It-tfittxija għall-ħajja itwal

DAN il-​kliem tal-​qedem mis-​sultan għaref Salamun jiddeskrivi bl-​eżatt kif iħossu l-​bniedem dwar il-​ħajja. Matul is-​sekli, il-​bniedem jistaʼ jkun li xxennaq għal xi ħaġa aħjar għax il-​ħajja qasira wisq u l-​mewt hi inevitabbli. L-​istorja fiha ħafna rakkonti u leġġendi dwar bnedmin li fittxew is-​sigriet biex jgħixu ħajja twila.

Ħu, pereżempju, lil Gilgamesh, sultan Sumerjan. Dwar ħajtu ġew ivvintati ħafna leġġendi. Fl-​Epic of Gilgamesh, li hi waħda minnhom, jingħad li hu mar fuq vjaġġ perikoluż biex isir jaf kif jiskansa l-​mewt. Hu falla fit-​tfittxija tiegħu.

Madwar 2,400 sena ilu, alkemisti fiċ-​Ċina pprovaw jagħmlu “eliżir” li kienu jemmnu li jtawwal il-​ħajja. Allura vvintaw sustanza li kien fiha l-​merkurju u l-​arseniku. Hu maħsub li dan l-​eliżir ikkaġuna l-​mewt taʼ diversi imperaturi Ċiniżi. Fl-​Ewropa medjevali, xi alkemisti ppruvaw joħolqu metodu biex id-​deheb ikun diġestibbli. Dan għax ħasbu li d-​deheb ma jistax jinqered u għaldaqstant il-​bnedmin ikunu jistgħu jgħixu iktar.

Illum, xi xjentisti tal-​bijoloġija u l-​ġenetika qed jipprovaw isibu r-​raġuni għala l-​bnedmin jixjieħu. L-​isforzi tagħhom jagħtu prova li n-​nies illum għad għandhom l-​istess tama qawwija li jsibu mod kif ma jixjiħux u jmutu. Imma x’kienu r-​riżultati taʼ riċerki bħal dawn?

IFITTXU X’JIKKAWŻA X-​XJUĦIJA

Ix-​xjentisti li jistudjaw iċ-​ċelluli tal-​bniedem taw iktar minn 300 teorija biex jispjegaw għala nixjieħu u mmutu. Fi snin reċenti, ix-​xjentisti kienu kapaċi jagħmlu xi ħaġa biex iċ-​ċelluli tal-​annimali u tal-​bnedmin jgħixu iktar. Minħabba dawn l-​avvanzi, xi nies sinjuri ffinanzjaw ir-​riċerka biex isiru jafu għala mmutu. X’għamlu x-​xjentisti?

Jipprovaw itawlu l-​ħajja. Xi xjentisti jaħsbu li aħna nixjieħu minħabba dak li jiġri lit-​telomeres, li huma t-​truf tal-​kromożoni. It-​telomeres jipproteġu l-​informazzjoni tal-​ġenetika taċ-​ċelluli tagħna hekk kif dawn jinqasmu. Imma kull darba li ċ-​ċelluli jinqasmu, it-​telomeres jiqsaru. Eventwalment, iċ-​ċelluli ma jibqgħux jinqasmu u aħna nibdew nixjieħu.

Ir-​rebbieħa tal-​premju Nobel fix-​xjenza, Elizabeth Blackburn, u t-​tim tagħha, identifikaw enzima li tgħin biex it-​telomeres idumu iktar biex jiqsaru u, minħabba f’hekk, iċ-​ċelluli jdumu iktar ħajjin. Madankollu, ir-​rapport tagħhom jirrikonoxxi li t-​telomeres ma jtawlux il-​ħajja.

L-​ipprogrammar mill-​ġdid taċ-​ċelluli hu mod ieħor kif qed jippruvaw iwaqqfu l-​effetti koroh tax-​xjuħija. Meta ċ-​ċelluli tagħna jixjieħu wisq biex jerġgħu jinqasmu, huma jistgħu jibagħtu sinjali żbaljati liċ-​ċelluli fil-​viċin li jkunu reżistenti. Dawn imbagħad jikkawżaw infjammazzjoni, uġigħ kroniku, u mard. Riċentement, xi xjentisti fi Franza rnexxielhom jipprogrammaw mill-​ġdid ċelluli li ttieħdu min-​nies anzjani u li xi wħud minnhom kellhom iktar minn 100 sena. Il-​Professur Jean-​Marc Lemaître, li mexxa r-​riċerka, qal li x-​xogħol tagħhom wera li x-​xjuħija fiċ-​ċelluli tistaʼ titreġġaʼ lura.

TISTAʼ X-​XJENZA TTAWLILNA L-​ĦAJJA?

Mhux ix-​xjentisti kollha jaqblu li l-​kuri kontra x-​xjuħija jistgħu jtawlu l-​ħajja tal-​bniedem iktar minn dak li diġà nkiseb illum. Hu minnu li mis-​seklu 19 ’l hawn, il-​bniedem beda jgħix iktar. Imma r-​raġuni ewlenija hi li l-​bniedem sar iktar konxju li jżomm ruħu nadif u hemm iktar mediċini disponibbli li jipprevienu u li jikkuraw il-​mard. Xi xjentisti tal-​ġenetika jemmnu li l-​bniedem, bejn wieħed u ieħor, laħaq il-​limitu taʼ kemm jistaʼ jgħix.

Madwar 3,500 sena ilu, Mosè, wieħed mill-​kittieba tal-​Bibbja, qal: “B’kollox jiemna huma sebgħin sena; u jekk minħabba xi setgħa speċjali jkunu tmenin, xorta jinsistu li jġibu l-​inkwiet u l-​uġigħ; u dawn jgħaddu malajr, u aħna ntiru magħhom.” (Salm 90:10) Minkejja l-​isforzi kollha tal-​bniedem biex itawwal il-​ħajja, il-​ħajja tibqaʼ bażikament kif iddeskrivieha Mosè.

Mill-​banda l-​oħra, xi ħlejjaq jistgħu jgħixu mijiet taʼ snin u xi siġar eluf taʼ snin. Meta nqabblu ħajjietna maʼ dawn, aktarx li naħsbu, ‘Dil-​ħajja taʼ 70 jew 80 sena biss kulma hemm?’