga dia kuenza malu mabi, ne udi mua kutetshibua bua kuenza nanku. (Yelemiya 17:9) Nenku, tudianjile kuepuka matetshibua a mushindu’eu pa kulamata bikole ku dilongesha dia Nzambi. Dilongesha edi didi mua kuikala ne buenzeji buimpe pa ngenyi ya “banangi ba Yehowa” mu mushindu wa kubafikishadi too ne ku “dikina malu mabi.”—Musambu wa 97:10.
16. Mmunyi mudi dilongesha dia Nzambi mua kuikala ne buenzeji pa mmuenenu utudi tuleja?
16 Paulo wakambila Timote, muenzejanganyi nende wa mudimu, ne: “Mukalenge ikala ne mmuenenu uwudi uleja. Buimpe buende bukena butuakanyine buikale nenu.” (2 Timote 4:22) Mupostolo uvua ujinga se: ku butuangaji bua Mukalenge Yezu Kristo, [Nzambi] anyishe bukole buvua buinyika tshieledi tshia lungenyi tshia Timote ne tshia bena nkristo bakuabo. Dilongesha dia Nzambi didi dituambuluisha bua kuleja dinanga, buimpe ne bupole-malu. (Kolosai 3:9-14) Ne mmushindu kayipu udibi bishilangane ne bitudi tumona kudi bantu mu matuku aa a ku nshikidilu! Bavule mbena lutambishi, kabayi bena kusakidila, babule dinanga dia ku tshilelelu, kabayi badiakaje bua kututeleja, bena mutu mukole, banangi ba masanka ne babule ditshina dilelela dia Nzambi. (2 Timote 3:1-5) Bu mutudi tutungunuka ne kubabidila dilongesha dia Nzambi pa kuditumikila mu nsombelu yetu, tudi tuleja mmuenenu udi utuvuija bantu ba mushinga mukole ku mêsu kua Nzambi ne kua bantu netu.
Didi diambuluisha mu malanda a bantu
17. Bua tshinyi dieleshangana diboko ne budipuekeshi buonso didi ne mushinga?
17 Dilongesha dia Nzambi didi dituambuluisha bua kumona bipeta bimpe bidi bifumina ku dieleshangana diboko mu budipuekeshi buonso ne batendeledi netu. (Musambu wa 138:6) Bishilangane ne bantu bavule lelu’eu, katuena tutupa ku mêyi-maludiki a buakane, apo tudi bamanye mua kumvuangana ku mêyi ne binetu. Tshilejilu, bipeta bivule bimpe bidi bipatuka padi batangidi badi batekibua pa mudimu bateleja bakuabo mu bisangilu bia bakulu. Bantu aba badi ne bua kuakula ne lutulu luonso bua dibingishibua dia bulelela, kabayi balekela mpampakenu yabu iditshiamakaja kumpala kua meji peshi ipumbisha buobumue. Bena mu tshisumbu buonso nebababidile bipeta bidi bifumina ku buobumue butudi nabu anu biatungunuka yonso wa kutudi ne kutumikila dilongesha dia Nzambi.—Musambu wa 133:1-3.
18. Dilongesha dia Nzambi didi dituambuluisha bua kuikala ne mmuenenu kayi kudi bena kuitabuja netu?
18 Dilongesha dia Nzambi didi kabidi dituambuluisha bua kuikala ne mmuenenu muakane wa bena kuitabuja netu. Yezu wakamba ne: “Muntu nansha umue kêna mua kulua kundi, bikala Tatu udi muntume kayi mumukoke.” (Yone 6:44) Nangananga katshia mu 1919, Yehowa mmusue bua bamusadidi bende bamanyishe malumbuluisha ende, ne bulongolodi bua malu bua Satana bua pa buloba budi butenkakana ne buzakala pa kuteleja didiumuija edi didi dienzeka pa buloba bujima. Mu tshikondo tshimue tshimue atshi, bantu batshinyi ba Nzambi—“bintu bilengele”—mbakokibue kudi Nzambi bua kuditapulula ku bisamba ne kudifila mu mudimu pamue ne bena nkristo bela manyi a mu nyuma bua kuwuja nzubu wa ntendelelu wa Yehowa ne butumbi. (Hagai 2:7) Bushuwa, tudi ne bua kuangata bantu aba bimpe, badi Yehowa mukoke bu banangibue bakutantshila.
19. Ntshinyi tshidi dilongesha dia Nzambi disokolola pa mushindu wa kujikija tulumbulumbu tudi tufumina ku dishilangana dia bumuntu ne bena nkristo netu?
19 Bushuwa, bu mutudi tuetu buonso bapange bupuangane, nsombelu kakuikala pa tshibidilu ukena ntatu nansha. Pakavua Paulo ujinga kuenza luendu luende luibidi lua bu-misionere, Barnabase wakapangadija bua kuenza luendu pamue ne Mako. Paulo kakatua ku tshiende to, bualu Mako “wakabashiya kumbukila ku Pamfili ne kakaya pamue nabu mu mudimu.” Pine apu, “tshiji tshikole” tshiakajuuka. Barnabase wakaya ne Mako ku Shipre, Paulo, ku luende luseka, mushindikija kudi Silase, wakaya ku Syrie ne ku Silisi. (Bienzedi 15:36-41) Kunyima, mbimueneke se: bakumvuangana, bualu Paulo uvua ne Mako ku Roma, ne mupostolo wakakula bimpe pa bidi bimutangila. (Kolosai 4:10) Tshimue tshipeta tshimpe tshidi dilongesha dia Nzambi dipetesha ntshia se: didi dituleja mushindu wa kujikija tulumbulumbu tutu tujuuka munkatshi mua bena nkristo bua dishilangana dia bumuntu pa kulonda mubelu bu eu udi Yezu mufile mu Matayi 5:23, 24 ne mu Matayi 18:15-17.
Didi amu diambuluisha ne ditshimuna
20, 21. Dikonkonona dietu dia dilongesha dia Nzambi didi ne bua kutusaka ku dienza tshinyi?
20 Nansha ku dikonkonona dietu dia mu mêyi makese dia bimue bipeta bimpe ne ditshimuna bia dilongesha dia Nzambi, kakuyi mpata, yonso wa kutudi udi mua kumona dikengedibua didiku dia kunanukila mu diditumikila mu nsombelu yetu. Ne mmuenenu wa masambila, nenku, tutungunuke ne kupeta dilongesha dia kudi Mutushidimunyi wetu Munene. Mu katupa kîpi emu, dilongesha dia Nzambi neditshimune kupita ne bangabanga. Nedikale ditshimunyi pajimina bua kashidi bamanyi [buonso] bapiluke bena mu bulongolodi ebu. (Fuanyikija ne 1 Kolinto 1:19.) Kupita apu, bu mudi bantu miliyo ne miliyo balonga ne benza disua dia Nzambi, dimanya dia Yehowa nediuwule tente pa buloba anu bu mutu mâyi abuikila mbuu. (Yeshayi 11:9) Mmushindu kayipu wambuluishabi bikole bukua-bantu bena butumike ne kubingisha Yehowa bu Mfumu Munene udi ku mutu kua bionso!
21 Dilongesha dia Yehowa nediambuluishe misangu yonso ne nedikale ditshimunyi. Udiku musue kutungunuka ne kudibabidila bu mulongi wa disuminyina wa Mukanda munene wa Nzambi anyi? Utuku ne nsombelu udi mu diumvuangana ne mêyi-maludiki a mu Bible ne wabanyangana bulelela budimu ne bakuabo anyi? Pikalabi nanku, udi mua kutekemena bua kumona ditshimuna dijima dia dilongesha dia Nzambi, bua butumbi bua Mutushidimunyi wetu Munene, Mfumu udi ku mutu kua bionso, Mukalenge Yehowa.
Nntshinyi tshiwuvua mulonge?
◻ Mbuenzeji kayi budi dilongesha dia Nzambi mua kuikala nabu pa nsombelu yetu?
◻ Mmunyi mudi dilongesha dia Nzambi dikumbaja bidi bikengedibua mu ndongeshilu?
◻ Mbuenzeji buimpe kayi budi dilongesha dia Nzambi mua kuikala nabu mu ngenyi ne mmuenenu bietu?
◻ Mmunyi mudi dilongesha dia Nzambi dijadika mudidi diambuluisha mu malanda a bantu?
[Tshimfuanyi mu dibeji 15]
Dilongesha dia Nzambi ndituleje mushindu wa kuenda ne Nzambi amu bu muvua Nowa muenze
[Tshimfuanyi mu dibeji 17]
Bantu bena matunga wonso badi bapuila ku mukuna wa Yehowa