Bɩ d tall yẽesem ne tʋʋm sõma maanego!
1 Yʋʋmd 2003 Tẽegrã wakat sẽn sɩngdã, d tara bʋʋm sõma n na n ‘wɩng ne tʋʋm sõma maanego.’ (1 Pɩɛ. 3:13) Bũmb ning sẽn kɩt tɩ d wɩngd ne tʋʋm sõma maaneg n yɩɩdã ya a Zezi Kirist maoongã sẽn yaa rondã. (Mat. 20:28; Zã 3:16) Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr gʋlsa woto rẽ wɛɛngẽ: ‘Ka ne bõn-sãamds sẽn wẽnd wanzuri walla sãnem la yãmb paam fãagr . . . ye. La yaa ne Kirist zɩɩm sẽn yaa sõama, bãmb yɩɩ wa pe-bi-sõng sẽn ka tar yell ye.’ (1 Pɩɛ. 1:18, 19) D sẽn tar mi-beoog nonglem pukr sẽn ka wõnd a taabã yĩngã, kɩtame tɩ d modgd ne neer maanego, n miẽ t’a Zezi “kõo bãmb meng tõnd yĩnga n fãag tõnd ne yel-wẽna fãa la b kɩt tɩ tõnd lebg bãmb neb b sẽn pek tɩ yɩ sõama, la tɩ tõnd wɩng ne tʋʋm sõama maanego.”—Tɩt 2:14; 2 Kor. 5:14, 15.
2 D sã n maan sẽn noom Wẽnnaam, d paamda zems-n-taar ne-a, n wa paam t’a get d yell ne nonglem. A Pɩɛɛr paasame: “Ned sã n dat t’a vɩɩm yɩ noogo la a paam sũ-noog daar fãa, bɩ . . . a zãag ne wẽnga la a maan neere. Bɩ a bao laafɩ la [a] tũ-a. Tɩ bõe, Zusoaba geta nin-tɩrse, la b wʋmda bãmb pʋʋsgo.” (1 Pɩɛ. 3:10-12) Wakat kãngã sẽn yaa toog wakatã, ad yaa bark meng la d tara, d sẽn mi t’a Zeova gũud-d lame, la a seglame n na n sõng-do, n na n ‘gũ tõnd wa a nin-bila.’—Tõo. 32:10; 2 Kɩb. 16:9.
3 Baa pipi kiris-neb nins a Pɩɛɛr sẽn da gʋls gom-kãensã wã sẽn da maood ne makr toɛy-toɛyã, b ra tara yẽesem wʋsgo, hal n moon koe-noogã wʋsg n zãag zĩig wa b sẽn tõe tɛka. (1 Pɩɛ. 1:6; 4:12) Yaa woto me ne Wẽnnaam nin-buiidã rũndã-rũndã. Yaa sɩd tɩ d vɩɩ ‘tood wakate,’ la d sã n tar mi-beoog a Zeova sõmblmã yĩnga, rẽ na n kɩtame tɩ d maan Wẽnnaam daabã ne yẽesem. (2 Tɩm. 3:1; Yɩɩl 145:7) Bɩ d ges tʋʋm sõma kẽer d sẽn na n maan Tẽegrã wakate.
4 Bool-y neb a taab tɩ b wa Tẽegrã: Bũmb a yembr d sẽn tõe n maan n wilg d mi-beoog rondã sẽn yaa kũun sẽn ka wõnd a taabã yĩng yaa d sẽn na n zĩnd a Zezi kũumã Tẽegrẽ rõandã. B na n maana Tẽegrã rõandã arb raare, tʋʋl-nif kiuug rasem 16 wĩndgã kõom poore. (Luk 22:19, 20) Rɩẽ, tigims 94 600 n kõ mooneg tʋʋmd kɩbaya, tɩ sẽn da wa-b Tẽegrã sõor zãng yaa 15 597 746! Woto zʋʋga neb nins sẽn wa yʋʋm bɩtẽ Tẽegrã ne neb 220 000.
5 Rõandã sẽn na n wa-bã sõor na n taa b wãna? Rẽ bee ne tõnd sẽn na n modg wʋsg to-to n bool neb a taabã tɩ b wa tigim ne tõndã. Reng-y n gʋls y sẽn dat n bool b rãmbã fãa yʋya. Yaa yãmb zakã rãmb la yãmb segd n deng n boole. Yãmb sã n tar kẽed-n-taag sẽn ka be sɩdã pʋgẽ, bɩ y wilg-a tɩ y tʋlla ne y sũur fãa t’a wa zĩnd ne-y Tẽegrẽ wã. Rao sẽn ka be sɩdã pʋgẽ yeelame tɩ rɩẽ a zĩnda Tẽegrẽ wã, tɩ bala a paga ra getame tɩ yaa bũmb sẽn be nafr wʋsg tɩ yẽ yãag-a n wa Tẽegrã. Neb a taab y sẽn tõe n bool yaa y roagdba, y yagse, y tʋmd-n-taas bɩ y karen-bi-taase. Ra yĩm-y neb nins sẽn zãmsd Biiblã ne yãmbã ye.
6 Y sã n gʋls neb nins y sẽn na n tɩ boolã yʋy n sa, bɩ y yãk sẽk sẽn na yɩl n tɩ taas ned kam fãa boollã. Tʋm-y ne Tẽegrẽ wã boolg sɛba. Gʋls-y Tẽegrã maaneg zĩig la a lɛɛr sebrã tẽngr vẽenega, sẽn na yɩl n sõng nebã tɩ b ra yĩm ye. Tʋʋl-nif rasem 16 sã n kolge, kẽng-y neb nins y sẽn da boolã nengẽ walla y telefõn n tẽeg-ba. Bɩ d sõng neb wʋsg wa d sẽn tõe tɛk tɩ b wa Tẽegrã.
7 Sõng-y neb nins sẽn wa Tẽegrã: Wakat fãa, yʋng ning b sẽn maand Tẽegrã yaa sũ-noog sasa. Wakat kãngã d na n tõogame n deeg neb sẽn da ka minim n wat tõnd tigissã. Maan-y modgr n ta pĩnd la y kaoos bilf tigisgã poore, sã n mikame tɩ yaa bũmb sẽn tõe yãmb zĩigẽ wã. Bao-y n bãng-y nin-paalsã sẽn wa Tẽegrã. Tall-y zood manesem.—Rom 12:13.
8 Rẽ yĩnga y tõe n sõnga neb kẽer sẽn wa Tẽegrã tɩ b bɩ tẽebã wɛɛngẽ n paase, ne Biibl zãmsg maasem bɩ? Modg-y n paam neb nins sẽn ka tar koe-moond sẽn debd n get-bã yʋy la b adɛrs rãmba, sẽn na yɩl n sõng-ba. D sã n sõng nin-kãensã ne nonglem, tõe tɩ vẽer Tẽegrã wakat bɩ bãmb kẽer wa paam zʋg-sõma nins sẽn segdã n tõog n lebg koe-moondb sẽn ka reeg lisgu. Y sã n lebg n tɩ ges sẽn wa-b Tẽegrã, bɩ y bool-b tɩ b wa kelg sõasg sẽn yaa zallã tʋʋl-nif kiuug rasem 27 wã.
9 Y tõe n yɩɩ sõngr so-pakd Tẽegrã wakat kãngã bɩ? Yʋʋmd fãa, tõnd sẽn tar yẽesem a Zeova yĩngã kɩtame tɩ d modg wa d sẽn tõe tɛk ne koe-moonegã, kiis nins b sẽn yãk tɩ d wɩng ne Wẽnnaam tʋʋmdã yĩngã pʋgẽ. Rɩẽ, Afirik nen-taoor la a tẽn-sʋk tẽns nins mooneg tʋʋmd kɩbay b sẽn ningd Rĩungã Tʋʋmd seb-kãngã pʋgẽ wã pʋsẽ, koe-moondb 8 970 n dɩk sõngr so-pakrã tʋʋmd tʋʋlg kiuugã, tɩ koe-moondb 3 332 rɩk-a tʋʋl-nif kiuugã. Tigingã neb fãa sã n lagem taab n modg n moon koe-noogã ne yẽesem Tẽegrã wakate, tõe n woma biis sõma.
10 Tiging a yembr sẽn tar koe-moondb 107 ne wakat fãa so-pakdb a 9 wilgame tɩ rɩẽ tʋʋl-nif kiuugã yɩɩ “kiuug sẽn zĩnd yamleoog wʋsgo.” Bala koe-moondb 53 n yɩ sõngr so-pakdba, tɩ kãsem dãmbã la kãsemb sõngdbã faa ra be b sʋka. Wãn to la kãsem dãmbã kɩt tɩ neba tʋlg n yɩ sõngr so-pakdb ki-kãnga. Bãmb mensã sɩnga pĩnda, la b sagl koe-moondb wʋsg wa b sẽn tõe tɛk tɩ bãmb me maan woto. B maana tigiss koe-moonegã yiib yĩng wakat toɛy-toɛy daarã pʋgẽ, sẽn na yɩl tɩ zems ne tigingã neb fãa. B sagla nebã n yɩɩd tɩ b kõ kasetã ne telefõne, sẽn yɩɩd fãa koms rãmbã.
11 Yʋʋm 86 saam-bi-poak bãag sẽn da tar t’a ka tõe n kẽn sõma rɩka sõngr so-pakrã. A sɩngda yibeoogo, n tʋg n zĩnd rɩɩbã seglg roog taablẽ n telefõn neb a wãn n kõ kasetã, n vʋʋs bilfu, la a lebg n kẽng n tɩ zĩnd n bool neb a taaba. Pag a ye la a bool t’a yeel-a tɩ yẽ sɩd la a komdibli a yiib sẽn yaa kom-bɩɩs n maan kaalem yʋʋm a yiibã sẽn loogã pʋgẽ, la t’a ka mi bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam basdẽ tɩ yel-beed a woto watẽ wã ye. Saam-bi-poakã kõo pagã kaset sõma, la a sɩng Biibl zãmsg ne-a. Kaset kũun ne telefõn zaabr la wakat a taabã yaa manesem sẽn yaa sõma, sẽn na yɩl n paam n gom ne neb nins sẽn vɩ rot bɩ zĩisẽ neb yaar sẽn ka tõe n kẽ wã. Leb n sõngda koe-moondbã tɩ b tõe n paam n sõs ne neb sẽn da ka be b zagsẽ daarã pʋgẽ.
12 Kãsem dãmbã yeela woto n baas b moonegã kɩbare: “Wakat kãngã sɩd yɩɩ tõnd noog wʋsgo, la d tara mi-beoog zu-nood la bark nins a Zeova sẽn kõ tõnd ned kam fãa wã.” Yãmb tigingã sã n segl neer me, y tõe n paama bark a woto buudu.
13 Mao-y tɩ tigingã neb fãa kẽes b mens koe-moonegã pʋgẽ: D sẽn nong Wẽnnaam la neb a taabã yĩng kɩtame tɩ d baood sẽk kiuug fãa n taasd neb a taabã koe-noogã. (Mat. 22:37-39) Tigingã sebr zãmsg yel-gɛtb la b sõangdbã segd n modgdame n sõngd b sullã neb fãa tɩ b moond koe-noogã kiuug fãa. Manesem sõng a ye d sẽn tõe n tũnug ne n maan dẽ yaa d sẽn na n deng n maan segls sẽn na yɩl n moon ne sullã neb kẽere. Ra gũ-y kiuugã baasgẽ n yaool n maan dẽ ye, sɩng-y pĩnda. Rẽ na n kɩtame tɩ y paam n sõng neb a taab ne nonglem n paas menga.
14 Koe-moondb n be sebrã zãmsg sull pʋgẽ n yaa koms rãmb tɩ moonegã yaa toog wʋsg ne-b bɩ? Yaa vẽeneg tɩ bãmb kẽer sã n bee zags sẽn get sẽn kʋʋl-b bɩ bãad dãmb yell pʋsẽ, bɩ b sã n gãee yir n ka tõe n yi, b kasetã kũun ka na n yɩ wʋsg ye. Baa segbã ka wʋsg me, b sã n tũnugd ne segb nins b sẽn paamdã n kɩtd tɩ b vẽenemã yãgda, b tõe n kɩtame tɩ neb nins sẽn ne bãmb tʋʋm sõma wã rat n sɩd bãng sɩdã n paase. (Mat. 5:16) Sebrã zãmsg yel-gɛtb segd n wilg-b lame tɩ b tõe n gʋlsa b moonegã wakat minit piig la a nu-nu. B sẽn tõe n gʋls wakat ning b sẽn dɩk n kõ kasetã kengda koe-moondb kãensã sẽn tar kɩs-sɩdã raood la kõt-b sũ-noogo. Leb n kɩtdame tɩ Wẽnnaam nin-buiidã dũni gill mooneg tʋʋm kɩbay yaa takɩ.
15 Kom-bɩɩs sẽn tar yẽesem ne tʋʋm sõma maanego! Ad sɩd yaa bũmb sẽn kengd raoodo, tɩ d neẽ tɩ kom-bɩɩs nins sẽn yaa kiris-nebã rɩkda b pãngã n kẽesd a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ! (Yel. 20:29) Yãmb sã n yaa bi-bɩɩga, wãn to la y tõe n wilg yẽesem a Zeova yĩng ki-kãensã sẽn yaa tʋʋm sẽn ka wõnd b taab sasa wã?
16 Y sã n nan pa koe-moond sẽn ka reeg lisg tigingã pʋgẽ, y tõe n bao n yɩɩ koe-moond bɩ? Sok-y y meng woto: ‘Mam mii Biiblã zãms-yẽg bɩ? Mam datame n moon Rĩungã koɛɛg bɩ? Mam zʋgã yaa sõma bɩ? Mam tõeeme n moon neb a taabã koe-noogã n wilg m tẽebã bɩ? Mam tʋllame n maan woto ne m sũur fãa bɩ?’ Yãmb sã n tõe n leoka sogs-kãensã tɩ n-ye fãa, bɩ y wilg y roagdbã tɩ y tʋllame n yɩ koe-moonda. Yãmb roagdbã tõe n tɩ yãa kasem soab sẽn be Tʋʋmdã sull kãsem dãmb sʋk n togse.
17 Yãmb sã n zoe n yaa koe-noogã moonda, rẽ yĩnga y tõe n dɩka vʋʋsgã y sẽn paam lekollẽ wã n moon koe-noogã n paas bɩ? Kom-bɩɩs wʋsg sen deeg lisg tõog n lebga sõngr so-pakdba, b sẽn maan tʋʋmd na-kẽndr sẽn yaa sõma la b paam tɩ b roagdb la neb a taab sõng-bã. Rẽ sã n pa tõe bɩ y rɩk sard n kẽes y meng n paas koe-moonegã pʋgẽ. Yãk-y y meng bõn-datla. Lɛɛr dãmbã sõor y sẽn yãk n na n moonã sẽn yãk a toogo, yãk-y bõn-datl sẽn tɩ loe ne y sẽn na n maan to-to tɩ y koe-moonegã yɩ sõma n paasã. Tõe tɩ y na n modgame n karem verse Biiblã pʋgẽ n wilg neb nins fãa y sẽn segdã, n maan tɩ y lebg-n-tɩ-ges rãmbã yɩ sõma n paase, n sɩng Biibl zãmsg ne neda, bɩ n maan kaset kũun ne telefõnã bɩ moonegã neng a to n paase. La y tõe n yãka bõn-datl ning sẽn yaa paam tɩ y yaka, y karen-bi-taaga, bɩ y roagd yãag-y rõandã Tẽegrẽ wã me bɩ? D sã n kẽes d mens zãng Wẽnnaam tʋʋma pʋsẽ, d na n paama barka, la sãmbg sẽn ka be, d na n kenga tigingã neb a taab raoodo.—1 Tes. 5:11.
18 Sõng-y nin-paalsã tɩ b bɩ: Rɩẽ tʋʋmd yʋʋmdã pʋgẽ, b sã n pʋɩ tɩ zemse, kiuug fãa, Biibl zãmsg 92 826 la b maan Afirik nen-taoor la a tẽn-sʋk tẽns nins mooneg tʋʋmd kɩbay sẽn yit Rĩungã Tʋʋmd seb-kãngã pʋgẽ wã pʋsẽ. Sã n wa beẽ-beẽ, karen-bi-kãensã wʋsg na n wa rɩka b mens n kõ Wẽnnaam n deeg lisgu. La nand tɩ b pids bõn-datl kãngã, d segd n sõng-b lame tɩ b tall zʋg-sõma nins sẽn segdã n yɩ koe-noogã moondba. Woto tara yõod wʋsg sẽn na yɩl n zãms nin-paalsã tɩ b yɩ a Zezi Kirist karen-biisi. (Mat. 9:9; Luk 6:40) Yãmb tara Biibl zãmsd sẽn segl n sa n na n maan woto bɩ?
19 Yãmb sã n sãmbda y Biibl zãmsdã sã n bɩɩme tɩ seke, bɩ y kos y sebr zãmsg yel-gɛtã bɩ tʋʋmd yel-gɛtã sõngre. Y tõeeme n bool-a t’a wa yãag-y tɩ y tɩ maan zãmsgã. Saam-bi-kãensã tara minim, n tõe n tik rẽ zug n bãng Biiblã zãmsd sẽn bɩ to-to tẽebã wɛɛngẽ. B tõe n kõo Biibl zãmsdã sagls sẽn na n sõng-a t’a ket n bɩt tẽebã wɛɛngẽ.
20 Yãmb Biibl zãmsd sã n yeel-y t’a rat n yɩɩ koe-moond sẽn ka reeg lisgu, tɩ y tagsdẽ t’a sɩd tara zʋg-sõma nins sẽn segdã, bɩ y togs yel-gɛt taoor soabã. A na n kɩtame tɩ kãsem dãmb a yiib seg yãmb ne Biibl zãmsdã n sõs ne-a n ges a sã n tara zʋg-sõma nins sẽn segdã, n tik tagsa nins sẽn be Notre Ministère sebrã, seb-neng 99-100 pʋgẽ wã. (Ges-y yʋʋmd 1988, sɩpaolg kiuug rasem 15, Gũusg Gasgã ne farende.) B sã n sakame tɩ Biibl zãmsdã yɩ koe-moonda, bɩ y sɩng-a moonegã tʋʋmd zãmsg zĩig pʋgẽ bala. Ya a sẽn na n kɩs a pipi mooneg tʋʋmd kɩbay sebrã bal la b togsd tigingã neb t’a lebga koe-moond sẽn ka reeg lisgu. D saagdame tɩ koe-moond paals tusa, kom-bɩɩs la kãsemb fãa, na n tõog n taa zĩ-kãngã b tẽebã bɩʋʋng pʋgẽ ki-kãensã sẽn yaa tʋʋmd sẽn ka wõnd a taab sasa wã.
21 Segl-neer tõe n sõng-y lame tɩ y maan tʋʋm sõma wʋsgo: D sã n deng n segl neere, na n sõng-d lame tɩ d tõog n pids d Wẽnnaam tʋʋma Tẽegrã wakat kãngã. (Yel. 21:5, Sebr Sõngo) Yɛl wʋsg n be tɩ kãsem dãmbã segd n welge.
22 Sẽn na yɩl n sõng tigingã tɩ b tʋm wʋsg koe-moonegã pʋgẽ, kãsem dãmbã segd n maana segls tɩ koe-moonedbã tõe n seg taab ra-zaan-dayã la wɩkɛn dãmbã sẽn na yɩl n yit koe-moonegã. Yaa tʋʋmdã yel-gɛt n segd n lʋɩ taoor n maan segl-kãensã. Rẽ yĩnga b tõe n maana tigiss a taab moonegã yĩng yibeoog pĩnda, bɩ zaabr bɩ? B segd n togsa tigingã segls nins fãa b sẽn maanã. Yɩta bũmb sẽn tar yõod tɩ b tabl moonegã tʋʋmd na-kẽndr sebr sɛbã tablg zĩigẽ.
23 Kãsem dãmbã segd n modgame n deng n segl bũmb nins fãa sẽn tɩ loe ne Tẽegrã tɩ tʋʋl-nif kiuug rasem 16 nan ka ta ye. Sẽn be segl-kãens sʋk yaa zems ne tigims a taabã sẽn maand b tigiss Rĩung Roogã pʋgẽ wã, pek Rĩungã Roogo, yãk neb rɛɛgdbã la sẽn na n pɩʋʋg-b ne divẽ la burã, la b sẽn na n maan to-to n paam divẽ wã la burã. B segd n togsa tigingã Tẽegrã zĩig la a lɛɛre, la toeeng nins fãa b sẽn maan tigissã wɛɛngẽ semenã pʋgẽ wã. D sã n modg n maan bõn-kãensã tao-tao, na n sõngame tɩ Tẽegrã “maan wa sẽn segde la ra yɩ yaar ye.”—1 Kor. 14:40, Sebr Sõngo.
24 Zak soben dãmbã tõe n maana weer b zak pʋgẽ zãmsgã sasa n sõs ne b zakã rãmb b sẽn na n maan to-to n wɩng ne koe-moonegã n paas Tẽegrã wakate. Rẽ yĩnga yãmb zakã neb fãa tõe n yɩɩ sõngr so-pakdb bɩ? Bɩ zakã neb tõe n sõnga zaka ned a ye bɩ sẽn yɩɩd rẽ tɩ b lebg so-pakdba? Rẽ sã n pa tõe me, bɩ zakã neb fãa yãk bõn-datl sẽn yaa paas b sẽkã koe-moonegã pʋgẽ wã. Rẽ yĩnga biig n be zakã pʋgẽ tɩ b sã n keng a raood la b sõng-a bilf n paas bɩ a tõe n tall zʋg-sõma nins sẽn segdã n yɩ koe-moond sen ka reeg lisg bɩ? Yãmb zakã neb na n tõog n boola neb a wãn tɩ b wa Tẽegrã? Yãmb zakã neb sã n deng n segl neere, b na n paama bark la sũ-noog wʋsgo.
25 Tʋm-y ne wakat ning sẽn ketã sõma: Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr sẽn da wa n gʋlsd pipi kiris-nebã, a tẽeg-b lame tɩ wakatã yaa yãgb wakate, Zʋɩf rãmbã zãmaan sẽn da kolgd saabã yĩnga. (1 Pɩɛ. 4:7) Rũndã-rũndã, d tara kaset wʋsg sẽn wilgd tɩ zãmaan kãngã tõr saab kolgame. Tõnd sẽn vɩ to-to daar fãa wã segd n wilgame tɩ d kɩsa sɩd tɩ yaa woto. D sẽn ya a Zeova sõgen dãmb sẽn tar yẽesmã, d segd n tika d yamã koe-noogã mooneg sẽn yaa yãgb tʋʋmdã zugu.—Tɩt 2:13, 14.
26 Masã la wakat ning d sẽn segd n yik n tʋm ne yẽesmã! Bʋgs-y bũmb ning a Zeova sẽn maan n kõ yãmbã, y zaka rãmb la tigingã nebã zugu. Yaa sɩd tɩ d ka na n tol n tõog n lebs a Zeova a sẽn bark tõnd ne manesem toɛy-toɛyã yĩng ye, la d tõeeme n balm-a ne d sũur fãa. (Yɩɩl 116:12-14) A Zeova na n ninga modgr ning d sẽn maandã fãa barka. (Yel. 10:22) Bɩ d fãa ‘wɩng ne tʋʋm sõama maaneg’ wakat kãngã sẽn yaa tʋʋm wʋsg wakatã, “tɩ Wẽnnaam paam waoogr [ne bũmb fãa] a Zezi Kirist maasem yĩnga.”—1 Pɩɛ. 3:13; 4:11.
[Zĩ-gũbri, seb-neng a 3]
Tẽegrã watb sõor dũniyã gill zugu
1999 14 088 751
2000 14 872 086
2001 15 374 986
2002 15 597 746
[Zĩ-gũbri, seb-neng a 4]
Ãnda la yãmb na n bool t’a wa Tẽegrã?
□ Yãmb zaka neba, la y roagdba
□ Y yags la y mitinsi
□ Y tʋmd-n-taas la y karen-bi-taase
□ Y lebg-n-tɩ-ges rãmb la y Biibl zãmsdba
[Zĩ-gũbri, seb-neng a 5]
Sõng-y neb nins sẽn wa Tẽegrã
□ Deeg-y-b ne sũ-noogo
□ Lebg-y n tɩ ges-ba
□ Kãab-y-b Biibl zãmsgo
□ Bool-y-b tɩ b wa kelg zãmã sõasg sẽn yaa zallã
[Zĩ-gũbri, seb-neng a 6]
Bõn-datɩ bʋs la yãmb yãk n na n pids Tẽegrã wakate?
□ Paam tɩ ned y sẽn bool wa Tẽegrã
□ Tõog n yɩ koe-moonda
□ Tõog n moon lɛɛr dãmb sõor takɩ y sẽn yãk n na n maane
□ Tõog n maan tɩ yɩ sõma n paas koe-moonegã nens kẽer pʋsẽ
□ Yɩ sõngr so-pakda