Biñanda bya Kupangesa mu Mukanda wa Biwano bya Buyoye Bwetu Baka-Kristu na Cipangi Cetu
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JULY 1-7
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI BISAMU 57-59
Yehova Akatanganesa Biyongola bya Banu Baje Bakalwisa Banu Bendi
bt 220-221 ¶14-15
“Ku Mitambela ya Kulako ya Lifuti-Libu.”
14 Setefano wambulwile mu ku simpa simbu kanda ba mutsiye bitozi bendi. (Bil 6:5; 7:54-60) Ha simbu ‘ibabayandesele manene’, bandongesi boshe bashandokelele mu Judeya na Samaliya, kubanga lika tupositolo. Oloni oku kubayandesa kukwemikile cipangi ca kwambulula. Filipu waile ku Samaliya na “kwambulula bya Kristu”, co banu babangi batambwile muzimbu. (Bil 8:1-8, 14, 15, 25) Mbimbiliya ngwayo: “Co baje balishandokele mwafwa ya kayando kezile munima ya kutsa kwa Setefano baketele na ku Fonisha na ku Saiprasi na ku Antioke, oloni bendekele lijwi ku Bajuda lika. Oloni banalume bamo mukati kabo baje batundile ku Saiprasi na ku Sailini bezile ku Antioke, co bashangumukile kwendeka na banu baje bakele na kwendeka Cigriki na kubambulwila muzimbu waubwa wa Mwata Yesu” (Bil 11:19, 20) Kayando kaleko kakwasele kwambulula muzimbu waubwa wa Bumwene.
15 Ebi byuma byakulifwa byalingiwile mu simbu yetu mu lifuti libakele na kutumbula ngwabo Soviet Union. Mu myaka yama 1950, Bakaleho ba Yehova babangi babatwalele ku Siberia. Hakuwana ngwe babashandwelele mu mitambela ya kuliseza-seza, na muzimbu waubwa nawo bakele na kuwambulula mu mitamba mubakele na kubatwala. Bakaleho kubakele na bimbongo bibasele kufwetela banu babangi-bangi mu bungezi bwabulaha bwa ma kilomita 10,000 mangana bakambulule muzimbu waubwa. Oloni fulumende ikeyo ya batwalele mu mitambela ya kuliseza-seza. Ndolome umo wendekele ngwendi “baka-fulumende bakebo balingisile mangana banu babangi-bangi ba bimbunge bya bibwa bazibuke busunga bwa mu Mbimbiliya.”
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
“Imaneni Mbe, Keti Mushwene”
16 Pweni ba kusimpa. Mwene Devidi wamwesele ngwendi atwalelelaho kuzema Yehova omwo wembile ngwendi: “Mbunge yange inakolesa mbe yobe Njambi.” (Sm 57:7) Netu twasa kupwa ba kusimpa na kukulahela Yehova mu byuma byoshe. (Tandeni Bisamu 112:7.) Tumoneni omwo kukulahela Yehova kwakwaselele ndolome Bob itunabanga kuziba byendi. Mubamulekele ngwabo baka maninga amo hayehi mangana bamwakewo nga atondeka, ou ndolome wabakumbulwile ngwendi nga bamusindiya kumwaka maninga, atunda mu cipatela. Mu kwita kwa simbu, ndolome Bob wendekele ngwendi, “Kunjalibeyele ha byuma binjangwile kulinga.”
17 Ndolome Bob wasimpile mwafwa wangwilile cimweja byakulinga simbu kanda bamukwate mu cipatela. Cakulibanga, washakele kuzibisa Yehova kubwaha. Camucibali, watondesesele biyendeka Mbimbiliya na mabulu etu aje anemana ha Mbimbiliya ha ñanda ya kujela kwa maninga na kuyoya. Camucitatu, wakulahelele ngwendi kwononoka Yehova kumunenela bibezikiso bije bikalako myaka yoshe. Netu twasa kutwalelelaho kupwa ba kusimpa nameme tuliwane na byeseko bya kufwa bati.
JULY 8-14
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI BISAMU 60-62
Yehova Akatungilila, Kutukwasa na Kutukanyamesa
it-2 1118 ¶7
Kaposhi
Endekesi ya Cifwisa. Baje bakulahela Yehova na kumwononoka akabanyungilila, ngwe mwembilile Devidi ngwendi: “Mwafwa yobe [Yehova] butewelo bwange, kaposhi ka kukola kaje kanjinyungilila ku citozi.” (Sm 61:3) Baje bazibuka bililumbununa lizina lyendi na kulikulahela kubesi kutewa cuma coshe-coshe mwafwa “Lizina lya Yehova lyapwa kaposhi ka kukola. Munu wa kusungama atewelamo, co bamunyungilila.”—Pro 18:10; esekeseni 1Sa 17:45-47.
it-2 1084 ¶8
Tenti
Lijwi lya “tenti” nalyo banalipangesa mu cifwisa ha bisimbu byabingi. Tenti mwakele na kukala munu yapwile mwela wa kuhwimina, co yakale na kumunyungilila ku byuma byabingi. (Gen 18:1) Kwesekesa na bisemwa bya mwakutambwila mwamubwa bangenzi, mungenzi walizibile ngwendi banamutambula mwamubwa na kumumwesa kasingimiko nga bamwana tenti. Ngeci, mukanda wa Kujombolola 7:15 muunendeka bya mbunga yakama ngwawo Njambi “akajangumwina tenti yendi hali bakebo” umwesa ngwawo abanyungilila. (Sm 61:3, 4) Mukanda wa Isaya unendeka bya Siyone uje napu munakazi wa Njambi uje ali na kulibwahesela mwafwa ya bana babanalume bakita. Banamuleke ngwabo “amesa tenti yobe.” (Isa 54:2) Mukemo bene, namesa mwela wendi mwanyungila bana bendi.
w02 4/15 16 ¶14
Mashiko a Njambi Atukwasa
14 Mashiko a Njambi kuesi kutenguluka. Muno mu simbu yaikalu ituli na kuyoyamo, Yehova ikeye wapwa butewelo bwetu uje kesi na mashangumukilo na mamaneselelo. (Bisamu 90:2) Wendekele ngwendi: “Yange Yehova, kunjesi kutenguluka.” (Malaki 3:6) Binangulo bya Njambi bije bili Mbimbiliya kubyesi kutenguluka ngwe mwa biyongola bya banu. (Jemusi 1:17) Cakumwenako, baka-kulilongesa bisinganyeka bya banu bakele na kulongesa ngwabo bana kubapandele kubanangula. Oloni mu kwita kwa simbu bamo batengwilile biyongola byabo. Co kaye kukesi ha kanakundama hali ei ñanda. Oloni lijwi lya Yehova likelyo kulyesi kutenguluka. Ha myaka yaingiingi, Mbimbiliya inatwalelelaho kwana cinangulo ca mwakulelela bana mu cizemo. Kapositolo Paulu wasonekele ngwendi: “Co neni baishe ya bana, keti mulubalese bana beni, oloni twaleleleniho kubalongesa na kubanangula na binangulo bya Yehova omwo mubalela.” (Efeso 6:4) Kuzibuka ngwabo mashiko a Yehova kuesi kutenguluka kukatuzembeleka manene!
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
w06 6/1 11 ¶6
Bilongesa Bili ku Mukanda wa Bisamu Wamucibali
62:11. Njambi kesi kukulahela ngwendi kuli cuma cimo cimwana nzili. Ikeye muka-nzili yoshe. ‘Nzili yapwa yendi.’
JULY 15-21
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI BISAMU 63-65
“Cizemo Cobe Cije Kucesi Kutenguluka Capwa Cacibwa Manene Kutubakana Kuyoya”
w01 10/15 15-16 ¶17-18
Iya Asa Kutwangununa ku Cizemo ca Njambi?
17 Cizemo ca Njambi capwa bati ca seho kuli yeni? Kuma neni mukalizibi ngwe mwalizibilile Devidi uje wasonekele ngwendi: “Tunwa twange tukushangazala mwafwa cizemo cobe cije kucesi kutenguluka capwa cacibwa manene kutubakana kuyoya. Ngeci, njikushangazala mu kuyoya kwange kwoshe; njijundula maboko ange mwafwa ya lizina lyobe”? (Bisamu 63:3, 4) Kuma kuli cuma citwasa kulikuwa mu kuyoya cije citubakana kukala mu cizemo ca Njambi na kupwa kabusamba kendi ndi? Cakumwenako, kuma cipangi ca ku mubila cije cituwanesa bimbongo byabingi citubakana kwoloka kwa mu bisinganyaka na kubwahelela kuje kukaija lika mwafwa ya kulikuta busamba bwa kukanyama na Njambi ndi? (Luka 12:15) Baka-Kristu bamo banaliwana na ceseko cije cabalingisile banguleho kutwalelelaho kupangela Yehova, co babatsiya nambe balikele kumupangela, co kubabatsii. Bakaleho ba Yehova babangi nabo baliwanene na byuma bya kulifwa omwo babakele mu bilombo bya kuyandesela bya baka-Nazi ha Nzita ya Kaye yamucibali. Bwingi bwa bandolome na bandokazi betu balyangwilile kutwalelelaho kukala mu cizemo ca Njambi nameme kulinga ngoco kwakele buyoye bwabo mu bushonde. Baje batwalelelelaho kukala mu cizemo ca Njambi, baka wana mwonyo wa myaka yoshe uje kubasa kuwana mwafwa ya kulikuta busamba na kaye. (Maki 8:34-36) Oloni kuli byuma byabingi byalibungilamo bije bitubakana kuyoya myaka yoshe.
18 Kukwasiwa kuyoya myaka yoshe kwakujeneka Yehova, oloni acisinganyekeni lika mukunasa kufwila kuyoya myaka yayingi kwakujeneka Ishamatanga yetu. Kutwasa kulikuwa kuyoya. Yehova nana banu bendi cipangi cacibwa mu matangwa ano a mamaneselelo. Ngeci, twakulahela ngwetu Yehova uje ali na biyongola byabibwa manene hali yetu, ikeye lika asa kutwana mwoyo wa myaka yoshe. Co ha simbu oyo, tukalikuwa byuma byabibwa manene na kulilongesa na kulinga byuma byabingi. (Ekelesiya 3:11) Nameme myaka 1000 itukakala mu Bumwene bya Yesu, oloni kutukazibuka “bufuko bwa Njambi na mana endi na mangana endi.”—Loma 11:33.
“Kandeleleni ku Byuma Byoshe”
Tunapande kukandelela manene kuli Njambi. Njambi natwana byuma byabingi bya ku sipilitu nebi bya ku mubila, co anga acili na kutwanabyo. (Detro 8:17, 18; Bilinga 14:17) Ngeci, tunapande kusinganyekesesa ha byuma byabingi byali na kutulingila Njambi. Oku kutukwasa tumone ngwetu Ishamatanga yetu watwaka manene mbunge na kutuzema.—1Iwano 4:9.
Twaleleleniho Kusinganyekesesa ha Byuma bya ku Sipilitu
7 Kutanda kukwapwile kwakukalu ngwe kusinganyekesesa ha byuma byatanda munu. Mukemwo bwongo bwa banu ba kujeneka kulumbunuka bukashaka kulinga byuma byabyasi. Ngeci, simbu yayibwa ya kusinganyekesesa inapu nga munu ali na kuhwima, co lalo ali kumwela kwakoloka kuje kukwesi byuma byasa kumutanganesa. Muka-kwimba ikeye wanangukile ngwendi simbu yaibwa ya kusinganyekesesa yapwile simbu ya butsiki mwakele ha mwela wendi. (Sm 63:6) Yesu, uje wapwa wa kulumbunuka wazibukile bubwa bwa kukala mu mwela wa kwoloka mangana munu asinganyekesese na kulombela.—Luka 6:12.
w09 7/15 16 ¶6
Tembwinineni Yesu—Kaleni na Cizemo Omwo Mulongesa
6 Twashaka kusimutwiya ha byuma bitwazema. Mutukasimutwiya ha byuma bitwazema, endekesi yetu ikamwesa ngwabo twabwahelela. Co, omu mukemo bene mukukafwila nga twendeka hali munu itwazema. Kakangi, tukashaka na kulekako bakwetu byuma bituzibuka hali munu itwazema. Tukamushangala, kumusingimika na kumwimanena. Tukalingi ngoco mwafwa tukashaka ngwetu bazeme bifwa byendi na kumuzema ngwe mutwamuzema netu.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
w07 11/15 15 ¶6
Kuma Mukahwimisa Bakweni ndi?
Kupujula mutungo kwapwa kwakwasi kutubakana kutunga wauha. Eci cinangulo cipanga na ku endekesi yetu. Ha kuwana ngwe kutwalumbunukile, tubaboshe tukasebuka. Mwene Solomoni wendekele ngwendi: “Mwafwa kukwesi munu wa kusungama hano hasi uje akalingi byuma byabibwa simbu yoshe kwa kujeneka kulinga bubi.” (Ekelesiya 7:20) Kwakwasi manene kunanguka tupenga twa bakwetu na kupangesa majwi amabi. (Bisamu 64:2-4) Oloni tunapande kupwa ba kunyanyama mangana tupangese majwi amabwa.
JULY 22-28
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI BISAMU 66-68
Yehova Akambata Citele Cetu Ha Litangwa na Litangwa
Yehova Akakumbulula Bati Malombelo Etu?
15 Kakangi Njambi kesi kukumbulula malombelo etu mu ngila ya kulitila. Oloni bikumbululo bitukatambula bikebyo binapande mu kutukwasa kutwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli Yehova. Ngeci, tunapande kunanguka na kumona mwakumbulwilamo Yehova malombelo etu. Ndokazi wa lizina lya Yoko walizibile ngwendi Yehova kakele na kukumbulula malombelo endi. Ngeci, washangumukile kusoneka mu kalibulu byuma byoshe bije byalombele Yehova. Mu kwita kwa simbu mwatalele mu kalibulu kendi, wamwene ngwendi Yehova nakumbulula bwingi bwa malombelo endi nameme aje ebalele. Tunapande kuwana-wana simbu ya kusinganyekesesa mwali na kukumbulwilamo Yehova malombelo etu.—Sm 66:19, 20.
w10 12/1 23 ¶6
Mweseni Mena ku Mbunge Bisemi Babazike
Yehova washongangeyeye baIsalele kusoneka myaso ibakela na kwimba ha simbu ibakele na kumulemesa. Acisinganyekeni lika mubalizibilile bifwile na bana baje kubakele na bisemi babanalume mubakele na kwimba myaso ije yabanukisile ngwabo Yehova wapwa “ishabo” na “lyaako” wabo, co abakwasa. (Bisamu 68:5; 146:9) Netu lalo twasa kwendeka majwi aje akanyamesa cisemi wa muzike aje kasa kwibala. Nameme ngwabo kuneti myaka 20, Ruth uje wapwa cisemi wa muzike acanuka majwi amabwa amulekele cisemi umo wa munalume mwendekele ngwendi: “Uli na kulinga cipangi cacibwa manene ha kulela mwamubwa bana bobe babali babakwenje. Twalelelaho.” Ruth ngwendi: “Awa majwi anji kanyamesele manene.” Cili bene majwi amabwa asa kukanyamesa cisemi wa muzike kutubakana nomu mutunasa kusinganyekela. (Provebia 15:4) Kuma kuli ngila imo imwasa kushangalelamo cisemi wa muzike ndi?
Ikeye Ishe ya Baje Kubesi na Baishabo
“ISHE ya baje kubesi na baishabo. . . Njambi, uje wakala mu mwela wendi wa kujela.” (Bisamu 68:5) Awa majwi akuhwiminina atulongesa byuma bya seho hali Yehova Njambi—azibuka byuma bibanajeneka baje bali mu bujene. Lishiko lyanene Yehova kuli baIsalele lyamwesele mwakalizibila nga munu natsisa cisemi cendi. Mbimbiliya inendeka lwakulibanga ha “muna siwa” ku mukanda wa Ekizoda 22:22-24.
Yehova Ali na Kumikwasa
17 Tandeni Bisamu 40:5. Cilengo ca muka-kulonda lilundu cinapu kweta ha shongo yalyo. Oloni kuli myela yaibwa hakemana na kukenga byuma byabibwa byamona. Mu ngila imolika netu tunapande kuwana-wanako simbu ya kutumama hasi na kusinganyekesesa mwanatukwaselamo Yehova nameme tuli mu bukalu. Kumamaneselelo a litangwa na litangwa lihuleni ngweni, ‘Yehova nanjikwasa bati mu litangwa lya lelo? Nameme bukalu bwange kanda buhwe Yehova ali na kunjikwasa bati njikolese?’ Kulinga ngoco kumikwasa munanguke nameme ngila imo yanamikwaselamo Yehova.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
w06 6/1 10 ¶5
Bilongesa Bili ku Mukanda wa Bisamu Wamucibali
68:18—Beya bapwile “banalume baje bapwile bwana”? Bapwile banalume baje babatwalele mu bundungo mu ba fungulwile lifuti lya cikulaheso. Mukwita kwa simbu, aba banalume babanene bipangi bya kukwasa baLevi.—Ezra 8:20.
JULY 29–AUGUST 4
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI BISAMU 69
Byuma Byalingiwile mu Buyoye Bwa Yesu Babyendekele Cimweja ku Mukanda wa Bisamu 69
Babandamenene Mesiya
17 Mesiya bamuzindile kwakujeneka mulonga. (Sm 69:4) Kapositolo Iwano wendekele majwi endekele Yesu ngwendi: “Ngwe kunjabalingilile bipangi bije kanda alingeho munu, ngwe kubesi na bubi. Oloni hano bananjimono, co bananjizindi na kuzinda na Tate. Oloni ebi byalingiwile mangana bishulisilile lijwi libasonekele mu Lishiko lyabo ngwabo, ‘Banjizindile kwa kujeneka mulonga.’” (Iwano 15:24, 25) Kakangi, “Lishiko” lilumbununa bisoneka byoshe bili mu Mbimbiliya. (Iwano 10:34; 12:34) Biñanda Byabibwa bimwesa ngwabyo Yesu bamuzindile, maneneni bakulunu ba bulombelo bwa ciJuda. Co lalo Kristu wendekele ngwendi: “Kaye kukasa kumizinda, oloni yange kanjizinda, mwafwa njili na kwana bukaleho ha kaye ngwange bilinga byako byabibi.”—Iwano 7:7.
w10 12/15 8 ¶7-8
Pangeni na Ntwima mu Bulombelo bwa Busunga
7 Cuma cimo calingile Yesu camwesele ngwaco wakele na ntwima. Te yapwile kumashangumukilo a cipangi cendi ha Paseka ya mu 30 C.E. Yesu na bandongesi baile ku Jelusalema, co bamwene banu mu tempele baje bakele na “kulandesa bangombe na bimanga na mayembe na baka-kucinca bimbongo banatumama mu bitwamo byabo.” Yesu walingile bika, co byalingile byanukisile bandongesi bendi byuma muka?—Tandeni Iwano 2:13-17.
8 Byuma byendekele Yesu na kulinga lije litangwa byanukisile bandongesi bendi majwi a bupolofweto endekele Devidi ku mukanda wa bisamu ngwendi: “Ntwima injili nayo ha njibo yobe injilya.” (Sm. 69:9) Mwafwa bika? Mwafwa byuma byalingile Yesu byasele kumukobelesa mu bukalu bwakama. Mwafwa bakulunu ba ku tempele, tupilistu, baka-kusoneka na bakwabo bakebo bakele na kutwamenena eyi mingoso ije yakele na kubawanesa bimbongo byabingi. Yesu mwajombolwele bilinga byabibi bya bakulunu ba bulombelo bwa ciJuda, walipwisile citozi cabo. Bandongesi mubamwene byuma byalingi Yesu banangukile ngwabo wakele na ‘ntwima ha njibo ya Njambi’ nambe ngwetu ntwima ya bulombelo bwa busunga. Ntwima yapwa ika? Kuma inaliseze na kulinga byuma bije binapande kubilinga bwasi-bwasi ndi?
g95 10/22 31 ¶4
Kuma Munu asa Kutsa Mwafwa ya Kupokoka Mbunge ndi?
Bamo bakendeka ngwabo Yesu Kristu watsile mwafwa wapokokele mbunge, ngwe mubwamweselele bupolofweto buje bwendeka ngwabwo: “Kunjishaula kunapokola mbunge yange, co mbandu yange kuyolo.” (Bisamu 69:20) Kuma awa majwi alumbununa bene ngwabo Yesu wapokokele mbunge ndi? Hamo, mwafwa bamuyandesele manene simbu kanda ba mutsiye, co wazibile manene kubabala. (Mateu 27:46; Luka 22:44; Bahebelu 5:7) Co lalo hamo kupokoka mbunge kukekwo kwalingisile Yesu atunde maninga na mema mubatibile likunga munima lika ya kutsa. Mbunge nambe imo ya mishisha yakama ya ku mbunge yasa kutabuka na kulingisa mu nulo mukale maninga. Moshe-moshe mukwafwililile, ebi bikebyo byalingisile Yesu atunde “maninga na mema.”—Iwano 19:34.
it-2 650
Cimena ca Bushungu
Bupolofweto bwamwesele ngwabo Mesiya bakamwana “cimena ca bushungu” mangana alye. (Sm 69:21) Ebi byalingiwile simbu kanda Yesu Kristu bamupameye ha citi ca kuyandesele, bamwanene binyu bibakumbasanene na miti ya kulula mangana anwe. Mwazibile ngwendi byakele na kulula, kanwine bije binyu bibashakele ngwabo bitepulule kukubabala kwakele na kuziba. Mateu (27:34) wapangesele lijwi lya Cigriki lya kho·leʹ (miti ya kulula) lije lili ku mukanda wa Bisamu 69:21 mu mbimbiliya ya Cigriki ya Septuagint mukushulisilila obu bupolofweto. Biñanda Byabibwa bili ku mukanda wa Maki bikebyo binendeka bya mira. (Maki 15:23), Co, oku kunalingisa banu bendeke ngwabo “cimena ca bushungu” nambe miti ya kulula byapwile “mira.” Oloni bamo bakendeka ngwabo binyu byakulula bibanene Yesu mwakele miti ya kulula na mira.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
w99 1/15 18 ¶11
Junduleni Maboko eni a Kujela mu Lilombelo
11 Banu babangi baka lombela lika nga batonda byuma bimo, oloni cizemo cetu kuli Yehova Njambi cikeco cinapande kutulingisa tukandelele kuli ikeye na kumulemesa ipwe kubushweke nambe ku mbunga. Paulu wasonekele ngwendi: “Keti mulishoshomwene ha cuma nambe cimo, oloni mu byuma byoshe, lombeni Njambi bimutonda kwitila mu lilombelo na kulambelela, hamolika na kukandelela, co kwoloka kwa Njambi kuje kunatubakana kuzibisisa kwoshe kunyunga bimbunge byeni na bisinganyeka byeni kwitila muli Kristu Yesu.” (Filipu 4:6, 7) Cili bene tunapande kulombela na kulambelela kuli Yehova na kukandelela ku bibezikiso byali na kutwana ku sipilitu na ku mubila. (Provebia 10:22) Muka-kwimba wembile ngwendi: “Mweseni kukandelela kuli Njambi mangana kupwe mulambu weni kuli ikeye, lingeni bimunalikumiiya kuli Wahakamwa Manene.” (Bisamu 50:14) Co lalo mu mwaso wembile Devidi mwakele awa majwi amabwa: “Njimba myaso ya kushangazala lizina lya Njambi, Co njimwamesa oku njimukandelela.” (Bisamu 69:30) Netu twasa kulinga byuma bya kulifwa omwo tulombela ipwe kubushweke nambe ku mbunga.
AUGUST 5-11
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI BISAMU 70-72
“Leka Cisemwa Cinatako” bya Nzili ya Njambi
w99 9/1 18 ¶17
Babaha—Longeseni Nzili Yeni ya Kunanguka!
17 Babaha, munapande kutwalelelelaho kulifwita mangana mu jenjuke ku myeto ya Satana, co bisimbu bimo munapande kupwa ba ku simpa mangana mulinge ngoco. Simbu imo keti bakweni lika banasa kumishendumuna, oloni na banu boshe. Muka-kwimba Devidi walombelele ngwendi: “Mwafwa yobe lilabelelo lyange, Obe Yehova, Mwata wa Hakamwa ya byoshe, njinakulahela yobe kushwa ku bukwenje bwange. Obe Njambi, unanjilongesa kutunda ku bukwenje bwange, co kweta na simbu ino njili na kutwalelelaho kwambulula bipangi byobe bya kukomokesa.” (Bisamu 71:5, 17) Devidi wapwile wa kusimpa. Oloni simbu muka yashangumukile kukala neci cifwa? Kushwa ku bukwenje! Nameme simbu kanda alwe na Goliati, Devidi wamwesele ngwendi wapwile wa ku simpa omwo watsiile ndumba na mbeya mwakele na kunyunga bimanga ba ishe. (1Samwele 17:34-37) Devidi wakandelele kuli Yehova uje wamukwasele kupwa wa ku simpa, mukemwo wendekele ngwendi “njinakulahela yobe kushwa ku bukwenje bwange.” Devidi wakolesele mwaliwanene na byeseko mwafwa ya kukulahela Yehova. Co, nga neni mukulahela Yehova, amikwasa mupwe ba kusimpa na kukolesa mangana mu ‘hyane kaye.’—1Iwano 5:4.
g04 10/8 23 ¶3
Tunapande Kumona Bati Tukulukazi?
Muka-kwimba walombelele ngwendi: “Keti unjumbile kuti munjikulubala, Keti unjiseze nzili yange muihwa.” (Bisamu 71:9) Njambi kesi ‘kumbila kuti’ bangamba bendi ba kulongwa nameme banasa kuliziba ngwe kubesi na seho mwafwa ya kukulubala. Muka-kwimba kalizibile ngwendi Yehova na muyengula, oloni wanangukile ngwendi wapandele kukulahela manene Ishamatanga yendi maneneni mwakele na kukulubala. Yehova akakwasa bangamba bendi ba kulongwa baje banamukulahela mu buyoye bwabo bwoshe. (Bisamu 18:25) Kakangi, akalingi ngoco kwitila muli bandolome na bandokazi babo.
w14 1/15 23 ¶4-5
Pangeleni Yehova Simbu Kanda Matangwa a Kayando Aije
4 Nga munalilongesa byuma byabingi ha myaka ineti, ‘Lihuleni ngweni bika binjinapande kulinga ha simbu ino injicili na nzili?’ Hakuwana ngwe munapangela Yehova ha myaka yaingi, kuli byuma bimo bimunazibuka bije kubazibuka bakweni. Munasa kulekako babaha byuma byanamilongesa Yehova. Mwasa kukanyamesa bakweni nga mubaleka byuma bimunalikuu mwafwa ya kupangela Njambi. Mwene Devidi nendi walombele ngwendi alinge byuma bya kulifwa. Wasonekele ngwendi: “Obe Njambi, unanjilongesa kutunda ku bukwenje bwange . . . Nameme munjikola na kutoka bwele, keti unjumbile kuti Obe Njambi. Njitabese njileke cisemwa cinatako bya nzili yobe na kuleka baje baija kulutwe bya bukama bwobe.”—Sm 71:17, 18.
5 Mwasa kulekako bati bakweni mana amunawa ha myaka ineti? Kuma mwasa kulanyako bandolome na bandokazi babaha ku njibo yeni mangana mubakanyamese ndi? Kuma mwasa kupanga nabo mulihya mangana bamone kubwahelela kumunawana mwafwa ya kupangela Yehova ndi? Elihu uje wayoyele kusañulu wendekele ngwendi: “Bendeke tahi bakulunu, baje bali na myaka yaingi bamwese mana abo.” (Yombi 32:7) Kapositolo Paulu wanangwile baka-Kristu babanakazi bakukola ku sipilitu ngwendi bashongangeye bakwabo mu majwi na mu bilinga. Wasonekele ngwendi: “banakazi ba kukola . . . bapwe balongesi ba byuma byabibwa.”—Tito 2:3.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
it-1 768
Yufreti
Nginga ya BaIsalele mu Mitamba Ibabanene. Cikumiiyo calikumiiye Njambi kuli Abrahamu, wendekele ngwendi akana mbuto ya Abrahamu lifuti lije lyashangumukilile “ku ndonga ya Ijipiti kuya na ku ndonga yakama, ndonga ya Yufreti.” (Gen 15:18) Njambi welukilile lalo kwendeka eci cikulaheso kuli baIsalele. (Ekz 23:31; Det 1:7, 8; 11:24; Jos 1:4) Mukanda wa 1 Kolonika 5:9 umwesa ngwawo cikota ca Rubeni mubacanene mutamba waco mulifuti lya cikulaheso, banu bamo bomu mu cikota batungile kuketa na mu ‘mambo ili kuyehi na ndonga ya Yufreti.’ Ha simbu ije, mwene Devidi te kanda ashangumuke kuyula. Bungenzi bwa kutunda ku Ndonga ya Yufreti kuya ku mwijatangwa ya Giliyadi bunapu bwa ma kilomita 800 (500 mi), oku kulumbununa ngwabo binginga bya cikota ca Rubeni byaketele na ku “mwijatangwa ya Giliyadi” (1Ko 5:10), kuyehi na mambo ya Siria, ei mambo inaketa na ku ndonga ya Yufreti. (Libulu lya RS ngwalyo, “kuketa na kumashangumukilo a mambo kuyehi na ndonga ya Yufreti”; JB “kumashangumukilo a mambo ije inakahwila kumamaneselelo a ndonga ya Yufreti.”) Cisholoka ngwe cikulaheso ca Yehova calishulisilile mukushula ha simbu ya shangumukile kuyula mwene Devidi na Solomoni, omwo binginga bya baIsalele byaketele ku Alamania mu bumwene bwa zoba, ngeci ebi binginga byaketele na kungenge ya ndonga ya Yufreti, kuketa na ku mutambela wa kukunto ya Siria. (2Sa 8:3; 1Bi 4:21; 1Ko 18:3-8; 2Ko 9:26) Hakuwana ngwe ou mutamba wakele wakama manene bautumbwile ngwawo “kalunga-ndonga.”—Jos 24:2, 15; Sm 72:8.
AUGUST 12-18
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI BISAMU 73-74
Batico nga Tukazibila Cipululu Baje Kubesi na Kupangela Njambi?
‘Yehova . . . Amena Baje Banazeye’
14 Mukanda wa Bisamu 73 bausonekele kuli kaLevi. Ou kaLevi, wakele na kupangela mu mwela wa Yehova wa kulemesela. Oloni simbu imo wazeyele. Mwafwa bika? Washangumukile kulibeyela banu bababi. Kalingile ngoco mwafwa ya kushaka kutembwinina bilinga byabo byabibi, oloni bakele na kumoneka ngwe byuma bili na kubendela mwamubwa. (Sm 73:2-9, 11-14) Bakele na bufuko, co bakele na kumoneka ngwe bali na kulikuwa kuyoya kwa kujeneka bishoti. Ou muka-kwimba mwamwene mubakele na kuyoyela, wazeyele, co wendekele ngwendi: ‘Seho mukajo ya kulijelesa, kujeneka kulinga bubi.’ Bisinganyeka bya cifwa eci, byasele kumulingisa alikele kupangela Yehova.
‘Yehova . . . Amena Baje Banazeye’
15 Tandeni Bisamu 73:16-19, 22-25. Uje kaLevi ‘wakobelele mu mwela wa Njambi wa kujela.’ Co omwo wakakele na bakwabo baka-kukulahela, wasinganyekesesele mwamubwa ha bukalu bwendi na kulombela. Ngeci, wanangukile ngwendi bisinganyeka byendi byapwile bya kuhenga. Co byasele kumwonowesa kupangela Yehova. Wanangukile lalo ngwendi baka-bubi bakele ha “mitamba ya kuseneta,” co “bakanyonga boshe njwa.” Uje kaLevi muka-kwimba wapandele kumona byuma ngwe mwakabimwena Yehova mangana keti ashungwiye baka-bubi na kupwa wa kuzeya. Mwalingile ngoco, wakele mu kwoloka, co wapwile wa kubwahelela. Wendekele ngwendi: “Kukwesi weka lalo injishaka hano hasi kubanga [Yehova] lika.”
16 Bika bitulilongesako? Kutwapandele kushungwiya baka-bubi baje bamoneka ngwe bali na kulikuwa kuyoya. Kubwahelela kwabo kunapu lika kwa kasimbu kakandondo, kubesi na lilabelelo lya kukayoya myaka yoshe. (Eke 8:12, 13) Nga tushungwiya yoyesi yabo, co tuzeya na kutsiya busamba bwetu na Yehova. Ngeci, nga simbu imo mukalizibi ngweni baka-bubi bali na kuyoya bwino kutubakana yeni, co lingeni byalingile kaLevi. Pangeseni binangulo bya mu Mbimbiliya na kulikwatasana na banu baje bali na kulinga cizango ca Yehova. Nga muzema manene Yehova kutubakana byuma byoshe, co mubwahelela mu busunga. Co lalo, mutwalelelaho kwenda mu ngila ije iya ku “mwonyo uje wapwa wa busunga.”—1Ti 6:19.
Tembwinineni Likulahelo lya Mosesa
5 Mwasa kujenjuka bati ku “kulikuwa senga ya bubi ha simbu yaindondo”? Anukeni ngweni senga yaibi inapu ya simbu yaindondo lika. Likulahelo limikwasa kumona ngweni kano “kaye kali na kuhwa hamolika na mashungu ako.” (1Iw 2:15-17) Singanyekeseseni ha byuma bikalingiwa kuli baka-bubi baje shaboko kutenguluka. Bali “ha mwela wa kuseneta . . . kuhwa kwabo kupwa kwakubi manene!” (Sm 73:18, 19) Nga twaliwana mu ceseko ca kulinga bubi, tunapande kulihula ngwetu, ‘Buyoye bwange bukafwa bati kulutwe?’
Keti mutabese Cuma Coshe-Coshe Cimyonowese Kutambula Bumpau
3 Muka-kwimba wakulahelele ngwendi Yehova amukwata ku liboko lya cilyo na kumutwamenena ku bumpau.(Tandeni Bisamu 73:23, 24) Yehova akalingi bati ngoco? Yehova akasingimika bangamba bendi mu bingila bya kulisezaseza ha kubakatwamenena ku bumpau. Nababezikisa ha kubakwasa kuzibisisa cizango cendi. (1Kr 2:7) Akatabesa baje bakatolilila ku lijwi lyendi na kumwononoka balikute nendi busamba bwa kukanyama.—Jms 4:8.
4 Yehova nana lalo bangamba bendi cipangi ca kwambulula muzimbu waubwa cije capwa ca seho manene. (2 Kr 4:1, 7) Co eci cipangi cikabanenela bumpau. Yehova na kulahesa baje bali na kulinga cipangi canabana mukushangazala na kukwasa bakwabo ngwendi: “Njikasingimika baje banjisingimika.” (1Sa 2:30) Banu bacifwa eci bakakala na lizina lyalibwa kuli Yehova, co na bakwabo baka-Kristu bakabasingimika.—Pro 11:16; 22:1.
5 Bika bikalingiwa kuli baje ba “kulahela Yehova na kukabangeya ngila yendi”? Banabakulahesa ngwabo: “Co [Yehova] akakujundula na kukulingisa uswane lifuti-libu. Ukalimwena mubakanyongesa banu bababi.” (Sm 37:34) Banabandamena kukalikuwa buyoye bwa myaka yoshe.—Sm 37:29.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
it-2 240
Leviyatani
Mukanda wa Bisamu 74 umwesa omwo Njambi wabolwelelemo banu bendi, co vesi 13 na 14 inendeka mu cifwisa omwo Yehova wobolwelemo baIsalele mu Ijipiti. Lijwi lya “bikashama bya mu ndonga [Mu cihebelu ngwabo, tan·nin,ʹ] kulilumbununa “Leviyatani,” co kutika mutwe wa Leviyatani kwalumbunwine kuhyana Faro omwo baIsalele batundile mu ijipiti. Kutalesa ku majwi ainendeka Mbimbiliya ngwayo “mitwe ya Leviyatani,” Mbimbiliya ibananungulula mu ci Aramaiki ikeyo inendeka ngwayo “banu banzili ba Faro.” (Esekeseni Eze 29:3-5, oku ku mukanda banesekesa Faro ku cikashama wakama wa mu kalunga ndonga uje ali mu ndonga ya Nile; taleni lalo Eze 32:2.) Leviyatani ibanendeka ku Isaya 27:1 hamo ikeye (LXX, “canzangombe”) kwimanena bifulumende, cibunga ca mafuti, cije cibali na kutwamenena kuli uje ibanendeka ngwabo “linyoka” na “canzangombe.” (Kuj 12:9) Bupolofweto bwamwesele ngwabo Yehova akelwisa baIsalele mu lifuti lyabo, co akanyongesa Leviyatani hamolika na Babiloni. Kutandaho, vesi 12 na 13 inendeka bya Asiria na ijipiti. Ngeci, Leviyatani emanena cibunga ca baka-mafuti nambe bifulumende bya baka-mafuti bije bili na kulwisa Yehova na banu bendi.
AUGUST 19-25
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI BISAMU 75-77
Mwafwa Bika—Kutwapandele Kulijundula?
Kengeni Kuliseza Kuli Mukati ka Banu
4 Munima ya kwendeka ngwendi banu bakapwa baka-kuzema bimbongo, Paulu wasonekele lalo ngwendi bakapwa baka-kulishasha na baka-kulijundula na baka-kulyalesa. Ebi bifwa bikasholoka ku banu mwafwa ya cashu cabo na citalamo cabo na bufuko bubali nabwo nambe citwamo cakama cibali naco ha bipangi. Co banu baje bakala nebi bifwa bakashaka kubasingimika manene. Muka-kulilongesa umo wasonekele ha munu muka-kulijundula ngwendi: “Mu mbunge yendi akalimono kupwa wa seho manene kutubakana bakwabo.” Banu babangi bazinda kulyalesa. Nameme baka-kulyalesa bakazibi kubihya ku mbunge, nga bamona munu alyalesa.
5 Yehova kashakele kulyalesa. Wazinda “mesho a kulyalesa.” (Pro. 6:16, 17) Baka-kulyalesa kubasa kushwena kuyehi na Njambi. (Sm 10:4) Kulijundula capwa cifwa ca Liyabolo. (1Ti. 3:6) Calubinda, kuwana ngwe na bangamba ba Yehova bamo balyalesele. Uziya uje wapwile mwene wa Juda wapwile wa kulongwa ha myaka yaingi. Oloni Mbimbiliya ngwayo: ‘Omwo mwene Uziya wakele na nzili, co washangumukile kulyalesa, eci cikeco camunenesele kuwa kwendi. Washawile Njambi ha kukobela mu Njibo yendi na kwenyekela insense ha mutula wa insense.’ Mukwita kwa simbu Mwene Hezekiya nendi walyalesele, oloni yapwile lika mu simbu yaindondo.—2 Kolo. 26:16; 32:25, 26.
w06 7/15 11 ¶2
Bilongesa Bili ku Mukanda wa Bisamu Wamucitatu na Wamuciwana
75:4, 5, 10—“Limbinga” limanena bika? Mambinga a kasitu apwa citwa ca nzili. Ngeci, muendekesi ya cifwisa, lijwi lya “limbinga” limanena nzili. Yehova akemika mambinga a banu bendi, mwakabamesa, co ‘akateta mambinga a banu bababi.’ Kutwapandele kwamwesa mambinga etu kulumbununa ngwabo keti tulijundule nambe kulyalesa. Ngeci, nga batwana bipangi mu cikungulukilo tunapande kunanguka ngwetu Yehova ikeye natwanabyo mwafwa ikeye muka-kwamesa banu.—Bisamu 75:7.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
w06 7/15 11 ¶3
Bilongesa Bili ku Mukanda wa Bisamu Wamucitatu na Wamuciwana
76:10—“Butenu bwa munu” bwasa kulingisa bati banu bashangazale Yehova? Kuli bubwa bukatundumo omwo Njambi mwakatabesa banu kutulinga mwamubi. Bukalu bwoshe-bwoshe butwasa kuliwana nabwo butukwasa tukolese. Yehova akecelela tuliwane na tuyando mukushaka kutukanyamesa. (1Pita 5:10) Njambi akalibwaesela kulwila banu bendi nga babalwisa. Bati nga tutsa mwafwa ya kutuyandesa? Oku kwasa kulingisa Yehova bamushangazale mwafwa ya kukolesa kwetu kweta na kushongo.
AUGUST 26–SEPTEMBER 1
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI BISAMU 78
Kujeneka Kulongwa kwa BaIsalele—Unapu Mwanja Kuli Yetu
w96 12/1 29-30
Mwafwa bika—‘Munapande Kwanuka Matangwa a Kunima’?
Calubinda, baIsalele kakangi bakele na kuwila mu ceseko ca kwibala byuma byabalingilile Njambi. Bika byatundilemo mu kulinga ngoco? “Belukilile-ilukilile kweseka Njambi. Balubalesele Wakujela wa Isalele. Kubanukile nzili yendi, bebalele litangwa lyabamenene ku citozi.” (Bisamu 78:41, 42) Kwibala mashiko a Yehova, kwalingisile ababyane.—Mat 21:42, 43.
Muka-kwimba wamwesele mwanja waubwa mwasonekele ngwendi: “Njanuka bipangi bya Jah. Njanuka bilinga byobe bya kukomokesa bya kusañulu. Co njisinganyekesesa bipangi byobe byoshe na kusinganyekesesa ha byuma biunalingi.” (Bisamu 77:11, 12) Kusinganyekesesa ha byuma byanatulingila Yehova nomu mwanatumwesela cizemo, kukatutakamesa na kutulingisa tukandelele kuli ikeye. Co lalo ‘kwanuka matangwa a kunima’ kwatukwasa mangana keti tujuke na kutukwasa tulingeko byuma bije bitwasa na kutukwasa tukolese.
w06 7/15 17 ¶16
‘Keti Muyayabalele’
16 Kuyayabala kukatulingisa twake mbunge ku bukalu butuli na kuliwana nabwo na kwibala bibezikiso bituli na kuliwa ha kupwa Bakaleho ba Yehova. Simbu yoshe tunapande kwanuka bibezikiso bituli na kulikuwa, nga tulinga ngoco co tuhyana kalingolingo ka kuyayabala. Cakumwenako, umo na umo wetu nabezika kumusanesa lizina lya Yehova. (Isaya 43:10) Twasa kulikuta busamba bwa kukanyama na Yehova na kusimutwiya nendi mwafwa ikeye “muka-kuziba lilombelo” ha simbu yoshe-yoshe. (Bisamu 65:2; Jemusi 4:8) Hano oni twazibuka bituli na kuyoyela mwafwa twazibuka ngwetu Yehova ikeye napande kuyula byuma byoshe, co kutwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli ikeye kutunenela bibezikiso. (Pro 27:11) Twasa lalo kwambulula muzimbu waubwa wa Bumwene bwa Njambi simbu yoshe. (Mateu 24:14) Kukala na likulahelo mu Ndando ya kupatula ya Yesu Kristu, kutulingisa tukale na citakutaku ca kujela. (Iwa 3:16) Ebi bikebyo bibezikiso bituli na kulikuwa nameme tuliwana na bukalu.
Kuma Yehova Akazibi Kubabala ku Mbunge ndi?
Muka-kwimba ngwendi: “Bamutengulukilile kushwa kumo mu mambo!” (Vesi 40) Vesi inatako ngwayo: “Belukilile-ilukilile kweseka Njambi.” (Vesi 41) Muka-kusoneka namwesa ngwendi baIsalele bapwile baka-kutengulukila. Bashangumukile kumwesa eci cifwa mubetele mu mambo munima ya kutunda lika mu Ijipiti. Banu bashangumukile kuyayabala hali Njambi, co bauwasanene indi atwalelelaho kubanyungilila. (Numele 14:1-4) Mizimbu imo ibasonekele baka-kunungulula Mbimbiliya ngwayo majwi akwendeka ngwawo “bamutengulukilile kushwa kumo” anasa kulumbununa lalo ngwao bakaluwisile bimbunge byabo nambe “kubakulahelele Njambi.” Nameme ngoco, Yehova watwaleleleho kubakonekela mubamwesele ngwabo banatenguluka, oloni batwaleleleho kumutengulukila.—Bisamu 78:10-19, 38.
Yehova wakele na kuliziba bati banu bendi mubakele na kumutengulukila kushwa kumo? Vesi 40 ngwayo ‘Bakele na kumuzibisa kubabala ku mbunge.’ Mu bimbimbiliya bikwabo ei vesi ngwayo bilinga byabo “byamuzibisile kubihya ku mbunge.” Mbimbiliya imo ngwayo: “Awa majwi amwesa ngwao bilinga bya Bahebelu byakele na kuzibisa Njambi kubabala ku mbunge ngwe mwa mwana uje na tengulukila cisemi cendi.” Mwana wakujeneka kuziba akazibisa bisemi bendi kubabala ku mbunge, mu ngila imo lika ha vesi 41 ngwayo na baIsalele baje bapwile baka-kutengulukila “balubalesele Wakujela wa Isalele.”
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
w06 7/15 11 ¶4
Bilongesa Bili ku Mukanda wa Bisamu Wamucitatu na Wamuciwana
78:24, 25; futunoti—Mwafwa bika manna banaatumbula ngwabo “binona bya mwilu” na “byakulya bya tungelo”? Awa majwi kualumbununa ngwao manna byapwile bene byakulya bya tungelo, oloni inapu lika endekesi ya cifwisa. Atundile mwilu mukemwo baatumbwile ngwabo “binona bya mwilu.” (Bisamu 105:40) Hakuwana ngwe tungelo nambe “banu ba nzili” bakala mwilu, majwi akwendeka ngwao “byakulya bya tangelo” alumbununa ngwao Njambi uje wakala mwilu ikeye wakele na kwana baIsalele manna. (Bisamu 11:4) Cisholoka ngwe Yehova walikwasesele tungelo mukwana baIsalele manna.