Veveheaga Ono

Ko e Matakupu kua Fehagai a Tautolu Oti ki Ai

1, 2. (a) Ko e heigoa e matakupu ne talahau e Satani i Etena? (e) Kakano fefe e matakupu ia ha ko e talahauaga hana?

KUA putoia a koe ke he matakupu aoga lahi ne fehagai mo e tagata tali mai. Ko e tuaga hau i ai ka fifili e tuaga tukulagi hau a anoiha. Ne mafuta mai e matakupu nei he magaaho ne tupu e totoko i Etena. He magaaho fakamua ia ne huhu a Satani ki a Eva: “Ko e moli kia kua pehe mai e Atua, aua neke kai e mua ke he tau akau oti he kaina?” Ne tali e ia ne taha e akau ne tala age e Atua: “Aua neke kai ai e maua . . . neke mamate a maua.” Ti hokotaki fakahako e Satani kua pikopiko a Iehova, he pehe ko e moui ha Eva po ke moui ha Atamu ne nakai fakave ke he omaoma ke he Atua. Ne talahau e Satani kua taofi he Atua taha mena mitaki mai he tau tufugatiaaga hana​—he maeke ke fakatokatoka ni ha laua tau tutuaga he moui. Ne talahau e Satani: “Kua fioia he Atua ko e aho ka kai ai e mua, ti fakaala ai ha mua a tau mata; ti eke ai ni a mua ke tuga ne tau atua ke iloa ai e mitaki mo e kelea.”​—Kenese 3:​1-5.

² Ne tuga kua pehe a Satani kua lauka ni e tau tagata ka taute e lautolu e tau fifiliaga ka e nakai omaoma ke he tau matafakatufono he Atua. Ne paleko mogoia a ia ke he puhala ne pule e Atua. Ati tupu mai he mena nei e matakupu aoga lahi ke he pule katoatoa he Atua ke he lagi mo e lalolagi, kakano, ko e hana tonuhia ke pule. Ne malagaki mai e huhu: Ha e fe e mena kua mitaki ma e tau tagata, ko e puhala pule ha Iehova po ke pule tu tokotaha mai ia ia? Mogonei, nukua maeke ia Iehova ke tamate mogoia ni a Atamu mo Eva, kaeke taute pihia to nakai fakaai ke fakatotoka fakamitaki e matakupu he pule katoatoa. He lahi e magaaho ne fakaata e kaufakalatahaaga tagata ke tutupu hake, maeke e Atua ke fakatata e fua he tu tokotaha mai ia ia mo e hana tau fakatufono.

3. Ko e heigoa e matakupu ke uaaki ne fakatu e Satani?

³ Ko e totoko ha Satani ke he tonuhia ha Iehova ke pule ne nakai oti mai he mena ne tupu i Etena. Ne huhu toko e ia e mahani fakamoli he falu ki a Iehova. Ne eke e mena nei mo matakupu fetataaki ke uaaki. Ne hokotia e paleko hana ke he tau hologa ha Atamu mo Eva mo e tau fanau fakaagaga oti he Atua, pihia foki ke he Tama uluaki fakahelehele ha Iehova. He vaha ha Iopu, ke fakatai ki ai, ne paleko e Satani ko lautolu ne fekafekau ki a Iehova ne taute ai, nakai ha kua mai he fakaalofa ke he Atua mo e puhala pule hana, ka e ko e tau kakano lotokai. Ne paleko e ia ko e magaaho ka pu ke he tau lekua, to fiu oti mo e kaumahala ke he tau manako lotokai.​—Iopu 2:​1-6; Fakakiteaga 12:10.

Ne Fakamoli he Fakamauaga Tuai

4, 5. Ko e heigoa ne fakamoli he fakamauaga tuai ke he fakatonu he tagata hana a mena ke fano a ia ki ai?

⁴ Ko e manatu aoga lahi ke he matakupu he pule katoatoa hanei: Ne nakai tufuga he Atua e tagata ke tu tokotaha mai he hana pule ti maeke ke kautu. Ma e aoga ha lautolu ne taute e ia a lautolu ke falanaki ke he tau matafakatufono tututonu hana. Ne talia he perofeta ko Ieremia: “Iehova na e, kua iloa e au, nakai ha i ai ke he tagata hana puhala, nakai ha ha he tagata kua fano ke fakatonu e mena ke fano a ia ki ai.” (Ieremia 10:​23, 24) Ti fakamalolo mai e Kupu he Atua: “Kia tua a koe kia Iehova mo e hāu a loto katoa; ka e aua neke falanaki a koe ke he hāu a pulotu.” (Tau Fakatai 3:5) Tuga ni he tufuga he Atua e tagata ke omaoma ke he hana tau fakatufono he fua lalolagi ke moui ai, ne taute foki e ia e tau fakatufono he mahani, ti ka omaoma ki ai to nonofo fakalataha e tau tagata.

⁵ Maaliali ai, ne iloa he Atua to nakai kautu e magafaoa tagata he leveki ni e lautolu ki a lautolu ka nakai ha ha e pule mai ia ia. Ha kua nakai kautu e tau laliaga ke tu tokotaha mai he pule he Atua, ne kua kehekehe e tau fakatokatokaaga fakapolitika, fakatupe, mo e fakalotu kua fakatutu he tagata. Ko e tau fekehekeheaki nei ne taute e tau tagata ke taufetoko tumau, ti fua mai ko e favale, felakutaki, mo e mate. “Kua pule ai e taha tagata ke he taha, ke kelea ai e ia ni.” (Fakamatalaaga 8:9) Ko e mena tonu ia ni ne tupu tali mai he fakamauaga tuai he tagata. Tuga tonu ni ne talahau tuai he Kupu he Atua, ko e tau tagata kelea mo e fakahehe to matutaki ke “tolomaki atu ke au atu he kelea.” (2 Timoteo 3:13) Ti ke he senetenari ke 20 aki, ne kitia e tagata kua tokoluganea e kautuaga fakasaiene mo e ke he tau gahua fakatupe, ka e kitia foki kua uhouho e matematekelea. Kua lahi e fakamoliaga he tau kupu he Ieremia 10:23​—ne nakai tufuga e tau tagata ke fakatonu e mena ke fano a ia ki ai.

6. Toe tote ti fakahako fefe he Atua e tu tokotaha he tagata mai ia ia?

⁶ Ko e matematekelea, kua fakatata katoatoa e tau lauiaaga he leva e tu tokotaha mai he Atua nukua nakai fakaai e pule he tagata ke kautu. Ko e pule hokoia ni he Atua e puhala ke he fiafia, kaufakalataha, tino malolo, mo e moui. Ti fakakite mai he Kupu he Atua ko e fakauka ha Iehova ke he pule tu tokotaha he tagata kua tata lahi ke he fakaotiaga. (Mataio 24:​3-14; 2 Timoteo 3:​1-5) Toe tote, ti fakalava mai a ia ke he tau mena tutupu he tagata ke peehi malolo hana pule ke he lalolagi. Kua talahau he tau perofetaaga he Tohi Tapu: “Ko e vaha he tau patuiki ia [tau pule he tagata mogonei] to fakatu ai he Atua he lagi e kautu [i luga he lagi] nakai fakaoti tukulagi; ko e kautu foki ia nakai tuku atu ai ke he taha motu [to nakai liu e tagata ke pule ke he lalolagi], to tuki malipilipi mo e fakaotioti e tau kautu oti ia [he mogonei], ka ko ia to tumau tukulagi a ia.”​—Tanielu 2:44.

Hao Atu ke he Lalolagi Fou he Atua

7. Magaaho ka fakaoti he pule he Atua e pule he tagata, ko hai ka hao?

⁷ Magaaho ka fakaoti he pule he Atua e pule he tagata, ko hai ka hao? Ko e tali he Tohi Tapu: “Ko lautolu ne mahani hakohako [lautolu ne lalago e tonuhia he Atua ke pule] to nonofo a lautolu ke he motu; mo lautolu ne katoatoa e mitaki ha lautolu a mahani to toe ai a lautolu; ka to vevehe kehe mai he motu a lautolu ne mahani kelea, to taaki ai foki a lautolu ne mahani fakavai [lautolu ne nakai lalago e tonuhia he Atua ke pule].” (Tau Fakatai 2:​21, 22) Tatai ai, ne pehe e salamo: “Toe tote, ti nakai ha i ai e tagata mahani kelea; . . . To eke ni e motu ma e tau tagata tututonu, to nonofo muatua ai a lautolu.”​—Salamo 37:​10, 29.

8. To fakatokoluga katoatoa fefe he Atua hana pule katoatoa?

⁸ Ka mole e moumou he fakatokaaga ha Satani, to tamai he Atua e lalolagi fou hana, to utakehe katoatoa e matematekelea he favale, tau felakutaki, mativa, mamahi, gagao, mo e mate ne lili e tagata ke he afe e tau tau. Kua fuluola e fakamaamaaga he Tohi Tapu ke he tau monuina ne tatali ke he tau tagata mahani omaoma: “To holoholo kehe he Atua e tau hihina mata oti mai he tau mata ha lautolu; ti nakai tuai fai mate, po ke fakatutuku, po ke tagi, ti nakai tuai fai matematekelea; ha kua mole atu e tau mena fakamua.” (Fakakiteaga 21:​3, 4) He puhala mai he hana fakatufono he Kautu he lagi i lalo hifo ia Keriso, to fakatokoluga katoatoa he Atua (fakatonu, po ke fakamoli) Hana tonuhia ko e Pule Katoatoa ha tautolu, kakano, ko ia e Pule ha tautolu.​—Roma 16:20; 2 Peteru 3:​10-13; Fakakiteaga 20:​1-6.

Puhala ne Tali a Lautolu ke he Matakupu

9. (a) Kitia fefe e lautolu ne fakatumau ke mahani fakamoli ki a Iehova e hana kupu? (e) Fakamoli fefe e Noa e mahani fakamoli hana, mo e aoga fefe ki a tautolu e hana fakafifitakiaga?

⁹ Tali mai he fakamauaga tuai, ne ha ha ai e tau tane mo e tau fifine ne tua kua moli ha lautolu a mahani fakamoli ki a Iehova ko e Pule Katoatoa. Ne iloa e lautolu kua fakave e tau momoui ha lautolu ke he fanogonogo mo e omaoma ki a ia. Ko Noa taha tagata ne pihia. Ti pehe e Atua ki a Noa: “Kua hoko mai ki mua haku e fakahikuaga he tau tagata oti, . . . Kia ta e koe māu e vaka.” Ne omaoma a Noa ke he takitakiaga ha Iehova. Pete kua age e hatakiaga, ko e falu tagata he magahala ia ne matutaki ni ke he tau momoui ha lautolu tuga to nakai fai mena kehe ka tupu. Ka e ne ta e Noa e vaka lahi mahaki mo e lavelave he fakamatala ke he falu hagaao ke he tau puhala tututonu ha Iehova. Ne matutaki e fakamauaga ke talahau: “Ti eke ni e Noa; tuga ne poaki mai he Atua kia ia ke he tau mena oti, ne eke pihia ai e ia.”​—Kenese 6:​13-22; Heperu 11:7; 2 Peteru 2:5.

10. (a) Fakatokoluga fefe e Aperahamo mo Sara e pule katoatoa ha Iehova? (e) Ko e heigoa e puhala kua maeke ia tautolu ke aoga mai he tau fakafifitakiaga ha Aperahamo mo Sara?

¹⁰ Ko Aperahamo mo Sara ko e tau fakafifitakiaga mitaki foki he fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova, ne taute e ha mena ne poaki e ia ki a laua. Ne nonofo a laua i Uro i Kaletaia, ko e motu monuina. Ka e magaaho ne tala age a Iehova ki a Aperahamo ke fano ke he taha motu, motu ne nakai mahani a ia ki ai, “ti fano a Aperahamo tuga ne tala age e Iehova kia ia.” Nakai fakauaua ai ne tu hagahaga mitaki e puhala moui ha Sara​—fai kaina, tau kapitiga, mo e tau magafaoa. Ka e, ne omaoma a ia ki a Iehova mo e hana tane ti fano ai ke he motu ko Kanana, pete he nakai iloa e ia ko e tau tutuaga fefe ne fakatali mai ia ia.​—Kenese 11:​31–​12:4; Gahua 7:​2-4.

11. (a) Ko e heigoa e tau tutuaga ne fakatokoluga e Mose e pule katoatoa ha Iehova? (e) Liga aoga fefe e fakafifitakiaga ha Mose ki a tautolu?

¹¹ Ko Mose foki taha tagata ne fakatokoluga e pule katoatoa ha Iehova. Ne taute e ia e mena nei i lalo hifo he tau tutuaga mua atu e uka​—he fakafehagai mo Farao i Aikupito. Ne nakai ha kua lahi e mauokafua ha Mose. He taha fahi, ne fakauaua a ia ke he mahifi hana ke vagahau. Ka e ne omaoma a ia ki a Iehova. He lalago e Iehova mo e lagomatai he tehina hana, ko Arona, ne lagaloga ne ta atu e Mose e kupu ha Iehova ki a Farao ulu mao. Hokotia foki falu fanau Isaraela ke tuhituhi fakakelea a Mose. Ka e, ne taute mahani fakamoli e Mose e tau mena oti ne poaki e Iehova ki a ia, ti puhala ia ia, ne laveaki a Isaraela mai i Aikupito.​—Esoto 7:6; 12:​50, 51; Heperu 11:​24-27.

12. (a) Ko e heigoa ne fakakite kua lahi atu e mena ne putoia ke he mahani fakamoli ki a Iehova mai he taute ni he mena ne tohia fakamahao he Atua? (e) Lagomatai fefe he loto fakaaue ke he mahani fakamoli pehenei a tautolu ke fakagahua e 1 Ioane 2:15?

¹² Ne nakai manamanatu a lautolu ne mahani fakamoli ki a Iehova kua lata ni ke omaoma hokoia ke he tau mena ne tohia he Atua. Magaaho ne lali e hoana ha Potifara ke fakataki a Iosefa ke faivao mo ia, ne nakaila fai poakiaga tohi mai he Atua ke pa malu e faivao. Pete ia, ne iloa e Iosefa e fakatokaaga he fakamauaga ne fakatu e Iehova i Etena. Ne mailoga e ia ko e mahani fakatane mo e fifine mo e hoana he taha tagata kua vihiatia he Atua. Ne nakai fiafia a Iosefa ke kamatamata ko e lahi fefe e fakaataaga he Atua ki a ia ka mahani a ia tuga e tau Aikupito. Ne fakatokoluga e ia e tau puhala ha Iehova he manamanatu fakahokulo ke he tau fakafehagaiaga ke he Atua mo e ke he tau tagata ti fakagahua mauokafua e tau mena ne mailoga e ia ko e finagalo he Atua.​—Kenese 39:​7-12; Salamo 77:​11, 12.

13. Fakamoli fefe e pikopiko he Tiapolo he tuaga (a) ha Iopu? (e) he tau Heperu tokotolu?

¹³ Pete he kamatamata lahi mahaki, ko lautolu ne iloa moli a Iehova to nakai fuluhi kehe mai ia ia. Ne hokotaki e Satani kaeke galo e tau koloa loga ha Iopu po ke malolo tino hana, maeke ia ia​—ko ia ne talia e Iehova—​ke tiaki e Atua. Ka e ne fakamoli e Iopu e Tiapolo ko e pikopiko, pete he nakai iloa foki e Iopu e kakano ne tutupu e tau malaia ki a ia. (Iopu 2:​9, 10) He tau senetenari fakamui, ne lali agaia a ia ke fakamoli e manatu hana, ne fakatupu e Satani e patuiki aga vale ha Papelonia ke fakamatakutaku e tau fuata Heperu tokotolu ke tamate ke he gutuumu kaka kaeke nakai tukutuku hifo a lautolu ke tapuaki ke he tupua ne fakatu he patuiki. Ne peehi ke fifili he omaoma ke he poaki he patuiki mo e ke omaoma ke he matafakatufono ha Iehova ke he tapuaki tupua, ne talahau mauokafua e lautolu nukua fekafekau a lautolu ki a Iehova ko e ha lautolu a Pule Katoatoa Mua Ue Atu. Ko e tua fakamoli ha lautolu ke he Atua kua mua atu e uho ke he moui ha lautolu he mogonei!​—Tanielu 3:​14-18.

14. Maeke fefe ia tautolu ko e tau tagata nakai mitaki katoatoa ke fakakite moolioli e mahani fakamoli ha tautolu ki a Iehova?

¹⁴ Fakakatoatoa kia e tautolu mai he tau fakafifitakiaga pihia ko e mahani fakamoli ki a Iehova, kua lata e tagata ke mitaki katoatoa po ke ko ia ne taute e mena hepe kua kaumahala katoatoa? Nakai pihia! Tala mai e Tohi Tapu ki a tautolu ne fai magaaho ne kaumahala a Mose. Pete he nakai fiafia a Iehova, ne nakai tiaki e ia a Mose. Ko e tau aposetolo ha Iesu Keriso ne fai lolelole foki a lautolu. He manamanatu ke he ha tautolu a tufaaga he nakai mitaki katoatoa, ne fiafia a Iehova kaeke nakai fakaheu pauaki hana finagalo he ha mena taha. Kaeke ha ko e lolelole ti putoia a tautolu he taha mena hehe, kua aoga ke fakatokihala moolioli mo e ke nakai taute foki e hehe ia. Ke he puhala nei, kua fakatata e tautolu kua fakaalofa moli a tautolu ke he tau mena ne talahau e Iehova kua mitaki mo e vihiatia e tau mena ne fakakite e ia kua kelea. Ke he fakaveaga he tua ha tautolu ke he uho he poa fakafeilo agahala ha Iesu, maeke ia tautolu ke olioli e tuaga mea ki mua he Atua.​—Amosa 5:15; Gahua 3:19; Heperu 9:14.

15. (a) Ko hai mai he tau tagata oti ne fakatumau e fakamoli mitaki katoatoa ke he Atua, mo e ko e heigoa ne fakamoli he mena nei? (e) Lagomatai fefe a tautolu he mena ne taute e Iesu?

¹⁵ Pete ia, liga kia kua nakai maeke e tagata ke omaoma mitaki katoatoa ke he pule katoatoa ha Iehova? Ko e tali ke he mena nei kua tuga e “kupu galo” ke he kavi ke 4,000 tau. (1 Timoteo 3:16) Ko Atamu, pete he tufugatia mitaki katoatoa, ne nakai fakatoka e fakafifitakiaga mitaki katoatoa he mahani Atua fakamoli. Ti ko hai ka maeke? Moli ai to nakai fai he tau hologa agahala hana. Ko e tagata hokoia ni ka maeke ko Iesu Keriso. (Heperu 4:15) Ko e mena ne taute e Iesu kua fakamoli ko Atamu, ne mua atu e mitaki e tau tutuaga, kua lata ke fakatumau e fakamoli mitaki katoatoa ane mai manako a ia ki ai. Ne nakai hepe e gahua tufugatia he Atua. Ko Iesu Keriso mogoia e fakafifitakiaga ka kumi e tautolu ke mumuitua he fakatata he nakai omaoma hokoia ke he tau fakatufono faka-Atua ka e pihia foki ke he fakamoli fakatagata ki a Iehova, ko e Pule Katoatoa he Lagi mo e Lalolagi.​—Teutaronome 32:​4, 5.

Ko e Heigoa e Tali Fakatagata ha Tautolu?

16. Ko e ha kua latatonu ia tautolu ke mataala tumau ke he aga ha tautolu ke he pule katoatoa ha Iehova?

¹⁶ Igatia a tautolu oti he vaha nei mo e fehagai mo e matakupu he pule katoatoa ke he lagi mo e lalolagi. Kaeke kua fita e talahau e tautolu kua tutu a tautolu he fahi ha Iehova, to eke a tautolu mo matafi ha Satani. To tamai e ia e tau peehiaga he tau fahi oti mo e matutaki ke taute pihia ato hoko ke he fakaotiaga he fakatokaaga kelea nei. Kia nakai matamohe a tautolu. (1 Peteru 5:8) Kua fakakite he tau mahani ha tautolu e tuaga ha tautolu ke he matakupu mua ue atu he pule katoatoa ha Iehova mo e matakupu ke uaaki he mahani fakamoli ke he Atua ka kamatamata. Nakai ata a tautolu ke onoono fakateaga ke he mahani nakai fakamoli pete ko e aga mahani mau a ia he lalolagi. He fakatumau e mahani fakamoli kua lata ia tautolu ke ukufakina ke fakagahua e tau puhala tututonu ha Iehova ke he tau puhala oti he moui.

17. Ko e heigoa i ai ne hagaao ke he tupumaiaga he pikopiko mo e kaiha ati lata ia tautolu ke tiaki e tau mena ia?

¹⁷ Ma e fakatai, nakai maeke ia tautolu ke fifitaki a Satani, ko ia e “matua he pikopiko.” (Ioane 8:44) Kua latatonu ia tautolu ke fakamoli ai ke he tau fakafetuiaga oti ha tautolu. He fakatokaaga ha Satani, ko e tau fuata kua fa nakai fakamoli a lautolu ke he tau mamatua ha lautolu. Ka e kalo kehe mai e tau fuata Kerisiano he mena nei, kua fakamoli e lautolu e fakavai he hokotaki ha Satani ne pehe to tiaki he tau tagata he Atua e fakamoli ha lautolu ka kamatamata. (Iopu 1:​9-11; Tau Fakatai 6:​16-19) Ti ha ha ai foki e tau gahua fakapisinisi ne liga fakamailoga e tagata mo e “matua he pikopiko” ka e nakai mo e Atua he kupu moli. Ko e tau mena nei kua tiaki e tautolu. (Mika 6:​11, 12) Pihia foki, kua nakai tonu e kaiha, pete kaeke kua mativa po kua monuina e tagata ne kaiha mai e tau koloa. (Tau Fakatai 6:​30, 31; 1 Peteru 4:15) Pete kaeke ko e aga mau he matakavi ne nonofo ai a tautolu po ke kaeke kitia e kaiha ko e mena tote, kua totoko e kaiha ke he tau matafakatufono he Atua.​—Luka 16:10; Roma 12:2; Efeso 4:28.

18. (a) He fakaotiaga e Pule Afe Tau he Keriso, ko e heigoa e kamatamata ka hoko ke he tau tagata oti kana? (e) Ko e heigoa e aga kua lata ia tautolu ke feaki mogonei?

¹⁸ Ke he magahala he Pule Afe Tau he Keriso, ko Satani mo e hana tau temoni to tuku he pahua, nakai maeke ke fakaohooho e tau tagata. Ko e fakatotoka ha ia ka pihia! Ka e he mole e taha e afe tau, to fakatoka fakaku mai a lautolu. Ko Satani mo lautolu ne mumui ki a ia ka peehi e lautolu e tau tagata ne kua hiki ti hane fakatumau ke fakamoli ke he Atua. (Fakakiteaga 20:​7-10) Kaeke momoui a tautolu he mogoia, tali atu fefe a tautolu ke he matakupu he pule katoatoa ke he lagi mo e lalolagi? Ha ko e mena to mitaki katoatoa e tau tagata oti kana he mogoia, ko e ha mahani nakai fakamoli to taute pauaki mo e ko e fua to moumou tukulagi. Kua aoga ha ia ke feaki e tautolu e aga ia mogonei ke talia fiafia e ha takitakiaga kua foaki mai e Iehova ki a tautolu, mai he Kupu hana po ke he fakatokatokaaga hana! He taute pihia, kua fakakite e tautolu e moolioli he fakamoli ha tautolu ki a ia ko e Pule Katoatoa he Lagi mo e Lalolagi.

Fakatutala Fakamanatu

• Ko e heigoa e matakupu lahi mahaki nukua fehagai mo tautolu oti? Ne putoia fefe a tautolu?

• Ko e heigoa ne mailoga lahi ke he tau puhala ne fakamoli he tau tane mo e tau fifine i tuai e fakamoli ha lautolu ki a Iehova?

• Ko e ha kua aoga lahi ke fakalilifu e tautolu a Iehova ke he tau mahani ha tautolu he tau aho takitaha?