Ko e Heigoa e Kakano he Moui?
KO E HA NE AOGA E TALI? Kua gahoa e tau mena ne fakatupetupe lahi ke he loto he tagata ka e mua atu e manatu kua nakai fai kakano mo e nakai fai aoga e moui. He taha faahi, ko e tagata ne iloa mitaki e kakano he moui kua fahia a ia ke kautū. Ko Viktor E. Frankl, ko e tagata taane ne kumikumi ke he tau hokohoko he tino mo e ne hao mai he Matematekelea [Holocaust] ne tohia: “Kua nakai fai mena he lalolagi, ka kumi e au ke talahau, kua lauia mitaki lahi ke lagomatai e tagata ke moui pete foki he tau tuaga ne muitui e kelea, he fakatatai ke he iloa ko e mena fai kakano e moui he tagata.”
Pete ia, kua loga lahi mo e kehekehe e tau manatu ke he matakupu nei. Kua logona hifo he tokologa ko e fekau ni he tagata a ia ke fifili ma haana e kakano he moui. Kehe ai, ko e falu ne talitonu ke he tupumainoa kua fakaako nukua nakai fai kakano lahi e moui.
Kua mooli ni ko e puhala kua mua atu e aoga ke kumi ke he kakano he moui ko e ako mai he Foaki Moui, ko Iehova ko e Atua. Manamanatu la ke he talahauaga he Kupu haana ke he matakupu ia.
Talahauaga he Tohi Tapu
Kua fakaako he Tohi Tapu na fai kakano pauaki a Iehova ko e Atua ma e tagata taane mo e fifine he magaaho ne tufuga e ia a laua. Ne age e Iehova e poakiaga nei ke he tau matua uluaki ha tautolu.
Kenese 1:28. “Kia fanau a mo e fakatokologa, kia fakapuke foki e lalolagi, mo e kautu ki ai; kia pule foki ke he tau ika he tahi, mo e tau manu lele he pulagi, katoa mo e tau mena momoui oti kua totolo ke he kelekele.”
Ne finagalo e Atua ke taute e Atamu mo Eva mo e tau fanau ha laua e lalolagi katoa mo parataiso. Ne nakai finagalo a ia ke fuakau e tau tagata ti mamate; po kua manako a ia ke moumou he tau tagata e takatakai motu. Ka kua goagoa e tau fifiliaga ne taute he tau matua uluaki ha tautolu, ti kua moua e tautolu e agahala mo e mate. (Kenese 3:2-6; Roma 5:12) Pete ia, kua nakaila hiki e finagalo ha Iehova. To nakai leva ti eke e lalolagi mo parataiso.—Isaia 55:10, 11.
Ne tufuga e Iehova a tautolu ke he tino mo e manamanatuaga kua maeke ke taute haana finagalo. Ne nakai tufuga e ia a tautolu ke momoui kehe mai ia ia. Mailoga e puhala kua fakamaama e finagalo he Atua ma tautolu he tau kupu nei he Tohi Tapu.
Fakamatalaaga 12:13. “Kia fanogonogo a a tautolu ke he fakahikuaga he tau mena oti ia, Kia matakutaku a ke he Atua, mo e omaoma kehe hana tau fakatufono; ha ko e mena ia kua lata ke eke he tau tagata oti kana.”
Mika 6:8. “Ko e heigoa foki e mena kua finagalo ai a Iehova kia koe, nakai kia koe tau mena nai, ke eke ai e mahani totonu [po ke fakafili tonu], ke fiafia ke he fakaalofa, mo e feoaki mo e hau a Atua mo e loto holoilalo?”
Mataio 22:37-39. “Kia fakaalofa a koe ke he Iki hau a Atua mo e hau a loto katoa, mo e hau a agaga katoa, mo e hau a manatu katoa. Ko e poaki fakamua hanā mo e lahi. Kua pihia foki mo ia ne ua aki, Kia fakaalofa atu a koe kia ia ne katofia a mua, kia tuga foki na koe kia koe.”
Puhala ne Tamai he Tali he Tohi Tapu e Mafola Mooli he Loto
Ke maeke ha matini hala vihi ke gahua mitaki, kua lata ni ke fakaaoga fakahako mo e ke he puhala ne talaga he tagata ne ta. Pihia foki, ke kalo mai a tautolu he fakamatematekelea a tautolu ni—he fakaagaaga, manamanatuaga, logonaaga, po ke fakatino—kua lata ia tautolu ke fakaaoga e moui ha tautolu ke he puhala kua finagalo e Tufuga ha tautolu ki ai. Manamanatu la e puhala ka tamai e loto mafola ke he tau faahi nei he moui he iloa e tautolu e finagalo he Atua.
Ka fakatokatoka e tau mena ne mua, kua tokologa he vahā nei ne tukulele e tau momoui ke uku he tau monuina. Pete ia, “ko lautolu kua manako ke maukoloa, kua moua a lautolu he kamatamata, mo e hele, mo e tau manako lahi ne loga kua goagoa ai mo e kelea ai,” he hataki he Tohi Tapu.—1 Timoteo 6:9, 10.
Ke he taha faahi, ko lautolu ne ako ke fakaalofa ke he Atua ka e nakai ke he tau tupe kua moua ai e mena galo he talia e tau mena kua lata. (1 Timoteo 6:7, 8) Kua maama e lautolu e aoga he gahua fakamalolō mo e iloa na fai kotofaaga a lautolu ke taute ma e tau manako fakatino ha lautolu ni. (Efeso 4:28) Ka kua manamanatu fakahokulo foki a lautolu ke he tau kupu hataki ha Iesu: “Nakai maeke ia taha ke fekafekau ke he na iki tokoua, ha ko e mena fakavihia e ia taha, ka e fakaalofa ke he taha; ka nakai pihia, ti pipiki atu a ia ke he taha, ka e fakateaga ke he taha. Nakai maeke ia mutolu ke fekafekau ke he Atua mo Mamone.”—Mataio 6:24.
Ko e mena ia, he nakai eke e lautolu e gahua tupe po ke tutuli he tau monuina mo mena fakamua, ko lautolu ne fakaalofa ke he Atua ne eke e lautolu e tauteaga he finagalo haana mo mena fakamuaaki he tau momoui ha lautolu. Kua iloa e lautolu ka putoia e tau momoui ha lautolu ke he tauteaga he finagalo he Atua, to leveki e Iehova ko e Atua a lautolu. Nukua kitia e Iehova e latatonu haana ke taute pihia ni.—Mataio 6:25-33.
Ka fehagai mo e tau tagata, kua tokologa ne tuku fakamua ni e lautolu a lautolu. He vahā nei, kua temotemoai e mafola he lalolagi, laulahi ni ha kua tokologa lahi e tagata ne ‘ofaofa a lautolu ni, to nakai fai fakaalofa.’ (2 Timoteo 3:2, 3) Ka fakahogohogo manava he taha tagata a lautolu po ke totoko e manatu, to “ita, mo e miha, mo e kupu kelea” ai a lautolu. (Efeso 4:31) Ti nakai moua e mafola he loto, ha ko e tau mahani nakai fakauka pihia kua “fakatupu ai e miha.”—Tau Fakatai 15:18.
Ke fakatatai, ko lautolu ne omaoma e poakiaga he Atua ke fakaalofa ke he katofia tuga na lautolu ni kua “totonu ko e taha ke he taha, kia hofihofi ha [la]utolu a fakaalofa, mo e fefakamagaloaki a [la]utolu.” (Efeso 4:32; Kolose 3:13) Pihia foki ka nakai mahani totonu ki a lautolu, kua eketaha a lautolu ke fifitaki a Iesu, ko ia ne amuamu ki ai ka kua “nakai amuamu atu ke taui atu.” (1 Peteru 2:23) Tuga a Iesu, ne maama e lautolu ko e makona mooli kua moua ni he fekafekau ke he falu, pihia mo lautolu ne nakai loto fakaaue ke he tau mena kua taute ki a lautolu. (Mataio 20:25-28; Ioane 13:14, 15; Gahua 20:35) Kua age e Iehova ko e Atua e agaaga tapu haana ki a lautolu kua fifitaki e Tama haana, ti kua fakatupu he agaaga nei ke he tau momoui ha lautolu e logonaaga mafola mooli.—Kalatia 5:22.
Ka e maeke fēfē mogoia e onoonoaga haau ke he vahā anoiha ke lauia e mafola he loto haau?
[Blurb he lau 6]
Kua lata e tagata ke iloa mitaki e finagalo he moui
[Fakatino he lau 7]
Fakaako e Iesu ki a tautolu e puhala ke moua e mafola he loto