CILONGESA 52
Kwaseni Bakweni Bakolese ha Simbu ya Bukalu
“Kesi ubindike bubwa bwa baje banabupande, nameme nzili ya kulinga cije ulinaco.”—VISI 3:27.
MWASO 103 Tunyungi Banapu Bwana
BILI MUNO MU CILONGESAa
1. Yehova akakumbulula bati malombelo a bangamba bendi?
KUMA muzibuka ngweni Yehova asa kulikwasesa yeni mangana akumbulule lilombelo lya ndolome nambe ndokazi yeni ndi? Mwasa kukwasa bakweni nameme mwapwa mukulunu mu cikungulukilo, muka-kupangela, painiya nambe muka-kwambulula. Mwasa kukwasa lalo nambe mwapwa bakulunu, banike, ndolome nambe ndokazi. Nga munu uje wazema Yehova alomba bukwasi, Njambi akapangesa bakulunu na bangamba bendi ba kulongwa mangana ‘azembeleke’ uje munu. (Kolo 4:11) Kunapu kubezika kwakama kupangela Yehova na bandolome betu mungila ei. Twasa kukwasa na kuzembeleka bandolome na bandokazi betu nga kwasholoka mushongo wakulitambwisa, bukalu bwa kulizila, nambe mapakeso.
KWASENI BAKWENI NGA KWASHOLOKA MUSHONGO WA KULITAMBWISA
2. Mwafwa bika kunasa kukaluwa kukwasa bakwetu nga kunasholoka mushongo wa kulitambwisa?
2 Kunasa kutukaluwila kukwasa bakwetu nga kunasholoka mushongo wa kulitambwisa. Cakumwenako, tunasa kusinganyeka kwendela bakwetu, oloni kulinga ngoco kunasa kutukobelesa mu bukalu. Tunasa lalo kusinganyeka bya kulanya bakwetu baje kubesi na bimbongo byakupwamo mangana twakulile hamo byakulya, oloni kunasa kutukaluwila kulinga ngoco. Tunasa kusinganyeka byakukwasa bakwetu, oloni kunasa kutukaluwila kulinga ngoco nga babushoko bwetu bali na kuyanda. Nameme ngoco twashaka kukwasa bandolome na bandokazi betu, co Yehova akabwahelela manene mutukalingi bitwasa mu kubakwasa. (Visi 3:27; 19:17) Twasa kubakwasa bati?
3. Bika bitulilongesa ku bakulunu ba mucikungulukilo mwakala Desi? (Njelemiya 23:4)
3 Bibasa kulinga bakulunu. Nga mwapwa, mu bakulunu co munapande kuzibuka mwamubwa bandolome na bandokazi beni. (Tandeni Njelemiya 23:4.) Desi itunabanga kwendeka mu cilongesa cinahu wendekele ngwendi: “Simbu yoshe bakulunu ba mu cibunga cetu bakele na kupangela hamo netu cipangi ca kwambulula, na kusikama netu ha simbu ya kulishubulwisa.” bKulifwita kwa aba bandolome kwa balingisile kubapwile kwakwasi kukwasa ndokazi Desi mukwasholokele mushongo wa COVID-19 nomwo mubatsile babushoko bwendi ku mushongo wa COVID-19.
4. Mwafwa bika bakulunu basele kukwasa Desi, co bika bitulilongesako?
4 Desi ngwendi: “Kwapwile kwakwasi kuleka bakulunu munjakele nakulizibila na bishoti byange, mwafwa bapwile lika ngwe babusamba bange.” Bika bibalilongesako bakulunu? Nyungilileni mwamubwa baje bamuli na kutwamenena simbu kanda kusholoke bukalu. Bapwiseni babusamba beni. Nga kunasholoka mushongo wa kulitambwisa uje umyonowesa kwendela bandolome na bandokazi beni, co waneni bingila byeka bya mwakusimutwiiyamo nabo. Desi ngwendi: “Bisimbu bimo bakulunu bakanjitumina foni nambe tumizimbu ha simbu imo. Bisoneka bibakele na kunjitumina byakele na kunjeta ku mbunge nameme njibizibuka na laja.”
5. Bakulunu basa kuzibuka bati bibatonda bandolome na bandokazi, co basa kubakwasa bati?
5 Ngila imo imunasa kuzibukilamo bibatonda bandolome na bandokazi inapu kubehula, oloni tunapande kubehula mungila ije kuibazibisa shwamwa. (Visi 20:5) Kuma bali na byuma bibatonda byakufwa ngwe bumbanda, byakulya, na byuma byeka ndi? Kuma kuli byuma bimo bili na kulingiwa mu buyoye bwabo bije bimwesa ngwabyo banasa kutunda bipangi, nambe kwonwa kwa kukala ndi? Kuma batonda tubakwase kulomba bukwasi kuli baka-fulumende ndi? Desi watambwile bukwasi kutundilila kuli bakwabo baka-Kristu. Oloni cizemo cibamumwesele bakulunu na kumutakamesa kupangesa Bisoneka, bikebyo byamukwasele manene. Wendekele ngwendi: “Bakulunu balombelele hamo nange. Nameme kunjanuka mwamubwa bibendekele, oloni njanuka bwino munjalizibililile. Kwapwile lika ngwe Yehova anjileka ngwendi ‘kuwesi likalyobe.’”—Isaya 41:10, 13.
Ndolome umo uje ali na kutwamenena mutamba umo mu biwano nabwahelela mwali na kuziba bikumbululo byakutakamesa bya baje banakunguluka, kwambateselela na ndolome wa mubezi uje nakunguluka kupangesa makina (Taleni paragilafu 6)
6. Bika byanapande kulinga umo na umo wetu mu cikungulukilo mu kukwasa bakwetu? (Taleni cikupulo.)
6 Bibasa kulinga bandolome na bandokazi boshe. Tuzibuka ngwetu cipangi ca kunyungilila bandolome na bandokazi mu cikungulukilo capwa ca bakulunu. Oloni Yehova atonda ngwendi tubaboshe tutakamese na kukwasa bakwetu. (Gala 6:10) Nameme kulinga byuma byabindondo bije bimwesa ngwabyo twazema bandolome na bandokazi baje bali na kubinja, kubatakamesa manene. Mwanike nasa kutumina ndolome kadi, nambe kumusonena cikupulo mangana amutakamese. Mukwenje nambe mumbanda nasa kukalandelako ndokazi byuma bimo byatonda. Bamo mu cikungulukilo banasa kubwahesako byakulya na kutwalela uje ali na kubinja. Nga mushongo wa kulitambwisa unajalakana, co boshe baje bali mu cikungulukilo batonda kubatakamesa. Munima ya biwano bya ku cikungulukilo nambe bya ha makina twasa kusimutwiya na bandolome na bandokazi betu. Bakulunu nabo batonda kubatakamesa. Bakaleho bamo bakatumina bakulunu tumizimbu twa kumwesa kukandelela ku byuma bibali na kulinga, maneneni ha simbu ya mushongo wa kulitambwisa. Tulinga mwamubwa manene nga ‘tutwalelelaho kulishongangeya umo na mukwabo na kulitunga umo na mukwabo.’—1 Tesa 5:11.
KWASENI BAKWENI NGA BANALIWANA NA BUKALU BWA KULIZILA
7. Byuma binasa kukaluwa bati nga kwasholoka bukalu bwa kulizila?
7 Bukalu bwa kulizila bunasa kutengulula buyoye bwa munu mu simbu yaindondo lika. Bukalu bwa kulizila bunasa kubiisa binjibo byabo, byuma byabo, na kutsiya banu babazema. Byuma byacifweci bikalingiwa na kuli bandolome na bandokazi betu. Bika bitwasa kulinga mangana tubakwase?
8. Bika bibanapande kulinga bakulunu na mitwe ya binaanga simbu kanda bukalu bucisholoke?
8 Bibasa kulinga bakulunu. Bakulunu kwaseni bandolome na bandokazi beni balibwaesele simbu kanda bukalu busholoke. Kwaseni baka-kwambulula mu cikungulukilo bazibuke bibanapande kulinga mangana balinyungilile na kusimutwiiya na bakulunu nga kwasholoka bukalu. Margaret itunabanga kwendeka mu cilongesa cinahu wendekele ngwendi: “Mu ñanda ya bujene bwa cikungulukilo, bakulunu batunangwile ngwabo tuje tuhya kutwahwile. Batulekele ngwabo nga baka-fulumende batuleka ngwabo tuseze binjibo byetu, nambe kwendeka ngwabo tuhya tutwalelelaho kulibwezelela, co tunapande kuseza binjibo byetu bwasi-bwasi.” Cije cinangulo cezile ha simbu inapande, mwafwa munima ya byalumingo bitanu lika kwakatukile tuhya twakutewesa manene. Ha simbu ya kulemesa kwa naanga, mitwe ya binaanga banasa kwendeka ha byuma byanapande kulinga umo na umo mu naanga. Nga yeni na bana beni mwalibwahesela, co kumulishoshomwena manene nga bukalu bunaija.
9. Bika bibanapande kulinga bakulunu simbu kanda bukalu busholoke na ha simbu ya bukalu?
9 Nga mwapwa ntwama wa cibunga co munapande kwambata binambala bibali na kupangesa ha simbu ino baje bali mu cibunga ceni. Sonekeni obyo binambala ha mukana, co itulukeni-itulukenimo mangana mumone indi bikebyo binambala bibali na kupangesa ha simbu ino, nga mulinga ngoco, co kumipwila kwakwasi kusimutwiya na baka-kwambulula ba mu cibunga ceni na kuzibuka bukwasi bubatonda nga kunasholoka bukalu. Bwasi-bwasi lekeni muka-kukwatasanesa cibunga ca bakulunu bukalu bubanamileke bakakwambulula, co ikeye aleka kanyungi wa kuzenguluka. Nga aba bandolome bapangela hamo co basa kukwasa baka-kwambulula. Kanyungi wa kuzenguluka uje wakele na kwendela cikungulukukilo mwakele ndokazi Margaret, wazwamene ha mahola a kupwa 36 okwo asimutwiya na bakulunu bya kubwahesa mwakunyungila bandolome na bandokazi ba kupwa 450 baje basezele binjibo byabo. (2 Kori 11:27) Ngeci baje kubakele na mwela kwakukala bawanene kwakukala.
10. Mwafwa bika bakulunu bamona cipangi ca kunyunga butanga kupwa ca seho manene? (Iwano 21:15)
10 Cipangi cikwabo cibalinaco bakulunu, inapu kutakamesa na kuzembeleka bandolome na bandokazi kupangesa Bisoneka. (1 Pita 5:2) Nga kwasholoka bukalu, bakulunu banapande kumona ngwabo bandolome na bandokazi bali mwamubwa, bali na byakulya, byakuzala na kwakukala. Munima ya bingonde, baje banoboka bukalu banasa kutonda kubatakamesa kupangesa Bisoneka. (Tandeni Iwano 21:15) Ndolome Harold wamu Komiti ya Munango uje nasimutwiiya na bandolome na bandokazi babangi baje banaliwana na bukalu, ngwendi: “Kukambata simbu ha kulinga mangana byuma biluke ngwe mubyafwililile ha kulibanga. Banasa kushangumukako kuliziba bwino mu kwita kwa simbu, oloni banasa kutwalelelaho kuliziba bubi mwafwa ya kutsisa banu babazema nambe ha byuma byabo bije binabihya. Kusinganyeka hali ebi byuma kunasa kubalingisa balizibe kwombwa ha simbu yailaha. Kuliziba ngoco kukulumbununa ngwabo munu kesi na likulahelo.”
11. Bukwasi muka bubanasa kutonda binaanga baje banaliwana na bukalu?
11 Bakulunu bakapangesa cinangulo cije cindeka ngwabo “lileni na baje bali na kulila.” (Loma 12:15) Bakulunu banapande kukwasa baje banaliwana na bukalu bwa kulizila bakulahele ngwabo, Yehova na bandolome na bandokazi, babazema manene. Bakulunu banapande kukwasa binaanga batwaleleho kulinga byuma byakufwa ngwe kulombela, kulinga cilongesa ca naanga, kukunguluka hamolika na kwambulula. Bakulunu banapande kukwasa lalo bisemi bakwase bana babo kwaka mbunge ku byuma bya ku sipilitu. Bisemi kwaseni bana beni banuke ngwabo Yehova atwalelelaho kupwa kabusamba kabo wamubwa, co lalo abana byuma byoshe bibatonda. Balekeni lalo ngweni basa kutwalelelaho kukala mu naanga ya Yehova muje muli bandolome na bandokazi baje banalibwahesela kubakwasa ha simbu yoshe-iyoshe.—1 Pita 2:17.
Kuma mwasa kukwasa nga ku mutambela kumwakala kwa sholoka bukalu bwa kulizila ndi? (Taleni paragilafu 12)e
12. Bika bibasa kulinga boshe mangana bakwase baje banaliwana na bukalu bwa kulizila? (Taleni cikupulo.)
12 Bibasa kulinga bandolome na bandokazi boshe. Nga kunasholoka bukalu bwa kulizila kuyehi nokwo kumwakala, ihuleni bakulunu bamileke bimwasa kulinga. Mwasa kutambula baje banaseze binjibo byabo mwafwa ya bukalu, nambe kutambula baje banaija kwakukwasa baje banaliwana na bukalu, mu njibo yeni. Mwasa kutwala lalo byakulya na byuma byakulikwasesa kuli baka-kwambulula baje banaliwana na bukalu. Nameme nga bukalu bwa kulizila bunasholoka ku mutambela wa kulako nokwo kumwakala hanga mwasa kukwasa. Mwasa kulinga bati ngoco? Mwasa kwaka baje banaliwana na bukalu mu malombelo eni. (2 Kori 1:8-11) Mwasa kukwasa lalo nga mwana bwana bwa kukwasa mu cipangi ca mu kaye koshe. (2 Kori 8:2-5) Nga mushaka kuya na kukakwasa kuje kunasholoka bukalu, co ihuleni bakulunu bamileke bimunapande kulinga. Bakamilongesa mwakulingila eci cipangi na kumilekesa mwela na simbu inapande imwasa kukwasa.
KWASENI BAKWENI BAKOLESE NGA BABAPAKESA
13. Bukalu muka bubakaliwana nabwo bandolome na bandokazi baje bali mu mafuti muje mubanashoko cipangi cetu?
13 Mu mafuti muje mubanashoko cipangi cetu, bandolome betu bakaliwana manene na bukalu mwafwa ya kubapakesa. Bandolome betu baje bakala omu mu mafuti bakaliwana lalo na bukalu bwa kufwa ngwe kujeneka bimbongo, kubabala na kutsisa banu babazema. Oloni mwafwa ya kushoka cipangi cetu, bakulunu kunasa kubakaluwila kwendela na kusimutwiiya mwamubwa na baje banaliwana nobu bukalu na kubatakamesa. Bikebyo byalingiwile na kuli Andrei itunabanga kwendeka mu cilongesa cinahu. Ndokazi umo wa mu cibunga cendi, kakele na bimbongo byakupwamo byakulikwasesa. Co lalo waliwanene mu monde ya ha tapalo. Ngeci bamutabwile co kasele kupanga bipangi byoshe-ibyoshe. Nameme ha simbu ei cipangi cetu bacishokele co lalo kwakele mushongo wa kulitambwisa, bandolome balingile byoshe bibasele mangana bakwase, co Yehova wamwene bibakele na kulinga.
14. Bakulunu basa kumwesa bati ngwabo banakulahela Yehova?
14 Bibasa kulinga bakulunu. Andrei walombelele co lalo walingileko bimo. Yehova wakumbwilile bati lilombelo lyendi? Yehova wapangesele bandolome na bandokazi ba mu cikungulukilo mangana bamukwase. Bamo batwalele uje ndokazi ku cipatela. Bamo bamwanene bimbongo. Yehova washongangeyeye bandolome na bandokazi mangana bakwase uje ndokazi kuwana bukwasi bwatondele. (Hebe 13:16) Bakulunu nga cipangi cetu banacimika mu lifuti mumwakala, co lombeni bandolome na bandokazi bakwase bakwabo. (Njele 36:5, 6) Cuma ca seho manene cimunapande kulinga inapu kukulahela Yehova. Amikwasa mangana mukwase bandolome na bandokazi betu.
15. Twasa kutwalelelaho bati kulikwatasana na bandolome na bandokazi betu, nga bali na kutupakesa?
15 Bibasa kulinga bandolome na bandokazi boshe. Nga cipangi cetu banacishoko banasa kututepa mu bibunga byabindondo. Ngeci tunapande kutwalelelaho kukala mu kwoloka na bakwetu. Keti tulilwise umo na mukwabo oloni tunapande kulwisa Satana. Keti mwake mbunge ku tupenga twa bandolome na bandokazi beni, co lalo nga kwasholoka bukalu, bumaneseni bwasi-bwasi. (Visi 19:11; Efeso 4:26) Libwaheseleni kulikwasa umo na mukwabo. (Tito 3:14) Kukwasa uje ndokazi wakele mu bujene kwatakamesele manene cibunga coshe. Balikwatasanene manene ngwe naanga.—Myaso 133:1.
16. Kwesekesa na mukanda wa Kolose 4:3, 18, twasa kukwasa bati bandolome na bandokazi betu baje babali na kupakesa?
16 Bandolome na bandokazi babangi banatwalelelaho kupwa ba kulongwa nameme baka-fulumende banemika cipangi cetu mu mafuti amo. Bamo bali mu tumenga mwafwa ya likulahelo lyabo. Twasa kwaka aba bandolome na bandokazi hamolika na binaanga byabo mu malombelo etu. Twasa lalo kwaka mu malombelo etu bandolome na bandokazi baje bali na kulyana kukwasa aba bandolome na bandokazi betu bali mu tumenga, nameme kulinga ngoco kunasa kwaka buyoye bwabo mu bushonde. Aba bandolome bakatakamesa baje bali mu tumenga batwaleleho kukulahela Yehova, kubana byuma bibatonda ku mubila na kubemanenako mu tumenga.c (Tandeni Kolose 4:3, 18.) Anukeni ngweni malombelo eni akwasa bandolome na bandokazi.—2 Tesa 3:1, 2; 1 Timo 2:1, 2.
Mwasa kukwasa bati naanga yeni ilibwahesele mapakeso hano bene? (Taleni paragilafu 17)
17. Mwasa kulibwahesela bati mapakeso ha simbu ino?
17 Libwaheseleni na baka-naanga yeni simbu kanda bamipakese. (Bili 14:22) Keti musinganyekesese manene ha bukalu bwoshe bumunasa kuliwana nabwo. Oloni kanyameseni busamba bweni na Yehova, co kwaseni na bana beni balinge ngoco. Nga simbu imo muliziba kukala na bishoti, co lombeni Yehova kutundilila kwisi ya mbunge. (Myaso 62:7, 8) Simutwiyeni na baka-naanga yeni ha byuma bimilingisa mukulahele Yehova.d Kwaseni bana beni balibwahesele mapakeso ngwe mumunabakwasela balibwahesele bukalu bwa kulizila. Kulinga ngoco kubakwasa bapwe ba kusimpa na kujeneka kulishoshomwena, mwafwa munabalongesa bakulahele Yehova.
18. Byuma muka bitunabandamena kukalikuwa kulutwe?
18 Kwoloka kwa Njambi kutunyungilila. (Filp 4:6, 7) Kwoloka kwa Njambi kukasimpisa bimbunga byetu nga kunasholoka mushongo wa kulitambwisa, bukalu bwa kulizila nambe nga bali na kutupakesa. Akapangesa lalo bakulunu baje bali na kupanga na nzili mangana batutwamenene. Co lalo akapangesa bandolome na bandokazi mangana bakwase baje bali mu bukalu. Ha simbu ino ituli mu kwoloka tunapande kulibwahesela cimweja bukalu butukaliwana nabwo kulutwe nameme buje butukaliwana nabwo ha simbu ya “kayando kakama.” (Mate 24:21) Ha simbu oyo tunapande kukatwalelelaho kukala mu kwoloka na kukwasa bakwetu bakalinge ngoco. Oloni munima yobyo byuma, kukukala lalo bukalu buje bukatulingisa tulishoshomwene. Tukalikuwa kukala mu kwoloka na kupwa ba kulumbunuka ngwe mwatondelelele Njambi ha kulibanga.—Isaya 26:3, 4.
MWASO 109 Zemeni Bakweni na Mbunge Yeni Yoshe
a Kakangi Yehova akapangesa bangamba bendi mangana akwase baje ba naliwana na bukalu. Asa kumipangesa mangana mutakamese bandolome na bandokazi beni. Tucisimutwiye ha byuma bitwasa kulinga nga bakwetu bali mu bukalu.
b Mazina amo banawatengululula.
c Ofisi ya munango nambe baje bakapangela ku cikota ca Bakaleho ba Yehova kubesi kutwalela bandolome na bandokazi baje bali mu tumenga mikanda ije itunasoneka.
d Taleni cilongesa ca “Libwaheseleni Byakulinga Simbu Kanda Bamiyandese” mu Kaposhi ka Kukengela ka July 2019.
e KULUMBUNUNA CIKUPULO: Ndolome na munakazi wendi bananenela byakulya naanga ije inaseze njibo yabo mwafwa ya bukalu bwa kulizila.