Tijaty xytyukniˈˈijxëmë padrenuestro (myëmajtsk pëky)

1-3. ¿Tiko Lana yˈity seguurë ko ojtsë Jyobaa yˈatsoowëmbijtxëty ja nyuˈkxtakën?

LANA, tuˈugë prekursoora regulaar ninäˈä tkajäˈäytyëgoy wiˈix jyajty kyëbejty ko yˈojtsy Alemania mä jëmëjt 2012. Jyënaˈany ko majtskˈokë Jyobaa ojts yˈatsoˈowëmbijtxëtyë nyuˈkxtakën. Tim jawyiin diˈibë Jyobaa yˈamdoow, yëˈë ets tpäädët tuˈugë jäˈäy diˈib tyukmëtmaytyäˈägëbë oybyë ayuk. Ja duˈun nyuˈkxtaky ko nety nyijkxy trengoty parë jyäˈtäˈäny mä ayropuertë. Per ko jam jyajty, ta yaˈˈanmääy ko jakumbomnëm tsyoonäˈäny ja abionk diˈib tyuknëjkxëyaampy. Ta jatëgok tmënuˈkxtakyë Jyobaa parë tˈamdooyë naybyudëkë, pes tapë nety ja myeeny kyëjxnë ets kyaj tnijawë mä myäˈäjët.

² Ko tmëgäjpxtääyë Jyobaa, ta tuˈugë jäˈäy yˈanmääyë: “Lana, ¿ti mijts yä mduumpy?”. Yëˈëdëmë nety tuˈugë mixy diˈib mëët të yˈeskuelëˈaty, japë nety nyijkxy Sudáfrica, ets të nety pyaminyëty ja tyääk mëdë nyanwelë parë tyuˈujëjpwowëyaˈanyëty. Lana ta tmaytyaky ja jyotmay, ets ta ja toxytyëjkëty wyoowëdë mä tyëjk ets jam myäˈäjët. Ta yajtëëwëdë tijaty ets wiˈix yˈixëty ja tyuunk extëmë prekursoora.

³ Jakumbom ko kyaaytyaaytyë, ta niˈigyë tijaty dyajtëëwdë etsë Lana ta tˈatsoowëmbijty mëdë Biiblyë. Mä nety kyajëmbitynyëm, ta tkujäˈäyë ja direksion parë nmëguˈukˈäjtëm kyuˈixëdët. Lana duˈunyëm tyam tyuny prekursoora ets ijtp seguurë ko Jyobaa ojts yˈatsoowëmbijtxëty ja nyuˈkxtakën (Salmo 65:2).

4. ¿Ti yajnimaytyäˈägäämp mä tyäˈädë artikulo?

⁴ Ko nbatëmë amay jotmay, ta netyë nmënuˈkxtakëmë Jyobaa. Yëˈë myëdoowˈijtypy wiˈix nˈanmäˈäyëm ets xypyudëjkëm xondaˈakyˈää xondaˈakyjyot (Salmo 34:15; Proverbios 15:8). Perë Jesus ojts xytyukniˈˈijxëm mä padrenuestro diˈib mas jëjpˈam mbäät ninuˈkxtakëm. Mä tyäˈädë artikulo yajnimaytyäˈägäˈäny taxk pëky diˈib miimp mä padrenuestro ets wiˈix xypyudëjkëm parë xëmë nmëduˈunëmë Jyobaa (käjpxë Mateo 6:11-13, Traducción del Nuevo Mundo [TNM]).a

“MMOOYTYËGËTS MÄ TYÄˈÄDË XËË TIJËTS NGAYTYËP”

5, 6. ¿Tiko mbäät nˈanmäˈäyëmë Jyobaa mmooytyëgëts “tijëts ngaytyëp” oy ngayajtëgoyˈäjtëmë käˈäy ukën?

⁵ Jesus ojts xytyukniˈˈijxëm ets njënäˈänëm “tijëts ngaytyëp”, kyaj “tijëts ngayëp”. Victor diˈib tuump sirkuitë mëdë nyëdoˈoxy jap África, jyënaˈany: “Nmooytyëbëtsë dyoskujuyëmë Jyobaa kojëts kyaj nmëmay nmëdäjtë käˈäy ukën o mäjëts nbëktët ja tëjkˈajuytyuk. Pes yëˈëjëts xypyudëjkëdëbë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mä naymyujkën. Per kojëts nnuˈkxtaˈaky, nˈanmaabyëtsë Jyobaa parë tpudëkëdë nmëguˈukˈäjtëm diˈib yaˈˈamääytyaktëbë myeeny sentääbë”.

⁶ Waˈan ëtsäjtëm kyaj xytyëgoyˈäjtxëmë käˈäy ukën, per ta nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib ayoowdëp. Ets nääk wiˈixëm dyajnaxtë ayoˈon jotmay. Oy ko ninuˈkxtakëm, per nan mbäät nbudëjkëm, extëm ko nmoˈoyëm tijaty nmëdäjtëm. Nan mbäät nˈagoˈonëmë meeny sentääbë mä ja käjë diˈib mä naymyujkën, pesë tyäˈädë meeny nan yëˈë tuump parë yajpudëkëdë nmëguˈukˈäjtëm (1 Fwank 3:17).

7. ¿Ti ijxpajtënë Jesus pyëjtak parë xytyukniˈˈijxëm ets kyaj nëgoo tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm?

⁷ Ko Jesus tyukniˈˈijxë padrenuestro, ta net tpëjtaky tuˈugë ijxpajtën diˈib xypyudëjkëm parë kyaj nëgoo nmëmäˈäy nmëdäjëm ti nijukyˈäjtëm. Yëˈë myaytyak ja pëjy ujts diˈib kamoty, diˈib kyaj ti tmëmay tmëdäjtë mët ko Jyobaa yëˈë kuentˈäjtëdëp. Nanduˈun ëtsäjtëm, kyaj mbäät nmëmäˈäy nmëdäjtëm diˈib nyajtëgoyˈatäˈänëm mä tiempë myiny kyëdaˈaky (Matewʉ 6:30-34). Mët yëˈëyë mbäät njotkujkˈäjtëm ko nmëdäjtëm diˈib tyam nyajtunäˈänëm. Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät nˈamdoˈowëmë Dios tuˈugë lugäär mä ntsënäˈäyëm, tuˈugë tuunk mä nyajpëtsëˈëmëmë käˈäy ukën ets nˈamdoˈowëmë naybyudëkë wiˈix mbäät tijaty nduˈunëm ko nyajpatëm yuumëët päˈämmëët. Per ta tuk pëky diˈib jëjpˈam ninuˈkxtakëm. Min nˈokˈijxëm.

8. ¿Ti xytyukjamyajtsëm ko Jesus jyënany ets nˈamdoˈowëm tuˈuk tuˈugë xëë ja käˈäy ukën?

⁸ Jesus ojts jyënaˈany ets nˈamdoˈowëm tuˈuk tuˈugë xëë ja käˈäy ukën, per nˈokjamyajtsëm nanduˈun ko jyënany: “Kyaj jyatyimˈyëˈëyëtyë tsäjkaaky mëët jyikyˈaty ja jäˈäy, tyukjikyˈatëp mët tëgekyë Diosë yˈayuk” (Matewʉ 4:4). Pääty jëjpˈam ets nˈamdoˈowëmë Jyobaa parë xymyoˈoyëm ja ëxpëjkën diˈib nyajtëgoyˈäjtëm ets mëët oy nˈijtëm.

“NIMAˈKXTËGËTS JA NJUY NUˈKXY”

9. ¿Tiko mbäät njënäˈänëm ko poky kaytyey duˈun extëmë juy nuˈkxy?

⁹ Mä padrenuestro Jesus jyënany: “Nimaˈkxtëgëts ja njuy nuˈkxy”. Ets jatëgok jyënany: “Xymyaˈxëdëts ëëtsëtyë nbojpëty” (Mateo 6:12, TNM; Lukʉs 11:4). Jesus duˈun jyënany mët ko poky kaytyey duˈun extëmë juy nuˈkxy. Mä jëmëjt 1952, myiiny tuˈugë artikulo mä tyäˈädë rebistë mä yajnimaytyaky ko jëjpˈam ntsojkëmë Dios ets nmëmëdoˈowëm. Per ko nmëbokytyuˈunëm, ta kyaj nekymyoˈoyëm diˈib xypyatëm, pääty nyaxy extëmxyëp nmënuˈkxyˈäjtëm. Ets koxyëbë Jyobaa yˈokjënäˈäny, mbäätxyëp axtë kyaj xynyekymyëtnaymyaayëbëˈäjtëm. Ja rebistë yˈakjënany: “Päätyë jäˈäy pyokytyuny mët ko kyaj ttsekyë Dios” (1 Fwank 5:3).

10. 1) ¿Tiko Jyobaa xypyokymyaˈkxëm? 2) ¿Ets wiˈix nnayjäˈäwëm ko duˈun ttuuny?

¹⁰ Tuˈuk tuˈugë xëë ntsojkëm etsë Jyobaa xypyokymyaˈkxëm. Ets mbäät duˈun ttuny mët ko Jesus ojts xykyuˈoˈkëm myajtsk mil jëmëjtëp. Xëmë mbäät nmoˈoyëmë dyoskujuyëmë Jyobaa ko yˈUˈunk ojts xykyuˈoˈkëm. Pes kyajxyëp ojts nˈawäˈätspëtsëˈëmëm mä ja poky etsë oˈkën koxyëp ojts xykyakuˈoˈkëm (käjpxë Salmo 49:7-9b etsë 1 Peedrʉ 1:18, 19). Ko padrenuestro jyënaˈany “xymyaˈxëdëts ëëtsëtyë nbojpëty”, yëˈë xytyukˈijxëm ko nan mbäädë nmëguˈukˈäjtëm ttukˈoyˈattë ko Jesus ojts xykyuˈoˈkëm. Jyobaa tsyejpy ets nmëmäˈäy nmëdäjëmë nmëguˈukˈäjtëm ets wiˈix oy yˈittët mët yëˈë. Tuk pëky wiˈix mbäät nduˈunëm, jaˈko nbokymyaˈkxëm ko xymyëdëgoˈoyëm, näˈäty kyaj tyim mëjwiin tyim kajaajëty. Ko nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm, ta nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm ets nmëjjäˈäwëm ko Jyobaa xypyokymyaˈkxëm (Kolosʉ 3:13).

11. ¿Tiko mbäät nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm?

¹¹ Näˈäty, tsiptakp nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm mët ko pokyjyaˈay nyajpatëm (Levítico 19:18). Ets pën ndukmëtmaytyakëmë wiinkpë wiˈix të xytyuˈunëm, mbäädë net xypyuwäˈkëm ets tmëtsippëkët ja nmëguˈukˈäjtëm. Ko duˈun jyatët, ta kyaj tuˈugyë nekyˈijtëm mä ja naymyujkën. Ets pën kyaj nyaˈoˈoyëmë tyäˈädë jotmay, yëˈë nety nyaˈijxëm ko kyaj nmëjjäˈäwëm ko Jesus ojts xykyuˈoˈkëm (Matewʉ 18:35). Ets kyaj Jyobaa xypyokymyaˈkxäˈänëm pën kyaj nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm (käjpxë Matewʉ 6:14, 15). Pën ntsojkëm etsë Jyobaa xypyokymyaˈkxëm, ninäˈä kyaˈoyëty nbokytyuˈunëm mëjwiin kajaa (1 Fwank 3:4, 6).

“ETS KËDIIJËTS XYˈIJXMATSTË”

12, 13. 1) ¿Ti jotmayë Jesus pyat ko nyëbajtääy? 2) ¿Tiko kyaj mbäät pën nbokymyoˈoyëm ko ngäˈäjëm mä nyaˈijxmäjtsëm? 3) ¿Ti Jesus yajnigëxëˈk ko xëmë tmëmëdooyë Jyobaa?

¹² Mä padrenuestro Jesus jyënany: “Ets këdiijëts xyˈijxmatstë”. Tyäˈädë yëˈë xytyukjamyajtsëm ko Jesus yaˈijxmäjtsy ko nyëbajtääy. Jyobaa nyasˈijxë ets ja “mëjkuˈugopk” tˈijxmatsëdë Jesus (Matewʉ 4:1; 6:13). ¿Tiko? Yëˈko Adán mëdë Eva kyaj tkupëjktë Jyobaa extëmë yˈanaˈambë, ets tsojkëbë nety ets yaˈˈatsoowëmbitëdë tyäˈädë yajtëˈëwën: ¿Kyajëdaa Jyobaa yajxon ojts dyajkojˈyë naxwinyëdë jäˈäy? ¿Mbäät tuˈugë wäˈäts jäˈäy xëmë tmëmëdoyë Dios ko yaˈijxmatsët? ¿Waˈandaa mas oyë naxwinyëdë jäˈäy jyukyˈattët ko këˈëm nyayˈanaˈamëdët extëmë Satanás dyajjaygyukëyanë? (Génesis 3:4, 5.) Parë yaˈˈatsoowëmbitëdë tyäˈädë yajtëˈëwën, ta Jyobaa tkejxyë Jesus yä Naxwiiny. Per mä tiempë myiny kyëdaˈaky ja mä yˈoyëyaˈany tukëˈëyë tyäˈädë jotmay. Ets niˈamukë nëjkx tnijawëdë, duˈun diˈib tsäjpotm ets yä Naxwiiny, ko Jyobaa yëˈë diˈib mas oy anaˈamp.

¹³ Jyobaa kyaj pën tˈijxmatsy mët ko yëˈë wäˈäts. Yëˈë duˈunë Satanás diˈib xyˈijxmäjtsëm (Matewʉ 4:3). Per ëtsäjtëm xypyatëm pën njëjpkudijëyäˈänëm ko nyaˈijxmäjtsëm o kyaj (käjpxë Santya̱ˈa̱gʉ 1:13-15). Extëmë Jesus, ¿ti tyuun ko Satanás yˈijxmäjtsë? Netyë ojts tjëjpkudijë ets ojts ttukwingugäjpxë Diosë yˈAyuk, pyëjtakë wyinmäˈäny ko xëmë tmëmëdowäˈänyë Jyobaa. Perë Satanás kyaj ojts wyeˈemy jotkujk, wyinmääy näˈä mbäät jatëgok tˈijxmatsy (Lukʉs 4:13). Per oy ti tjatuuny, Jesus xëmë tmëmëdooyë Tyeety extëmë yˈanaˈambë. Ets duˈun dyajnigëxëˈky ko mbäät tuˈugë wäˈätsjäˈäy xëmë tmëmëdoyë Jyobaa axtë mä tpäätyë mëjwiimbë jotmay. Tyam, nanduˈunë Satanás xyˈijxmäjtsëm parë kyaj nmëmëdoˈowëmë Jyobaa.

14. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë njëjpkudijëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm?

¹⁴ Axtë tyambäät, tsojkëp yaˈˈatsoowëmbitët pënë Jyobaa myëdäjtypyë madakën ets yˈanaˈamët. Päätyë Jyobaa duˈunyëm tnasˈixë etsë Satanás xyˈijxmäjtsëm. Nˈokjamyajtsëm ko Dios kyaj yëˈë xyˈijxmäjtsëm, pes xytyukjotkujkˈäjtëm ko nmëmëdowäˈänëm ets xypyudëkëyäˈänëm. Per kyaj pën ttukˈaguanëˈaty ets myëmëdowëdët, xynyaˈijxëm ets këˈëm nwinmäˈäyëm pën nmëmëdowäˈänëm o kyaj. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë njëjpkudijëm ko nyaˈijxmäjtsëm? Tsojkëp oy nˈijtëm mëdë Jyobaa ets xëmë nmënuˈkxtakëm parë xypyudëjkëm. Min nˈokˈijxëm wiˈix tˈatsoowëmbity ko nmënuˈkxtakëm.

15, 16. 1) ¿Tijaty mbäät xyˈijxmäjtsëm? 2) ¿Pënë pyoky ko ti xyajkäˈäjëm?

¹⁵ Jyobaa mbäät xypyudëjkëm mëdë myëjää parë njëjpkudijëm ko Satanás xyˈijxmäjtsëm. Nan yajtuumbyë Biiblyë etsë naymyujkën parë xytyukˈawäˈänëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm. Extëm nˈokpëjtakëm, xyˈanmäˈäyëm ets kyaj nyajtuˈunëmë jot mëjää, xëë tiempë etsë meeny sentääbë mä diˈib kyaj nyajtëgoyˈäjtëm. Espen mëdë Janne, tuˈugë kasäädë jäˈäy diˈib Testiigëty, jap tsyëënëdë Europa mä tuˈugë paˈis diˈib mëkjäˈäy. Yëˈëjëty kanäk jëmëjt tyuundë prekursoor mä tyëgoyˈatyë käjpxwäˈkxpë. Per tyam, kyaj duˈun nyekytyundë mët ko tam majtskë yˈuˈunk. Espen jyënaˈany: “Kom tyam kyajts kajaa ndiempë nekyyajtundë mä Diosë tyuunk, xëmëtsë Jyobaa nˈamdowdë etsëts xypyudëkëdët parëts kyaj tijaty xyajkäˈädët. Nˈamdoowdëbëts parëts niˈigyë nyajkëktëkëdët ja naymyayë mët yëˈë ets parëts duˈunyëm ndukxondäˈäktët ja tyuunk”.

¹⁶ Ja tuk pëky diˈib xyajkäˈäjäˈänëm ets tsojkëp njëjpkudijëm, yëˈë pornografía. Nääk, pääty tˈixtë pornografía mët ko kyaj tjëjpkudijëdë ja axëëkpë jot winmäˈäny. Pën xyajkäˈäjëm, kyaj mbäät nbokyˈijxëmë Satanás o jyaˈay. ¿Tiko? Yëˈko yëˈëjëty kyaj mbäät aguanë xytyuktuˈunëmë axëkˈäjtën. Per ta nimayë nmëguˈukˈäjtëm, duˈunë yetyëjk toxytyëjk, diˈib kyaj të tnasˈixëdë etsë pornografía yajkäˈäjëdët. Pääty ëtsäjtëm, nan mbäät njëjpkudijëm (1 Korintʉ 10:12, 13).

“NIˈIGYËTS XYAˈˈAWÄˈÄTSPËTSËMDËT MÄ JA AXËËKPË”

17. 1) ¿Wiˈix nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm etsë Jyobaa xykyuwäˈänëm mä Satanás? 2) ¿Ti tyunaambyë Jyobaa tim tsojk?

¹⁷ Ko nˈanmäˈäyëmë Jyobaa “niˈigyëts xyaˈˈawäˈätspëtsëmdët mä ja axëëkpë”, yëˈë nety nˈamdoˈowëm ets xykyuwäˈänëm mä Satanás. ¿Wiˈix nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm etsë Jyobaa xykyuwäˈänëm? Ko kyaj nekytyuktëjkëm tijaty tyuundëbë naxwinyëdë jäˈäy ets nan kyaj nekytsyojkëm “ja naxwinyëdë winmäˈäny” (Fwank 15:19; 1 Fwank 2:15-17). Tim tsojkë Jyobaa dyajkutëgoyaˈanyë axëkjäˈäytyëjk ets ttsumäˈänyë Satanás. Per mä kyajäˈtynyëmë tyäˈädë tiempë, tsojkëp njamyajtsëm ko Satanás jantsy awäˈändakp mët ko jawaanë tiempë yˈakwëˈëmxëty. Mëktaˈaky xyajtëgoyäˈänëm parë nmastutëmë Jyobaa. Pääty jyëjpˈamëty ets nˈamdoowˈadëtsëmë Dios ets xykyuwäˈänëm mä Satanás (Diˈibʉ Jatanʉp 12:12, 17).

18. ¿Ti mbäät nduˈunëm pën njukyˈatäˈänëm mä kyaj Satanás nyekyyajpäädäˈäny?

¹⁸ ¿Mtsojkënyëˈajtypy mjukyˈatäˈäny mä nety kyaj nyekyyajpäätyë Satanás? Pën duˈun, amdoowˈadëˈëts ets myinët ja Diosë yˈAnaˈamën Kyutujkën, wyëˈëmët wäˈäts ja xyëë, ets yajtunëdë tsyojkën yä Naxwiiny. Nˈokˈijtëm seguurë ko Jyobaa xykyuentˈatäˈänëm ets ko xymyoˈoyäˈänëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm parë ninäˈä ngamastutëm. Duˈunë duˈun, nˈoktuˈunëmë mëjää parë njukyˈäjtëm extëmë padrenuestro jyënaˈany.