Uukwanegumbo otawu vulu okukala nombili, nonando owa topoka palongelokalunga
“Oto shi tseya ngiini kutya ito vulu okuhupitha [kuume koye kopandjokana]?”—1 KOR. 7:16.
OTO YAMUKULA NGIINI?
Oshike omwiitaali ta vulu okuninga, opo a humithe komeho ombili muukwanegumbo wa topoka palongelokalunga?
Ongiini Omukriste ta vulu okukwathela iilyo yuukwanegumbo mbyoka kaayi shi ooitaali, yi ye melongelokalunga lyashili?
Yalwe otaya vulu okuninga shike, opo ya kwathele ooitaali ooyakwawo mboka ye li momaukwanegumbo ga topoka palongelokalunga?
1. Oshike hashi ningilwa ngoka e li moshili kaantu yaandjawo?
OSHIKANDO shimwe sho Jesus a li a tumu aayapostoli ye okwa ti: “Mokweenda kweni uvitheni, mu ya lombwele mu tye: [uukwaniilwa wegulu owe, NW] ya popepi.” (Mat. 10:1, 7) Onkundana ombwanawa ndjoka oya li tayi ke etela mboka taye yi taamba ko nomutima aguhe ombili nenyanyu. Ihe nonando ongaaka, Jesus okwa li a londodha aayapostoli ye kutya aantu oyendji otaye ke ya pataneka. (Mat. 10:16-23) Oya li taya ka patanekwa unene tuu kaantu yaandjawo mboka inaaya hala okutaamba ko etumwalaka lyUukwaniilwa.—Lesha Mateus 10:34-36.
2. Omolwashike tatu tile kutya momaukwanegumbo ngoka ga topoka palongelokalunga otamu vulu okukala ombili?
2 Mbela Aakriste otaya vulu ngaa okukala shili ya nyanyukwa ngele uukwanegumbo wawo owa topoka palongelokalunga? Eeno. Nonando omathimbo gamwe omapataneko ohaga kala ga kwata miiti, haaluhe hashi kala ngaaka. Omapataneko ngoka haga zi kiilyo yuukwanegumbo ihaga kalelele. Olundji ohashi ikolelele kunkene hatu inyenge kugo. Ihe nonando ongaaka, Jehova oha laleke nuuyamba mboka aadhiginini kuye, nohe ya kwathele ya kale ya nyanyukwa, nonando oye li moonkalo oondhigu. Aakriste otaya vulu okukala ya nyanyukwa ngele (1) ohaya kambadhala okukala ye na ombili muukwanegumbo nohaya (2) kambadhala ya mana mo ya kwathele yaandjawo mboka kaaye shi ooitaali ye ye moshili.
KAMBADHALA OKUKALA NOMBILI MUUKWANEGUMBO
3. Omolwashike Omukriste ngoka e li muukwanegumbo wa topoka palongelokalunga e na okukala nombili?
3 Opo iilyo yuukwanegumbo yi ye moshili osha simanenena tu kale tu na ombili nayo. (Lesha Jakob 3:18.) Oshilyo shuukwanegumbo shoka shi li Omukriste oshi na okuninga oonkambadhala shi kaleke po ombili. Shika otashi vulika ngiini?
4. Oshike tashi ka kwathela Aakriste ya kale ye na ombili yokomutima?
4 Aakriste kaye na okukanitha ombili yawo yokomutima. Opo tu kale “nombili naKalunga” otu na okugalikana nomutima aguhe. (Fil. 4:6, 7) Ontseyo yokutseya Jehova nokutula miilonga omakotampango gopamanyolo miilonga monkalamwenyo yetu, ohayi tu kwathele tu kale twa nyanyukwa notu na ombili. (Jes. 54:13) Ngele ohatu kala aluhe pokugongala nokukutha ombinga nuulaadhi miilonga yokuuvitha, ohashi tu etele wo ombili nenyanyu. Shoka otatu vulu oku shi ninga, nonando otu li momaukwanegumbo ngoka ga topoka palongelokalunga. Pashiholelwa, omumwameme Enza,a oha patanekwa noonkondo komusamane gwe. Ihe ohe ku uvitha konima ngele a mana okulonga iilonga ye yomegumbo. Enza okwa ti: “Ethimbo kehe tandi ningi oonkambadhala ndi uvithile yalwe onkundana ombwanawa, Jehova oha yambeke ndje.” Omayambeko ngoka ohage etele omuntu ombili nenyanyu.
5. Omashongo geni haga kala ga taalela iilyo mbyoka yi li momaukwanegumbo ngoka ga topoka palongelokalunga, noshike tashi vulu oku ya kwathela?
5 Otu na okukambadhala twa mana mo, opo tu kale nekwatathano ewanawa niilyo yuukwanegumbo wetu mbyoka kaayi li moshili. Shika otashi vulu okukala eshongo, molwaashoka omathimbo gamwe otashi vulika yi kale ya hala tu ninge shoka itaashi tsu kumwe nomakotampango gOmbiimbeli. Okukakatela uuyuuki ohaku humitha komeho ombili momukokomoko gwethimbo, nonando ohashi geyitha iilyo yomaukwanegumbo yimwe po mbyoka kaayi li moshili. Uuna taye tu pula tu ninge sha shoka itaashi yono omakotampango gOmbiimbeli, ohatu longele kumwe nayo, opo kaatu tamanane mpoka inaashi pumbiwa. (Lesha Omayeletumbulo 16:7.) Uuna twa taalelwa komashongo natu konge omayele miileshomwa yongundu yomupiya omudhiginini nomunandunge nosho wo kaakuluntugongalo.—Omayel. 11:14.
6, 7. (a) Omolwashike iilyo yomaukwanegumbo yimwe hayi pataneke oshilyo shoka tashi konakona Ombiimbeli nOonzapo dhaJehova? (b) Omukonakonimbiimbeli nenge omwiitaali ngoka ha patanekwa oku na okwiinyenga ngiini?
6 Opo megumbo mu kale mu na ombili, otu na okukala twi inekela muJehova notu na ko nasha nomaiyuvo giilyo mbyoka kaayi li moshili. (Omayel. 16:20) Aakonakonimbiimbeli nayo otaya vulu okulongitha oondunge dhokuyoolola moshinima shika. Aasamane naakulukadhi yamwe otashi vulika ihaayi indike ookuume kawo kopandjoka ya konakone. Otashi vulika ya kale ye wete kutya otashi ke etela uukwanegumbo wawo uuwanawa. Ihe yalwe otashi vulika ya kale ye ya tonde. Meme Esther ngoka e li ngashingeyi Onzapo, okwa ti kutya okwa li ha kala a “geya noonkondo” sho omusamane gwe a tameke okukonakona nOonzapo dhaJehova. MeeEsther ota ti: “Onda li handi ekelehi iileshomwa ye nenge ndi yi fike po nokuli.” Tate Howard ngoka petameko a li ha pataneke omukulukadhi gwe sho ta konakona, okwa ti: “Aasamane oyendji ohaya kala ya tila kutya aakulukadhi yawo otaya hekelwa moshimpaga shelongelokalunga ndyoka. Omusamane otashi vulika a kale kee shi kutya na ninge po shike nuupyakadhi mboka, naashoka ohashi mu ningitha a tonde omukadhi.”
7 Omukonakoni ngoka ha patanekwa kukuume kopandjokana oku na okukwathelwa a mone kutya ke na okweetha po ekonakonombiimbeli lye. Ngele omunambili nokwa simaneka kuume ke kopandjokana ngoka kee shi omwiitaali, ohashi mu kwathele a kandule po omaupyakadhi. (1 Pet. 3:15) Tate Howard okwa ti: “Onda pandula sho omukulukadhi gwandje a li ha kala a ngungumana noka li ha geye.” Omukulukadhi gwe ota ti: “Howard okwa li ha thiminike ndje ndi ethe po ekonakonombiimbeli. Okwa li ta dhiladhila kutya otandi pukithwa. Pehala lyokupatana naye, onda li handi mu lombwele kutya otashi vulika e li mondjila, ihe onda li wo handi mu lombwele kutya kandi wete te pukithwa. Onda li nde mu pula a leshe embo ndyoka handi konakona. Okwe li lesha, nokwa li ta tsu kumwe naashoka tali popi. Olya li lye mu gumu lela.” Otu na okudhimbulukwa kutya ookuume kopandjokana mboka kaaye shi ooitaali otashi vulika ya kale yu uvite ye ekelwahi nenge ye wete oomwenyo dhookuume kawo dhi li moshiponga uuna taya kutha ombinga momaipyakidhilo gopaKriste. Ihe ookuume mboka ooitaali nenge taya konakona otaya vulu okupopya nookuume kawo mboka nombili nonohole.
KWATHELA KUUME KOYE KOPANDJOKANA E YE MOSHILI
8. Paulus okwa li a pe ooitaali omayele geni mboka ye na ookuume kopandjokana kaaye li moshili?
8 Omuyapostoli Paulus ota kumagidha Aakriste kaaya henge po ookuume kawo kopandjokana, molwaashoka owala kaaye shi ooitaali.b (Lesha 1 Aakorinto 7:12-16.) Ihe oye na okudhimbulukwa kutya kuume ngoka kee shi omwiitaali siku limwe one ke ye moshili. Shoka otashi vulu okukwathela kuume ngoka omwiitaali a kale a nyanyukwa, nonando kuume ke ke li moshili. Opo kuume ngoka e li moshili u uvithile kuume ke etumwalaka lyOmbiimbeli, oku na okukala a kotoka, ngaashi tatu ke shi mona muutendo tawu landula.
9. Omolwashike wu na okukala wa kotoka uuna to uvithile iilyo yuukwanegumbo mbyoka kaayi li moshili?
9 Tate Jason okwa li a nyanyukwa noonkondo sho i ilongo oshili. Okwa ti: “Onda li nda hala okulombwela kehe gumwe.” Omukonakonimbiimbeli oha kala a nyanyukwa noha kala a hala okulombwela kehe gumwe uuna i ilongo oshili yOmbiimbeli. Otashi vulika a kale a tegelela iilyo yuukwanegumbo mbyoka kaayi li moshili yi taambe ko nziya etumwalaka lyUukwaniilwa. Ihe olundji hasho hashi kala ngaaka. Uulaadhi waJason owa li wi inyengitha omukadhi a ninge shike? Omukadhi okwa ti: “Onda li handi kala ndi wete ta ningile ndje nayi.” Omusamane gumwe okwa li i ilongo oshili, nokonima yomimvo 18 omukulukadhi gwe okwe ya moshili. Omukadhi okwa ti: “Onda li nda pumbwa oku yi ilonga kashona nakashona.” Ngele oho konakona nagumwe ngoka kuume ke kopandjokana kee na ohokwe noshili, omolwashike itoo kwathele omukonakoni gwoye a popye nakuume ke momukalo omwaanawa? Moses okwa ti: “Omalongo gandje naga loke ngomvula, noohapu dhandje nadhi ndonde ngomume, ngaashi omata komwiidhi gwohuluhulu.” (Deut. 32:2) Olundji oohapu dhoshili tadhi ndonda ngomume ohadhi eta iizemo iiwanawa dhi vulithe ndhoka tadhi popiwa dha fa omvula yepoola.
10-12. (a) Omayele geni Petrus a pe aasamane naakulukadhi mboka ookuume kawo kopandjokana kaaye shi ooitaali? (b) Hokolola nkene omukonakonimbiimbeli gumwe a li a tula miilonga omayele ngoka ge li muPetrus gwotango 3:1, 2.
10 Omuyapostoli Petrus okwa li a wilikwa kuKalunga a nyolele aakulukadhi Aakriste mboka ye li momaukwanegumbo ga topoka palongelokalunga a ti: “Aakiintu, vulikeni kaalumentu yeni, opo aalumentu mboka inaa itaala oohapu dhaKalunga, ya falwe meitaalo komikalo dheni. Itamu pumbwa oku shi ninga noohapu, oshoka oyo otaa ka mona, nkene omikalo dheni dha yogoka nonkene hamu simaneke Kalunga.” (1 Pet. 3:1, 2) Omusamane otashi vulika e ye moshili ngele omukadhi oha vulika kuye, ohe mu simaneke nohu ungaunga naye nombili. Omusamane ngoka omukadhi kee li moshili, oku na wo okuninga sha faathana. Omusamane omwiitaali oku na okukala hi ihumbata nawa noku hole uukwanegumbo we, nonando omukadhi ngoka kee li moshili ote mu pataneke.—1 Pet. 3:7-9.
11 Opu na iiholelwa oyindji kunena mbyoka tayi ulike uushili woohapu dhaPetrus. Oshiholelwa shimwe oshameeSelma. Sho a tameke okukonakona Ombiimbeli nOonzapo dhaJehova, omusamane gwe, Steve ka li u uvite ombili. Tate Steve okwa ti: “Onda li nda tsa ondumbo nonda sa uukodhi, nda geya nonda li ndi uvite nda fa inaandi gamenwa.” MeeSelma okwa ti: “Manga nokuli inaandi tameka okukonakona, tse natate Steve katwa li hatu tsu tu thithe. Okwa li ha latha ko nziya. Sho nda tameke okukonakona, oshinima osho nduno sha lulu.” Oshike sha li sha kwathele meeSelma?
12 MeeSelma okwa li a dhimbulukwa oshinima shimwe shoka i ilonga sho ta konakona Ombiimbeli. Okwa ti: “Opwa li esiku limwe nda li inaandi hala okukonakona, molwaashoka tate Steve okwa li a dhenga ndje ongulohi ya tetekele. Okwa dhenge ndje sho nda li nda hala oku mu yelithila oshinima shontumba. Onda li nda yemata nondi iyetela ohenda. Konima sho nda lombwele omumwameme ngoka ha konakona nangame shoka sha ningwa po nosho wo nkene ndi uvite, okwa lombwele ndje ndi leshe 1 Aakorinto 13:4-7. Sho nde ya lesha, onda ti: ‘Tate Steve iha ningile ndje nando uuwanawa mboka tawu popiwa moohapu ndhika.’ Ihe omumwameme ngoka okwa kwathele ndje ndi dhiladhilule sho a pula ndje a ti: ‘Mbela iinima ingapi mbyoka tayi popiwa moohapu ndhika ho ningile omusamane gwoye?’ Onda yamukula nda ti: ‘Nando oshimwe, molwaashoka ye omulumentu omudhigu okukaliwa naye.’ Omumwameme okwa popi newi etalala a ti: ‘MeeSelma, pokati keni natate Steve olye ano a hala okuninga Omukriste?’ Konima yaashoka onde shi mono kutya onda pumbwa nani okulundulula okudhiladhila kwandje, nonda galikana kuJehova a kwathele ndje ndi kale ndi hole tate Steve. Mokweendela ko kwethimbo, onkalo oye ende tayi lunduluka.” Konima yomimvo 17 tate Steve okwe ya moshili.
NKENE YALWE TAYA VULU OKUKWATHELA
13, 14. Ongiini yalwe megongalo taya vulu okukwathela mboka ye li momaukwanegumbo ngoka ga topoka palongelokalunga?
13 Ngaashi owala omata gomvula haga tutike evi nokukwathela iimeno yi koke, oohandimwe oyendji megongalo ohaya kwathele iilyo yomaukwanegumbo ngoka ga topoka palongelokalunga yi kale ya nyanyukwa. MeeElvina gwokuBrasilia ota ti: “Ohole ndjoka aamwatate naamwameme yu ulukile ndje oya kwathele ndje ndi kale nda kola moshili.”
14 Omitima dhookuume kopandjokana mboka kaaye li moshili ohadhi vulu okwiinyengithwa kohole nokohokwe ndjoka haya ulukilwa kiilyo yilwe yegongalo. Omukulukadhi gumwe moNigeria okwa li i ilongo oshili, nokonima yomimvo 13 omusamane gwe okwa ningi Onzapo yaJehova. Omusamane okwa ti: “Esiku limwe onda li moshihauto shoka tashi hingwa kOnzapo yaJehova. Oshihauto osha li sha teka. Otwa yi pamwe nayo momukunda gu li popepi tu ka konge Oonzapo oonkwawo, dhi tu pe omulalo. Odha li dhe tu sile oshimpwiyu dha fa aantu mboka ye tu shi okuza kuunona. Okuza kesiku ndyono, onda li nda mono ohole yopaKriste ndjoka omukulukadhi gwandje ha kala ta popi.” Mevi lyAaingilisa omukulukadhi gumwe okwa li e ya moshili konima sho omusamane gwe a kala mo omimvo 18. Omukulukadhi okwa ti: “Oonzapo odha li hadhi tu hiya tu ka lye pamwe nadho. Onda li handi kala ndi uvite uugumbo.”c Omusamane gumwe moshilongo moka, ngoka naye a ka ninga Onzapo okwa ti: “Onda li nde shi mono kutya aamwatate naamwameme oye na ko nasha natse, molwaashoka oya li haye tu talele po nenge ye tu hiye komagumbo gawo. Oshinima shimwe ishewe, osho kutya sho nda li moombete moshipangelo [Oonzapo dhaJehova] odhindji odha li dhe ya okutalela ndje po.” Mbela ito vulu okukonga ompito wu ninge oshinima sha faathana?
15, 16. Oshike tashi vulu okukwathela ngoka e li moshili a kale a nyanyukwa, nonando yalwe muukwanegumbo inaye ya moshili?
15 Itatu ka kala twa tegelela ookuume kopandjokana, aanona, aavali nosho wo aapambele ayehe ye ye moshili. Yamwe itaye ku ulika ohokwe notaya ka tsikila oku tu pataneka. Shoka otashi vulika shi ningwe, nonando oshilyo shuukwanegumbo shoka shi li moshili osha kala nokwiihumbata nawa noku ya uvithila momukalo omwaanawa uule womimvo odhindji. (Mat. 10:35-37) Ihe ngele Aakriste otayu ulike iikala iiwanawa, ohashi vulu okweeta iizemo yinyanyudha. Omusamane ngoka a li e ya moshili omolwiikala iiwanawa yomukadhi okwa ti: “Omutima gwamukweni okalongo ki ili. Uuna kuume kopandjokana ngoka omwiitaali tu ulike iikala iiwanawa, ohashi gumu omadhiladhilo gakuume ngoka kee li moshili. Ino sholola nando ngele kuume koye kopandjokana ke li moshili.”
16 Nonando kuume kopandjokana ine ya moshili, kuume ngoka e li moshili ota vulu okukala a nyanyukwa. Omumwameme gumwe ngoka a li a ningi oonkambadhala dha mana mo uule womimvo 21 a longe omusamane gwe oshili, ihe ine yi taamba ko, okwa ti: “Ohandi kala ndi uvite ombili, molwaashoka ohandi longo shoka tashi opalele Jehova, ondi li omudhiginini kuye nohandi ningi wo oonkambadhala ndi kale ndi na ekwatathano lya kola naye. Omaipyakidhilo gopambepo, ngaashi ekonakono lyopaumwene, okugongala, iilonga yokuuvitha nosho wo okukwathela yalwe megongalo osha kwathela ndje ndi hedhe popepi naJehova nosha gamena omutima gwandje.”—Omayel. 4:23.
INATU SHOLOLA
17, 18. Ongiini Omukriste ta vulu okukala netegameno, nonando oku li muukwanegumbo wa topoka palongelokalunga?
17 Nonando Omukriste omudhiginini oku li muukwanegumbo wa topoka palongelokalunga, ke na okusholola. Dhimbulukwa kutya “Jehova ite ke ekelahi oshigwana she, omolwedhina lye enene.” (1 Sam. 12:22, NW) Ota kala pamwe nasho, ngele osha kala oshidhiginini kuye. (Lesha 2 Ondjalulo 15:2.) Omupisalomi ota ti: “Konga uulinawa pOMUWA.” Okwa ti wo: “Igandja kOMUWA; mu inekela.” (Eps. 37:4, 5) ‘Dhiginina okugalikana’ nokukala wu na eitaalo, opo Tate yetu gwomegulu omunahole e ku kwathele wu idhidhimikile omaudhigu agehe.—Rom. 12:12.
18 Pula Jehova e ku pe ombepo ye ondjapuki yi ku kwathele wu humithe komeho ombili muukwanegumbo. (Heb. 12:14) Oshoshili kutya oto vulu okukokeka ombili ndjoka tayi ki inyengitha omitima dhiilyo yuukwanegumbo mbyoka kaayi li moshili. Oto ka kala wa nyanyukwa nowu na ombili yokomutima noyopamadhiladhilo mwaashihe shoka to ‘longo mokusimanekitha Kalunga.’ (1 Kor. 10:31) Kala wu shi kutya ooitaali ooyakweni megongalo lyopaKriste otaye ku ambidhidha sho to ningi oonkambadhala ndhoka.
[Omanyolo gopevi]
a Edhina ndyoka halyo lye.
b Paulus ini indika kuume kopandjona Omukriste a hengane uuna ta hepekwa nonyanya. Ndyoka etokolo lya kwata miiti lyopaumwene. Tala embo ‘Ikalekeni mohole yaKalunga,’ epandja 220-221.
c Ombiimbeli inayi indika okulya pamwe nomuntu ngoka kee shi omwiitaali.—1 Kor. 10:27.
[Ethano pepandja 28]
Konga ethimbo lyo opala wu yelithile kuume koye kopandjokana eitaalo lyoye
[Ethano pepandja 29]
Kala wu na ko nasha nookuume kopandjokana yooitaali ooyakweni mboka inaaye ya natango moshili