Kanyinganyinga kakakupitshi makanda
“KANUNYINGALADI bua makelela, bualu makelela neikale ne tuende tunyinganyinga. Dituku dionso ndiakanyine lutatu luadi.” (Matayo 6:34, NW) Bushuwa mubelu eu mufila kudi Yezu Kristo udi ne dikuatshisha lelu’eu kutudi tuetu bonso badi mu nsangilu eu udi mu lubilu lukole ne kabidi udi ne malu adi abungamija.
Kadi mu bulelela, kudiku mushindu wa tuetu kubenga kusumpakana bua malu atudi nawu, mapangadika ne majitu etu anyi? Bantu miliyo mivule batu badiumvua babungame, bakenga ne bazengele. Ke bua tshinyi bungenda bua manga adi aladikangana tulu budi bupatula miliyo mivule ya dolare.
Muaba wa kuela mukalu
Tudi ne bua kudianjila kudilongolola ne kudiakaja bua majitu, midimu, mapangadika ne malu atudi nawu—nansha wowu atulomba bua kuajikija pa lukasa anyi kubenga kuajikija pa lukasa. Bible udi utukankamija bua ‘kushikama ne kubala mushinga’ kumpala kua kuditua mu mudimu wonso munene. (Luka 14:28-30) Bidi biumvuija kukonkonona malu a disungula adiku, kutangila malu ikala tshipeta tshia ndekelu mua kukeba, ne kujadika dîba, bukole ne makuta atulomba bualu kampanda.
Nansha mudi muntu ne bua kukonkonona ne ntema malu adi mafuane kuenzeka, kakuena mushindu anyi kabiena ne dikuatshisha bua kukeba bua kuela meji bua tshionso tshidi mua kuenzeka nansha. Tshilejilu, bua wewe kukuba dîku diebe, udi mua kutangila tshiudi mua kuenza bikala nzubu webe mua kukuata mudilu. Udi mua kusumba ne kuasa biamu bidi biela mpungi padiku muishi, pamue ne biamu bia dijima nabi mudilu. Udi mua kulongolola ne kudibidija bua miaba ya kupatukila mu bitupa bishilangane bia nzubu. Kadi ndishilangana kayi didi pankatshi pa didilongolola dimpe, didi dikuatshisha ne disumpakana dinekesha, nansha kakuyi bualu bua nsongo bua disumpakena? Disumpakana dia nunku ditu dituadija paudi ubanga kuditatshisha bua nsombelu bungi tshianana mifuikakaja mu lungenyi patupu. Mivule ya kudiyi idi mua kuikala ifumina ku ditamba kuela meji. Ngenyi idi ilubakaja idi mua kukupita makanda, ikufikisha ku dituishibua ne: udi ne bua kuikala mulengulule bualu kampanda anyi ne: kuena muenze malu makumbane bua kukuba dîku diebe. Disumpakana edi didikebela didi mua kunemena lungenyi luebe bikole, difuana kukufikisha too ne ku dikupangisha tulu.
Mose kumpala kua Palô
Yehowa Nzambi wakapesha muprofete wende Mose mudimu mukole. Tshia kumpala, Mose uvua ne bua kuya kudi bena Isalele ne kubatuisha ne: Yehowa uvua mumuteke bua kubapatula mu Ejipitu. Pashishe, Mose uvua ne bua kuya kudi Palô (Faraone) ne kumulomba bua alekele bena Isalele baye. Pashishe, Mose uvua ne bua kulombola musumba wa bantu miliyo mivule mu tshipela bua kubabueja mu ditunga dikale mu bianza bia baluishi. (Ekesode 3:1-10) Malu onso aa avua mua kuikala atamba kukuatshisha buôwa, kadi Mose wakitaba bua bujitu ebu bumusumpakaje bikole mu lungenyi ne kunekeshaye anyi?
Bushuwa, Mose uvua uditatshisha bua amue malu. Wakebeja Yehowa ne: ‘Pangaya bianyi kudi bena Isalele, pangabambila ne: Nzambi wa batatuenu wakuntuma kunudi, nebankonke ne: Dîna diende nnganyi, nembambile tshinyi?’ Yehowa wakamuandamuna. (Ekesode 3:13, 14) Mose uvua kabidi uditatshisha bua tshivua mua kuenzeka bu Palô mubenge bua kumuitaba. Yehowa wakandamuna kabidi muprofete eu. Bualu bua ndekelu—Mose wakitaba ne: kavua “mua kuakula bimpe.” Mmunyi muvuabu mua kupita ne bualu ebu? Yehowa wakafila Alona bua kuakulaye pa muaba wa Mose.—Ekesode 4:1-5, 10-16.
Mudilongolole ne mandamuna avuaye mupete ku nkonko yende ne muikale ne ditabuja kudi Nzambi, Mose wakenza anu muvua Yehowa mumuambile. Pamutu pa kudikengesha ne ngenyi idi ikuatshisha buôwa ya tshivua mua kuenzeka pavuaye ne bua kupetangana ne Palô, Mose ‘wakenza amu nanku.’ (Ekesode 7:6) Bu yeye mulekele tunyinganyinga tumupita makanda, tuvua mua kutekesha ditabuja ne dikima bivua bikengedibua bua kukumbaja mudimu wende.
Mmuenenu muakanyine uvua nende Mose bua kukumbaja mudimu wende ntshilejilu tshia tshintu tshiakabikila mupostolo Paulo ne: “meji mimpe.” (2 Timote 1:7; Tite 2:2-6, NW) Bu Mose kayi ne meji mimpe, bivua bipepele bua bunene bua mudimu wende kumupitabu makanda, pamu’apa kavua mua kuikala muwitabe.
Kanda meji ebe
Ntshinyi tshiutu wenza paudi upetangana ne mateta a ditabuja anyi ntatu mu nsombelu webe wa ku dituku dionso? Tshipapu tshitu tshikukuata, wela anu meji bua bipumbishi ne ntatu idi kumpala anyi? Peshi utu ubiangata ne mmuenenu wa nkatshinkatshi? Bamue batu bamba ne: ‘Kusambuki tshilamba kuyi muanji kufikapu.’ Nanku, kabiena bikengela kusambuka tshilamba atshi tshia mu lungenyi nansha! Nenku, bua tshinyi kuditatshisha bua bualu budi kabuyi mua kuenzeka? Bible udi wamba ne: “Lutatu mu mutshima wa muntu ludi lumunemeshila bujitu.” (Nsumuinu 12:25) Misangu mivule tshipeta tshitu ne: muntu utu unenga mu diangata dipangadika, uladika malu too ne padiye upitshisha dîba.
Bualu budi ne njiwu mikole menemene ndutatu lua mu nyuma ludi disumpakana didi kadiyi diakanyine mua kukebesha. Yezu Kristo wakaleja ne: bukokeshi budingi bua bubanji ne “disumpakana dia mu ndongoluelu eu wa malu” bidi mua kukutakaja bikole dianyisha bua “dîyi dia bukalenge.” (Matayo 13:19, 22, NW) Anu mudi meba mua kupangisha bikunyibua bua kukola ne kukuama bimuma, ke mudi kabidi disumpakana kadiyi dikanda mua kutupangisha bua kudiunda mu nyuma ne kukuama mamuma bua butumbi bua Nzambi. Disumpakana didikebela ne dibutudi ndipangishe nansha bua banga bantu kudilambulabu kudi Yehowa. Badi badiebeja ne: ‘Tshingenza ntshinyi bingikala tshiyi ne nsombelu mumvuangane ne didilambula dianyi?’
Mupostolo Paulo wakatuambila ne: mu mvita yetu ya mu nyuma, tudi tudienzeja bua kuvuija ‘meji onso mu bupika bua kutumikilawu Kristo.’ (2 Kolinto 10:5) Muluishi wetu munene, Satana Diabolo, udi ne bua kuikala ne disanka dia bungi bua kulabidilaye pa disumpakana dietu ne kumona mua kututekesha mu mikolo ne kutuzengeja ku mubidi, mu meji ne mu nyuma. Mmumanyi mupiluke mu dienza mudimu ne dielakana bua kukuata bantu badi kabayi badimuke. Ke bua tshinyi Paulo wakadimuija kabidi bena Kristo bua kubenga ‘kushila Diabolo muaba.’ (Efeso 4:27) Bu mudiye “nzambi wa tshikondo etshi,” Satana ‘mmufofomije mêsu a meji a badi kabayi bitabuja.’ (2 Kolinto 4:4) Katumulekedi ulombola meji etu nansha kakese!
Diambuluisha didiku
Padi muana upeta ntatu, udi mua kuya kudi tatuende wa dinanga ne kupeta buludiki ne busambi. Bia muomumue, tudi mua kuya ne ntatu yetu kudi Yehowa, Tatuetu wa mu diulu. Bushuwa, Yehowa udi utulomba bua tumupuile majitu ne tunyinganyinga tuetu. (Musambu 55:22) Bu muana udi kayi kabidi uditatshisha bua ntatu yende panyima pa mumane kupeta dikankamija dia kudi tatuende, katuena anu ne bua kupuila Yehowa majitu etu, kadi tudi ne bua kumulekelawu kabidi.—Yakobo 1:6.
Mmunyi mutudi tupuila Yehowa tunyinganyinga tuetu? Bena Filipi 4:6, 7 (MMM) udi wandamuna ne: “Kanuditatshishi bua kantu nansha kamue, apo mu dikenga dionso nunyemene ku malomba ne masambila, nuanyishe [“Nzambi,” NW], numuambile majinga enu. Nanku bupole bua [“Nzambi,” NW] budi bupite meji onso, nebulame mioyo yenu ne ngenyi yenu mu dina dia Kristo Yezu.” Bushuwa, bua kuandamuna ku malomba ne masambila etu a munanunanu, Yehowa udi mua kutupesha bupole bua munda budi bukuba lungenyi luetu ku ditatshishibua ne tunyinganyinga tua patupu.—Yelemiya 17:7, 8; Matayo 6:25-34.
Kadi, bua kuenza malu mumvuangane ne masambila etu, katuena ne bua kushala ba-katadi wa pa buende ku mubidi anyi mu lungenyi to. (Nsumuinu 18:1) Tshidibi, tudi ne bua kukonkonona mêyi-maludiki ne bulombodi bua mu Bible bidi biakula bua lutatu lutudi nalu, nenku, tuepuka dieyemena dijingulula dietu dia mianda. (Nsumuinu 3:5, 6) Bana pamue ne bakulumpe badi mua kunyemena ku Bible ne mikanda ya Société Watch Tower bua kupeta mamanyisha a bungi pa mushindu wa kuangata mapangadika ne mua kupita ne ntatu. Kusakidila apu, mu tshisumbu tshia bena Kristo, tudi ne diakalenga dia kuikala ne bakulu ba meji ne bamonamona malu pamue ne bena Kristo bakuabu bapie batu misangu yonso badiakaje bua kuyikila netu. (Nsumuinu 11:14; 15:22) Bantu badi kabayi babuelakane mu bualu butudi nabu ne badi ne lungenyi lua Nzambi pa bualu ebu, badi misangu mivule mua kutuambuluisha bua kutangila ntatu yetu mu mushindu mukuabu. Ne nansha muikalabu kabayi mua kutuangatshila mapangadika, badi mua kutukankamija ne kutukuatshisha bikole.
Tekemena kudi Nzambi
Muntu kêna mua kuvila ne: tutu ne disumpakana dia bungi patutu tukeba mua kupita ne ntatu milelela itutu nayi ku dituku dionso nansha katuyi tusakidilaku mikuabu mu diditatshisha bua itutu tufuikakaja mu lungenyi to. Nenku, bikala disumpakana bua bualu budi mua kuenzeka ditukuatshisha buôwa ne ditulubakaja, tunyemenayi kudi Yehowa mu masambila ne mitendekenu. Nyemena ku Dîyi ne bulongolodi buende bua kupeta buludiki, lungenyi ne meji mimpe. Netumone se: nansha kujuke nsombelu wa mushindu kayi, diambuluisha didiku bua mua kupita nende.
Pavuaye mudiumvue muzengele ne muikale ulubakana, mufundi wa misambu wakimba ne: ‘Mutshima wanyi, wewe udi muitshikile bua tshinyi? Udi ulubakana munda muanyi bua tshinyi? Wikale ne ditekemena diebe mu Nzambi; bualu bua nemmutumbishe kabidi bualu bua yeye udi lupandu luanyi ne Nzambi wanyi.’ (Musambu 42:11) Tuikale petu ne mmuenenu eu.
Eyowa, ulongolole malu adi muntu mua kutekemena ne nkatshinkatshi, kadi malu adi muntu kayi mua kutekemena ualekele Yehowa. “Mupuilayi ntatu yenu yonso bualu yeye ke udi unulama.”—1 Petro 5:7, MMM.
[Tshimfuanyi mu dibeji 23]
Bu Davidi, utu upuila Yehowa majitu ne tunyinganyinga tuebe anyi?