ARTIKULO MËDIˈIBË YAˈËXPËJKP 15
¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko Jesus ttuunyë miläägrë?
‘Jesus ttuuny ja oybyë ko jyëdijty naxwiiny ets dyajtsoky ja jäˈäy’ (HECH. 10:38, TY).
ËY 13 Nˈokpanëjkxëmë Kristë yˈijxpajtën
MËDIˈIBË YAJNIMAYTYÄˈÄGÄÄMPa
1. Oknimaytyäˈäk näˈä Jesus ttuuny ja tim jawyiimbë miläägrë.
NˈOKPAWINMÄˈÄYËM ko jam njukyˈäjtëm mä jyëjpkëxanë jëmëjt 29, Jesus jeˈeyënëmë nety dyajtsondaˈaky ja Tyeetyë tyuunk yä Naxwiiny. Tëgok, ta Jesus mëdë tyääk ets ja yˈëxpëjkpëty ojts yajwowdë mä tuˈugë pëjkpë jam Caná, mä tuˈugë käjpnnuˈunk mëdiˈibë naa jamyë wëˈëmp Nazaret mä Jesus yeˈky pyejty. María yëˈë jyawë myëtnaymyaayëbëˈäjt ja pëjkpë ets päätyë nety tpugëˈë tpuxäjë, per këjx ja binë.b Ko duˈun jyajty, mbäädë nety ja näämbëk ets ja fyamilyë tsyoytyuˈunbäättë. Waˈan ja binë yˈagëjxë mët ko jantsy nimayë jäˈäy myiindë, pääty ja María ojts tninëjkxy ja yˈUˈunk ets tˈanmääy: “Kyajnëp ja binë” të kyexy (Fwank 2:1-3). ¿Ti netë Jesus tyuun? Yajjëmbijt ja nëë extëmë “binë waanë oybyë” (Fwank 2:9, 10).
2, 3. 1) ¿Wiˈixë Jesus dyajtuuny ja mëkˈäjtën mëdiˈibë Tyeety mooyë? 2) ¿Tiko yˈoyëty nnimaytyakëm ja miläägrë mëdiˈibë Jesus tyuun?
2 Jesus yˈaktuunë wiinkpë miläägrë ko jyukyˈajty yä Naxwiiny.c Yajtuunë mëkˈäjtën mëdiˈibë Tyeety mooyë parë tpudëjkë milˈamë jäˈäy. Extëm tëgok, yajkääy nimëgoxk milë yetyëjk, ets ok, nimäjtaxk mil. Mä yäˈädë majtskpë miläägrë, waˈanë Jesus dyajkääy 27 mil naxyë jäˈäy, duˈunë toxytyëjk etsë ënäˈkuˈunk (Mat. 14:15-21; 15:32-38). Jesus ojts nanduˈun dyaˈˈagëdaˈagyë päˈämjäˈäy (Mat. 14:14; 15:30, 31). Seguurë ko jäˈäy monyˈijx monyjyäˈäwëdë ko tˈijxtë wiˈixë Jesus ojts dyajkay dyaˈuuky ja tëgoy myayjyaˈay ets ko dyaˈˈagëdaky ja päˈämjäˈäy.
3 Mbäät mëjwiin kajaa tijaty xytyukniˈˈijxëm ja miläägrë mëdiˈibë Jesus tyuun. Mä yäˈädë artikulo nˈixäˈänëm ti mbäät niˈigyë dyajkëktëkë ja mëbëjkën. Nanduˈun nnimaytyäˈägäˈänëm wiˈixënë Jesus dyajnigëxëˈkyë yujyˈat tudaˈakyˈat etsë paˈˈayoˈowën ko ttuuny ja miläägrë ets wiˈix ëtsäjtëm mbäät nanduˈun nbanëjkxëmë yˈijxpajtën.
TIJATY XYTYUKNIˈˈIJXËM MÄ JYOBAA ETSË JESUS JA MILÄÄGRË
4. ¿Pën nanduˈun nˈixyˈäjtëm ko ngäjpxëm mä Biiblyë ja miläägrë mëdiˈibë Jesus tyuun?
4 Ja miläägrë mëdiˈibë Jesus tyuun, mëjwiin kajaa nanduˈun tijaty xytyukniˈˈijxëm mä Jyobaa, pes yëˈë Tyeety mooyë ja mëkˈäjtën parë ttuuny ja miläägrë. Mä Biiblyë jyënaˈany ko ‘Dios yëˈë myooy ja Jesús ja mëkˈäjtën, ets ko ja Jesús ttuuny ja oybyë ko jyëdijty Naxwiiny ets dyajtsoky ja jäˈäy niˈëmukë mëdiˈibë ënety ja mëjkuˈu yajˈëyoowëdëpën. Jëduˈun ojts yäˈädë ttuny jaˈaygyëjxm ko ja Dios mëët yajpääty’ (Hech. 10:38, TY). Jesus yëˈë nanduˈun yajnigëxëˈk wiˈixë Tyeety nyayjyawëty ets wiˈix wyinmay. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Yëˈko ojts dyajnigëxëˈëky mä ja kyäjpx myaytyakën ets wiˈix tijaty ttuuny, extëm ko ttuuny ja miläägrë (Fwank 14:9). Min nˈokˈijxëm tëgëk pëky ti xytyukniˈˈijxëm ja miläägrë mëdiˈibë Jesus tyuun, pes xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë nyajkëktëjkëm ja mëbëjkën.
5. ¿Tiko Jesus ttuunyë miläägrë? (Matewʉ 20:30-34).
5 Myëduk pëky, Jesus mëdë Tyeety mëk xytsyojkëm. Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny yajnigëxëˈk ko mëkë nety ttsokyë jäˈäy, pes yajtuun ja mëkˈäjtën mëdiˈibë Tyeety mooyë parë tpudëjkë pënaty ayoowdë. Extëm tëgok, nimajtskë jäˈäy mëdiˈibë wiintsëty mëktaˈagyë Jesus tˈanmääytyë parë pyudëkëdët (käjpxë Matewʉ 20:30-34). Yäˈädë tekstë jyënaˈany ko Jesus ta “tpaˈˈayooy ja wiintsëty ets ojts ttoonë ja wyiin parë dyaˈijxpëjky”. Ko duˈun tpaˈˈayooy, yëˈë yajnigëxëˈk ko mëkë nety ttsokyë jäˈäy ets yëˈë pudëjkë parë ojts dyajkay dyaˈuuky ja mayjyaˈay ets parë dyaˈˈagëdaky ja mëdiˈibë nety myëdäjtypyë leprë (Mat. 15:32; Mar. 1:41). Pääty, mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa, ja Dios mëdiˈibë myëdäjtypy ja “paˈˈayoˈon”, ets ja yˈUˈunk, mëjwiin kajaa xytsyojkëm ets mëk tjawëdë ko xyˈijxˈayoˈowëm (Luk. 1:78; 1 Peed. 5:7). Jyobaa mëdë Jesus tsyojknëdëp parë jyëjptëgoyët ja naxwinyëdë jäˈäyë yˈamay jyotmay.
6. ¿Ti mëkˈäjtënë Jyobaa të tmoˈoyë Jesus?
6 Myëmajtsk pëky, Jyobaa të tmoˈoyë mëkˈäjtënë Jesus parë dyajjëjptëgoyët tukëˈëyë ja naxwinyëdë jäˈäyë yˈamay jyotmay. Ta amay jotmay mëdiˈibë kyaj mbäät nyajjëjptëgoˈoyëm, per ko Jesus ttuuny ja miläägrë ojts dyajnigëxëˈëky ko mbäät dyajjëjptëgoyë duˈumbë amay jotmay. Extëm nˈokpëjktakëm, myëdäjtypy ja mëkˈäjtën parë dyajjëjptëgoyët ja poky kaytyey mëdiˈibë tyam xyaˈˈayoˈowëm, xyajˈyubajt xyajpäˈämbajtëm ets xyaˈoˈk xyajtëgoˈoyëm (Mat. 9:1-6; Rom. 5:12, 18, 19). Ko Jesus ttuunyë miläägrë, yëˈë ojts dyajnigëxëˈëky ko mbäät “dyaˈˈagëdaˈaky ja jäˈäyëty diˈibaty pëjkëdëp” ets axtë mbäät dyajjukypyeky pënaty oˈk tëgooytyëp (Mat. 4:23; Fwank 11:43, 44). Jesus myëdäjtypy nanduˈunë mëkˈäjtën parë duˈunyë dyajwëˈëmët ja mëk tuu mëk poj ets dyaˈˈawäˈätspëtsëmët pënaty yaˈˈayoowëdëbë kaˈoybyëtëjk (Mar. 4:37-39; Luk. 8:2). ¿Këdii nguˈëˈëw ngukäjpxëm ko nnijäˈäwëmë Jyobaa duˈun të tmoˈoyë mëkˈäjtënë Jesus?
7, 8. 1) ¿Ti xytyukˈijxëm ko Jesus ttuuny ja miläägrë? 2) ¿Mëdiˈibë miläägrë niˈigyë mˈixaampy mä jembyë jukyˈäjtën?
7 Myëdëgëk pëky, mbäät nˈijtëm seguurë ko ja Diosë gyobiernë jyantsy kyunuˈkxaampy ja naxwinyëdë jäˈäy. Ja miläägrë mëdiˈibë Jesus tyuun yä Naxwiiny, yëˈë xytyukˈijxëm tijaty tyunaampy abëtsëmy nyaxwinyëdë mä tiempë myiny kyëdaˈaky ko nety tˈaneˈemyë naxwinyëdë jäˈäy. Okpawinmay wiˈix yˈixˈatäˈäny ja jukyˈäjtën ko nety të tyëjkënë anaˈambë ja Diosë gyobiernë. Kyaj nyekyjyaˈˈatäˈäny ja amay jotmay mëdiˈibë tyam xyaˈˈayoˈowëm, yuu päˈäm ets niˈamukë oy mëk nyajpäädäˈänëm (Is. 33:24; 35:5, 6; Diˈibʉ Jat. 21:3, 4). Kyaj nanduˈun nyekyjyaˈˈatäˈäny ja yuu ets kyaj tijaty nyekyˈayoˈonbëjktäˈägäˈäny (Is. 25:6; Mar. 4:41). Jantsy agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm ko nëjkx jyukypyëktë ja jëëky mëguˈuk mëdiˈibë të yˈook të tyëgoytyë (Fwank 5:28, 29). Ko nbawinmäˈäyëm wiˈix yˈixˈatäˈäny ja jembyë jukyˈäjtën, ¿mëdiˈibë miläägrë niˈigyë mˈixaampy?
8 Ko Jesus ttuuny ja miläägrë, yajnigëxëˈkë yujyˈat tudaˈakyˈat etsë paˈˈayoˈowën, ets duˈunën mbäät niˈamukë njäˈäyˈäjtëm. Min nˈoknimaytyakëm majtsk pëky, per tim jawyiin yëˈë nˈixäˈänëm ti Jesus tyuun jam Caná ko yˈojtsy mä tuˈugë pëjkpë.
NYAJTUKNIˈˈIJXËM PARË NJÄˈÄYˈÄJTËM YUJY TUDAˈAKY
9. ¿Tiko Jesus ttuunyë miläägrë mä tuˈugë pëjkpë? (Fwank 2:6-10).
9 (Käjpxë Fwank 2:6-10). Ko ja binë yˈagëjxë mä ja pëjkpë, Jesus kyaj nety yëˈë tnikëjxmˈaty parë dyajjamˈatët. Mä Biiblyë kyaj nety të yajnaskäjpxë ko Mesías yëˈë yajjëmbitaampy ja nëë extëmë binë. Okpawinmay wiˈixxyëp mnayjyäˈäwë koxyëp yˈagëjxë ja binë mä mbëky. Waˈanë Jesus tpawinmääy wiˈixë nety tsyoytyuˈunbäädäˈändë ja näämbëkëty ets nanduˈun ja fyamilyë, pääty tpudëkëyany ets ttuuny ja miläägrë extëm të yajnimaytyaktsoony mä yäˈädë artikulo. Yajjëmbijt ja nëë, naa 390 litrë extëm ja binë mas oybyë. ¿Tiko jantsy kom duˈun ojts ttimyˈyajjëmbijnë? Waˈan parë jatëgok dyajtundët ja binë ets axtë ttooktët parë yajtukpudëkëdët ja näämbëkëty. Seguurë ko ja näämbëkëty kyuˈëˈëw kyukäjpxëdë ko duˈun yajpudëjkëdë.
Nˈokjäˈäyˈäjtëm extëmë Jesus ets kyaj nnaytyukmëjjäˈäwëm tijaty nduˈunëm. (Ixë parrafo 10 etsë 11).e
10. Oknimaytyäˈäk wiˈixën tijaty tyuun jyäjtë mëdiˈibë yajmaytyakp mä Fwank kapitulo 2 (ix nanduˈunë dibujë).
10 Min nˈokˈijxëm wiˈix tijaty tyuun jyäjtë mëdiˈibë yajnimaytyakp mä Fwank kapitulo 2. ¿Të xypyekyë kuentë pënën yaˈujts ja abëjkën? Kyaj yëˈëjëtyë Jesus, yëˈë tyukˈanaˈam ja wingëëy kujkëëybyëty parë dyaˈutstët, pes kyaj nety yëˈë myëjpëtsëmäˈäny (bersikulo 6 etsë 7). Ko ttuundääy ja miläägrë, ta ojts ttukˈaneˈemy nanduˈun ja wingëëy kujkëëybyëty parë waanë tmënëjkxtët ja binë ets nëjkx ttukjäˈäwëgyaptë ja mëdiˈibë nety nyikëjxmˈäjtypy ja xëëw (bersikulo 8). Jesus kyaj nanduˈun tˈanmääy ja mayjyaˈay parë tjäˈäwëgyaptët ja binë mëdiˈibë nety të dyaˈoyë.
11. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko Jesus dyajjëmbijty ja nëë extëmë binë?
11 Jesus yajnigëxëˈkë yujyˈat tudaˈakyˈat ko ja nëë dyajjëmbijty extëmë binë, pes kyaj nyaytyukmëjjäˈäwë. Ninäˈä kyanayajmëjpëtsëëmë mä tijaty tyuun. Niˈigyë yˈijty yujy tudaˈaky ets dyajmëjpëtsëëmyë Tyeety (Fwank 5:19, 30; 8:28). Pën nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën, ta nˈijtëm yujy tudaˈaky ets kyaj nnayajmëjpëtsëˈëmëm mä tijaty nduˈunëm. Ninäˈä mbäät nganayajmëjpëtsëˈëmëm mä nduˈunëmë Diosë tyuunk, yëˈëyë mbäät nyajmëjpëtsëˈëmëmë Jyobaa, mëdiˈibë nDiosˈäjtëm (Jer. 9:23, 24). Pääty, nˈokˈyajmëjpëtsëˈëmëm xëmë Jyobaa mä tukëˈëyë tijaty nduˈunëm, pes yëˈë mëdiˈibë xypyudëjkëm (1 Kor. 1:26-31).
12. ¿Wiˈix mbäät nˈijtëm yujy tudaˈaky extëmë Jesus? Okpëjktäˈäk tuˈugë ijxpajtën.
12 Min nˈokˈijxëm ja tuk pëky wiˈix mbäät nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën. Nˈokpawinmäˈäyëm ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tuump mëjjäˈäy, tpudëkë tuˈugë ministerial mëdiˈibë kyajnëm ttimyˈyajnaxyë dyiskursë ets jantsy oy të dyajnaxy mët ko të yajpudëkë. Ko jyëjpkëxyë reunyonk, ta niˈamukë ja nmëguˈukˈäjtëm yˈanëˈëmxëdë ko jantsy oy të dyajnaxy. Per niduˈuk ja nmëguˈukˈäjtëm, ta tˈanëëmë ja mëdiˈibë tuump mëjjäˈäy ko jantsy oy të dyajnaxyë dyiskursë ja ministerial. Waˈandaa yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tuump mëjjäˈäy jyënäˈänët: “Pääty jantsy oy të dyajnaxy, yëˈko ëjts të nbudëkë”. ¿O waˈandaa yˈitët yujy tudaˈaky ets jyënäˈänët: “Duˈun, jantsy oy të tyim diskursaräjnë”? Tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë jäˈäyˈäjtp yujy tudaˈaky, kyaj nyayajmëjpëtsëmyëty ko tpudëkë ja myëguˈuktëjk. Pes nyijäˈäwëp ko Jyobaa pyëjkypyë kuentë ets yajtsobatypy tukëˈëyë tijaty tyuumpy (ijxkijpxyë mëdë Matewʉ 6:2-4; Eb. 13:16). Jyobaa jantsy agujk jotkujk nyayjyawëty ko tˈixy nanduˈun njäˈäyˈatäˈänëm yujy tudaˈaky extëmë Jesus (1 Peed. 5:6).
NYAJTUKNIˈˈIJXËM PARË NBAˈˈAYOˈOWËMË JÄˈÄY
13. ¿Ti yˈijxë Jesus ko kyäjpndëjkë Naín, ets ti net tyuun? (Lukʉs 7:11-15).
13 (Käjpxë Lukʉs 7:11-15). Jeˈeyënëmë nety të naxy tuk jëmëjt ja kujkm mä Jesus tyëkë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë ko ojts nyëjkxy Naín. Mä yäˈädë it lugäär naa jamyë wyeˈemyë Sunem, mä Eliseo ojts dyajjukypyeky tuˈugë toxytyëjkë myäänk naa 900 jëmëjtëp (2 Rey. 4:32-37). Ko Jesus jyajty käjpnbëˈääy, ta tˈijxy ko ja mayjyaˈay tmënëjkxtë tuˈugë oˈkpë parë dyajnaxtëkëyäˈändë. Yëˈë nety të yˈooky tuˈugë kuˈookytyoxytyëjkë tyuˈukˈuˈunk ets ko Jesus tˈijxy wiˈix tjantsy nyijëˈëy tjantsy nyiyaˈaxyë yˈuˈunk, ta ojts tˈanëëmë ja mayjyaˈay parë tnaxkugëyëdët ja oˈkpë. ¿Tiko duˈun ttuuny? Yëˈko pyudëkëyaambyë nety ja kuˈookytyoxytyëjk, pes ojts dyajjukypyëjkë ja yˈuˈunk. Mä Evangelios jyënaˈany ko Jesus nidëgëëgë jäˈäy dyajjukypyejky, ja tim jawyiimbë yëˈë yäˈädë kuˈookytyoxytyëjkë myäänk.
Nˈokjäˈäyˈäjtëm extëmë Jesus ets nˈokpaˈˈayoˈowëm pënaty të yˈooktë jyëëky myëguˈuk. (Ixë parrafo 14 axtë 16).
14. Oknigäjpx wiˈixën tijaty tyuun jyäjtë mëdiˈibë yajmaytyakp mä Lukʉs kapitulo 7 (ix nanduˈunë dibujë).
14 Min nˈoknimaytyakëmë Lukʉs kapitulo 7 parë nˈijxëm wiˈixën tijaty tyuun jyäjtë. Tim jawyiin, yëˈë Jesus yˈijx ja “kuˈeekytyoˈoxy” ets ta “net tpaˈˈayooy” (bersikulo 13). Waˈanë Jesus tˈijxy ko yäˈädë toxytyëjk tjantsy nyiyaˈaxy ja myäänk ko yajmënëjkxnë naxtëjkëbë. Ko duˈun tˈijxy, nëgooyë ojts tpaˈˈayoownë. Per kyaj jeˈeyë tpaˈˈayooy, yajnigëxëˈkën mä tijaty tyuun. Seguurë ko jënan yˈääwoty jyodoty: “Këdii nëgoo myaˈaxy”. Jesus pyudëjkë yäˈädë kuˈookytyoxytyëjk, pes ojts dyajjukypyëjkë ja yˈuˈunk ets ta “ttukkëdëjkë” (bersikulo 14 etsë 15).
15. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ko Jesus dyajjukypyejky ja kuˈookytyoxytyëjkë myäänk?
15 Ko Jesus dyajjukypyejky ja kuˈookytyoxytyëjkë myäänk, yëˈë xytyukniˈˈijxëm ko mbäät nanduˈun nbaˈˈayoˈowëm pënaty oˈk tëgooytyëbë jyëëky myëguˈuk. Ëtsäjtëm kyaj mbäät nyajjukypyëjkëmë oˈkpë extëmë Jesus ttuuny, per mbäät nbaˈˈayoˈowëm pënaty të yˈooktë jyëëky myëguˈuk. ¿Wiˈix mbäät duˈun nduˈunëm? Tsojkëp nˈijxëm wiˈix yaˈix yajpäättë nmëguˈukˈäjtëm parë nnijäˈäwëm wiˈix mbäät nbudëjkëm etsë net nyajtuˈunëm ja ääw ayuk mëdiˈibë mbäät jyotkujkmoˈoyëdë ets pyudëkëdëd (Prov. 17:17; 2 Kor. 1:3, 4; 1 Peed. 3:8). Ko duˈun nduˈunëm, mbäät mëjwiin kajaa nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets njotkujkmoˈoyëm.
16. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm yajnimaytyaˈaky ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë nety näämnëm ja nyëëxuˈunk të yˈooky? (Ixë dibujë mëdiˈibë myëmiimpy).
16 Min nˈokˈijxëm ti tuun jäjtë mä tuˈugë reunyonk. Yëˈë nety yaˈëëp mä yajmaytyaˈaky ko oˈkpë jyukypyëkäˈändë, ta tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm ojts tˈijxpääty ko tuˈugë uˈunktääk jyantsy jyëˈëy jyantsy yaˈaxy mët ko näämnëmë nety ja nyëëxuˈunk yˈooky. Komë yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm nyijäˈäwëbë nety, ta pojën ojts tninëjkxy parë tmëneeny ets mëët yˈakˈëëwdääy. Yäˈädë uˈunktääk pyëjkë kuentë ko mëkë nety tsyokëdë nmëguˈukˈäjtëm ets jantsy agujk jotkujk nyayjyäˈäwë ko yˈojtsy reunyonk. Yëˈë duˈun tnimaytyaky: “Nnijäˈäwëbëtsë nety ko xypyudëkëyäämbëts kots nëjkxët reunyonk”. Mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa pyëjkypyë kuentë ets yajtsobatypy ko jam wiˈixtsoow nbudëjkëm o nbaˈˈayoˈowëm pënaty “mëk mon mëk tuk” yajpattëp (Sal. 34:18).
NˈOKˈËXPËJKËM JA MILÄÄGRË MËDIˈIBATYË JESUS TYUUN
17. ¿Ti të nˈijxëm mä yäˈädë artikulo?
17 Ko nˈëxpëjkëm ja miläägrë mëdiˈibatyë Jesus tyuun, xypyudëjkëm parë niˈigyë nyajkëktëjkëmë mëbëjkën. Ko ngäjpxëmë Evangelios, xytyukˈijxëm ko Jyobaa mëdë Jesus mëk xytsyojkëm, Jesus myëdäjtypyë mëkˈäjtën parë dyajjëjptëgoyët tukëˈëyë ja amay jotmay. Mbäät nˈijtëm seguurë ko tim tsojk ja Diosë gyobiernë dyajminäˈäny ja kunuˈkxën yä Naxwiiny. Ko nˈëxpëjkëm ja miläägrë, xypyudëjkëm parë nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën. Pääty ko nety nˈëxpëjkëm naytyuˈuk o nDiosˈawdäjtëm tuk familyë, oyxyëp ko nˈëxpëjkëm ja miläägrë mëdiˈibatyë Jesus yˈaktuun. Ta net nˈijxëm tijaty xytyukniˈˈijxëm ets ndukmëtmaytyakëm ja wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm. Ko duˈun nduˈunëm, mbäädë net mëët ja nmëguˈukˈäjtëm ngäjpx nmaytyakëm (Rom. 1:11, 12).
18. ¿Ti nˈixäˈänëm mä jatuˈukpë artikulo?
18 Ko netyë Jesus dyajjëjpkëxanë ja Tyeetyë tyuunk yä Naxwiiny, ta tˈaktuuny ja myëdëgëëkpë miläägrë mä ja oˈkpë dyajjukypyejky. Jeˈeyë ko yäˈädë miläägrë tim tëgatsy, pes yëˈë yajjukypyëjk ja myëtnaymyaayëbë Lázaro mëdiˈibë nety tyaxk xëëwëp yˈoˈknë. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yäˈädë miläägrë mëdiˈibë Jesus tyuun? ¿Ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë nmëbëjkëm ko oˈkpë jukypyëkandëp? Mä jatuˈukpë artikulo nˈatsoowëmbitäˈänëm.
ËY 20 Mgëyäjkë mˈUˈunk diˈib mëk mtsojkypy
a Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny tyuunë miläägrë, extëm ko ojts duˈunyë dyajwëˈëmë ja mëk tuu mëk poj, ko dyaˈˈagëdaky ja päˈämjäˈäy ets ko dyajjukypyejkyë oˈkpë. Ja miläägrë mëdiˈibaty tyuun, yajkujäˈäyë mä Biiblyë parë mbäät nnaytyukpudëjkëm. Mä yäˈädë artikulo nˈixäˈänëm tuk pëky majtsk pëky ets nnijawëyäˈänëm wiˈixë Jyobaa mëdë Jesus jyaˈayˈattë. Xypyudëkëyäˈänëm nanduˈun parë niˈigyë mëbëjkën nyajkëktëjkëm ets nˈixäˈänëm wiˈix mbäät duˈun njäˈäyˈäjtëm.
b Tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë yˈëxpëjkpëtsëëmbyë Biiblyë jyënaˈany ko ja tiempë mä Jesus jyukyˈajty, kontiempë ijtyë jäˈäy tˈixtë ti yajtunandëp parë yˈoyjyaˈaytyäˈäktët mët pënaty wyoow wyijtstëp. Ets niˈigyë ijty duˈun ttundë mä tuˈugë jäˈäy pyeky parë këdiibë tijaty yˈagëxët.
c Mä Evangelios tnimaytyaˈaky ko Jesus naa 30 naxy ttuunyë miläägrë. Ets tyuun nanduˈun kanäägë miläägrë mä tuˈukpë xëëw. Extëm nˈokpëjktakëm, ko tëgok nyimiinëdë ja tëgoy myayjyaˈay “yaˈˈagëdak may ja diˈibë myëdäjttëp kanäk nax ja päˈäm” (Mar. 1:32-34).
d Parë niˈigyë xynyijawët wiˈix xyjyotkujkmoˈoyët pënaty mon tuk yajpattëp, ixë La Atalaya 1 äämbë nobiembrë 2010 mä jyënaˈany, “Jesús supo consolar a sus amigos”.
e YAJNIMAYTYAˈAGYË DIBUJË: Jesus tˈixy ko ja näämbëkëty ets pënaty të wowdë tˈuuktë ja oybyë binë.