Niˈigyë jotkujk nnayjyawëyäˈänëm pen nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm

1, 2. Oknimaytyäˈäk tiko yëˈë xyaˈˈagujkˈäjt xyajjotkujkˈäjtëm ko wiink jäˈäy nbudëjkëm.

KO ËTSÄJTËM pën ti xynyamoˈoyëm agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm, per niˈigyë agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko ëtsäjtëm pën ti namoˈoyëm. Ets päätyën dyuˈunëty mët ko Jyobaa duˈun ojts xyajkojëm, yëˈë xyajjotkujkˈäjtëm ko pën ti namoˈoyëm ets kyaj ko ëtsäjtëm pën ti xynyamoˈoyëm (Apos. 20:35). Ets oy ko duˈunë Jyobaa ojts xyajkojëm. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm?

² Jaˈko Jyobaa duˈun ojts xyajkojëm parë nyajpatëm agujk jotkujk. Pääty pen jukyˈatäˈänëm agujk jotkujk, oy ko nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny ets nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm. ¡Jantsy oy ko duˈunë Jyobaa ojts xyajkojëm! (Sal. 139:14).

3. ¿Tiko Biiblyë jyënaˈany ko Jyobaa yëˈë tuˈugë Dios mëdiˈibë jotkujk yajpatp?

³ Biiblyë jyënaˈany ko pënaty pyudëjkëdëbë myëguˈuktëjk agujk jotkujk jyukyˈattë, duˈun extëmë Jyobaa yëˈë tuˈugë Dios mëdiˈibë agujk jotkujk yajpatp mëët ko tijaty xynyamoˈoyëm (1 Tim. 1:11). Yëˈë mëdiˈibë tim jawyiin ojts tijaty xymyoˈoyëm ets nipën duˈun ti tkayaky extëm yëˈë. Apostëlë Pablo duˈun jyënany, “jaˈa ko Dioskyëjxm njikyˈäjtëm, nyuˈxëm es nˈijtëm” (Apos. 17:28). Duˈunë duˈun, “tëgekyë oybyë esë tsujpë, Dios jaˈa yajkypy, diˈibë të tpëjtaˈaky ja jäj tëˈxën tsäjpotm” (Sant. 1:17).

4. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë jotkujk nyajpatëm?

⁴ ¿Ti mbäät nduˈunëm pen niˈigyë jotkujk nyajpäädäˈänëm? Yëˈë ko nˈijtëm oyjyaˈay extëmë Jyobaa, duˈun extëm nˈixäˈänëm mä yäˈädë artikulo (Éfes. 5:1). Nan nˈixäˈänëm ti mbäät nduˈunëm ko ja nmëguˈukˈäjtëmëty kyaj tkuˈëw tkukäjpxëdët ko jam ti njatukmëduˈunëm. Ets yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets nyajpatëm jotkujk.

NˈOKˈIJTËM OYJYAˈAY DUˈUN EXTËMË JYOBAA

5. ¿Tijatyë Jyobaa xynyamoˈoyëm?

⁵ Jyobaa kanääk pëky tijaty xynyamoˈoyëm. Extëm nˈokpëjktakëm, xymyoˈoyëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm. Jyobaa kyaj xymyoˈoyëm mëdiˈibë ëtsäjtëm njatsojkënyëˈäjtëm per xymyoˈoyëm tijaty mbäät nijukyˈäjtëm extëmë käˈäy ukën, wit xox ets ja tëjk mä ntsënäˈäyëm (Sal. 4:8; Mat. 6:​31-33; 1 Tim. 6:​6-8). Per yëˈë kyaj atsip aguanë tijaty xynyamoˈoyëm. ¿Tiko duˈun ttuny?

6. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë Matewʉ 6:​25, 26?

⁶ Jyobaa pääty tijaty xynyamoˈoyëm mët ko xytsyojkëm. Min nˈoknimaytyakëm wiˈixë Jesus jyënany mä Matewʉ 6:​25, 26 (käjpx). Mä yäˈädë bersikulo Jesus yëˈë nyimaytyak ja joon jëyujkëty ets jyënany: “Kyaj nyiˈiptë es ni kyatsiktë, es ni tkapëjkëˈëktë ja pyëjtaˈaky mä yë mok tëjk. Pes yë mDeetyë tsäjpotmëdë mooyëdëp yëˈë jyeˈxy pyeky”. Ta yˈakjënany: “Dios mtsojkëdëp miitsëty niˈigyë këdiinëm ja joon jëyujkëty”. Ko duˈunë Jesus jyënany, yëˈë ojts xytyukjaygyujkëm ko Jyobaa niˈigyë dyajtsobääty pënaty mëduunëdëp këdiinëm ja joon jëyujkëty. Penë Jyobaa duˈunën tˈijxˈity tkuentëˈatyë joon jëyujkëty, nanduˈunën ëtsäjtëm xyˈijxˈitäˈän xykyuentëˈatäˈänëm. Komë Jyobaa Dios yëˈë nDeetyˈäjtëm ets mëk tsyojkëm pääty xymyoˈoyëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm (Sal. 145:16; Mat. 6:32).

7. ¿Wiˈix mbäät nˈoyjyaˈaytyakëm duˈun extëmë Jyobaa ttuny? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁷ Nanduˈunë nmëguˈukˈäjtëm ntsojkëm extëmë Jyobaa xytsyojkëm, pääty nbudëjkëm ko jam tii dyajtëgoyˈattë. Extëm nˈokpëjktakëm, ¿jam pën xyˈixyˈaty mëdiˈibë yaˈˈamääytyakypyë kyaˈay yˈukën o wyit xyox? Mbäädë Jyobaa myajtunyëty parë xypyudëkëdët ja nmëguˈukˈäjtëm. Ninuˈun nDiosmëduˈunëm duˈunë jäˈäy xyˈixyˈäjtëm ko nnaybyudëjkëm nixim niyam ko jam tii amay jotmay jyaˈˈaty. Extëm ko nyajxyë COVID-19 ta nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë yäjktë käˈäy ukën, wit xox ets tijatyë netyë nmëguˈukˈäjtëm yajtëgoyˈäjttëp. Ta nanduˈun nimayë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë yäjktë myeeny syentääbë parë ja nmëguˈukˈäjtëm yajpudëkëdët abëtsëmy nyaxwinyëdë. Yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm yëˈë tyuundë extëm jyënaˈanyë Ebreeʉsʉty 13:16: “Kyaj xyjaˈaytyëgoytyët es xytyundët diˈibë oy esë jäˈäy xypyudëkëdët mëët diˈibë mmëdäjttëp. Ko duˈun xytyundët, Diosë duˈun mwintsëˈkëdëp, es yëˈë duˈun yˈoyjyäˈäp”.

8. ¿Ti nduˈunëm ko Jyobaa xymyoˈoyëmë jot mëjääw? (Filipenses 2:13).

⁸ Jyobaa xymyoˈoyëmë mëjääw. Yëˈë ninäˈä jyot myëjääw kyakëxy ets tyukpudëjkëp pënaty mëduun mëmëdowëdëp (käjpxë Filipenses 2:​13, TNM). ¿Të Jyobaa xyˈokˈamëdoobë myëjääw parë mdukpudëkëdëty ets xyjyëjpkudijët ko jam tii myajtëgoyaˈanyëty, xymyëmadäˈägët tuˈugë jotmay o parë mbudëkëdët mä jam tii xytyunäˈäny tuˈuk tuˈugë xëëw? Ko Jyobaa mëjääwmooyë, seguurë ko duˈun mnayjyäˈäwë extëmë apostëlë Pablo mëdiˈibë jënan: “Nmëdäjtypyëts ja jot mëjääw parëts ndunët oytyim tiijëty mët ko tam pënëts xymyoopy ja mëjääw” (Filip. 4:​13, TNM).

9. ¿Wiˈix mbäädë nmëguˈukˈäjtëm nbudëjkëm duˈun extëmë Jyobaa ttuny? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁹ Ëtsäjtëm kyaj mbäät nmoˈoyëmë jot mëjääw ja nmëguˈukˈäjtëm duˈun extëmë Jyobaa ttuny. Per mbäät nˈijtëm oyjyaˈay ets nyajtuˈunëmë jot mëjääw parë nbudëjkëm. Extëm nˈokpëjktakëm, pen tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm të myëjjäˈäy myëˈˈënäˈkënë o pëjk ijxëp, mbäät nëjkx njuˈuy ngëbajtëm mëdiˈibë yajtëgoyˈajtypy, o nbudëjkëm jyënoty tyëgoty. Ets pen jyëgyejpy mbäät nëjkx nyajwatsëm ja jëën tëjk mä nˈëxpëjkëm o nyaˈˈaˈoˈoyëm. Ko duˈunë jot mëjääw nyajtuˈunëm mbäät mëjwiin kajaa nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëmëty.

10. ¿Wiˈix mbäädë nmëguˈukˈäjtëm nbudëjkëm mëdë nˈääwˈäjt nˈayukˈäjtëm?

¹⁰ Oy ko njamyajtsëm ko ja nˈääwˈäjt nˈayukˈäjtëm mbäät ja nmëguˈukˈäjtëm myëjämoˈoyëdë. ¿Jam xyˈixyˈaty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mbäät xymyëjääwmoˈoy? Pen jam, ninëjkx mä jyëën tyëjk, mmëgäjpx mä telefënë o mbäät xynyijayë. Këdii yëˈë mnaytyukˈatsëˈëgëty wiˈix xyˈokˈanëëmëty, mëdiˈibën jëjpˈam yëˈë ko extëm xyˈanëëmë jap pyëtsëmët mä mjot mgorasoon. Ko xymyëtkäjpx xymyëtmaytyäˈägët winë ääw winë jot mbäät myëjääwmoˈoyëty, pyudëkëty parë tmëmadäˈägët ja yˈamay jyotmay ets ninäˈä Jyobaa tkamajtstuˈudëty (Prov. 12:25; Éfes. 4:29).

11. ¿Mbäädëdaa Jyobaa xytyukpudëjkëmë wyijyˈäjtën?

¹¹ Jyobaa xymyoˈoyëmë wyijyˈäjtën. Santiago duˈun tkujäˈäyë: “Pën miitsëty niduˈugëty mdëgoyˈäjtxëp ja wijyˈäjtën, amdowdë Dios”. Ets duˈun yˈak jënany: “Jaˈa ko yëˈë nyayajkypy yajxon, ni jeˈeyë xykyaˈoˈom” (Sant. 1:5; notë). Extëm nˈijxëm, Jyobaa jantsy oy jyaˈayˈaty pes xytyukpudëjkëm ja wyijyˈäjtën duˈun extëm të ngäjpxëm mä ja tekstë, yëˈë kyaj xyˈojjëm o axëëk xyajnayjyäˈäwëm, niˈigyën xyˈanmäˈäyëm parë nˈamdoˈowëmë wijyˈäjtën (Prov. 2:​1-6).

12. ¿Tijaty mbäät ndukniˈˈijxëm ja nmëguˈukˈäjtëmëty?

¹² Ets ëtsäjtëm, ¿mbäädëdaa pën ndukniˈˈijxëm mëdiˈibë të njäjtëm duˈun extëmë Jyobaa ttuny? (Sal. 32:8). ¡Tiko këdii! Taaˈäjtp kanäk pëky wiˈix mbäät duˈun nduˈunëm. Extëm nˈokpëjktakëm, mbäät tijaty ndukniˈˈijxëm pënaty näämnëm tëjkëdëp ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë. Ets ja mëjjäˈäytyëjkëty oy ko maˈkxtujkën myëët ttukniˈˈixëdët ja ministerialëty ets ja nmëguˈukˈäjtëmëty wiˈix tijaty tundët mä kongregasionk. Ets ja nmëguˈukˈäjtëmëty mëdiˈibë nyijäˈäwëdëp wiˈix yajkojˈyë jëën tëjk mä nˈëxpëjkëm ets wiˈix yaˈijxˈity yajkuentëˈaty, oy ko nanduˈun ttukniˈˈixëdët ja myëguˈuktëjk parë tjattët.

13. ¿Wiˈix mbäädë nmëguˈukˈäjtëm tijaty ndukniˈˈijxëm duˈun extëmë Jyobaa ttuny?

¹³ Ko nety jam ti ja nmëguˈukˈäjtëm ndukniˈˈijxëm, oy ko duˈun nduˈunëm extëmë Jyobaa ttuny, pes yëˈë jantsy oyjyaˈay ets xyaˈˈawij xyaˈˈagajëm. Ëtsäjtëm oy ko nanduˈun ndukniˈˈijxëm ja nmëguˈukˈäjtëmëty tijaty njäjt nnijäˈäwëm. Kyaj mbäät ntsëˈkëm ets nwinmäˈäyëm ko waˈan nëjkx yëˈë tˈoktuunë mëdiˈibë ëtsäjtëm nduˈunëm. O njënäˈänëm “waˈan yëˈë këˈëm tjatyë tyuunk, ¡ëjts kyajts ojts pën xytyukniˈˈijxë!”. Mä Diosë kyäjpn kyaj mbäät duˈumbë winmäˈäny nmëdëjkëm. Nik oy ko nmëguˈukˈäjtëm ndukniˈˈijxëm tijaty ëtsäjtëm njäjt nnijäˈäwëm, duˈun mbäät ttundë ja tuunk (1 Tes. 2:8). Pen ëtsäjtëm nduˈunëm duˈun, ta yëˈëjëty nëjkx dyaˈëxpëktë “ja wiink jäˈäyëty oknëm” (2 Tim. 2:​1, 2). Ko ndukniˈˈijxëm tijaty ja nmëguˈukˈäjtëm njatäˈänëm nanduˈun tijaty ets yajpäädäˈänëm agujk jotkujk.

KO NMËGUˈUKˈÄJTËM TKAYAJTSOBÄÄTTË TIJATY NDUKMËDUˈUNËM

14. ¿Ti tyuundëbë nmëguˈukˈäjtëm ko nbudëjkëm?

¹⁴ Ko pën ti namoˈoyëm o ndukmëduˈunëm kyuˈëw kyukäjpxëdëp, per yëˈë niˈigyë duˈun tyuundëp pënaty mëët nˈëxpëjkëm. Ets ja dyajnigëxëˈëktë ko yajtsobattëp ko ti xynyamoˈoyëm o ko jam ti xytyukmëduˈunëm (Kol. 3:15). Ko duˈun ttundë ta jantsy agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm.

15. ¿Ti mbäät njamyajtsëm ko pën tkakuˈëw tkäjpxët tijaty ndukmëduˈunëm?

¹⁵ Kyaj niˈamukë jäˈäyëty tkuˈëw tkukäjpxëdë tijaty ndukmëduˈunëm. Waˈan nyajtuˈunëm ja xëëw tiempë, jot mëjääw parë nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets nˈijxëm ko ninuˈun tkayajtsobäättë. Ko duˈun njäjtëm, ¿ti mbäät nduˈunëm parë duˈunyëm agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ets kyaj njotˈambëjkëm? Ko njamyajtsëm extëm jyënaˈanyë Apostʉlʉty 20:35. Oy ja nmëguˈukˈäjtëm tkakuˈëw tkakukäjpxëty tijaty ëtsäjtëm ndukmëduˈunëm, mëdiˈibë agujk jotkujk xyajnayjyäˈäwëm yëˈë ko nbudëjkëm. Min nˈokˈijxëm tijaty mbäät xypyudëjkëm.

16. ¿Tii mbäät njamyajtsëm ko nbudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm?

¹⁶ Jamyats ko ja nmëguˈukˈäjtëm xypyudëkë yëˈë nety mniˈijxtutëbë Jyobaa jyaˈayˈäjtën. Jyobaa tyukmëduumbyë naxwinyëdë jäˈäy tijaty, oy tkakuˈëw tkakukäjpxëdë (Mat. 5:​43-48). Jyobaa tyukwandakypy pënaty mëduunëdëp ko pen pyudëjkëdëp ja myëguˈuktëjk ets kyaj tˈëwxit tjëjpˈixtë parë myooyëmbitëdët, mëjwiin kajaa tˈaxäjëyäˈändë ja kunuˈkxën (Luk. 6:35). Pääty këdii axëëk mnayjyawëty ko pën ti tkakuˈëw tkakukäjpxëty, jamyats ko Jyobaa mëjwiin kajaa mgunuˈkxäˈänyëty ko mëguˈuktëjk ti xytyukpudëkët ets ko ti xyakët “xondaˈakyˈää xondaˈakyjyot” (2 Kor. 9:7; Prov. 19:17).

17. ¿Tiko nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm? (Lukʉs 14:​12-14).

¹⁷ Ja tuˈk pëky mëdiˈibë mbudëkëyanëp parë ja nmëguˈukˈäjtëm xypyudëkët extëmë Jyobaa ttuny, yëˈë ko xytyunët extëm jyënaˈanyë Lukʉs 14:​12-14 (käjpx). Per kyaj wyiˈixëty ko xywyowët kaabyë o mˈoyjyaˈaytyäˈägët mët pënaty mbäät dyajjëmbittë. Per pen nˈijxëm ko pääty ja jäˈäy nwoˈow nwijtsëm kaabyë o nˈoyjyaˈaytyakëm mët yëˈëjëty mët ko ntsojkëm ets dyajjëmbitët. Oy ko nbanëjkxëm ja käjpxwijën mëdiˈibë Jesus yäjk ets yëˈë tijaty ndukmëduˈunëm pënaty kyaj mbäät dyajjëmbittë. Pen nduˈunëm duˈun, agujk jotkujk nnayjyawëyäˈänëm pes duˈunë nety nyaˈayˈäjtëm extëmë Jyobaa. Oy ngaˈëwxijtëm ets ja nmëguˈukˈäjtëm ttuunëmbittët mëdiˈibë të ndukmëduˈunëm o tkakuˈëw tkakukäjpxëdëty, duˈunyëm nbudëkëyäˈänëm mët ko yëˈë xymyoˈoyëm ja jotkujkˈäjtën.

18. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj axëëk nwinmäˈäygyojëm mä nmëguˈukˈäjtëm?

¹⁸ Këdii axëëk mwinmääygyojy mä mmëguˈuktëjk (1 Kor. 13:7). Ko jam pën ti ndukmëduˈunëm ets kyaj tkuˈëw tkukäjpxë oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Waˈandaa tkayajtsobääty o tëdaa tjäˈäytyëgoy tkuˈëw tkukäjpxët?”. O waˈan jyamëty tiko kyaj të tkuˈëw tkukäjpxë extëm ëtsäjtëm njatsojkëm. Waˈan ja nmëguˈukˈäjtëm tjakuˈëwëyaˈany tjakukäjpxëyaˈany mëdiˈibë ti të ndukmëduˈunëm, jeˈeyë ko kyaj yˈayukpääty. Waˈan tsyoytyundë mët ko tyam kyaj tˈokmëdäjnëdë ja madakën parë tpudëkëdë nmëguˈukˈäjtëm extëm ijty ttundë. Per pen ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm kyaj wiˈix nwinmayäˈänëm mä yëˈëjëty, duˈunyëm nbudëkëyäˈänëm xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot (Éfes. 4:2).

19, 20. ¿Tiko yˈoyëty nmaˈkxtujkëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁹ Maˈkxtuk. Ja rey Salomón ojts xyˈëwij xykyäjpxwijëm wiˈixën mbäät nˈoyjyaˈaytyakëm. Duˈun jyënany: “Abëkë ja mgäˈäy mˈukën nëëjoty, ets ko nety nyaxy kanääk xëëw jap jatëgok xypyäädäˈäny” (Ecl. 11:1). Yäˈädë yëˈë xytyukniˈˈijxëm ko mbäät ja jäˈäy ok tkuˈëw tkukäjpxë mëdiˈibë të ndukmëduˈunëm. Duˈunën tˈijxy tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm.

²⁰ Tam kanääk jëmëjt nyëjkxnë mä tuˈugë sirkuitë kyudëjk tnijäˈäyë tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë nety näämnëm të nyëbety ets tˈanëmääy ko ninäˈä tkamastuˈudëdë Jyobaa tyuunk oy nuˈunë amay jotmay tpäädët. Ko nyajxy tuktujk jëmëjt, ta yäˈädë nmëguˈukˈäjtëm nyijäˈäyë ets yˈanëmääyë: “Kyaj xynyijawë nuˈunëts të xypyudëkë extëmëts ojts xynyijayë tyuktujk jëmëjtëp”. Nanduˈun yˈanmääyë: “Jantsy oyëts ojts nnayjyawëty kots xynyijäˈäyë, per mëdiˈibëts ojts xyˈajäˈt xyjyotjäˈtë yëˈë ja tekstë mëdiˈibëts ojts xytyuknijayë, ets ninäˈäts ngajäˈäytyëgoy”.a Nan tukmëtmaytyakë ti amay jotmayë nety të tpääty ets duˈun yˈakˈanëmääyë: “Näˈäty axtë jënanëts ko kyajts nˈokmëdunanë Jyobaa, per ja tekstë mëdiˈibëts ojts xytyuknijayë mëjwiin kajaats xypyudëjkë parëts kyaj nmastuˈudëdë Jyobaa etsëts kyaj nmëˈanuˈkxët ja tyuunk. Nuˈun të nyaxy tuktujk jëmëjt mëjwiin kajaats të xymyëjääwmoˈoy ja noky mëdiˈibëts ojts xytyuknijayë”. ¡Seguurë ko jantsy agujk jotkujk nyayjyäˈäwë yäˈädë sirkuitë kyudëjk ko duˈun ojts yajnijayë! Ko ëtsäjtëm ti ndukmëduˈunëm ja nmëguˈukˈäjtëm, waˈan nanduˈun ok nëjkx tkukäjpxëdë.

21. ¿Tiko mwinmäˈäny të xypyëjktaˈaky parë nanduˈun mˈoyjyaˈaytyäˈägäˈäny extëmë Jyobaa ttuny?

²¹ Extëm të nˈijxëm, Jyobaa jantsy oy ojts xyajkojëm. Pes net nˈagujkˈäjt njotkujkˈäjtëm ko jäˈäy nbudëjkëm ets kyaj ko ëtsäjtëm nyajpudëjkëm. Oy nnayjyäˈäwëm ko nmëguˈukˈäjtëm jam ti ndukpudëjkëm ets ko tkuˈëˈëw tkukäjpxëdë. Per oy tkakuˈëw tkakukäjpxëdë, mbäät duˈunyëm agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm mët ko të nduˈunëm ja oybyë. Oy ti ja nmëguˈukˈäjtëm ndukpudëjkëm, nˈokjamyajtsëm wiˈix jyënaˈanyë Biiblyë: ‘Yë Wintsën [Jyobaa] tam jyatyë tmëëdëty, yëˈë moˈojëdëp jaakwäänëmay’ (2 Crónicas 25:​9, TY). ¡Nipën duˈun tijaty xykyamoˈoyëm extëmë Jyobaa ttuny! Ko duˈunë Jyobaa xykyunuˈkxëm yëˈëjën mëdiˈibë agujk jotkujk xyajnayjyäˈäwëm. Pääty, oy ko nanduˈun nˈoyjyaˈaytyakëm extëmë nDeetyˈäjtëm Jyobaa ttuny.