Hane Tata Mai e Fakamaloloaga Mana he Tau Tagata
“KO E kitia la nai e tautolu ha mena pihia.” He talahau he tau tagata ne kitia mata e fakamaloloaga mana ne taute e Iesu ke he tagata pareluti. (Mareko 2:12) Ne fakamalolo foki e Iesu e tau matapouli, tau kuhukuhu, mo e tau kunekune, mo e taute pihia foki he tau tutaki hana. Ko e heigoa e mana ne maeke ai e Iesu ke taute? Ko e heigoa e vala ne taute he tua? Ko e heigoa e talahauaga ne fakakite mai he tau mena tutupu nei he senetenari fakamuaaki ke he fakamaloloaga mana he vaha nei?—Mataio 15:30, 31.
“Ko e Hau a Tua kua Moui ai a Koe”
Ko e tau tagata fakamalolo tua he vaha nei kua fiafia lahi ke fatiaki e talahauaga ha Iesu ke he fifine ne matematekelea ke he 12 e tau tau ha ko e gagao fakatafea ne hau ki a ia ke fakamalolo: “Ko e hau a tua kua moui ai a koe.” (Luka 8:43-48) Kua fakakite kia he talahauaga ha Iesu kua falanaki e fakamaloloaga he fifine ke he hana ni a tua? Ko e fakafifitakiaga kia a ia he “fakamalolo tua” tuga ne fa e taute he vaha nei?
He magaaho ne totou fakatekiteki e tautolu e fakamauaga he Tohi Tapu, kua kitia e tautolu ke he tau magaaho loga ne nakai pehe a Iesu mo e hana tau tutaki ke fakailoa he tau tagata gagao ha lautolu a tua ato fakamalolo ai. Ati hau ai e fifine ne totoku mai luga mo e, nakai talahau ha mena ki a Iesu, aamo fakaeneene mai i tua hana a tapulu “ti maulu ai agataha hana fakatafea.” He taha magaaho foki, ne fakamalolo e Iesu e tagata ne ha ha mo e tau tagata ne o mai ke tapaki a ia. Ne fakamalolo foki e ia e tagata ne nakai fai iloaaga ko hai a Iesu.—Luka 22:50, 51; Ioane 5:5-9, 13; 9:24-34.
Ko e heigoa, mogoia, e vala ne taute he tua? He magaaho ne ha ha a Iesu mo e hana tau tutaki he fahi motu ha Turo mo Saitonu, ne hau e fifine Kanana mo e fakatutu: “Kia fakaalofa mai a koe kia au ma Iki na e, ko e tama a Tavita; kua heketia lahi haku a tama fifine.” Manamanatu la ke he hana fakaatukehe he olelalo a ia: “Ko e Iki na e, kia lagomatai mai a koe kia au.” Puke ai ke he fakaalofa, ne tali age a Iesu: “Teme na e, kua lahi hau a tua; ke tuga e manako hau, kia eke foki pihia māu.” Ati fakamalolo ai hana tama fifine “ke he magaaho ia ni.” (Mataio 15:21-28) Kitia maali ai, kua putoia ai e tua, ka e ko e tua ha hai? Kia mailoga la na ko e tua he matua fifine, nakai he tama gagao, ne fakaheke e Iesu. Mo e tua ke he heigoa? He hagaao atu ki a Iesu ko e ‘Iki, ko e Tama a Tavita,’ kua fakailoa ai he fifine ke he tau tagata ko Iesu e Mesia he maveheaga. Nakai ko e fakakiteaga teao he tua ke he Atua po ke tua ke he mana he tagata fakamalolo. He magaaho ne pehe a Iesu, “Ko e hau a tua kua moui ai a koe,” kua kakano a ia ka noa mo e tua ki a ia ko e Mesia, to nakai o mai a lautolu ne matematekelea ki a ia ke fakamalolo.
Mai he tau fakafifitakiaga faka-Tohiaga Tapu nei, kua maeke ia tautolu ke kitia ko e fakamaloloaga ne taute e Iesu kua mamao kehe mai he mena ne fa kitia po ke talahau he vaha nei. Kua nakai fai fakakiteaga he loto momoko—tau kalaga, uhu lologo, tagi aue, matefua mo e pihia atu foki—mai he moto tagata mo e nakai heketia e vala ha Iesu. Ke lafi ki ai, ne nakai lagataha a Iesu ke kaumahala ke fakamalolo e tau tagata lolelole he manatu kua noa a lautolu mo e tua po ke ha lautolu a mena foaki kua nakai koenaia e fakamokoi.
Tau Fakamaloloaga ha ko e Mana he Atua
Kua taute fefe e tau fakamaloloaga ha Iesu mo e hana tau tutaki? “Ha ha ai foki e mana he Iki [Iehova] ke fakamalolo aki a lautolu,” he tali he Tohi Tapu. (Luka 5:17) He mole taha fakamaloloaga, ne talahau he Luka 9:43, “ti ofomate ai a lautolu oti ke he mana he Atua.” Kua lata ai, ne nakai fakamahino atu a Iesu ki a ia ni ko e fakamalolo. He taha magaaho ne tala age a ia ke he tagata ne fakatokanoa mai e ia he fakamatakutaku he tau temoni: “Fano a a koe ke he hau a fale, mo e hau a faoa, ti fakamatala e koe kia lautolu e tau mena loga kua eke he Iki kia koe, mo e hana fakaalofa kia koe.”—Mareko 5:19.
Ha kua taute e Iesu mo e tau aposetolo e fakamaloloaga ha ko e mana he Atua, kua mukamuka ai ke kitia ko e ha e tua he vala hana ka fakamalolo kua nakai lata tumau ma e fakamaloloaga. Pete ni ia, kua aoga lahi ke malolo e tua ke he fahi he tagata fakamalolo. Ha ko e, he magaaho ne nakai maeke e tau tutaki ha Iesu ke vega e taha temoni malolo lahi, ne tala age e Iesu e kakano ki a lautolu: “Ha ko e ha mutolu a nakai tua.”—Mataio 17:20.
Kakano he Fakamaloloaga Mana
Pete ni he taute e Iesu e tau fakamaloloaga he hana a fekafekauaga katoa he lalolagi, kua nakai tutuli fakamua e ia e ‘fekafekauaga fakamalolo.’ Ko e hana a fakamaloloaga mana—ne nakai totogi e ia e tau tagata po ke ole ma e tau mena fakaalofa—ko e mena ke ua aki ke he hana a matapatu gahua, ko e “fakamatala e vagahau mitaki he kautu.” (Mataio 9:35) Ne talahau he fakamauaga ko e taha e magaaho ne “talia e ia a lautolu, kua vagahau atu foki kia lautolu ke he kautu he Atua, ti fakamalolo e ia a lautolu ne fia malolo.” (Luka 9:11) I loto he tau fakamauaga Evagelia, kua fa mahani ke hagaao atu ki a Iesu ko e “Akoako” ka e nakai lagataha ko e “Fakamalolo.”
Ko e ha, mogoia, ne taute ai e Iesu e tau fakamaloloaga mana? Ko e matapatuaga ke fakamoli aki hana a higoa ko e Mesia he maveheaga. He magaaho ne tuku fakakelea a Ioane Papatiso he fale puipui, ne manako a ia ke iloa tonu kua fakakatoatoa tuai e ia e mena ne fakafano he Atua a ia ke taute. Ne fakafano e ia hana tau tutaki ki a Iesu mo e huhu: “Ko koe kia ka haele mai, po ke leo a mautolu kia taha?” Mailoga la e mena ne tala age e Iesu ke he tau tutaki ha Ioane: “Ati o atu a a mua mo e fakailoa kia Ioane e tau mena kua fanogonogo a mua ki ai mo e kitekite ki ai; Kua ala e tau matapouli, mo e ō e tau kulikuli, kua fakamea e tau lepela, mo e logona e tau teligatuli, kua fakamamatike e tau tagata mamate, mo e fakamatala e vagahau mitaki kia lautolu ne nonofogati.”—Mataio 11:2-5.
E, he taute moli ai e Iesu nakai ni ko e fakamaloloaga ka e ko e falu foki he tau gahua mana ne fakamau he tau Evagelia, kua fakamoli ai hana a higoa ‘ko Ia ka Haele Mai,’ ko e Mesia he maveheaga. Ti, kua nakai lata ma e ha tagata ke ‘leo kia taha.’
Tau Fakamalolo Mana he Vaha Nei?
Ti, kua lata kia ia tautolu ke amanaki atu ke he Atua ke fakakite hana mana he vaha nei he puhala he tau fakamaloloaga? Nakai. Ko e tau gahua mana ne taute e ia ha ko e mana he Atua, kua fakamoli fakamaaliali tuai e Iesu ko ia e Mesia ne mavehe mai he Atua ka hoko mai. Ko e tau gahua mua ue atu ha Iesu kua fakamau i loto he Tohi Tapu ma e tau tagata oti ke totou. Kua nakai lata ai ke fakamoli he Atua e mana hana, he liu taute foki e tau gahua pihia ke he tau atuhau takitaha he tau tagata.
Nukua fuluola ai, ko e tau fakamaloloaga mo e falu gahua mana kua talia moli ni ke hokotia ni ke he fakakaupaaga. Ne nakai talitonu foki e falu ne kitia mata e tau mana ha Iesu ko e ha ha ia ia e lagomatai he hana Matua he lagi. “Ne eke e ia e tau fakamailoga lalahi ki mua ha lautolu, ka e nakai talia e lautolu a ia.” (Ioane 12:37) Ko e kakano haia, he mole atu e tutala ke he tau mena fakaalofa mana—ko e perofetaaga, vagahau kehekehe, fakamalolo, mo e pihia atu foki—ne age he Atua ke he tau tagata kehekehe he fakapotopotoaga Kerisiano he senetenari fakamuaaki, ne kua omoi ai e aposetolo ko Paulo ke talahau: “Ka ha i ai e perofetaaga, to fakaotioti a ia; po ke tau vagahau kehekehe, to fakahiku ia; po ke maama to fakaotioti a ia. Ha ko e mena kua iloa e tautolu ka e nakai katoatoa, kua perofeta foki a tautolu ka e nakai katoatoa. Ka hoko mai e mena katoatoa, ti fakaoti ai e tau mena nakai katoatoa.”—1 Korinito 12:28-31; 13:8-10.
Kua moli ai, ke moua e tua ke he Atua kua aoga lahi ma e ha tautolu a levekiaga. Ka e, ke fakave e tua he tagata ke he tau maveheaga fakavai he fakamaloloaga ka takitaki atu ni ke he momoko. Ke lafi atu, he hagaao ai ke he vaha fakahiku, ne tuku age e Iesu e hatakiaga nei: “Ko e mena tutu mai e tau Keriso pikopiko, mo e tau perofeta pikopiko, ti eke e lautolu e tau fakamailoga lalahi mo e tau mana, kia fakahehe aki a lautolu ni kua fifili, kaeke ke maeke ai.” (Mataio 24:24) Kehe mai he fakatupua mo e tau fakavaivai, to ha ha ai foki e tau fakakiteaga he mana fakatemoni. Ti ko e fua, ko e talahauaga ke he tau mena tutupu noa kua nakai lata ke fakaofo aki a tautolu, mo e nakai ko e fakaveaga moli anei ma e tua moli ke he Atua.
He nakai fai tagata he vaha nei ke taute e tau fakamaloloaga tuga ne taute e Iesu, kua nakai kia monuina a tautolu? Nakai pihia. Ha ko lautolu ne fakamalolo e Iesu kua fakahiku moli ni ke liliu gagao. Ne fuakau mo e mamate oti a lautolu. Ko e aoga he fakamaloloaga ne moua e lautolu kua ku lahi. Pete naia, kua ha ha he tau fakamaloloaga mana ha Iesu e kakano tukulagi ha kua fakaata e lautolu e tau fakamonuinaaga anoiha.
Ti, he oti e kumikumi ke he Kupu he Atua, ko e Tohi Tapu, ko Alexandre mo Benedita, ne totoku fakamua, kua nakai tuai tua ke he fakamalolo tua he vaha fou nei mo e tau fakamalolo fakataulatua. Ke he magaaho taha ia ni, kua talia moli e laua ko e tau fakamaloloaga mana nakai ko e tau mena he vaha fakamua. Ko e ha a ia? Ke tuga e totou miliona he lalolagi katoa, kua tokamata atu a laua ke he tau fakamonuina he fakamaloloaga i lalo he Kautu he Atua.—Mataio 6:10.
Nakai Tuai Fai Gagao mo e Mate
Tuga kua kitia fakamua e tautolu, ko e foliaga ne mua he fekafekauaga ha Iesu nakai ko e fakamalolo he tau tagata gagao mo e taute e falu mana foki. Ka e kehe mai, ne taute e ia e fakamatalaaga he tala mitaki he Kautu he Atua ko e hana gahua ne mua. (Mataio 9:35; Luka 4:43; 8:1) Ko e Kautu ia ka fakakatoatoa e tau fakamalolo mana he tau tagata mo e uta kehe ai he Atua e matematekelea ne ta mai he agahala mo e nakai mitaki katoatoa ki luga he magafaoa tagata. Ti, ko e puhala fe mo e a fe ka fakakatoatoa e ia e mena nei?
He kitekite atu ke he tau senetenari mamao i mua, ne age e Iesu Keriso ke he hana aposetolo ko Ioane e fakakiteaga fakaperofeta: “Kua hoko mai tuai ainei e fakamouiaga, mo e malolo, mo e kautu he Atua ha tautolu, mo e pule he hana Keriso.” (Fakakiteaga 12:10) Kua fakakite he tau fakamoliaga oti he tali mai he 1914 ko e totoko ne mua he Atua, ko Satani, kua liti hifo ke he takaiaga he lalolagi, mo e ko e Kautu he mogonei kua gahuahua moli ai! Kua fakanofo ai a Iesu mo Patuiki he Kautu faka-Mesia mo e he mogonei kua mautali ke taute e tau hikiaga lalahi he lalolagi.
Ne tata lahi mai anoiha, to pule e fakatufono ha Iesu he lagi ke he fakatokaaga fou he tau tagata tututonu, ko e “lalolagi fou.” (2 Peteru 3:13) To tuga e heigoa e tau tutuaga he mogoia? Hanei e onoonoaga mua ue atu fakamua ki ai: “Ne kitia foki e au e lagi fou mo e lalolagi fou; ha kua mole atu e lagi fakamua, mo e lalolagi fakamua . . . To holoholo kehe he Atua e tau hihina mata oti mai he tau mata ha lautolu; ti nakai tuai fai mate, po ke fakatukutuku, po ke tagi, ti nakai tuai fai matematekelea; ha kua mole atu e tau mena fakamua.”—Fakakiteaga 21:1, 4.
Maeke nakai ia koe ke manamanatu atu to tuga e heigoa e moui he magaaho ka hoko mai moli e fakamaloloaga mana ke he tau tagata? “To nakai pehe mai foki taha kua nofo ai, Kua gagao au; to fakamagalo ai e tau hala he tau tagata kua nonofo ai.” E, to fakakatoatoa he Atua e tau mena ne nakai fakaai e tau tagata fakamalolo tua ke taute. “To fakaoti tukulagi e ia e mate.” Kua nakai taumaleku ai, “to holoholo kehe foki he Iki ko Iehova e tau hihina mata mai he tau mata oti.”—Isaia 25:8; 33:24.
[Fakatino he lau 7]
I lalo he Kautu he Atua to hokotia atu e fakamalolo mana ke he tau tagata