OSHITOPOLWA SHOKUKONAKONWA 21
EIMBILO 107 Oshiholelwa shaKalunga shohole
Nkene to vulu okumona kuume kopandjokana omwaanawa
“Olye ta ka hokana omukulukadhi omwaanawa? Oshoka omungunda gwe ogu vule omawe omanene.” — OMAYEL. 31:10.
SHOKA TATU KA ILONGA
Otatu ka ilonga nkene omithikampango dhOmbiimbeli dha popya nkene gumwe ta vulu okumona omukulukadhi omwaanawa, nankene yalwe megongalo taya vulu okuyambidhidha aagundjuka, mboka tashi vulika ya ka kale ya hala okuya mondjokana.
1-2. (a) Iinima yini Aakriste mboka inaaya ya mondjokana ye na okutala manga inaaya tameka okutseyathana? (b) “Okutseyathana” osha hala okutya shike? (Tala “Uutumbulilo wa yelithwa.”)
MBELA owu na ehalo lyoku ya mondjokana? Nonando ondjokana hayo naanaa oshinima hashi eta enyanyu, Aakriste oyendji mboka inaaya ya mondjokana, kutya nduno aagundjuka, oya hala okukala ye na ookuume kopandjokana. Manga inoo konga kuume kopandjokana, owu na okukala wa ilongekidhila ondjokana painiwe, pambepo nopamaiyuvo.a (1 Kor. 7:36) Ngele owe shi ningi, ondjokana yoye otayi ka pondola.
2 Ihe nonando ongawo, ihashi kala aluhe oshipu okumona kuume kopandjokana ta opalele. (Omayel. 31:10) Nokuli nuuna wa mono omuntu ngoka wa hala okutseya nawa, itashi ka kala oshipu wu tameke okweendelathana naye.b Moshitopolwa shika, otatu ka kundathana shoka tashi vulu okukwathela Aakriste mboka inaaya ya mondjokana, ya mone kuume kopandjokana e li nawa. Otatu ka ilonga wo nkene yamwe megongalo taya vulu okuyambidhidha mboka ya hala okuya mondjokana.
KONGA KUUME KOPANDJOKANA TA OPALELE
3. Iinima yini Omukriste inaaya mondjokana e na okutala, uuna ta kongo kuume kopandjokana?
3 Manga inaamu ya mondjokana, oshi li nawa wu tale kutya omaukwatya geni wu hole momuntu ngoka, manga inaamu tameka okweendelathana. Ngele hasho, otashi vulika kuu mone omaukwatya omawanawa gaangoka a li ta vulu okukala kuume koye kopandjokana ta opalele, nenge wu tameke okweendelathana nagumwe ngoka inee ku opalela. Odhoshili kutya ngoka ta vulu okukala kuume kopandjokana, oku na okukala Omukriste a ninginithwa. (1 Kor. 7:39) Ihe hakehe gumwe ngoka a ninginithwa ta vulu okukala kuume kopandjokana e li nawa kungoye. Onkee oto vulu okwiipula ngeyi: ‘Omalalakano gandje monkalamwenyo ogashike? Omaukwatya ga simanenena geni handi tala kwaangoka nda hala okuya naye mondjokana? Mbela shoka nda hala okuninga oshi li ngaa pandunge?’
4. IInima yimwe yini yamwe haya kwatele momagalikano gawo, uuna taya kongo ookuume kopandjokana?
4 Kapu na omalimbililo kutya ngele owa hala okumona kuume kopandjokana, owu na okugalikana kombinga yasho. (Fil. 4:6) Odhoshili kutya Jehova ina uvaneka okupa omuntu kuume kopandjokana. Ihe oku na ko nasha noompumbwe dhoye, onkene tsikila oku mu tseyithila omahalo goye, note ke ku kwathela wu mone kuume kopandjokana e li nawa. Galikana wu pewe uukwatya weidhidhimiko nuunongo. (Jak. 1:5) Omumwatate John,c gwokoAmerika inaa ya mondjokana, okwa popi shoka ha kwatele momagalikano ge a ti: “Ohandi lombwele Jehova omaukwatya ngoka nda hala ndi mone mwaangoka ta ka kala kuume kandje kopandjokana. Ohandi galikana, opo ndi mone ngoka ta vulu okukala kuume kandje kopandjokana e li nawa. Ohandi pula wo Jehova ndi kokeke omaukwatya ngoka taga ka kwathela ndje ndi kale omusamane e li nawa.” Tanya, omumwameme gwokoSri Lanka, okwa ti: “Uuna tandi tala omaukwatya omawanawa gaangoka nda hala a ninge kuume kandje kopandjokana e li nawa, ohandi pula Jehova ndi kale omudhiginini nonda nyanyukwa.” Nokuli nando osha pula ethimbo okumona kuume kopandjokana ta opalele, Jehova okwa uvaneka nale kutya ota vulu oku ku sila oshimpwiyu palutu nopamaiyuvo. — Eps. 55:22.
5. Opoompito dhini Aakriste mboka inaaya ya mondjokana haya tsakanene naamboka ye hole Jehova? (1 Aakorinto 15:58) (Tala wo ethano.)
5 Ombiimbeli otayi tu ladhipike ‘tu kale twa ipyakidhila aluhe niilonga yOmuwa.’ (Lesha 1 Aakorinto 15:58.) Sho to tsikile nokukala wa ipyakidhila niilonga yaJehova nokukala ethimbo naamwatate naamwameme ya yoolokathana, oto ka nyanyukilwa ekwatathano ewanawa nayamwe mboka kaaye li mondjokana ngaashi ngoye, mboka taya gandja eitulomo kokulongela Jehova. Ngele owa ningi ngaashi to vulu wu nyanyudhe Jehova, oto ka mona enyanyu lyashili.
Ngele owa kala wa ipyakidhila niilonga yaJehova nokukala ethimbo naamwatate naamwameme yi ili noyi ili, otashi vulika wu ka mone ngoka a hala okuya mondjokana nangoye (Tala okatendo 5)
6. Uuna Aakriste mboka inaaya ya mondjokana taya kongo kuume kopandjokana, oye na okudhimbulukwa shike?
6 Kala wa kotoka kuu tale ko okukonga kuume kopandjokana osho shi li oshinima sha simanenena monkalamwenyo yoye. (Fil. 1:10) Enyanyu lyashili olya ikolelela kokukala nekwatathano ewanawa naJehova, ihe hakokuya mondjokana nenge okukala inoo ya mo. (Mat. 5:3) Ngele ino ya mondjokana, owu na ethimbo olindji lyokutamununa mo uukalele woye. (1 Kor. 7:32, 33) Longitha nawa ethimbo lyoye. Omumwameme Jessica, gwokoAmerika, ngoka a hokanwa sho e na omimvo 30, okwa ti: “Onda li nda tsikile niilonga yokuuvitha, naashoka osha kwathele ndje, nando onda hala okuhokanwa.”
KONGA ETHIMBO WU TALE KUTYA OMUNTU NGOKA WA HALA OKUYA NAYE MONDJOKANA OKWA TYA NGIINI
7. Omolwashike shi li pandunge okutala nethimbo ngoka wa hala a kale kuume koye kopandjokana manga inoo popya kutya owe mu hokwa? (Omayeletumbulo 13:16)
7 Ongiini ngele oto dhiladhila kutya gumwe otashi vulika a kale kuume koye kopandjokana to opalele? Mbela owu na okweendelela wu popye kutya owe mu hokwa? Ombiimbeli otayi ti kutya omunamayele oha pula omayele manga inaa katuka. (Lesha Omayeletumbulo 13:16.) Otashi ka kala oshiwanawa okutala nawa omuntu ngoka noondunge, manga inoo popya kutya owe mu hokwa. “Aschwin gwokoHolanda, okwa ti kutya “ohokwe ohayi vulu okuholoka po meendelelo, ihe ohayi kana po wo meendelelo.” “Onkee ano ngele owa ipe ethimbo lyokutala nawa ngoka wa hala okuya naye mondjokana, ito ka endelela oku mu lombwela kutya owe mu hokwa.” Shimwe ishewe, ngele owe mu tala nawa, oto ka mona kutya ita opalele okuninga kuume koye kopandjokana.
8. Ongiini omuntu ngoka inaa ya mondjokana ta vulu okukonenena ngoka a hala a kale kuume ke kopandjokana? (Tala wo ethano)
8 Ongiini to vulu okutala nawa noondunge omuntu ngoka wa hala okuya naye mondjokana? Pokugongala kwegongalo nenge pokatuthi kontumba, otashi vulika wu ndhindhilike kutya omuntu ngoka uupambepo we, uukwatya we neihumbato lye olya tya ngiini. Ookuume ke oolye noha popi kombinga yashike? (Luk. 6:45) Mbela omalalakano ge oga faathana nogoye? Oto vulu okupula aakuluntugongalo yomegongalo lyawo nenge Aakriste yamwe ya pyokoka, mboka ye mu shi nawa. (Omayel. 20:18) Oto vulu okupula ngele oku na ngaa edhina ewanawa nosho wo omaukwatya omawanawa. (Rut 2:11) Sho to mu konakona, yanda oku mu ningitha a kale uvite inaa manguluka. Kala wa simaneka omaiyuvo ge, ino idhopa miinima ye noino kala aluhe we mu kalela.
Manga inoo lombwela omuntu kutya owe mu hokwa, mu tala nawa uule wokathimbo (Tala okatendo 7-8)
9. Manga inoo pitika gumwe a kale kuume koye kopandjokana, owu na okukala wa tompwa kushike?
9 Ngoka wa hala okuya naye mondjokana owu na oku mu tala ethimbo li thike peni, manga inoo mu ulukila kutya owu mu hole? Ngele owa popi nomuntu ngoka nziya, yalwe nenge yaandjeni otashi vulika ya dhiladhile kutya iho dhiladhila manga inoo ninga omatokolo. (Omayel. 29:20) Ihe ngele omuntu okwa mono kutya owu na ohokwe muye, noto ende uunene kashona oku mu lombwela, ota ka mona kutya oho kakadhala unene mokuninga omatokolo. (Omuuv. 11:4) Dhimbulukwa kutya manga inoo ya komuntu ngoka, ino pumbwa okukala wa tompwa kutya oto ke mu hokana. Ihe oto vulu okukala wa tompwa kutya owa ilongekidhila ondjokana, nonokutya omuntu gumwe ota vulu okuninga kuume koye kopandjokana ta opalele.
10. Oshike to vulu okuninga ngele owu wete kutya omuntu gwontumba oku na ohokwe mungoye, ihe ngoye ino mu hokwa?
10 Ongiini ngele owa mono kutya oku na ohokwe mungoye? Ngele ino mu hala, mu yelithila okupitila moonkatu dhoye. Itashi ka kala shi li nawa oku mu dhiladhilitha kutya owu na ohokwe, ngoye nani ku na ohokwe muye shili. — 1 Kor. 10:24; Ef. 4:25.
11. Miilongo yimwe moka okuya mondjokana haku longekidhwa kuyamwe, iinima yini wu na okukaleka momadhiladhilo?
11 Miilongo yimwe, aavali nenge aakuluntu yalwe otashi vulika oyo haya kongele omupambele gwawo, ngoka e na okuya naye mondjokana. Omanga muyilwe, aakwanezimo nenge ookuume, oyo haya monene omuntu ngoka inaa ya mondjokana gumwe ngoka ta vulu okuya naye mondjokana. Ohaya ningi elongekidho, opo omulumentu nenge omukiintu ngoka ya tsakanene naye, a tale ngele okwe mu hokwa nenge ine mu hokwa. Ngele owa pulwa wu ninge elongekidho li na ko nasha nondjokana, tala shoka omulumentu nomukiintu ya hala shi ningwe naashoka ya pumbwa. Ngele oto dhiladhila kutya omuntu ngoka otashi vulika a kale kuume e li nawa gwakuume koye, kambadhala oku mu tseya nawa shi na ko nasha nomaukwatya ge, naashoka sha simanenena, tala ngele oku na ekwatathano ewanawa naJehova. Ihe dhimbulukwa kutya ekwatathano ewanawa naJehova, olyo lya simanenena li vulithe iimaliwa, elongo, nenge ondondo. — Gal. 6:5.
NKENE MU NA OKUNINGA ELONGEKIDHO LYONDJOKANA
12. Ngele owu na ohokwe okweendelathana nagumwe, ongiini to vulu oku mu tseyithila?
12 Ngele owa hala okuya mondjokana nagumwe, oto shi ende ngiini, opo wu mu lombwele kutya owe mu hala?d Oto vulu okuninga elongekidho mu kundathane nomuntu ngoka oshipala noshipala, nenge okupitila mongodhi. Mu yelithila kutya owe mu hala nowa hala oku mu tseya nawanawa. (1 Kor. 14:9) Osha pumbiwa wu mu pe ethimbo a dhiladhile kunkene te ke ku yamukula. (Omayel. 15:28) Ngele ina hala, simaneka omaiyuvo ge.
13. Oshike to vulu okuninga ngele gumwe okwe ku lombwele kutya okwe ku hokwa? (Aakolossa 4:6)
13 Ongiini ngele gumwe okwa ulike kutya okwe ku hala? Ohashi pula uulaadhi, opo omuntu ngoka e ku lombwele nkene e uvite, onkee kala omunambili nowe mu simaneka. (Lesha Aakolossa 4:6.) Ngele owa pumbwa ethimbo lyokutala ngele oto tsu kumwe naye, shi popya. Ihe nando ongawo, kambadhala okuyamukula nziya ngaashi tashi vulika. (Omayel. 13:12) Ngele ku na ohokwe, shi popya nombili nosha yela. Ndhindhilika nkene omumwatate Hans, gwokoAustria a li a inyenge, sho omumwameme gumwe e ya kuye. Okwa ti: “Onda popi etokolo lyandje nombili nolya yela. Onde shi mu lombwele pethimbo mpoka, molwaashoka kanda li nda hala a kale e uvite kutya sikulimwe lyomomasiku onatu ka hokane. Kanda li nda ningi sha shoka tashi mu ningitha a kale e uvite kutya sikulimwe lyomomasiku otandi ka lundulula okudhiladhila kwandje.” Shimwe ishewe, omuntu ngono ngele owa hala oku mu tseya nawa, mu lombwela, e tamu kundathana naye shoka tashi ka ningwa po. Shoka tashi ka ningwa po, otashi vulika shi kale sha yooloka ko keputuko lyoye, nenge kiinima yilwe.
ONGIINI YALWE TAYA VULU OKUYAMBIDHIDHA AAKRISTE MBOKA INAAYA YA MONDJOKANA?
14. Ongiini tatu vulu okukumika Aakriste mboka inaaya ya mondjokana naashoka hatu popi?
14 Ongiini atuhe tatu vulu okuyambidhidha Aakriste mboka ya hala okuya mondjokana? Omukalo gumwe tatu vulu oku shi ninga, omokukotokela shoka hatu popi. (Ef. 4:29) Oto vulu okwiipula ngeyi: ‘Mbela ohandi ningi omashendjo omawinayi mboka ya hala okuya mondjokana? Uuna nda mono omumwatate nomumwameme mboka inaaya hokana taya popi, mbela ohandi dhiladhila kutya otaya endelathana?’ (1 Tim. 5:13) Shimwe ishewe, katu na nando okuningitha Aakriste mboka inaaya ya mondjokana, ya kake ye uvite kutya opu na sha shapuka, sho inaaya ya mondjokana natango. Hans ngoka a popiwa metetekelo okwa ti: “Aamwatate ohaya pula ndje kutya omolwashike inoo hokana natango? Ku shi we okanona. Omapopyo ga tya ngawo ohaga ningitha mboka inaaya ya mondjokana ya kale ye wete inaaya pandulwa, nohashi gwedha ko owala komaipulo gawo ge na ko nasha nokwaaya mondjokana kwawo.” Kashi shi tuu oshinima oshiwanawa tu kake hatu kongo oompito dhokupandula Aakriste mboka inaaya ya mondjokana! 1 Tes. 5:11.
15. (a) Sha ikolelela kekotampango ndyoka tali a dhika mAaroma 15:2, oshike tu na okutala kusho manga inaatu kwathela gumwe a mone kuume kopandjokana e li nawa? (Tala wo ethano) (b) Oshiilongomwa sha simana shini twa ilonga mokavidio?
15 Ongiini ngele otwa dhiladhila kutya omumwatate gwontumba nomumwameme gwontumba otashi vulika ya ka kale aaihokani ye li nawa? Ombiimbeli oye tu lombwela tu kale tu na ko nasha nomaiyuvo gayalwe. (Lesha Aaroma 15:2.) Oyendji mboka inaaya ya mondjokana, ihaya kala ya hala yalwe ye ya tseyithithe kuyalwe, nelalakano kutya otaya vulu okuya nayo mondjokana. (2 Tes. 3:11) Yamwe otashi vulika ya kale ya hala tu ya kwathele, ihe inatu pumbwa oku shi ninga ngele inaye tu pula tu shi ninge.e (Omayel. 3:27) Yamwe mboka inaaya ya mondjokana, kaye hole okukwathelwa naanaa momukalo gwa tya ngawo. Lydia, omumwameme inaa hokanwa, gwokoNdowishi, okwa ti: “Omumwatate nomumwameme inaaya ya mondjokana oto oku ya hiya pamwe naantu yalwe oyendji. Ya pa owala ompito yokutsakanena nokweetha ya tokole shoka ya hala okuninga.”
Uuna pu na ongundu onene yaamwatate naamwameme, ohashi pe Aakriste mboka inaaya ya mondjokana ompito ya tsakanene (Tala okatendo 15)
16. Aakriste mboka inaaya ya mondjokana, oye na okudhimbulukwa shike?
16 Atuheni kutya nduno otu li mondjokana nenge katu li mondjokana, otatu vulu okukala twa nyanyukwa monkalamwenyo notwa gwanenwa. (Eps. 128:1) Onkee ngele oho kala wa hala okuya mondjokana, tsikila okugandja eitulomo kokulongela Jehova. Omumwameme gwokoMacao, gwedhina Sin Yi okwa ti: “Ethimbo ndyoka inoo ya mondjokana efupi li vulithe pwaandyoka to vulu okukala nakuume koye kopandjokana mOpradisa. Nyanyukilwa ethimbo ndyoka e to li longitha nawa.” Ihe ongiini ngele owa mono gumwe ngoka tamu vulu okuya naye mondjokana e tamu tameke okweendelathana? Moshitopolwa tashi landula, otatu ka kundathana nkene to vulu oku shi pondola uuna tamu endelathana.
EIMBILO 137 Aakiintu aadhiginini
a Oku shi popya pathaneko, otatu ka tala komumwatate ngoka a mona gumwe ngoka ta vulu okuya naye mondjokana. Odhoshili kutya omakotampango ngaka otaga longo nokaamwameme.
b UUTUMBULILO WA YELITHWA: Moshitopolwa shika naashoka tashi landula, otamu ka kundathanwa “okutseyathana,” shoka tashi ulike kombinga yethimbo ndyoka omulumentu nomukiintu haya tseyathana nawa, opo ya tale ngele otaya tokola ngele otaya vulu okuhokanathana po. Miilongo yimwe, oshitya “tseyathana” osha ukithwa owala kokukongathana, okutseyathana, nenge okukala nekwatathano lyopaihole. Okweendelathana ohaku tameke ngele omulumentu nomukiintu ya lombwelathana kutya oya hokwathana, nohaku tsikile ngele ya tokola kutya otaya hokana, nenge otaya etha po okweendelathana.
c Omadhina gamwe oga lundululwa.
d Momaputuko gamwe omumwatate oye ha endele omumwameme. Ihe nando ongawo, omumwameme naye otashi vulika a endele omumwatate. (Rut 3:1-13) Opo wu mone uuyelele wa gwedhwa po, tala oshitopolwa “Young People Ask . . . How Can I Tell Him How I Feel?” moAwake! 22 Kotoba 2004.
e Tala kepandja lyetu, jw.org okavidio Successful Fighters for the Faith — Single Christians.