Huma l-​Gwerer Inevitabbli?

IL-​GWERRA hija fattur taʼ niket li jissemma kważi kuljum fl-​aħbarijiet. Dawk l-​aħbarijiet taʼ brutalità bla dubju jdardruk. Imma forsi wkoll iġagħluk taħseb dwar għala l-​argumenti jridu bil-​fors jiġu solvuti bl-​armi. Il-​bniedem qatt ma se jitgħallem igħix fil-​paċi?

Rimedju għall-​kastig tal-​gwerra jidher li hu iktar diffiċli li jinstab mill-​kura taʼ l-​AIDS. Matul is-​seklu 20, ġnus sħaħ ġew mobilizzati għall-​gwerra, miljuni taʼ rġiel intbagħtu għall-​battalja, u mijiet taʼ bliet ġew meqrudin. L-​ebda tmiem għal dan it-​tbiċċir kollu ma jidher fil-​qrib. Negozju internazzjonali taʼ armi bi qliegħ kbir jaċċerta li l-​armati tad-​dinja​—u l-​gwerilli—​se jkomplu jkunu effettivi b’mod aħrax.

Hekk kif l-​armi tal-​gwerra saru iktar qattilin, in-​numru tal-​feruti telaʼ m’għola s-​sema. Iktar min-​nofs il-​65 miljun suldat li ġġieldu fl-​Ewwel Gwerra Dinjija ġew maqtulin jew midrubin. Kważi 30 sena wara, żewġ bombi atomiċi biss ħadu l-​ħajjiet taʼ iktar minn 150,000 nies pajżani Ġappuniżi. Mit-​Tieni Gwerra Dinjija ’l hawn, il-​konflitti saru iktar tal-​post. Madankollu, huma qattilin, speċjalment għal nies pajżani li issa jikkostitwixxu 80 fil-​mija tal-​feruti.

Ironikament, dan it-​tbiċċir fuq skala kbira seħħ matul era li rat sforzi li qatt ma kien hawn bħalhom biex tiġi abolita l-​gwerra bħala mod li bih jiġu solvuti l-​argumenti bejn il-​ġnus. Bit-​tmiem riċenti tal-​Gwerra Bierda, kien hemm tamiet kbar li ordni dinjija ġdida mimlija paċi kienet se tfeġġ. Madankollu, il-​paċi globali tibqaʼ ħolma bħal qabel. Għala?

Neċessità Bijoloġika?

Studjużi taʼ l-​istorja u antropoloġisti jsostnu li l-​gwerer huma inevitabbli​—saħansitra neċessarji—​sempliċement għaliex huma parti mit-​taqbida evoluzzjonarja biex wieħed jibqaʼ ħaj. Influwenzat minn mod taʼ ħsieb bħal dan, l-​analista militari Friedrich von Bernhardi argumenta fl-​1914 li l-​gwerra tiġi miġġielda “fl-​interess tal-​progress bijoloġiku, soċjali u morali.” It-​teorija kienet li l-​gwerra hija mod li bih jitneqqew individwi jew ġnus dgħajfin, waqt li l-​iktar b’saħħithom jitħallew ħajjin.

Argument bħal dan żgur li ma jikkonslax lill-​miljuni taʼ romol u orfni tal-​gwerra. Barra milli hu moralment moqżież, dan il-​mod taʼ ħsieb jinjora r-​realtajiet ħorox taʼ l-​armamenti moderni. Il-​machine gun ma tirrispettax lil dak li hu l-​iktar b’saħħtu, u l-​bomba teqred għalkollox lil dawk b’saħħithom flimkien mad-​dgħajfin.

Billi injora l-​lezzjonijiet tal-​biżaʼ taʼ l-​ewwel gwerra dinjija, Adolf Hitler ħolom li setaʼ joħloq razza superjuri permezz taʼ konkwista militari. Fil-​ktieb tiegħu Mein Kampf, hu kiteb: “L-​umanità saret kbira b’taqbida eterna, u huwa biss permezz taʼ paċi eterna li se tgħib. . . . L-​iktar b’saħħtu jrid jiddomina u mhux jitħallat maʼ l-​iktar dgħajjef.” Minflok ma tejjeb l-​umanità, iżda, Hitler issagrifika miljuni taʼ ħajjiet u għamel ħerba minn kontinent sħiħ.

Madankollu, jekk il-​gwerra m’hijiex neċessità bijoloġika, x’inhu li jimbotta lill-​umanità lejn il-​qerda tagħhom infushom? Liema forzi potenti qegħdin jimbottaw lill-​ġnus f’dan in-​“negozju tal-​barbari”?a Issa ġejja lista taʼ xi wħud mill-​fatturi li jikkaġunaw tfixkil għall-​aqwa sforzi taʼ dawk li jaħdmu għall-​paċi.

Affarijiet Li Jikkaġunaw Gwerra

In-​nazzjonaliżmu. Taʼ spiss imqanqal mill-​politikanti u mill-​ġenerali, in-​nazzjonaliżmu huwa wieħed mill-​iktar forzi potenti biex tinbeda gwerra. Bosta gwerer ingħataw bidu biex jipproteġu lil “interessi nazzjonali” jew jiddefendu lil “unur nazzjonali.” Meta jkun hemm il-​mentalità nazzjonalistika, saħansitra aggressjoni sfaċċata tistaʼ tiġi spjegata bħala azzjoni li ġiet meħuda biex iġġib fix-​xejn l-​armamenti taʼ l-​għadu qabel ma jużahom kontra tiegħek.

Animosità etnika. Ħafna gwerer reġjonali jibdew u mbagħad jiġu mkebbsin minn mibgħeda li tkun ilha ġejja taʼ bejn ir-​razez u t-​tribujiet. Il-​gwerer traġiċi f’dik li qabel kienet il-​Yugoslavia, fil-​Liberia, u fis-​Somalia huma eżempji riċenti.

Rivalità ekonomika u militari. F’dawk il-​jiem li minn barra kienu jidhru li huma jiem taʼ paċi taʼ qabel l-​Ewwel Gwerra Dinjija, il-​potenzi Ewropej attwalment bnew armati enormi. Il-​Ġermanja u l-​Gran Britannja kienu għaddejjin b’kompetizzjoni dwar min jibni vapuri tal-​gwerra l-​iktar. Ladarba kull nazzjon mill-​kbar li fl-​aħħar mill-​aħħar sar involut fit-​tbiċċir kien jemmen li gwerra kienet tkabbar il-​qawwa tiegħu u ġġib ruxxmata taʼ benefiċċji ekonomiċi, il-​kundizzjonijiet kienu lesti għal konflitt.

Ġlied reliġjuż. Speċjalment meta jkunu rinforzati minn firdiet razzjali, id-​differenzi reliġjużi jistgħu jipproduċu taħlita esplussiva. Il-​konflitti fil-​Lebanon u fl-​Irlanda taʼ Fuq, kif ukoll il-​gwerer miġġildin bejn l-​Indja u l-​Pakistan, kellhom l-​għeruq tagħhom f’animosità reliġjuża.

Difensur tal-​gwerra li ma jidhirx. Il-​Bibbja tirrivela li “l-​alla taʼ din is-​sistema taʼ affarijiet,” Satana x-​Xitan, huwa iktar attiv issa minn qatt qabel. (2 Korintin 4:4) Mimli b’rabja kbira u billi għandu biss “perijodu qasir taʼ żmien,” hu qiegħed iqanqal kundizzjonijiet, inklużi gwerer, li jħażżnu lill-​istat tal-​biki li fih tinsab l-​art.—Rivelazzjoni 12:12.

Dawn l-​affarijiet li jikkaġunaw il-​gwerra m’humiex faċli biex wieħed jeqridhom. 2,000 sena ilu, Plato qal li “l-​mejtin biss raw it-​tmiem tal-​gwerra.” Hija l-​konklużjoni bla tama tiegħu verità qarsa li rridu nitgħallmu biex naċċettawha? Jew tassew għandna xi raġuni biex nittamaw li xi darba se jkun hemm dinja mingħajr gwerer?

[Nota taʼ taħt]

[Sors taʼ l-Istampa f’paġna 3]

Instituto Municipal de Historia, Barcelona