¿Keniuj uelis tikueyitalis Jehová komo tikpia monovio oso monovia?

1, 2. ¿Keniuj momachilijkej sekin keman katkaj novios?

KEMAN se takat uan se siuat mochiuaj novios semi yolpakij. Komo tikpia monovio oso monovia xa no ijkon tikneki tiyolpakis. Miakej ijkon kiitakej. Se tokniuj siuat de Etiopía akin monotsa Tiina,a kijtoua: “Semi niyolpakia keman notakatsin uan nejua tikatkaj novios. Titajtouayaj de seki taman tein motelnekia, sayoj ke no timoyolpaktiayaj. Semi kualtsin maj nikajsini aksa akin nechtasojtaya ijkon kemej nejua”.

² Uan no, se tokniuj akin nemi Países Bajos uan monotsa Alessio, kijtoua: “Keman tikatkaj novios semi niyolpakik porin okachi kuali nikixmatik nosiuatsin. Sayoj ke no techpanok seki taman tein ouij”. Itech nejin tamachtilis tikitaskej seki taman tein kinpanoua novios tein xa ouij kinkisa, uan keniuj Biblia uelis kinpaleuis maj kiixpejpenakan tein okachi kuali. No tikitaskej toni uelis kichiuaskej tokniuan itech nechikol para kinpaleuiskej.

¿PARA TONI TAPALEUIA MAJ SE TAKAT UAN SE SIUAT MOCHIUAKAN NOVIOS?

3. ¿Para toni tapaleuia maj se takat uan se siuat mochiuakan novios? (Proverbios 20:25).

³ Keman se tokniuj takat uan se tokniuj siuat mochiuaj novios semi yolpakij, sayoj ke amo moneki kiauilmatiskej porin satepan uelis monamiktiskej. Tonal keman monamiktiaj motenkauaj iixpan Jehová ke nochipa motasojtaskej uan mopoujkaitaskej. Achto ke timotenkauaskej nejin oso okse taman, moneki kuali tiknemiliskej (xikixtajtolti Proverbios 20:25). Keman omen mochiuaj novios kinpaleuia maj okachi kuali moixmatikan uan ijkon uelis kiixtaliskej toni kichiuaskej. Kemansa kiixtaliaj monamiktiskej oso mokauaskej. Komo mokauaj amo kijtosneki ke nenkaj mochiujkej novios, ta kijtosneki ke kinpaleuij maj kimatikan toni monekia kiixtaliskej.

4. ¿Keyej moneki tikajsikamatiskej para toni tapaleuia keman omen mochiuaj novios?

⁴ ¿Keyej moneki tikajsikamatiskej para toni tapaleuia maj omen mochiuakan novios? Porin komo akin ayamo monamiktiaj kuali kiajsikamatij nejin, amo kinekiskej moixmatiskej iuan aksa komo amo kinekij monamiktiskej. Amo sayoj akin ayamo monamiktiaj moneki kiajsikamatiskej nejin, ta tinochin moneki tikmatiskej. Sekin kinemiliaj ke komo aksa peua kipia inovio oso inovia moneki iuan monamiktis. Uan nejon uelis kichiuas maj no ijkon tanemilikan akin ayamo monamiktiaj. Melissa, se tokniuj siuat de Estados Unidos akin ayamo monamiktia, kijtoua: “Seki tokniuan kinteliluiaj akin novios maj monamiktikanya. Yejua ika sekin kisentokaj novios maski amo kuali mouikaj. Uan oksekin amo kinekij iuan moixmatiskej aksa para amo motekipachojtoskej”.

OKACHI KUALI XIMOIXMATIKAN

5, 6. ¿Toni seki taman moneki kitajtaniskej ininnovio oso ininnovia? (1 Pedro 3:4).

⁵ ¿Toni mitspaleuis xikita ox timonamiktis oso amo iuan monovio oso monovia? Moneki kuali tikixmatis. Achto ke namochiuaskej novios xa ipa tikmatik seki taman tein kichiuaya. Sayoj ke axkan moneki kuali tikmatis tein kipia ‘iyolijtik’ akin iuan timonamiktiti (xikixtajtolti 1 Pedro 3:4). Nejin no kijtosneki ke moneki kuali tikitas keniuj kitekitilijtok Jehová, keniuj tamati uan keniuj tanemilia. Satepan moneki timotajtanijtias nejin: “¿Yeski se kuali tetakauj oso se kuali tesiuatsin? ¿Kuali timouikaskej?” (Prov. 31:​26, 27, 30; Efes. 5:33; 1 Tim. 5:8). “¿Uelis timotasojtaskej uan kuali timonojnotsaskej? ¿Uelis niktapojpoluis keman mopolos?” (Rom. 3:23).b Uan no, xikelnamiki ke maski amo nankiuelitaskej sayoj se taman, okachi moneki kuali ximouikakan maski nantatamamej.

⁶ ¿Toni moneki okachi tiktemos tikmatis keman nanyeskij novios? Achto ke okachi tiktasojtas monovio oso monovia, uelis ika nantajtoskej seki taman tein motelneki, kemej tein nankiixtalijtokej nankichiuaskej. Xa uelis ika namonojnotsaskej komo nankipiaj se kokolis, keniuj namoixpanoltiskej uan tein amo kuali tein namechpanoka. Sayoj ke amo moneki sepasan ika nantajtoskej nochi nejin (no xikonita Juan 16:12). Uan komo tikita ke ayamo uelis ika tiknojnotsas, xikilui. Sayoj ke moneki tikelnamikis ke moneki tikiluis para kimatis toni kichiuas, yejua ika ipa monekis ika nantajtoskej.

7. ¿Toni uelis kichiuaskej novios para okachi kuali moixmatiskej? (No xikita recuadro “Keman monovio oso monovia uejka nemi” uan taixkopimej).

⁷ ¿Toni mitspaleuis okachi kuali xikixmati? Kuali xiknojnotsa, xiktatsintoki uan kuali xikaki tein mitsiluis (Prov. 20:5; Sant. 1:19). Xa uelis nankichiuaskej seki taman para uelis namonojnotsaskej, kemej nansentakuaskej, nannemitiuij uan nansentanojnotsaskej. No uelis okachi kuali namoixmatiskej keman iniuan nanyetoskej namotasojikniuan uan namochankauan. No uelis tikixtalis tikchiuas teisa kampa uelis tikitas tein kichiua uan keniuj mouika iniuan oksekin. Yejua nejon tein kichiuak Albert akin nemi Países Bajos keman moixmattoya iuan Alicia, yejua kijtoua: “Tikchiuayaj seki taman tein techpaleuiaya maj okachi kuali timoixmatikan. Amo ouij katka tein tikchiuayaj, titakualchiuayaj uan tisentachipauayaj kalijtik. Nejon techpaleuij maj tikitakan toni kuali tikchiuayaj uan toni techouijmakaya tikchiuaskej”.

8. ¿Keniuj kinpaleuia novios keman mosenmachtiaj?

⁸ Komo namosenmachtiaj Biblia no uelis namechpaleuis okachi kuali ximoixmatikan. Komo nankiixtaliaj namonamiktiskej moneki nochipa nankisenueyichiuaskej Jehová para maj yejuatsin namechpaleui (Ecl. 4:12). Yejua ika, ¿ueliskia namosenmachtiskej Biblia desde axkan? Maski se tokniuj takat uan se tokniuj siuat mochiuaj novios amo kijtosneki ke kalyetonijya, uan tokniuj takat ayamo kiixyekana tokniuj siuat. Sayoj ke komo namosenmachtiaj, mitspaleuis xikita keniuj mouika iuan Jehová. Max uan isiuatsin Laysa, akin nemij Estados Unidos, kijtouaj ke kemej mosenmachtiayaj no kinpaleuij maj kimatikan okseki taman. Max kijtoua: “Keman peuak timoixmatij, timomachtiayaj amaixmej tein techpaleuiskia maj kuali timouikanij keman tikatkaj novios, keman timonamiktiskiaj uan keman tisennemiskiajya. Kemej tikchiujkej nejon uelik ika titajtojkej seki taman tein motelneki tein xa amo ika titajtoskiaj”.

OKSEKI TAMAN TEIN NO MONEKI NANKIITASKEJ

9. ¿Itech toni moneki tanemiliskej takat uan siuat keman kiitaskej akonimej kiniluiskej ke mochiujkej novios?

⁹ ¿Akonimej nankiniluiskej ke nannovios? Nejon namejuan moneki nankiixtaliskej. Komo yekin namochiujkej novios, xa sayoj sekin nankiniluiskej (Prov. 17:27). Ijkon amo namechtajtaniskej miak taman uan amo namechiluiskej xikixtalikanya toni nankichiuaskej. Sayoj ke komo amo akin nankiluiaj, xa nankinekiskej nankichiuaskej seki taman namoselti porin amo nankinekij maj kimatikan ke nannovios. Uan nejon amo kuali yeskia porin xa ueliskia nankichiuaskej teisa tein amo kuali. Yejua ika moneki nankiniluiskej akin yekmelauj uelis namechpaleuiskej uan kuali namechyolmajxitiskej, kemej namochankauan, namotasojikniuan oso tayekananij (Prov. 15:22).

10. ¿Toni kinpaleuis novios para amo tajtakolchiuaskej? (Proverbios 22:3).

¹⁰ ¿Toni namechpaleuis amo xitajtakolchiuakan? Keman okachi namotasojtaskej okachi nankinekiskej nansenyetoskej. Sayoj ke amo nankinekij nankichiuaskej teisa tein amo kiyolpaktia Jehová (1 Cor. 6:18). Yejua ika, amo ika xitajtokan auilnemilis, amo xietokan namoselti uan amo xiteltayikan tein teuintij (Efes. 5:3). Nochi nejin uelis kichiuas xiknekikan xiauilnemikan uan xitajtakokan. Yejua ika nochipa ika xitajtokan toni uelis nankichiuaskej para nankitakamatiskej Jehová keman nanyeskij nannovios (xikixtajtolti Proverbios 22:3). Xikitakan tein kichiujkej Dawit uan Almaz, akin nemij Etiopía: “Nochipa iniuan tietoyaj totasojikniuan oso kampa miakej yetoyaj. Amo keman tietoyaj toselti itech carro oso kalijtik. Nejon techpaleuij maj amo tikchiuakan teisa tein amo kuali”.

11. ¿Toni moneki itech tanemiliskej novios keman monextiliskej ke motasojtaj?

¹¹ ¿Monekiskia namonextiliskej ke namotasojtaj? Ijkon kemej okachi namoixmatiskej xa nankinekiskej namonextiliskej ke namotasojtaj (Cant. 1:2; 2:6). Sayoj ke komo semi tiknejneki iuan timotekas, xa okachi ouij mitskisas tikchiuas tein kuali uan amo tikitasok tein kichiua monovio oso monovia. Uan no, komo ijkon mitspanoua xa amo uelis timotsakuilis uan hasta uelis tiauilnemis (Prov. 6:27). Yejua ika, desde keman namochiuaskej novios moneki namoiluiskej toni kemaj nankichiuaskej para nankitakamatiskej tein Jehová namechyolmajxitia (1 Tes. 4:​3-7).c Ximotajtanikan: “Kampa tinemij, ¿kuali kiitaj maj timonextilikan ke timotasojtaj? ¿Kichiua maj tiknekikan tiauilnemiskej?”.

12. ¿Toni moneki itech tanemiliskej novios keman amo moajsikamatij uan mokualantiaj?

¹² ¿Uan toni moneki nankichiuaskej komo amo namoajsikamatij? Komo kemansa tataman kemej nantanemiliaj, ¿kijtosneki nejon ke amo uelis namoyekuikaskej? Amo, porin se takat uan se siuat tataman kemej tanemiliaj. Komo omen kinekij kuali mouikaskej keman monamiktiskej, moneki mopoujkaitaskej uan mochikauaskej moajsikamatiskej. Tein nankichiuaskej keman nankipiaskej kuejmolmej kinextis keniuj namouikaskej keman namonamiktiskejya. Ximotajtanikan: “¿Tiyolseujtokej uan timopoujkaitaj keman timonojnotsaj? ¿Niman tikijtouaj ke timopolojkej uan timochikauaj amo tikchiuaskejok? ¿Tiyolyemankej, niman titajtanij maj techtapojpoluikan uan titetapojpoluiaj?” (Efes. 4:​31, 32). Sayoj ke, komo amo namoajsikamatij uan nochipa namokualantiaj keman nannovios, amo xiknemilikan ke nankiyektaliskej kuejmolmej keman namonamiktiskejya. Komo tikita ke amo kuali namouikaskej, okachi kuali yeskia para nanomen komo amo nannoviosok.d

13. ¿Toni moneki kinemiliskej takat uan siuat para kimatiskej ox uejkauaskej kemej novios oso amo?

¹³ ¿Kanachi tiempo moneki nanuejkauaskej kemej novios? Keman ijsiujka tikixtaliaj teisa, amo kuali kisa (Prov. 21:5). Yejua ika moneki maj pano tiempo tein monekis para kuali tikixmatis. Sayoj ke amo no xiteluejkaua, porin Biblia kijtoua ke ‘tein tikchiaj uan amo niman mochiua tetayokoltia’ (Prov. 13:12). Uan no, komo panoua okachi tiempo, okachi ouij namechkisas amo xitajtakolchiuakan (1 Cor. 7:9). Amo xiknemili kanachi tiempo nankiuikajya de novios, ta ximotajtani: “¿Moneki okachi nikixmatis para nikixtalis toni nikchiuas?”.

¿KENIUJ TOKNIUAN UELIS KINPALEUISKEJ NOVIOS?

14. ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej novios? (No xikonita taixkopin).

¹⁴ ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej akin novios? Xa uelis tikinyoleuaskej maj touan paxalotij, maj touan takuakan oso maj touan taueyichiuakan (Rom. 12:13). Nejon kinpaleuis maj okachi moixmatikan. Komo moneki, uelis tikiniluiskej ke uelis tikinuikaskej kampa yejuan yaskej oso uelis tikinyoleuaskej tochan para maj monojnotsakan uan ijkon amo yetoskej ininselti (Gál. 6:10). Alicia, akin ika titajtojkej itech párrafo 7, kijtoua: “Albert uan nejua semi tiktasojkamatiaj keman tokniuan techiluiayaj maj tikinkalpanouanij keman tiknekiskiaj para amo tietoskiaj toselti”. Uan komo sekin techtajtaniaj maj iniuan tietokan, maj tikelnamikikan ke ijkon uelis tikinpaleuiskej. No moneki tikitaskej keman kinekiskej yejuan monojnotsaskej, sayoj ke amo no moneki tikinkauaskej inintelselti (Filip. 2:4).

15. ¿Keniuj no uelis tikinpaleuiskej novios? (Proverbios 12:18).

¹⁵ No uelis tikinpaleuiskej akin novios komo kuali tiknemiliaj tein tikijtouaj. Kemansa xa monekis timotsakuiliskej uan amo teyi tikijtoskej (xikonixtajtolti Proverbios 12:18). Xa tiknekiskej niman tikijtoskej keman tikmatiskej ke sekin mochiujkej novios, sayoj ke xa yejuan kinekiskej kijtoskej. Amo moneki ininka titajtojtinemiskej nion tikinijijtoskej (Prov. 20:19; Rom. 14:10; 1 Tes. 4:11). Maj amo tikijtokan nion maj tikintajtanikan teisa tein ika tikteajsikamatiltiskej ke ipa monamiktitij. Se tokniuj siuat akin monotsa Elise uan itakatsin, kijtouaj: “Timopinaujmatiaj keman techtajtaniayaj keniuj tikixtalijtoyaj timonamiktiskej, porin nion tejuan ika titajtojtoyaj nejin”.

16. ¿Toni moneki tikchiuaskej komo tikmatij ke akin katkaj novios mokaujkej?

¹⁶ ¿Uan komo sekin novios kiixtaliaj mokauaskej? Maj amo tiktemokan tikmatiskej keyej mokaujkej, nion maj tiktajtakoltikan semej (1 Ped. 4:15). Se tokniuj akin monotsa Lea kijtoua: “Nikmatik ke sekin peuak kijtouaj keyej nonovio uan nejua timokaujkej, uan nejon semi nechyolkokoj”. Itech okseki párrafos tikitakej ke komo sekin novios mokauaj, amo moneki tiknemiliskej ke amo kuali tein kichiujkej, porin keman katkaj novios kinpaleuij maj kimatikan tein monekia kiixtaliskej. Maski ijkon, xa ipa moyolkokoskej uan momachiliskej ininselti, yejua ika moneki tikinpaleuiskej (Prov. 17:17).

17. ¿Toni moneki kisentokaskej kichiuaskej novios?

¹⁷ Kemej tikitakejya, akin novios kipanouaj seki taman tein ouij, sayoj ke no semi yolpakij. Jessica kielnamiki: “Keman tikatkaj novios monekia tikxeloskej tiempo uan tiktemoskej okachi kuali timoixmatiskej. Sayoj ke amo nenkajtik”. Komo tikpia monovio oso monovia, ximochikaua okachi kuali tikixmatis. Ijkon uelis tikueyitalis Jehová uan nankimatiskej toni moneki nankiixtaliskej.