Sẽoogo

A Zeezi rɩka a Ba wã togs-n-taar kɛpɩ, a sẽn maan la a sẽn yeel fãa pʋgẽ. Yɩɩ woto, yel-soalmã a sẽn maanã pʋgẽ me. (Zã 14:9) A Zeezi yel-soalmã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe? A Zeezi ne a Ba wã nonga tõnd wʋsgo. A Zeezi sẽn wa n be tẽngã zugã, a tũnuga ne a pãn-kãsengã n sõng neb sẽn da namsde, n wilg t’a nong-b lame. Daar a ye, rap a yiib sẽn yaa zoens zẽka b koees n kos a Zeezi t’a sõng-ba. (Mat. 20:30-34) Tẽeg-y tɩ b “nimbãaneg yõk-a lame,” t’a sãoog-ba. Gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg tɩ ‘nimbãaneg yõkame’ wã wilgda ned sũur sẽn sãam wʋsgo, a sẽn ne a to sẽn namsd yĩnga. Nimbãan-zoeer a woto sẽn wilgd tɩ f nonga f to wʋsgã kɩtame t’a Zeezi rɩlg neb kom sẽn da tare, la a sãoog wãoore. (Mat. 15:32; Mark 1:41) D tõe n basa d yam tɩ tõnd Wẽnnaam a Zeova, soab ning ‘nimbãan-zoeer sẽn yaa kãsengã,’ la a Bi-riblã nonga tõnd wʋsgo, la tɩ b sã n ne d sẽn namsdã, b sũur sãamda wʋsgo. (Luk 1:78; 1 Pɩy. 5:7) B tʋlla ne b sũy fãa n kɩt tɩ ãdem-biisã namsgã fãa sa! w23.04 3 s. a 4-5

D tõe n maana d sẽn tõe fãa n da karem sɛb wall d kelgd goam sẽn pa sõma sẽn wae a Sʋɩtãan dũniyã pʋgẽ wã ye. D tõe n karemda Biiblã la d zãmsd-a, tɩ kɩt tɩ d yamã pid ne tagsa sẽn yaa sõma. Tigissã kẽnde, la koɛɛgã mooneg me tõe n sõng-d lame tɩ d kogl d tagsa wã. A Zeova pʋlmame t’a pa na n bas tɩ d paam makr sẽn yɩɩd d pãng ye. (1 Kor. 10:12, 13) Tõnd ned kam fãa tog n pʋʋsda a Zeova masã meng n yɩɩd pĩndã, n tõog n kell n maan sɩd ne-a, yaoolem wakat kãngã sẽn yaa toogã. A Zeova ratame tɩ d ‘togs-a bũmb nins sẽn be d sũurẽ wã.’ (Yɩɩn. 62:8) Pẽgd-y-yã-a la y pʋʋsd-a bark bũmb nins fãa a sẽn maandã yĩnga. Kos-y-yã-a t’a sõng-y tɩ y paam raood n moond koɛɛgã. Yõk-y-yã-a sɛɛg t’a sõng-y tɩ y tõog toog zu-loɛɛg buud fãa sasa, la y tõog n yals kãn-kãe makr buud fãa taoore. Ra bas-y tɩ bũmb wall ned gɩdg-y tɩ y pa pʋʋsd a Zeova wakat fãa ye. w23.05 7 s. 17-18

Bõe yĩng tɩ d kẽnd tigissã? Pipi, yaa sẽn na yɩl n waoog a Zeova. (Yɩɩn. 26:12; 111:1) Yiibu, d kẽnda tigissã sẽn na yɩl n keng taab raood d sẽn vɩ toog wakatã yĩnga. (1 Tes. 5:11) D sã n zẽk d nug tigissã sasa n leoke, d waoogda a Zeova la d kengd d tẽed-n-taasã raoodo. La bũmb a yiib n tõe n kɩt tɩ yɩ toog tɩ d leok tigissã sasa. 1) D tõe n yɛɛsdame n pa rat n zẽk d nugã n leok ye. 2) D tõe n mi n dat n leokame, la b pa wae n yãkd tõnd ye. Bõe la d tõe n maan tɩ sõng-do? Lɛtr ning tẽn-tʋmd a Poll sẽn tool Ebre kiris-nebã tõe n sõng-d lame. A sẽn wa n gomd tigissã yõod yellã, a yeelame tɩ sẽn yɩɩd fãa, “bɩ d kengd taab raoodo.” D sã n tẽeg tɩ baa d sã n leok koɛɛg-koɛɛg bal tigissã sasa kengda d tẽed-n-taasã raoodo, tõe n kɩtame tɩ d rabeemã booge. La b sã n pa nong n yãkd tõndo, bɩ d maan sũ-noog tigingã neb a taabã me sẽn na n paam n leokã yĩnga.—1 Pɩy. 3:8. w23.04 20 s. a 1-3

Pɛrs rĩmã yiisa noore, n wilg tɩ Zʋɩf-rãmb nins sẽn be yembd Babilon na maan yʋʋm 70 wã tara lohorem masã, n tõe n leb b tẽngẽ wã Israyɛlle. (Ɛsd. 1:2-4) Yaa a Zeova bal n da tõe tɩ bõn-kãng yɩ. Babilon nebã ra pa basd b yembs tɩ b leb b tẽngẽ ye. (Eza. 14:4, 17) La Babilon wa n lʋɩɩme, tɩ rĩm-paalgã yeel Zʋɩf-rãmbã tɩ b tõe n leba b tẽngẽ wã. Zʋɩf fãa ra segd n yãka a sẽn na n maanega, sẽn yɩɩd fãa zak-soben-dãmbã. B ra segd n yãka b sã n na n leba b tẽngẽ wã, wall b na n kell n paa Babilonne. Tõe tɩ yɩɩ toog ne-b tɩ b tõog n bãng n yãk yam. Neb wʋsg ra kʋʋlame, tɩ ra yaa toog ne-b tɩ b tog so-woko. Sẽn paase, sẽn mik tɩ Zʋɩf-rãmb wʋsg roga Babilonnã, ra yaa tẽn-kãng bal la b ra mi. B ra getame tɩ Israyɛll yaa b yaab-rãmbã soolem, la pa bãmb soolem ye. Wõnda Zʋɩf-rãmb kẽer ra tara paoong wʋsg Babilonne, tɩ ra yaa toog ne-b tɩ b bas b zag-neebã wall b tʋʋmã, n yik n tɩ zĩnd tẽng b sẽn da pa mi. w23.05 14 s. a 1-2

Wẽnnaam Gomdã sagend-d lame tɩ d bɩɩs tõog-toogo, nimbãan-zoeer la nonglem. Luk 21:19 yetame: “Yaa ne yãmb tõog-toogã la y na n kogl y vɩɩmã.” Kolos rãmb 3:12 yetame: “Bɩ y yeelg . . . nimbãan-zoeere.” Pipi Tesalonik rãmb 4:9, 10 me yetame: “Yãmb mens paamame tɩ Wẽnnaam zãmsd yãmb sẽn na yɩl tɩ y nong taaba. . . . La m saam-biisi, tõnd sagenda yãmb tɩ y kell n maan dẽ hal tɩ pidi.” Yaa kiris-neb sẽn zoe n tõogd toogo, n yaa nimbãan-zoɛtb la sẽn tar nonglem la b sẽn taas koe-kãensa wã. Baasgo, b ra segd n kell n bɩɩsa zʋg-sõma-kãense. Tõnd me segd n maana woto. Sẽn na yɩl n sõng-yã, bɩ y bao n bãng pipi kiris-nebã sẽn wilg to-to tɩ b tara zʋg-sõma-kãense. Rẽ poore, bɩ y bao n bãng y sẽn tõe n dɩk kiris-nin-kãens togs-n-taar to-to, tɩ rẽ kɩt tɩ y segl n sa to-kãsengã yĩnga. Rẽ, to-kãsengã ne a na n sɩng tɩ y zoe n mii y sẽn na n tõog toog to-to, n yãk yam me n na n kell n tõog toogo. w23.07 3 s. a 4, 8

D yaa ned sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeeb wall d naaga “piis a taabã,” d fãa segd n kell n kẽna “sõmblmã sor” zugu. Rẽ n na n sõng-d tɩ d kell n tũ a Zeova masã menga, la beoog sẽn wate, a Rĩungã sã n wa wa ne bark toor-toor tẽngã zugu. (Zã 10:16) Yʋʋmd 1919 wã tɛka, pagb la rap la kamb milyõ-rãmb n yi Babilon-kãsengã sẽn yaa ziri tũudmã fãa sẽn naag taabã pʋgẽ, n dɩk sõmblmã sore. Zʋɩf-rãmbã sẽn wa n yi Babilonnã, a Zeova gesame tɩ bũmb pa tiis-b sorã zug ye. (Eza. 57:14) La yaa wãn to ne rũndã-rũndã “Sõmblmã sor” yẽ? Yʋʋm kobs sẽn deng yʋʋmd 1919 wã, a Zeova tũnuga ne wẽn-zoɛtb n yɩlg sorã, tɩ kɩt tɩ neb wʋsg yi n bas Babilon-kãsengã. (Ges-y Ezayi 40:3.) Wẽn-sakdb-kãensã modga ne sorã manegre, tɩ kɩt tɩ sũ-tɩrs rãmb yi Babilon-kãsengẽ wã, n wa naag a Zeova nin-buiidã n tũud-a. w23.05 15-16 s. a 8-9

A Zeova ratame tɩ d tũ-a ne sũ-noogo, la ne yamleoogo. (2 Kor. 9:7) Woto wã, d segd n modgame n kell n pids bũmb ning d sẽn yãk yam n na n maan a Zeova tũudmã pʋgẽ wã, baa d yam ka be rẽ maaneg bɩ? D gom tẽn-tʋmd a Poll mak-sõngã yelle. A yeelame yaa: “Mam weoogda m yĩngã, la m kɩtdẽ t’a lebgd mam yamba.” (1 Kor. 9:25-27, notã.) A Poll modga a meng n maan sẽn yaa tɩrga, baa a yamã sã n da be bũmb a to maanego. A Zeova sũur yɩɩ noog ne a Poll bɩ? Yaa vẽenega. A Zeova keo-a-la a modgrã yĩnga. (2 Tɩm. 4:7, 8) Woto me, a Zeova sã n neẽ tɩ d modgda baa ne d sẽn pa tar yẽesmã, n na n pids bũmb ning d sẽn yãk n na n maanã, a sũur noomame. Bala a miime tɩ wakat ninga, d maanda rẽ d sẽn nong-a wã yĩnga, la pa d sũur sẽn noom ne tʋʋmdã yĩng ye. Wa a Zeova sẽn ning a Poll modgrã barkã, a na n ninga tõnd me modgrã barka. (Yɩɩn. 126:5) D sã n wa neẽ t’a Zeova ning-d-la barka, d yẽesmã me tõe n sɩnga paasgo. w23.05 29 s. a 9-10

Tẽn-tʋmd a Poll maka neb nins sẽn pa na n põs a Zeova daarã sasa wã ne neb sẽn gõe. Ned sẽn gõe pa mi bũmb nins sẽn maandã, la tɩ wakatã loogdame ye. Bũmb sẽn tar yõod sã n maane, a pa bãngd ye. Rẽ pa tõe n kɩt t’a maan bũmb ye. Rũndã-rũndã, nebã fãa la bal gõee Wẽnnaam tũubã wɛɛngẽ. (Rom. 11:8) B pa tẽed kaset ning sẽn wilgd tɩ d vɩɩ “yaoolem wakatã,” la tɩ to-kãsengã na n waa ka la bilfã ye. (2 Pɩy. 3:3, 4) La d kɩsa sɩd tɩ beoog sẽn vẽeg fãa, saglg ning Wẽnnaam sẽn vẽneg a Poll t’a kõ wã tũub manegd n lebga yãgb bũmbu. (1 Tes. 5:6) Rẽ n so tɩ d segd n maagd-d yĩnga, la d tagsd sõma. Bõe yĩnga? Rẽ na n sõng-d lame tɩ d ra kẽes d toog politikã yɛlẽ, la dũniyã nebã no-koɛɛmã pʋgẽ ye. A Zeova daarã sẽn kolgdã, b na n maneg n pẽdgda tõnd n dat tɩ d kẽes d toog yel-kãens pʋgẽ. La d pa segd n maan yɩɩr d sẽn na n tall manesem ningã wɛɛngẽ ye. Wẽnnaam vʋʋsem sõngã tõe n sõng-d lame tɩ d maag d yĩng la d tags sõma, n bãng n yãk yam tɩ zemse.—Luk 12:11, 12. w23.06 10 s. a 6-7

Yãmb sã n wʋm tɩ b gomd a Sãmsõ yelle, bõe n wat y yamẽ? Tõe tɩ y na n tagsa ned sẽn da tar pãng wʋsg yelle. Rẽ yaa sɩda. La a Sãmsõ yãka yam sẽn pa zemse, tɩ wa ne zu-loees wʋsgo. Baasgo, a Zeova gesa a Sãmsõ sẽn da maand sɩd ne-a wã, n kɩt tɩ b gʋls a kibarã Biiblã pʋgẽ tõnd nafr yĩnga. A Zeova tũnuga ne a Sãmsõ n maan bõn-kãsems n sõng Israyɛll nebã sẽn da yaa a nin-buiidã. Yʋʋm kobs a Sãmsõ kũumã poore, a Zeova vẽnega tẽn-tʋmd a Poll t’a gʋls a Sãmsõ yʋʋrã n naag neb sẽn tall tẽeb wʋsg sʋka. (Ebre. 11:32-34) A Sãmsõ kibarã tõe n kenga d raoodo. A teega a Zeova baa zu-loe-kɛgems sasa. D sã n dɩk yam a mak-sõngã pʋgẽ, tõe n sɩd kenga d raoodo. w23.09 2 s. a 1-2

D sã n wɩngd ne pʋʋsgo, n pelgd d pʋg n togsd a Zeova bũmb ning sẽn namsd tõndã, d na n tõog n bɩɩsa tõog-toogo. (1 Tes. 5:17) Tõe tɩ y pa maood ne zu-loe-kɛgeng rũndã-rũndã ye. Baasgo, y sũur sã n wa sãame, wall yɛlã loog-y lame tɩ y pa mi y sẽn maandga, y pʋʋsda a Zeova n kos-a sõngr bɩ? Y sã n minim n kot a Zeova sõngr zu-loeesã y sẽn segd rũndã-rũndã wã yĩnga, y sã n wa seg zu-loe-kɛgenga, na n yɩɩ nana tɩ y kos-a sõngre. Y na n basa y yam t’a Zeova mii a sẽn na n sõng-y wakat ninga, la a sẽn na n sõng-y to-to. (Yɩɩn. 27:1, 3) D sã n tõogd toog rũndã-rũndã zu-loeesã d sẽn segdã taoore, na n yɩɩ nana tɩ d tõog toog to-kãsengã sasa. (Rom. 5:3) Bõe yĩng tɩ d yet woto? D tẽed-n-taas wʋsg gũus n gesame tɩ b sã n tõog toog masã menga, sõngd-b lame tɩ b wa tõog toog zu-loees a taab taoore. Tõog-toogã kengda b raoodo, n kɩt tɩ b maneg n tẽed t’a Zeova na n sõng-b lame, la t’a tʋll n sõng-b lame. Tẽeb a woto sõngd-b lame tɩ b tõogd toog zu-loees a taab taoore.—Zak 1:2-4. w23.07 3 s. a 7-8

A Zeova sik-m-mengã la a nimbãan-zoeerã kɩtame t’a yaa wʋmda. Wala makre, a Zeova wilgame t’a yaa sik-m-meng soaba, a sẽn wa n dat n sãam Sodom nebã sẽn da yaa nin-wẽnsã. A Zeova kɩtame t’a malɛkã yeel nin-tɩrg a Lot t’a zoe n tees tãensẽ wã. A Lot ra yɛɛsdame n pa rat n kẽng be ye. Rẽ kɩtame t’a kos tɩ b kõ yẽ ne a zakã rãmb sor tɩ b zoe n tɩ soond Zowaar sẽn da yaa tẽn-bilã. Zowaar yaool n da naaga tẽns nins a Zeova sẽn da rat n sãamã. A Zeova ra tõe n yeelame tɩ yaa tɩlɛ t’a Lot tũ noy nins yẽ sẽn kõ wã zãnga. La a saka a Lot kosgã, baa sẽn da na n kɩt t’a pa sãam Zowaarã. (Sɩng. 19:18-22) Yʋʋm kobs poore a Zeova zoee Niniiv nebã nimbãanega. A tʋma no-rɛɛs a Zonas t’a tɩ togs Niniiv nebã tɩ ra pa na n kaoos la a sãam tẽngã ne a nebã sẽn yaa nin-wẽnsã ye. La Niniiv nebã teka yam n kos sugri, t’a Zeova zoe-b nimbãaneg n pa saam tẽngã ye.—Zon. 3:1, 10; 4:10, 11. w23.07 21 s. a 5

Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Zowas kibarã pʋgẽ? A Zowas ra yaa wa tɩɩg yẽg sẽn pa tar pãnga, tɩ b rɩk raoog n teeg-a. Sẽn da yaa-a wa raoog n teeg a Zowasã sẽn wa n ka le be wã, sɩdã kɩɩsdb sẽn wa wa sobgã, a Zowas basa a Zeova tũubu. Kiba-kãngã wilgdame tɩ d sẽn sakd Wẽnnaamã, pa segd n yɩ d zakã ned wall tigingã neb a taab sẽn kõt-d mak-sõng yĩng bal ye. Sẽn na yɩl tɩ d tẽebã kell n tall pãnga, d segd n zãmsda Biiblã wakat fãa, n bʋgsdẽ la d pʋʋsdẽ, tɩ d sẽn nong Wẽnnaam la d zoet-a to-to wã pãng paasdẽ. (Zer. 17:7, 8; Kolo. 2:6, 7) A Zeova pa baood tɩ d maan sẽn yɩɩd d pãng ye. Koɛɛg soab 12:13 pʋgẽ, b kʋmsa a sẽn dat tɩ d maan bũmb ningã n yeel yaa: “Zoe Wẽnnaam la f sak a noyã. Yaa ninsaal sẽn segd n maanã la woto.” D sã n zoet Wẽnnaam, d na n tõog n kell n maana sɩd ne a Zeova, baa sẽn wa n yaa a soaba. Baa fʋɩ pa na n tõog n sãam tõnd ne a Zeova zoodã ye. w23.06 19 s. 17-19

Vɛrse a nu wã sɩngrẽ, b yeelame yaa: “Sẽn zao-a geerã yeelame.” (Vẽn. 21:5a) Gom-kãensã tara yõod wʋsgo, bala Vẽnegr sebrã pʋgẽ, naoor a tãab bal la a Zeova gom-yã. A ye la woto. Dẽnd pa malɛk sẽn tar pãnga, wall a Zeezi n togs gom-kãensã ye. Yaa a Zeova meng a toore. Rẽ wilgdame tɩ d tõe n basa d yam tɩ bũmb ning a sẽn yeelã na n pidsame. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel woto? Bala a Zeova “pa tõe n yag ziri” ye. (Tɩt 1:2) Gom-kãensã kɩtame tɩ d tõe n bas d yam zãng-zãng ne bũmb ning sẽn be Vẽnegr 21:5, 6. D gom gom-bil ning sẽn yaa “Ade!” wã yelle. Vẽnegr sebrã pʋgẽ, b pʋda Gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg tɩ “Ade!” wã naoor wʋsgo. Vɛrse wã pʋgẽ, bõe n pʋgd gom-bil ning sẽn yaa “Ade!” wã? Wẽnnaam yeelame: “Mam maanda bũmbã fãa paalse.” Sɩd-sɩda, yaa bũmb sẽn wat yell la a Zeova ra gomda. La ne yẽ, yaa bũmb sẽn yaa waaziba, hal t’a gomd rẽ yell wa zoe n maandame.—Eza. 46:10. w23.11 3-4 s. a 7-8

A Pɩyɛɛr ra ket n tara pãn-komsem toor-toore. Bɩ d gom bãmb b wãn yelle. A Zeezi sẽn wa n wilg a sẽn na n nams to-to la a ki tɩ pids Biiblã sẽn da pĩnd n togsã, a Pɩyɛɛr gom-a lame. (Mark 8:31-33) A Pɩyɛɛr ne tẽn-tʋmdb a taabã wẽe no-koɛɛm naoor wʋsgo, n na n bãng sẽn yaa-a kãseng n yɩɩd bãmb sʋka. (Mark 9:33, 34) A Zeezi yõkrã yʋngo, a yɩɩ tao-tao n kɛ rao a ye tʋbr n fiuugi. (Zã 18:10) Yʋn-kãnga, rabeem yõka a Pɩyɛɛr t’a kɩɩs hal naoor a tãab t’a pa mi a Zeezi sẽn yaa a zoa wã ye. (Mark 14:66-72) Rẽ kɩtame t’a Pɩyɛɛr yãb ne sũ-sãang wʋsgo. A Zeezi pa raag a tẽn-tʋmdã sẽn koms raoodã n bas ye. A vʋʋgrã poore, a kõo a Pɩyɛɛr weer t’a maneg n wilg t’a nong-a lame. A Zeezi kosa a Pɩyɛɛr t’a ges a piisã yell ne sik-m-menga. (Zã 21:15-17) A saka ne yamleoogo. Rẽ n so t’a zĩnd Zerizalɛm Pãntekotã daare, n naag neb nins sẽn yɩ pipi n paam vʋʋsem sõng zaeebã. w23.09 22 s. a 6-7

Tẽn-tʋmd a Pɩyɛɛr yeela neb nins sẽn yaa kãsem-dãmb wa yẽ wã tɩ b “kɩɩm Wẽnnaam bãgrã.” (1 Pɩy. 5:1-4) Yãmb sã n yaa kãsem-soaba, d miime tɩ y nonga y tẽed-n-taasã, n dat n ges b yelle. La wakat ninga y tõe n getame tɩ y tʋʋmã yaa wʋsgo, wall y yaame n pa tõe n ges y tẽed-n-taasã yell sõma ye. Sã n yaa woto bõe la y tõe n maane? Togs-y-yã a Zeova bũmb ning sẽn be y sũurẽ wã. A Pɩyɛɛr yeelame: “Ned sã n sõngd neb a taaba, bɩ a teeg pãng ning Wẽnnaam sẽn kõtã n sõnge.” (1 Pɩy. 4:11) Y saam-biisã la y saam-bi-pogsã tõe n maooda ne zu-loees sẽn pa tar tɩɩm rũndã-rũndã. La tẽeg-y t’a Zeezi Kirist sẽn yaa “pe-kɩɩm-kãsengã” tõe n sõng-b lame n yɩɩd yãmba. A tõe n maana rẽ rũndã-rũndã, la dũni-paalgã pʋgẽ. Wẽnnaam sẽn dat bal yaa kãsem-dãmbã nong b tẽed-n-taasã, n get b yelle, la b yɩ “mamsg bãgrã yĩnga.” w23.09 29-30 s. 13-14

D pa segd n get yɛlã wa neb a taabã sẽn get yɛlã to-to wã ye. D sã n tagsd wa neb nins sẽn maand b toog kae ne a Zeova noyã, tõnd me tõeeme n wa pa le tagsd a Zeova la a noyã yell ye. (1 Kor. 3:19) “Dũni-kãngã yamã” wae n kɩtdame tɩ nebã kɩɩsd Wẽnnaam. Pɛrgam la Tiyatiir kiris-neb kẽer dɩka b tẽnsã neb sãnda sẽn da yaa bõn-naands pʋʋsdb la yoaadbã togs-n-taare. A Zeezi keooga tigims a yiibã fãa nebã, b sẽn pa kisg yoobã yĩnga. (Vẽn. 2:14, 20) Rũndã-rũndã, nebã pẽdgda tõnd n dat tɩ d tall tagsg sẽn pa sõma. D zakã neb wall d mitins tõe n yetame tɩ d yaa dem-dem wʋsgo, n dat tɩ d kɩɩs a Zeova noyã. Wala makre, b tõe n yetame tɩ d sã n sak d tʋlsmã pa wẽnga, la tɩ Biiblã noyã yaa pĩnd dãmbã yĩng bala. Wakat ninga d tõe n wa tagsdame tɩ noy nins a Zeova sẽn kõt tõndã pa vẽeneg zãng ye. D tõe n wa rat n ‘maaname tɩ zʋʋg bũmb nins sẽn gʋlsã.’—1 Kor. 4:6. w23.07 16 s. 10-11

A Zeezi ma a Maari ra rata raood kengre. A ra nan pa kẽ kãadem, n yaool n segd n dɩk pʋga. A ra zɩ n wub biiga, n yaool n segd n ges biig ning sẽn da na n wa lebg Mesi wã yelle. Sẽn mik t’a ra nan pa kẽ ne raoã, a ra na n maana wãn n wilg a Zozɛf a sẽn tar pʋgã võore? (Luk 1:26-33) A Maari maana wãn n paam raoodo? A kosa sõngre. Wala makre, a kosa a Gabriyɛll t’a kõ-a vẽenem n paas tʋʋmdã wɛɛngẽ. (Luk 1:34) Rẽ poor bilfu, a yikame n tog so-wok n kẽng Zida tẽng a ye “sẽn be tãensã sʋka,” n na n tɩ ges a roagd a Elizabɛte. A Elizabɛt pẽga a Maari. Sẽn paase, a Zeova vẽneg-a lame t’a togs bãngr-gomd sẽn kengd raood biig ning a Maari sẽn na n dogã wɛɛngẽ. (Luk 1:39-45) A Maari yeelame t’a Zeova “kangã tʋma pãng tʋʋma.” (Luk 1:46-51) A Zeova tũnuga ne a Gabriyɛll la a Elizabɛt n keng a Maari raoodo. w23.10 14-15 s. 10-12

Kiristã karen-biis sõor takɩ n paam vʋʋsem sõngã zaeeb n lebg Wẽnnaam kamba. Nin-kãensã sẽn yaa neb 144000 na n kẽnga saasẽ n tɩ naag a Zeezi n yɩ maan-kʋʋdba. (Vẽn. 14:1) Sɛk-roogã Zĩ-sõngã makda b sẽn paam n lebg Wẽnnaam kamb tɩ b ket n be tẽngã zugã. (Rom. 8:15-17) Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã makda saasã, zĩig ning a Zeova sẽn be wã. “Fu-lilldgã” sẽn welg Zĩ-sõngã ne Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã makda a Zeezi yĩngã. A yĩngã ra kɩtame t’a pa tõe n kẽng saasẽ n tɩ yɩ wẽnd-doog ning sẽn pa ninsaalb nus n me wã maan-kʋʋdb kãsem sẽn ka to ye. A Zeezi sẽn sak n bas a yĩn-nemsã n kõ a vɩɩmã tɩ yɩ maoong ninsaalbã yĩngã, a paka sor tɩ kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã fãa tõe n tɩ vɩɩmd saasẽ. Bãmb me segd n basa b yĩn-nemsã n yaool n kẽng saasẽ n tɩ reeg b keoorã.—Ebre. 10:19, 20; 1 Kor. 15:50. w23.10 28 s. 13

Efrayim nebã sẽn wa n sãbsd a Zedeyõ wã, a kell n talla sik-m-menga. (Bʋ. 8:1-3) A pa leok-b ne sũ-yikr ye. A sika a meng n kelg-b la a leok-b ne bʋgsem, tɩ b sũyã sigi. Kãsem-soab sẽn tar yam dɩkda a Zedeyõ togs-n-taare, n maagd a yĩng n kelgdẽ la a leokd ne bʋgsem, b sã n wa sãbsd-a. (Zak 3:13) Woto, b sõngdame tɩ laafɩ kell n zĩnd tigingã pʋgẽ. B sẽn wa n pẽg a Zedeyõ a sẽn zab n tõog Madiyã nebã yĩngã, a wilgame tɩ yaa a Zeova n tog ne pẽgre. (Bʋ. 8:22, 23) Wãn to la kãsem-dãmbã tõe n dɩk a Zedeyõ togs-n-taare? B tog n pẽgda a Zeova, bũmb nins b sẽn tõogd n maandẽ wã yĩnga. (1 Kor. 4:6, 7) Wala makre, b sã n pẽg kãsem-soab sõsg a sẽn wɛgs tɩ yɩ sõma yĩnga, a tõe n wilgame tɩ yaa Wẽnnaam Gomdã maasem yĩnga, wall zãmsg ning d sẽn paamd a siglgã pʋgẽ wã maasem yĩnga. Yɩta sõma tɩ kãsem-dãmbã mi n sok b mens n ges b sã n pa reegd pẽgrã a Zeova sẽn segd ne wã. w23.06 4 s. a 7-8

D sã n wa pa paamd bũmb ning d sẽn pʋʋsd n kotẽ wã, d tog n soka d meng yaa: ‘Mam sẽn pʋʋsd bũmb ning yĩngã zemsame bɩ?’ D wae n tagsdame tɩ d mii sẽn yaa sõma ne-do. La bũmb ning d sẽn kotã tõeeme n pa na n naf tõnd n kaoos ye. D sã n wa pʋʋsd zu-loɛɛg ning yĩnga, tõe tɩ yellã tɩɩm a to n be n yaa sõma n yɩɩd bũmb ning d sẽn kotã. Sẽn paase, tõe tɩ bũmb ning d sẽn kotã pa zems ne a Zeova raabã zãng ye. (1 Zã 5:14) Wala makre, roagdb n kos a Zeova t’a sõng b biigã t’a pa sɩdã pʋgẽ. Kosg a woto pa wẽng ye. La a Zeova pa na n modg ned baa a ye t’a tũ-a ye. A ratame tɩ d ned kam fãa yãk yam a toor n tũ-a, baa d kambã. (Tõo. 10:12, 13; 30:19, 20) Rẽnd ra yɩta sõma n yɩɩd tɩ roagdbã pʋʋs a Zeova, n kos t’a sõng-b tɩ b tõog tɩ b goamã kẽ b biigã t’a wa nong-a ne a sũur fãa, la a bao n yɩ a zoa.—Yel. 22:6; Efɛɛ. 6:4. w23.11 21 s. a 5; 23 s. 12

Bõe yĩng tɩ d sã n belsd d taabã bɩ wilgdẽ tɩ d nong-b lame? Sebr a ye sẽn bilgd Biiblã goam võor yeelame tɩ gom-bil ning a Poll sẽn pʋd tɩ b lebg tɩ “belsgã” rat n yeelame tɩ f “zĩnd ne ned sẽn tar zu-loe-kɛgenga, n keng a raoodo.” D sã n belsd d tẽed-n-taag sẽn namsde, d sõngd-a lame sẽn na yɩl t’a kell n kẽn vɩɩm sẽn kõn sa wã sor zugu. D sã n wa belsd d tẽed-n-taag fãa, d wilgdame tɩ d nong-a lame. (2 Kor. 7:6, 7, 13) Nimbãan-zoeer la belsg tũuda taab sõma. Wãn to? Ned sẽn tar nimbãan-zoeer belsda a taabã, la a sõngd-b sẽn na yɩl tɩ b mao ne b zu-loeese. Dẽnd d rengd n zoee ned nimbãanega, n yaool n bels-a. Bɩ d ges a Poll sẽn bilg a Zeova nimbãan-zoeerã ne a belsgã sẽn tũud taab to-to wã. A Poll yeelame t’a Zeova yaa “Ba sẽn tar nimbãan-zoeer wʋsgo, la belsg fãa Wẽnnaam.”—2 Kor. 1:3. w23.11 9-10 s. a 8-10

Kirist karen-biisã fãa miime tɩ b tõe n wa nams-b lame. D gom a Poll mengã yelle. A yeela Tesalonik kiris-nebã yaa: “Tõnd sẽn wa n be ne yãmbã, d ra pĩnd n togsda yãmb tɩ d na n paama toogo, la . . . yaa bõn-kãng la sẽn maanã.” (1 Tes. 3:4) A yeela Korẽnt kiris-nebã me yaa: “M saam-biisi, tõnd pa rat tɩ yãmb zɩ namsg ning d sẽn paamã . . . ye.” A paasame: ‘Tõnd da yɛɛsdame tɩ na n tũu ne d yõore.’ (2 Kor. 1:8; 11:23-27) Rũndã-rũndã kiris-nebã me tõe n paama namsg buud toor-toore. (2 Tɩm. 3:12) Yãmb sẽn tẽ a Zeezi n sɩng a tũubã, tõe tɩ y zo-rãmb wall y roagdb nams-y lame. Yãmb sẽn dat n pelg y pʋg bũmb fãa pʋgẽ wã, kɩtame tɩ y paam zu-loees y tʋʋmã zĩigẽ bɩ? (Ebre. 13:18) Tẽngã taoor dãmb namsa yãmba, y sẽn moond koɛɛgã n gomd bũmb ning y sẽn saagd n na n wa paamã yellã yĩng bɩ? La sẽn wa n yaa namsg ning fãa la d segda, a Poll yeelame tɩ d segd n maana sũ-noogo. w23.12 10-11 s. a 9-10

A Zakoob maoo ne zu-loees wʋsgo. A kom-dibli a yiib a Sɩmeyõ ne a Levi me maana bũmb sẽn sãam b zakã rãmb yʋʋre, la a Zeova yʋʋre. Sẽn paase, a Zakoob pʋg-nongr a Rasɛll maana kaalem a sẽn wa n dogd a biig a yiib-n-soabã. Kom-kãseng n wa n zĩndi, tɩ yɩ tɩlɛ t’a Zakoob yik n tɩ zĩnd Ezɩpti. Wakat kãng t’a ra kʋʋlame. (Sɩng. 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28) Baa ne zu-loe-kãensã fãa, a Zakoob kell n tẽe a Zeova la a pʋlemsã. A Zeova wa n wilga a Zakoob t’a sũur nooma ne-a. Wala makre, a Zeova ninga a Zakoob bark t’a paam paoong wʋsgo. Tags-y n ges-y a Zakoob sẽn pʋʋs a Zeova bark to-to a sẽn wa n le yã a Zozɛfã, biig ning a sẽn da tagsd t’a kii hal daar zãrã! A Zakoob sẽn da tar zood sõma ne a Zeova wã yĩnga, sõng-a lame t’a tõog toogo. (Sɩng. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Tõnd me sã n kell n tall zood sõma ne Zeova, d na n tõog n yalsa kãn-kãe yel-pakr sasa. w23.04 15 s. a 6-7

Yɩɩn-sõamyã 23 pʋgẽ, yɩɩn-gʋlsdã wilgame t’a kɩsa sɩd t’a Zeova nong-a lame la a get a yelle. A Davɩɩd sẽn yaa yɩɩn-kãng gʋlsdã bilga zood ning sẽn da be yẽ ne a Zeova sẽn yaa a Pe-kɩɩmã sʋka. A Davɩɩd ra sakdame t’a Zeova wilgd-a sore, tɩ kɩt t’a yam gãe bãane. A ra teeg-a-la zãng-zãnga. A ra miime t’a Zeova na n wilgda daar fãa t’a nong-a lame, a vɩɩmã tõre. Bõe n kɩt t’a ra kɩs sɩd woto fãa? A Davɩɩd ra neeme t’a Zeova geta a yell sõma, bala wakat fãa, a ra kõt-a-la bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-a wã. Sẽn paase, a Davɩɩd ra miime t’a yaa a Zeova zoa, la t’a tata a yam. Rẽ n kɩt t’a ra kɩs sɩd tɩ baa yɛlã sẽn wa n yaa to-to beoog-daare, a Zeova na n kell n gesa a yelle. A Davɩɩd sẽn da kɩs sɩd t’a Zeova nong-a lame, la t’a na n gesa a yellã yĩnga, a ra tara sũ-noogo, n da pa maand yɩɩr baa ne a zu-loeesã ye.—Yɩɩn. 16:11. w24.01 29 s. 12-13

Dũni gill zabr a yiib-n-soabã saab tɛka, tẽns wʋsg pʋsẽ a Zeova nin-buiidã zĩi bãane, n tar lohorem n moond koɛɛgã. Sɩd me, tʋʋmdã woma biis wʋsgo. Rũndã-rũndã, Siglgã taoor lʋɩtb Sull neb teega Kiristã t’a wilgd-b sore. B ratame tɩ sagls nins b sẽn kõt saam-biisã zems ne a Zeova raabã. Sẽn paase, b tũnugda ne tigims sull yel-gɛtbã la kãsem-dãmbã n wilgd tigimsã sore. Kãsem-dãmb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã bee Kiristã “nug-rɩtgẽ.” (Vẽn. 2:1) Yaa sɩd tɩ kãsem-dãmbã fãa pa zems zãnga, n mi n tudgdẽ. A Moyiiz ne a Zozuwe ra mi n tudgame. Yɩɩ woto me ne tẽn-tʋmdbã. (Sõd. 20:12; Zoz. 9:14, 15; Rom. 3:23) Baasgo, Kiristã ket n wilgda tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã la kãsem-dãmbã b sẽn yãkã sore, n na n kell n maan woto. Dẽnd bʋʋm-tɩrg bee d sẽn tõe n tik n kɩs neb nins a sẽn tũnugd ne n wilgd-d sorã sɩda. w24.02 23-24 s. 13-14

Rũndã-rũndã, d tõe n nooga a Zeova sũuri, d sẽn na n gomd a yell ne nonglem, la d wilgdẽ tɩ d sũur nooma ne-a. D sã n wa moond koɛɛgã, d segd n tẽegame tɩ d sẽn datã yaa sõng nebã tɩ b kolg a Zeova, la b nong-a wa tõnd sẽn nong-a wã. (Zak 4:8) D sõngda nebã ne sũ-noog tɩ b bãngd Biiblã sẽn bilgd a Zeova to-to wã. Wala makre, a nonglmã, a tɩrlmã, a yamã, a pãngã, la a zʋg-sõma a taaba. D sã n maand d sẽn tõe fãa n dɩkd a Zeova togs-n-taare, d pẽgd-a lame tɩ noom-a. Dẽ, neb a taabã na n neeme tɩ d yaa toor ne dũni-kãngã nebã, n sokd b meng bõe yĩng tɩ yaa woto. (Mat. 5:14-16) D sã n wa naag-b n maand bũmb kẽere, d tõe n wilg-b-la bũmb ning sẽn kɩt tɩ d yaa toorã. Rẽ tõe n kɩtame tɩ pʋ-peelem dãmbã bao n bãng Wẽnnaam. D sã n maand woto n pẽgd a Zeova, d noogda a sũuri.—1 Tɩm. 2:3, 4. w24.02 10 s. a 7

Sẽn na yɩl n wa lebg rao tẽeb sẽn bɩ, f segd n zãmsa bũmb kẽer maanego. Rẽ tõe n sõng-f lame tɩ f wa tʋm tʋʋm tigingã pʋgẽ, n bao nug-tʋʋmd sẽn na yɩl n ges f meng yell wall f zakã rãmb yelle, la sõng tɩ foo ne neb a taabã moor noome. Wala makre, zãms kareng la gʋlsgo. Biiblã yeelame tɩ sũ-noog soab la ned ning sẽn karemd Wẽnnaam Gomdã daar fãa la a bʋgsd a zugu. (Yɩɩn. 1:1-3) A sẽn karemd Biiblã daar fãa wã, a na n bãnga a Zeova sẽn get yɛlã to-to wã, tɩ sõng-a t’a bãng a sẽn tõe n tũ Biiblã sagls to-to. (Yel. 1:3, 4) D tẽed-n-taasã baooda rap sẽn tõe n tik Biiblã n zãms-b la b sagl-ba. F sã n zãms kareng la gʋlsgo, f na n tõogd n segenda sõss la leoor sẽn kengd f tẽed-n-taasã tẽebo, la sẽn sõngd-b tɩ b paasd b bãngrã. Leb n na n sõng-f lame tɩ f rɩkd not-rãmb sõma tɩ sõng-f tɩ f paas f tẽebã pãnga, la f keng f taabã raoodo. w23.12 26-27 s. a 9-11

Y sã n wa maand rabeem bɩ y bʋgs bũmb nins a Zeova sẽn na n maan beoog sẽn watã zugu, a Sʋɩtãan sã n wa pa le beẽ. Yʋʋmd 2014 rasem a tãab tigis-kãsengã sõsg a ye sasa, b maana mak-n-wilg sẽn wilgd rao sẽn da sõsd ne a zak rãmb 2 Tɩmote 3:1-5 wã zugu, n toeem vɛrse-kãens goamã sẽn na yɩl tɩ zems ne vɩɩmã sẽn na n yɩ to-to arzãnã pʋgẽ wã. A yeelame: “Dũni-paalgã pʋgẽ, sũ-noog wʋsg na n zĩndame. Bala nebã na n yɩɩ neb sẽn nong b taabã, neb sẽn nong sɩda, sik-m-mens rãmba, neb sẽn pẽgd Wẽnde, n sakd b ba-rãmb la b ma-rãmba, sẽn nong sẽn sõmbe, neb sẽn maand sɩda, neb sẽn nong b zakã rãmba, neb sẽn baood laafɩ, neb sẽn pa gomd ned yell wẽnga, neb sẽn tar yõk-m-menga, sũ-bʋgsem dãmba, neb sẽn nong maan-neere, pʋ-peelem dãmba, bas-taal rãmba, neb sẽn pa mi zẽk-m-menga, neb sẽn nong Wẽnnaam n yɩɩd yõ-noogrã. B raab yaa b sak Wẽnnaam ne b sũy fãa. Bɩ f mogd n bao nin-kãens zoodo.” Yãmb wae n sõsda ne y zakã rãmb wall ne y tẽed-n-taasã n gomd dũni-paalgã sẽn na n yɩ to-to wã yell bɩ? w24.01 6 s. 13-14

D sẽn mi t’a Zeova sũur nooma ne a nin-buiidã kengda raoodo. Sɩd me Biiblã yeelame t’a “Zeova sũur nooma ne a nin-buiidã.” (Yɩɩn. 149:4) La wakat ninga neb kẽer tõe n komsa raoodo, hal n sokd b meng yaa: ‘Rẽ yĩnga a Zeova sũur nooma ne maam sɩda?’ Neb wʋsg sẽn maan sɩd ne a Zeova tɩ Biiblã gomd b yell ra mi n tara tagsa a woto buudu, tɩ komsd b raoodo. (1 Sãm. 1:6-10; Zoob 29:2, 4; Yɩɩn. 51:11) Biiblã wilgda vẽeneg tɩ neb sẽn pa zems zãng tõe n taa a Zeova yam. Wãn to? D segd n tẽe a Zeezi Kirist la d reeg lisgu. (Zã 3:16) Woto, d wilgda neb a taabã taoor tɩ d teka yam n kos d yel-wẽnã sugri, la tɩ d pʋlma Wẽnnaam tɩ d na n maana a raabã. (Tʋʋ. 2:38; 3:19) D sã n maan bõn-kãensã sẽn na yɩl n lebg a Zeova zoa, a sũur nooma wʋsgo. D sã n maand d sẽn tõe fãa n na n pids bũmb ning d sẽn pʋlem a Zeova n dɩk d meng n kõ-a wã, d tata a yam, t’a get-d wa a zo-rãmb hakɩɩka.—Yɩɩn. 25:14. w24.03 26 s. a 1-2

Baa tẽngã taoor dãmb sã n wa yeel tɩ d bas koɛɛgã moonego, d tõe n dɩka a Zeezi karen-biisã togs-n-taar n kell n moon koɛɛgã. Tõnd me tõe n basa d yam t’a Zeova na n sõng-d lame tɩ d tõog n moon koɛɛgã. D tõe n pʋʋs n kosa raood la yam, la d kos a Zeova t’a sõng-d tɩ d mao ne d zu-loeesã. Tõe tɩ tõnd neb wʋsg maooda ne bãaga, b ned sẽn maan kaalem, zakã pʋgẽ zu-loeese, b sẽn namsd-b b tũudmã yĩnga, la yɛl a taaba. Bã-longdsã ne zabã kɩtame tɩ yɩl n tõog toog zu-loe-kãensã sasa yaa toog wʋsgo. Pelg-y y pʋg n togs a Zeova bũmb ning sẽn namsd yãmbã. Togs-y-yã-a y zu-loeesã wa y sẽn gomd ne y zoa hakɩɩka. Bas-y y yam t’a Zeova ‘na n sõng-y lame.’ (Yɩɩn. 37:3, 5) D sã n wɩngd ne pʋʋsgo, na n sõng-d lame tɩ d tõog toog “zu-loees buud fãa pʋgẽ.” (Rom. 12:12) A Zeova mii a nin-buiidã sẽn namsd to-to wã. “A wʋmda b sẽn kelemd n kot sõngrã.”—Yɩɩn. 145:18, 19. w23.05 5-6 s. 12-15

D sã n wa segd n yãk yam bũmb sẽn tar yõod wɛɛngẽ, d segd n bao n “bãnga a Zeova raabã sẽn yaa a soaba,” n tũ rẽnda. (Efɛɛ. 5:17) D sã n bao n bãng Biiblã sagls nins d sẽn tõe n tũ yell ning wɛɛngẽ, sɩd-sɩda yaa a Zeova tagsg sẽn yaa a soab yellã zugã la d bao n bãnge. Rẽ poore d sã n tũ a saglsã, d tõogd n yãka yam sẽn yaa sõma. D bɛ a Sʋɩtãan sẽn yaa “wẽng soabã” sẽn dat yaa d sẽn na n pʋgd dũniyã bũmb toor-toorã hal n pa le tar sẽk Wẽnnaam tʋʋmdã yĩng ye. (1 Zã 5:19) Kiris-ned tõe n wa tagsda arzɛkã yelle, karengã wall tʋʋmã yell wʋsgo, n yɩɩd bũmb nins a sẽn tõe n maan a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ wã. Sã n wa yaa woto, wilgdame t’a tagsda wa dũniyã rãmba. Yaa sɩd tɩ bõn-kãensã pa wẽng ye. La d pa segd n bas tɩ b wa pak tõnd n yɩɩd ye. w24.03 24 s. 16-17