TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 34
MUSAMBU WA 107 Tshilejilu tshia Nzambi tshia dinanga
Mua kuleja muntu udi muenze mpekatu dinanga ne luse
“Nzambi mu bulenga buende udi ukeba mua kukufikisha ku dinyingalala bua mpekatu.”—LOMO 2:4.
LUNGENYI LUNENE
Mudi bakulu badienzeja bua kuambuluisha muntu udi muenze mpekatu munene.
1. Ntshinyi tshidi mua kuenzeka padi muntu wenza mpekatu munene?
TUVUA bamone mu tshiena-bualu tshishale tshivua mupostolo Paulo muambile bena mu tshisumbu tshia mu Kolinto bua kuenza ne muntu uvua muenze mpekatu munene. Bavua ne bua kumbusha muntu au mu tshisumbu bualu kavua munyingalale bua mpekatu wende to. Kadi anu mudi mvese wetu wa nshindamenu uleja, kudi anu mushindu wa kufikisha muntu udi muenze mpekatu ku dinyingalala bua mpekatu wende au. (Lomo 2:4) Ntshinyi tshidi bakulu mua kuenza bua kufikisha muntu ku dinyingalala bua mpekatu wende?
2-3. Tuetu bamanye ne: muena Kristo kampanda mmuenze mpekatu munene, ntshinyi tshitudi ne bua kuenza? Bua tshinyi?
2 Kumpala kua bakulu kuambuluisha muntu udi muenze mpekatu munene, badi ne bua kuanji kumanya bimpe tshidiye muenze. Kadi ntshinyi tshitudi ne bua kuenza tuetu bamanye ne: muena Kristo kampanda mmuenze mpekatu munene udi mufuane kumumbushisha mu tshisumbu? Mbimpe tumukankamije bua aye kukeba diambuluisha kudi bakulu.—Yesh. 1:18; Bien. 20:28; 1 Pet. 5:2.
3 Kadi yeye kayi muye kubambila? Dîba adi wewe ndaku wambile bakulu bua bamuambuluishe mudibi bikengela. Paudi wenza nanku, bidi bileja muudi mumunange bualu udi musue ne: kajiminyi to. Muenji wa bubi au yeye kayi mushintuluke, malanda ende ne Yehowa neanyanguke bikole. Udi mua kunyanga kabidi lumu lua tshisumbu. Ke bualu kayi mbimpe tuikale anu ne dikima dia kuya kuambila bakulu bua kuleja mutudi banange Yehowa ne muenji wa bubi au.—Mis. 27:14.
MUDI BAKULU BAMBULUISHA MUNTU UDI MUENZE MPEKATU MUNENE
4. Ntshipatshila kayi tshidi bakulu ne bua kuikala natshi padibu batuilangana ne muntu udi muenze mpekatu munene?
4 Padi muena Kristo wenza mpekatu munene, Kasumbu ka bakulu kadi kenza komitea wa bakulu basatu bakumbane badibu basungule munkatshi muabu. Bakulu basatu abu badi ne bua kuikala ne bupuekele ne budipuekeshi. Padibu bambuluisha muena Kristo udi mupambuke au, mbamanye ne: kabena mua kumuenzeja bua kushintuluka to. (Dut. 30:19) Bakulu mbamanye ne: muenji wa bubi yonso kakunyingalala bua mpekatu wende bu muvua mukalenge Davidi munyingalale to. (2 Sam. 12:13) Bamue bantu badi benze mpekatu badi mua kubenga mibelu ya Yehowa. (Gen. 4:6-8) Nansha nanku, tshipatshila tshia bakulu ntshia kufikisha muntu ku dinyingalala bua mpekatu wende. Mmalu kayi adi mua kuambuluisha bakulu padibu batuilangana ne muntu udi muenze mpekatu?
5. Mmubelu kayi udi bakulu ne bua kuvuluka padibu batuilangana ne muntu udi muenze mpekatu? (2 Timote 2:24-26) (Tangila kabidi tshimfuanyi.)
5 Bakulu badi bamona muntu udi muenze mpekatu bu mukoko wa mushinga mukole udi mujimine. (Luka 15:4, 6) Nunku padibu batuilangana nende, badi ne bua kuyukila nende bimpe, kabayi ne mêyi mashile to. Kabena bela meji ne: tshionso tshidibu natshi tshidi anu tshia kumuela nkonko bua kumanya mudi malu to. Kadi nebikale ne ngikadilu idi mu 2 Timote 2:24-26. (Bala.) Bakulu badi bashala ne bupole ne bulenga padibu badienzeja bua ashintulule meji ende.
Bakulu badi benza muabu muonso bua kuambuluisha mikoko mijimine anu muvua balami ba mikoko ba kale benza (Tangila tshikoso 5)
6. Mmunyi mudi bakulu balongolola muoyo wabu kumpala kua kutuilangana ne muntu udi muenze mpekatu? (Lomo 2:4)
6 Bakulu badi balongolola muoyo wabu. Badi badienzeja bua kuidikija Yehowa mu malu onso adibu benzela muntu udi muenze mpekatu. Badi bavuluka mêyi a Paulo a ne: “Nzambi mu bulenga buende udi ukeba mua kukufikisha ku dinyingalala bua mpekatu.” (Bala Lomo 2:4.) Bakulu badi ne bua kumanya ne: badi nangananga balami badi balonda buludiki bua Kristo. (Yesh. 11:3, 4; Mat. 18:18-20) Kumpala kua bakulu badi benza komite kutuilangana ne muntu udi muenze mpekatu, badi ne bua kusambila bua bakumbaje tshipatshila tshidibu natshi tshia kumufikisha ku dinyingalala bua mpekatu wende. Nebenze makebulula mu Bible ne mu mikanda yetu ne kusambila bua kujingulula tshidi muenji wa bubi au ne nsombelu wende. Nebadienzeje bua kumanya malu adibu nawu dijinga adi atangila muntu au avua pamuapa mamupeteshe meji mabi ne mamufikishe ku dienza mpekatu.—Nsu. 20:5.
7-8. Mmunyi mudi bakulu mua kuidikija lutulu lua Yehowa padibu batuilangana ne muntu udi muenze mpekatu?
7 Bakulu badi bidikija lutulu lua Yehowa. Mbamanye muvua Yehowa muambuluishe bantu bavua benze mpekatu. Tshilejilu, uvua ne lutulu pavuaye mueleshishe Kayina meji, umudimuija ne: yeye muenze mpekatu, neasune yeye kudiambika. Wakamuambila ne: yeye mutumikile, uvua umubenesha. (Gen. 4:6, 7) Yehowa wakadimuija mukalenge Davidi ku diambuluisha dia muprofete Natana. Muprofete Natana wakamupesha tshilejilu tshiakalenga muoyo wende. (2 Sam. 12:1-7) Pavua bena Isalele babenga kutumikila, Yehowa uvua ‘utungunuka ne kubatumina’ baprofete bende. Wakabatuminabu “njila ne njila.” (Yel. 7:24, 25) Kakindila bua bantu bende banyingalale bua mpekatu yabu bua kushishaye kubambuluisha to. Kadi anu patshivuabu baditue mu mpekatu yabu ayi, ke pavuaye mubasengelele bua banyingalale.
8 Bakulu badi bidikija Yehowa padibu badienzeja bua kuambuluisha muntu udi muenze mpekatu munene. Badi bayukila nende “ne lutulu luonso” anu mudi 2 Timote 4:2 wamba. Nunku bakulu badi ne bua kuikala anu ne lutulu bua kumuambuluisha bua itabe bua kuenza tshidi tshiakane. Bakulu bobu bafiike munda anyi batekete mu mikolo, pamuapa kakuteleja mibelu yabu anyi kunyingalala bua mpekatu wende to.
9-10. Mmunyi mudi bakulu mua kufikisha muntu ku dimona ne: uvua muenze mpekatu?
9 Bakulu badi badienzeja bua kumanya malu avua mafikishe muntu ku dienza mpekatu. Tshilejilu, badi mua kudiebeja ne: mmufike ku diteketa mu nyuma ku kakese ku kakese bualu uvua mulengulule didilongela dia Bible ne mudimu wa diyisha anyi? Ukavua wenza masambila a pa mutu pa mutu anyi mene kayi ne tshibidilu tshia kusambila anyi? Uvua mulekele majinga mabi amukokesha anyi? Uvua ne balunda babi anyi ujikija lutetuku mu mushindu mubi anyi? Mmunyi mudi balunda abu ne mishindu mibi ya dijikija lutetuku ayi binyange meji ende ne bimupeteshe majinga mabi? Udiku witaba ne: mapangadika ende ne bidiye muenze mbinyingalaje Yehowa Tatu wende anyi?
10 Bakulu badi mua kumuela nkonko mimpe idi imufikisha ku dimona malu adi manyange malanda ende ne Yehowa ne mamufikishe ku dienza mpekatu. Ki mbimpe bamuele nkonko idi kayiyi ne mushinga to. (Nsu. 20:5) Bualu bukuabu, badi mua kumueleshisha meji ne tshilejilu kampanda bua amone bubi bua bidiye muenze. Ke tshivua Natana muenzele Davidi. Pamuapa anu musangu wa kumpala udi bakulu batuilangana nende au, udi mua kutuadija kumvua bibi bua bivuaye muenze. Udi mene mua kunyingalala bua mpekatu wende.
11. Ntshinyi tshivua Yezu muenze ne benji ba mpekatu?
11 Bakulu badi badienzeja bua kuidikija Yezu. Yezu wakayukila ne Shaula wa ku Tâso, kumuelaye lukonko luimpe elu: “Shaula, Shaula, bua tshinyi udi unkengesha?” Yezu uvua umueleshisha meji bua amone ne: uvua wenza malu mabi. (Bien. 9:3-6) Yezu wakamba kabidi bua “mukaji au Yezabele” ne: “Mvua mumupeshe tshikondo tshia kunyingalalaye bua mpekatu yende.”—Buak. 2:20, 21.
12-13. Mmunyi mudi bakulu mua kupesha muntu tshikondo tshia kunyingalalaye bua mpekatu wende? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)
12 Bu mudi bakulu bidikija Yezu, kabena bamba ne lukasa ne: muntu udi muenze mpekatu kakunyingalala bua mpekatu wende to. Bamue bantu badi mua kunyingalala bua mpekatu yabu musangu wa kumpala udibu bayukila ne bakulu au, bakuabu bobu bidi mua kubalomba matuku. Nunku bakulu badi mua kulongolola malu bua kutuilangana kabidi ne muenji wa bubi misangu ya bungi pamutu pa umue. Pamuapa panyimpa pa dituilangana diabu nende dia kumpala adi, udi mua kutuadija kuelangana meji bikole bua malu avuabu bamuambile. Udi mua kudipuekesha, ulomba Yehowa luse. (Mis. 32:5; 38:18) Nanku nuenu balue kutuilangana nende kabidi, neikale ukadi mushintulule meji ende.
13 Bua bakulu kufikisha muntu ku dinyingalala bua mpekatu wende, badi baditeka pa muaba wende ne bamuenzela malu ne bulenga. Badi basambila Yehowa bua abeneshe bidibu benza, batekemene ne: muanetu udibu bambuluisha au neelulule meji ne neanyingalale bua mpekatu wende.—2 Tim. 2:25, 26.
Bakulu badi mua kutuilangana ne muntu udi muenze mpekatu munene misangu ya bungi pamutu pa umue bua kumupesha dîba dia yeye kunyingalala bua mpekatu wende (Tangila tshikoso 12)
14. Padi muntu unyingalala bua mpekatu wende, nnganyi udi mumuambuluishe menemene? Bua tshinyi?
14 Padi muntu unyingalala bua mpekatu wende, bidi bienza disanka dia bungi be! (Luka 15:7, 10) Nansha mudi bakulu benze muabu muonso bua kuambuluisha muntu bua kushintulula meji ende, nnganyi menemene udi mumuambuluishe bua kushintuluka? Vuluka tshivua Paulo mufunde bua benji ba mpekatu, tshia ne: “Pamuapa Nzambi udi mua kubapetesha dinyingalala bua mpekatu.” (2 Tim. 2:25) Nunku Yehowa ke utu wambuluisha muena Kristo bua kushintulula meji ende, ki mmuntu to. Paulo wakaleja malu mimpe adi muntu upeta padiye unyingalala bua mpekatu wende. Ngowu aa: udi upeta dimanya dijalame dia bulelela, upingana mu njila muimpe ne upanduka ku mateyi a Satana.—2 Tim. 2:26.
15. Mmunyi mudi bakulu mua kutungunuka ne kuambuluisha muenji wa bubi udi munyingalale?
15 Padi muntu unyingalala bua mpekatu wende, komite wa bakulu nealongolole makumbula a bulami bua kuikala kuya kumutangila, umuambuluisha bua kakuluki mu mateyi a Satana ne bua alulamijile makasa ende njila. (Eb. 12:12, 13) Bushuwa, bakulu kabakuambila bantu bakuabu tshilumbu tshia mpekatu wende to. Kadi ntshinyi tshidibu mua kuambila tshisumbu?
“UBABELE KUMPALA KUA BANTU BONSO”
16. Bilondeshile 1 Timote 5:20, “bantu bonso” badibu bakuile mbanganyi?
16 Bala 1 Timote 5:20. Paulo uvua mufundile mukulu nende Timote mêyi au, umuleja mua kupita ne tshilumbu tshia “bantu badi benza mpekatu.” Ntshinyi tshivuaye usua kuamba? Kavua nangananga usua kuamba ne: tshisumbu tshijima ke “bantu bonso” bavuaye wakuila to. Kadi uvua wakula bua bantu bakese bakavua bamanye mpekatu ivua bakuabu benze. Pamuapa mbantu bavua badimuenene ne abu abidi mpekatu uvua muntu muenze anyi bavuaye yeye nkayende muambile. Bakulu nebabambile pa nkayabu ne: bakadi batangile tshilumbu tshia mpekatu wa muntu au ne bamupingaje mu njila.
17. Mpekatu wa muntu yeye mumanyike bikole mu tshisumbu anyi mufuane kumanyikamu pashishe, ndimanyisha kayi dienza bakulu? Bua tshinyi?
17 Imue misangu, mpekatu wa muntu udi mua kuikala ukadi mumanyike bikole mu tshisumbu anyi mufuane kulua kumanyikamu pashishe. Dîba adi, “bantu bonso” bavua Paulo muakuile ntshisumbu tshijima. Nunku mukulu neamanyishe tshisumbu ne: muanetu kampanda mmubedibue. Bua tshinyi? Paulo udi wandamuna ne: ‘Netshikale didimuija kudi bonso badi bashale’ bua kabakuluki pabu mu mpekatu.
18. Mmunyi mudi bakulu mua kupita ne tshilumbu tshia mpekatu muenza kudi muana ukadi mubatijibue udi ne bidimu muinshi mua 18? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)
18 Muana ukadi mubatijibue udi ne bidimu muinshi mua 18 yeye muenze mpekatu munene, ntshinyi tshienza bakulu? Kasumbu ka bakulu nekalongolole bua bakulu babidi batuilangane nende mu mêsu a baledi bende bena Kristo.b Bakulu nebebeje baledi bende bua kumanya tshikadibu benze bua kumuambuluisha bua anyingalale bua mpekatu wende. Bikala muana ne meji mimpe a kushintuluka ne baledi bende bamuambuluishe bua kunyingalala bua mpekatu wende, bakulu abu badi mua kumona ne: kabiena ne mushinga bua kutungunuka ne tshilumbu atshi to. Mu bulelela, baledi ke badi Nzambi mupeshe mudimu wa kupingaja bana babu mu njila ne dinanga dionso. (Dut. 6:6, 7; Nsu. 6:20; 22:6; Ef. 6:2-4) Bakulu nebikale imue misangu bayukila ne baledi bende bua ne: muana ikale upeta diambuluisha didi dikengela. Tshia kuenza ntshinyi bikala muana udi kayi munyingalale bua bubi buende au utungunuka mu njila wende mubi? Dîaba adi, komite wa bakulu neatuilangane nende mu mêsu a baledi bende bena Kristo anyi a mumulami wende udi pende muena Kristo.
Muana udi ne bidimu muinshi mua 18 yeye muenze mpekatu munene, bakulu babidi nebatuilangane nende mu mêsu a baledi bende bena Kristo anyi a mumulami wende udi pende muena Kristo (Tangila tshikoso 18)
‘YEHOWA UDI NE DINANGA DIKOLE MENEMENE NE LUSE’
19. Mmunyi mudi bakulu badienzeja bua kuidikija Yehowa padibu batuilangana ne muntu udi muenze mpekatu munene?
19 Bakulu badi benza komite badi ne dibanza kumpala kua Yehowa dia kulama tshisumbu tshikezuke. (1 Kol. 5:7) Badi benza muabu muonso bua kufikisha muntu ku dinyingalala bua mpekatu wende. Bua bualu abu, badi bamuambuluisha, batekemene ne: neashintuluke. Bua tshinyi? Bualu mbasue kuidikija Yehowa udi ne “dinanga dikole menemene ne luse.” (Yak. 5:11) Mona muvua mupostolo Yone ukavua mukulakaje muleje meji au pakafundaye ne: “Bana banyi bakese, ndi nnufundila malu aa bua kanuenji mpekatu to. Kadi muntu yeye muenze mpekatu, tudi ne muambuluishi kudi Tatu, Yezu Kristo, muntu muakane.”—1 Yone 2:1.
20. Mmbualu kayi butuakonkonona mu tshiena-bualu tshia ndekelu tshia mu biena-bualu ebi?
20 Diakabi, bitu bienzeka bua muntu abenge kunyingalala bua mpekatu udiye muenze. Dîba adi, udi ne bua kumbushibua mu tshisumbu. Biobi bienzeke nanku, ntshinyi tshienza bakulu? Netumone bualu abu mu tshiena-bualu tshia ndekelu tshia mu biena-bualu ebi.
MUSAMBU WA 103 Balami mmapa mikale bantu
a Kale tuvua tubikile komite eu ne: komite wa dilumbuluisha. Kadi bu mudi kulumbuluisha kuikale umue wa ku midimu idibu benza, katuakuikala kabidi tumubikila ne: komite wa dilumbuluisha to, netuikale tumubikila ne: komite wa bakulu.
b Anyi a mumulami wende udi pende muena Kristo.