Kua Talia Kia he Atua e Fakamauluaga he Tua?
“KO E tau mena kehe kua kitia e tautolu ke he aho nei.” E, kua nava lahi e tau tagata kitekite. Ko e tagata pareluti kelea lahi kua fakamaulu ki mua he tau mata ha lautolu. Ko e tagata fakamaulu ne tala age a ia ke he tagata tane: “Ati matike a, ti uta hau a mohega, ti fano ke he hau a fale.” Ti taute ni he tagata tane pihia! Ne nakai liu a ia pareluti foki. Ko e mena ia ne ofo lahi e tau tagata ne hohoko atu ki ai “mo e fakaheke atu [ke] he Atua”! (Luka 5:18-26) Ko e fakamalolo nei, ne taute e Iesu Keriso kua teitei tuai ke molea e 2,000 he tau tau, kua fakamaaliali mai e taliaga he Atua.
Ka e kua he vaha nei? Ko e fakamauluaga fakamana ki a kua mitaki agaia ma lautolu ne nakai moua ha fakamalolo fakaekekafo? Ne fakakite e Iesu e tau fakamauluaga fakamana. Ko e tau tagata fakamaulu he tua he vaha nei kua fakamau ke fifitaki ki a ia. Kitia fefe e tautolu ha lautolu a fakamauaga ia?
Kua fakamaama mai e fakamaulu he tua “ko e puhala ke leveki aki e tau gagao he liogi mo e fakagahuahua he tua ke he Atua.” Ne fakamau mai he ko e Encyclopædia Britannica (Tohi Fakamaama Mena Peritania): “Ko e fakamauaga tala tuai he fakamauluaga he tua ke he vaha Kerisiano kua kamata mo e ofoofogia lahi ke he gahua fakamatala fakatagata ha Iesu ke he fonua mo e hana a tau aposetolo.” E, kua kitia maali e fakamalolo ha Iesu kua kehe lahi. Kua fakakite nakai he tau tagata fakamaulu e tau mana pihia tuga ne taute e ia?
Tua—Ne Manako ki Ai?
Hagaao ke he Black’s Bible Dictionary, “ne fakamahino e Iesu e [tua] tuga ko e levekiaga ma e hana a tau mana he fakamauluaga.” Ka kua pihia kia e mena ia? Kua manako kia a Iesu ke haha he tagata gagao e tua to maeke ia ia ke fakamaulu? Ko e tali ko e nakai. Ko e tua kua lata mo e tagata fakamaulu ka e nakai ko e tagata gagao. Ko e taha magaaho ne nakai maeke e tau tutaki a Iesu ke fakamalolo e tama tane vikoia. Ne fakamaulu e Iesu e tama tane ti tala age a ia ke he hana a tau tutaki he magaaho fakamui e kakano ne nakai maeke a lautolu ke fakamaulu a ia. “Ati tala age ai a Iesu kia lautolu, Ha ko e ha mutolu a nakai tua.”—Mataio 17:14-20.
Hagaao ke he Mataio 8:16, 17 ne “fakamalolo foki e ia [Iesu] a lautolu oti ne gagao.” Moli, ko e tau tagata nei kua ha ha i ai e fuafuaaga he tua ki a Iesu ne maeke ke fakaohooho a lautolu ke o atu kia ia. (Mataio 8:13; 9:22, 29) He teitei ke he tau mena tupu oti kua o mai a lautolu mo e ole kia ia ke fakamaulu a lautolu. Pete ia nakai fai manako ke he tua kua moua ma e mana ke fakakite. Ke he taha magaaho ne fakamaulu e Iesu e tagata tane kulikuli ne nakai iloa e ia ko hai a Iesu. (Ioane 5:5-9, 13) Ke he po he hana a tapakiaga, ne liuaki e Iesu e teliga kua mahele ke he fekafekau he ekepoa ne mua, pete ni ko e tagata nei ko ia ko e taha mai he matakau fi kia Iesu ne o mai ke tapaki a ia. (Luka 22:50, 51) Moli, ke he falu a magaaho, ne liu fakatu mai e Iesu e tau mamate!—Luka 8:54, 55; Ioane 11:43, 44.
Fakakite fefe e Iesu e tau mana pihia? Kakano ha kua falanaki a ia ke he agaga tapu he Atua, po ke gahuahua malolo. Ko e mena hanei ne taute e fakamaloloaga, nakai ko e tua ha lautolu takitokotaha ne gagao. Ka totou e ko e e fakamaamaaga he Tau Tohi he Tala Mitaki, to iloa foki e koe ko e tau fakamauluaga mai ia Iesu kua taute mo e nakai fai fakamanatuaga lahi. Ne nakai ha ha i ai ha mahani kua fakaohooho e tau manamanatuaga ke he tau loto lolelole. Fakalahi atu ki mua, pete ni ko e ha gagao nakai kaumahala a Iesu. Kua kautu tumau a ia, ti nakai fai totogi foki a ia.—Mataio 15:30, 31.
Tau Fakamauluaga he Vaha Fou Nei Tuga ha Iesu?
Ko e gagao ko e matematekelea lahi, mo e he magaaho ka pakia ai ne manako lagomatai fakatotoka pauaki a tautolu. Fefe mogoia kaeke ke nonofo a tautolu he matakavi ne ha ha i ai e “tau tagata, mua atu ki a lautolu ne tote e puhala leveki he tau tagata pulotu tokoluga he fahi malolo tino ke he tau mena ka e nakai ko e tau tagata”? Ko e tuaga ha ia he ekekafo ne kumikumi ke he taha motu i Latini Amerika. Mo e ka e kua ka nonofo a tautolu he fahi ne ha ha i ai e motu taha ia ni, ‘toko 40 ni e pasene he tau ekekafo ne kua lata ke fakagahua e ha lautolu a tau pulotu’?
Ke nakai tuaha kua tokologa kua kitia nakai fai puhala foki ke kitia aki e fakamauluaga he tua kua lata ke moua. Ha ha i ai foki e fakamauaga fakamalolo mai he tau tagata fakamaulu tua kua fai totokoaga lahi. Ke fakatai, kua fakataitai ai ko e 70,000 a lautolu ne fakalataha atu ke he fonoaga i São Paulo, Parasili, ne ha ha i ai e ua e tagata fakamaulu ne ‘taholi e tau teau he tau tioata kua tolo he toloaga, mavehe ai e tau tagata hana a matagahua mo e nakai fakauaua ke he liu kitiaaga he ha lautolu a tau mata.’ Taha mai he tagata fakamaulu kua fakakite fakamoli ke he huhu tala: “Nakai pehe au ko lautolu oti ne gagao ne kua liogi e mautolu to fakamalolo. Kua falanaki ni ke he ha lautolu a tua. Ka talia e tagata, to fakamalolo a ia.” Nakai tukumale a ia ke he fakamaulu ka nakai lahi e tua ke he vala ha lautolu ne gagao. Manamanatu foki, he kitia fakamua e tautolu, ne tukumale e Iesu ke he kaumahala ke fakamaulu ka nakai fai tua kia ia ne fakamauluaga!—Mareko 9:37-42.
Ko e taha tagata fakamaulu ne mavehe ai ke fakamalolo e kenesa mo e gagao pareluti. Ko e heigoa e mena ne tupu? Hagaao ke he mekasini Veja, “ko e maveheaga, kua nakai la fakamoli ia.” Mo e fakanogonogo ke he puhala ne talahau fakaako aki e ia a ia: “Ke he teitei ke ua e matahola, [ko e tagata fakamaulu he tua] ne fakafiafia e toloaga kehe tau lauga, tau liogi, tau tui ka, lologo—pihia foki mo e fakaaogaaga he pu mo e manamanatu ko e vega ke he he tau temoni ne laveaki he tau tino he tau tagata fakamoli. He fakahikuaga, ne liti e ia e heketi hana mo e holoholo hana ke he toloaga ne tutu he gutuhala mo e uta viko e kapiniu lapalapa ke maeke ke oko aki e ‘tau mena foaki fakaalofa.’ ” Ko Iesu mo e hana a tau aposetolo nakai ole tupe ma e fakamauluaga fakamana, mo e nakai fa fakalataha a lautolu ke he tau fale fakafiafia pihia.
Kua maali ai mogoia, ko e tau tagata fakamaulu tua pihia he vaha fou nei kua nakai taute e lautolu e mena ne taute e Iesu. Ti uka lahi ke kitia ko e talia nakai he Atua e mena ne taute e lautolu. Ti talia foki nakai e ia e ha tau fakamauluaga fakamana he vaha nei? Po ke ha ha i ai nakai e puhala to lagomatai he tua ha tautolu a tautolu he magaaho ka gagao a tautolu po ke ha tautolu a tau fakahelehele?