Bika Bimunapande Kulikundikila Kuli Yehova?
“Butsiki, kangelo ka Njambi, Njambi uje kunjinakundama, uje injikapangela cipangi ca kujela, kangelo kendi nakwimanene kuli yange.”—VILI 27:23.
1. Bika bibakalingi baje baya ku cimbwitiko simbu kanda babambwitike, co bihula muka bitukumbulula?
CIHULA cimo cibakehula baje baya ku cimbwitiko kumamaneselelo a ñanda ya cimbwitiko eci: “Munatenguluka ku bubi bweni, kulikundika kuli Yehova na kukulahela ngweni amyobola kwitila mu ñombelo ya Yesu Kristu ndi?” Mwafwa bika baka-Kristu banapande kulikundika kuli Yehova? Bubwa muka butuwana mu kulikundika kuli Njambi? Mwafwa bika kutwasa kuzibisa Njambi kubwaha nga kutulikundika kuli ikeye? Tucisimutwiyeni tahi bikulumbununa kulikundika mangana tuwane bikumbululo.
2. Kulikundika kuli Yehova kulumbununa bika?
2 Kulikundika kuli Njambi kulumbununa bika? Nangukeni byendekele kapositolo Paulu ha busamba bwendi na Njambi. Mwakele na bakwabo mu bwato buje bwashakele kubombela, watumbwile Yehova ngwendi “Njambi uje kunjinakundama.” (Tandeni Vilinga 27:22-24.) Baka-Kristu ba busunga boshe banakundama kuli Yehova. Oloni kaye koshe “kali mu nzili ya uje wamubi.” (1 Yowa 5:19) Baka-Kristu bakapu banu ba Yehova mubakalikundika kuli ikeye mu lilombelo. Bakalikumiiya na Yehova. Kutundaho, bakabambwitika mu mema.
3. Cimbwitiko ca Yesu camwesele bika, co baka-kumukabangeya basa kumutembwinina bati?
3 Yesu watumwesele mwanja waubwa omwo walyangwilile kulinga cizango ca Njambi. Wakundamene kuli Njambi mwafwa wasemukilile mu muyati wa Isalele uje wakundamene kuli Njambi. Nameme ngoco, mubamumbwitikile, walingileko cuma cimo cije kubashikile mu Lishiko. Lijwi lya Njambi limwesa ngwalyo Yesu wendekele ngwendi: “Tala! Njinaija . . . na kulinga cizango cobe, obe Njambi.” (Heve 10:7; Luka 3:21) Ngeci, cimbwitiko ca Yesu camwesele ngwaco walyanene kuli Njambi mangana alinge cizango ca Ishe. Baka-kumukabangeya bamutembwinina nga balyana mangana babambwitike. Co mubabambwitika mu mema bamwesa ku mbunga ngwabo banalikundika kuli Njambi mu lilombelo.
Bubwa Muka Butuwana Nga Tulikundika?
4. Busamba bwa Devidi na Jonathani butulongesa bika ha kulikumiiya?
4 Kulikundika kwetu ha kupwa baka-Kristu cinapu cuma ca seho manene. Kunatubakana kulikumiiya. Co bubwa muka butuwana nga tulikundika? Tusimutwiyeniko bubwa bukatundumo nga banu balikumiiya umo na mukwabo. Cakumwenako, nga banu balikuta busamba. Nga mushaka kulimwena bubwa bwa kukala na kabusamba, neni munapande kupwa kabusamba wamubwa. Oku kulumbununa ngwabo munapande kulikumiiya ngweni mutwalelelaho kwaka mbunge kabusamba keni. Busamba bumo bwa kukanyama bubanendeka mu Mbimbiliya bunapu bwa Devidi na Jonathani. Balikumiiye na kulikumiiya. (Tandeni 1 Samwele 17:57; 18:1, 3.) Nameme busamba bwa cifweci kubwatumine ano matangwa, banu basa kukanyamesa busamba bwabo nga bapwa ba kulongwa kuli umo na mukwabo.—Visi 17:17; 18:24.
5. Bika byapandele kulinga ndungo mangana atwaleleleho kupangela shukulu yendi wamubwa?
5 Lishiko lyanene Njambi Baisalele lyamwesele bubwa bukwabo bwakala mu kulikumiiya. Nga ndungo washakele ngwendi atwaleleleho kupangela shukulu yendi, wapandele kulikumiiya nendi. Eli Lishiko lyamwesele ngwalyo: ‘Oloni nga uje ndungo endeka ngwendi, “njazema shukulu yange, na munakazi wange, na bana bange co kunjishaka kupatuka,” asinoni shukulu yendi akamutwale ku mesho a Njambi ku mutambela wa kulemesela. Kuje akamwimika ku cikolo nambe ku cipamba ca cikolo, co amutube ku litwi lyendi. Asinoni akapwa ndungo yendi wa myaka yoshe.’—Kutu 21:5, 6.
6, 7. (a) Kulikumiiya kukakwasa bati banu? (b) Co oku kumwesa bati seho ya kulikundika kuli Yehova?
6 Kukala mu bulo nakwo kutondeka kulikumiiya. Munalume na munakazi baje balyambata bakebo bakalikumiiya. Munalume na munakazi baje bakala hamo oku kubalyambatele kubasa kukanyamesa busamba bwabo, co na bana babo kubasa kupwa ba kunyungilila. Oloni munalume na munakazi baje banalyambata bakapangesa byuma bibanalilongesa mu Mbimbiliya mangana bamanese bukalu bubaliwana nabwo mu bulo mu cizemo.—Mateo 19:5, 6; 1 Koli 13:7, 8; Heve 13:4.
7 Mu simbu ibasonekele Mbimbiliya, banu bakele na kuwana bukwasi mubakele na kulikumiiya mu mingoso na ku bipangi. (Mateo 20:1, 2, 8) Na matangwa ano banu bakalingi ngoco. Cakumwenako, tukawana bukwasi nga tusoneka lipapelo lya lizibasano simbu kanda tushangumuke kulinga mingoso na munu nambe kukobela bipangi. Nga kulikumiiya kukanyamesa busamba na bulo. Co lalo lizibasano likwasa ku cipangi, co musinganyeka ngweni kumuwana bukwasi nga mulikundika kuli Yehova ndi? Tumoneni bukwasi bubawanene banu bamo kunima mubalikundikile kuli Yehova Njambi nomwo kulikundika kwabo kunatubakanena kulikumiiya.
Kulikundika Kuli Njambi Kwakwasele Bati Baisalele?
8. Kulikundika kwa Baisalele kuli Njambi kwalumbunwine bika?
8 Baisalele boshe balikundikile kuli Yehova omwo balikumiiye. Yehova wabashikile ngwendi balikungulwile kuyehi na Munkinda wa Sinai, co wabalekele ngwendi: “Nga munjononoka na kunyunga cikumiiyo cange, mukapwa banu bange babenya. Nameme hasi hoshe hapwa hange, oloni yeni mukapwa banu bange bakwanguka.” Co boshe bakumbulwile ngwabo: “Tukalinga byuma byoshe bije byanendeka Shukulu Kalunga.” (Kutu 19:4-8) Kulikundika kwa Baisalele kwatubakanene kulikumiiya. Kwalumbunwine ngwabo bakundamene kuli Yehova, co Yehova wabamwene kupwa buswana bwa kulitila.
9. Kulikundika kuli Njambi kwakwasele bati Baisalele?
9 Baisalele bawanene bukwasi mwafwa ya kukundama kuli Yehova. Wapwile wa kulongwa kuli bakebo, co wabanyungile mwamubwa ngwe cisemi wa cizemo mwakanyungila munendi. Njambi walekele Baisalele ngwendi: “Kuma munakazi [asa] kwibala munendi uje ajamwa ndi? Kuma asa kuzinda munendi uje yakitile ndi? Nameme nga baina ya munu bebala munabo, oloni yange kunjikamibala.” (Isaya 49:15) Yehova wabatwamenenene kupangesa Lishiko, wabashongangeyeye kupangesa tupolofweto, na kubanyungilila kupangesa tungelo. Muka-kwimba wasonekele ngwendi: “Atuma majwi endi kuli banu bendi, atuma bilongesa byendi na mashiko endi [kuli] Isalele. Kalingile cuma eci na miyati yeka embwe.” (Myaso 147:19, 20; tandeni Myaso 34:7, 19; 48:14.) Yehova anyunga baje balikundika kuli ikeye ngwe mwanyungilile Baisalele baje bapwile banu bendi.
Mwafwa Bika Tunapande Kulikundika Kuli Njambi?
10, 11. Kuma twasemukilile mu naanga ya Njambi ndi? Lumbununeni.
10 Bamo banasa kulihula ngwabo, ‘Kuma kunjasa kupangela Njambi kwa kujeneka kulikundika kuli ikeye ndi?’ Hakulinga tuwane cikumbululo, tumoneni tahi mwatumwena Njambi ha simbu ino. Ha kupwa bana ba Adama tukasemuka na bubi, co kutwesi kukala na busamba bwabubwa na Njambi. (Loma 3:23; 5:12) Ngeci tunapande kulikundika kuli Njambi asina asa kututambula mu naanga yendi. Mwafwa bika?
11 Ha kuwana ngwe bisemi betu kubalumbunukile, netu tukasemuka oku kutwalumbunukile. (1 Tima 6:19) Kutwasemukile oku tu bana ba Njambi mwafwa munalume na munakazi bakulibanga mubalingile bubi, banu boshe bangunukile kuli Ishabo wa cizemo uje wapwa Ishamatanga yabo. (Esekeseni Kwituluka mu Mashiko 32:5.) Kushwa bene haje, banu boshe kubakele mu naanga ya Yehova.
12. (a) Banu ba kujeneka kulumbunuka basa bati kukala mu naanga ya Njambi? (b) Bika bitunapande kulinga simbu kanda batumbwitike?
12 Nameme ngoco, umo na umo wetu asa kulomba Njambi ngwendi amutabese kukala mu naanga yendi.a Twasa kulinga bati ngoco yetu baka-bubi? Kapositolo Paulu wasonekele ngwendi: “Simbu itwapwile tu bitozi ba Njambi, twelukile kuli ikeye kwitila mu kutsa kwa Munendi.” (Loma 5:10) Ha simbu ya cimbwitiko, tukalombo Njambi ngwetu atukwase kukala na citakutaku cacibwa mangana tumuzibise kubwaha. (1 Petu 3:21) Oloni simbu kanda batumbwitike kuli byuma bimo bitunapande kulinga. Tunapande kuzibuka mwamubwa Njambi, kumukulahela, na kutengulula futisi yetu. (Yowa 17:3; Vili 3:19; Heve 11:6) Oloni kuli cuma cikwabo citunapande kulinga mangana Njambi atutambule mu naanga yendi. Cuma muka bene oco?
13. Mwafwa bika munu napande tahi kulikundika simbu kanda Njambi amutabese kukala mu naanga yendi ya baka-kumulemesa?
13 Simbu kanda munu apwe ngamba ya Njambi, napande kumukulahesa ngwendi atwalelelaho kumupangela. Ha kulinga tuzibisise byanapande kulingila ngoco, tusimutwiyeni ha cakumwenako eci. Acisinganyekeni ngweni cisemi umo wa munalume ashaka kulela siwa umo wa mukwenje na kumupwisa munendi. Ou munalume wapwa munu wamubwa. Nameme ngoco, simbu kanda atambule ou mukwenje ashaka ngwendi amukulahese ngwendi atwalelelaho kumusingimika. Ngeci, amuleka ngwendi, “Simbu kanda upwe munange, njishaka ngwange unjikulahese ngwobe utwalelelaho kunjizema na kunjisingimika ngwe isho.” Kubanga ou mwanike alinge eci cikumiiyo asina ou munalume amutambula mu naanga yendi. Kuma kulinga ngoco kunapande ndi? Eyo. Mu ngila imolika, Yehova akatambula lika banu baje balikundika kuli ikeye. Mbimbiliya ngwayo: “Aneni mibila yeni kupwa mulambu wa kuyoya, wa kujela, uje watambula Njambi.”—Loma 12:1.
Kulikundika Kuli Njambi Kumwesa Ngwabo Twamuzema na Kumukulahela
14. Bika twendekela ngwetu kulikundika kuli Njambi kumwesa ngwabo twamuzema?
14 Kulikundika kuli Njambi kumwesa ngwabo twamuzema kutundilila kwisi ya mbunge. Kunapu ngwe cikumiiyo cibakalingi banu ha litangwa lya bulo. Muka-Kristu uje ambata akamwesa ngwendi wazema shombolwa omwo akalikumiiya ngwendi atwalelelaho kupwa wa kulongwa kuli ikeye nameme byuma bifwe bati. Oku kunatubakana lika kukulahesa kulinga cuma cimo. Eci cinapu cikumiiyo calinga munu mwafwa ya kuzema mukwabo. Muka-Kristu uje ambata azibuka ngwendi nga kalikumiiya, co kubamutabesa kwambata shombolwa. Mu ngila imolika, kutwasa kukala mu naanga ya Yehova kwa kujeneka kulikundika. Ngeci, tukalikundika kuli Njambi mwafwa nameme kutwalumbunukile, twashaka kukala mu naanga yendi na kutwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli ikeye, nameme byuma bifwe bati.—Mateo 22:37.
15. Bika twendekela ngwetu kulikundika kuli Njambi kumwesa ngwabo twamukulahela?
15 Kulikundika kuli Njambi kumwesa ngwabo twamukulahela. Bika twendekela ngoco? Kukulahela Yehova kutulingisa tumone ngwetu kulikuta busamba nendi kwapwa kwakubwa. (Myaso 73:28) Tuzibuka ngwetu keti kwakwasi kutwalelelaho kwenda na Njambi mwafwa tuli na kuyoya na “cisemwa ca kupengapenga na kuka.” Nameme ngoco, twakulahela ngwetu Njambi atukwasa. (Filp 2:15; 4:13) Tuzibuka ngwetu kutwalumbunukile, oloni twakulahela ngwetu nameme tusebuka Yehova atuzibila mema ku mbunge. (Tandeni Myaso 103:13, 14; Loma 7:21-25.) Twakulahela ngwetu Yehova atubezikisa mwafwa ya kutwalelelaho kumupangela mu kulongwa.—Yombi 27:5.
Kulikundika Kuli Njambi Kumilingisa Mubwahelele
16, 17. Mwafwa bika kulikundika kuli Yehova kukatulingisa tupwe ba kubwahelela?
16 Kulikundika kuli Yehova kukatulingisa tubwahelele mwafwa tukalyana. Yesu wamwesele bubwa bukatundu mu kwana omwo wendekele ngwendi: “Mu kwana muli kubwahelela kwakama kutubakana mu kutambula.” (Vili 20:35) Yesu walimwenenene kubwahelela kukatundu mu kwana mu cipangi cendi ca kwambulula. Simbu imo kakele na kulya, kuhwima, na kulinga byuma bimo mwafwa washakele kukwasa banu balilongese busunga. (Yowa 4:34) Yesu wabwahelelele mwafwa wakele na kulinga byuma bije bizibisa Ishe kubwaha. Wendekele ngwendi: “Njikalingi bije bikamuzibisa kubwaha.”—Yowa 8:29; Visi 27:11.
17 Ngeci Yesu wakwasele baka-kumukabangeya bazibuke cuma casa kubalingisa bapwe ba kubwahelela mu kuyoya omwo wendekele ngwendi: “Nga munu ashaka kunjikabangeya napande kulibyana ikeye babenya.” (Mateo 16:24) Kulinga ngoco kukatukwasa tushwene kuyehi na Yehova. Kuma kuli munu weka asa kutunyunga mwamubwa ngwe mwakatunyungila Yehova ndi?
18. Mwafwa bika kutwalelelaho kulinga cizango ca Yehova kutulingisa tupwe ba kubwahelela kutubakana kulikundika ku munu nambe cuma coshe-coshe?
18 Kulikundika kuli Yehova na kutwalelelaho kulinga cizango cendi kutulingisa tupwe ba kubwahelela kutubakana kulikundika ku munu nambe cuma coshe-coshe. Cakumwenako, banu babangi bakabiisila simbu na nzili yabo ku kushakazeka bufuko, oloni kubesi kupwa ba kubwahelela mu kuyoya. Oloni baje bakalikundika kuli Yehova bakapu ba kubwahelela mu kuyoya kwabo kwoshe. (Mateo 6:24) Kupwa “baka-kupangela hamo na Njambi” kukabalingisa bapwe ba kubwahelela. Nameme ngoco, kubesi kulikundika ku cipangi oloni bakalikundika kuli Njambi yetu uje akakandelela ku byuma byoshe bibakalingi. (1 Koli 3:9) Njambi akakandelela manene ku kulyana kwabo kutubakana munu woshe-woshe. Kulutwe, akelwisila bangamba bendi ba kulongwa ku bwanike mangana bakatwaleleleho kumupangela.—Yombi 33:25; Tandeni Vahevelu 6:10.
19. Bika bibakalikuu baje banalikundika kuli Yehova?
19 Kulikundika kuli Yehova kumilingisa mulikute nendi busamba bwa kukanyama. Mbimbiliya ngwayo: “Shweneni kuli Njambi, co nendi ashwena kuli yeni.” (Yako 4:8; Myaso 25:14) Mu cilongesa cinatako tukasimutwiya bitunapande kukulahelela ngwetu kulikundika kuli Yehova cikeco cuma ca seho manene.
[Majwi a kwinikila]
a “Bimanga beka” ba Yesu kubapu bana ba Njambi kubanga kumamaneselelo a myaka 1000. Oloni basa kutumbula Njambi ngwabo “Tate” na kukala mu naanga yendi ya baka-kumulemesa mwafwa banalikundika kuli ikeye.—Yowa 10:16; Isaya 64:8; Mateo 6:9; Kujo 20:5.
Mwasa Kukumbulula Bati?
• Kulikundika kuli Njambi kulumbununa bika?
• Bubwa muka butuwana mu kulikundika kuli Njambi?
• Mwafwa bika baka-Kristu banapande kulikundika kuli Yehova?
[Cikupulo]
Kuyoya mu kulitombola na cizango ca Yehova kutulingisa tutwaleleleho kupwa ba kubwahelela