Bżonn li Lkoll Neħtieġu

INT GĦANDEK BŻONN L-​IKEL. Għandek bżonn l-​ilma. Għandek bżonn l-​arja. Għandek bżonn taʼ kenn u protezzjoni mit-​temp qalil. Dawn huma bżonnijiet mhux biss għal kull bniedem imma wkoll għal biljuni bla għadd taʼ ħlejjaq ħajjin fuq din il-​pjaneta. Madankollu, hemm bżonn li huwa uniku għall-​bnedmin. Dan x’inhu?

Is-soċjologu Kanadiż Reginald W. Bibby kiteb: “In-​nies jeħtieġu bżonnijiet li r-​reliġjon biss tistaʼ tagħtihomlhom.” U fil-​ħarġa taʼ Frar tas-​sena 2000, il-​ġurnal American Sociological Review ippubblika artiklu li qal: “L-​interessi spiritwali x’aktarx li dejjem se jagħmlu parti mill-​attitudni tal-​bniedem.”

Iva, matul l-​istorja l-​bnedmin ħassew il-​bżonn li jqimu. Għal sekli sħaħ, il-​biċċa l-​kbira daru lejn reliġjon organizzata biex jimlew dan il-​bżonn. Imma l-​affarijiet qed jinbidlu. F’ħafna ġnus industrijalizzati—bħal l-​Amerika taʼ Fuq u t-​Tramuntana taʼ l-​Ewropa—iktar u iktar nies qed jabbandunaw il-​knejjes tagħhom. Ifisser dan it-​tmiem tar-​reliġjon? Żgur li le.

“Ir-​rapporti dwar il-​mewt tar-​reliġjon huma esaġerati ħafna,” tikteb il-​gazzetta Svediża Svenska Dagbladet. X’qed jieħu post il-​knejjes tradizzjonali? Il-​gazzetta tkompli: “It-​tendenza l-​ġdida hi li ma nappartjenu lil ebda knisja. Minflok, nistgħu naqbdu u nagħżlu u nivvintaw taħlita aċċettabbli mill-​ħafna reliġjonijiet differenti li hawn fis-​suq. . . . Jistaʼ jkun fiha kollox, minn kristalli li jfejqu għal-​libsa taʼ patri Buddista. Meta tiddejjaq mill-​għażla tiegħek, tistaʼ tbiddilha faċilment u kif jaqbillek.”

Riċerkaturi tas-​soċjoloġija tar-​reliġjon jirreferu għal din it-​tendenza bħala “reliġjon privata” jew “reliġjon inviżibbli.” Is-​soċjologu Bibby, li ġie kwotat qabel, ivvinta l-​frażi “reliġjon à la carte.” Oħrajn jirreferu għal dawn ir-​reliġjonijiet bħala “mfassla skond l-​individwu” jew “skond il-​gosti.” F’xi pajjiżi Kristjani tradizzjonali, l-​akbar grupp reliġjuż issa huwa magħmul minn nies li, fil-​fatt, għandhom ir-​reliġjon persunali tagħhom.

Ikkunsidra r-​riżultati taʼ stħarriġ li sar fl-​Isvezja, wieħed mill-​iktar pajjiżi mhux reliġjużi tad-​dinja. L-​istħarriġ sab li 2 minn kull 3 persuni kkunsidraw lilhom infushom bħala Kristjani “bil-​mod persunali tagħhom.” Xi wħud qalu: “Għandi l-​ħarsa tiegħi dwar il-​Kristjanità,” “Ma nħossnix komdu fil-​knisja,” “Ma niħux gost immur il-​knisja u noqgħod nismaʼ lill-​qassisin,” jew “Nistaʼ mmur fil-​kamra privata tiegħi u nitlob għalija waħdi.” Ħafna kienu inklinati li jemmnu fir-​riinkarnazzjoni jew fid-​destin. Il-​biċċa l-​kbira qalu li jemmnu li teżisti xi forma taʼ forza jew qawwa divina imma ma jistgħux jispjegaw x’inhi.

Stħarriġ ieħor sab li ħafna nies jerfgħu s-​sentimenti reliġjużi tagħhom għal x’ħin ikunu barra, huma u jgawdu l-​ambjent naturali taʼ madwarhom. Tfajla żagħżugħa li taħdem fir-​rabaʼ qalet: “Naħseb li meta tkun barra fil-​bosk u fl-​għelieqi, hemmhekk tkun l-​iktar qrib t’Alla.” Individwu ieħor li ġie intervistat, u li ma kienx iqis lilu nnifsu reliġjuż, spjega: “Meta noħroġ fil-​bosk, donnu nħossni li qiegħed f’tempju enormi. . . . U ma nafx min għandu kontroll fuqu, imma nħossu.” Xi wħud iddeskrivew in-​natura bħala qaddisa, divina, u li tqanqal il-​biżaʼ u qalu li meta jkunu fil-​preżenza tagħha jħossuhom li qed jerġgħu jimtlew bis-​saħħa, bil-​paċi, u bl-​armonija. Wieħed li kien qed jintervista kkonkluda r-​rapport tiegħu fil-​qosor: “Alla jistaʼ jinstab fil-​bosk.”

Din it-​tendenza tidher f’ħafna partijiet tad-​dinja llum. Thomas Luckmann, speċjalista Amerikan fis-​soċjoloġija tar-​reliġjon, tkellem dwar ir-​reliġjon ċentrata madwar il-​knisja bħala li qed tiġi abbandunata fis-​soċjetajiet industrijali u minflokha qed ikun hemm “forma soċjali taʼ reliġjon.” Fil-​fatt, l-​individwu jifforma filosofija tal-​ħajja billi jagħżel ideat dwar kwistjonijiet spiritwali u mbagħad jgħaqqadhom mar-​reliġjon privata tiegħu.

Tistaʼ tgħid bejnek u bejn ruħek, ‘Veru li r-​reliġjonijiet u l-​knejjes stabbiliti qed jingħataw inqas importanza fis-​soċjetà? Jekk iva, għala?’ Dawn il-​mistoqsijiet huma kunsidrati fl-​artiklu li jmiss.

[Stampa f’paġna 3]

Meta kien qed jikkummenta dwar tendenza reċenti biex wieħed ifittex l-​ispiritwalità fin-​natura, riċerkatur ikkonkluda: “Alla jistaʼ jinstab fil-​bosk”