Imħallfin

9 Maż-żmien, Abimelek+ bin Ġerubbagħal mar Sikem+ għand ħut ommu u beda jkellem lilhom u lill-​familja kollha taʼ dar missier ommu, u qal: 2 “Għidu, jekk jogħġobkom, biex jisimgħukom is-​sidien kollha taʼ l-​art taʼ Sikem, ‘X’inhu l-​aħjar għalikom, li jaħkmu fuqkom sebgħin raġel,+ l-​ulied kollha taʼ Ġerubbagħal, jew li jaħkem fuqkom raġel wieħed? U tridu tiftakru li jien għadamkom u laħamkom.’”+

3 Għalhekk, ħut ommu bdew jgħidu dan il-​kliem kollu biex jisimgħuhom is-​sidien kollha taʼ l-​art taʼ Sikem, u b’hekk qalbhom inġibdet lejn Abimelek,+ għax qalu: “Ħuna hu.”+ 4 Imbagħad tawh sebgħin biċċa tal-​fidda mit-​tempju taʼ Bagħal-berit,+ u bihom Abimelek kera rġiel għażżenin u insolenti,+ biex imorru miegħu. 5 Wara dan, hu mar lejn dar missieru f’Għofra+ u qatel lil ħutu,+ ulied Ġerubbagħal, sebgħin raġel, fuq ġebla waħda, imma Ġotam l-​iżgħar wieħed minn ulied Ġerubbagħal baqaʼ ħaj, għax staħba.

6 Imbagħad is-​sidien kollha taʼ l-​art taʼ Sikem u d-​dar kollha taʼ Millo+ nġabru flimkien u marru jagħmlu lil Abimelek sultan,+ qrib is-​siġra l-​kbira,+ il-​pilastru li kien f’Sikem.+

7 Meta rrapportaw dan lil Ġotam hu minnufih mar u waqaf fuq il-​quċċata tal-​Muntanja Geriżim+ u għolla leħnu u għajjat u qalilhom: “Isimgħuni, sidien taʼ l-​art taʼ Sikem, u mbagħad jismagħkom Alla:

8 “Darba waħda s-​siġar marru jidilku sultan għal fuqhom. Għalhekk, qalu liż-​żebbuġa,+ ‘Saltan fuqna.’+ 9 Imma ż-​żebbuġa qaltilhom, ‘Sejra jien inċedi ż-​żejt rikk tiegħi li bih jigglorifikaw+ lil Alla u lill-​bnedmin, u nixxejjer fuq is-​siġar l-​oħrajn?’+ 10 Imbagħad is-​siġar qalu lit-​tina,+ ‘Ejja int, u saltan fuqna.’ 11 Imma t-​tina qaltilhom, ‘Sejra jien inċedi l-​ħlewwa tiegħi u l-​prodott tajjeb tiegħi, u nixxejjer fuq is-​siġar l-​oħrajn?’+ 12 Wara dan, is-​siġar qalu lid-​dielja, ‘Ejja int, u saltan fuqna.’ 13 Min-naħa tagħha, id-​dielja qaltilhom, ‘Sejra jien inċedi l-​inbid ġdid tiegħi li jferraħ lil Alla u lill-​bnedmin,+ u nixxejjer fuq is-​siġar?’ 14 Fl-aħħarnett, is-​siġar l-​oħrajn kollha qalu lill-​għollieqa,+ ‘Ejja int, u saltan fuqna.’ 15 Għal dan, l-​għollieqa qalet lis-​siġar, ‘Jekk verament qed tidilkuni biex insaltan fuqkom, ejjew, fittxu l-​kenn taħt delli.+ Imma jekk le, ħa joħroġ in-​nar+ mill-​għollieqa u jaħraq iċ-​ċedri+ tal-​Libanu.’+

16 “U issa jekk aġixxejtu bis-​sinċerità* u mingħajr nuqqas meta għamiltu lil Abimelek sultan,+ u jekk urejtu tjubija maʼ Ġerubbagħal u n-​nies taʼ daru, u jekk għamiltu miegħu skond kif kien jistħoqqlu għal dak li għamel, 17 meta missieri ġġieled+ għalikom u ssogra ruħu+ biex jeħliskom minn id Midjan;+ 18 u intom, min-​naħa tagħkom, qomtu kontra n-​nies taʼ dar missieri llum u qtiltu lil uliedu,+ sebgħin raġel,+ fuq ġebla waħda, biex tkunu tistgħu tagħmlu lil Abimelek, bin l-​ilsira tiegħu,+ sultan+ fuq is-​sidien taʼ l-​art taʼ Sikem sempliċement għax hu ħukom; 19 iva, jekk illum aġixxejtu bis-​sinċerità u mingħajr nuqqas maʼ Ġerubbagħal u n-​nies taʼ daru, ifirħu b’Abimelek u ħa jifraħ hu wkoll bikom.+ 20 Imma jekk le, ħa joħroġ nar+ minn Abimelek u jaħraq lis-​sidien taʼ l-​art taʼ Sikem u lid-​dar taʼ Millo,+ u ħa joħroġ nar+ mis-​sidien taʼ l-​art taʼ Sikem u mid-​dar taʼ Millo u jaħraq lil Abimelek.”+

21 Imbagħad Ġotam+ ħarab u telaq jiġri u mar lejn Bir, u beda jgħammar hemmhekk minħabba ħuh Abimelek.

22 U Abimelek baqaʼ jilgħabha taʼ prinċep fuq Israel għal tliet snin.+ 23 Imbagħad Alla ħalla spirtu ħażin+ jiżviluppa bejn Abimelek u s-​sidien taʼ l-​art taʼ Sikem, u s-​sidien taʼ l-​art taʼ Sikem aġixxew bi tradiment+ m’Abimelek, 24 biex il-​vjolenza li saret fuq is-​sebgħin tifel taʼ Ġerubbagħal tiġi lura fuqhom+ u hu jqiegħed demmhom fuq Abimelek ħuhom għax qatilhom,+ u fuq is-​sidien taʼ l-​art taʼ Sikem għax inkuraġġewh+ joqtol lil ħutu. 25 Għalhekk, is-​sidien taʼ l-​art taʼ Sikem qegħdulu xi rġiel mistoħbijin fuq il-​qċaċet tal-​muntanji, u kienu jisirqu lil kulmin kien jgħaddi minn ħdejhom fit-​triq. Maż-​żmien, dan ġie rapportat lil Abimelek.

26 Imbagħad ġew Gagħal+ bin Għebed u ħutu subien u qasmu f’Sikem,+ u s-​sidien taʼ l-​art taʼ Sikem bdew jafdaw fih.+ 27 U ħarġu fl-​għalqa bħas-​soltu u ġabru l-​għeneb taʼ l-​għelieqi tad-​dwieli tagħhom u għaffġuh u għamlu festa taʼ ferħ,+ u wara dan daħlu fid-​dar taʼ l-​alla tagħhom+ u kielu+ u seħtu+ lil Abimelek. 28 U Gagħal bin Għebed qal: “Min hu Abimelek,+ u min hu Sikem biex naqduh? Mhux bin Ġerubbagħal,+ u m’huwiex Żebul+ uffiċjal tiegħu? Intom aqdu lill-​irġiel taʼ Ħamor,+ missier Sikem, imma aħna għala għandna naqdu lilu? 29 Mhux li kien f’idi dan il-​poplu!+ Kieku lil Abimelek kont inneħħih.” U qal lil Abimelek: “Kabbar l-​armata tiegħek u oħroġ magħha.”+

30 U Żebul il-​prinċep tal-​belt semaʼ kliem Gagħal bin Għebed.+ U xegħel bir-​rabja. 31 Għalhekk, biex iqarraq bih bagħat messaġġiera għand Abimelek, li qalu: “Ara! Gagħal bin Għebed u ħutu subien ġew Sikem,+ u qed jiġimgħu n-​nies tal-​belt kontrik. 32 U issa qum bil-​lejl,+ int u n-​nies li huma miegħek, u oqgħod għal-​lest+ fir-​rabaʼ. 33 U fil-​għodu, malli tibda tiddi x-​xemx, qum kmieni, u itlaq iġri għal kontra l-​belt; u meta hu u n-​nies li huma miegħu jkunu ħerġin kontrik, int ukoll agħmillu kulma jiġi għal idejk.”

34 Fi qbil maʼ dan, Abimelek u n-​nies kollha li kienu miegħu qamu bil-​lejl, u qagħdu għal-​lest kontra Sikem f’erbaʼ qtajjaʼ. 35 Iktar tard, Gagħal+ bin Għebed ħareġ u qagħad fid-​daħla taʼ bieb il-​belt. U Abimelek u n-​nies li kienu miegħu qamu mill-​post fejn kienu mistoħbijin. 36 Meta Gagħal lemaħ lin-​nies, minnufih qal lil Żebul: “Ara! Hemm in-​nies neżlin minn fuq il-​qċaċet tal-​muntanji.” Imma Żebul qallu: “Int qed tara d-​dellijiet tal-​muntanji u qed taħsibhom nies.”+

37 Imbagħad Gagħal reġaʼ tkellem u qal: “Ara! Hemm in-​nies neżlin minn nofs l-​art, u qatgħa minnhom ġejja min-​naħa tas-​siġra l-​kbira taʼ Meonenim.”* 38 Għal dan, Żebul qallu: “Fejn hu issa l-​kliem li għedt,+ ‘Min hu Abimelek biex naqduh?’+ M’humiex dawn in-​nies li rrifjutajt?+ Oħroġ issa, jekk jogħġbok, u ġġieled kontrihom.”

39 Għalhekk, Gagħal ħareġ bis-​sidien taʼ l-​art taʼ Sikem warajh u beda jiġġieled kontra Abimelek. 40 U Abimelek telaq għal warajh, u dak ħarab quddiemu; u kien hemm ħafna li komplew jinqatlu sad-​daħla tal-​bieb.

41 U Abimelek kompla jgħammar f’Aruma, u Żebul+ keċċa lil Gagħal+ u lil ħutu biex ma jgħammrux f’Sikem.+ 42 U ġara li l-​għada n-​nies bdew ħerġin fir-​rabaʼ. U dan intqal lil Abimelek.+ 43 Għalhekk, hu ħa lin-​nies u qassamhom fi tliet qtajjaʼ+ u qagħad għal-​lest fir-​rabaʼ. Imbagħad hu ħares, u n-​nies kienu ħerġin mill-​belt. U qam għalihom u qatilhom. 44 U Abimelek u l-​qtajjaʼ li kienu miegħu telqu jiġru biex jieqfu fid-​daħla taʼ bieb il-​belt, waqt li żewġ qtajjaʼ telqu jiġru kontra dawk kollha li kienu fir-​rabaʼ, u qatluhom.+ 45 U Abimelek iġġieled kontra l-​belt matul dak il-​jum kollu u rebaħha; u qatel lin-​nies li kienu fiha,+ u wara dan ġarraf il-​belt+ u xerred il-​melħ fiha.+

46 Meta ċ-​ċittadini kollha tat-​torri taʼ Sikem semgħu b’dan, dawn minnufih marru fil-​kantina tat-​tempju t’El-berit.+ 47 Imbagħad ġie rapportat lil Abimelek li ċ-​ċittadini kollha tat-​torri taʼ Sikem kienu nġabru flimkien. 48 Għal dan, Abimelek telaʼ fuq il-​Muntanja Żalmon,+ hu u n-​nies kollha li kienu miegħu. U Abimelek ħa mannara f’idu u qataʼ fergħa mis-​siġar, refagħha, poġġieha fuq spalltu, u qal lin-​nies li kienu miegħu: “Dak li rajtuni nagħmel—ħaffu, agħmlu bħali!”+ 49 Għalhekk, in-​nies kollha wkoll qatgħu fergħa kull wieħed u marru wara Abimelek. Imbagħad qegħduhom mal-​kantina, u taw in-​nar lill-​kantina bihom b’kollox, u b’hekk in-​nies kollha tat-​torri taʼ Sikem mietu wkoll, madwar elf raġel u mara.+

50 U Abimelek mar Tebes+ u kkampja kontra Tebes u rebaħha. 51 Peress li kien hemm torri b’saħħtu f’nofs il-​belt, l-​irġiel u n-​nisa kollha u s-​sidien kollha taʼ l-​art tal-​belt kienu ħarbu hemmhekk, u mbagħad għalquh warajhom u telgħu fuq il-​bejt tat-​torri. 52 U Abimelek telaq lejn it-​torri u beda jiġġieled kontrih, u telaʼ qrib id-​daħla tat-​torri biex jaħarqu bin-​nar.+ 53 Imbagħad waħda mara xeħtet ġebla taʼ fuq taʼ mitħna għal fuq ras Abimelek u qasmitlu rasu.+ 54 Għalhekk, hu sejjaħ malajr lill-​qaddej li kien iġorrlu l-​armi u qallu: “Islet sejfek u oqtolni,+ għax nibżaʼ li jgħidu dwari, ‘Kienet mara li qatlitu.’” Minnufih il-​qaddej tiegħu nifdu, u miet.+

55 Meta l-​irġiel taʼ Israel raw li Abimelek kien miet, telqu kull wieħed lejn daru. 56 B’hekk, Alla ġab lura fuq Abimelek il-​ħażen li kien għamel lil missieru billi qatel lil ħutu, sebgħin raġel.+ 57 U l-​ħażen kollu taʼ l-​irġiel taʼ Sikem Alla ġabu lura fuq rashom stess, biex tiġi fuqhom+ is-​saħta+ taʼ Ġotam+ bin Ġerubbagħal.+