Tiyo gi Weche Machuok Matayi

JI MANG’ENY oluor golo twak ka gitiyo gi weche machuok matayogi. Giwinjo maber ka gindiko kata ka gimako e pachgi weche duto ma gidwaro wacho.

Kata kamano, adier en ni pile ka pile wawuoyo maonge weche mwasomo achiel kachiel. Kamano e kaka wawuoyo gi joodwa koda osiepewa. Watimo kamano bende sama wan e tij lendo. Bende wajotimo kamano sama walemo ka wan kendwa kata ka wan kanyachiel gi jomoko.

Sama igolo twak, be nitie pogruok e kind somo weche duto mag twak achiel kachiel kod tiyo gi weche machuok matayi? Kata obedo ni somo twak mondik wechene duto nyalo konyi luwo weche kaka dwarore kendo tiyo gi weche moko sie e yo makare, timo kamano ok mul chuny jowinjo ahinya. Thothne e kor somo, ibiro chako dhi piyo kata mos, dwondi nyalo dhi malo kata piny mopogore gi kaka ijawuoyo pile. Ka pachi ni mana kuom gima isomo to ok kuom jowinjo, thothgi nyalo winji mana wiye wiye to ok kaka di ne giwinji ka ging’eyo ni iparogi gadier, kendo weche miwacho mulogi. Yo maber mar golo twak machopo e chuny jowinjo gadier, en gole maok ing’iyo ahinya gik mondiki.

Skul mar Tij Nyasaye ochan mondo okonywa e ngimawa mapile. Sama waromo gi osiepewa, ok wasomnegi weche mwandiko e kalatas mondo eka wati gi weche mabeyo moloyo. Sama wan e tij lendo, ok wating’ kalatas mwandikoe weche ma wadhi somo achiel kachiel ni eka wiwa kik wil gi gima wadwaro wacho ne ji. Sama itimo ranyisi e skul kaka onego ilend e chal moro, tem kaka inyalo mondo iwuo e yo mapile. Ka iikori maber, ibiro yudo ni weche machuok matayi oromo paroni puonj madongo midwaro lero, bedni ichanogi e pachi kata indikogi piny. Kata kamano, inyalo timo nade mondo kik iluor golo twak kitiyo mana gi weche machuok matayi?

Chan Paro Midwaro Chiwo. Mondo iti gi weche machuok matayi, dwarore ni ichan paro midwaro chiwo. Mani ok onyiso ni iyier weche sie mibiro lerogigo. Tiende en mana ni par motelo kapok iwuoyo.

E ngima mapile, ng’at marikni nyalo yudo ni obwogore mowacho gimoro ma ne ok onego owach. Ng’at machielo to nyalo wuoyo maonge chenro, kobabni kowuok e wach achiel kodhi e machielo. Ng’ato nyalo loyo gik moko ariyogi e yo maber ka okwongo oling’ matin mondo ochan e pache weche machuok mataye eka ochak wuoyo. Mokwongo ket maler e pachi gima idwaro chopo, kae to yier okenge midwaro kawo mondo ichop wachno, to bang’ mano chak wuoyo.

Be ikruok mitimo en mar dhi lendo? Kaw kinde ok mana mar chano ofuko mar lendo, to bende chan paro ma idhi chiwo. Kapo ni ichano tiyo gi achiel kuom yore monyis e Tijwa mar Pinyruoth, some nyadinwoya mondo ing’e maler puonj madongo. Ket puonj madongogo e yo machuok kitiyo gi sentens achiel kata ariyo. Tim lokruok kuom wechego gibed kaka wecheni iwuon kendo giwinjre gi chal mantie e alworau. Ibiro yudo ni keto e pachi weche machuok matayi konyo ahinya. Gin ang’o minyalo chano? (1) E weche michakogo, inyalo wacho gimoro machando pach jowinjo mang’eny e alworau. Gwel ng’at miwuoyogono mondo ochiw pache. (2) Kuom wich miwuoyoe, bed gi wach moro sie e pachi, moriwo Ndiko achiel kata ariyo manyiso kaka Nyasaye osingo ni obiro tieko chandruogno. Kapo ni omiyi thuolo, jiw ni Jehova biro timo mano kokalo kuom Pinyruodhe, ma en sirkal mare me polo. (3) Jiw ng’atno mondo okaw okang’ kuom gima uwuoyoeno. Inyalo chiwone buk kata nyise chenro mar puonjruok Muma kendo itim kode chenro adimba kaka ubiro dhi nyime gi mbakano.

Weche machuok matayi minyalo dwaro ne wuoyo ma kamano, gin michano e pachi. Kapo ni diher ng’iyo weche machuok matayi mindiko kapok ichako wuoyo gi wuon ot, onego gibed weche matin michakogo, Ndiko achiel kata ariyo, koda weche matin mibiro tiekogo. Iko kendo tiyo gi weche machuok matayi ma kamago, konyowa kik wababni e wuoyo kendo miyo waket weche e yo maler mayot ne ji paro.

Kapo ni ji siko penjo kata kwedou e wach moro e alworau, nyalo bedo maber ka itimo nonro kuom wachno. Thothne, gima dwarore en mana puonj ariyo kata adek kaachiel gi ndiko masirogi. Inyalo yudo weche machuok matayi mochan kaka idwaro e buk matin miluongo ni “Thuond Weche Manie Muma Minyalo Wuoyoe” kata e wiye moko mondiki gi nyukta mapek mayudore e bug Kutoa Sababu kwa Kutumia Maandiko. Weche moko sie mowinjore bende inyalo gol e buk moro. Chan weche machuok matayi, ketgi kanyachiel gi fotokopi mar weche migolo e buk machielono, kae to ikan-gi kanyachiel gi gigeni mag tij lendo. Kapo ni wuon ot openjo penjono kata okelo akwedeno, nyise ni imor lerone wachno. (1 Pet. 3:15) Dwoke kitiyo gi weche machuok matayi miseikogo.

Kapo ni in ema onego ilem e lo joodu, kata e lo kanyakla, ber mondo ichan e pachi gik mibiro wacho. Kaluwore gi Luka 11:2-4, Yesu nomiyo jopuonjrene weche machuok moket mayot matayo ng’ato olem e yo mowinjore. Kane iwalo hekalu man Jerusalem, Suleman ne olemo aming’a. Nyaka bed ni ne oparo motelo weche ma ne odhi tiyogo e lemono. Mokwongo nowuoyo kuom Jehova koda singruok ma ne Jehova otimo ne Daudi; kae to owuoyo kuom hekalu; kae to koluwogi achiel bang’ machielo, nowuoyo kuom chal moko koda grube moko sie mag ji. (1 Ruo. 8:22-53) Wanyalo puonjore kuom ranyisigi.

Ket Mayot Weche Machuok Matayi e Twak. Be weche machuok matayi gin mag golo twak? Onego indik weche maromo nade?

Ng’e ni gima weche machuok matayi konyigo, en paroni puonj. Inyalo dwaro ndiko sentens manok mag weche michakogo. To bang’ mano, ket pachi kuom puonj to ok kuom weche sie mibiro lerogigo. King’ado mar ndiko puonjgo kaka sentens, ti gi sentens machieko chieko. Puonj manok madongo michano lero onego onere mayot. Mano nyalo timore kuom ndikogi kitiyo gi nyukta madongo, kiewogi, kata bukogi gi kalam mar rangi. E bwo puonj ka puonj, chan weche midwaro tiyogo e gero puonjno. Nyis ndiko michano somo. Kinde duto ber somo ndiko e Muma wuon. Ndik ranyisi midwaro tiyogo. Bende inyalo bedo gi weche mamoko miyudo e buge kata gasede maoko. Kalatasno onego oting’ weche duto mochuno. Weche machuok matayi biro bedo mayot tiyogo kichanogi maler.

Jomoko jondiko weche machuok ahinya matayogi. Weche machuok matayo jagol-twak nyalo bedo gi weche manok moting’o puonj, ndiko ma jagol-twak biro wacho wechege gi wiye, kata goro makonye paro gik modwaro wacho. Ka en gi weche mondik e yo mayot kamano, jagol-twak nyalo golo twak mawinjore malong’o kendo e yor mbaka. Mano e gima lonyni dwaro chopo.

E ite mag 39 nyaka 42 ei bugni, ibiro yudo kama wuoyo kuom “Chano Weche Machuok Matayi.” Somo weche mayudore kanyo biro konyi ahinya sama itiegori e sulani, “Tiyo gi Weche Machuok Matayi.”

Kaka Inyalo Tiyo gi Weche Machuok Matayi. Kochopo kae, gima idwaro ok en mana chano weche machuok matayi e golo twak. Gimidwaro en tiyo gi weche machuok matayigo e yo maber.

Gima onego ikwong timo e tiyo gi weche machuok matayi en ng’eyo kaka ibiro tiyo kodgi e golo twak. Ng’i wach maduong’ miwuoyo kuome, som moro ka moro kuom puonj madongo, kae to ine kaka moro ka moro kuom puonjgo otudore gi wach maduong’ miwuoyoe. Ng’i kinde minyalo tiyogo e gero moro ka moro kuom puonj madongogo. Koro, dog inon maber puonj maduong’ mokwongo. Kal kendo kuom wechego, Ndiko, koda ranyisi mibiro lerogo puonjno. Kal e wechego nyadinwoya, nyaka chop kama iwinjo kanyo maler. Tim kamano bende ne moro ka moro kuom puonj madongo mamoko. Inyalo ng’iyo weche minyalo weyo oko kochuno, mondo omi itiek e wang’ sa. Kae to kal kendo e twagno duto. Ket pachi ahinya kuom puonj mantie, to ok kuom weche sie milerogigo. Kik item mako twagno duto e pachi.

Sama igolo twak, onego ing’i jowinjo. Bang’ somo ndiko, onego ilere kitiyo gi Muma maok idok ng’iyo gima ne indiko. Kamano bende, kapo ni itiyo gi ranyisi, ler ranyisino mana kaka dilere ne osiepeni kar somo kama indikee. Sama iwuoyo, kik ing’i sentens ka sentens kuom weche mindiko. Kiwuoyo kowuok e chunyi, ibiro chopo e chuny jogo mawinji.

Kibedo mong’ith e wuoyo kitiyo gi weche machuok matayi, mano biro bedoni okang’ maduong’ e bedo jagol-twak maber.