Buôwa nebujike tshikondo kayi?
BIDI mua kukukemesha pa kumanya se: dikubibua dilelela ndisuikakaja ku muntu kampanda uvua panu kukadi bidimu 2 000 anyi? Pa kuleja dikengedibua dia dinanga, Yezu Kristo wakamba mufuanu musunguluke eu: “Muntu kampanda uvua ufuma mu Yeruzaleme, upueka mu Yeriko, kumataye munkatshi mua bivi; abo kumunyenga bintu biende, kumututa, kumushiya mufue tshipuuka.” Nansha muakapanga kumuambuluisha bena luendu babidi, muena Samariya wa muoyo muimpe wakamuleja luse. Nunku, nnganyi udi utabalela aba badi bakengeshibua ku buenzavi lelu’eu? Ndisulakana kayi ku buôwa ditudi mua kutekemena?—Lukase 10:30-37, Mukanda wa Mvidi Mukulu.
Eku bamba mudibu bitabuja Nzambi, bavule badi bela meji se: bidi bikengela kukolesha mikenji ne bulongame. Kadi dikosela bantu bibawu binene bia buloko anyi bampulushi bavule ne bafuta bimpe nebijikije dibunda bibawu dia tshikisu anyi? Udi witaba bushuwa se: dikolesha mikenji, nansha madikolela malelela mine menza bua kupetesha ndambu wa bukubi, nebimane malu bu mudi dinua bintu bia lulengu, dibunda bibawu dilongolola, ne bupele anyi? Pabi, nzala ne nyota yetu bua buakane kabiena mua kuikala tshianana.—Matayo 5:6.
Musambu wa 46:1 (NW) udi wamba ne: “Nzambi udi tshinyemenu tshietu ne bukole buetu, diambuluisha ditekete kupeta mu makenga.” Netumone se: miaku eyi kayena amu tusala tulengeja patupu.
Anu bu muudi mumanye, tudiomba tudi ku dituku dionso tumanyisha dishipangana dia tshikisu mu mvita ya bena ditunga ne mu dibundangana dia bashipianganyi. Mu bimue bitupa bia buloba, kushipa bansonga balekelela anyi bamonyi ba bualu kampanda bubi nkulue tshibidilu. Bua tshinyi muoyo mmulue kuteketa mushinga nunku? Nansha mudiku mua kuikala biledi kabukabu bia tshikisu tshia nunku, kudi kamue kabingila katudi katuyi ne bua kulengulula.
Bilondeshile Bible, Dîyi dia Nzambi, “bena panu bonso badi mu bianza bia Muena bubi.” (1 Yowanese 5:19, MMM) Bushuwa, Yezu Kristo wakafunkuna Satana Diabolo ki ng’anu bu muena mashimi patupu apu kabidi bu “mushi[p]ianganyi.” (Yone 8:44) Pa kuikala ne buenzeji pa bukua-bantu mu mishindu kabukabu, tshifukibua tshia mu nyuma tshiena bukole etshi ke tshidi tshilubuluja lelu divula dia tshikisu. “Diakabi kudi buloba ne mbuu, bualu Diabolo wapueki kunudi, muikale ne tshiji tshikole, mumanye se: udi ne lupolo lua tshikondo luîpi,” ke mudi Buakabuluibua 12:12 (NW) wamba. Nunku, diakalenga, bulongolodi bubi ebu nebabupingane kudi “muulu mapiamapia ne buloba bupiabupia mudi buakane ne bua kuikala.”—2 Petelo 3:13, NW.
Kusakidila ku ditekemena edi dia mpatshi dia bulongolodi bupiabupia, ndiambuluisha kayi ditudi nadi bituadije ku mpindieu?
Kumpala kua kupeta diandamuna dimpe ku lukonko alu, mbimpe tuvuluke se: nansha bena nkristo balelela kabena ne tshieya tshia se: nebakubibue ku dibunda bibawu. Mupostolo Paulo wakatela imue njiwu yakapetaye yeye nkayende. Uvua mu “njiwu pa mayi, njiwu kudi bivi, njiwu kudi bana [babu] bena Yuda, njiwu kudi bena bisamba bikuabo, njiwu mu bimenga, njiwu mu tshipela, njiwu mu mbu.” (2 Bena Korente 11:26, MMM) Pabi Paulo wakapanduka ku njiwu eyi. Mbia muomumue lelu’eu; pa kuikala badimuke, tudi mua kutungunuka ne kukumbaja midimu yetu mu mushindu muakane udi mua kuikalaku. Tukonkononayi amue malu adi mua kuambuluisha.
Bikala muntu kampanda musombele mu muaba wa njiwu, nsombelu muimpe udi mua kuikala bukubi, bualu bantu batu batangila bakuabu ne ntema. Nansha mutu bivi bapangadija ne benza malu mabi, bavule batu badimona nkayabu anu bu bantu buonso. Wepuke kutalula bidibu benza, ne kutetshi bua kusokolola bidibu basue kuenza. Nunku, udi mua kukepesha njiwu ya wewe kulua muntu wa kusombuelabu nsombo. Uvuluke se: bivi batu bateta bua kumanya muntu udi musumba tshintu tshipiatshipia anyi udi uya mu diikisha ne bikala nunku kule ne ku mabu, nunku ikala ne budimu mu biudi usokoluela bakuabu.
Bantemu ba Yehowa bavule mbamone se: dimanyibua diabu diende lumu bu bamanyishi ndibapeteshe ndambu muakanyine wa bukubi. Misangu mivule babundi ba bibawu mbaleje mudibu banemeka bena nkristo ba mushindu’eu, badi kabayi ne kansungasunga badifile nkayabu mu diambuluisha bantu mu tshinsanga. Bantemu buobu bine kabena bashipianganyi anyi bivi nansha, kabena ‘badibueji ba mu malu a bantu bakuabo,’ nunku kabena mukanu.—1 Petelo 4:15.
Dikubibua mu bulongolodi bupiabupia bua Nzambi
Tudi tudila bua “divula dia kapeja ka mikenji” didianjila kumanyisha kudi Yezu Kristo, kadi pamutu pa kuikala tupita kunyingalala, tudi mua kutekemena se: mu katupa kîpi emu Nzambi ukadi pa kubutula bulongolodi bubi ebu. Kusakidila ku didianjila kumanyisha buambi bua pa buloba bujima bua “lumu luimpe elu lua Bukalenge,” Yezu wakavuluija bamulondi bende ne: “Eu udi unanukila too ne ku nshikidilu ke wapandishibua.”—Matayo 24:12-14, NW.
Tudi mua kushindika se: aba badi bakengesha bakuabu, imue misangu ne tshikisu tshikena kufuanyikija, nebabutudibue. Nsumuinu 22:22, 23 udi wamba ne: ‘Kunyengi bintu bia mupele bualu bua bupele buende, kukengeshi mupuekele mu tshilumbuluidi tshia ku tshibuelelu tshia musoko. Bualu Yehowa neabalumbuluile tshilumbu tshiabo, neanyenge mioyo ya badi banyenga bintu biabo.’ Yehowa neabutule benji ba bubi, bu mudi bivi, bashipianganyi, ne bena tshiendenda. Kupita apu, kakupua bakengesha kudi dibunda bibawu dia mushindu’eu muoyo. Neabakumbajile bipite bivuabu bajimije ne neabapingajile tshishiki makanda abu a mubidi.
Bushuwa, aba badi ‘bumuka ku malu mabi, benza malu mimpe’ nebapete muoyo wa kashidi pa kupanduka ku dikenga dinene ditshilualua peshi pa kubiishibua ku bafue. ‘Bantu bakane nebapiane buloba, nebashikamepu tshiendelele.’ (Musambu wa 37:27-29) Mabenesha a mushindu’eu neapeteshibue bualu bua mulambu wa tshia-bupikudi wa Yezu. (Yone 3:16) Kadi nsombelu neikale mushindu kayi mu Mparadizu muasulula?
Nsombelu muinshi mua Bukalenge bua Nzambi neikale disanka diena dîna. Yehowa mmudianjile kumanyisha se: ‘Bantu banyi nebashikame mu miaba ya ditalala, ne nzubu idi kayiyi ne njiwu pepi, ne mu bikishilu bia ditalala.’ (Yeshaya 32:18) Buonso bapeta muoyo wa kashidi nebikale bamana kuakaja bu-muntu buabu. Muntu nansha umue kakuikala mubi anyi ukêna muakane, anyi muntu nansha umue kakuikala udibu bafuane kukengesha kudi muntu wa mushindu’eu. Muprofete Mika udi wamba ne: ‘Kadi nebashikame, muntu ne muntu, muinshi mua muonji wende wa tumuma tua mvinyo ne muinshi mua mutshi wende wa mfigi; kakuena muntu wabakuatshisha buôwa.’ (Mika 4:4; Yehezekele 34:28) Ndishilanganapu kayi ne miaba ya njiwu ya lelu!
[Kazubu mu dibeji 6]
UDIMUKE
Babundi ba bibawu bavule badi batumika dîba dionso, bavuija dibunda bibawu mudimu wa pa tshibidilu. Badi mua kutumika mu tusumbu tua babidi anyi basatu, nansha pikalabi anu umue mutangije tshingoma kuudi. Bidi bitamba kumueneka patoke se: mubundi wa tshibawu udi utamba kujiwula padiye nsonga. Udi mua kuenza tshinyi bu wewe ne bua kubundibua?
Shala mutukije bua kubenga kufikisha muivi munda—dipanga kumanya malu diende didi mua kukushipa. Biwikala Ntemu wa Yehowa, udimanyishe nanku. Kadi, udiakaje bua kufila tshionso tshidi muivi usua kuangata. Biwanenga, njiwu idi mua kuvula. Pashishe, udi mua kumvua ne: mbiakane bua kulomba se: mikanda ya mbulamatadi anyi makuta a difuta njila bipingajibue.
Misangu mivule kuena mua kusunguluja mubundi wa bibawu. Bamue bivi mbanu ba bintu bia lulengu anyi mbena tshibidilu tshia dibundangana, bakuabu badi bakeba anu pa kudiila. Mu mushindu kayi wonso, kuendi ne bungi bupite bua mfranga. Wepuke dileja patoke bilengejilu, mpete ya ngolo, anyi mêba a mushinga mukole. Enda ne utambakane bu pa tshibidilu, kuyi uleja ditshina. Kujalamiji mêsu ebe pa bantu muenze bu udi usua kubajingulula. Padiku diasangana bingoma mu njila, udiela panshi; bilamba nebisukudibue pashishe.—Mpulushi wa kale ku Rio de Janeiro.
[Tshimfuanyi mu dibeji 5]
Shala mutukije ne ufile tshionso tshidi muivi usua kuangata. Biwanenga, njiwu idi ivula